Kwalifikacja: ELM.01 - Montaż, uruchamianie i obsługiwanie układów automatyki przemysłowej
Zawód: Automatyk , Technik automatyk
Kategorie: Elementy wykonawcze Układy pneumatyczne i hydrauliczne
W której pozycji ustawią się tłoczyska siłowników 1A1 i 2A1 po włączeniu zasilania układu sprężonym powietrzem przy niewzbudzonych cewkach Y1 i Y2?
Odpowiedzi
Informacja zwrotna
Poprawna odpowiedź to: tłoczysko siłownika 1A1 nie wysunie się, a tłoczysko siłownika 2A1 wysunie się. Wynika to z analizy położenia zaworów w stanie spoczynku, czyli przy niewzbudzonych cewkach Y1 i Y2. Zawór 1V1 (sterujący siłownikiem 1A1) w pozycji podstawowej blokuje dopływ powietrza do komory wysuwu – dlatego tłoczysko pozostaje schowane. Natomiast zawór 2V1 (sterujący siłownikiem 2A1) w swojej pozycji spoczynkowej podaje ciśnienie na stronę wysuwu, przez co siłownik 2A1 się wysuwa. Sprężyna przy zaworze 2V1 ustawia go w pozycji, w której port 1 jest połączony z portem 2. W praktyce oznacza to, że po podaniu zasilania sprężonym powietrzem, bez aktywacji elektromagnesów, tylko siłownik 2A1 zostaje zasilony od strony tłoczyska i wykonuje ruch. Moim zdaniem to klasyczny przykład układu, który pokazuje znaczenie pozycji spoczynkowej zaworu oraz kierunku działania sprężyn – coś, co często umyka początkującym automatykom. W rzeczywistych aplikacjach takie rozwiązanie stosuje się np. do automatycznego ustawienia elementu w pozycji startowej po uruchomieniu maszyny.
Jeśli ktoś uznał, że oba siłowniki się wysuną lub że oba pozostaną wsunięte – to oznacza, że nie przeanalizował dokładnie pozycji spoczynkowych zaworów sterujących. W tym układzie zawory 1V1 i 2V1 są sterowane elektromagnetycznie, ale mają różne położenia startowe. Zawór 1V1 w stanie niewzbudzonym (brak sygnału na cewce Y1) ma pozycję, w której dopływ powietrza jest odcięty od siłownika 1A1, więc jego tłoczysko się nie poruszy. Natomiast zawór 2V1, gdy cewka Y2 nie jest zasilona, dzięki sprężynie ustawia się w pozycji, która łączy port zasilania (1) z portem roboczym (2), co powoduje podanie powietrza do siłownika 2A1 i jego wysunięcie. To typowy układ, w którym jeden siłownik ustawia się automatycznie w pozycji roboczej po włączeniu zasilania. Częsty błąd w interpretacji polega na myleniu symbolu sprężyny (oznaczającego pozycję spoczynkową zaworu) z kierunkiem przepływu powietrza. W praktyce technicznej zawsze analizuje się układ od źródła powietrza (OZ1) do siłownika, śledząc połączenia w stanie nieaktywnym cewek. Dopiero po takim prześledzeniu można poprawnie określić, który siłownik wykona ruch po uruchomieniu sprężarki. Dlatego tylko siłownik 2A1 się wysunie, a 1A1 pozostanie w stanie wsuniętym.