Kwalifikacja: ELM.01 - Montaż, uruchamianie i obsługiwanie układów automatyki przemysłowej
Zawód: Automatyk , Technik automatyk
Kategorie: Czujniki i przetworniki Pomiar i diagnostyka
Jakie napięcie wskazuje woltomierz, jeżeli nastawiono zakres Umax = 5 V?
Odpowiedzi
Informacja zwrotna
Wskazanie wynosi 1,5 V, bo skala woltomierza jest wyskalowana od 0 do 100, a pełny zakres pomiarowy wynosi 5 V. Wskazówka zatrzymała się na wartości 30, co oznacza 30% pełnego wychylenia. Wystarczy więc obliczyć 30/100 × 5 V = 1,5 V. To klasyczny przykład miernika analogowego z podziałką procentową, gdzie rzeczywiste napięcie odczytuje się po przeliczeniu proporcji. W praktyce takie rozwiązanie stosuje się po to, żeby jeden przyrząd mógł pracować w różnych zakresach – zmienia się jedynie wartość Umax, a skala procentowa pozostaje ta sama. To rozwiązanie często spotykane w szkolnych laboratoriach, a także w starszych multimetrów analogowych. Moim zdaniem dobrze to pokazuje, jak ważne jest zwracanie uwagi na opis przyrządu – bez informacji o zakresie (Umax) trudno byłoby poprawnie odczytać wartość napięcia.
W tym przypadku częstym błędem jest odczytanie wartości 30 na skali jako 30 V, bez uwzględnienia rzeczywistego zakresu pomiarowego. Jednak na tarczy wyraźnie widnieje informacja, że Umax = 5 V, a skala jest wyskalowana od 0 do 100 jednostek procentowych. Oznacza to, że pełne wychylenie odpowiada 5 V, a wskazanie 30 oznacza 30% tej wartości. Prawidłowe obliczenie to więc 30/100 × 5 V = 1,5 V. Gdyby ktoś potraktował skalę jako rzeczywiste wolty, wynik byłby błędny o rząd wielkości. Podobny błąd zdarza się przy miernikach z wieloma zakresami, gdy użytkownik nie uwzględni ustawionej czułości przyrządu. W praktyce laboratoryjnej zawsze należy sprawdzić zarówno pozycję przełącznika zakresu, jak i oznaczenie Umax na obudowie – dopiero wtedy można poprawnie odczytać wartość napięcia. Warto też pamiętać, że analogowe mierniki tego typu są bardzo czułe i odczyt wykonuje się patrząc prosto na skalę, by uniknąć błędu paralaksy.