Kwalifikacja: ELM.01 - Montaż, uruchamianie i obsługiwanie układów automatyki przemysłowej
Zawód: Automatyk , Technik automatyk
Kategorie: Czujniki i przetworniki Pomiar i diagnostyka
Jakie napięcie wskazuje woltomierz, jeżeli nastawiono zakres Umax = 5 V?
Odpowiedzi
Informacja zwrotna
Wskaźnik zatrzymał się na wartości 30% pełnego zakresu, a ponieważ zakres maksymalny Umax wynosi 5 V, obliczenie jest proste: 30% × 5 V = 1,5 V. Oznacza to, że woltomierz wskazuje napięcie 1,50 V. Takie urządzenia działają liniowo, więc skala jest proporcjonalna – każdy podział odpowiada tej samej części zakresu pomiarowego. W praktyce, przy pomiarach napięcia stałego (DC), należy zawsze ustawić zakres nieco wyższy niż przewidywane napięcie, żeby nie przeciążyć miernika. Z mojego doświadczenia: analogowe woltomierze są świetne do obserwacji zmian napięcia w czasie – wskazówka reaguje płynnie, co pozwala wychwycić wahania, czego nie widać na miernikach cyfrowych. W laboratoriach i warsztatach często stosuje się przeliczanie proporcjonalne właśnie w taki sposób – np. jeśli zakres to 10 V, a wskazanie wynosi 25%, to napięcie to 2,5 V. Drobna uwaga praktyczna – wskazanie powinno być odczytywane dokładnie na wprost, aby uniknąć błędu paralaksy.
Najczęstszym źródłem błędu przy odczycie takich wskazań jest brak zrozumienia proporcji między zakresem pomiarowym a położeniem wskazówki. W tym przypadku miernik ma zakres Umax = 5 V, a skala wyskalowana jest od 0 do 100 jednostek procentowych. Gdy wskazówka pokazuje 30, oznacza to 30% pełnego zakresu, a więc 0,3 × 5 V = 1,5 V. Jeśli ktoś błędnie uzna, że wartość 30 na skali odpowiada 3 V, popełnia klasyczny błąd – myli wartości procentowe z rzeczywistymi jednostkami. Warto pamiętać, że skale analogowe w tego typu przyrządach są uniwersalne i kalibrowane do różnych zakresów, dlatego zawsze należy przeliczać wskazanie proporcjonalnie. W praktyce pomiarowej elektryk lub elektronik ustawia zakres pomiarowy zgodnie z oczekiwanym napięciem – zbyt niski zakres może uszkodzić miernik, zbyt wysoki obniża dokładność. Błędne odczyty zdarzają się też, gdy patrzymy na wskaźnik pod kątem – wtedy występuje tzw. błąd paralaksy. Prawidłowy sposób to odczytanie wskazówki dokładnie z góry i zastosowanie prostego przelicznika: (wartość na skali ÷ 100) × Umax. W tym zadaniu daje to 1,5 V, a nie 0,15 V, 6,00 V ani 15,00 V.