Wyniki egzaminu

Nowy egzamin

Informacje o egzaminie:

Zawód: Technik farmaceutyczny
Kwalifikacja: MED.09 - Sporządzanie i wytwarzanie produktów leczniczych oraz prowadzenie obrotu produktami leczniczymi, wyrobami medycznymi, suplementami diety i środkami spożywczymi specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz innymi produktami dopuszczonymi do obrotu w aptece
Data rozpoczęcia: 11 grudnia 2025 18:49
Data zakończenia: 11 grudnia 2025 19:46

Egzamin niezdany

Wynik: 19/40 punktów (47,5%)

Wymagane minimum: 20 punktów (50%)

Udostępnij swój wynik

Facebook

X.com

Szczegółowe wyniki:

Pytanie 1

Wykorzystując fragment FP X, oblicz ilość wody potrzebną do rozpuszczenia potasu jodku w leku przygotowanym według poniższej recepty.

PRZYGOTOWANIE

Kalii iodidum              2,0 cz.
Iodum                      1,0 cz.
Aqua purificata           97,0 cz.

Jodek potasu rozpuścić w 4 cz. wody. W roztworze tym rozpuścić jod, uzupełnić wodą i zamieszać.

Rp.
Iodi solutio aquosae   20,0
M.f.sol.

A. 0,4g

B. 2,0g

C. 0,8g

D. 4,0g

Poprawna odpowiedź 0,8g wynika z zastosowania właściwej proporcji, która jest kluczowa w obliczeniach dotyczących rozpuszczania substancji w roztworach. W przepisie wskazano, że do rozpuszczenia 2,0 części potasu jodku potrzeba 4 części wody, co daje stosunek 1:2. Obliczając ilość potasu jodku w 20g roztworu, ustalamy, że znajduje się tam 0,4g potasu jodku. Aby uzyskać odpowiednią ilość wody do rozpuszczenia tej ilości potasu jodku, stosujemy proporcję, co prowadzi nas do wyniku 0,8g wody. Tego rodzaju obliczenia są niezbędne w farmacji, gdzie precyzyjnie określona masa substancji czynnej i rozpuszczalnika wpływa na skuteczność leku. Wiedza ta ma praktyczne zastosowanie w laboratoriach, gdzie przygotowywane są różnego rodzaju roztwory stosowane w terapii. Ponadto, zgodność z dobrymi praktykami wytwarzania leków (GMP) wymaga staranności w obliczeniach, aby zapewnić bezpieczeństwo i skuteczność leków.

Pytanie 2

Przykładem klasycznego inhibitora enzymów mikrosomalnych, który jednocześnie hamuje metabolizm wielu leków, jest

A. diklofenak

B. fenobarbital

C. kwas acetylosalicylowy

D. cymetydyna

Cymetydyna jest inhibitorem enzymów cytochromu P450, które odgrywają kluczową rolę w metabolizmie wielu leków. Działa poprzez blokowanie aktywności tych enzymów, co prowadzi do zmniejszenia tempa metabolizmu substancji czynnych. W praktyce klinicznej oznacza to, że cymetydyna może zwiększać stężenie innych leków w organizmie, co zwiększa ryzyko działań niepożądanych oraz interakcji lekowych. Przykładowo, pacjenci przyjmujący cymetydynę jednocześnie z innymi lekami, takimi jak warfaryna czy teofilina, muszą być monitorowani w celu oceny ich efektów terapeutycznych oraz potencjalnych skutków ubocznych. Z tego powodu, stosowanie cymetydyny w praktyce medycznej wymaga ostrożności oraz świadomości możliwości interakcji z innymi substancjami, co jest zgodne z zaleceniami FDA oraz innymi standardami klinicznymi.

Pytanie 3

Która substancja aktywna wchodzi w skład maści Detreomycyna 1%?

A. Nystatinum

B. Chloramphenicolum

C. Erythromycinum

D. Neomycinum

Neomycyna, nystatyna i erytromycyna to leki, które czasami są mylone z maścią Detreomycyna 1%, ale nie mają z nią nic wspólnego. Neomycyna to antybiotyk aminoglikozydowy, który działa głównie na bakterie Gram-ujemne, ale w dermatologii trzeba być ostrożnym, bo mogą wystąpić reakcje alergiczne czy ototoksyczność, zwłaszcza przy dłuższym stosowaniu. Nystatyna jest lekiem przeciwgrzybiczym, skutecznym w infekcjach grzybiczych, ale nie działa na bakterie, więc nie ma sensu jej stosować w takich przypadkach. Erytromycyna to antybiotyk makrolidowy, który radzi sobie z bakteriami Gram-dodatnimi i kilkoma Gram-ujemnymi, ale też nie sprawdza się w maści Detreomycyna. Często ludzie mylą te substancje i ich zastosowania. Ważne, żeby przy wybieraniu leku myśleć nie tylko o skuteczności, ale też o bezpieczeństwie i specyfice infekcji. W przypadku maści Detreomycyna 1% kluczowe jest zrozumienie, jaką rolę odgrywa chloramfenikol, żeby właściwie ocenić, kiedy go stosować.

Pytanie 4

Aby zweryfikować tożsamość Collargolu według FP, należy przeprowadzić badania jakościowe dotyczące obecności

A. kwasów fenolowych

B. jonu srebra Ag+

C. garbników

D. jonu chlorkowego Cl-

Wybór substancji takich jak kwasy fenolowe, garbniki czy jony chlorkowe jako kluczowych dla potwierdzenia tożsamości Collargolu jest błędny, ponieważ te związki chemiczne nie mają bezpośredniego związku z jego właściwościami oraz składem. Kwasy fenolowe, mimo że mogą występować w różnych preparatach, nie są charakterystyczne dla Collargolu i mogą być jedynie ubocznymi składnikami innych substancji. Z kolei garbniki mają zdolności łączenia się z białkami, co może wprowadzać w błąd przy interpretacji wyników analizy, ale nie są istotnymi komponentami Collargolu. Jon chlorkowy Cl- pojawia się w różnych procesach chemicznych, jednak jego obecność nie może być używana jako wskaźnik dla identyfikacji Collargolu, gdyż nie odzwierciedla specyficznych właściwości srebra. Typowe błędy w rozumieniu tej kwestii mogą wynikać z mylenia ogólnych właściwości substancji chemicznych z ich specyfiką w kontekście stosowania medycznego. Takie niepoprawne wnioski mogą prowadzić do zafałszowania wyników analiz oraz nieprawidłowego stosowania przygotowywanych preparatów, co w kontekście medycznym może mieć poważne konsekwencje dla pacjentów.

Pytanie 5

Jakie właściwości terapeutyczne umożliwiają stosowanie u osób w podeszłym wieku w terapii wspomagającej choroby sercowo-naczyniowe, w szczególności miażdżycę, dusznicę bolesną oraz nadciśnienie?

A. Infusum Digitalis

B. Tinctura Valerianae

C. Adonidis vernalis herba

D. Tinctura lub Intractum Crateagi

Tinctura Valerianae, czyli nalewka z kozłka lekarskiego, jest znana przede wszystkim ze swojego działania uspokajającego i przeciwlękowego. Choć może być korzystna dla osób z problemami ze snem czy lękami, nie ma bezpośredniego wpływu na choroby sercowo-naczyniowe, takie jak miażdżyca czy nadciśnienie. Stosowanie tej nalewki w kontekście problemów kardiologicznych może prowadzić do błędnych wniosków, że leczy ona schorzenia serca, podczas gdy jej działanie jest zupełnie inne. Adonidis vernalis herba, znana jako ziele adonisa, również ma swoje zastosowanie w medycynie, ale jej głównym zastosowaniem jest wspomaganie działań moczopędnych i nie jest pierwszym wyborem w terapii chorób serca. Infusum Digitalis, czyli napar z naparstnicy, jest związany z ryzykiem działań niepożądanych i stosowane jest w ściśle określonych przypadkach niewydolności serca, lecz nie jest rekomendowane dla wszystkich pacjentów z chorobami układu krążenia. Zrozumienie, które rośliny i ich właściwości mają zastosowanie w konkretnej terapii, jest kluczowe w praktyce medycznej, aby uniknąć nieprawidłowych zastosowań i zagrożeń dla zdrowia. Niestety, przyjęcie błędnych koncepcji dotyczących właściwości różnych roślin leczniczych może prowadzić do nieefektywnego leczenia oraz pogorszenia stanu zdrowia pacjentów.

Pytanie 6

Który z leków wymaga przechowywania w chłodni?

A. Szczepionka przeciw grypie

B. Syrop prawoślazowy

C. Maść z witaminą A

D. Kapsułki z tranem

Szczepionka przeciw grypie wymaga przechowywania w lodówce w temperaturze od 2 do 8 stopni Celsjusza, ponieważ jest to produkt biologiczny, który może stracić swoje właściwości immunologiczne w wyższych temperaturach. Zachowanie odpowiedniej temperatury jest kluczowe dla skuteczności szczepionki, ponieważ ciepło może prowadzić do denaturacji białek oraz zmniejszenia aktywności antygenów. W praktyce oznacza to, że osoby odpowiedzialne za przechowywanie i transport szczepionek powinny stosować się do wytycznych określonych przez Światową Organizację Zdrowia oraz lokalne przepisy sanitarno-epidemiologiczne. Przykładem mogą być mobilne punkty szczepień, które muszą być wyposażone w lodówki przenośne, aby zapewnić odpowiednią temperaturę podczas transportu. Dodatkowo, wszelkie nieprawidłowości w przechowywaniu mogą prowadzić do konieczności powtórzenia szczepienia, co wiąże się z dodatkowymi kosztami i obciążeniem dla systemu ochrony zdrowia.

Pytanie 7

Aby zweryfikować tożsamość Collargolu według FP, należy przeprowadzić analizy jakościowe dotyczące wykrywania

A. kwasów fenolowych

B. garbników

C. jonów srebra Ag+

D. jonów chlorkowych Cl-

Analiza błędnych odpowiedzi ujawnia kilka istotnych nieporozumień dotyczących identyfikacji Collargolu. Jony chlorkowe (Cl-) nie są związane z jego tożsamością, ponieważ obecność tych jonów nie ma wpływu na właściwości terapeutyczne ani na działanie preparatu. Często mylone są z substancjami pomocniczymi, jednak ich wykrycie nie stanowi kluczowego kryterium oceny jakości Collargolu. Kwas fenolowy, pomimo że może mieć znaczenie w innych kontekstach chemicznych, nie jest obecny w składzie Collargolu i nie jest stosowany jako kryterium identyfikacji. Wykrywanie garbników również nie jest związane z tym preparatem, ponieważ nie odgrywają one roli w potwierdzaniu jego tożsamości. Często nieporozumienia w tym zakresie wynikają z braku zrozumienia chemicznych podstaw działania składników aktywnych w farmaceutykach. Poprawne zrozumienie roli srebra w Collargolu jest kluczowe, ponieważ to jony srebra stanowią o jego właściwościach antybakteryjnych. Niewłaściwe podejście do identyfikacji składników może prowadzić do błędnych wniosków i obniżać jakość oceny farmaceutycznej, co jest niezgodne z najlepszymi praktykami laboratoryjnymi. W kontekście standardów jakości, takich jak GMP (Good Manufacturing Practice), niezwykle ważne jest, aby przeprowadzać analizy z zachowaniem odpowiednich norm, co pozwala na zapewnienie bezpieczeństwa i skuteczności preparatów medycznych.

Pytanie 8

Osoba pracująca w aptece, która przyjmuje receptę do realizacji, ma prawo dodać do recepty, z imiennym potwierdzeniem dopisku,

A. dawkowanie

B. PESEL pacjenta

C. kod uprawnień pacjenta

D. ilość leku

Wybór innych opcji, jak kod uprawnień pacjenta, dawkowanie czy ilość leku, pokazuje, że mogły być jakieś nieporozumienia związane z tym, jak realizuje się recepty w aptekach. Kod uprawnień pacjenta jest ważny, ale nie powinien być wpisywany przez farmaceutę na recepcie. Dawkowanie i ilość leku to też nie to, czym powinien się zajmować aptekarz, bo to lekarz ustala, co i jak. Farmaceuta powinien znać te szczegóły i je respektować. Zmiana dawkowania przez farmaceutę może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, a takie coś jest zdecydowanie zakazane. Jeśli są błędne informacje, jak za mała ilość leku, pacjent może być w niebezpieczeństwie, np. przedawkowania. A to z kolei może mieć poważne konsekwencje prawne i etyczne dla pracowników aptek. Dlatego tak ważne jest stosowanie się do regulacji i praktyk, które obowiązują w branży. Dbanie o poprawne zarządzanie informacjami o pacjentach to fundament bezpiecznego systemu farmaceutycznego.

Pytanie 9

Do przygotowania maści o działaniu powierzchniowym wykorzystuje się

A. smalec wieprzowy oraz parafinę ciekłą

B. wazelinę białą oraz smalec wieprzowy

C. wazelinę białą i parafinę ciekłą

D. lanolinę oraz eucerynę

Wazelina biała i parafina ciekła to podstawowe składniki stosowane w formulacjach maści o działaniu powierzchniowym. Wazelina biała, będąca mineralnym olejem, ma doskonałe właściwości emolientowe, co oznacza, że skutecznie nawilża i zmiękcza skórę, tworząc na jej powierzchni warstwę ochronną. Parafina ciekła, z kolei, działa jako ocieplający i nawilżający składnik, który poprawia penetrację substancji czynnych w głąb skóry. Połączenie tych dwóch składników jest zgodne z dobrymi praktykami w farmacji, gdyż tworzy stabilne emulsje, które utrzymują odpowiednią konsystencję maści. Przykładem zastosowania takiej maści może być leczenie stanów zapalnych skóry, oparzeń lub jako nośnik substancji czynnych, co czyni ją wszechstronnym preparatem w dermatologii. Ważne jest, aby zachować odpowiednie proporcje, aby osiągnąć pożądany efekt terapeutyczny oraz zapewnić stabilność formulacji.

Pytanie 10

Czynnikiem powodującym chrypkę oraz kandydozę jamy ustnej i gardła może być niepożądany efekt stosowania leku wziewnego

A. fenoterolu

B. salbutamolu

C. mesny

D. flutikazonu

Pozostałe leki wymienione w pytaniu, takie jak salbutamol, mesny oraz fenoterol, nie są związane z ryzykiem wystąpienia chrypki lub kandydozy jamy ustnej i gardła w takim stopniu jak flutikazon. Salbutamol, będący selektywnym agonistą beta-2-adrenergicznym, jest stosowany głównie w celu łagodzenia skurczu oskrzeli, a jego działanie nie obejmuje silnego wpływu na lokalną mikroflorę jamy ustnej. W przypadku mesny, który jest lekiem stosowanym w onkologii, jego mechanizm działania nie ma związku z układem oddechowym i nie prowadzi do typowych działań niepożądanych takich jak chrypka. Fenoterol, podobnie jak salbutamol, jest agonistą beta-2-adrenergicznym i stosowany jest w leczeniu astmy oraz POChP, również bez znaczącego wpływu na mikroflorę jamy ustnej. Typowym błędem myślowym jest zakładanie, że wszystkie leki stosowane wziewnie mają podobne profile działań niepożądanych. Każdy z tych leków ma unikalny mechanizm działania oraz różne efekty uboczne, które wynikają z ich farmakologicznych właściwości. Właściwe zrozumienie różnic między lekami oraz ich wpływu na organizm jest kluczowe dla skutecznego i bezpiecznego leczenia. W praktyce klinicznej istotne jest również, aby pacjenci byli świadomi możliwych skutków ubocznych swoich leków, co pozwala na wczesne rozpoznanie i interwencję w przypadku ich wystąpienia.

Pytanie 11

Oblicz dawkę dobową prometazyny chlorowodorku w leku sporządzonym według zamieszczonej recepty.

Rp.
 Promethazini hydrochloridi           0,8
 Lactosi                              8,0
 M.f. pulv. Div. in part. aequ. No 20

 D.S. 1 proszek 2 razy dziennie (rano i wieczorem)

A. 8,00 g

B. 4,00 g

C. 0,04 g

D. 0,08 g

Wybór 4,00 g, 0,04 g oraz 8,00 g jako odpowiedzi na pytanie o dzienną dawkę prometazyny chlorowodorek wskazuje na błędne zrozumienie zasad dawkowania tej substancji. Dawka 4,00 g znacznie przekracza zalecaną dawkę oraz normy bezpieczeństwa dla tego leku, co może prowadzić do poważnych skutków ubocznych, takich jak sedacja, zaburzenia oddychania czy nawet zatrucie. Z kolei odpowiedź 0,04 g odnosi się jedynie do jednej porcji leku, a nie do całkowitej dawki dobowe. Kluczowe jest zrozumienie, że dawka dobowa to suma wszystkich porcji przyjmowanych w ciągu dnia, a w tym przypadku pacjent przyjmuje dwie porcje, co oznacza, że całkowita dawka musi być podwójna. Ostatecznie odpowiedź 8,00 g jest również błędna, ponieważ jest to znacznie wyższa wartość niż jakakolwiek rozsądna dawka. W rzeczywistości, stosowanie jakiejkolwiek z tych błędnych wartości może wynikać z niewłaściwego zrozumienia zasad farmakologii lub nieprawidłowego przeliczenia dawek. Zawsze należy pamiętać o znaczeniu dokładności w obliczeniach i mieć na uwadze rekomendowane dawki, a także indywidualne potrzeby pacjenta oraz potencjalne interakcje z innymi lekami.

Pytanie 12

Poniżej znajduje się fragment rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej dotyczącego obowiązków producenta i importera leków w zakresie wprowadzania do obrotu środków farmaceutycznych i materiałów medycznych oraz ich kontroli seryjnej.

W myśl fragmentu rozporządzenia próbki archiwalne

Rozdział 2
§3. 1. Badanie jakościowe polega na badaniu laboratoryjnym próbki pobranej z każdej serii wyprodukowanego środka farmaceutycznego lub materiału medycznego w celu potwierdzenia jego tożsamości oraz zgodności z określonymi właściwościami jakościowymi dla tego środka lub materiału.
2.Wytwórca przeprowadza badania jakościowe próbki pobranej z każdej serii środka farmaceutycznego lub materiału medycznego w laboratorium kontroli jakości. (...)
§4. 1. Wytwórca pobiera próbkę każdej serii wyprodukowanego środka farmaceutycznego lub materiału medycznego, skierowaną do badań jakościowych, w ilości niezbędnej do trzykrotnego przeprowadzenia wymaganych badań laboratoryjnych, zwanych dalej „próbką archiwalną”, i składa ją w archiwum przez siebie prowadzonym. (...)

A. pobiera wytwórca w ilości niezbędnej do trzykrotnego przeprowadzenia wymaganych badań laboratoryjnych.

B. składa w archiwum kierownik apteki.

C. składa w archiwum technik farmaceutyczny.

D. pobiera wytwórca dla co dziesiątej serii wyprodukowanego środka farmaceutycznego.

Odpowiedź, że próbki archiwalne pobiera wytwórca w ilości niezbędnej do trzykrotnego przeprowadzenia wymaganych badań laboratoryjnych, jest zgodna z zapisami rozporządzenia. W praktyce oznacza to, że producent leków musi zapewnić wystarczającą ilość próbki dla każdego środka farmaceutycznego lub materiału medycznego, aby umożliwić przeprowadzenie testów zgodnych z obowiązującymi normami. W kontekście dobrych praktyk wytwarzania (GMP), każdy producent powinien mieć jasno określony proces pobierania i przechowywania próbek archiwalnych, aby móc w przyszłości weryfikować jakość i bezpieczeństwo swojego produktu. Przykładem może być firma farmaceutyczna, która regularnie przeprowadza badania stabilności swoich leków; musi ona posiadać próbki archiwalne, które będą mogły być wykorzystane w takich testach. Właściwe zarządzanie próbkami archiwalnymi jest kluczowe w zapewnieniu, że wszelkie zmiany w procesie produkcyjnym są odpowiednio udokumentowane i analizowane, co wspiera ciągłe doskonalenie jakości produktów.

Pytanie 13

Forma leku, która w swoim składzie zawiera m.in. syropy oraz nalewki, to

A. unguenta

B. mixturae

C. emplastra

D. species

Mixturae, czyli mieszanki, to postacie leków, które są wytwarzane z różnych składników, takich jak syropy, nalewki czy inne substancje czynne. W praktyce farmaceutycznej mixturae są stosowane w celu uzyskania synergicznych efektów terapeutycznych, co oznacza, że składniki działają wspólnie, wzmacniając swoje działanie. Przykładem może być mieszanka syropu z nalewką, która łączy działanie składników roślinnych z właściwościami rozpuszczalników, co ułatwia ich wchłanianie przez organizm. Mixturae mogą być przygotowywane zarówno w aptekach, jak i w warunkach przemysłowych, zgodnie z normami farmaceutycznymi, takimi jak Farmakopea Polska. Ważne jest, aby zachować odpowiednie proporcje oraz metody przygotowania, co zapewnia stabilność i skuteczność leku. Dobre praktyki farmaceutyczne nakładają obowiązek dokumentowania procesu produkcji, co zwiększa bezpieczeństwo stosowania mixtur.

Pytanie 14

Omeprazol oraz pantoprazol są wykorzystywane w terapii choroby wrzodowej żołądka, ponieważ

A. blokują ATP-azę zależną od sodu i potasu

B. zahamowują receptory muskarynowe

C. stymulują obwodowe receptory opioidowe

D. hamują tzw. pompę protonową

Omeprazol i pantoprazol to leki należące do grupy inhibitorów pompy protonowej (IPP), które działają poprzez blokowanie enzymu H+/K+ ATP-azy w komórkach okładzinowych żołądka. Enzym ten jest kluczowy w procesie produkcji kwasu solnego, który jest niezbędny do trawienia, ale jego nadmiar może prowadzić do choroby wrzodowej. Stosując te leki, zmniejszamy wydzielanie kwasu, co pozwala na gojenie się wrzodów oraz zmniejszenie objawów związanych z nadkwasotą, takich jak zgaga. Przykładowo, omeprazol często jest stosowany u pacjentów z refluksowym zapaleniem przełyku, a pantoprazol z powodzeniem używa się w terapii eradykacji Helicobacter pylori. Dobre praktyki w leczeniu choroby wrzodowej zalecają stosowanie IPP jako podstawowego elementu terapii, co potwierdzają liczne badania kliniczne. Regularne monitorowanie efektów leczenia oraz ewentualne dostosowywanie dawek to również standardy, które powinny być przestrzegane w praktyce klinicznej.

Pytanie 15

Aby uniknąć powikłań po leczeniu antybiotykami, konieczne jest stosowanie u pacjentów preparatów podczas tego procesu

A. bogatych w błonnik

B. wysokoelektrolitowych

C. probiotycznych

D. ubogoresztkowych

Odpowiedź probioptyczne jest prawidłowa, ponieważ probiotyki są żywymi mikroorganizmami, które mają korzystny wpływ na zdrowie człowieka, szczególnie w kontekście antybiotykoterapii. Antybiotyki, działając na patogeny, mogą również zaburzać równowagę flory bakteryjnej jelit, prowadząc do rozwoju biegunek, infekcji grzybiczych oraz innych powikłań. Podawanie probiotyków w trakcie antybiotykoterapii wspomaga odbudowę naturalnej mikroflory jelitowej i może zmniejszać ryzyko wystąpienia powikłań. Przykładowo, szczepy Lactobacillus rhamnosus i Saccharomyces boulardii wykazały się skutecznością w redukcji ryzyka biegunki związanej z antybiotykami. W praktyce klinicznej zaleca się włączenie probiotyków w terapii pacjentów przyjmujących antybiotyki, co jest zgodne z wytycznymi wielu towarzystw medycznych, takich jak European Society of Clinical Microbiology and Infectious Diseases (ESCMID). Istotne jest również, aby wybierać preparaty o udowodnionej skuteczności i odpowiedniej liczbie jednostek formujących kolonie (CFU).

Pytanie 16

Które z podanych leków mają zastosowanie w zapobieganiu nudnościom w trakcie chemioterapii nowotworowej?

A. Mianseryna, escitalopram oraz amitryptylina

B. Aliskiren, chinapryl i kandesartan

C. Ondansetron, tietylperazyna i metoklopramid

D. Lansoprazol, famotydyna oraz pirenzepina

Ondansetron, tietylperazyna i metoklopramid to leki, które są szeroko stosowane w profilaktyce i leczeniu nudności oraz wymiotów, szczególnie u pacjentów poddawanych chemioterapii. Ondansetron, antagonista receptora 5-HT3, działa poprzez blokadę serotoniny, co jest kluczowym mechanizmem w wystąpieniu nudności związanych z chemioterapią. Tietylperazyna, z grupy pochodnych fenotiazyny, działa jako lek przeciwwymiotny oraz przeciwlękowy, co czyni go efektywnym w przypadku nudności. Metoklopramid, z kolei, wpływa na motorykę przewodu pokarmowego oraz działa jako antagonista receptora D2, co również przyczynia się do zmniejszenia objawów nudności. W praktyce klinicznej lekarze często stosują kombinacje tych leków, aby zminimalizować ryzyko wystąpienia nudności, co jest zgodne z zaleceniami onkologów i standardami leczenia. Należy pamiętać, że skuteczność tych leków może być różna w zależności od indywidualnej reakcji pacjenta oraz zastosowanej chemioterapii.

Pytanie 17

Przy identyfikacji wskaźnika goryczy według FP X, jako wzór stosuje się roztwór odniesienia

A. chlorowodorku lidokainy

B. siarczanu atropiny

C. siarczanu magnezu

D. chlorowodorku chininy

Chinina chlorowodorek jest uznawana za wzorzec przy oznaczaniu wskaźnika goryczy zgodnie z Farmakopeą Polską (FP X). Jest to substancja, która ma dobrze zdefiniowany profil goryczy, co pozwala na precyzyjne porównanie z badanym produktem. W kontekście analizy goryczy, chinina pełni rolę referencyjnego standardu, ponieważ jej działanie jest dobrze znane i rozumiane w przemyśle farmaceutycznym. W praktyce, oznaczanie goryczy za pomocą roztworu chininy pozwala na ocenę siły goryczy różnych substancji, co jest istotne w formułowaniu leków oraz ocenie ich jakości. Zastosowanie chininy jest szczególnie istotne w badaniach nad produktami zawierającymi substancje gorzkie, gdzie precyzyjna analiza jest kluczowa dla zapewnienia odpowiednich właściwości organoleptycznych. Implementacja takich standardów wciąż ma swoje znaczenie w kontekście regulacji dotyczących jakości leków oraz w badaniach klinicznych.

Pytanie 18

Minimalna odległość między oczami pracownika a ekranem monitora powinna wynosić

A. 400 mm

B. 300 mm

C. 100 mm

D. 200 mm

Minimalna odległość oczu pracownika od ekranu monitora wynosząca 400 mm jest zgodna z zaleceniami ergonomii i zdrowia w miejscu pracy. Taka odległość pozwala na zminimalizowanie napięcia oczu, co ma kluczowe znaczenie w kontekście długotrwałego korzystania z urządzeń elektronicznych. Badania wykazują, że zbyt bliskie umiejscowienie ekranu może prowadzić do syndromu widzenia komputerowego, który objawia się zmęczeniem oczu, bólem głowy oraz problemami z koncentracją. W praktyce, aby zapewnić prawidłową postawę ciała i komfort wzrokowy, warto także stosować dodatkowe zasady, takie jak regulacja wysokości ekranu, aby górna krawędź monitora znajdowała się na poziomie oczu lub nieco poniżej. Ponadto, regularne przerwy w pracy przy komputerze, zgodnie z zasadą 20-20-20 (co 20 minut patrzeć na obiekt oddalony o 20 stóp przez 20 sekund), są ważnym elementem dbania o zdrowie oczu. Właściwe ustawienie odległości ekranu od oczu to zatem kluczowy aspekt ergonomicznego stanowiska pracy, co potwierdzają liczne normy i wytyczne, takie jak ISO 9241 dotyczące ergonomii interakcji człowiek-komputer.

Pytanie 19

W aptece, podczas realizacji recept, kluczowe jest posiadanie:

A. Bez recepty (magazyn współpracujący z polską grupą farmaceutyczną)

B. Czasopismo farmaceutyczne

C. Spis leków objętych refundacją

D. Preparat ziołowy (Herbapol)

Wykaz leków refundowanych jest kluczowym narzędziem w pracy farmaceutycznej, szczególnie przy wydawaniu leków na receptę. Zawiera informacje o lekach, które są objęte refundacją przez Narodowy Fundusz Zdrowia, co jest istotne zarówno dla pacjentów, jak i farmaceutów. Znajomość tego wykazu pozwala farmaceutom na prawidłowe informowanie pacjentów o dostępnych opcjach leczenia oraz ich kosztach. Przykładowo, jeśli pacjent przynosi receptę na lek, który znajduje się w wykazie, farmaceuta może go wypisać po odpowiedniej weryfikacji, co nie tylko przyspiesza proces, ale również eliminuje błędy związane z niewłaściwym wydawaniem leków. Standardy dobrej praktyki w aptece nakładają na farmaceutów obowiązek posiadania aktualnej wiedzy na temat leków refundowanych, aby móc skutecznie doradzać pacjentom i wykonywać swoje obowiązki z należytą starannością.

Pytanie 20

Ile potrzeba masła kakaowego (nie biorąc pod uwagę strat technologicznych), aby przygotować czopki według podanej receptury, jeśli pojemność formy wynosi 2,1 g, a współczynnik wyparcia metronidazolu to 0,6?

Rp.
Metronidazoli               3,0
Cacao olei                 q.s.
M.f. supp. anal.
Div. in part. aeq. No 10
D.S. 1 czopek na noc

M = F – (s1 × f1 + s2 × f2 + ...)
M – całkowita ilość podłoża czopkowego [g] do sporządzenia przepisanej liczby czopków
F – pojemność formy [g] pomnożona przez ilość czopków
s – ilość przepisanej substancji leczniczej [g] na wszystkie czopki
f – współczynnik wyparcia (jeżeli nie podano szczegółowo – 0,7)

A. 22,8 g

B. 19,2 g

C. 18,0 g

D. 21,0 g

Wybór odpowiedzi innych niż 19,2 g sugeruje pewne nieporozumienia w kwestii obliczenia ilości masła kakaowego. Ważne jest, aby rozumieć, że każda forma dawkowania ma swoje określone wymiary, a objętość czopka jest kluczowa dla obliczeń. Nieprawidłowe odpowiedzi, takie jak 22,8 g lub 21,0 g, mogą wynikać z nadmiernego lub niewystarczającego uwzględnienia masy metronidazolu i nieprawidłowego zastosowania współczynnika wyparcia. Na przykład, jeśli ktoś uwzględnia pojemność czopka bez odjęcia objętości metronidazolu, rezultaty będą zawyżone. Kiedy błędnie przyjmujemy, że całkowita masa czopków to czysta suma ich pojemności, tracimy z oczu kluczowy aspekt praktyki farmaceutycznej, którym jest precyzyjne dozowanie składników aktywnych. Takie podejście może prowadzić do poważnych konsekwencji w farmakoterapii, w tym do nadmiernego dawkowania lub niedostatecznej skuteczności terapii, co jest niezgodne z zasadami bezpieczeństwa pacjenta i jakości farmaceutyków. Dlatego tak istotne jest, aby przy obliczeniach zawsze uwzględniać wszystkie parametry, takie jak współczynniki wyparcia, aby zapewnić skuteczność i bezpieczeństwo przygotowywanych leków.

Pytanie 21

Aby otrzymać preparat z surowca śluzowego, należy zastosować proces

A. maceracji

B. perkolacji

C. ekstrakcji na gorąco

D. ekstrakcji alkoholem

Ekstrakcja na gorąco to metoda, która polega na wykorzystaniu podwyższonej temperatury do wydobycia substancji czynnych z surowców, jednak w przypadku śluzów roślinnych może prowadzić do denaturacji białek oraz degradacji delikatnych związków, co obniża jakość końcowego produktu. Perkolacja jest procesem, który polega na przemywaniu surowca cieczą, co czyni ją mniej efektywną w przypadku surowców o strukturze żelowej, jak w przypadku śluzów. Ekstrakcja alkoholem, pomimo że jest skuteczna dla wielu substancji, może nie być optymalna dla substancji śluzowych, gdyż alkohol może powodować wytrącanie się niektórych składników. Błędem w myśleniu jest przyjmowanie, że wszystkie metody ekstrakcji są równoważne; każda z nich ma swoje specyficzne zastosowania i ograniczenia, które należy uwzględnić przy doborze odpowiedniej metody. Dlatego, dla surowców śluzowych, maceracja, jako łagodna metoda ekstrakcji, jest preferowana, ponieważ minimalizuje ryzyko degradacji cennych składników.

Pytanie 22

Jakie jest często występujące działanie niepożądane omeprazolu?

A. szum w uszach

B. drżenie mięśniowe

C. ból brzucha

D. zaburzenie rytmu serca

Omeprazol jest lekiem z grupy inhibitorów pompy protonowej, stosowanym w leczeniu chorób związanych z nadmierną produkcją kwasu żołądkowego, takich jak choroba refluksowa czy wrzody żołądka. Częstym działaniem niepożądanym tego leku jest ból brzucha, który może wynikać z jego wpływu na układ pokarmowy. Działanie omeprazolu polega na hamowaniu enzymu H+/K+ ATPazy w komórkach okładzinowych żołądka, co prowadzi do zmniejszenia produkcji kwasu solnego. Zmiany w równowadze kwasowo-zasadowej oraz ewentualne podrażnienie błony śluzowej żołądka mogą manifestować się jako ból brzucha. W praktyce klinicznej, pacjenci stosujący omeprazol powinni być monitorowani pod kątem występowania objawów ze strony układu pokarmowego, a w razie potrzeby lekarz może rozważyć modyfikację dawki lub zmianę leku. Warto również zaznaczyć, że ból brzucha jest jednym z częściej zgłaszanych objawów przez pacjentów i może być związany z innymi schorzeniami, dlatego istotne jest przeprowadzenie dokładnej diagnostyki.

Pytanie 23

Informacje dodatkowe na temat konkretnej substancji leczniczej, takie jak działania uboczne i przeciwwskazania, powinny być poszukiwane

A. w "Farmakopei Polskiej VI"

B. w "Lekach Współczesnej Terapii"

C. w "Receptariuszu Polskim"

D. w "Farmacji stosowanej"

Kiedy zastanawiamy się nad błędnymi odpowiedziami, warto zwrócić uwagę na to, że 'Receptariusz Polski' oraz 'Farmakopea Polska VI' są różnymi dokumentami, które pełnią specyficzne funkcje w obszarze farmacji. 'Receptariusz Polski' to zbiór przepisów i standartów dotyczących leków, jednak nie zawiera on wyczerpujących informacji na temat potencjalnych działań niepożądanych i przeciwwskazań dla poszczególnych substancji. Jego rola ogranicza się głównie do wskazań dotyczących dawkowania i formy leków. 'Farmakopea Polska VI' jest natomiast normatywnym dokumentem, w którym zdefiniowane są metody analizy i wymagania jakościowe dla substancji czynnych i leków, ale nie jest to źródło, z którego można czerpać szczegółowe informacje o działaniach niepożądanych. W praktyce klinicznej, farmaceuci muszą korzystać z aktualnych książek i źródeł, które są regularnie aktualizowane i mają na celu dostarczenie najnowszej wiedzy na temat działań niepożądanych, aby móc skutecznie doradzać lekarzom i pacjentom. Natomiast 'Farmacja stosowana' to bardziej ogólna dziedzina, która odnosi się do zastosowania wiedzy farmaceutycznej w praktyce, ale nie jest to publikacja, w której można znaleźć konkretne informacje na temat substancji leczniczych. W rezultacie, poleganie na tych źródłach może prowadzić do niepełnej wiedzy na temat potencjalnych zagrożeń związanych z terapią, co jest niebezpieczne w kontekście bezpieczeństwa pacjentów.

Pytanie 24

Koszt produkcji leku recepturowego zawierającego antybiotyk (tzw. taksa laborum), zgodnie z aktualnymi regulacjami, jest uzależniony od

A. ilości przygotowywanego leku.

B. wartości zastosowanych surowców farmaceutycznych.

C. użytych opakowań.

D. tego, czy lek został wytworzony w warunkach aseptycznych.

Koszt wykonania leku recepturowego nie zależy od użytych opakowań, ilości sporządzanego leku czy wartości użytych surowców farmaceutycznych w pierwszej kolejności, chociaż te elementy mogą mieć wpływ na ogólne koszty produkcji. W przypadku opakowań, ich cena jest zazwyczaj ustalana niezależnie od metody wytwarzania leku, co oznacza, że nie są one kluczowym czynnikiem wpływającym na koszt taksy laborum. Ilość sporządzanego leku rzeczywiście wpływa na całkowity koszt, ale nie definiuje go w kontekście procedur aseptycznych. Wartość surowców farmaceutycznych również odgrywa rolę, jednak jest bardziej związana z ceną jednostkową leku niż z jego produkcją czy kosztami operacyjnymi. Typowym błędem myślowym jest założenie, że podstawowe składniki i ich ceny są najistotniejsze w kalkulacji kosztu wytwarzania leku, co ignoruje kluczowe aspekty jakościowe i bezpieczeństwa, które są zapewniane przez odpowiednie procedury aseptyczne. Dobrze zrozumieć, że w farmacji, gdzie bezpieczeństwo pacjentów jest priorytetem, koszty związane z jakością i procedurami aseptycznymi mają zasadnicze znaczenie dla całkowitego kosztu produkcji leku.

Pytanie 25

W Farmakopei Polskiej informacja o przygotowywaniu roztworu zasadowego octanu glinu znajduje się w sekcji monografii

A. narodowych

B. ogólnych

C. ogólnych postaci leku

D. szczegółowych produktów specjalistycznych

Wybór odpowiedzi dotyczących monografii ogólnych, szczegółowych produktów specjalistycznych czy ogólnych postaci leku wynika z nieporozumienia dotyczącego struktury Farmakopei Polskiej. Monografie ogólne skupiają się na substancjach czynnych, ich właściwościach chemicznych oraz ogólnych zasadach przygotowania, ale nie zawierają specyficznych informacji dotyczących poszczególnych preparatów dostępnych na rynku krajowym. Monografie szczegółowych produktów specjalistycznych dotyczą wyłącznie tych produktów, które są już w obrocie i wymagają szczegółowych instrukcji, co nie odnosi się do procesu sporządzania roztworów. Natomiast ogólne postaci leku odnoszą się do form farmaceutycznych, takich jak tabletki czy płyny, ale nie obejmują specyficznych metod sporządzania roztworów zasadowych, jakimi są te zawierające octan glinu. Błędne podejście może wynikać z mylnego skojarzenia ogólnych zasad i specyfikacji. Kluczowe jest zrozumienie, że każda kategoria monografii ma swoją unikalną rolę i znaczenie, co jest fundamentalne dla zapewnienia odpowiedniej jakości i bezpieczeństwa wszystkich preparatów farmaceutycznych. Zrozumienie tych różnic jest niezbędne dla profesjonalistów pracujących w dziedzinie farmacji oraz dla zapewnienia zgodności z regulacjami oraz standardami jakości.

Pytanie 26

Syrop prosty - Sirupus simplex (Fp VI), który stanowi stężony roztwór sacharozy w wodzie, zawiera następujące składniki:
- Saccharum 64,0 g
- Aqua purificata 36,0 g
Jaką ilość składnika należy zastosować do przygotowania 75,0 g tego syropu?

A. 48,0 g sacharozy

B. 64,0 g sacharozy

C. 16,0 g sacharozy

D. 32,0 g sacharozy

Wybór odpowiedzi, która nie prowadzi do prawidłowego wyniku, może wynikać z kilku typowych błędów w myśleniu i obliczeniach. Odpowiedzi takie jak 32,0 g, 64,0 g i 16,0 g sacharozy nie uwzględniają prawidłowej proporcji składników w roztworze syropu prostego. Na przykład, wybór 32,0 g sacharozy sugeruje, że obliczenia nie uwzględniają całkowitej masy roztworu, co prowadzi do zaniżenia ilości sacharozy, ponieważ 64,0 g stanowiłoby 64% masy 100 g syropu, a przy 75 g masy 48 g sacharozy to właściwy udział. W przypadku 64,0 g, myślenie to pomija fakt, że musimy zmniejszyć ilość sacharozy proporcjonalnie do zmniejszonej masy syropu. Z kolei 16,0 g sacharozy to zbyt mała ilość, aby zachować odpowiednią koncentrację słodzącą, co mogłoby prowadzić do wyrobu nieefektywnego smakowo. Tego rodzaju błędy są powszechne, gdy brakuje zrozumienia zasad obliczeń proporcjonalnych oraz podstawowych właściwości fizykochemicznych roztworów. Dobrze jest przed przystąpieniem do obliczeń przypomnieć sobie o zasadzie zachowania proporcji, co jest fundamentalną umiejętnością zarówno w farmacji, jak i w innych dziedzinach naukowych.

Pytanie 27

Ile gramów Perhydrolu jest potrzebnych do przygotowania 120,0 g 3% roztworu wody utlenionej?

A. 12,0 g

B. 1,2 g

C. 24,0 g

D. 120,0 g

Aby obliczyć, ile gramów Perhydrolu (30% roztwór wody utlenionej) jest potrzebne do uzyskania 120,0 g 3% wody utlenionej, należy zastosować proporcje. Woda utleniona o stężeniu 3% oznacza, że w 100 g roztworu znajduje się 3 g H2O2. Zatem w 120 g 3% wody utlenionej będzie 3,6 g H2O2. Ponieważ Perhydrol ma stężenie 30%, oznacza to, że w 100 g Perhydrolu znajduje się 30 g H2O2. Ustalając proporcje, możemy obliczyć, ile Perhydrolu potrzebujemy do uzyskania 3,6 g H2O2: (3,6 g H2O2) / (30 g H2O2/100 g Perhydrolu) = 12 g Perhydrolu. Ta koncepcja jest istotna w chemii analitycznej i przemysłowej, gdzie precyzyjne przygotowywanie roztworów o określonym stężeniu jest kluczowe do uzyskania wiarygodnych wyników. Dobrą praktyką jest zawsze sprawdzanie obliczeń oraz szacowanie błędów pomiarowych, co jest zgodne z normami jakości ISO.

Pytanie 28

Apteka może odmówić wydania leku i zatrzymać receptę, informując o tym Wojewódzkiego Inspektora Farmaceutycznego, jeżeli występuje

A. uzasadnione podejrzenie dotyczące autentyczności recepty

B. podejrzenie o antagonizm działania zapisanych leków

C. przekroczenie maksymalnych dawek zapisanych przez lekarza

D. podejrzenie o synergizm działania zapisanych leków

Odpowiedź "uzasadnione podejrzenie co do autentyczności recepty" jest prawidłowa, ponieważ przepisy prawa farmaceutycznego zapewniają aptekom prawo do weryfikacji autentyczności recept. W sytuacji, gdy farmaceuta ma wątpliwości co do prawidłowości recepty, jest zobowiązany do podjęcia kroków mających na celu ochronę pacjenta i zapobieżenie nadużyciom. Przykładowo, jeśli recepta wydaje się podejrzana, farmaceuta może skontaktować się z lekarzem, który ją wystawił, aby potwierdzić jej autentyczność. Takie praktyki są zgodne z zasadami odpowiedzialności zawodowej i etycznej, które obowiązują w obszarze farmacji. Dodatkowo, w sytuacjach niejasnych, apteka powinna nie tylko zatrzymać receptę, ale także zgłosić sprawę do Wojewódzkiego Inspektora Farmaceutycznego. To działanie jest kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa pacjentów oraz przestrzegania przepisów prawa. Warto pamiętać, że prawidłowe postępowanie w takich sytuacjach przyczynia się do minimalizacji ryzyka nadużyć i ochrona zdrowia publicznego.

Pytanie 29

Adsorpcja zachodzi w przypadku połączenia

A. targezyny z cynkowym siarczanem

B. kwasu acetylosalicylowego z metenaminą

C. proteinianu srebra z sodowym chlorkiem

D. papaweryny chlorowodorek z węglem aktywowanym

Twoje odpowiedzi na inne opcje pokazują, że jest trochę zamieszania co do adsorpcji. Na przykład, proteinian srebra z chlorkiem sodu to nie to, bo te dwa składniki reagują i tworzą osad, a nie adsorbują się. To bardziej chemiczna reakcja, a nie fizyczne przyciąganie. Z kolei, targezyna z siarczanem cynku też nie adsorbuje, bo ich interakcja jest bardziej skomplikowana i może prowadzić do wymiany jonów. A kwas acetylosalicylowy z metenaminą tworzy kompleksy, które też nie są przykładem adsorpcji. W każdym z tych przypadków widać, że nie rozumiesz różnicy między adsorpcją a reakcją chemiczną. Często ludzie mylą fizyczne zatrzymywanie cząsteczek z powstawaniem nowych substancji. Zrozumienie tych różnic jest bardzo ważne, żeby dobrze stosować te substancje w praktyce.

Pytanie 30

W jakim przedziale temperatur, według FP X, powinno się przechowywać lek, jeśli na etykiecie napisano przechowywać w chłodnym miejscu?

A. Od 8°C do 15°C

B. Od 16°C do 25°C

C. Od 2°C do 7°C

D. Od 0°C do 1°C

Wybór innych zakresów temperatur, takich jak 'Od 2°C do 7°C' czy 'Od 16°C do 25°C', może być efektem niepełnego zrozumienia definicji i wymagań dotyczących przechowywania leków. Przykładowo, zakres od 2°C do 7°C jest specyficzny dla przechowywania substancji wymagających głębszego chłodzenia, takich jak niektóre szczepionki, ale nie odpowiada ogólnemu pojęciu 'chłodnego miejsca', które obejmuje wyżej wymieniony zakres 8°C do 15°C. Ponadto, zakres 16°C do 25°C pasuje do kategorii 'temperatura pokojowa', co jest niespójne z wymaganiem 'chłodne miejsce', które wskazuje na potrzebę bardziej kontrolowanych warunków. Warto też zauważyć, że temperatura od 0°C do 1°C, choć również jest niska, nie jest standardowym zakresem dla leków określanych jako przechowywane w chłodnym miejscu. Tego rodzaju pomyłki często wynikają z braku znajomości specyfikacji farmakopealnych oraz praktycznych zasad dotyczących przechowywania leków. Tymczasem nieprzestrzeganie tych wytycznych może prowadzić do niebezpieczeństwa dla pacjentów, wynikającego z podawania leków, które mogły stracić swoją skuteczność lub stać się niebezpieczne w wyniku nieodpowiedniego przechowywania.

Pytanie 31

Która kategoria obejmuje jedynie formy leku przeznaczone do stosowania na skórę?

A. Krople, mieszanka oraz maść

B. Czopki doodbytnicze, maść oraz puder płynny

C. Odwar, czopki dopochwowe oraz przysypka

D. Maść, peletki oraz puder płynny

W analizowanych odpowiedziach występuje kilka nieporozumień dotyczących klasyfikacji postaci leków. Niektóre z wymienionych form, jak odwar, czopki dopochwowe czy przysypka, nie są typowymi przedstawicielami kategorii leków do stosowania zewnętrznego. Odwar to forma leku uzyskiwana przez gotowanie ziół, co sprawia, że jest stosowany zazwyczaj wewnętrznie, a nie zewnętrznie. Czopki dopochwowe są przeznaczone do stosowania w obrębie pochwy, co również nie kwalifikuje ich do grupy preparatów do aplikacji zewnętrznych. Przysypka, z kolei, jest często stosowana w profilaktyce odparzeń, ale jej działanie odbywa się na zasadzie pokrycia skóry, a nie w kontekście głębszego wchłaniania, tak jak maści czy pudry płynne. Istotnym błędem myślowym jest utożsamianie formy aplikacji z rodzajem stosowania; nie każda forma leku do aplikacji ma charakter zewnętrzny. Należy zrozumieć, że skuteczność leku zależy nie tylko od jego formy, ale także od sposobu, w jaki jest aplikowany oraz od jego przeznaczenia, co jest kluczowe dla zrozumienia terapii. W kontekście standardów farmaceutycznych, ważne jest, aby każdy pracownik medyczny znał i rozumiał różnice pomiędzy tymi postaciami, aby móc efektywnie doradzać pacjentom i stosować najlepsze praktyki w leczeniu.

Pytanie 32

Jaki jest główny cel stosowania leku o działaniu mukolitycznym?

A. Zwiększenie ciśnienia krwi

B. Obniżenie temperatury ciała

C. Zmniejszenie bólu gardła

D. Rozrzedzenie wydzieliny oskrzelowej

Leki mukolityczne są powszechnie stosowane w leczeniu chorób układu oddechowego, gdzie dochodzi do nadmiernego gromadzenia się gęstej i lepkiej wydzieliny w drogach oddechowych. Ich głównym celem jest rozrzedzenie tej wydzieliny, co ułatwia jej odkrztuszanie i usuwanie z układu oddechowego. Działanie mukolityków polega na rozbijaniu wiązań chemicznych w mucynie, głównym składniku śluzu, co zmniejsza jego lepkość. Dzięki temu, oskrzela są mniej zablokowane, a pacjent może łatwiej oddychać. Mukolityki są szczególnie przydatne w leczeniu chorób takich jak przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP), mukowiscydoza czy ostre i przewlekłe zapalenie oskrzeli. Istotne jest, aby pacjenci przyjmujący leki mukolityczne pamiętali o odpowiednim nawodnieniu organizmu, co dodatkowo wspiera proces rozrzedzania śluzu. W praktyce farmaceutycznej, zalecenie mukolityków powinno być poprzedzone dokładną oceną stanu pacjenta i jego indywidualnych potrzeb, a także świadomością potencjalnych interakcji z innymi lekami.

Pytanie 33

Aby przygotować lek recepturowy według podanej recepty, należy zastosować

Rp.

Ephedrini hydrochloridi              0,2
Belladonnae extr. sicc.              0,05
Coffeini et Natrii benzoatis         0,7
Ammonii anisati spir.                1,5
Ipecacuanhae tinct.                  5,0
Althaeae sir.                       60,0
Aquae                              120,0
M.f.mixt.
D.S. 2 x dziennie łyżeczkę

A. 5,0 g liścia pokrzyku.

B. 0,05 g rozcierki 1+1 z suchego wyciągu z pokrzyku.

C. 0,05 g nalewki z pokrzyku.

D. 0,1 g rozcierki 1+1 z suchego wyciągu z pokrzyku.

W odpowiedziach, które nie wyszły, widać sporo nieporozumień dotyczących obliczeń i tego, jak zdefiniowane są wymagane składniki. Odpowiedzi, gdzie mówiono o 5,0 g liścia pokrzyku i nalewce, nie biorą pod uwagę tego, co jest w recepturze. Liść pokrzyku jako surowiec roślinny nie pasuje do formy leku, co prowadzi do błędnych wniosków. Nalewka z pokrzyku to coś innego, bo substancja czynna jest tam rozpuszczona w alkoholu, a to nie to samo, co suche wyciąg. Przy rozcierce z suchego wyciągu trzeba dobrze zrozumieć, jak dobierać proporcje, co jest widać w poprawnej odpowiedzi. Farmaceuci czasem mylą różne formy leku, a to może prowadzić do problemów, które nie są bezpieczne dla pacjenta. Dobre obliczenia i znajomość zasad farmakologicznych to podstawa w pracy z lekami recepturowymi, bo ignorowanie tego może prowadzić do błędów, a te są nieakceptowalne w profesjonalnej praktyce. Ważne, żeby dobrze rozumieć, co się używa i jak te składniki ze sobą współdziałają.

Pytanie 34

Jakie są zalecane odległości między głową pracownika na poziomie oczu a ekranem komputera?

A. 400 - 750 mm

B. 300 - 400 mm

C. 250 - 300 mm

D. 750 - 800 mm

Nieprawidłowe odpowiedzi wskazują na błędne zrozumienie zasad ergonomii oraz wpływu odległości ekranu na zdrowie użytkowników. Odpowiedzi takie jak 300-400 mm czy 250-300 mm sugerują, że ekran jest zbyt blisko oczu, co może prowadzić do dyskomfortu oraz problemów ze wzrokiem. Badania pokazują, że zbyt bliska odległość od monitora może powodować zmęczenie oczu, ból głowy oraz syndrom suchego oka, ponieważ użytkownik często mruży oczy, aby poprawić ostrość widzenia. Natomiast odległość 750-800 mm, choć z pozoru wydaje się bardziej komfortowa, może powodować problemy z percepcją detali na ekranie, co w dłuższej perspektywie może prowadzić do zmniejszenia efektywności pracy. Kluczowe jest, aby ekran był umiejscowiony w odległości, która pozwala na swobodne widzenie szczegółów, jednocześnie nie wymuszając na użytkownikach nadmiernego wysiłku. Ponadto, standardy takie jak ISO 9241 wyraźnie wskazują na potrzebę dostosowania odległości ekranu do indywidualnych warunków pracy, co powinno być uwzględnione w każdym środowisku biurowym. Właściwe zrozumienie tych zasad jest kluczowe dla zapewnienia zdrowia i komfortu pracy przy komputerze.

Pytanie 35

Ile oleju kakaowego potrzeba, aby przygotować czopki według przedstawionej recepty, jeśli pojemność formy czopkowej wynosi 1,0 g?

M = F - (m1 * f1 + m2 * f2 + ...)
M – całkowita masa podłoża czopkowego [g]
F – pojemność formy [g] pomnożona przez ilość czopków
m – masa przepisanej substancji leczniczej [g] dla wszystkich czopków
f – współczynnik wyparcia (jeżeli nie podano szczegółowo – 0,7)

Rp.
Theophyllini                                     3,0
Masse suppositoriae                              q.s.
M.f. supp. anal.             Div. in part. aequ. No 6
S. 1 czopek na noc

A. 9,0 g

B. 3,0 g

C. 3,9 g

D. 9,9 g

Wybór niewłaściwej odpowiedzi na to pytanie może wynikać z kilku typowych błędów myślowych, które są powszechne w obliczeniach farmaceutycznych. Na przykład, osoby, które wybierają 3,0 g, mogą nie uwzględniać całkowitej pojemności formy czopkowej, co prowadzi do zaniżenia wymaganej ilości oleju. Z kolei odpowiedzi takie jak 9,0 g czy 9,9 g mogą być konsekwencją niepoprawnego zrozumienia współczynnika wyparcia — często studenci mylą ten współczynnik z całkowitym ciężarem składników, przez co obliczenia są zawyżane. Ważne jest, aby pamiętać, że w farmacji każdy gram ma znaczenie i błędne podanie masy składnika może wpłynąć na skuteczność terapii. Ponadto, zastosowanie niewłaściwych jednostek miary w obliczeniach może prowadzić do poważnych nieporozumień. W praktyce, farmaceuci powinni korzystać z ustandaryzowanych metod obliczeniowych oraz pamiętać o zasadach dotyczących recepturowania, co pozwoli uniknąć typowych pułapek w obliczeniach. Dbanie o dokładność i precyzję jest kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa pacjentów i jakości leków.

Pytanie 36

Produkt leczniczy apteczny to preparat medyczny

A. przygotowany, wydawany w aptece na lekarstwo na receptę

B. przygotowany w aptece na podstawie lekarstwa na receptę

C. przygotowany w aptece zgodnie z normami farmakopealnymi

D. przygotowany, wydawany w aptece bez lekarstwa na receptę

Lek apteczny, który jest sporządzony w aptece zgodnie z przepisem farmakopealnym, odnosi się do produktów leczniczych, które są przygotowywane na podstawie określonych norm i procedur określonych w farmakopei. Farmakopea to zbiór standardów dotyczących jakości, skuteczności i bezpieczeństwa leków, co zapewnia ich odpowiednią jakość. Przykładem mogą być leki indywidualnie przygotowywane dla pacjentów, które nie są dostępne w formie gotowej w aptekach. Te leki mogą być dostosowane do specyficznych potrzeb pacjenta, np. w przypadku alergii na składniki leku gotowego. Stosowanie farmakopealnych standardów jest kluczowe w praktyce aptecznej, ponieważ zapewnia, że leki są produkowane w kontrolowanych warunkach, co minimalizuje ryzyko błędów i zanieczyszczeń. Oprócz tego, leki sporządzane zgodnie z farmakopeą muszą być dokładnie dokumentowane, co ułatwia śledzenie ich historii i jakości, zgodnie z dobrymi praktykami w farmacji.

Pytanie 37

W recepcie występuje niezgodność, którą można rozwiązać przez

Rp. Thymoli

Mentholi aa 0,5

Talci

Zinci oxydati aa ad 15,0

M. F. pulv.

D.S. zewnętrznie

A. odpowiednią kolejność łączenia składników.

B. dodanie właściwych substancji pomocniczych.

C. odpowiednie rozdzielenie składników i wykonanie dwóch leków.

D. zamianę składników na bardziej zgodne.

W przypadku rozwiązywania niezgodności w recepturach farmaceutycznych, wybór niewłaściwych metod, takich jak dodanie substancji pomocniczych czy rozdzielenie składników, może prowadzić do poważnych problemów. Dodanie właściwych substancji pomocniczych, mimo że może wydawać się sensowne, w rzeczywistości nie zawsze eliminuje ryzyko reakcji chemicznych między aktywnymi składnikami. W przypadku thymolu i mentolu, te substancje mogą wciąż reagować z tlenkiem cynku, mimo obecności substancji pomocniczych, co może wpłynąć na jakość i skuteczność leku. Ponadto, odpowiednie rozdzielenie składników i wykonanie dwóch osobnych leków, chociaż technicznie wykonalne, zwiększa ryzyko błędów podczas przygotowania i podawania, a także prowadzi do większej złożoności logistyki w aptece. Zamiana składników na bardziej zgodne brzmi jak rozwiązanie, lecz nie zawsze jest to możliwe ze względu na ograniczenia terapeutyczne oraz działania farmakologiczne, które są wymagane w danym preparacie. W praktyce, kluczowe jest zrozumienie mechanizmów chemicznych oraz ich wpływu na finalny produkt, a nie tylko poleganie na sposobach obejścia problemu. Właściwe podejście wymaga dobrej znajomości chemii farmaceutycznej oraz umiejętności analizy interakcji między składnikami. W celu zapewnienia bezpieczeństwa pacjentów, farmaceuci powinni szczegółowo analizować każdą receptę i stosować najlepsze praktyki, aby uniknąć potencjalnych problemów.

Pytanie 38

Co oznacza symbol ZK umieszczony w polu recepty Uprawnienia dodatkowe?

A. Zasłużony Honorowy Dawca Przeszczepu

B. Kobiety nieubezpieczone w trakcie ciąży, porodu lub połogu

C. Wojenny Inwalida

D. Wojskowy Inwalida

Odpowiedzi sugerujące inne uprawnienia, takie jak Inwalida Wojskowy, Inwalida Wojenny oraz nieubezpieczone kobiety w ciąży, odnoszą się do różnych kategorii osób posiadających szczególne prawa w systemie ochrony zdrowia, jednak są one nieprawidłowe w kontekście symbolu ZK. Inwalida Wojskowy to osoba, która doznała trwałego uszczerbku na zdrowiu w wyniku służby wojskowej. Chociaż posiada prawo do ulg w dostępie do świadczeń medycznych, nie jest ona związana z symbolem ZK. Inwalida Wojenny, podobnie jak inwalida wojskowy, odnosi się do osób, które ucierpiały na skutek działań wojennych, a ich przywileje również są regulowane odmiennymi przepisami. Natomiast kwestia nieubezpieczonych kobiet w ciąży, porodzie lub połogu odnosi się do szczególnych regulacji ochrony zdrowia, które nie mają związku z tematem zasłużonych dawców. Typowym błędem myślowym w tym kontekście jest mylenie symboli uprawnień z różnymi rodzajami ich statusów. Ważne jest, aby w systemie ochrony zdrowia stosować jednoznaczne oznaczenia oraz interpretować je zgodnie z obowiązującymi przepisami, aby uniknąć nieporozumień i zapewnić adekwatny dostęp do świadczeń medycznych."

Pytanie 39

Proces biotransformacji leku, który prowadzi do zredukowania jego aktywności farmakologicznej?

A. odbywa się jedynie w punkcie uchwytu

B. jest przyspieszany przez reninę

C. jest przyspieszany przez konwertazę angiotensynową

D. zachodzi przeważnie w wątrobie

Biotransformacja leku to dość ważny proces, który sprawia, że substancje czynne stają się metabolitami, a to często pomaga w ich usunięciu z organizmu. W głównej mierze dzieje się to w wątrobie, gdzie enzymy, jak cytochrom P450, mają spore znaczenie, bo modyfikują chemię leków. Dzięki biotransformacji zmienia się aktywność wielu substancji, co jest fajne, bo zapobiega ich gromadzeniu się i ewentualnej toksyczności. Na przykład, paracetamol, czyli popularny lek przeciwbólowy, przekształca się w wątrobie do form nieaktywnych, co sprawia, że jest bezpieczniej wydalany. Moim zdaniem, rozumienie biotransformacji jest kluczowe w farmakologii, bo to pozwala lepiej dobrać dawkowanie i przewidzieć interakcje między różnymi lekami. Ta wiedza ma praktyczne zastosowanie w projektowaniu leków oraz w terapii celowanej, gdzie ważne jest, jak długo lek będzie działał w organizmie.

Pytanie 40

Co oznacza łaciński skrót "ad us.int."?

A. uzupełnij do wymaganej ilości

B. do użycia wewnętrznego

C. podziel na równe części

D. do użycia zewnętrznego

Skrót łaciński 'ad us.int.' oznacza 'do użytku wewnętrznego', co jest kluczowym określeniem w kontekście dokumentacji medycznej oraz farmaceutycznej. Termin ten wskazuje, że dany produkt lub materiał jest przeznaczony do użycia w obrębie jednostki, instytucji czy placówki medycznej, a nie do dystrybucji zewnętrznej. Przykładowo, leki oznaczone tym skrótem są stosowane wyłącznie w danej placówce, co pozwala na lepsze monitorowanie ich stosowania, a także minimalizuje ryzyko nadużyć czy błędów w terapii. Ponadto, posługiwanie się takimi skrótami jest zgodne z dobrymi praktykami w dokumentacji, co zapewnia przejrzystość i bezpieczeństwo w obiegu informacji. Wiedza na temat znaczenia skrótów i terminologii jest niezbędna dla profesjonalistów w dziedzinie medycyny i farmacji, aby umiejętnie poruszać się w złożonym systemie regulacyjnym i zapewniać pacjentom wysoką jakość usług zdrowotnych.

Rozpocznij nowy egzamin

Powrót do strony głównej