Wyniki egzaminu

Nowy egzamin
Informacje o egzaminie:
  • Zawód: Technik farmaceutyczny
  • Kwalifikacja: MED.09 - Sporządzanie i wytwarzanie produktów leczniczych oraz prowadzenie obrotu produktami leczniczymi, wyrobami medycznymi, suplementami diety i środkami spożywczymi specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz innymi produktami dopuszczonymi do obrotu w aptece
  • Data rozpoczęcia: 7 grudnia 2025 20:20
  • Data zakończenia: 7 grudnia 2025 20:52

Egzamin zdany!

Wynik: 36/40 punktów (90,0%)

Wymagane minimum: 20 punktów (50%)

Pochwal się swoim wynikiem!
Facebook
X.com
LinkedIn
Szczegółowe wyniki:
Pytanie 1

Podczas wytrawiania Convallariae maialis herba wodą uzyskuje się w sposób prawidłowy

A. wywar
B. napar
C. nalewka
D. macerat
Napar to jedna z najprostszych i najbardziej podstawowych metod robienia ekstraktów z roślin, a w przypadku konwalii majowej sprawdza się super. Zasada jest prosta – zalewasz roślinę gorącą wodą i dzięki temu robisz napar, który wyciąga z niej te cenne składniki. Ważne, żeby zalać konwalię wrzątkiem i dać jej chwilę, aby wszystko się ładnie przeniknęło. Napary są naprawdę popularne w fitoterapii, bo łatwo je zrobić i mogą pomóc w różnych dolegliwościach, jak problemy z oddychaniem czy trawieniem. No i warto pamiętać, żeby używać dobrej jakości surowców, bo to gwarantuje, że napar będzie skuteczny i bezpieczny. O konwalii majowej mówi się też, że może być pomocna w sprawach związanych z sercem, ale trzeba mieć na uwadze, że to wymaga wiedzy, bo niewłaściwe użycie może przynieść złe skutki.
Pytanie 2

Ichtamol pozyskuje się

A. z wątrób świeżych wątłusza
B. w wyniku nacięcia pnia i gałęzi Acacia senegal
C. z nacinanych gorąco pni Myroxylon balsamum
D. poprzez destylację łupków bitumicznych
Ichtamol, znany również jako ammonium bituminosum, jest substancją organiczną pozyskiwaną głównie poprzez destylację łupków bitumicznych, które są bogate w materiały organiczne. Proces ten polega na podgrzewaniu łupków w warunkach beztlenowych, co pozwala na wydobycie różnych frakcji węglowodorowych, w tym ichtamolu. Ten składnik ma zastosowanie w medycynie, szczególnie w dermatologii, gdzie wykorzystywany jest jako środek przeciwzapalny i antyseptyczny w leczeniu chorób skórnych, takich jak trądzik czy egzema. Ponadto, ichtamol znajduje zastosowanie w kosmetykach oraz w przemyśle chemicznym, jako składnik w produkcji farb i lakierów. W kontekście standardów branżowych, istotne jest, aby proces destylacji był prowadzony zgodnie z wytycznymi dotyczącymi bezpieczeństwa i ochrony środowiska, co zapewnia nie tylko wysoką jakość produktu, ale również minimalizację negatywnego wpływu na otoczenie.
Pytanie 3

Koszt wytworzenia leku recepturowego (nazywanego taksa laborum) według aktualnych przepisów zależy od

A. tego, czy lek był wytwarzany w warunkach aseptycznych
B. liczby przygotowywanego leku
C. cen surowców farmaceutycznych, które zostały wykorzystane
D. używanych opakowań
Koszt wykonania leku recepturowego, znany jako taksa laborum, jest bezpośrednio związany z warunkami, w jakich lek został sporządzony. Aseptyczne warunki wytwarzania są kluczowe w zapewnieniu bezpieczeństwa i skuteczności leku, ponieważ minimalizują ryzyko kontaminacji mikrobiologicznej. Przykładem mogą być leki stosowane w terapii pacjentów z obniżoną odpornością, gdzie aseptyka jest niezbędna do zapobiegania zakażeniom. Koszt wytworzenia leku w takich warunkach jest zazwyczaj wyższy, ponieważ obejmuje dodatkowe procedury i wyposażenie, takie jak pomieszczenia klasy A, sterylizacja narzędzi oraz specjalistyczny personel. Zgodnie z normami farmaceutycznymi, w tym wymaganiami zawartymi w Farmakopei, przestrzeganie zasad aseptyki jest fundamentalnym elementem procesu produkcji leków recepturowych. Dbałość o te standardy nie tylko wpływa na jakość leku, ale również na jego wartość rynkową.
Pytanie 4

Jeżeli objętość dystrybucji leku podawanego pacjentowi jest większa niż 1,2 l/kg masy ciała, to na podstawie danych przedstawionych w tabeli można stwierdzić, że lek

Zależność między objętością dystrybucji leku Vd a przestrzenią organizmu człowieka do której lek przechodzi.
Przestrzeń organizmu człowiekaVd [l/kg masy ciała ]
osocze0,05 – 0,2
płyn zewnątrzkomórkowy0,2 – 0,9
płyn wewnątrzkomórkowypowyżej 1
A. pozostaje tylko w granicy osocza krwi.
B. przechodzi swobodnie do płynu wewnątrzkomórkowego.
C. rozkłada się równomiernie między osoczem a płynem zewnątrzkomórkowym.
D. przechodzi swobodnie tylko do płynu zewnątrzkomórkowego.
Odpowiedź wskazująca, że lek przechodzi swobodnie do płynu wewnątrzkomórkowego jest prawidłowa, ponieważ objętość dystrybucji (Vd) leku przekraczająca 1,2 l/kg masy ciała oznacza, że lek ma zdolność do łatwego przenikania przez błony komórkowe i gromadzenia się w przestrzeni wewnątrzkomórkowej. W praktyce klinicznej, leki, które mają wysoką objętość dystrybucji, często są stosowane w leczeniu stanów wymagających intensywnej terapii, takich jak zatrucia czy choroby nowotworowe, gdzie gromadzenie leku w tkankach jest kluczowe dla skuteczności terapii. Zrozumienie tego zjawiska jest istotne, ponieważ pozwala na optymalizację dawek oraz przewidywanie działań niepożądanych. Przykładem leku o wysokiej objętości dystrybucji jest amiodaron, stosowany w leczeniu arytmii, który kumuluje się w tkankach serca oraz w płucach, co jest kluczowe dla jego działania. Zgodnie z wytycznymi i dobrymi praktykami w farmakologii, lekarze powinni brać pod uwagę Vd przy ustalaniu dawek, aby zapewnić efektywność i bezpieczeństwo terapii.
Pytanie 5

Przesłanką do wprowadzenia terapii potrójnej, która obejmuje pantoprazol, metronidazol oraz amoksycylinę, jest

A. zakażenie Helicobacter pylori
B. kiła
C. rzekomobłoniaste zapalenie jelita grubego
D. angina
Zakażenie Helicobacter pylori jest wskazaniem do zastosowania terapii potrójnej z użyciem pantoprazolu, metronidazolu oraz amoksycyliny. Taka terapia jest standardem w eradykacji H. pylori, gdyż pantoprazol, jako inhibitor pompy protonowej, zmniejsza wydzielanie kwasu żołądkowego, co sprzyja działaniu antybiotyków. Metronidazol i amoksycylina działają synergistycznie, eliminując bakterie i minimalizując ryzyko oporności. Zastosowanie takiej kombinacji jest zgodne z wytycznymi Światowej Organizacji Zdrowia oraz lokalnymi standardami leczenia chorób układu pokarmowego, które zalecają terapię potrójną jako podstawową metodę w przypadku stwierdzenia zakażenia H. pylori. W praktyce klinicznej istotne jest także monitorowanie skuteczności terapii oraz ewentualnych działań niepożądanych, co podnosi jakość opieki nad pacjentem.
Pytanie 6

W jakiej temperaturze powinny być przechowywane przeważająca większość maści z antybiotykami przygotowanymi w warunkach aptecznych?

A. powyżej 30°C
B. poniżej 0°C
C. od 15°C do 25°C
D. od 5°C do 15°C
Odpowiednia temperatura przechowywania maści z antybiotykami sporządzonymi w warunkach recepturowych wynosi od 5°C do 15°C. Taki zakres temperatury jest zgodny z zaleceniami dotyczących przechowywania leków, które mają na celu zapewnienie ich stabilności oraz skuteczności. Maści te często zawierają substancje czynne, które mogą ulegać degradacji w wyniku nieodpowiednich warunków przechowywania. Zbyt wysokie temperatury mogą prowadzić do rozkładu składników aktywnych oraz zmiany ich właściwości fizykochemicznych, co w konsekwencji obniża efektywność terapeutyczną leku. Przykładem mogą być maści, które są stosowane w leczeniu infekcji skórnych; ich skuteczność może być całkowicie zniweczona, jeśli nie są przechowywane w optymalnych warunkach. Dlatego tak ważne jest, aby farmaceuci oraz pacjenci zwracali uwagę na zalecenia dotyczące przechowywania leków, aby zapewnić ich maksymalną skuteczność oraz bezpieczeństwo stosowania.
Pytanie 7

Próbki archiwalne pobrane podczas produkcji leku powinny być przechowywane

A. o rok dłużej niż termin ważności leku, jednak nie krócej niż 3 lata
B. 2 lata od daty wyprodukowania
C. o dwa lata dłużej niż termin ważności leku, jednak nie mniej niż 3 lata
D. 1 rok od daty wyprodukowania
Prawidłowa odpowiedź wskazuje, że próbki archiwalne leku należy przechowywać o jeden rok dłużej od daty ważności leku, nie krócej jednak niż 3 lata. Taki wymóg jest zgodny z międzynarodowymi standardami dotyczącymi bezpieczeństwa i efektywności produktów farmaceutycznych. Dłuższe przechowywanie próbek archiwalnych ma kluczowe znaczenie, ponieważ umożliwia przeprowadzenie ewentualnych badań wyrobów w wypadku zgłoszenia nieprawidłowości po wprowadzeniu produktu na rynek. Przykładowo, w sytuacji gdy wystąpią problemy z jakością leku lub pojawią się niepożądane skutki uboczne, dostępność archiwalnych próbek pozwala na ich analizę w kontekście daty ważności i warunków przechowywania. Ponadto, zgodnie z wytycznymi Europejskiej Agencji Leków (EMA) oraz amerykańskiej Agencji Żywności i Leków (FDA), odpowiednia dokumentacja i archiwizacja próbek są kluczowe dla zapewnienia transparentności i zaufania do produktów farmaceutycznych. Warto również zauważyć, że odpowiednie przechowywanie próbek jest częścią systemu zarządzania jakością, który powinien być wdrożony w każdym zakładzie zajmującym się produkcją leków.
Pytanie 8

Wskaż urządzenie, podczas użytkowania którego trzeba monitorować czas oraz wskazania termometru i manometru?

A. Autoklaw
B. Szybkowar
C. Łaźnia wodna
D. Sterylizator powietrzny
Autoklaw jest urządzeniem, które służy do sterylizacji narzędzi i materiałów medycznych oraz laboratoryjnych, wykorzystując wysoką temperaturę i ciśnienie. W trakcie pracy autoklawu niezwykle ważne jest monitorowanie zarówno czasu procesu, jak i wskazań termometru oraz manometru. Temperatura w autoklawie musi osiągnąć określony poziom, zazwyczaj 121-134°C, przez określony czas, aby skutecznie zabić wszystkie mikroorganizmy, w tym bakterie oporne na inne metody sterylizacji. Ponadto, odpowiednie ciśnienie jest kluczowe, aby zapewnić, że para wodna dociera do wszystkich powierzchni, a także aby uniknąć kondensacji, która mogłaby wpłynąć na skuteczność procesu. Praktyczne zastosowanie autoklawu wymaga znajomości procedur sterylizacji, a także regularnego kalibrowania i konserwacji urządzenia zgodnie z normami ISO 13485, co zapewnia bezpieczeństwo i skuteczność. W zastosowaniach medycznych i laboratoryjnych, kontrola tych parametrów jest obowiązkowa dla uzyskania certyfikacji i akredytacji placówek.
Pytanie 9

Kiedy adres pacjenta zapisany na recepcie jest nieczytelny, technik farmaceutyczny powinien

A. odmówić wykonania recepty
B. na odwrocie recepty wpisać czytelnie adres
C. odesłać pacjenta do lekarza w celu poprawnego zapisania adresu
D. zrealizować receptę bez uwzględnienia zniżki refundacyjnej
W sytuacji, gdy adres pacjenta umieszczony na recepcie jest nieczytelny, technik farmaceutyczny powinien wykazać się odpowiedzialnością i dokładnością. Wpisanie czytelnego adresu na rewersie recepty to działanie, które pozwala na skuteczną realizację recepty, zapewniając jednocześnie, że pacjent otrzyma odpowiednie leki. Taka praktyka jest zgodna z zasadami dobrego zarządzania dokumentacją medyczną oraz z kodeksami etyki zawodowej, które podkreślają konieczność zapewnienia pacjentom dostępu do leczenia. W sytuacji, gdy adres jest nieczytelny, technik powinien upewnić się, że nie wpłynie to negatywnie na proces wydania leku, a jego działania przyczynią się do minimalizacji ryzyka błędów medycznych. W praktyce, jeśli pacjent zgłasza się z receptą, której szczegóły są trudne do odczytania, technik może podejść do pacjenta, zapytać o brakujące informacje i wprowadzić je na rewersie, co nie tylko ułatwi proces, ale także zbuduje zaufanie do instytucji. Warto również pamiętać, że zgodnie z przepisami prawa farmaceutycznego, każda realizacja recepty powinna być starannie udokumentowana, co wpisanie czytelnego adresu zdecydowanie wspiera.
Pytanie 10

Które z wymienionych związków mają najsilniejsze działanie żółciotwórcze?

A. Hymekromon
B. Olejki eteryczne
C. Osalmid
D. Kwas dehydrocholowy i deoksycholowy
Kwas dehydrocholowy i deoksycholowy to dwa związków, które wykazują najsilniejsze działanie żółciotwórcze, co oznacza, że stymulują produkcję żółci w wątrobie. Ich mechanizm działania polega na zwiększeniu wydzielania żółci przez hepatocyty oraz wspomaganiu transportu kwasów żółciowych do jelit, co jest kluczowe w procesie trawienia tłuszczów. W praktyce, te kwasy żółciowe są często stosowane w terapiach związanych z dyskinezją dróg żółciowych oraz w przypadkach przewlekłych chorób wątroby, gdzie istotne jest wspomaganie produkcji i transportu żółci. Podobne zastosowanie mają w terapii osób z zaburzeniami trawienia tłuszczów, co może prowadzić do poprawy wchłaniania składników odżywczych. Zgodnie z aktualnymi standardami medycznymi, preparaty zawierające te kwasy są zalecane w terapii uzupełniającej, co podkreśla ich znaczenie w praktyce klinicznej oraz w profilaktyce chorób wątroby. Warto również pamiętać, że ich stosowanie powinno być zawsze konsultowane z lekarzem, aby uniknąć potencjalnych interakcji z innymi lekami oraz zapewnić bezpieczeństwo pacjenta.
Pytanie 11

Ile trituracji suchego wyciągu z pokrzyku należy odważyć, aby przygotować lekarstwo według podanej receptury?

Rp.

Extr. Belladonnae sicc.        0,5
Papaverini hydrochloridi       3,0
M.f. pulv. Div. in part aeq. No 20
D.S. jeden proszek na noc.

W recepturze aptecznej stosuje się suchy wyciąg z pokrzyku w formie rozcierki 1 + 1
A. 1,000 g
B. 0,050 g
C. 0,500 g
D. 0,025 g
Odpowiedzi 0,050 g, 0,025 g oraz 0,500 g są nieprawidłowe z kilku istotnych powodów. Przede wszystkim, w przypadku obliczeń dotyczących ekstraktu z pokrzyku, kluczowe jest zrozumienie, że ilość substancji czynnej musi być dostosowana do proporcji z substancją pomocniczą. Odpowiedzi te sugerują nieodpowiednie podejście do dawki, które może prowadzić do nieefektywności leku lub wręcz do niebezpiecznych skutków ubocznych. Warto zauważyć, że odpowiedzi 0,050 g i 0,025 g są wyraźnie zbyt małe, co może skutkować brakiem oczekiwanego efektu terapeutycznego, a tym samym narażaniem pacjenta na ryzyko. Natomiast odpowiedź 0,500 g, choć może wydawać się bardziej logiczna, nie uwzględnia faktu, że zgodnie z receptą, ostateczna ilość leku musi wynosić 1,0 g, co jest kluczowe dla zapewnienia odpowiednich właściwości farmakologicznych. Powszechnym błędem myślowym w takich zadaniach jest pomijanie znaczenia proporcji między składnikami, co w praktyce prowadzi do źle przygotowanych leków. W kontekście standardów farmaceutycznych, każda substancja czynna powinna być dokładnie odmierzona, aby zapewnić pacjentom skuteczną i bezpieczną terapię.
Pytanie 12

Urządzenie, które wykorzystuje filtry HEPA i zapewnia aseptyczne warunki, to

A. szafka Hansena
B. loża z laminarnym nawiewem jałowego powietrza
C. sterylizator powietrzny
D. suszarka z wymuszonym obiegiem powietrza
Loża z laminarnym nawiewem jałowego powietrza to urządzenie, które zapewnia optymalne warunki aseptyczne dzięki zastosowaniu filtrów HEPA (High Efficiency Particulate Air). Filtry te eliminują 99,97% cząsteczek o średnicy 0,3 mikrometra, co czyni je niezwykle skutecznymi w usuwaniu zanieczyszczeń biologicznych, pyłów oraz innych szkodliwych cząsteczek. W praktyce, loże te są powszechnie wykorzystywane w laboratoriach biologicznych, chirurgii oraz w przemysłach farmaceutycznych, gdzie konieczne jest utrzymanie sterylnych warunków. Dzięki laminarnej cyrkulacji powietrza, zanieczyszczenia nie mają szans na osadzanie się na materiałach czy narzędziach, co jest kluczowe w precyzyjnych procedurach. Standardy takie jak ISO 14644 klasyfikują czystość powietrza w obszarach kontrolowanych, a loże z laminarnym nawiewem są projektowane zgodnie z tymi wymaganiami, co dodatkowo podkreśla ich rolę w zapewnieniu bezpieczeństwa i jakości pracy w środowiskach wymagających sterylności.
Pytanie 13

Aby zweryfikować tożsamość Collargolu zgodnie z FP, konieczne jest przeprowadzenie badań jakościowych dotyczących obecności

A. jonów chlorkowych Cl-
B. kwasów fenolowych
C. garbników
D. jonów srebra Ag+
To, że wskazałeś na obecność jonów srebra Ag+ w Collargolu, to strzał w dziesiątkę! Srebro faktycznie jest superważnym składnikiem tego preparatu. Collargol to roztwór koloidalny, który ma świetne właściwości antybakteryjne, więc nic dziwnego, że jest stosowany w medycynie. Jak się robi badania jakościowe, to warto się skupić na wykrywaniu właśnie tych jonów srebra, bo to istotne dla zapewnienia wysokiej jakości i bezpieczeństwa stosowania tego preparatu. W farmacji ważne jest, żeby potwierdzić nie tylko obecność składników aktywnych, ale także ich odpowiednie stężenia. Na przykład w Farmakopei Polskiej jest mowa o przeprowadzaniu analiz, które pomagają w identyfikacji i oznaczaniu Ag+, co z kolei pozwala na sprawdzenie, czy produkt spełnia swoje deklarowane właściwości. Dlatego wiedza o obecności tych jonów jest kluczowa – można ocenić potencjalne skutki uboczne oraz to, jak skuteczny jest dany preparat. W laboratoriach do analizy można używać takich technik jak spektroskopia czy chromatografia, które naprawdę pomagają w dokładnej identyfikacji jonu srebra w Collargolu.
Pytanie 14

Prawidłowy proces nie wpływa na wyniki analizy zawartości substancji czynnej w proszkach dzielonych?

A. odważania pojedynczej próbki proszku
B. odważania wszystkich składników mieszanki proszkowej
C. rozdrabniania składników mieszanki proszkowej
D. mieszania poszczególnych składników
Rozdrabnianie składników proszku jest kluczowym etapem w procesie przygotowywania odpowiednich form farmaceutycznych. Dobrze przeprowadzone rozdrabnianie zapewnia jednorodność mieszaniny oraz optymalne wchłanianie substancji czynnej przez organizm. W praktyce, gdy składniki są odpowiednio rozdrobnione, zwiększa się ich powierzchnia kontaktu z rozpuszczalnikiem, co przekłada się na lepszą biodostępność. Standardy GMP (Good Manufacturing Practice) podkreślają znaczenie tego etapu w uzyskiwaniu wysokiej jakości produktów. Warto zauważyć, że nieprawidłowe rozdrabnianie może prowadzić do nierównomiernego rozmieszczenia substancji czynnej, co w konsekwencji obniża efektywność leku. Na przykład, w produkcji proszków do iniekcji, dokładne rozdrobnienie składników jest niezbędne do uzyskania stabilnej i jednolitej formulacji. Optymalizacja tego procesu jest kluczowa dla zapewnienia skuteczności terapeutycznej leku oraz bezpieczeństwa jego stosowania.
Pytanie 15

Poniżej przedstawiono fragment rozporządzenia Ministra Zdrowia dotyczący recept lekarskich. Na druku recepty, której numer zawiera cyfrę dziewiętnastą o wartości 9, lekarz wypisze lek

Numer recepty, o którym mowa w § 3 ust. 4 rozporządzenia, jest zbudowany z dwudziestu dwóch cyfr,
z których: (...)
3) cyfry od piątej do dwudziestej są ustalane przez Prezesa Funduszu, przy czym tworzą one unikalny,
  w ramach danego oddziału wojewódzkiego Funduszu, numer;
4) cyfra dwudziesta pierwsza przyjmuje wartość:
  a) „8” – dla recept na leki posiadające kategorię dostępności „Rp”, środki spożywcze specjalnego
    przeznaczenia żywieniowego i wyroby medyczne podlegające refundacji,
  b) „9” – dla recept na leki posiadające kategorię dostępności „Rpw”;
5) cyfra dwudziesta druga jest cyfrą kontrolną obliczaną według algorytmu określonego w części II
  załącznika nr 5 do rozporządzenia.
A. Hydroksyzyna (np. Atarax).
B. Alprazolam (np. Xanax).
C. Fentanyl (np. Durogesic).
D. Mianscryna (np. Lerh on).
No, odpowiedź Fentanyl (np. Durogesic) to strzał w dziesiątkę. Jak mówi rozporządzenie Ministra Zdrowia, kiedy dwudziesta pierwsza cyfra numeru recepty wynosi 9, to znaczy, że ten lek jest w grupie "RpW", czyli tych do wydania na receptę z wąskim przepisaniem. Fentanyl to potężny lek przeciwbólowy, który pomaga w bólu, szczególnie przy takich rzeczach jak nowotwory czy po operacjach. To nie jest lek do brania na własną rękę, więc lekarze muszą być bardzo ostrożni przy jego przepisywaniu. Ważne, żeby pacjenci rozumieli, jakie to niesie ryzyko, żeby nie mieli problemów z uzależnieniem. W praktyce wybranie tego leku to duża odpowiedzialność, bo trzeba monitorować, jak działa i czy nie ma żadnych niepożądanych efektów. To wszystko jest istotne, żeby terapie były skuteczne i bezpieczne.
Pytanie 16

Procent substancji czynnej, który został uwolniony z formy leku, to

A. próg dawki leku
B. minimalna dawka leku
C. dostępność biologiczna
D. dostępność farmaceutyczna
Dostępność farmaceutyczna odnosi się do odsetka dawki substancji czynnej, która uwalnia się z postaci leku w odpowiednim czasie i w odpowiednich warunkach. Jest to kluczowy parametr w ocenie skuteczności leku, ponieważ decyduje o tym, ile z podanej dawki będzie dostępne dla organizmu pacjenta. Przykładowo, w badaniach klinicznych związanych z nowymi formami leków, takich jak tabletki czy roztwory i ich odpowiednie uwalnianie substancji czynnej, ocenia się dostępność farmaceutyczną, aby zapewnić, że lek będzie działał zgodnie z zamierzonym działaniem terapeutycznym. Wyniki badań dostępności farmaceutycznej są podstawą do zatwierdzania leków przez odpowiednie agencje regulacyjne, takie jak FDA czy EMA, które wymagają, aby przed wprowadzeniem leku na rynek, jego efektywność i bezpieczeństwo były dokładnie zweryfikowane. Przykładem może być badanie różnorodnych formulacji leku w celu określenia, która z nich zapewnia najlepsze uwolnienie substancji czynnej w danym czasie, co jest niezbędne dla osiągnięcia optymalnych wyników terapeutycznych.
Pytanie 17

Przy przygotowywaniu mazidła Linimentum Calcis, który składnik pełni rolę emulgatora?

A. mydło wapniowe
B. cholesterol
C. guma arabska
D. lecytyna
Mydło wapniowe, jako emulgator w mazidle Linimentum Calcis, pełni kluczową rolę w stabilizacji emulsji, co jest niezbędne dla uzyskania jednorodnej i efektywnej formulacji. Emulgatory są substancjami, które pomagają w łączeniu dwóch faz, które normalnie się nie mieszają, takich jak olej i woda. Mydło wapniowe, będące solą kwasu tłuszczowego wapnia, ma zdolność do tworzenia miceli, co umożliwia stabilizację emulsji wodno-olejowych. Zastosowanie mydła wapniowego w Linimentum Calcis nie tylko pozwala na uzyskanie pożądanej konsystencji, ale także zwiększa skuteczność terapeutyczną preparatu. W praktyce, preparaty zawierające mydło wapniowe są często używane w dermatologii i farmacji, zwłaszcza w leczeniu stanów zapalnych skóry. Dodatkowo, mydło wapniowe, ze względu na swoje właściwości przeciwzapalne, może wspierać procesy gojenia. Użycie tego emulgatora jest zgodne z dobrymi praktykami w zakresie formulacji kosmetyków i farmaceutyków, co czyni go doskonałym wyborem dla stabilizacji produktów medycznych. Poznanie właściwości i zastosowań mydła wapniowego w emulsjach jest istotne dla profesjonalistów zajmujących się produkcją preparatów leczniczych.
Pytanie 18

Co oznacza zawarcie w nazwie leku elementów: Co, Comb, Combo (np. Co-Valsacor, Tritace 5 comb, Poltram Combo)?

A. lek o najwyższej stosowanej dawce
B. lek o przedłużonym uwalnianiu
C. lek wieloskładnikowy
D. prolek
Oznaczenia takie jak 'Co', 'Comb' czy 'Combo' w nazwach produktów leczniczych wskazują na to, że dany preparat jest lekiem wieloskładnikowym. To oznacza, że zawiera dwie lub więcej substancji czynnych, które współdziałają w celu osiągnięcia pożądanego efektu terapeutycznego. Przykładem może być 'Co-Valsacor', który łączy w sobie działanie dwóch substancji, co może zwiększać skuteczność terapii oraz umożliwiać leczenie pacjentów z wieloma schorzeniami jednocześnie. Lekarze często stosują leki wieloskładnikowe, ponieważ upraszczają one schematy dawkowania, co jest korzystne dla pacjentów, którzy muszą przyjmować wiele leków. Ważnym aspektem jest również to, że leki te mogą poprawić adherencję pacjentów do terapii, co jest kluczowe w leczeniu przewlekłych chorób, takich jak nadciśnienie tętnicze czy choroby serca. Dlatego znajomość oznaczeń leków, takich jak 'Co', jest istotna w kontekście praktyki medycznej oraz farmaceutycznej.
Pytanie 19

Fenoloftaleina używana jako wskaźnik w alkacymetrii w roztworze zasadowym ma kolor

A. bezbarwny
B. pomarańczowy
C. żółty
D. malinowy
Fenoloftaleina jest organicznym związkiem chemicznym, który pełni funkcję wskaźnika pH w alkacymetrii. W roztworze zasadowym, przy pH powyżej 8,2, fenoloftaleina zmienia barwę na malinową, co pozwala na łatwe określenie momentu osiągnięcia alkalicznego środowiska. Jest to bardzo przydatne w titracji kwasów i zasad, gdzie precyzyjne rozpoznanie punktu równoważnikowego jest kluczowe dla uzyskania dokładnych wyników. Zastosowanie fenoloftaleiny znajduje się nie tylko w laboratoriach chemicznych, ale również w edukacji, gdzie ułatwia studentom zrozumienie zasad działania wskaźników. W praktyce, jej obecność w roztworze zasadowym informuje nas o środowisku chemicznym, co jest istotne w wielu procesach przemysłowych, takich jak produkcja detergentów czy obróbka wody. Dobre praktyki laboratoryjne wymagają stosowania odpowiednich wskaźników w zależności od rodzaju analizy, co czyni fenoloftaleinę jednym z najpopularniejszych wyborów w zakresie wskaźników pH.
Pytanie 20

Korzystając z danych z tabeli, oblicz ilość etanolu o stężeniu 96% v/v, potrzebną do przygotowania leku według zamieszczonej recepty.

Etanol% v/v% m/m
75,067,84
96,093,84
Rp.
Resorcinioli               1,0
Ethanoli 75°           ad 50,0
M.f.sol.
A. 34,51
B. 36,14
C. 31,64
D. 35,42
Obliczenie ilości etanolu o stężeniu 96% v/v, który należy wykorzystać do przygotowania leku, wymaga zrozumienia zasad dotyczących stężeń i proporcji. W twoim przypadku, aby uzyskać 50 g etanolu o stężeniu 75% v/v, musimy najpierw przeliczyć to na masę. Etanol 75% ma masę równą 67,84% m/m, co oznacza, że w 50 g leku znajduje się 33,92 g etanolu. W tej sytuacji używamy wzoru do obliczenia objętości etanolu 96%: V1 = (C2 * V2) / C1, gdzie C1 to stężenie etanolu 96%, C2 to stężenie etanolu 75%, a V2 to objętość leku. Po podstawieniu i rozwiązaniu równania otrzymujemy, że potrzebujemy 35,42 g etanolu 96%. Tego typu obliczenia są kluczowe w farmacji, ponieważ mają wpływ na skuteczność i bezpieczeństwo leku. W praktyce stosuje się podobne obliczenia, aby precyzyjnie przygotować różne roztwory o określonych stężeniach, co jest niezbędne w codziennym funkcjonowaniu aptek i laboratoriów.
Pytanie 21

Związki pochodne kwasu barbiturowego działają jako silne induktory enzymów mikrosomalnych, dlatego

A. blokują aktywność enzymów mikrosomalnych
B. opóźniają metabolizm innych substancji
C. przyspieszają metabolizm innych leków
D. opóźniają biotransformację innych substancji
Pochodne kwasu barbiturowego są znane jako silne induktory enzymów mikrosomalnych, co oznacza, że zwiększają aktywność enzymów wątrobowych, odpowiedzialnych za metabolizm leków. W wyniku ich działania, metabolizm innych substancji czynnych przyspiesza, co jest kluczowe w kontekście farmakoterapii. Indukcja enzymatyczna może prowadzić do szybszego usuwania leków z organizmu, co ma istotne znaczenie w przypadku leków o wąskim indeksie terapeutycznym. Przykładowo, stosowanie pochodnych barbituranów może wymagać dostosowania dawek innych leków, aby uniknąć ich subterapeutycznych stężeń. Dobrą praktyką w takich sytuacjach jest monitorowanie poziomów terapeutycznych leków w surowicy krwi, co pozwala na optymalizację leczenia i minimalizację ryzyka działań niepożądanych. W związku z tym, świadomość o wpływie indukcji enzymatycznej jest niezbędna dla lekarzy i farmaceutów w celu odpowiedniego zarządzania terapią.
Pytanie 22

Który z podanych preparatów zalicza się do klasy antybiotyków makrolidowych?

A. Cefuroximum
B. Chloramphenicolum
C. Clarithromycinum
D. Clotrimazolum
Clarithromycinum to taki lek, który należy do makrolidów i jest bardzo przydatny przy różnych infekcjach bakteryjnych. Używa się go m.in. w przypadku zapalenia płuc czy jakichś zakażeń dróg oddechowych i skóry. Jak to działa? Makrolidy blokują syntezę białek w bakteriach, co sprawia, że one nie mogą przeżyć. Clarithromycinum ma naprawdę szeroki zasięg, działa np. na Streptococcus pneumoniae i Haemophilus influenzae. W praktyce często przepisuje się go, gdy ktoś ma uczulenie na penicyliny albo gdy bakterie są odporne na inne leki. Pamiętaj, żeby zawsze trzymać się dawkowania i czasu leczenia, żeby zmniejszyć ryzyko, że bakterie staną się oporne. Lekarze zazwyczaj robią też testy, żeby zobaczyć, czy dany patogen reaguje na clarithromycinum, co jest zgodne z tym, co się teraz robi w praktyce antybiotykowej.
Pytanie 23

Jakiego typu niezgodność chemiczna może się pojawić przy przygotowywaniu leku według załączonej receptury?

Rp.
Salis Erlenmeyeri                    16,0
Phenobarbitali natrici                2,0
Aquae purificatae                ad 200,0
M.f.sol.
D.S. 2 x dziennie łyżeczkę
A. Wytrącanie słabych kwasów.
B. Reakcje podwójnej wymiany.
C. Wytrącanie słabych zasad.
D. Tworzenie kompleksów.
Odpowiedź "Wytrącanie słabych kwasów" jest poprawna, ponieważ odnosi się do zjawiska, które może wystąpić w trakcie sporządzania leków, gdy występuje zmiana pH roztworu. W przypadku fenobarbitalu, będącego solą sodową słabego kwasu, może dojść do wytrącenia jego formy niezdolnej do rozpuszczenia w roztworze. Użycie silnych kwasów lub zmiany pH może przyczynić się do tego procesu, co jest kluczowe w praktyce farmaceutycznej. Właściwe zarządzanie pH i świadomość chemicznych interakcji między składnikami leków są fundamentami dla farmaceutów, którzy muszą przestrzegać standardów jakości i bezpieczeństwa, aby zapewnić skuteczność i stabilność sporządzanych preparatów. W kontekście sporządzania leków, umiejętność przewidywania i zapobiegania takim reakcjom chemicznym jest niezbędna, co podkreśla znaczenie odpowiedniego szkolenia i znajomości chemii farmaceutycznej.
Pytanie 24

Na płytkę chromatograficzną naniesiono próbkę wyciągu z nieznanej substancji roślinnej. Po rozwinięciu chromatogramu oceniono, że droga migracji ekstraktu wyniosła 8 cm, natomiast czoło fazy ruchomej przebyło od linii startu dystans 20 cm. Ustal, na podstawie współczynnika opóźnienia Rf, z której substancji roślinnej przygotowano badany wyciąg.

Nazwa substancji czynnejWspółczynnik opóźnienia Rf
(stosunek drogi migracji substancji chromatografowanej do drogi przebytej przez czoło fazy ruchomej)
Reina0,3
Salicyna0,4
Hiperozyd0,65
Kumaryna0,8
A. Z kory wierzby.
B. Z korzenia rzewienia.
C. Z ziela dziurawca.
D. Z ziela nostrzyka.
Poprawna odpowiedź wskazuje, że wyciąg został przygotowany z kory wierzby, co jest zgodne z obliczonym współczynnikiem Rf wynoszącym 0,4. wg dostępnej tabeli substancji roślinnych, salicylina, znajdująca się w korze wierzby, jest znana ze swoich właściwości przeciwbólowych i przeciwzapalnych. W praktyce, to potwierdzenie, że kora wierzby zawiera składniki aktywne, które mogą być wykorzystywane w medycynie naturalnej, a także w preparatach farmaceutycznych. Salicylina działa jako prolek, który w organizmie przekształca się w kwas salicylowy, znany z działania przeciwzapalnego. Obliczenie współczynnika Rf jest kluczowym elementem analizy chromatograficznej, który pozwala na identyfikację substancji na podstawie ich zachowania w danej fazie ruchomej. Takie metody są stosowane w laboratoriach analitycznych do oceny składu chemicznego roślin oraz do badania ich potencjalnych zastosowań terapeutycznych.
Pytanie 25

Przygotowaną formę leku o nazwie linimentum należy umieścić

A. w pudełku polipropylenowym
B. w papierowej torbie
C. w kapsułce skrobiowej
D. w butelce z ciemnego szkła
Linimentum to taki lek, który stosuje się zewnętrznie, i ważne, żeby trzymać go w butelce z ciemnego szkła. Ciemne szkło chroni składniki przed światłem, co jest mega istotne, żeby zachować ich skuteczność. Wiele składników czynnych, jak oleje eteryczne czy różne roślinne ingrediencje, mogą łatwo tracić swoje właściwości pod wpływem promieni UV. Na przykład, linimentum często stosuje się w terapii bólu stawów czy mięśni, a w składzie mogą być różne substancje przeciwbólowe. Z mojego doświadczenia wynika, że dobre pakowanie leków jest naprawdę ważne, bo wpływa na ich bezpieczeństwo. Organizacje takie jak WHO czy EMA mają swoje wymagania, które trzeba spełniać. Dlatego no, wybór butelek z ciemnego szkła jest kluczowy dla tego, jak długo i jak skutecznie można przechowywać liniment.
Pytanie 26

Kiedy należy stosować wymóg apirogenności?

A. kroplom do uszu
B. płynom do wlewów
C. preparatom na rany
D. roztworom doustnym
Płyny do wlewów są stosowane w kontekście terapii infuzyjnej, gdzie ich apirogenność jest kluczowym wymogiem. Oznacza to, że te preparaty muszą być wolne od substancji, które mogą wywołać gorączkę lub inne reakcje immunologiczne. W praktyce klinicznej, każdy płyn infuzyjny, w tym roztwory elektrolitów, glukozy czy składników odżywczych, musi być poddany rygorystycznym testom apirogenności, aby zapewnić bezpieczeństwo pacjenta. Przykładem może być roztwór soli fizjologicznej stosowany w nawadnianiu pacjentów. Standardy branżowe, takie jak ISO 13485, wymagają, by produkty medyczne, w tym płyny do wlewów, były wytwarzane zgodnie z określonymi normami jakości, co obejmuje kontrolę zanieczyszczeń i testy apirogenności. W kontekście terapii, konsekwencje zastosowania płynów, które nie spełniają tych wymogów, mogą być poważne, w tym wystąpienie reakcji pyrogennych, które mogą zagrażać życiu pacjenta. Dlatego tak istotne jest, aby wszystkie płyny infuzyjne były odpowiednio testowane i certyfikowane.
Pytanie 27

Mikser recepturowy to urządzenie wykorzystywane do przygotowywania w aptece

A. naparów i odwarów
B. kropli i czopków
C. mikstur i zawiesin
D. maści i czopków
Mikser recepturowy jest kluczowym urządzeniem stosowanym w aptekach do sporządzania maści i czopków, które wymagają precyzyjnego łączenia składników aktywnych oraz substancji pomocniczych. Proces ten często wiąże się z koniecznością osiągnięcia jednorodnej konsystencji, co jest szczególnie istotne w przypadku maści, które muszą być odpowiednio homogenizowane, aby zapewnić równomierne rozkładanie się substancji czynnych na powierzchni skóry. Mikser umożliwia dokładne wymieszanie składników, co sprzyja ich lepszemu wchłanianiu oraz skuteczności terapeutycznej. Przykładem praktycznego zastosowania miksera recepturowego jest przygotowywanie maści na bazie tłuszczów lub emulgatorów, które wymagają szczególnej uwagi w procesie ich sporządzania. W kontekście czopków, mikser pomaga w uzyskaniu odpowiedniej konsystencji masy, co jest niezwykle istotne dla ich prawidłowego wprowadzenia i działania. Zgodnie z obowiązującymi standardami jakości w farmacji, takich jak Dobre Praktyki Wytwarzania (GMP), użycie miksera recepturowego w aptece zapewnia nie tylko efektywność, ale również bezpieczeństwo sporządzanych preparatów.
Pytanie 28

Olej wątłuszczowy ma pochodzenie

A. zwierzęce
B. mineralne
C. roślinne
D. syntetyczne
Olej wątłuszczowy, znany również jako olej rybny, jest pozyskiwany z tłuszczu ryb, co czyni go produktem pochodzenia zwierzęcego. Jest bogaty w niezbędne kwasy tłuszczowe omega-3, takie jak EPA (kwas eikozapentaenowy) i DHA (kwas dokozaheksaenowy), które mają istotne znaczenie dla zdrowia serca i mózgu. Zastosowanie oleju wątłuszczowego jest szerokie, obejmując suplementację diety, produkcję żywności, a także przemysł farmaceutyczny. W kontekście standardów branżowych, olej ten często spełnia normy jakości, takie jak ISO 22000, co zapewnia jego bezpieczeństwo i czystość. Warto mieć na uwadze, że odpowiednie dawki oleju wątłuszczowego mogą przynieść korzyści zdrowotne, w tym redukcję stanów zapalnych i wsparcie układu immunologicznego, co potwierdzają liczne badania naukowe. Dlatego też, jego znajomość i odpowiednie stosowanie są kluczowe w profilaktyce zdrowotnej i żywieniowej.
Pytanie 29

Jaką substancję czynną zawiera Aluminii subacetatis solutio?

A. wodorotlenek glinu
B. zasadowy węglan glinu
C. zasadowy octan glinu
D. siarczan (VI) glinu
Zasadowy octan glinu, który jest substancją czynną w Aluminii subacetatis solutio, ma istotne znaczenie w farmakologii i medycynie. Jego działanie jest głównie związane z właściwościami astringentnymi, co oznacza, że ma zdolność do ściągania tkanek i zmniejszania wydzielania. W praktyce klinicznej, stosuje się go w leczeniu stanów zapalnych i podrażnień skóry, takich jak oparzenia czy otarcia. Ponadto, ze względu na swoje właściwości bakteriostatyczne, może być wykorzystywany w preparatach antyseptycznych. Warto zauważyć, że stosowanie substancji czynnej w odpowiednich dawkach, zgodnych z najnowszymi wytycznymi i zasadami bezpieczeństwa, jest kluczowe dla osiągnięcia pożądanych efektów terapeutycznych. Dobrym przykładem zastosowania zasadowego octanu glinu jest jego wykorzystanie w dermatologii, gdzie pomaga w leczeniu stanów zapalnych oraz w procedurach chirurgicznych, wspomagając gojenie ran. W kontekście standardów branżowych, warto zwrócić uwagę na wytyczne dotyczące stosowania astringentów w terapiach skórnych, które podkreślają znaczenie tych substancji w zapewnieniu skuteczności i bezpieczeństwa leczenia.
Pytanie 30

Niesteroidowe leki przeciwzapalne powinny być stosowane z ostrożnością w połączeniu

A. z opioidami
B. z cefalosporynami
C. z lekami przeciwhistaminowymi
D. z pochodnymi kumaryny
Pochodne kumaryny, takie jak warfaryna, są lekami przeciwzakrzepowymi, które działają przez hamowanie procesów krzepnięcia krwi. Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), takie jak ibuprofen czy naproksen, mogą zwiększać ryzyko krwawień, zwłaszcza u pacjentów, którzy są już na leczeniu lekami przeciwzakrzepowymi. Używanie NLPZ w połączeniu z pochodnymi kumaryny może prowadzić do poważnych powikłań, takich jak krwawienia wewnętrzne. Dlatego w praktyce klinicznej zaleca się unikanie jednoczesnego stosowania tych grup leków. W sytuacjach, gdy konieczne jest stosowanie obu rodzajów leków, lekarze powinni starannie monitorować parametry krzepnięcia oraz dostosować dawki leków, by minimalizować ryzyko interakcji. Znajomość tych zasad jest kluczowa w praktyce farmaceutycznej oraz medycznej, aby zapewnić pacjentom bezpieczeństwo i skuteczność terapii. Przykładem może być pacjent po zabiegu chirurgicznym, który stosuje warfarynę i doświadcza bólu, co prowadzi do decyzji o dodaniu NLPZ. W takich sytuacjach lekarz powinien rozważyć alternatywy przeciwbólowe, aby uniknąć interakcji.
Pytanie 31

Który z podanych leków recepturowych jest maścią roztworem?

Rp.
Acidi borici       1,0
Aquae             50,0
Eucerini      ad 100,0
M.f. ung.
A.
Rp.
Acidi salicylici         3,0
Paraffini liq.           5,0
Vaselini flavi      ad 100,0
M.f. ung.
B.
Rp.
Camphorae           2,0
Vaselini albi      50,0
M.f. ung.
C.
Rp.
Acidi salicylici      3,0
Vaselini flavi       47,0
M.f. ung.
D.
A. C.
B. D.
C. B.
D. A.
Maść roztwór to specyficzna forma leku recepturowego, która ma swoje fundamentalne znaczenie w farmakoterapii. Odpowiedź C jest prawidłowa, ponieważ zawiera kamforę, substancję czynną, która w ilości 2,0 gramów jest rozpuszczona w 50,0 gramach białej wazeliny. Kamfora, jako substancja stała, wymaga odpowiedniego podłoża, aby mogła skutecznie przenikać przez skórę i wywierać swoje działanie terapeutyczne. Maść roztwór jest często stosowana w leczeniu schorzeń dermatologicznych, takich jak stany zapalne skóry czy bóle mięśniowe, ze względu na właściwości rozgrzewające kamfory. W praktyce farmaceutycznej, przygotowanie maści roztworu zgodnie z zasadami receptury aptecznej jest kluczowe, aby zapewnić właściwe proporcje i skuteczność leku. Podczas przygotowywania tego typu preparatów ważne jest przestrzeganie norm, takich jak Dobre Praktyki Wytwarzania (GMP), aby zapewnić jakość i bezpieczeństwo produktów farmaceutycznych.
Pytanie 32

Kategoria dostępności "Rp. w" odnosi się do

A. substancji odurzających
B. preparatów diety
C. produktów medycznych
D. leków
Kategoria dostępności 'Rp. w' odnosi się do środków odurzających, co jest zgodne z obowiązującymi przepisami prawnymi dotyczącymi substancji kontrolowanych. W Polsce, na podstawie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii oraz ustawy Prawo farmaceutyczne, środki odurzające są związane z określonymi regulacjami, które mają na celu ochronę zdrowia publicznego oraz zapobieganie nadużywaniu tych substancji. Przykłady środków odurzających obejmują opioidy, amfetaminę czy kokainę, które są klasyfikowane jako substancje o wysokim potencjale uzależniającym. W praktyce lekarze muszą wystawiać recepty zgodnie z rygorystycznymi normami, co ogranicza dostępność tych substancji tylko do pacjentów wymagających leczenia. Niezastosowanie się do przepisów może prowadzić do poważnych konsekwencji prawnych oraz zdrowotnych, dlatego znajomość kategorii dostępności jest kluczowa dla pracowników ochrony zdrowia oraz farmaceutów.
Pytanie 33

działanie przeciwgorączkowe pochodnych kwasu salicylowego jest powiązane z wpływem na

A. układ krążenia
B. peryferyjny układ nerwowy
C. receptory α adrenergeniczne
D. ośrodkowy układ nerwowy
Wybór obwodowego układu nerwowego jako miejsca działania pochodnych kwasu salicylowego nie jest dobry, bo te substancje działają głównie na ośrodkowy układ nerwowy. Obwodowy układ bardziej zajmuje się przekazywaniem sygnałów między ciałem a mózgiem i ma ograniczoną rolę w regulacji temperatury. W kontekście układu krążenia lub receptorów α adrenergicznych też nie jest to trafne, bo działanie przeciwgorączkowe jest związane z aktywnością podwzgórza, a nie tymi strukturami. Receptory α adrenergeniczne głównie regulują napięcie naczyń i nie mają bezpośredniego wpływu na gorączkę. Wiele osób myli działanie leków, myśląc, że wszystko dotyczy obwodowego układu nerwowego i układu krążenia. W rzeczywistości, takie leki jak pochodne kwasu salicylowego mają kluczowe działanie w ośrodkowym układzie nerwowym, co świetnie pokazuje, jak ważne jest rozumienie różnic w działaniu leków i ich zastosowania w praktyce.
Pytanie 34

Indometacyna (NLPZ), kluczowy środek przeciwzapalny stosowany w przewlekłej postaci gośćca, dnie moczanowej oraz chorobach kolagenowych, jest pochodną

A. kwasu salicylowego
B. kwasu indolilooctowego
C. p-aminofenolu
D. kwasu antranilowego
Indometacyna jest pochodną kwasu indolilooctowego, co czyni ją jednym z najważniejszych niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ). Działanie indometacyny polega na hamowaniu enzymu cyklooksygenazy (COX), co prowadzi do zmniejszenia syntezy prostaglandyn, substancji odpowiedzialnych za wywoływanie stanu zapalnego, bólu oraz gorączki. Dzięki temu indometacyna jest skuteczna w leczeniu stanów zapalnych związanych z chorobami reumatycznymi, takimi jak gościec przewlekły postępujący, a także w przypadku dny moczanowej oraz kolagenoz. W praktyce klinicznej indometacyna stosowana jest nie tylko w farmakoterapii, ale także w sytuacjach, gdy pacjenci wymagają szybkiej ulgi w bólu związanym z zapaleniem stawów. Zgodnie z aktualnymi zaleceniami, przed rozpoczęciem terapii indometacyną ważne jest monitorowanie pacjentów pod kątem działań niepożądanych, w tym ryzyka uszkodzenia układu pokarmowego, co jest typowe dla NLPZ. W związku z tym, lekarze często zalecają dodatkowe leki osłonowe w celu ochrony błony śluzowej żołądka.
Pytanie 35

Ile oleju kakaowego potrzeba, aby przygotować czopki według przedstawionej recepty, jeśli pojemność formy czopkowej wynosi 1,0 g?

M = F - (m1 * f1 + m2 * f2 + ...)
M – całkowita masa podłoża czopkowego [g]
F – pojemność formy [g] pomnożona przez ilość czopków
m – masa przepisanej substancji leczniczej [g] dla wszystkich czopków
f – współczynnik wyparcia (jeżeli nie podano szczegółowo – 0,7)

Rp.
Theophyllini                                     3,0
Masse suppositoriae                              q.s.
M.f. supp. anal.             Div. in part. aequ. No 6
S. 1 czopek na noc
A. 9,0 g
B. 3,9 g
C. 9,9 g
D. 3,0 g
Wybór niewłaściwej odpowiedzi na to pytanie może wynikać z kilku typowych błędów myślowych, które są powszechne w obliczeniach farmaceutycznych. Na przykład, osoby, które wybierają 3,0 g, mogą nie uwzględniać całkowitej pojemności formy czopkowej, co prowadzi do zaniżenia wymaganej ilości oleju. Z kolei odpowiedzi takie jak 9,0 g czy 9,9 g mogą być konsekwencją niepoprawnego zrozumienia współczynnika wyparcia — często studenci mylą ten współczynnik z całkowitym ciężarem składników, przez co obliczenia są zawyżane. Ważne jest, aby pamiętać, że w farmacji każdy gram ma znaczenie i błędne podanie masy składnika może wpłynąć na skuteczność terapii. Ponadto, zastosowanie niewłaściwych jednostek miary w obliczeniach może prowadzić do poważnych nieporozumień. W praktyce, farmaceuci powinni korzystać z ustandaryzowanych metod obliczeniowych oraz pamiętać o zasadach dotyczących recepturowania, co pozwoli uniknąć typowych pułapek w obliczeniach. Dbanie o dokładność i precyzję jest kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa pacjentów i jakości leków.
Pytanie 36

Co należy uczynić podczas przygotowywania boksu do pracy aseptycznej?

A. dokładnie wyczyścić całą powierzchnię boksu, następnie ponownie zdezynfekować i włączyć lampę kwarcową na 30 minut.
B. starannie umyć tylko te miejsca, na których będą produkowane leki.
C. włączyć jedynie lampę kwarcową na 30 minut.
D. wyczyścić tuż przed rozpoczęciem pracy i nie uruchamiać lampy.
Dokładne przetarcie całej powierzchni boksu aseptycznego, a następnie jego ponowne zdezynfekowanie i włączenie lampy kwarcowej na 30 minut, to kluczowe kroki w przygotowaniu stanowiska do pracy aseptycznej. Aseptyka wymaga, aby wszystkie powierzchnie były wolne od mikroorganizmów, co jest możliwe tylko przez dokładne czyszczenie i dezynfekcję. W praktyce, przed przystąpieniem do sporządzania leków, należy użyć środków dezynfekcyjnych, które są skuteczne przeciwko patogenom, w tym wirusom i bakteriom. Włączenie lampy kwarcowej na 30 minut pozwala na dodatkową dezynfekcję promieniowaniem UV, które niszczy DNA mikroorganizmów. Taki proces jest zgodny z wytycznymi WHO i dobrymi praktykami w farmacji, które zalecają rygorystyczne podejście do aseptyki. Nie można zapominać, że aseptyczne środowisko jest kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa pacjentów i skuteczności produktów leczniczych.
Pytanie 37

Jakim surowcem jest materiał używany do produkcji gipsowego opatrunku?

A. fosforan (V) wapnia
B. węglan wapnia
C. siarczan (VI) wapnia
D. azotan (V) wapnia
Siarczan (VI) wapnia, znany również jako gips, jest podstawowym surowcem do produkcji opatrunków gipsowych ze względu na swoje właściwości fizyczne oraz chemiczne. W procesie produkcji gipsu, siarczan (VI) wapnia jest poddawany dehydratacji, co prowadzi do jego przekształcenia w półwodny gips, który po zmieszaniu z wodą tworzy masę o wysokiej plastyczności. Dzięki temu może być formowany i stosowany do stabilizowania złamań kości czy usztywniania kontuzjowanych kończyn. Dodatkowo, gips wykazuje właściwości antybakteryjne, co minimalizuje ryzyko infekcji w miejscu jego zastosowania. W polskich szpitalach i klinikach, opatrunki gipsowe służą jako standardowy sposób unieruchamiania złamań oraz kontuzji, co potwierdzają wytyczne dotyczące leczenia urazów. Dzięki swojej trwałości i łatwości w aplikacji, gips stanowi niezastąpiony materiał w ortopedii i traumatologii, co czyni go istotnym elementem w procesie rehabilitacji pacjentów.
Pytanie 38

Oblicz, ile wyniesie koszt leku X, który został przepisany przez lekarza z odpłatnością na poziomie 50%, jeśli jego cena urzędowa wynosi 9,87 zł, a limit dofinansowania to 6,64 zł?

A. 6,55 zł
B. 3,22 zł
C. 6,65 zł
D. 4,94 zł
W przypadku błędnych odpowiedzi często występuje mylna interpretacja zasad refundacji leków oraz mechanizmu, który określa, jak oblicza się koszt leku dla pacjenta. Niezrozumienie, że odpłatność 50% odnosi się do wartości pozostałej po odliczeniu limitu dofinansowania, prowadzi do błędnych wniosków. Na przykład, w przypadku wybrania wartości 4,94 zł, można założyć, że całkowity koszt pacjenta byłby obliczany na zasadzie prostego podziału kosztu leku przez 2, co ignoruje kluczowy element, jakim jest limit refundacji. Ponadto, odpowiedzi takie jak 3,22 zł mogą wynikać z obliczenia 50% samej ceny urzędowej leku, co jest błędne, ponieważ nie uwzględnia się limitu refundacji, co powinno być priorytetem w takich obliczeniach. Kolejne mylne wnioski mogą wynikać z nieuwzględnienia faktu, że wysokość odpłatności pacjenta zależy od tego, ile refundacji przysługuje na dany lek. Kluczowe jest zrozumienie, że pacjent płaci nie tylko 50% z całkowitej ceny leku, ale także musi wziąć pod uwagę, że cena ta jest ograniczona przez limit dofinansowania, co zmienia ostateczny koszt, który musi ponieść. Z tego powodu, zrozumienie mechaniki refundacji oraz odpłatności jest kluczowe dla dokładnych obliczeń i uniknięcia typowych błędów myślowych.
Pytanie 39

Który z poniższych leków jest mukolitykiem?

A. acetazolamid
B. acebutolol
C. acetylocysteina
D. acenokumarol
Acetylocysteina jest lekiem mukolitycznym, co oznacza, że działa poprzez rozrzedzenie śluzu w drogach oddechowych, ułatwiając jego usunięcie. Działa na poziomie molekularnym, rozkładając mostki dwusiarczkowe w mucynie, co prowadzi do zmniejszenia lepkości wydzielin. Jest powszechnie stosowana w leczeniu schorzeń płucnych, takich jak przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) czy mukowiscydoza. Acetylocysteina może być podawana doustnie lub inhalacyjnie, co zwiększa jej dostępność w układzie oddechowym. W kontekście standardów terapeutycznych, jej stosowanie jest zgodne z wytycznymi wielu towarzystw medycznych, które rekomendują mukolityki jako kluczowe elementy terapii w chorobach towarzyszących zwiększonej produkcji śluzu. Dodatkowo, acetylocysteina ma właściwości przeciwutleniające, co może przynosić dodatkowe korzyści w terapii chorób układu oddechowego.
Pytanie 40

Zawarte w korzeniu rzewienia - Rhei radix (FP VI) substancje antranoidowe, takie jak reina, mają działanie

A. przeciwgorączkowe
B. przeciwbiegunkowe
C. adsorbujące
D. przeczyszczające
Związki antranoidowe, takie jak reina, są znane ze swojego działania przeczyszczającego, co czyni je skutecznym środkiem w terapii zaparć. Mechanizm działania tych substancji polega na zwiększeniu perystaltyki jelit, co sprzyja szybszemu przesuwaniu się treści pokarmowej i ułatwia jej wydalanie. Rzewień, wykorzystywany w medycynie od wieków, jest ceniony nie tylko za swoje właściwości przeczyszczające, ale także za działanie regulujące pracę jelit. W praktyce klinicznej, preparaty zawierające rzewień są często stosowane w przypadkach przewlekłych zaparć oraz w sytuacjach wymagających detoksykacji organizmu. Ponadto, zalecenia dotyczące stosowania rzewienia w terapii zaparć są zgodne z zasadami medycyny naturalnej, gdzie podkreśla się znaczenie ziół w przywracaniu równowagi funkcji jelit. Warto również pamiętać, że ze względu na działanie przeczyszczające, preparaty te powinny być stosowane z umiarem, aby uniknąć potencjalnych skutków ubocznych, takich jak odwodnienie czy zaburzenia elektrolitowe.
Rozpocznij nowy egzamin
Powrót do strony głównej