Ortodontyczny aparat retencyjny jest kluczowym elementem procesu leczenia ortodontycznego, mającym na celu utrzymanie osiągniętych wyników po zakończeniu aktywnej fazy leczenia. Po usunięciu aparatu ortodontycznego zęby mogą przemieszczać się i wracać do pierwotnych pozycji, co nazywane jest recesją ortodontyczną. Aparat retencyjny zapobiega tym niepożądanym zmianom, stabilizując zęby w nowej, poprawionej pozycji. Przykładem zastosowania aparatu retencyjnego są przezroczyste nakładki, które są estetyczne i wygodne dla pacjentów, a także tradycyjne aparaty stałe, które można nosić przez dłuższy czas. Zgodnie z najlepszymi praktykami w ortodoncji, zaleca się noszenie aparatu retencyjnego przez minimum sześć miesięcy do roku po zakończeniu leczenia, aby zapewnić długotrwałe efekty. Dodatkowo, retencja jest niezbędna w przypadkach ortodontycznych, gdzie wcześniej występowały poważne problemy ze zgryzem, aby zminimalizować ryzyko nawrotów.
Aparaty ortodontyczne mają różne funkcje i niektóre z odpowiedzi mogą wydawać się przekonujące, jednak każda z nich odnosi się do innych aspektów ortodoncji. Podniesienie zwarcia, które sugeruje pierwsza odpowiedź, dotyczy głównie modyfikacji kształtu zgryzu i stylu żucia, co jest realizowane poprzez aparaty aktywne, a nie retencyjne. Aparaty retencyjne nie są zaprojektowane do zmiany zwarcia, a ich głównym celem jest stabilizacja pozycji zębów. Korygowanie zgryzu otwartego jest również funkcją, która nie należy do zadań aparatów retencyjnych. Zgryz otwarty wymaga zastosowania różnych technik ortodontycznych, często w połączeniu z aparatami aktywnymi, które mogą obejmować różne mechanizmy, takie jak expandery czy aparaty podniebienne. Zapobieganie nocnemu zgrzytaniu zębów, znane jako bruksizm, to kolejny problem, który wymaga zastosowania specjalnych szyn relaksacyjnych, a nie aparatów retencyjnych. Retencja jest zatem kluczowa tylko w kontekście utrzymania osiągniętych rezultatów, a nie w korygowaniu zgryzu czy wpływaniu na jego funkcje. Zrozumienie roli aparatu retencyjnego w ortodoncji jest fundamentalne, aby właściwie ocenić jego znaczenie w długoterminowej opiece nad pacjentem po leczeniu ortodontycznym.