Wyniki egzaminu

Nowy egzamin

Informacje o egzaminie:

Zawód: Technik farmaceutyczny
Kwalifikacja: MED.09 - Sporządzanie i wytwarzanie produktów leczniczych oraz prowadzenie obrotu produktami leczniczymi, wyrobami medycznymi, suplementami diety i środkami spożywczymi specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz innymi produktami dopuszczonymi do obrotu w aptece
Data rozpoczęcia: 16 listopada 2025 09:12
Data zakończenia: 16 listopada 2025 09:28

Egzamin zdany!

Wynik: 32/40 punktów (80,0%)

Wymagane minimum: 20 punktów (50%)

Pochwal się swoim wynikiem!

Facebook

X.com

Szczegółowe wyniki:

Pytanie 1

Definicja ogólna zimnego lub chłodnego miejsca według Farmakopei Polskiej odnosi się do zakresu temperatur

A. od 2°C do 8°C

B. od 15°C do 25°C

C. od 8°C do 15°C

D. od 0 do 2°C

Odpowiedź 'od 8°C do 15°C' jest poprawna, ponieważ zgodnie z Farmakopeą Polską, ogólne określenie zimne lub chłodne miejsce odnosi się właśnie do tego zakresu temperatur. W praktyce, utrzymywanie substancji w takim przedziale termicznym jest kluczowe dla zachowania ich stabilności i skuteczności. Na przykład, wiele leków wymagających przechowywania w temperaturze chłodnej, takich jak niektóre szczepionki czy insuliny, musi być transportowanych i przechowywanych w właśnie takim zakresie, aby uniknąć degradacji aktywnych składników. Przepisy farmaceutyczne nakładają obowiązku monitorowania temperatury w magazynach i transportach medykamentów, co pozwala na zapewnienie ich jakości do momentu użycia. Przykładowo, w laboratoriach i aptekach często stosuje się rejestratory temperatury, które umożliwiają ciągłe śledzenie warunków przechowywania, co jest zgodne z zasadami Dobrej Praktyki Wytwarzania (GMP). Utrzymywanie odpowiednich warunków przechowywania to także element zapewnienia pacjentom wysokiej jakości i bezpieczeństwa stosowanych leków.

Pytanie 2

Co oznacza skrót POChP?

A. pleców

B. przytarczyc

C. płuc

D. prostaty

Skrót POChP oznacza przewlekłą obturacyjną chorobę płuc, która jest jedną z najczęstszych chorób układu oddechowego. Charakteryzuje się postępującym ograniczeniem przepływu powietrza, co prowadzi do trudności w oddychaniu. POChP jest najczęściej spowodowana długotrwałym narażeniem na substancje drażniące, takie jak dym tytoniowy, zanieczyszczenia powietrza czy substancje chemiczne. W praktyce klinicznej rozpoznanie POChP opiera się na objawach takich jak przewlekły kaszel, duszność oraz nadmierne wydzielanie śluzu. Diagnostyka opiera się na spirometrii, która mierzy objętość powietrza wydychanego przez pacjenta oraz czas tego wydychania. Leczenie POChP obejmuje stosowanie bronchodilatatorów, które pomagają rozszerzać drogi oddechowe, a w bardziej zaawansowanych przypadkach stosuje się sterydy wziewne oraz terapie tlenowe. Ważne jest również rzucenie palenia oraz rehabilitacja oddechowa, co znacząco poprawia jakość życia pacjentów. Zarządzanie chorobą powinno być ukierunkowane na zmniejszenie objawów oraz poprawę wydolności fizycznej pacjentów.

Pytanie 3

Jakie są odpowiednie warunki do przechowywania wody utlenionej?

A. W pojemnikach z przezroczystego szkła

B. W szczelnych opakowaniach, bez kontaktu z substancjami utleniającymi

C. W okolicy miejsca nasłonecznionego i gorącego

D. Zapewniających dostęp metali stabilizujących roztwór

Woda utleniona, czyli roztwór nadtlenku wodoru, jest substancją szeroko stosowaną w medycynie, kosmetologii oraz w laboratoriach. Przechowywanie jej w zamkniętych opakowaniach, które są odporne na dostęp substancji utleniających, jest kluczowe dla zachowania jej stabilności i skuteczności. Nadtlenek wodoru jest substancją niestabilną, która w obecności światła, ciepła oraz zanieczyszczeń może ulegać rozkładowi na wodę i tlen. Dlatego zaleca się przechowywanie wody utlenionej w ciemnych, szczelnych butelkach, aby ograniczyć jej kontakt z powietrzem i promieniowaniem UV, co jest zgodne z praktykami wielu producentów. Na przykład, wiele renomowanych firm farmaceutycznych dostarcza wodę utlenioną w brązowych butelkach, co jest rozwiązaniem zgodnym z normami bezpieczeństwa i jakości. Dobrą praktyką jest także trzymanie tych substancji w temperaturze pokojowej, z daleka od źródeł ciepła, aby zmniejszyć ryzyko degradacji.

Pytanie 4

Którego leku lekarz może wpisać na jednej recepcie wyłącznie jedną nazwę preparatu, a także musi określić słownie całkowitą ilość substancji psychotropowej oraz wskazać sposób dawkowania?

A. Tclmisartanum (np. Polsart)

B. Zopiclonum (np. Imovane)

C. Acidum valproicum (np. Convulex)

D. Nimesulidum (np. Nimesil)

Zopiclonum, znany na rynku jako Imovane, jest lekiem psychotropowym klasy nasennych, który wymaga szczególnego traktowania w kontekście przepisywania. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, lekarz musi na recepcie wypisać jedynie jedną nazwę preparatu oraz dokładnie określić ilość substancji psychotropowej słownie, co jest istotne dla zapewnienia bezpieczeństwa pacjenta. Zopiclonum jest stosowane w leczeniu bezsenności, a jego dawkowanie powinno być ściśle przestrzegane, aby zminimalizować ryzyko wystąpienia działań niepożądanych oraz uzależnienia. W praktyce, lekarz powinien także uwzględnić indywidualne potrzeby pacjenta oraz potencjalne interakcje z innymi lekami. Takie podejście jest zgodne z wytycznymi dotyczącymi farmakoterapii i zapewnia właściwe wykorzystanie substancji psychotropowych. Dobrą praktyką jest również prowadzenie dokumentacji dotyczącej wydawania takich leków, aby umożliwić monitorowanie ich stosowania i ewentualnych efektów ubocznych, co jest kluczowe w kontekście bezpieczeństwa pacjentów.

Pytanie 5

Leki recepturowe 1, 2, 3, 4 powinny być sporządzone odpowiednio w postaci:

1
 Rp.
 Aquae Calcis                50,0
 Lini olei                   50,0
 M.f. ..........

2
 Rp.
 Aminophyllini                 0,06
 Cacao olei                    q.s.
 M.f. ..........

3
 Rp.
 Ephedrini hydrochloridi          0,1
 0,9% Sol. Natrii chloridi       20,0
 M.f. ..........

4
 Rp.
 Calcii carbonatis                  2,0
 Magnesii oxidi                     1,0
 Gummi arabici mucilaginis         10,0
 Aquae                             40,0
 M.f. ..........

A. 1 – Linimentum, 2 – Suspensio, 3 – Solutio, 4 – Emulsio

B. 1 – Suspensio, 2 – Suppositoria, 3 – Emulsio, 4 – Solutio

C. 1 – Solutio, 2 – Suspensio, 3 - Guttae, 4 – Emulsio

D. 1 – Linimentum, 2 – Suppositoria, 3 – Guttae, 4 – Suspensio

Odpowiedź jest prawidłowa, ponieważ klasyfikacja leków recepturowych została przeprowadzona zgodnie z ich właściwościami oraz zastosowaniem w farmakoterapii. Linimentum, które jest wymienione jako pierwszy lek, to preparat stosowany na skórę, łączący składniki olejowe i wodne, co umożliwia lepsze wchłanianie substancji czynnych. Przykładem zastosowania linimentu jest jego wykorzystanie w leczeniu stanów zapalnych mięśni i stawów. Suppositoria, czyli czopki, są formą leku, która ma na celu aplikację doodbytniczą, co jest istotne w przypadku pacjentów z problemami z przewodem pokarmowym, gdzie inne drogi podania mogą być utrudnione. Guttae, czyli krople, wykorzystywane są często w okulistyce i otolaryngologii dla lokalnego działania w obrębie oczu, uszu czy nosa. Na końcu, suspensio to forma płynna, w której cząstki stałe są zawieszone w cieczy, co jest przydatne w przypadku substancji, które nie rozpuszczają się w wodzie, zapewniając ich skuteczne podanie. Analizując klasyfikację i zastosowanie tych leków zgodnie z aktualnymi standardami farmaceutycznymi, można potwierdzić, że odpowiedź odzwierciedla zasady dobrej praktyki farmaceutycznej.

Pytanie 6

Aby otrzymać preparat z surowca śluzowego, należy zastosować proces

A. ekstrakcji alkoholem

B. perkolacji

C. maceracji

D. ekstrakcji na gorąco

Maceracja to proces, który polega na zanurzeniu surowca roślinnego w cieczy, najczęściej w wodzie lub alkoholu, w celu wydobycia z niego substancji czynnych. Jest to technika szczególnie skuteczna w przypadku surowców śluzowych, które charakteryzują się dużą zawartością polisacharydów, białek czy związków bioaktywnych. Przykładem zastosowania maceracji jest przygotowanie syropów z ziół, gdzie długotrwałe moczenie pozwala na skuteczną ekstrakcję składników aktywnych. Dobrze przeprowadzona maceracja zapewnia, że substancje czynne są wydobywane w optymalny sposób, co jest kluczowe dla jakości preparatu. Ważne jest również, aby proces maceracji odbywał się w kontrolowanych warunkach, co ogranicza ryzyko denaturacji składników czy ich degradacji. W praktyce, standardy produkcji farmaceutycznej i kosmetycznej określają, że maceracja powinna być przeprowadzana zgodnie z regulacjami GMP, co zapewnia bezpieczeństwo i skuteczność finalnych produktów.

Pytanie 7

Czy lekarz, który wystawia receptę dla siebie, ma możliwość umieszczenia w sekcji przeznaczonej na dane pacjenta adnotacji?

A. pro auctore

B. per se

C. ne repetalur

D. pro familia

Odpowiedź 'pro auctore' jest prawidłowa, ponieważ oznacza, że lekarz ma prawo wystawić receptę dla siebie. Zgodnie z przepisami prawa, lekarz może leczyć siebie oraz wystawiać sobie recepty, co jest uznawane za akceptowalną praktykę w medycynie, pod warunkiem, że nie prowadzi to do nadużyć. Użycie adnotacji 'pro auctore' na recepcie odnosi się bezpośrednio do tego rodzaju sytuacji, wskazując, że lekarz jest zarówno wystawcą, jak i pacjentem. Praktycznym przykładem może być sytuacja, w której lekarz samodzielnie diagnozuje u siebie stan wymagający leczenia i postanawia wystawić sobie receptę. Tego typu działanie powinno być jednak uzasadnione i nie może stwarzać konfliktu interesów. Warto również zauważyć, że lekarze powinni stosować się do zasad etyki zawodowej, co oznacza, że samoleczenie powinno być ostatecznością, a w przypadku poważnych schorzeń zaleca się konsultację z innym specjalistą.

Pytanie 8

Ile gramów 3% roztworu kwasu borowego należy użyć do sporządzenia leku według zamieszczonej recepty?

Rp.
 Chloramphenicoli                  1,0
 Resorcinoli                       2,0
 2% Sol. Acidi borici             20,0
 Spiritus Vini 85°            ad 100,0
 
 M.f. solutio
 D.S. Zewnętrznie

A. 6,67 g

B. 13,33 g

C. 3,33 g

D. 12,37 g

Odpowiedź 13,33 g jest poprawna, ponieważ do sporządzenia 20 g 2% roztworu kwasu borowego potrzebujemy 0,4 g czystego kwasu borowego. W celu obliczenia, ile 3% roztworu jest potrzebne do uzyskania tej ilości substancji czynnej, stosujemy równanie, które uwzględnia stężenie i masę roztworu. Procentowe stężenie roztworu 3% oznacza, że w 100 g roztworu znajduje się 3 g kwasu borowego. Dlatego, aby uzyskać 0,4 g kwasu borowego, musimy użyć masy roztworu wyrażonej jako x, co można obliczyć z równania: 0,03x = 0,4 g. W wyniku obliczeń otrzymujemy x równające się 13,33 g. Ta umiejętność obliczania masy roztworu na podstawie stężenia jest niezwykle ważna w praktyce farmaceutycznej, gdzie precyzyjne dawkowanie substancji czynnych ma kluczowe znaczenie dla skuteczności i bezpieczeństwa leków. Warto również zauważyć, że stosowanie odpowiednich stężenia roztworów jest zgodne z najlepszymi praktykami w zakresie przygotowywania preparatów farmaceutycznych.

Pytanie 9

Przy wydawaniu z apteki Glibenese GITS (glipizyd) tabletek o przedłużonym uwalnianiu, należy zawsze poinformować pacjenta

A. o możliwości rozgryzienia i przeżucia tabletki

B. o możliwości rozpuszczenia tabletki przed zażyciem

C. o konieczności połknięcia tabletki w całości

D. o konieczności podzielenia tabletki

Połknięcie tabletki Glibenese GITS w całości jest kluczowe dla zapewnienia prawidłowego działania leku. Tabletki o przedłużonym uwalnianiu, takie jak glipizyd, są zaprojektowane w taki sposób, aby uwalniać substancję czynną w kontrolowany sposób przez dłuższy czas. Gdy tabletka jest rozgryzana, przeżuwana lub dzielona, może to prowadzić do szybkiego uwolnienia leku, co zwiększa ryzyko działań niepożądanych oraz zmniejsza skuteczność terapii. Zgodnie z wytycznymi dotyczącymi stosowania leków o przedłużonym uwalnianiu, pacjenci powinni być informowani o tym, że takie preparaty należy przyjmować w całości, aby zapewnić optymalne wchłanianie i skuteczność farmakoterapii. Należy również zwrócić uwagę pacjentów na to, że niektóre leki mogą powodować podrażnienia przewodu pokarmowego, dlatego połknięcie całej tabletki z odpowiednią ilością wody może zminimalizować te ryzyka. W praktyce klinicznej istotne jest, aby farmaceuci i lekarze edukowali pacjentów o prawidłowym sposobie przyjmowania leków, aby zwiększyć ich bezpieczeństwo oraz skuteczność działania.

Pytanie 10

Do leczenia jakiego schorzenia używa się Ventolinu (salbutamolu) w postaci aerozolu?

A. W grzybicy wokół paznokci

B. W przypadkach oparzeń skóry

C. W dusznicy bolesnej

D. W astmie oskrzelowej

Ventolin (salbutamol) jest lekiem stosowanym w terapii astmy oskrzelowej, a jego głównym działaniem jest rozszerzenie oskrzeli poprzez stymulację receptorów beta-2 adrenergicznych. To działanie prowadzi do rozluźnienia mięśni gładkich w drogach oddechowych, co ułatwia oddychanie i zmniejsza objawy takie jak duszność, świszczący oddech czy kaszel. Salbutamol jest często stosowany w postaci aerosolu wziewnego, co zapewnia szybką i skuteczną ulgę w stanach zaostrzenia astmy. Zgodnie z wytycznymi Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) i krajowych standardów leczenia, Ventolin jest zalecany jako lek pierwszego wyboru w przypadku łagodzenia objawów astmy, zwłaszcza w sytuacjach nagłych. Dodatkowo, może być używany w profilaktyce objawów astmy wywołanych wysiłkiem fizycznym. W codziennej praktyce, pacjenci powinni być edukowani na temat prawidłowego stosowania inhalatora oraz rozpoznawania objawów wymagających interwencji medycznej, co jest kluczowe dla skutecznego zarządzania chorobą.

Pytanie 11

Jakie jest stężenie rezorcynolu w roztworze przygotowanym według podanej recepty?

Rp.
Resorcini                        0,15
Aquae purificatae           ad  25,0
M.f.sol.
D.S. Zewnętrznie. Płyn na okłady

A. 1,20%

B. 0,15%

C. 0,60%

D. 0,30%

Odpowiedź 0,60% jest prawidłowa, ponieważ stężenie rezorcynolu w roztworze oblicza się na podstawie stosunku masy substancji czynnej do całkowitej masy roztworu. W tym przypadku masa rezorcynolu wynosi 0,15 g, a masa całkowita roztworu wynosi 25 g. Stężenie można obliczyć jako (0,15 g / 25 g) * 100%, co daje 0,60%. Takie obliczenia są kluczowe w chemii analitycznej oraz farmaceutycznej, gdzie precyzyjne stężenie substancji czynnych wpływa na skuteczność terapii medycznych. Warto zaznaczyć, że stosowanie optymalnych stężeń substancji czynnych jest niezwykle istotne dla zapewnienia ich bezpieczeństwa oraz efektywności działania. W praktyce, znajomość tych zasad pozwala na właściwe przygotowywanie roztworów, co jest fundamentem zarówno w laboratoriach badawczych, jak i w aptekach.

Pytanie 12

Kiedy należy stosować wymóg apirogenności?

A. płynom do wlewów

B. kroplom do uszu

C. roztworom doustnym

D. preparatom na rany

Płyny do wlewów są stosowane w kontekście terapii infuzyjnej, gdzie ich apirogenność jest kluczowym wymogiem. Oznacza to, że te preparaty muszą być wolne od substancji, które mogą wywołać gorączkę lub inne reakcje immunologiczne. W praktyce klinicznej, każdy płyn infuzyjny, w tym roztwory elektrolitów, glukozy czy składników odżywczych, musi być poddany rygorystycznym testom apirogenności, aby zapewnić bezpieczeństwo pacjenta. Przykładem może być roztwór soli fizjologicznej stosowany w nawadnianiu pacjentów. Standardy branżowe, takie jak ISO 13485, wymagają, by produkty medyczne, w tym płyny do wlewów, były wytwarzane zgodnie z określonymi normami jakości, co obejmuje kontrolę zanieczyszczeń i testy apirogenności. W kontekście terapii, konsekwencje zastosowania płynów, które nie spełniają tych wymogów, mogą być poważne, w tym wystąpienie reakcji pyrogennych, które mogą zagrażać życiu pacjenta. Dlatego tak istotne jest, aby wszystkie płyny infuzyjne były odpowiednio testowane i certyfikowane.

Pytanie 13

Podczas przygotowania leku w postaci zawiesiny, co powinno być wykonane w celu uzyskania jednorodności?

A. Dokładne wymieszanie przed każdym użyciem

B. Podgrzanie do wysokiej temperatury, np. 100°C

C. Przechowywanie w niskiej temperaturze, np. w zamrażarce

D. Dodanie substancji zagęszczającej

Jednorodność zawiesiny jest kluczowym parametrem podczas jej stosowania, ponieważ wpływa na skuteczność i bezpieczeństwo leku. Dokładne wymieszanie przed każdym użyciem to standardowa praktyka przy przygotowywaniu i stosowaniu zawiesin. Zawiesiny to układy, w których substancje stałe są rozproszone w cieczy, lecz nie rozpuszczają się w niej w sposób trwały. Z tego powodu, z czasem, cząstki stałe mogą opadać na dno naczynia, co prowadzi do nierównomiernego rozmieszczenia substancji czynnej w całej objętości. Dlatego konieczność dokładnego wymieszania przed użyciem jest uznawana za standardową procedurę zapewniającą, że każda dawka leku zawiera odpowiednią ilość substancji czynnej. W praktyce farmaceutycznej ważne jest, aby pacjenci byli odpowiednio poinformowani o tej czynności, co może być zapewnione przez aptekarzy lub informacje na etykiecie produktu. Właściwe wymieszanie zapewnia, że lek działa zgodnie z założeniami terapeutycznymi, co jest niezbędne dla bezpieczeństwa pacjenta i skuteczności leczenia. Tego typu procedury są zgodne z dobrymi praktykami farmaceutycznymi i standardami branżowymi.

Pytanie 14

Jakie właściwości posiada cyklosporyna?

A. działanie immunosupresyjne

B. działania antybiotyczne

C. właściwości hepatoprotekcyjne

D. efekty immunostymulujące

Cyklosporyna nie wykazuje właściwości antybiotycznych, co jest kluczowe do zrozumienia jej funkcji w terapii. Antybiotyki działają poprzez eliminację patogenów, takich jak bakterie, a cyklosporyna nie ma takiego działania, gdyż jej mechanizm polega na modulacji odpowiedzi immunologicznej, a nie na eliminowaniu mikroorganizmów. Ponadto, twierdzenie, że cyklosporyna ma działanie hepatoprotekcyjne, również jest mylne. Chociaż niektóre leki mają na celu ochronę wątroby przed uszkodzeniami, cyklosporyna może w rzeczywistości powodować toksyczność wątroby, co może prowadzić do poważnych powikłań. Ostatnia błędna koncepcja dotyczy immunostymulacji. Cyklosporyna nie stymuluje odpowiedzi immunologicznej, a wręcz przeciwnie, ją tłumi. Ten błąd poznawczy często wynika z niepełnego zrozumienia roli immunosupresantów w terapii. W kontekście terapii chorób autoimmunologicznych i przeszczepów, znajomość właściwości cyklosporyny jest niezbędna, aby nie mylić jej z innymi lekami, które rzeczywiście mają działanie immunostymulujące, jak niektóre szczepionki czy leki przeciwzapalne. Dlatego ważne jest, aby mieć jasne pojęcie o różnicach między tymi kategoriami leków i ich zastosowaniem.

Pytanie 15

3% roztwór kwasu bornego oznacza

A. 3% roztwór glicerolowy kwasu bornego

B. 3% roztwór spirytusowy kwasu bornego

C. 3% roztwór olejowy kwasu bornego

D. 3% roztwór wodny kwasu bornego

3% roztwór wodny kwasu borowego to związek chemiczny, który jest szeroko stosowany w medycynie jako środek antyseptyczny oraz w produkcji kosmetyków i innych preparatów. Kwas borowy, znany również jako kwas ortoborowy, ma działanie przeciwgrzybicze i przeciwbakteryjne, co czyni go skutecznym w leczeniu różnych infekcji. Przykładowo, 3% roztwór wodny kwasu borowego jest często stosowany w okulistyce do przemywania oczu w przypadku podrażnień czy stanów zapalnych. Ponadto, w dermatologii może być stosowany jako środek do dezynfekcji ran. Zgodnie z wytycznymi organizacji zdrowotnych, stosowanie roztworów wodnych kwasu borowego powinno być przeprowadzane z zachowaniem odpowiednich procedur sanitarnych, aby zapewnić skuteczność oraz minimalizować ryzyko działań niepożądanych. W kontekście zastosowań przemysłowych, kwas borowy znajduje zastosowanie w produkcji szkła, ceramiki oraz jako substancja konserwująca w niektórych procesach technologicznych.

Pytanie 16

Ile ziela skrzypu należy użyć, aby przygotować 250,0 g ziół moczopędnych według FP XI?

SPECIES DIURETICAE
 Zioła moczopędne

 Solidaginis virgaureae herba              30,0 cz.
 Taraxaci officinalis herba cum radice     20,0 cz.
 Betulae folium                            15,0 cz.
 Levistici radix                           15,0 cz.
 Equiseti herba                            10,0 cz.
 Phaseoli pericarpium                      10,0 cz.

A. 10,0 g

B. 30,0 g

C. 75,0 g

D. 25,0 g

Wybór odpowiedzi innej niż 25,0 g może wynikać z kilku typowych błędów myślowych oraz nieprawidłowego podejścia do obliczeń proporcji. Na przykład, odpowiedzi takie jak 10,0 g czy 30,0 g mogą sugerować zrozumienie ogólnej zasady dawkowania, ale nie uwzględniają właściwego przeliczenia wymaganej ilości na podstawie podanej proporcji. Osoby wybierające 10,0 g mogły pomyśleć, że to zbyt mała ilość, by być skuteczną, co prowadzi do niepoprawnych wniosków o konieczności zwiększenia tej liczby. Z kolei zbyt wysoka ilość, jak 75,0 g, może wynikać z błędnego rozumienia proporcji i nadmiernej interpretacji stosunku składników, co prowadzi do przekroczenia zaleceń farmakopealnych. Warto również zauważyć, że właściwe rozumienie proporcji jest kluczowe w farmakologii, gdyż nie tylko wpływa na skuteczność leku, ale także może prowadzić do działań niepożądanych w przypadku niewłaściwego dawkowania. Ostatecznie, każdy, kto pracuje z ziołami i innymi substancjami czynymi, powinien być świadomy znaczenia przestrzegania precyzyjnych standardów, aby zapewnić bezpieczeństwo i skuteczność finalnych preparatów.

Pytanie 17

Substancje czynne zawarte w lekach przeciwdepresyjnych, które blokują wychwyt zwrotny serotoniny przez neurony w mózgu, to

A. opipramol i paroksetynę

B. mianserynę i klonazepam

C. amitryptylinę i imipraminę

D. paroksetynę i sertralinę

Paroksetyna i sertralina to leki przeciwdepresyjne z grupy inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI), które są powszechnie stosowane w leczeniu depresji oraz zaburzeń lękowych. Mechanizm ich działania polega na zwiększeniu stężenia serotoniny w synapsach poprzez blokowanie jej wychwytu zwrotnego przez neurony. Dzięki temu, leki te przyczyniają się do poprawy nastroju i redukcji objawów depresyjnych. Paroksetyna jest często stosowana w leczeniu zaburzeń lękowych, a także w terapii zespołu stresu pourazowego, natomiast sertralina jest zalecana w przypadku depresji, zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych i PTSD. W praktyce klinicznej, wybór konkretnego leku zależy od profilu pacjenta, w tym od towarzyszących schorzeń oraz potencjalnych interakcji z innymi przyjmowanymi lekami. Ważne jest, aby lekarz prowadzący monitorował skuteczność oraz ewentualne działania niepożądane, co jest zgodne z wytycznymi EBM (evidence-based medicine).

Pytanie 18

Zgodnie z Farmakopeą Polską VIII, gdy dawki maksymalne substancji z grupy A, B lub N dla osoby dorosłej zostaną przekroczone, farmaceuta wprowadza korektę do

A. do 3/4 wartości maksymalnej dawki

B. najniższej wartości dawki zazwyczaj stosowanej

C. do wartości dawki maksymalnej wskazanej w FP

D. najwyższej wartości dawki zazwyczaj stosowanej

Odpowiedź "do wartości dawki maksymalnej podanej w FP" jest prawidłowa, ponieważ Farmakopea Polska VIII precyzuje, że w przypadku przekroczenia maksymalnych dawek substancji z wykazu A, B lub N dla osoby dorosłej, farmaceuta ma obowiązek dostosować dawkowanie do wartości maksymalnej określonej w dokumentacji. W praktyce oznacza to, że farmaceuta powinien zawsze odnosić się do aktualnych wytycznych i regulacji, aby zapewnić bezpieczeństwo pacjentów. Na przykład, w przypadku pacjenta przyjmującego leki przeciwbólowe, które przekraczają dawki maksymalne, farmaceuta powinien zrewidować schemat dawkowania, aby nie tylko spełnić wymagania prawne, ale także zminimalizować ryzyko wystąpienia działań niepożądanych. Taka praktyka jest zgodna z zasadami farmakoterapii i zapewnia skuteczność leczenia, jednocześnie dbając o bezpieczeństwo pacjenta. Zawsze warto konsultować się z dokumentacją farmaceutyczną oraz regulacjami prawnymi, które określają maksymalne dawki dla różnych substancji czynnych, co jest fundamentalne dla odpowiedzialnego wykonywania zawodu farmaceuty.

Pytanie 19

Pełne opakowanie leku, którego termin przydatności minął, powinno być:

A. przekazane do analizy, aby zweryfikować jego skład

B. zbywane w pierwszej kolejności z rabatem

C. wycofane z obiegu, a następnie oddane do utylizacji

D. użyte, zwiększając stosowną dawkę

Termin ważności leku to kluczowy wskaźnik jego bezpieczeństwa oraz skuteczności. Po upływie tego terminu, lek może stracić swoje właściwości terapeutyczne, a w niektórych przypadkach może stać się wręcz niebezpieczny dla zdrowia. Dlatego pełne opakowanie leku z przeterminowanym terminem ważności należy wycofać z obrotu. Firmy farmaceutyczne i placówki medyczne mają obowiązek odpowiednio zarządzać lekami, które nie są już dopuszczone do stosowania. Kolejnym krokiem jest ich utylizacja, co powinno odbywać się zgodnie z lokalnymi przepisami i standardami ochrony środowiska. Na przykład, wiele krajów wprowadza programy zwrotu leków, które umożliwiają pacjentom oraz aptekom bezpieczne oddawanie przeterminowanych leków do odpowiednich punktów. Utylizacja takich leków jest kluczowa, aby zapobiec ich przypadkowemu użyciu i zminimalizować ryzyko zanieczyszczenia środowiska. Takie praktyki są zgodne z normami ISO oraz wytycznymi WHO, które nakładają obowiązek odpowiedzialnego postępowania z substancjami farmakologicznymi.

Pytanie 20

Czym jest ataksja?

A. napady paniki

B. niezręczność ruchowa

C. utrata zdolności mówienia

D. migotanie przedsionków

Ataksja jest często mylona z innymi zaburzeniami, które nie mają bezpośredniego związku z koordynacją ruchową. Napady lękowe są to epizody intensywnego lęku, które mogą prowadzić do fizycznych objawów, ale nie wpływają na zdolność wykonywania ruchów. Z kolei niemożność mowy, znana jako afazja, dotyczy trudności w komunikacji, a nie ruchów ciała. Migotanie przedsionków to arytmia serca, która również nie jest związana z koordynacją ruchową. Te błędne odpowiedzi wynikają z mylenia objawów oraz funkcji różnych części ciała. Typowym błędem myślowym jest generalizowanie objawów i przypisywanie im cech, które nie są zgodne z ich rzeczywistym charakterem. Ataksja sama w sobie jest symptomem szerokiego spektrum schorzeń neurologicznych, które mogą być wynikiem uszkodzeń mózgu, urazów, chorób genetycznych czy degeneracyjnych. Właściwe zrozumienie różnicy pomiędzy ataksją a innymi zaburzeniami jest kluczowe dla postawienia trafnej diagnozy i wdrożenia odpowiedniego leczenia.

Pytanie 21

Po otrzymaniu preparatu insuliny "Insulinum Mixtard 30 HM Penfill" należy przechować lek

A. w zamkniętej szafce

B. na półce w aptece

C. w sejfie

D. w lodówce o temp. od 2 do 8°C

Odpowiedź 'w lodówce o temp. od 2 do 8°C' jest prawidłowa, ponieważ insulina, w tym preparat 'Insulinum Mixtard 30 HM Penfill', wymaga przechowywania w odpowiednich warunkach temperaturowych, aby zachować swoją skuteczność i stabilność. Zgodnie z zaleceniami producentów oraz standardami przechowywania leków, insulina powinna być trzymana w chłodnym miejscu, najlepiej w lodówce, gdzie temperatura jest utrzymywana w przedziale 2-8°C. W takich warunkach insulina może zachować swoje właściwości przez dłuższy czas, co jest kluczowe dla pacjentów z cukrzycą, którzy polegają na tym leku w codziennym leczeniu. Na przykład, jeśli insulina zostanie wystawiona na działanie wyższych temperatur, istnieje ryzyko denaturacji białek, co prowadzi do zmniejszenia jej działania. Z tego względu, aby zapewnić optymalne warunki przechowywania, warto zainwestować w specjalnie przystosowane lodówki do przechowywania leków lub stosować przenośne torby chłodnicze podczas transportu insuliny. Warto także regularnie sprawdzać temperaturę w lodówce oraz unikać umieszczania leku blisko ścianek, gdzie temperatura może być niższa.

Pytanie 22

Co to jest Łojek?

A. salot

B. olbrot

C. koalin

D. talk

Odpowiedzi, które zostały podane jako alternatywy dla terminu łojek, w rzeczywistości nie są związane z właściwymi definicjami i zastosowaniami tego minerału. Salot, będący terminem nieznanym w kontekście mineralogicznym, nie ma uzasadnienia w literaturze dotyczącej surowców mineralnych ani ich zastosowań, co prowadzi do nieprawidłowego wnioskowania. Olbrot, z kolei, nie jest mineralogicznym terminem i nie odnosi się do żadnego znanego minerału. Wybór tej odpowiedzi może być wynikiem nieznajomości podstawowych pojęć mineralogicznych i ich właściwości. Koalin, mimo że jest rzeczywistym minerałem, nie powinien być mylony z łojkiem, ponieważ jest to minerał ilasty, którego struktura chemiczna i zastosowanie znacznie różnią się od talku. Kaolin jest wykorzystywany głównie w przemyśle papierniczym, ceramicznym oraz kosmetycznym, ale jego właściwości fizyczne i chemiczne są inne od tych, które posiada talk. Niepoprawne odpowiedzi wskazują na typowe błędy myślowe, polegające na pomijaniu kluczowych informacji dotyczących definicji minerałów oraz ich zastosowań. Zrozumienie różnic między tymi surowcami jest kluczowe w kontekście przemysłowym, gdzie wybór odpowiedniego materiału wpływa na jakość produktów. Dlatego ważne jest, aby kluczowe pojęcia były dokładnie studiowane i rozumiane, co pomoże w uniknięciu podobnych pomyłek w przyszłości.

Pytanie 23

Transport przez błony komórkowe, który zachodzi bez użycia energii, to

A. adsorpcja

B. transport bierny

C. symport

D. transport aktywny

Transport bierny to proces, który odbywa się wzdłuż gradientu stężenia substancji, co oznacza, że cząsteczki poruszają się z obszaru o wyższym stężeniu do obszaru o niższym stężeniu. Jest to mechanizm, który nie wymaga energii, ponieważ korzysta z naturalnych procesów dyfuzji. Przykładami transportu biernego są dyfuzja prostą oraz osmoza. W praktyce, transport bierny jest kluczowy w wielu procesach biologicznych, takich jak wymiana gazów w płucach, gdzie tlen przenika z powietrza do krwi, a dwutlenek węgla z krwi do powietrza. Znajomość tego mechanizmu jest istotna w kontekście farmakologii, gdzie substancje aktywne muszą przenikać przez błony komórkowe, aby wywrzeć swoje działanie. Zrozumienie transportu biernego pomaga również w projektowaniu leków oraz w ocenie ich biodostępności, co jest niezbędne w procesie tworzenia nowych terapii.

Pytanie 24

Oblicz ilość gumy arabskiej, której należy użyć do sporządzenia emulsji stężonej, stosując w odpowiedniej proporcji 2 części oleju : 1 część gumy arabskiej : 1,5 części wody.

Rp.
 Rapae olei                         10,0
 Gummi arabici                      q.s.
 Anisi aetherolei                 gtt. 4
 Aquae                          ad 100,0
 M.f. emulsio
 D.S. 1 łyżkę stołową w czasie posiłku

A. 5,0 g

B. 10,0 g

C. 2,0 g

D. 1,0 g

Odpowiedź 5,0 g jest prawidłowa, ponieważ dokładnie odzwierciedla proporcje składników wymagane do sporządzenia emulsji stężonej. W przedstawionej proporcji 2 części oleju do 1 części gumy arabskiej oraz 1,5 części wody, dla każdej ilości oleju, możemy obliczyć potrzebną ilość gumy arabskiej, stosując wzór: ilość gumy arabskiej = (ilość oleju / 2) * 1. Zatem, przy założeniu, że mamy 10 g oleju, obliczamy: (10 g / 2) * 1 = 5 g gumy arabskiej. Tego rodzaju obliczenia są kluczowe w przemyśle kosmetycznym i farmaceutycznym, gdzie precyzyjne proporcje składników są niezbędne do uzyskania stabilnych emulsji. W praktyce, nieprzestrzeganie tych proporcji może prowadzić do destabilizacji emulsji, co skutkuje nieodpowiednimi właściwościami produktu. Warto dodać, że guma arabska, jako emulgator, odgrywa ważną rolę w stabilizacji emulsji poprzez tworzenie sieci, która zatrzymuje olej i wodę w jednorodnej mieszaninie, co jest istotne w wielu zastosowaniach, od kosmetyków po żywność.

Pytanie 25

Biotransformacja leku to:

A. przemiana substancji leczniczej w metabolity na skutek reakcji biochemicznych kontrolowanych enzymami

B. nieodwracalny proces uwalniania niezmienionej substancji leczniczej oraz jej metabolitów różnymi drogami

C. przechodzenie leku z formy farmaceutycznej do naturalnych płynów ustrojowych

D. odwracalny proces przechodzenia leku z krwi do tkanek i z powrotem

Biotransformacja substancji leczniczej odnosi się do procesu, w którym leki są metabolizowane w organizmie, przekształcane w różne metabolity przez enzymy, co jest kluczowe dla ich farmakokinetyki. Działania te są niezbędne do eliminacji substancji czynnych oraz modyfikacji ich aktywności. Metabolity mogą być aktywne, nieaktywne lub toksyczne, dlatego zrozumienie biotransformacji jest istotne w projektowaniu leków, aby zapewnić skuteczność terapii i minimalizować skutki uboczne. Na przykład, niektóre leki, takie jak kodeina, są metabolizowane do morfiny, co zwiększa ich działanie przeciwbólowe. Z kolei leki, które są nieaktywnymi prolekami, wymagają biotransformacji do formy aktywnej, aby mogły wywrzeć swoje działanie terapeutyczne. W farmakologii kluczowe jest również uwzględnienie interakcji leków, które mogą wpływać na enzymy metabolizujące, co może prowadzić do zwiększenia lub zmniejszenia skuteczności leków. Dobrą praktyką jest monitorowanie metabolizmu leków, szczególnie w grupach pacjentów z zaburzeniami metabolicznymi.

Pytanie 26

Czym jest Hibitan?

A. siarczan (VI) cynku

B. chlorek benzalkoniowy

C. manganian (VII) potasu

D. glukonian chlorheksydyny

Hibitan to glukonian chlorheksydyny, substancja czynna o silnym działaniu przeciwbakteryjnym i przeciwwirusowym, szeroko stosowana w medycynie i higienie. Jest to związek chemiczny, który wykazuje skuteczność w eliminacji drobnoustrojów, co czyni go popularnym środkiem dezynfekującym zarówno w szpitalach, jak i w codziennym użytku. Przykładowo, Hibitan jest często stosowany do dezynfekcji skóry przed zabiegami chirurgicznymi oraz w procedurach medycznych, gdzie wymagana jest aseptyka. Warto również zwrócić uwagę, że glukonian chlorheksydyny jest składnikiem wielu produktów do higieny jamy ustnej, ponieważ skutecznie redukuje płytkę bakteryjną i zapobiega chorobom dziąseł. Zgodnie z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia, stosowanie chlorheksydyny w odpowiednich stężeniach jest uznawane za standard w profilaktyce zakażeń szpitalnych, co podkreśla jej znaczenie w praktyce medycznej.

Pytanie 27

Ile etakrydyny mleczanu trzeba odważyć, by przygotować lek według podanej recepty?

Rp.
0,2% Sol. Ethacridini lactatis  25,0
M.f.sol.
D.S. Zewnętrznie

A. 0,05 g

B. 0,50 g

C. 0,20g

D. 0,80g

Poprawna odpowiedź to 0,05 g etakrydyny mleczanu. Aby zrozumieć, dlaczego ta ilość jest właściwa, warto przypomnieć sobie zasady obliczania stężenia roztworów. W przypadku 0,2% roztworu etakrydyny mleczanu, oznacza to, że w 100 g roztworu znajduje się 0,2 g substancji aktywnej. Zatem, aby obliczyć ilość etakrydyny potrzebną do przygotowania 25 g tego roztworu, stosujemy proporcję. Przykładowo, jeśli 100 g roztworu zawiera 0,2 g substancji, to 25 g roztworu będzie zawierać 0,05 g etakrydyny mleczanu (0,2 g x 25 g / 100 g = 0,05 g). Praktyczne zastosowanie tej wiedzy jest kluczowe w farmacji, gdzie precyzyjne dawkowanie substancji czynnych wpływa na skuteczność terapii oraz bezpieczeństwo pacjentów. Poprawne przygotowanie leków zgodnie z receptą jest fundamentem dobrej praktyki farmaceutycznej, a umiejętność obliczania ilości substancji czynnych jest niezbędna do zapewnienia jakości i efektywności stosowanych terapii.

Pytanie 28

Jak powinna wyglądać etykieta na leki zawarte w wykazie B?

A. biały tekst na czarnym tle z białą obwódką

B. biały tekst na czarnym tle z czerwoną obwódką

C. czerwony tekst na czarnym tle z czerwoną obwódką

D. czerwony tekst na białym tle z czerwoną obwódką

Wybór błędnych odpowiedzi może wynikać z niepełnego zrozumienia zasad dotyczących etykietowania środków farmaceutycznych. Napis na czarnym tle z białą obwódką nie spełnia wymogów dotyczących widoczności i identyfikacji, co jest kluczowe w kontekście substancji z wykazu B. Czarny kolor tła może być mylący i nie zapewnia odpowiedniego kontrastu, co utrudnia szybkie rozpoznanie leku. Podobnie, biały napis na czarnym tle otoczony białą obwódką nie jest wystarczająco wyrazisty, żeby spełniać wymogi bezpieczeństwa, które nakładają regulacje dotyczące etykietowania. Dodatkowo, wybór czerwonego napisu na czarnym tle i czerwoną obwódką nie uwzględnia psychologicznych aspektów postrzegania kolorów; czerwony na czarnym może być trudny do odczytania przy pewnych warunkach oświetleniowych. Wzorce kolorystyczne są kluczowe dla efektywności komunikacji wizualnej produktów farmaceutycznych, a ich nieprawidłowe zastosowanie może prowadzić do poważnych konsekwencji w zakresie zdrowia publicznego. Dlatego ważne jest, aby znać zasady dotyczące etykietowania i być świadomym, jak istotne jest ich przestrzeganie w praktyce farmaceutycznej.

Pytanie 29

Do kategorii statyn - leków blokujących produkcję cholesterolu w wątrobie zaliczają się

A. Lipo-Merz i Grofibrat

B. Cardilan i Ouestran

C. Gevilon i Lipostat

D. Zocor i Mevacor

Zocor (symwastatyna) i Mevacor (lowastatyna) to leki z grupy statyn, które hamują syntezę cholesterolu w wątrobie, co prowadzi do obniżenia poziomu cholesterolu LDL i całkowitego cholesterolu we krwi. Działanie tych leków opiera się na blokowaniu enzymu HMG-CoA reduktazy, kluczowego w biosyntezie cholesterolu. Ich stosowanie jest szczególnie zalecane u pacjentów z hipercholesterolemią oraz w profilaktyce chorób sercowo-naczyniowych. Wytyczne European Society of Cardiology oraz American Heart Association zalecają wprowadzenie statyn jako podstawowego leczenia w przypadku wysokiego ryzyka wystąpienia chorób serca. Przykładowo, u pacjentów z miażdżycą, statyny są stosowane w celu redukcji ryzyka incydentów sercowo-naczyniowych, takich jak zawał serca czy udar mózgu. Dodatkowo, badania kliniczne wykazały, że długoterminowe stosowanie Zocoru i Mevacoru może prowadzić do poprawy rokowania u pacjentów z chorobami układu krążenia poprzez stabilizację blaszek miażdżycowych oraz zmniejszenie stanu zapalnego. Zastosowanie tych leków w praktyce medycznej opiera się na ich udowodnionej skuteczności oraz dobrym profilu bezpieczeństwa.

Pytanie 30

Sprzęt medyczny jednorazowego użytku, wykonany z plastiku, poddawany jest procesowi dezynfekcji

A. metodą wyżarzania

B. tlenkiem etylenu

C. suchym gorącym powietrzem

D. nasyconą parą wodną pod ciśnieniem

Metody takie jak wyżarzanie, suche gorące powietrze czy nasycona para wodna pod ciśnieniem mają swoje zastosowanie w procesie wyjaławiania, ale nie są odpowiednie dla wszystkich typów jednorazowego sprzętu medycznego wykonanego z tworzywa sztucznego. Wyżarzanie, polegające na wystawieniu materiałów na wysoką temperaturę, skuteczne jest w przypadku materiałów odpornych na ciepło, jednak wiele tworzyw sztucznych może ulegać deformacji lub rozkładowi w takich warunkach. Podobnie, metoda suchego gorącego powietrza jest stosunkowo skuteczna, ale również wymaga wysokich temperatur, co stawia w niekorzystnej sytuacji materiały wrażliwe. Nasycona para wodna pod ciśnieniem, znana jako autoklawowanie, jest powszechną metodą wyjaławiania w wielu placówkach medycznych, ale nie zawsze jest kompatybilna z tworzywami sztucznymi, które mogą nie wytrzymać warunków tej procedury. Zastosowanie tych metod może prowadzić do uszkodzenia sprzętu, co narazi pacjentów na ryzyko infekcji z powodu niewłaściwego wyjaławiania. Kluczowym błędem myślowym jest przekonanie, że wszystkie metody wyjaławiania są uniwersalne. Różne materiały wymagają odpowiednich procedur, co powinno być ściśle przestrzegane zgodnie z normami, takimi jak ISO 17665 dla pary wodnej i ISO 11135 dla tlenku etylenu, aby zapewnić skuteczność i bezpieczeństwo procedur medycznych.

Pytanie 31

Jaką formę preparatu paracetamolu najlepiej zastosować u 6-miesięcznego pacjenta, który ma gorączkę i wymioty?

A. tabletki dojelitowej

B. zawiesiny do użytku wewnętrznego

C. tabletki

D. czopka

Podawanie paracetamolu w postaci czopka jest szczególnie korzystne u 6-miesięcznego pacjenta, który zmaga się z gorączką i wymiotami. W takiej sytuacji, doustne formy leku, takie jak tabletki czy zawiesina, mogą być trudne do przyjęcia, ponieważ wymioty mogą prowadzić do ich wydalenia przed wchłonięciem. Czopki są formą stosowaną drogą doodbytniczą, co pozwala na szybsze wchłanianie substancji czynnej do krwiobiegu, nawet jeśli pacjent ma problemy z przyjmowaniem leków doustnie. Zgodnie z wytycznymi dotyczącymi leczenia gorączki u dzieci, czopki mogą być również stosowane, gdy pacjent nie jest w stanie pić płynów. Dodatkowo, czopki mogą być preferowane w przypadku pacjentów, u których występuje ryzyko odwodnienia spowodowanego wymiotami. Stosując paracetamol w tej postaci, można skutecznie obniżyć gorączkę oraz poprawić komfort pacjenta, co jest kluczowe w opiece pediatrycznej.

Pytanie 32

Wskaż poprawne powiązanie: skrót łaciński - odpowiednia nazwa w języku polskim?

A. gtt. otol. - krople do ucha

B. div. in part. aeq. - podaj takie dawki

C. praecip. - przepisany

D. glob. vag. - gałki dopochwowe

Rozważając pozostałe zestawienia, można zauważyć istotne nieścisłości związane z ich interpretacją. Skrót praecip. oznacza 'przepisane', co sugeruje proces przypisania dawkowania leku, natomiast nie jest on związany z konkretną formą leku. Takie zestawienie jest mylące, gdyż nie wskazuje na rzeczywiste połączenie pomiędzy skrótem a jego polskim odpowiednikiem. Z kolei skrót div. in part. aeq. oznacza 'daj takich dawek', co jest bardziej instrukcją dotyczącą dawkowania niż nazwą leku, przez co również nie pasuje do kontekstu pytania o formę farmaceutyczną. Ostatecznie, gtt. otol., które opisuje 'krople do nosa', jest również błędne, ponieważ odnosi się do innej formy leku – kropli do ucha. Warto pamiętać, że w praktyce leczniczej precyzyjne zrozumienie skrótów i ich kontekstu jest kluczowe. Błędy w interpretacji mogą prowadzić do nieprawidłowego zaznajomienia się z lekami, co w efekcie może wpływać na skuteczność terapii oraz bezpieczeństwo pacjentów. Dlatego istotne jest, aby farmaceuci i lekarze posiadali solidne podstawy dotyczące terminologii oraz umieli rozpoznawać i stosować właściwe skróty w praktyce klinicznej.

Pytanie 33

Która z wymienionych substancji występuje w formie gęstej cieczy?

A. Cerezinum

B. Cholesterolum

C. Cetaceum

D. Ichthammolum

Ichthammolum, znany również jako amonowy siarczek, to substancja stosowana w medycynie ze względu na swoje właściwości przeciwzapalne i antyseptyczne. W postaci gęstej cieczy, ichthammol jest szeroko stosowany w dermatologii, szczególnie w leczeniu chorób skórnych, takich jak egzema, łuszczyca czy trądzik. Jego gęsta konsystencja sprzyja długotrwałemu działaniu na skórę, co jest kluczowe w terapiach wymagających stopniowego uwalniania substancji czynnej. Ichthammol jest również stosowany w preparatach na bazie maści, gdzie jego właściwości terapeutyczne są połączone z innymi składnikami, co zwiększa skuteczność leczenia. W kontekście standardów branżowych, stosowanie ichthammolu powinno być zgodne z wytycznymi dotyczącymi jakości i bezpieczeństwa produktów farmaceutycznych, co zapewnia pacjentom wysoką jakość terapii i minimalizuje ryzyko działań niepożądanych.

Pytanie 34

Wyciągi alkoholowe lub olejowe mają działanie przeciwdepresyjne?

A. z Menthae piperitae folium

B. z Absinthii herba

C. z Hippocastani cortex

D. z Hyperici herba

Chociaż wszystkie wymienione odpowiedzi mogą wydawać się atrakcyjne, jedynie Hyperici herba ma udokumentowane działanie przeciwdepresyjne. Wyciągi z Menthae piperitae folium, czyli mięty pieprzowej, są znane głównie z działania uspokajającego i łagodzenia objawów stresu, jednak nie wykazują one właściwości przeciwdepresyjnych. Z kolei Absinthii herba, znana jako bylica piołun, była stosowana historycznie w medycynie, ale jej stosowanie w kontekście depresji nie ma solidnych podstaw naukowych. Działanie tej rośliny na układ nerwowy jest bardziej związane z działaniem pobudzającym niż relaksującym. Ponadto, wyciąg z Hippocastani cortex, czyli kasztanowca, stosuje się głównie w leczeniu problemów z krążeniem i nie ma właściwości przeciwdepresyjnych. Często myli się te rośliny z działaniem uspokajającym a przeciwdepresyjnym, co prowadzi do nieporozumień. Kluczowe jest rozumienie, że nie każda roślina o działaniu uspokajającym jest skuteczna w leczeniu depresji. Istotne jest, aby nie polegać na niezweryfikowanych źródłach i zawsze konsultować się z fachowcami przed rozpoczęciem jakiejkolwiek terapii z wykorzystaniem roślin leczniczych.

Pytanie 35

Na recepcie pacjenta znajduje się zalecenie stosowania 5 ml mieszanki 4 razy dziennie. Ile mililitrów leku zostanie wykorzystane w trakcie 7-dniowego leczenia?

A. 35 ml

B. 200 ml

C. 140 ml

D. 28 ml

Odpowiedź 140 ml jest poprawna, ponieważ w ciągu 7 dni pacjent przyjmuje lek 4 razy dziennie w dawce 5 ml. Aby obliczyć całkowite zużycie leku w tym okresie, należy zastosować wzór: liczba dawek dziennie (4) pomnożona przez objętość leku na dawkę (5 ml) oraz liczbę dni (7). Wyliczenie przedstawia się w sposób następujący: 4 x 5 ml x 7 dni = 140 ml. Takie podejście jest zgodne z zaleceniami farmaceutów oraz lekarzy, którzy często stosują podobne metody obliczeń przy określaniu dawkowania leków. W praktyce klinicznej jest to niezwykle istotne, aby precyzyjnie obliczać dawki, by zminimalizować ryzyko przedawkowania lub niedoboru leku. Wiedza w zakresie podstaw farmakologii oraz umiejętności obliczeniowe są kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa pacjenta oraz efektywności terapii. Ponadto, regularne monitorowanie i dokładne przeliczenia pomagają w skutecznym zarządzaniu terapią, co jest niezbędne w opiece nad pacjentem.

Pytanie 36

Zgodnie z FPVI, maksymalna pojedyncza dawka doustna chlorowodorku efedryny wynosi 0,075. Jaka jest MDJ dla 8-letniego dziecka?

A. 0,035

B. 0,25

C. 0,02

D. 0,03

Odpowiedź 0,03 mg/kg masy ciała jest prawidłowa w kontekście maksymalnej dawki jednorazowej chlorowodorku efedryny dla dzieci. Zgodnie z wytycznymi Farmakopei Polskiej (FPVI), maksymalna dawka doustna dla efedryny wynosi 0,075 mg. Aby obliczyć maksymalną dawkę jednorazową (MDJ) dla 8-letniego dziecka, przyjmuje się, że średnia masa ciała 8-latka wynosi około 25 kg. Zatem obliczenie MDJ polega na zastosowaniu wzoru: 0,075 mg * (25 kg/50 kg), co prowadzi do wyniku 0,03 mg. Stosowanie efedryny w pediatrii wymaga szczególnej ostrożności ze względu na różnice w metabolizmie leków w dzieciństwie. W praktyce klinicznej ważne jest, aby uwzględniać powyższe zasady w kontekście bezpieczeństwa pacjenta oraz skuteczności farmakoterapii. Warto również zwrócić uwagę, że stosowanie efedryny powinno być ściśle monitorowane, a jej dawkowanie dostosowywane indywidualnie do potrzeb pacjenta, co jest zgodne z dobrą praktyką medyczną oraz wytycznymi klinicznymi.

Pytanie 37

W warunkach aseptycznych nie są wymagane do przygotowania

A. roztworu do irygacji pęcherza moczowego

B. płynu do dezynfekcji ran skórnych

C. kropli do ucha z gentamycyną siarczanem

D. maści zawierającej hydrokortyzon

Maść z hydrokortyzonem, będąca lekiem stosowanym w dermatologii, nie wymaga stosowania warunków aseptycznych podczas jej sporządzania. Wynika to z faktu, że maści te są zazwyczaj stosowane na skórę, co oznacza, że ich głównym celem jest działanie miejscowe, a nie systemowe. Proces produkcji maści z hydrokortyzonem często odbywa się w warunkach, które nie muszą spełniać rygorystycznych standardów aseptycznych, jednak ważne jest, aby zachować ogólną higienę oraz unikać zanieczyszczenia produktu. Przykładem zastosowania maści z hydrokortyzonem są stany zapalne skóry, takie jak egzema czy alergiczne reakcje skórne, gdzie jej właściwości przeciwzapalne są kluczowe. W praktyce, aby zminimalizować ryzyko infekcji, farmaceuci i technicy pracujący w aptekach stosują się do zasad dotyczących przygotowywania leków, które obejmują m.in. dezynfekcję narzędzi oraz powierzchni roboczych. Ponadto, zgodnie z wytycznymi dotyczącymi produkcji leków, stosuje się odpowiednie metody pakowania, aby zapewnić ich trwałość i bezpieczeństwo.

Pytanie 38

Podczas sporządzania leku zgodnie z podaną recepturą, suchy wyciąg standaryzowany z liści pokrzyku należy

Rp.
 Ephedrini hydrochloridi                   0,1
 Papaverini hydrochloridi                  0,3
 Belladonnae folii extr. sicc. norm.       0,05
 Aquae purificatae                        60,0
 Tussispecti sir.                         50,0
 M.f.mixt.
 M.D.S. 3 x dziennie łyżeczkę do herbaty

A. rozetrzeć w moździerzu z niewielką ilością wody i przelać do wytarowanej butelki z roztworem efedryny chlorowodorku i papaweryny chlorowodorku.

B. rozpuścić w wodzie i przelać w dowolnej kolejności do wytarowanej butelki.

C. rozetrzeć w moździerzu z niewielką ilością wody i przelać w pierwszej kolejności do wytarowanej butelki.

D. rozpuścić w wodzie i przelać w pierwszej kolejności do wytarowanej butelki.

Aby sporządzić lek zgodnie z receptą, kluczowe jest zastosowanie odpowiedniej procedury przygotowania składników. Wyciąg suchy standaryzowany z liścia pokrzyku, wymagający rozdrobnienia w moździerzu, pozwala na uzyskanie jednorodnej konsystencji. Rozcieranie z niewielką ilością wody zapewnia właściwe połączenie substancji czynnych, co jest niezbędne do późniejszego wymieszania z roztworem efedryny chlorowodorku i papaweryny chlorowodorku. Taki proces przygotowania jest zgodny z dobrymi praktykami aptecznymi, które podkreślają znaczenie jednorodności leku oraz dokładności przy dodawaniu poszczególnych składników. W przypadku innych metod, takich jak rozpuszczanie w wodzie bez uprzedniego rozdrobnienia, istnieje ryzyko powstania nierównomiernej mieszaniny, co może negatywnie wpłynąć na efektywność leku. Przykładem zastosowania tej procedury jest przygotowywanie leków w aptekach, gdzie precyzja i zgodność z recepturą są kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa i skuteczności farmakoterapii.

Pytanie 39

Ile gramów Perhydrolu jest potrzebnych do przygotowania 120,0 g 3% roztworu wody utlenionej?

A. 120,0 g

B. 12,0 g

C. 1,2 g

D. 24,0 g

Aby obliczyć, ile gramów Perhydrolu (30% roztwór wody utlenionej) jest potrzebne do uzyskania 120,0 g 3% wody utlenionej, należy zastosować proporcje. Woda utleniona o stężeniu 3% oznacza, że w 100 g roztworu znajduje się 3 g H2O2. Zatem w 120 g 3% wody utlenionej będzie 3,6 g H2O2. Ponieważ Perhydrol ma stężenie 30%, oznacza to, że w 100 g Perhydrolu znajduje się 30 g H2O2. Ustalając proporcje, możemy obliczyć, ile Perhydrolu potrzebujemy do uzyskania 3,6 g H2O2: (3,6 g H2O2) / (30 g H2O2/100 g Perhydrolu) = 12 g Perhydrolu. Ta koncepcja jest istotna w chemii analitycznej i przemysłowej, gdzie precyzyjne przygotowywanie roztworów o określonym stężeniu jest kluczowe do uzyskania wiarygodnych wyników. Dobrą praktyką jest zawsze sprawdzanie obliczeń oraz szacowanie błędów pomiarowych, co jest zgodne z normami jakości ISO.

Pytanie 40

Maści, które powinny być przechowywane w chłodnym lub zimnym otoczeniu, należy umieszczać zgodnie z Farmakopeą Polską?

A. w lodówce, w temperaturze nie wyższej niż 8 °C

B. w zaciemnionym miejscu, w temperaturze od 15 do 25 °C

C. w suchym miejscu, w temperaturze nieprzekraczającej 25 °C

D. w lodówce, w temperaturze nie niższej niż 8 °C i nie wyższej niż 15 °C

Maści, które wymagają przechowywania w zimnym lub chłodnym miejscu, powinny być umieszczane w lodówce w temperaturze nie niższej niż 8 °C i nie wyższej niż 15 °C zgodnie z wytycznymi zawartymi w Farmakopei Polskiej. Takie warunki minimalizują ryzyko destabilizacji składników aktywnych, co może wpływać na skuteczność terapii. Przykładem mogą być maści zawierające antybiotyki, które w zbyt wysokich temperaturach mogą ulegać degradacji. Właściwe przechowywanie maści zapewnia nie tylko ich skuteczność, ale także bezpieczeństwo pacjentów. Kluczowe jest, aby farmaceuci i pracownicy służby zdrowia byli świadomi tych wymagań i stosowali się do nich w praktyce. W przypadku maści, które wymagają szczególnej ostrożności w przechowywaniu, należy regularnie monitorować temperaturę w lodówce oraz prowadzić dokumentację, aby upewnić się, że warunki przechowywania są zgodne z zaleceniami producenta oraz normami branżowymi.

Rozpocznij nowy egzamin

Powrót do strony głównej