Wybór deskowania ażurowego rozpartego przy wykopach wąskoprzestrzennych w gruntach spoistych to moim zdaniem idealne rozwiązanie – trochę tak, jakby połączyć bezpieczeństwo z rozsądkiem wydatkowym. Deskowania ażurowe stosuje się właśnie tam, gdzie grunt jest na tyle zwarty, że nie wymaga pełnych przegród, bo nie obsypuje się zbyt łatwo. Rozparte – czyli z zastosowaniem rozpór – dodatkowo stabilizują ściany wykopu, zapobiegając ich przemieszczaniu się i ewentualnym osunięciom. W praktyce pozwala to na szybkie wykonanie zabezpieczenia, bez cudowania z nadmiarem drewna czy sklejki. Ażurowe deskowanie, przez swoją „dziurawą” konstrukcję, zmniejsza zużycie materiału nawet o połowę, co przy większych robotach daje realne oszczędności. Branżowe normy i wytyczne, np. Warunki Techniczne Wykonania i Odbioru Robót Budowlano-Montażowych, sugerują takie deskowanie właśnie w przypadkach, gdzie liczy się ekonomia, a grunt jest spoisty. Z własnego doświadczenia wiem, że takie rozwiązanie solidnie trzyma nawet w dłuższych wykopach – pod warunkiem, że ktoś nie zaniedba rozpór. Ostatecznie, deskowanie ażurowe rozparte świetnie sprawdza się np. przy budowie kanałów, fundamentów czy sieci podziemnych, gdzie każda złotówka na materiale ma znaczenie, a bezpieczeństwo musi być zachowane.
Deskowanie pełne, zarówno rozparte, jak i podparte, jest bez wątpienia bardzo solidnym zabezpieczeniem, ale w przypadku wykopów wąskoprzestrzennych w gruntach spoistych – to trochę przerost formy nad treścią. Takie rozwiązania stosuje się raczej w gruntach sypkich, gdzie istnieje realne ryzyko obsunięcia ścian wykopu albo tam, gdzie wymagana jest wyjątkowa szczelność, np. przy wysokim poziomie wód gruntowych. Grunty spoiste mają jednak tę zaletę, że naturalnie utrzymują stabilność, więc nie trzeba tu stosować aż tak „ciężkich” zabezpieczeń. Deskowanie pełne w takich warunkach skutkuje niepotrzebnym zużyciem materiału i wydłużeniem czasu pracy, co po prostu nie ma sensu ekonomicznego. Z kolei deskowanie ażurowe podparte często bywa mylone z rozpartym – tu tkwi pułapka! Rozpory są znacznie skuteczniejsze w kontroli przemieszczeń ścian wykopu, szczególnie przy ograniczonej przestrzeni. Podpory (podparcie) stosuje się głównie przy szerokich wykopach lub tam, gdzie nie można zastosować rozpór z uwagi na przeszkody technologiczne. Wielu początkujących myśli, że ażurowe podparte to to samo – niestety, przez takie myślenie łatwo wpakować się w kłopoty na budowie. Dobrą praktyką, zgodnie z wytycznymi branżowymi, jest optymalizowanie zabezpieczeń do rzeczywistych warunków gruntowych i zadania, a nie stosowanie „ciężkiego sprzętu” na wszelki wypadek. Ostatecznie – bezpieczeństwo jest najważniejsze, ale rozsądna gospodarka materiałowa i dobór technologii według warunków gruntowych to klucz do sprawnego i ekonomicznego prowadzenia robót ziemnych.