Połączenie elementów węzła podporowego dźwigara kratowego deskowego za pomocą pierścieni i śrub to rozwiązanie stosowane w nowoczesnym budownictwie drewnianym, zwłaszcza tam, gdzie kluczowa jest trwałość i sztywność węzłów. Pierścienie stalowe zwiększają powierzchnię styku i przeciwdziałają zgniataniu drewna, a śruby zapewniają wymaganą siłę docisku i odporność połączenia na siły rozciągające oraz ścinające. W praktyce takie zestawienie minimalizuje ryzyko obluzowania węzła podczas eksploatacji dźwigara, co jest szczególnie ważne przy dynamicznych i zmiennych obciążeniach, na przykład w konstrukcjach mostowych czy dużych halach. Moim zdaniem to jedno z rozwiązań, które naprawdę zdało egzamin w wielu realizacjach – pozwala na szybki montaż i ewentualny demontaż elementów, a przy tym spełnia wymagania norm, m.in. PN-B-03150. Warto też wiedzieć, że stosowanie tylko śrub lub tylko gwoździ w tak obciążonych węzłach często prowadzi do uszkodzeń materiału albo utraty stateczności. Pierścienie pełnią tu bardzo ważną funkcję – rozszerzają pole nacisku i rozkładają siły, dzięki czemu konstrukcja jest po prostu bardziej niezawodna. Często spotyka się podobne rozwiązania w dużych wiatach i zadaszeniach sportowych, gdzie bezpieczeństwo użytkowników musi być zapewnione przez długie lata. Właśnie takie połączenia są zalecane przez doświadczonych projektantów konstrukcji drewnianych.
Wielu osobom wydaje się, że do połączenia węzłów podporowych w dźwigarach kratowych deskowych wystarczą zwykłe gwoździe lub wkręty, ewentualnie ich kombinacje. To częsty błąd, wynikający z przyzwyczajenia do prostych rozwiązań stosowanych w mniej obciążonych elementach stolarki czy więźby dachowej. Jednak w przypadku dźwigarów, które przenoszą znaczne siły, zwłaszcza w węzłach podporowych, wymagania są dużo bardziej rygorystyczne. Skojarzenie gwoździ i pierścieni wydaje się logiczne na pierwszy rzut oka, bo pierścienie zwiększają tarcie i powierzchnię styku, ale gwoździe nie zapewniają odpowiedniej sztywności oraz nieprzemakalności pod dużym obciążeniem na ścinanie. Z kolei zastosowanie gwoździ i wkrętów to propozycja typowa dla lżejszych konstrukcji lub mocowań tymczasowych – ani jedna, ani druga metoda nie daje wystarczającej odporności na powtarzające się obciążenia dynamiczne. Wkręty świetnie sprawdzają się w montażu elementów wykończeniowych, ale w dźwigarach często nie spełniają wymagań normowych co do wytrzymałości na ścinanie i rozciąganie. Kombinacja śrub i wkrętów również nie jest optymalna – śruby są bardzo wytrzymałe, ale wkręty w drewnie przy dużych siłach mogą wyrywać włókna i prowadzić do osłabienia całego połączenia, szczególnie jeśli nie użyto żadnych łączników rozpraszających nacisk, jak właśnie pierścienie. Największy błąd tkwi w niedocenieniu wpływu rozkładu sił w węźle – bez pierścieni, które działają jak podkładki o zwiększonej powierzchni, drewno ulega lokalnemu zgniataniu i traci nośność. Standardy branżowe, takie jak PN-B-03150 czy wytyczne Eurokodu 5, jednoznacznie wskazują, że do tak odpowiedzialnych połączeń należy stosować połączenia śrubowe z pierścieniami lub tulejami rozpraszającymi siły. W praktyce takie połączenia są niezbędne dla trwałości i bezpieczeństwa konstrukcji, dlatego nie warto iść na kompromis i wybierać prostszych rozwiązań, które mogłyby sprawdzić się tylko przy niewielkich obciążeniach.
