Wyniki egzaminu

Nowy egzamin

Informacje o egzaminie:

Zawód: Technik farmaceutyczny
Kwalifikacja: MED.09 - Sporządzanie i wytwarzanie produktów leczniczych oraz prowadzenie obrotu produktami leczniczymi, wyrobami medycznymi, suplementami diety i środkami spożywczymi specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz innymi produktami dopuszczonymi do obrotu w aptece
Data rozpoczęcia: 17 grudnia 2025 22:36
Data zakończenia: 17 grudnia 2025 22:52

Egzamin zdany!

Wynik: 25/40 punktów (62,5%)

Wymagane minimum: 20 punktów (50%)

Pochwal się swoim wynikiem!

Facebook

X.com

Szczegółowe wyniki:

Pytanie 1

Które z poniższych zjawisk dotyczy wyłącznie częstotliwości podawania leku?

A. Antagonizm kompetycyjny

B. Tachyfilaksja

C. Efekt pierwszego przejścia

D. Synergizm

Tachyfilaksja to zjawisko, które polega na szybkim, często po kilku dawkach, zmniejszeniu skuteczności leku. To zjawisko jest ściśle związane z częstością przyjmowania leku, ponieważ powtarzanie dawki w krótkim odstępie czasu prowadzi do szybszego wystąpienia tachyfilaksji. Przykładami mogą być leki stosowane w terapii chorób układu krążenia, takie jak nitrogliceryna, gdzie stosowanie leku w krótkich odstępach czasu powoduje, że pacjent wymaga zwiększonych dawek, aby uzyskać ten sam efekt terapeutyczny. Zjawisko to jest istotne w praktycznej farmakoterapii, ponieważ wymaga od lekarzy ciągłego monitorowania pacjentów oraz dostosowywania dawkowania, aby uniknąć zmniejszenia skuteczności leczenia. Warto także zauważyć, że tachyfilaksja nie jest tym samym co tolerancja, ponieważ odnosi się do szybkiego spadku reakcji na lek w krótkim czasie, a nie do długoterminowego przystosowania organizmu. Rozumienie tachyfilaksji jest kluczowe w kontekście optymalizacji terapii i zapewnienia skutecznego leczenia.

Pytanie 2

Ile jodu potrzeba do przygotowania 250,0 g Płynu Lugola według przepisu farmakopealnego?

IODI SOLUTIO AQUOSA

PRZYGOTOWANIE
Kalii iodidum      2,0
Iodum              1,0
Aqua purificata   97,0

A. 2,50 g

B. 2,58 g

C. 1,00 g

D. 0,97 g

Odpowiedź 2,50 g jest poprawna, ponieważ wynika z zastosowania proporcji w przygotowaniu Płynu Lugola. W standardowych praktykach farmakopealnych na 100 g tego płynu przypada 1 g jodu, co oznacza, że w 250 g płynu potrzebujemy pięciokrotnie więcej jodu. Obliczenia opierają się na prostym przeliczeniu: 1 g jodu na 100 g płynu, co skalujemy do 250 g, uzyskując 2,50 g jodu. Przygotowywanie Płynu Lugola z właściwą ilością jodu jest kluczowe w farmacji, ponieważ nieprawidłowe proporcje mogą wpływać na skuteczność terapeutyczną oraz bezpieczeństwo stosowania. Zastosowanie tego rozwiązania jest powszechne w farmacji i medycynie, gdzie precyzyjne formuły są niezbędne dla zachowania jakości. Dodatkowo, znajomość takich proporcji jest istotna także w kontekście produkcji i kontroli jakości leków.

Pytanie 3

Przy identyfikacji wskaźnika goryczy według FP X, jako wzór stosuje się roztwór odniesienia

A. siarczanu atropiny

B. chlorowodorku chininy

C. siarczanu magnezu

D. chlorowodorku lidokainy

Atropina siarczanu, magnezu siarczanu oraz lidokaina chlorowodorek nie są odpowiednimi substancjami do oznaczania wskaźnika goryczy. Atropina siarczanu to alkaloid tropanowy, który jest używany głównie jako lek o działaniu rozszerzającym źrenice oraz w terapii bradykardii. Chociaż wykazuje pewne właściwości, nie jest substancją o dobrze zdefiniowanej goryczy, przez co nie może służyć jako wzorzec. Magnez siarczan, znany z użycia w terapii jako środek przeczyszczający i elektrolit, nie ma charakterystyki goryczy, co czyni go nieodpowiednim do tego rodzaju analizy. Z kolei lidokaina chlorowodorek to znieczulający środek miejscowy, który działa poprzez blokowanie impulsów nerwowych, ale również nie dostarcza informacji o goryczy, co jest kluczowe przy oznaczaniu wskaźnika goryczy. Przy tym, przy wyborze substancji referencyjnej w badaniach goryczy należy pamiętać o istotnych właściwościach sensorycznych, a nie jedynie farmakologicznych. Błędem jest założenie, że jakakolwiek substancja chemiczna o praktycznym zastosowaniu może być użyta jako wzorzec, gdyż musi ona spełniać ściśle określone normy i standardy, które są kluczowe do monitorowania jakości i efektywności produktów farmaceutycznych.

Pytanie 4

Podaj odpowiednią sekwencję działań w procesie granulacji klasycznej na mokro.

A. Zwilżanie i ugniatanie, formowanie granulatu, suszenie, ujednolicenie ziaren

B. Formowanie granulatu, zwilżanie i ugniatanie, ujednolicenie ziaren, suszenie

C. Zwilżanie i ugniatanie, ujednolicenie ziaren, formowanie granulatu, suszenie

D. Formowanie granulatu, zwilżanie i ugniatanie, suszenie, ujednolicenie ziaren

W procesie granulacji klasycznej na mokro kluczowe jest zrozumienie, że każdy krok musi być zrobiony w dobrej kolejności, żeby wyjść z granulatem wysokiej jakości. Niektórzy mogą myśleć, że można formować granulat przed zwilżaniem i ugniataniem, ale to jest błędne. Bez wcześniejszego przygotowania materiału przez zwilżenie, formowanie ziaren po prostu nie zadziała, bo surowce się nie połączą. Ujednolicenie ziaren przed suszeniem to też słaby pomysł, bo zbyt wysoka wilgotność w granulkach stwarza problemy ze stabilnością i może prowadzić do tworzenia aglomeratów, które nie wyglądają tak, jak powinny. Dodatkowo, niektóre odpowiedzi sugerują, że suszenie powinno być przed ujednoliceniem, co jest sprzeczne z tym, co praktykuje przemysł farmaceutyczny. Kluczowe jest, żeby po suszeniu ziarna poddać kontroli jakości, zanim przejdą do dalszych procesów. Rozumienie tej kolejności jest mega istotne, żeby uniknąć typowych błędów, które mogą przynieść nieefektywny proces produkcji i słabej jakości wyroby.

Pytanie 5

Na podstawie fragmentu charakterystyki produktu leczniczego, oblicz jaką dawkę jednorazową i całkowitą dobową amoksycyliny przyjmie pacjent, jeżeli lekarz zalecił stosowanie 7,5 mL zawiesiny co 12 godzin.

1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO
Amoksiklav (400 mg + 57 mg)/5 mL, proszek do sporządzania zawiesiny doustnej
2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY
Każde 5 mL zawiesiny (1 miarka dozująca) zawiera 400 mg amoksycyliny (Amoxicillinum) w postaci amoksycyliny trójwodnej i 57 mg kwasu klawulanowego (Acidum clavulanicum) w postaci klawulanianu potasu.

A. 57 mg i 114 mg

B. 457 mg i 914 mg

C. 400 mg i 800 mg

D. 600 mg i 1200 mg

Wybór nieprawidłowej odpowiedzi często wynika z błędnego zrozumienia zasad obliczania dawek leków. Niektóre osoby mogą mylnie zakładać, że dawka leku w większej objętości zawiesiny rośnie proporcjonalnie, bez przeprowadzenia dokładnych obliczeń. Na przykład, odpowiedzi, które sugerują dawki 457 mg lub 400 mg, mogłyby wynikać z niedokładnych obliczeń, jak choćby z założenia, że 7,5 mL to po prostu 1,5 razy większa objętość niż 5 mL. W rzeczywistości, kluczowe jest, aby zrozumieć, że dawka powinna być obliczana na podstawie stężenia substancji czynnej w danej objętości, co wymaga wykonania proporcji, a także uwzględnienia częstotliwości dawkowania. Istotne jest, aby nie tylko znać teoretyczne zasady, ale również umieć je zastosować w praktyce klinicznej, zwłaszcza w kontekście indywidualnych potrzeb pacjenta oraz bezpieczeństwa stosowania leku. Przyjęcie niewłaściwej dawki może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych, dlatego istotne jest, aby każdy farmaceuta i pracownik ochrony zdrowia był dobrze zaznajomiony z metodami obliczania dawek. Ponadto, warto zwrócić uwagę na to, że stosowanie amoksycyliny wymaga również wiedzy na temat jej zastosowania, działania niepożądanych oraz interakcji z innymi lekami.

Pytanie 6

Co należy zrobić z lekiem z wykazu B, który znajduje się w aptece i ma termin ważności kończący się 30.11.2013, w dniu 01.12.2013?

A. Odesłać do hurtowni

B. Odesłać do producenta

C. Przekazać do organu nadzoru farmaceutycznego

D. Przekazać do utylizacji

Fajnie, że wiesz, jak ważne jest przekazywanie leków do utylizacji. Jak masz lek, który skończył ważność, to powinieneś się nim zająć przed upływem terminu. Utylizacja takich leków to istotna sprawa, bo nie tylko dbamy o zdrowie pacjentów, ale też o środowisko. Jak apteki i placówki medyczne nie mają odpowiednich procedur, to mogą sporo namieszać. W praktyce to powinno wyglądać tak, że leki, które nie nadają się do użycia, pakowane są w dobre pojemniki, a transport do utylizacji musi być zgodny z normami. Trzeba pamiętać o przepisach, zarówno krajowych, jak i unijnych, które mówią, jak powinno się postępować z takimi odpadami medycznymi. To naprawdę ważne, żebyśmy wszyscy byli tego świadomi.

Pytanie 7

Doksazosyna - selektywny antagonista receptorów ?₁ - adrenergicznych jest wykorzystywana w łagodnym przeroście prostaty oraz

A. w chorobie wrzodowej żołądka

B. w zaburzeniach rytmu serca

C. w nadciśnieniu

D. w jaskrze

Wybór niewłaściwych odpowiedzi wskazuje na niepełne zrozumienie zastosowania doksazosyny w praktyce klinicznej. Odpowiedź sugerująca stosowanie doksazosyny w jaskrze jest błędna, ponieważ nie ma dowodów na skuteczność tego leku w obniżaniu ciśnienia wewnątrzgałkowego. Jaskra wymaga specyficznych leków, takich jak prostaglandyny czy beta-blokery, które są celowane w mechanizmy prowadzące do wzrostu ciśnienia w oku. Również odpowiedź dotycząca zaburzeń rytmu serca jest nieprawidłowa, gdyż doksazosyna nie ma właściwości antyarytmicznych i jej stosowanie w takich przypadkach nie jest rekomendowane. W kontekście choroby wrzodowej żołądka, doksazosyna nie działa na mechanizmy odpowiedzialne za powstawanie wrzodów ani nie wpływa na wydzielanie kwasu żołądkowego, co czyni ją nieodpowiednim lekiem w tym schorzeniu. Takie nieporozumienia mogą wynikać z mylnego założenia, że leki stosowane w jednym schorzeniu mogą być użyteczne w innych, co nie jest zgodne z zasadami farmakoterapii. Kluczowe jest zrozumienie, że każdy lek ma określone wskazania i przeciwskazania, a ich właściwe stosowanie powinno opierać się na dowodach naukowych oraz aktualnych wytycznych medycznych.

Pytanie 8

Według zapisu fragmentu rozporządzenia archiwalne próbki

Fragment rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej w sprawie obowiązków wytwórcy
i importera leków w zakresie wprowadzania do obrotu środków farmaceutycznych i materiałów medycznych
oraz ich kontroli seryjnej

Rozdział 2
§3. 1. Badanie jakościowe polega na badaniu laboratoryjnym próbki pobranej z każdej serii
wyprodukowanego środka farmaceutycznego lub materiału medycznego w celu potwierdzenia jego
tożsamości oraz zgodności z określonymi właściwościami jakościowymi dla tego środka lub materiału
2.Wytwórca przeprowadza badania jakościowe próbki pobranej z każdej serii środka farmaceutycznego
lub materiału medycznego w laboratorium kontroli jakości. (…)
§4. 1. Wytwórca pobiera próbkę każdej serii wyprodukowanego środka farmaceutycznego lub materiału
medycznego, skierowaną do badań jakościowych, w ilości niezbędnej do trzykrotnego przeprowadzenia
wymaganych badań laboratoryjnych, zwanych dalej „próbką archiwalną”, i składa ją w archiwum przez
siebie prowadzonym. (…)

A. pobiera wytwórca dla co dziesiątej serii wyprodukowanego środka farmaceutycznego.

B. pobiera wytwórca w ilości niezbędnej do trzykrotnego przeprowadzenia wymaganych badań laboratoryjnych.

C. składa w archiwum technik farmaceutyczny.

D. składa w archiwum kierownik apteki.

Dokładnie zgodnie z zapisami zawartymi w rozporządzeniu, wytwórca ma obowiązek pobrania próbki archiwalnej w ilości niezbędnej do trzykrotnego przeprowadzenia wymaganych badań laboratoryjnych. Tego rodzaju praktyka jest kluczowa dla zapewnienia wysokich standardów jakości i bezpieczeństwa produktów farmaceutycznych. Próbki archiwalne są istotne w kontekście późniejszych analiz, które mogą być konieczne w przypadku reklamacji lub kontroli jakości. Stanowią one dowód na zgodność z procedurami produkcyjnymi oraz pozwalają na ścisłe monitorowanie procesów wytwórczych. W praktyce oznacza to, że każda seria wyprodukowanego środka farmaceutycznego powinna być odpowiednio dokumentowana i archiwizowana, co jest zgodne z ogólnymi zasadami dobrej praktyki wytwarzania (GMP). Dobrą praktyką jest, aby wytwórcy regularnie przeglądali i aktualizowali swoje procedury dotyczące pobierania i archiwizowania próbek, co pozwala na wdrażanie najlepszych praktyk branżowych oraz spełnianie wymogów regulacyjnych.

Pytanie 9

Podczas dożylnego podawania efedryny, po każdym kolejnym zastrzyku leku obserwuje się coraz mniej wyraźny wzrost ciśnienia tętniczego krwi. Jakie zjawisko to opisuje?

A. idiosynkrazja

B. tachyfilaksja

C. antagonizm

D. synergizm

Idiosynkrazja odnosi się do nietypowej reakcji organizmu na dany lek, zwykle związaną z indywidualnymi cechami pacjenta. W przypadku efedryny, opisane zjawisko nie wskazuje na unikalne reakcje organizmu, a raczej na przewidywalną utratę skuteczności leku przy wielokrotnym podaniu. Synergizm to sytuacja, w której dwa lub więcej leków współdziałają, prowadząc do zwiększenia efektu terapeutycznego, co również nie ma miejsca w tym przypadku, ponieważ zjawisko polega na osłabieniu reakcji na efedrynę po jej wielokrotnym podaniu. Antagonizm odnosi się do interakcji, w której jeden lek działa w przeciwnym kierunku do drugiego, co również nie ma zastosowania w kontekście tachyfilaksji. Te mylne interpretacje mogą wynikać z niepełnego zrozumienia mechanizmów farmakologicznych. Kluczowe jest, aby zrozumieć, że tachyfilaksja nie jest wynikiem działania innych substancji, a naturalnym procesem adaptacyjnym organizmu. Takie błędne wnioski mogą prowadzić do niewłaściwego zarządzania terapią, co w praktyce klinicznej może skutkować nieefektem terapeutycznym oraz niepotrzebnym zwiększaniem dawek, co podnosi ryzyko działań niepożądanych.

Pytanie 10

Oblicz maksymalną dawkę dobową amoksycyliny dla pacjenta o masie ciała 14 kg.

NAZWA SUBSTANCJI	DROGA PODANIA	DAWKI, w g lub mg, mEq, stężenie %				DZIAŁANIE I/LUB ZASTOSOWANIE
		zwykle stosowane (zalecane)		maksymalne		antybiotyk; przeciwbakteryjne
		jednorazowa	dobowa	jednorazowa	dobowa
Amoxicillinum trihydricum	doustnie	0,25 – 0,50	0,75 – 1,5	3,0	6,0

A. 1,20 g

B. 0,60 g

C. 1,75 g

D. 3,50 g

Maksymalna dawka dobowa amoksycyliny dla pacjentów pediatrycznych wynosi 90 mg na kilogram masy ciała. W przypadku pacjenta ważącego 14 kg, obliczamy maksymalną dawkę jako: 14 kg * 90 mg/kg = 1260 mg, co odpowiada 1,26 g. W kontekście dostępnych odpowiedzi, 1,20 g jest najbliższą wartością, stąd uznaje się ją za poprawną. Obliczanie dawki leku na podstawie masy ciała jest kluczowe w praktyce pediatrycznej, aby uniknąć zarówno niedodawania, jak i przedawkowania leku. Użycie amoksycyliny, której działanie polega na hamowaniu syntezy ściany komórkowej bakterii, wymaga odpowiedniego doboru dawki, by skutecznie zwalczyć infekcje, a jednocześnie minimalizować ryzyko działań niepożądanych. Warto pamiętać, że w praktyce klinicznej, poza ustaleniem właściwej dawki, należy również monitorować reakcję pacjenta na leczenie oraz uwzględnić ewentualne choroby współistniejące. Takie podejście zgodne jest z wytycznymi dotyczącymi bezpiecznego stosowania antybiotyków w pediatrii.

Pytanie 11

Który z wymienionych leków przygotowywanych w aptece powinien być wykonany w warunkach aseptycznych?

A. Maść z siarczanem neomycyny

B. Roztwór z chlorheksydyną do płukania gardła

C. Czopki doodbytnicze z benzokainą

D. Krople do ucha z hydrokortyzonem

Czopki doodbytnicze z benzokainą, roztwór z chlorheksydyną do płukania gardła oraz krople do ucha z hydrokortyzonem nie wymagają sporządzania w warunkach aseptycznych, co może prowadzić do nieporozumień dotyczących zasad ich przygotowania. Czopki doodbytnicze z benzokainą są często sporządzane z użyciem substancji, które mogą być poddane standardowym procedurom przygotowawczym bez konieczności stosowania aseptyki, ponieważ ich forma podania oraz skład nie niosą ze sobą wysokiego ryzyka zakażeń. Roztwór z chlorheksydyną, będący środkiem antyseptycznym, również nie wymaga warunków aseptycznych, gdyż jest to substancja, która jest stosunkowo stabilna i nieprodukująca zagrożenia mikrobiologicznego w typowych warunkach. Krople do ucha z hydrokortyzonem są przygotowywane w warunkach, które nie są tak restrykcyjne, jak w przypadku maści z siarczanem neomycyny. Typowym błędem myślowym w tej kwestii jest założenie, że wszystkie leki wymagają aseptycznego przygotowania, co nie jest zgodne z rzeczywistością. W rzeczywistości, każdy lek ma swoje specyficzne wymogi w zakresie sporządzania i przechowywania, które zależą od jego składników aktywnych oraz przeznaczenia. Wiedza o tych różnicach jest kluczowa w praktyce farmaceutycznej i pozwala na skuteczne zarządzanie ryzykiem związanym z przygotowaniem leków.

Pytanie 12

Po zrealizowaniu recepty są one przechowywane w aptece w tzw. "archiwum aptecznym" przez czas

A. 10 lat

B. 1 rok

C. 5 lat

D. 3 lata

Recepty, jak już je zrealizujemy, są trzymane w aptece w tzw. 'archiwum aptecznym' przez 5 lat. To wszystko jest zgodne z przepisami prawa farmaceutycznego. Dlaczego ten czas jest taki ważny? Chodzi o to, żeby móc sprawdzić, co się działo z realizacją recepty. W praktyce, te 5 lat daje pełen obraz i pozwala na ewentualne kontrole czy skargi pacjentów. Przykładowo, jeżeli pacjent ma jakieś zastrzeżenia do leku, apteka może zajrzeć do archiwum i zobaczyć, czy wszystko było ok. Jak dla mnie, to jest fajne podejście, bo daje jasność i zabezpieczenie zarówno dla pacjentów, jak i aptek, które muszą przestrzegać przepisów. Dodatkowo, regularne przeglądanie dokumentacji to dobra praktyka, która poprawia zarządzanie w aptekach.

Pytanie 13

Z ususzonych liści naparstnicy purpurowej można przygotować

A. alkoholaturę

B. napar

C. odwar

D. macerat

Alkoholatura, odwar i macerat to formy ekstrakcji, które nie są odpowiednie dla liści naparstnicy purpurowej. Alkoholatura, czyli ekstrakt alkoholowy, jest stosowana do wydobywania związków rozpuszczalnych w alkoholu, co w przypadku naparstnicy może prowadzić do niepożądanych efektów, ponieważ niektóre składniki aktywne mogą być bardziej rozpuszczalne w wodzie. Z tego powodu użycie alkoholu jako rozpuszczalnika nie jest zalecane w kontekście tej rośliny. Odwar, polegający na długotrwałym gotowaniu surowca w wodzie, nie jest odpowiednią metodą dla liści naparstnicy, ponieważ może prowadzić do zniszczenia delikatnych związków czynnych, które są wrażliwe na wysoką temperaturę i długi czas obróbki. Z kolei macerat to technika, która wykorzystuje zimną wodę lub oleje do ekstrakcji, co również nie sprzyja wydobyciu glikozydów z liści. Wspólne dla tych metod jest niewłaściwe założenie, że wszystkie substancje czynne można wydobyć w ten sam sposób. Kluczowe jest zrozumienie, że różne substancje czynne wymagają różnych metod ekstrakcji, a napar, jako metoda polegająca na krótki czas zaparzania w gorącej wodzie, pozwala na zachowanie i wydobycie cennych związków z naparstnicy. Ignorowanie różnic między tymi technikami może prowadzić do błędnych wniosków dotyczących skuteczności i bezpieczeństwa preparatów ziołowych.

Pytanie 14

Antybiotyki, które działają bakteriobójczo, to:

A. doksycyklina oraz amikacyna

B. amoksycylina oraz doksycyklina

C. gentamycyna oraz amoksycylina

D. gentamycyna oraz chloramfenikol

Gentamycyna i amoksycylina to antybiotyki bakteriobójcze, co oznacza, że ich działanie polega na zabijaniu bakterii, a nie tylko na hamowaniu ich wzrostu. Gentamycyna, będąca aminoglikozydem, jest szczególnie skuteczna przeciwko infekcjom wywołanym przez bakterie Gram-ujemne, a także niektóre Gram-dodatnie. Amoksycylina, z grupy penicylin, działa skutecznie na wiele szczepów bakterii Gram-dodatnich i Gram-ujemnych. W praktyce stosuje się je wspólnie w terapii infekcji układu oddechowego, moczowego oraz w leczeniu ciężkich zakażeń. Zastosowanie kombinacji tych antybiotyków może synergicznie zwiększać ich skuteczność, co jest zgodne z zaleceniami standardów leczenia takich jak wytyczne CDC oraz ECDC. Ważne jest, aby stosować antybiotyki zgodnie z zasadami antybiotykoterapii, aby zminimalizować ryzyko rozwoju oporności i skutków ubocznych.

Pytanie 15

Co należy uczynić podczas przygotowywania boksu do pracy aseptycznej?

A. wyczyścić tuż przed rozpoczęciem pracy i nie uruchamiać lampy.

B. starannie umyć tylko te miejsca, na których będą produkowane leki.

C. dokładnie wyczyścić całą powierzchnię boksu, następnie ponownie zdezynfekować i włączyć lampę kwarcową na 30 minut.

D. włączyć jedynie lampę kwarcową na 30 minut.

Dokładne przetarcie całej powierzchni boksu aseptycznego, a następnie jego ponowne zdezynfekowanie i włączenie lampy kwarcowej na 30 minut, to kluczowe kroki w przygotowaniu stanowiska do pracy aseptycznej. Aseptyka wymaga, aby wszystkie powierzchnie były wolne od mikroorganizmów, co jest możliwe tylko przez dokładne czyszczenie i dezynfekcję. W praktyce, przed przystąpieniem do sporządzania leków, należy użyć środków dezynfekcyjnych, które są skuteczne przeciwko patogenom, w tym wirusom i bakteriom. Włączenie lampy kwarcowej na 30 minut pozwala na dodatkową dezynfekcję promieniowaniem UV, które niszczy DNA mikroorganizmów. Taki proces jest zgodny z wytycznymi WHO i dobrymi praktykami w farmacji, które zalecają rygorystyczne podejście do aseptyki. Nie można zapominać, że aseptyczne środowisko jest kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa pacjentów i skuteczności produktów leczniczych.

Pytanie 16

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia, jak należy przechowywać gotowe leki z grupy środków odurzających?

A. w odpowiednio zabezpieczonym pomieszczeniu w zamkniętej metalowej szafie lub kasecie, przymocowanej w sposób trwały do ściany lub podłogi

B. w oddzielnej, zamykanej szafce obok silnie działających substancji

C. w odpowiednio zabezpieczonym pomieszczeniu na wyznaczonych półkach

D. w specjalnie wydzielonym miejscu, do którego pacjent nie ma dostępu

Odpowiednio zabezpieczone pomieszczenie, w którym znajdują się leki gotowe z grupy środków odurzających, powinno być wyposażone w zamkniętą metalową szafę lub kasetę, przymocowaną w sposób trwały do ściany lub podłogi. Tego rodzaju zabezpieczenia są zgodne z normami bezpieczeństwa, które mają na celu minimalizację ryzyka nieautoryzowanego dostępu do substancji mogących być nadużywane. W praktyce oznacza to, że dostęp do tych leków powinni mieć jedynie uprawnieni pracownicy, co jest kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa zarówno pacjentów, jak i personelu. W odpowiednich regulacjach, takich jak Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii, określono ścisłe wymagania dotyczące przechowywania leków odurzających. Używanie metalowych, zamykanych szaf, które są trwale przymocowane, zapewnia dodatkową ochronę przed kradzieżą i niewłaściwym użyciem. Przykładowo, w placówkach medycznych, gdzie przechowuje się takie leki, często stosuje się również systemy monitorowania dostępu, aby jeszcze bardziej zwiększyć poziom bezpieczeństwa. Właściwe przechowywanie to nie tylko kwestia zgodności z prawem, ale również troska o zdrowie pacjentów oraz bezpieczeństwo całego środowiska medycznego.

Pytanie 17

Prolek, który jest metabolizowany w wątrobie do aktywnego metabolitu, to

A. metoprolol

B. ibuprofen

C. enalapryl

D. ksylometazolina

Enalapryl jest prolekiem, który po podaniu ulega biotransformacji w wątrobie do aktywnego metabolitu, którym jest enalapryl maleinian. To zjawisko jest kluczowe w farmakologii, ponieważ pozwala na uzyskanie terapeutycznego efektu działania leku. Enalapryl jest inhibitorem konwertazy angiotensyny (ACE) stosowanym w leczeniu nadciśnienia tętniczego oraz niewydolności serca. Jego działanie polega na hamowaniu enzymu, który przekształca angiotensynę I w angiotensynę II, co prowadzi do rozszerzenia naczyń krwionośnych i obniżenia ciśnienia krwi. Dzięki biotransformacji, enalapryl wykazuje długotrwałe działanie, co czyni go skutecznym lekiem w terapii przewlekłej. Przykłady zastosowania enalaprylu w praktyce klinicznej obejmują leczenie pacjentów z przewlekłą niewydolnością serca oraz w profilaktyce powikłań sercowo-naczyniowych u chorych z cukrzycą. Zastosowanie tego leku w odpowiednich dawkach oraz monitorowanie pacjentów są zgodne z wytycznymi towarzystw kardiologicznych, co podkreśla jego znaczenie w terapii.

Pytanie 18

Jakie zasady przechowywania oraz zalecenia dla pacjenta powinny być doradzane przy wydawaniu leku w formie mieszanki?

A. Przechowywać w chłodnym miejscu, zużyć w ciągu 30 dni

B. Przechowywać w temperaturze pokojowej, zużyć w ciągu 14 dni

C. Przechowywać w chłodnym miejscu, zmieszać przed użyciem, zużyć w ciągu 7 dni

D. Przechowywać w temperaturze pokojowej, nie mieszać przed użyciem, zużyć w ciągu 20 dni

Każda z propozycji błędnych odpowiedzi nie spełnia kryteriów dotyczących prawidłowego przechowywania i podawania leków w postaci mieszanki. Propozycja przechowywania w temperaturze pokojowej jest niewłaściwa, ponieważ wiele leków wymaga chłodzenia, aby zachować ich stabilność i skuteczność. W przypadku leków wrażliwych na temperaturę, takie jak niektóre antybiotyki, ich działanie może słabnąć przy przechowywaniu w zbyt wysokiej temperaturze. Ponadto, niezmieszanie leku przed użyciem może prowadzić do nierównomiernego rozkładu składników aktywnych, co z kolei może skutkować nieprawidłowym dawkowanie i obniżoną skutecznością leczenia. Sugerowanie zużycia leku w dłuższym okresie, na przykład 14 czy 20 dni, jest również problematyczne, ponieważ wydłuża ryzyko rozwinięcia się kontaminacji mikrobiologicznej, co jest szczególnie niebezpieczne w przypadku leków, które mogą być podatne na rozwój drobnoustrojów. Leki powinny być wydawane z jasnymi instrukcjami dotyczącymi ich przechowywania i użycia, aby zapewnić ich maksymalną skuteczność oraz bezpieczeństwo dla pacjenta.

Pytanie 19

Jakie formy leku są dostępne w aptece pod nazwą Acidum ascorbinicum?

A. kapsułkach, systemach TTS

B. drażetek, kropli do użytku wewnętrznego

C. w maściach, roztworach, syropach

D. substancji do receptury, kropli do użytku zewnętrznego

Drażetki oraz krople do użytku wewnętrznego to jedne z najczęściej stosowanych postaci farmaceutycznych kwasu askorbinowego, znanego również jako witamina C. Drażetki pozwalają na precyzyjne dawkowanie substancji czynnej, co jest istotne w terapii chorób związanych z niedoborem witaminy C, takich jak szkorbut. Krople do użytku wewnętrznego umożliwiają szybką absorpcję substancji aktywnej, co przekłada się na szybki efekt terapeutyczny. W przypadku kwasu askorbinowego, jego działanie przeciwutleniające oraz wspomagające układ odpornościowy są szeroko doceniane. Warto zauważyć, że zgodnie z dobrymi praktykami w farmacji, postacie leku powinny odpowiadać potrzebom pacjenta, co czyni drażetki i krople idealnym rozwiązaniem dla osób, które preferują łatwe w użyciu formy doustne. Kwas askorbinowy w takich postaciach można stosować zarówno profilaktycznie, jak i terapeutycznie, co podkreśla jego wszechstronność w codziennej terapii medycznej.

Pytanie 20

Na bazie fragmentu XI Farmakopei wylicz ilość wazeliny białej koniecznej do przygotowania 15,0 g maści majerankowej.

PRZYGOTOWANIE

Majoranae herba                 2,0 cz.
Ethanolum (96 per centum)       1,0 cz.
Vaselinum album                10,0 cz.

Ziele majeranku średnio rozdrobnione, zwilżyć etanolem, po 1 h dodać stopionej wazeliny i ogrzewać na łaźni wodnej do ulotnienia się zapachu etanolu. Całość na ciepło wycisnąć przez tkaninę.

A. 10,0 g

B. 11,5 g

C. 15,0 g

D. 12,5 g

Wybór innej ilości wazeliny białej, takiej jak 11,5 g, 10,0 g lub 12,5 g, jest związany z nieprawidłowym zrozumieniem proporcji składników w przepisie na maść majerankową. Kluczowe jest, aby zrozumieć, że w przypadku maści, masa końcowa jest ściśle związana z ilością użytej wazeliny, ponieważ to ona stanowi główny nośnik dla pozostałych składników. Użytkownik mógł nie zrozumieć, że etanol, który odparowuje, nie wpływa na masę końcową, a ziele majeranku jest eliminowane w procesie przygotowania. Często popełnianym błędem jest zaniżanie lub zawyżanie wymaganej ilości składników w oparciu o intuicję zamiast skoncentrowania się na proporcjach podanych w przepisie. Ponadto, niektórzy mogą myśleć, że dodanie mniej wazeliny może wystarczyć do osiągnięcia zamierzonego efektu terapeutycznego, co jest błędne, ponieważ niewłaściwa ilość nośnika może prowadzić do zmniejszenia skuteczności maści. Zrozumienie tych zasad jest kluczowe dla każdego, kto zajmuje się przygotowaniem maści, a także dla zapewnienia zgodności z dobrymi praktykami w farmacji.

Pytanie 21

Skrót trit. w polskim znaczeniu to

A. trzy

B. roztarty

C. nalewka

D. tabletka

Skrót <i>trit.</i> pochodzi od łacińskiego "trituratio", co oznacza 'roztarcie'. W farmacji i naukach o zdrowiu termin ten odnosi się do procesu mechanicznego, w którym substancje stałe są redukowane do postaci proszku lub drobnych cząsteczek poprzez tarcie. Przykładowo, w przygotowywaniu niektórych leków, roztarcie składników aktywnych jest kluczowe dla poprawy ich biodostępności. Dobre praktyki farmaceutyczne wskazują, że prawidłowe rozdrobnienie substancji może zwiększyć ich rozpuszczalność, co jest istotne dla skuteczności terapii. Warto zwrócić uwagę na to, że proces ten powinien być przeprowadzany z zachowaniem odpowiednich norm, takich jak czystość narzędzi i środowiska pracy, aby uniknąć kontaminacji. Zrozumienie tego terminu jest niezbędne dla osób pracujących w branży farmaceutycznej, ponieważ precyzyjne przygotowanie leków ma kluczowe znaczenie dla ich skuteczności.

Pytanie 22

W przypadku zatrucia lekami, u osób, które są przytomne, należy

A. zapewnić osobie poszkodowanej dostęp do świeżego powietrza

B. wywołać wymioty

C. podać osobie poszkodowanej insulinę

D. podać osobie poszkodowanej leki przeciwbólowe

Sproszkowanie wymiotów u osób przytomnych w przypadku zatrucia lekami jest kluczowym działaniem, które może pomóc w usunięciu toksycznych substancji z organizmu. W przypadku zatrucia najważniejsze jest jak najszybsze usunięcie substancji toksycznej, co można osiągnąć poprzez indukcję wymiotów, pod warunkiem, że pacjent jest przytomny i zdolny do swobodnego oddychania. Warto jednak zwrócić uwagę, że nie wszystkie substancje należy usuwać w ten sposób; niektóre mogą powodować dodatkowe uszkodzenia, np. żrące substancje chemiczne. Standardy postępowania w takich sytuacjach, jak te określone przez Europejskie Centrum Zwalczania i Prewencji Chorób (ECDC), wskazują na konieczność oceny stanu poszkodowanego przed podjęciem decyzji o wywołaniu wymiotów. Przykładowo, w przypadku zatrucia lekami nasennymi najlepiej unikać wywoływania wymiotów na rzecz natychmiastowej pomocy medycznej. Jeśli dojdzie do wymiotów, należy również monitorować drożność dróg oddechowych oraz stany ogólne pacjenta, aby zapobiec potencjalnym powikłaniom.

Pytanie 23

Pregabalina jest pochodną kwasu gamma-aminomasłowego używaną w terapii skojarzonej w przypadku częściowych napadów padaczkowych u osób dorosłych. Inne wskazanie do jej aplikacji to

A. zaparcia

B. zastoinowa niewydolność serca

C. nadmierna senność

D. uogólnione zaburzenia lękowe

Pregabalina, będąca pochodną kwasu gamma-aminomasłowego, jest stosunkowo nowym lekiem, który znajduje zastosowanie nie tylko w leczeniu padaczki, ale także w terapii uogólnionych zaburzeń lękowych. Jest to szczególnie istotne w kontekście leczenia pacjentów z problemami lękowymi, ponieważ pregabalina działa na układ nerwowy, zmniejszając nadmierną aktywność neuronów, co przekłada się na redukcję objawów lękowych. W praktyce klinicznej, pacjenci z uogólnionymi zaburzeniami lękowymi mogą odczuwać poprawę samopoczucia już po kilku tygodniach stosowania leku. Odniesienie się do standardów leczenia opublikowanych przez takie organizacje jak American Psychiatric Association czy National Institute for Health and Care Excellence podkreśla znaczenie pregabaliny jako skutecznej opcji terapeutycznej w przypadku pacjentów, którzy nie reagują na tradycyjne metody leczenia zaburzeń lękowych, w tym terapię poznawczo-behawioralną i inne leki przeciwdepresyjne. Dodatkowo, stosowanie pregabaliny w terapii bólu neuropatycznego wskazuje na jej wszechstronność i potwierdza jej zastosowanie w szerokim zakresie problemów psychiatrycznych i neurologicznych.

Pytanie 24

Która z wymienionych substancji występuje w formie lekkiego, jednorodnego, białego lub niemal białego proszku, o tłustym odczuciu?

A. Tanninum

B. Ureum

C. Resorcinolum

D. Talcum

Talcum, znany również jako talk, jest minerałem o szczególnych właściwościach fizycznych, który występuje w postaci drobnego, jednorodnego proszku. Jego charakterystyczna biała lub prawie biała barwa oraz tłusty w dotyku wygląd sprawiają, że jest szeroko stosowany w różnych branżach. Talcum jest powszechnie stosowany w kosmetykach, takich jak pudry do ciała, gdzie działa jako środek osuszający oraz wygładzający skórę. W przemyśle farmaceutycznym wykorzystuje się jego właściwości adsorpcyjne, co czyni go idealnym składnikiem w produkcji tabletek. Dodatkowo, talc jest używany w przemyśle papierniczym i gumowym jako środek smarujący. Ważne jest, aby stosowanie talcu odbywało się zgodnie z zaleceniami oraz wytycznymi organizacji takich jak FDA, aby zapewnić bezpieczeństwo jego użycia, szczególnie w produktach stosowanych na skórę. Zrozumienie właściwości talcu oraz jego zastosowania jest kluczowe w kontekście jego roli w różnych procesach technologicznych oraz produktach codziennego użytku.

Pytanie 25

W warunkach aseptycznych nie są wymagane do przygotowania

A. roztworu do irygacji pęcherza moczowego

B. maści zawierającej hydrokortyzon

C. płynu do dezynfekcji ran skórnych

D. kropli do ucha z gentamycyną siarczanem

Maść z hydrokortyzonem, będąca lekiem stosowanym w dermatologii, nie wymaga stosowania warunków aseptycznych podczas jej sporządzania. Wynika to z faktu, że maści te są zazwyczaj stosowane na skórę, co oznacza, że ich głównym celem jest działanie miejscowe, a nie systemowe. Proces produkcji maści z hydrokortyzonem często odbywa się w warunkach, które nie muszą spełniać rygorystycznych standardów aseptycznych, jednak ważne jest, aby zachować ogólną higienę oraz unikać zanieczyszczenia produktu. Przykładem zastosowania maści z hydrokortyzonem są stany zapalne skóry, takie jak egzema czy alergiczne reakcje skórne, gdzie jej właściwości przeciwzapalne są kluczowe. W praktyce, aby zminimalizować ryzyko infekcji, farmaceuci i technicy pracujący w aptekach stosują się do zasad dotyczących przygotowywania leków, które obejmują m.in. dezynfekcję narzędzi oraz powierzchni roboczych. Ponadto, zgodnie z wytycznymi dotyczącymi produkcji leków, stosuje się odpowiednie metody pakowania, aby zapewnić ich trwałość i bezpieczeństwo.

Pytanie 26

Krople nasercowe - Guttae Cardiacae (FP VI) charakteryzują się następującym składem:
Convallariae tinctura titrata 50,0 cz.
Crataegi tinctura 25,0 cz.
Valerianae tictura 25,0 cz.
Aby przygotować 25,0 cz. tych kropli, konieczne jest użycie

A. 25,0 cz. nalewki z korzenia kozłka

B. 12,5 cz. nalewki z ziela konwalii

C. 19,5 cz. nalewki z ziela konwalii

D. 16,5 cz. nalewki z korzenia kozłka

Odpowiedź 2, czyli 12,5 cz. nalewki z ziela konwalii, jest poprawna, ponieważ stanowi dokładne odzwierciedlenie proporcji składników zawartych w Kroplach Nasercowych (Guttae Cardiacae). W składzie tych kropli mamy 50,0 cz. nalewki z ziela konwalii, co stanowi 50% całości. Przy sporządzaniu 25,0 cz. preparatu, obliczamy ilość nalewki z konwalii stosując proporcję: (50,0 cz. / 100,0 cz.) * 25,0 cz. = 12,5 cz. nalewki z ziela konwalii. Takie podejście jest zgodne z zasadami farmaceutycznymi, które podkreślają znaczenie precyzyjnych obliczeń w procesie sporządzania leków. W praktyce, znajomość proporcji składników jest kluczowa dla zapewnienia skuteczności i bezpieczeństwa stosowania leku. W kontekście farmakoterapii, Guttae Cardiacae są wykorzystywane w leczeniu zaburzeń sercowych, a ich skuteczność opiera się na synergistycznym działaniu składników, takich jak konwalia, głóg i waleriana. Dlatego też, poprawne obliczenie proporcji nalewki z konwalii ma fundamentalne znaczenie dla terapeutycznej wartości preparatu.

Pytanie 27

Wskaźnik goryczy określa się dla

A. liścia bobrka

B. kory kruszyny

C. kory dębu

D. liścia prawoślazu

Wskaźnik goryczy, czyli tak zwany wskaźnik gorzkiego smaku, to po prostu miara tego, jak bardzo coś jest gorzkie. Liść bobrka, znany też jako boberek, jest źródłem goryczek, które można wykorzystać w ziołolecznictwie czy też w kuchni. Goryczka z bobrka często ląduje w naparach i likierach, co pokazuje, jak ważna jest w kuchni i medycynie. Na przykład, ekstrakty z bobrka pomagają przy trawieniu i pobudzają apetyt - to fajne, bo pasuje do podejścia holistycznego w ziołolecznictwie. W praktyce, znajomość wskaźnika goryczy to coś, co przydaje się producentom żywności i farmaceutom. Muszą oni dobrze ogarniać smaki swoich produktów, żeby dostosować je do tego, czego oczekują klienci, a przy tym przestrzegać regulacji dotyczących oznaczania tych smaków. W dodatku, standardy jakości surowców roślinnych zmuszają producentów do analizowania, ile goryczy mają ich składniki, co czyni tę wiedzę naprawdę istotną w branży.

Pytanie 28

Po zmieszaniu roztworów fenobarbitalu sodowego oraz chlorowodorku papaweryny dochodzi do wytrącenia osadu, ponieważ substancją, która ma niską rozpuszczalność w wodzie, jest

A. zasada - papaweryna

B. kwas - fenobarbital

C. powstała sól

D. produkt reakcji rozkładu

Wybór błędnej odpowiedzi często wynika z zrozumienia chemicznych właściwości substancji i ich interakcji. Substancje chemiczne mogą reagować w różnorodny sposób, a niektóre z reakcji mogą prowadzić do powstawania nowych związków, które wykazują różne właściwości rozpuszczalności. Przykładowo, wiele osób może błędnie sądzić, że produkt reakcji rozkładu jest przyczyną wytrącania osadu, podczas gdy w rzeczywistości to właśnie interakcja zasady, takiej jak papaweryna, jest kluczowa dla tego zjawiska. Kwas fenobarbitalowy, pomimo że może brać udział w procesie, nie jest czynnikiem sprawczym wytrącania się osadów. Z kolei odpowiedzi sugerujące, że powstała sól jest przyczyną wytrącenia, pomijają fakt, że to właściwości rozpuszczalności samej zasady są determinantą tego zjawiska. Błędne koncepcje często powstają z uproszczonego postrzegania zjawisk chemicznych, gdzie ignoruje się rolę równowagi chemicznej oraz wpływ pH na rozpuszczalność substancji. Wytrącanie osadów to złożony proces, a zrozumienie mechanizmów chemicznych jest kluczowe w tej dziedzinie. W praktyce, testowanie rozpuszczalności substancji powinno być integralną częścią każdego procesu formulacji, co w kontekście standardów branżowych, jak ICH, jest niezwykle istotne dla uzyskania efektywnych i bezpiecznych produktów farmaceutycznych.

Pytanie 29

Jakiego leku przeciwgorączkowego można użyć u sześciolatka?

A. ibuprofen

B. kwas acetylosalicylowy

C. indometacyna

D. luminal

Ibuprofen jest lekiem przeciwgorączkowym oraz przeciwbólowym, który jest szeroko stosowany u dzieci, w tym u tych w wieku 6 lat. Działa poprzez hamowanie enzymów COX (cyklooksygenaz), co prowadzi do zmniejszenia produkcji prostaglandyn – substancji odpowiedzialnych za wywoływanie stanu zapalnego, bólu oraz gorączki. Ibuprofen jest uznawany za bezpieczny dla dzieci, gdy stosowany zgodnie z zaleceniami dotyczącymi dawkowania, które powinny być dostosowane do wagi i wieku dziecka. W praktyce medycznej ibuprofen jest często stosowany w przypadku infekcji wirusowych, które są najczęstszą przyczyną gorączki u dzieci. Jako typowy lek OTC (over-the-counter) jest łatwo dostępny i może być stosowany w domu, co czyni go wygodnym rozwiązaniem w przypadku łagodzenia objawów przeziębienia i grypy. Warto również zauważyć, że ibuprofen może być stosowany w połączeniu z innymi lekami, ale zawsze należy przestrzegać zaleceń lekarza lub farmaceuty, aby uniknąć interakcji i skutków ubocznych.

Pytanie 30

Pod którym składem receptury leku powinno się umieścić notatkę Misce fiat emulsio?

Rp. Acidi salicylici 2,5 Mentholi 2,0 Spir. Vini 70% (v/v) 60,0 A.	Rp. Camphorae 2,5 Ichthammmoli 7,5 Lanolini 7,5 Vaselini flavi aa ad 50,0 B.
Rp. Paraffini liq. 40,0 4% Sol. Methylcellulosi 37,5 Aquae Menthae piperitae ad 100,0 C.	Rp. Calcii carbonatis 5,0 Magnesii oxidi 2,0 Gummi arab. mucil. 10,0 Aquae ad 50,0 D.

A. D.

B. C.

C. A.

D. B.

Wybór odpowiedzi A, B lub D może wynikać z niepełnego zrozumienia zasad dotyczących emulsji w farmacji. Emulsja jest układem, który wymaga nie tylko odpowiednich składników, ale także zastosowania właściwych proporcji oraz technik mieszania. Odpowiedzi A i B mogą być związane z preparatami, które nie mają właściwości emulgujących, co może prowadzić do rozwarstwienia lub osadzania się faz. Głównym błędem jest założenie, że każdy składnik może być stosowany niezależnie, bez uwzględniania ich interakcji. W odpowiedzi D być może zastosowano niewłaściwe emulgatory lub pominięto kluczowe składniki, co również czyni tę odpowiedź niewłaściwą. Każdy farmaceuta powinien znać zasady dotyczące przygotowania emulsji oraz umieć identyfikować odpowiednie składniki, aby zapewnić skuteczność i stabilność preparatów. W praktyce, brak wiedzy na temat emulgacji może prowadzić do nieefektywnych formuł, co z kolei wpływa na jakość i bezpieczeństwo leków. Znajomość właściwych proporcji i zrozumienie, jak różne składniki współdziałają, jest istotna dla uzyskania pożądanych wyników terapeutycznych w farmacji.

Pytanie 31

Informacje odnośnie działania farmakologicznego, przeciwwskazań oraz działań niepożądanych leku technik farmacji powinien poszukiwać:

A. w Farmakopei Polskiej

B. u lekarza wskazującego na leczenie

C. w bazie danych "BLOZ"

D. w ulotce dołączonej do leku

Ulotka załączona do leku stanowi kluczowe źródło informacji na temat działania farmakologicznego, przeciwwskazań oraz działań niepożądanych leku. Zawiera ona szczegółowe dane o składzie leku, jego mechanizmie działania, wskazaniach oraz zalecanych dawkach. Ulotki są zatwierdzane przez odpowiednie organy regulacyjne, co zapewnia ich zgodność z obowiązującymi normami prawnymi i standardami w zakresie informacji dla pacjentów. Ważne jest, aby technik farmacji regularnie konsultował ulotki, ponieważ zawierają one najnowsze i najbardziej wiarygodne informacje, które są niezbędne do prawidłowego doradztwa pacjentom oraz zapewnienia bezpieczeństwa stosowania leków. Na przykład, w przypadku leku, który może powodować poważne działania niepożądane, technik powinien być w stanie szybko zidentyfikować te informacje i odpowiednio poinformować pacjenta, co jest niezbędne dla jego bezpieczeństwa i zdrowia. Ponadto, ulotki są często jedynym źródłem aktualnych informacji o produktach leczniczych i ich zastosowaniach, co czyni je niezastąpionymi w codziennej praktyce farmaceutycznej.

Pytanie 32

Tabletki, które uwalniają substancję czynącą w opóźniony sposób po ich przyjęciu doustnie, to

A. podpoliczkowe

B. musujące

C. dojelitowe

D. niepowlekane

Tabletki podpoliczkowe i musujące oraz te niepowlekane to nie to, co nas interesuje, jeśli mówimy o opóźnionym uwalnianiu. Tablety podpoliczkowe działają szybko, bo substancja wchłania się do krwi od razu przez błonę śluzową. To zupełnie nie pasuje do opóźnionego uwalniania. A tabletki musujące? One rozpuszczają się w wodzie i też działają szybko, więc to nie to, czego szukamy. Tabletki niepowlekane są szybko rozkładane w żołądku, przez co nie może być mowy o opóźnieniu. To wszystko może wprowadzić w błąd; trzeba dobrze zrozumieć, jak działa uwalnianie substancji w różnych formach leków. Kluczowe są biodostępność i czas działania, żeby terapie były skuteczne. Dlatego właściwy wybór formy leku jest mega ważny, bo inaczej może nie działać tak, jak powinno, a do tego dochodzi ryzyko niepożądanych efektów.

Pytanie 33

Lanolina jest wykorzystywana w składzie czopków jako

A. rozpuszczalnik

B. emulgator

C. substancja wypełniająca

D. główny składnik nośnika

Lanolina, znana również jako wosk owczy, jest naturalnym produktem tłuszczowym pozyskiwanym z wełny owiec. Jej zastosowanie w recepturze czopków jako emulgatora jest kluczowe dla zapewnienia stabilności i jednorodności formulacji. Emulgatory są substancjami, które pozwalają na połączenie dwóch faz, takich jak woda i olej, co jest istotne w przypadku czopków, które muszą być jednocześnie skuteczne i łatwe do aplikacji. Lanolina tworzy z lipidami w czopkach emulsje, które poprawiają wchłanianie aktywnych substancji czynnych przez błony śluzowe. Dodatkowo, lanolina działa jako środek nawilżający, co zwiększa komfort stosowania preparatu. W przemyśle farmaceutycznym stosuje się ją zgodnie z normami jakości, takimi jak GMP (Good Manufacturing Practice), co zapewnia bezpieczeństwo i efektywność produktów. W praktyce, czopki zawierające lanolinę mogą być wykorzystywane w terapii, takich jak leczenie hemoroidów czy bólów menstruacyjnych, gdzie kluczowe jest szybkie działanie i dobre wchłanianie.

Pytanie 34

Jeżeli objętość dystrybucji leku podawanego pacjentowi jest większa niż 1,2 l/kg masy ciała, to na podstawie danych przedstawionych w tabeli można stwierdzić, że lek

Zależność między objętością dystrybucji leku V_d a przestrzenią organizmu człowieka do której lek przechodzi.
Przestrzeń organizmu człowieka	V_d [l/kg masy ciała ]
osocze	0,05 – 0,2
płyn zewnątrzkomórkowy	0,2 – 0,9
płyn wewnątrzkomórkowy	powyżej 1

A. pozostaje tylko w granicy osocza krwi.

B. przechodzi swobodnie do płynu wewnątrzkomórkowego.

C. przechodzi swobodnie tylko do płynu zewnątrzkomórkowego.

D. rozkłada się równomiernie między osoczem a płynem zewnątrzkomórkowym.

Odpowiedź wskazująca, że lek przechodzi swobodnie do płynu wewnątrzkomórkowego jest prawidłowa, ponieważ objętość dystrybucji (Vd) leku przekraczająca 1,2 l/kg masy ciała oznacza, że lek ma zdolność do łatwego przenikania przez błony komórkowe i gromadzenia się w przestrzeni wewnątrzkomórkowej. W praktyce klinicznej, leki, które mają wysoką objętość dystrybucji, często są stosowane w leczeniu stanów wymagających intensywnej terapii, takich jak zatrucia czy choroby nowotworowe, gdzie gromadzenie leku w tkankach jest kluczowe dla skuteczności terapii. Zrozumienie tego zjawiska jest istotne, ponieważ pozwala na optymalizację dawek oraz przewidywanie działań niepożądanych. Przykładem leku o wysokiej objętości dystrybucji jest amiodaron, stosowany w leczeniu arytmii, który kumuluje się w tkankach serca oraz w płucach, co jest kluczowe dla jego działania. Zgodnie z wytycznymi i dobrymi praktykami w farmakologii, lekarze powinni brać pod uwagę Vd przy ustalaniu dawek, aby zapewnić efektywność i bezpieczeństwo terapii.

Pytanie 35

Jakiego koloru sygnaturę należy dołączyć do opakowania leku przygotowanego według recepty?

Rp.
Zinci oxidi               8,0
Talci                    10,0
Glyceroli                 5,0
3,0% Sol. Acidi borici   15,0
Aquae                 ad 50,0
M.f. …………

A. pomarańczowym i etykietę przed użyciem zmieszać.

B. białym i etykietę trucizna.

C. białym i etykietę przed użyciem zmieszać.

D. pomarańczowym i etykietę lek oczny.

Odpowiedź pomarańczowym i etykietę przed użyciem zmieszać jest prawidłowa, ponieważ zgodnie z normami farmaceutycznymi, leki do użytku zewnętrznego, takie jak zawiesiny, powinny być oznaczane sygnaturą w kolorze pomarańczowym. Taki kolor sygnatury informuje o konieczności szczególnej ostrożności i wskazuje na specyfikę przygotowania leku. W przypadku zawiesin, które mogą zawierać nierozpuszczalne składniki, takie jak tlenek cynku czy talk, konieczne jest ich dokładne wymieszanie przed zastosowaniem, aby zapewnić homogeniczność i skuteczność aplikacji. Etykieta „przed użyciem zmieszać” jest zatem kluczowa, aby użytkownik mógł prawidłowo przygotować lek, co jest zgodne z zasadami dobrej praktyki farmaceutycznej. Umożliwia to również uniknięcie potencjalnych działań niepożądanych, które mogą wynikać z nieprawidłowego stosowania leku. W praktyce, takie oznaczenia są fundamentalne dla bezpieczeństwa pacjentów oraz efektywności terapii lekowej.

Pytanie 36

Jakie klasy leków charakteryzują się wąskim zakresem terapeutycznym?

A. suplementy diety

B. leki przeciwwirusowe

C. hormony

D. glikozydy nasercowe

Tutaj mamy różnice między witaminami, lekami przeciwwirusowymi i hormonami, które mają różne profile terapeutyczne. Witaminy, jak C czy D, zazwyczaj mają szeroki margines terapeutyczny, co znaczy, że są stosunkowo bezpieczne, gdy używa się ich w diecie czy jako suplementy. Jeśli chodzi o leki przeciwwirusowe, jak oseltamiwir czy rybawiryna, to ich rozpiętość nie jest tak wąska jak w przypadku glikozydów nasercowych. Mimo że mają swoje dawki terapeutyczne, nie są one aż tak krytyczne. Hormony, takie jak insulina, również różnie działają, ale ich dawkowanie często dostosowuje się do indywidualnych potrzeb pacjenta, więc też nie ma tu mowy o wąskim oknie terapeutycznym. Częstym błędem jest mylenie wąskiej rozpiętości terapeutycznej z ogólnym ryzykiem działań niepożądanych związanych z nadmiernym stosowaniem lub złym dawkowaniem. W praktyce wiele leków działa w szerokim zakresie dawek, co zmniejsza ryzyko działań toksycznych. Rozumienie tych różnic jest kluczowe, by bezpiecznie stosować leki.

Pytanie 37

Antybiotyki powinny być zawsze przechowywane

A. w chłodnym miejscu

B. zgodnie z regulacjami BHP

C. zgodnie z wskazaniami producenta

D. w temperaturze otoczenia

Przechowywanie antybiotyków w temperaturze pokojowej, zgodnie z przepisami BHP lub w chłodnym miejscu to podejścia, które mogą wydawać się sensowne, ale w rzeczywistości są niewłaściwe, ponieważ ignorują specyficzne wymagania dotyczące każdego preparatu. Na przykład, wiele antybiotyków, takich jak penicylina, wymaga przechowywania w chłodniejszych warunkach, ponieważ ich stabilność termiczna jest ograniczona. Utrzymywanie ich w temperaturze pokojowej może prowadzić do ich rozkładu, co znacząco obniża ich efektywność. Z kolei przepisy BHP, które koncentrują się na bezpieczeństwie pracy, nie odnoszą się bezpośrednio do przechowywania leków, co sprawia, że jest to nieadekwatne podejście. W praktyce, antybiotyki powinny być przechowywane w sposób, który zapewnia ich integralność i stabilność, zgodnie z informacjami zawartymi w ulotkach, które są dostosowane do specyficznych właściwości chemicznych i fizycznych danego leku. Ignorowanie tych zaleceń może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych, w tym do nieefektywnej terapii i rozwoju oporności na antybiotyki, co jest obecnie poważnym problemem zdrowia publicznego. Kluczowe jest, aby farmaceuci i pacjenci byli świadomi tych wymagań oraz przestrzegali instrukcji producentów, aby zminimalizować ryzyko związane z niewłaściwym przechowywaniem leków.

Pytanie 38

Wskaż roślinny surowiec, który wpływa na obniżenie poziomu cholesterolu we krwi?

A. Rheum palmatum

B. Achillea millefoiium

C. Salvia officinalis

D. Cynara scolymus

Rheum palmatum, znany jako rzewień, jest rośliną, która choć ma swoje zalety, nie jest bezpośrednio związana z obniżaniem poziomu cholesterolu. Rzewień stosowany jest głównie jako środek przeczyszczający i nie ma potwierdzonego działania na profil lipidowy w organizmie. Natomiast Salvia officinalis, czyli szałwia, jest ceniona za swoje właściwości przeciwzapalne i przeciwdrobnoustrojowe, ale również nie ma wystarczających dowodów na wpływ na cholesterol. W przypadku Achillea millefolium, znanej jako krwawnik, jej zastosowanie koncentruje się na właściwościach wspomagających krążenie krwi i działaniu przeciwbólowym, co czyni ją mniej odpowiednią w kontekście regulacji poziomu cholesterolu. Ponadto, wybór niewłaściwych roślinnych suplementów może prowadzić do błędnych przekonań na temat ich rzeczywistej skuteczności. To z kolei może skutkować zaniedbaniem bardziej sprawdzonych metod zarządzania cholesterolami, takich jak zmiana diety, wprowadzenie aktywności fizycznej czy stosowanie leków przepisanych przez lekarza. Warto pamiętać, że suplementy roślinne powinny być stosowane jako uzupełnienie zdrowego stylu życia, a nie jako ich substytut, co podkreśla znaczenie holistycznego podejścia do zdrowia.

Pytanie 39

Jakie działania są zabronione w kontekście promocji produktów farmaceutycznych?

A. Dostarczanie próbek produktów leczniczych bez opłat osobom uprawnionym do wypisywania recept.

B. Spotkania - organizowane przez przedstawicieli handlowych lub medycznych, z osobami uprawnionymi do wypisywania recept.

C. Rozpowszechnianie informacji o produkcie leczniczym, skierowane do ogółu społeczeństwa.

D. Oferowanie lub obiecywanie korzyści w zamian za zakup leku.

Oferowanie lub obiecywanie korzyści w zamian za nabycie leku jest zabronione ze względu na kluczowe zasady etyki i odpowiedzialności w marketingu produktów leczniczych. Takie praktyki mogą prowadzić do konfliktu interesów, zniekształcać uczciwą konkurencję oraz mieć negatywny wpływ na podejmowanie decyzji przez lekarzy i pacjentów. Zgodnie z ustawodawstwem, w tym z dyrektywami UE oraz krajowymi regulacjami, reklama leków powinna być rzetelna, nie wprowadzać w błąd i nie wykorzystywać nieuzasadnionych zachęt. Przykładowo, w sytuacji, gdzie przedstawiciel handlowy oferuje lekarzowi korzyści finansowe za prescribing konkretnego leku, może to prowadzić do stosowania tego leku bez uzasadnienia medycznego, co jest nieetyczne i może zagrażać zdrowiu pacjentów. Praktyki te są regulowane przez lokalne i międzynarodowe standardy, takie jak Kodeks Etyczny dla Przedstawicieli Medycznych, które nakładają na nich obowiązek działania w interesie pacjentów i respektowania zasad przejrzystości.

Pytanie 40

Zrealizowane recepty muszą być archiwizowane w aptece i w przypadku audytu przekazywane odpowiednim instytucjom przez czas

A. 4 lat

B. 1 roku

C. 5 lat

D. 2 lat

Zgodnie z przepisami prawa farmaceutycznego, zrealizowane recepty muszą być przechowywane w archiwum aptecznym przez okres pięciu lat. Taki okres przechowywania jest istotny dla zapewnienia odpowiedniej dokumentacji, która może być potrzebna w przypadku kontroli przeprowadzanych przez odpowiednie organy, takie jak Inspekcja Farmaceutyczna. Przykładowo, w sytuacji reklamacji bądź wątpliwości dotyczących wydania leku, dostępność dokumentacji z ostatnich pięciu lat umożliwia weryfikację zasadności wydania leku oraz ścisłość realizacji recepty. W praktyce, apteki powinny wdrażać systemy archiwizacji, które pozwalają na łatwe odnajdywanie dokumentów oraz ich ochronę przed zniszczeniem. Dobre praktyki wskazują również na konieczność stosowania elektronicznych systemów zarządzania dokumentacją, co ułatwia zarówno przechowywanie, jak i dostęp do wymaganych danych. Przechowywanie recept przez pięć lat to nie tylko wymóg prawny, ale również element budowania zaufania w relacjach z pacjentami i organami kontrolnymi.

Rozpocznij nowy egzamin

Powrót do strony głównej