Wyniki egzaminu

Informacje o egzaminie:
  • Zawód: Technik elektryk
  • Kwalifikacja: ELE.05 - Eksploatacja maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych
  • Data rozpoczęcia: 7 grudnia 2025 10:10
  • Data zakończenia: 7 grudnia 2025 10:35

Egzamin zdany!

Wynik: 23/40 punktów (57,5%)

Wymagane minimum: 20 punktów (50%)

Pochwal się swoim wynikiem!
Szczegółowe wyniki:
Pytanie 1

Który z podanych środków można uznać za metodę ochrony przed porażeniem w przypadku uszkodzenia?

A. Umieszczenie części czynnych poza zasięgiem ręki
B. Samoczynne wyłączenie zasilania
C. Ogrodzenie
D. Obudowa
Samoczynne wyłączenie zasilania jest kluczowym środkiem ochrony przeciwporażeniowej, który automatycznie przerywa dopływ energii elektrycznej w przypadku wykrycia nieprawidłowości, takich jak zwarcie czy przeciążenie. To działanie jest zgodne z normami bezpieczeństwa, takimi jak PN-EN 61140, które określają wymagania dotyczące ochrony przed porażeniem prądem elektrycznym. Samoczynne wyłączenie zasilania minimalizuje ryzyko wystąpienia niebezpiecznych sytuacji, a jego zastosowanie jest powszechne w instalacjach elektrycznych, w których występują urządzenia o podwyższonym ryzyku. Przykładem zastosowania może być automatyczny wyłącznik różnicowoprądowy, który nie tylko wyłącza zasilanie, ale także monitoruje różnicę prądów, co jest istotne w ochronie osób pracujących w pobliżu urządzeń elektrycznych. Dzięki takiemu rozwiązaniu, w przypadku wystąpienia niebezpiecznego prądu różnicowego, zasilanie jest natychmiastowo odłączane, co znacznie zwiększa bezpieczeństwo użytkowników.

Pytanie 2

W ramce zamieszczono wybrane parametry silnika trójfazowego. Jakie zakresy cewek prądowych i napięciowych watomierzy należy wybrać, aby w układzie Arona zmierzyć moc pobieraną przez silnik zasilany napięciem 3×400 V, 50 Hz i obciążony znamionowo przy połączeniu w gwiazdę?

Silnik 3~   Typ 1E2-90S-4 S1
1,1 kW   3,2/1,8 A   Izol. F
IP55   1420 obr/min   cosφ 0,75
230/400 V   50 Hz
A. In = 2 A, Un = 400 V
B. In = 1 A, Un = 200 V
C. In = 1 A, Un = 400 V
D. In = 2 A, Un = 200 V
Wybór zakresu cewek prądowych i napięciowych watomierza w układzie Arona jest kluczowy dla dokładnych pomiarów mocy silnika trójfazowego. W tym przypadku, znamionowy prąd silnika wynosi 1,8 A, co oznacza, że cecha cewki prądowej powinna być dostosowana do wyższej wartości, aby zminimalizować ryzyko przeciążenia. Dlatego wybór 2 A dla cewek prądowych jest uzasadniony. Co więcej, napięcie znamionowe silnika wynosi 400 V w układzie gwiazda, co odpowiada napięciu międzyfazowemu. Zastosowanie cewki napięciowej o wartości 400 V zapewnia, że pomiar będzie dokonany w odpowiednim zakresie, co jest zgodne z najlepszymi praktykami branżowymi. Takie podejście nie tylko zapewnia precyzyjność, ale również bezpieczeństwo operacyjne, gdyż pozwala na uniknięcie przeciążeń, które mogą prowadzić do uszkodzeń sprzętu. W praktyce, dobór odpowiednich zakresów cewek prądowych i napięciowych jest kluczowy dla prawidłowego monitorowania i zarządzania pracą silników trójfazowych, co jest istotne dla efektywności energetycznej i długowieczności urządzeń. Dobrze dobrany sprzęt pomiarowy może również przyczynić się do zmniejszenia kosztów operacyjnych, co jest istotne w obszarze przemysłowym.

Pytanie 3

Jaki jest cel uziemienia ochronnego w instalacjach elektrycznych?

A. Zwiększenie mocy znamionowej urządzeń elektrycznych
B. Zabezpieczenie ludzi przed porażeniem elektrycznym
C. Poprawa jakości sygnału w instalacjach telekomunikacyjnych
D. Redukcja zużycia energii elektrycznej w instalacjach elektrycznych
Uziemienie ochronne ma na celu przede wszystkim zabezpieczenie ludzi przed porażeniem elektrycznym, co jest jednym z najważniejszych aspektów bezpieczeństwa w instalacjach elektrycznych. W praktyce oznacza to, że obudowy urządzeń elektrycznych są połączone z ziemią, co umożliwia szybkie odprowadzenie prądu w przypadku zwarcia lub uszkodzenia izolacji. Dzięki temu, jeżeli np. przewód fazowy zetknie się z metalową obudową urządzenia, prąd popłynie do ziemi, a nie przez ciało człowieka, co znacząco zmniejsza ryzyko porażenia. Takie uziemienie jest wymagane przez normy bezpieczeństwa elektrycznego, takie jak PN-IEC 60364. W skrócie, uziemienie ochronne działa jako środek zapobiegawczy, który minimalizuje ryzyko wypadków i zwiększa ogólne bezpieczeństwo użytkowników instalacji elektrycznych. Dodatkowo, uziemienie ochronne pomaga w stabilizacji napięcia sieci i eliminuje potencjalne różnice napięcia, co jest kluczowe w utrzymaniu właściwego działania urządzeń elektrycznych. To nie tylko praktyka, ale też standard w branży, który musi być przestrzegany, by zapewnić bezpieczne i efektywne działanie instalacji.

Pytanie 4

Która z poniższych tachoprądnic, poza pomiarem prędkości obrotowej wirującego wału, pozwala również na określenie kierunku jego obrotu?

A. Dwufazowa z wirnikiem klatkowym
B. Synchroniczna
C. Dwufazowa z wirnikiem kubkowym
D. Prądu stałego
Odpowiedzi, które wskazały na tachoprądnice synchroniczne, dwufazowe z wirnikiem klatkowym i z wirnikiem kubkowym są błędne, bo te urządzenia działają na innych zasadach. Tachoprądnice synchroniczne mogą mierzyć prędkość, ale nie rozróżniają kierunku obrotów. Działa to tak, że są zasilane prądem AC i nie mają możliwości uzyskania polaryzacji sygnału wyjściowego. Jeśli chodzi o tachoprądnice dwufazowe z wirnikiem klatkowym, to ich mechanizm pomiarowy bazuje na wirniku kaskadowym i też nie odróżnia kierunków obrotów, bo sygnał wyjściowy dostajemy tylko w kontekście prędkości. Podobnie jest z tachoprądnicami dwufazowymi z wirnikiem kubkowym, bo ich sygnały są symetryczne i nie dają informacji o kierunku obrotów. Zrozumienie, że do pomiaru kierunku obrotów potrzeba specyficznej konstrukcji, jest istotne przy doborze urządzeń do zastosowań przemysłowych. Często myli się funkcje pomiarowe różnych tachoprądnic, co prowadzi do nieporozumień.

Pytanie 5

Do zabezpieczenia silnika, którego parametry znamionowe zamieszczono w ramce, należy wybrać wyłącznik silnikowy o oznaczeniu fabrycznym

Silnik 3~   Typ MAS063-2BA90-Z

0,25 kW   0,69 A   Izol. F

IP54   2755 obr/min   cosφ 0,81

400 V (Y)   50 Hz

A. PKZM01 – 0,63
B. PKZM01 – 1
C. MMS-32S – 1,6A
D. MMS-32S – 4A
Wybranie wyłącznika silnikowego PKZM01 – 1 jest najlepszym rozwiązaniem do zabezpieczenia silnika o prądzie znamionowym 0,69 A. Wyłącznik ten ma prąd znamionowy 1 A, co zapewnia odpowiednią ochronę przed przeciążeniem silnika. Zgodnie z normą IEC 60947-4-1, wyłączniki silnikowe powinny być dobrane tak, aby ich prąd znamionowy był nieco wyższy od prądu znamionowego chronionego urządzenia, co pozwala na uniknięcie fałszywych wyłączeń przy normalnej pracy. Dodatkowo, wyłącznik PKZM01 – 1 posiada funkcję zabezpieczenia przed zwarciem i przeciążeniem, co jest kluczowe w kontekście długoterminowej niezawodności układów elektrycznych. W praktyce, użycie tego typu wyłącznika pozwala nie tylko na zabezpieczenie silnika, ale także na zwiększenie trwałości instalacji, co jest zgodne z najlepszymi praktykami w dziedzinie automatyki przemysłowej. Warto również dodać, że wybierając odpowiedni wyłącznik, należy wziąć pod uwagę charakterystykę obciążenia, co pozwala na minimalizację ryzyka uszkodzeń w systemie.

Pytanie 6

Który z poniższych przypadków prowadzi do nadmiernego iskrzenia na komutatorze w silniku szeregowym?

A. Przegrzanie uzwojeń wirnika
B. Zwarcie pomiędzy zwojami wirnika
C. Przegrzanie uzwojeń stojana
D. Zbyt wysokie obroty wirnika
W przypadku nagrzewania się uzwojeń stojana, choć może to prowadzić do różnych problemów w pracy silnika, nie jest to bezpośrednią przyczyną nadmiernego iskrzenia na komutatorze. Wysokie temperatury mogą prowadzić do degradacji izolacji, co z kolei zwiększa ryzyko zwarcia, ale samo w sobie nagrzewanie nie generuje bezpośrednio iskrzenia. Zjawisko zwarcia pomiędzy zwojami wirnika ma znacznie większy wpływ na to zjawisko. Nagrzewanie się uzwojeń wirnika również nie jest przyczyną iskrzenia, a raczej objawem nieprawidłowego działania silnika, jednak nie generuje ono iskrzenia na komutatorze. Zbyt duże obroty wirnika mogą prowadzić do problemów mechanicznych i niewłaściwego działania komutacji, ale ich wpływ na iskrzenie jest marginalny w porównaniu do zwarcia. W silnikach szeregowych, które charakteryzują się bezpośrednim połączeniem uzwojeń wirnika z obwodem zasilania, nadmierne obroty mogą prowadzić do niestabilności pracy, ale konieczne jest rozróżnienie pomiędzy przyczyną a skutkiem. Typowym błędem myślowym jest zakładanie, że każdy problem z silnikiem musi być związany z jego temperaturą lub prędkością obrotową, podczas gdy kluczowe przyczyny, takie jak zwarcia, mogą być pomijane.

Pytanie 7

Zamiana przewodu OWY 2,5 mm2 na YKY 2,5 mm2 w odbiorniku ruchomym doprowadzi do

A. wzrostu wytrzymałości mechanicznej przewodu
B. obniżenia obciążalności prądowej
C. zmiany wytrzymałości mechanicznej przewodu
D. podniesienia obciążalności prądowej
Wybór odpowiedzi dotyczącej zmniejszenia obciążalności prądowej przewodu jest błędny, gdyż obciążalność prądowa nie jest bezpośrednio związana z typem przewodu, ale raczej z jego konstrukcją oraz materiałem, z którego został wykonany. W przypadku przewodów YKY, ze względu na zastosowane materiały i budowę, mają one często wyższą obciążalność prądową w porównaniu do OWY, co może prowadzić do fałszywych wniosków o ich wydajności. Ponadto, stwierdzenie, że zmiana przewodu powoduje zmniejszenie mechanicznej wytrzymałości, ignoruje kluczowe różnice w projektowaniu tych przewodów. Przewody YKY, mimo że są sztywniejsze, są również projektowane z myślą o lepszej ochronie przed działaniem czynników zewnętrznych, takich jak wilgoć czy chemikalia, co może podnieść ich długoterminową niezawodność w trudnych warunkach. Kolejną pomyłką jest twierdzenie o zmniejszeniu wytrzymałości mechanicznej. Przewody YKY, mimo dość sztywnej konstrukcji, często stosuje się w przemyśle, gdzie są narażone na intensywne warunki pracy, co wymaga ich wytrzymałości. Logicznym błędem w myśleniu jest założenie, że sztywność oznacza słabość; w rzeczywistości, odpowiedni dobór przewodów do danego zastosowania jest kluczowy. W praktyce, decyzje dotyczące wyboru przewodów powinny opierać się na szczegółowej analizie ich właściwości, zgodności z normami oraz realnym zastosowaniu w danym środowisku.

Pytanie 8

Jaką czynność kontrolną można przeprowadzić podczas obserwacji silnika elektrycznego w trakcie jego działania?

A. Kontrola stanu szczotek oraz szczotkotrzymaczy
B. Sprawdzenie stopnia nagrzewania obudowy
C. Ocena stanu pierścieni ślizgowych i komutatora
D. Weryfikacja stabilności połączeń elementów napędowych
Sprawdzenie stopnia nagrzewania się obudowy silnika elektrycznego jest kluczowym elementem monitorowania jego stanu podczas pracy. Nagrzewanie się silnika może wskazywać na różne problemy, takie jak przeciążenie, zatarcie łożysk, niewłaściwe smarowanie lub awarię izolacji. W praktyce, do pomiaru temperatury obudowy można wykorzystać pirometr lub czujniki temperatury, co pozwala na monitorowanie parametrów pracy silnika w czasie rzeczywistym. Wartości temperatury powinny być zgodne z normami producenta; ich przekroczenie może prowadzić do uszkodzenia silnika, co w konsekwencji wiąże się z kosztownymi naprawami i przestojami w produkcji. Zgodnie z zaleceniami branżowymi, regularne pomiary temperatury są częścią rutynowych przeglądów technicznych, co pozwala na wczesne wykrywanie problemów i zwiększa bezpieczeństwo operacyjne. Właściwe podejście do monitorowania temperatury silnika jest zgodne z najlepszymi praktykami w zarządzaniu utrzymaniem ruchu oraz z normami ISO, które zalecają proaktywne podejście do zarządzania ryzykiem w infrastrukturze technicznej.

Pytanie 9

Przedstawione w tabeli wyniki pomiarów rezystancji uzwojeń i izolacji silnika trójfazowego wskazują na

Pomiar między
zaciskami silnika
Rezystancja
U1 – U232 Ω
V1 – V232 Ω
W1 – W232 Ω
U1 – V10
V1 – W15 MΩ
U1– W15 MΩ
U1 – PE0
V1 – PE0
W1 – PE5 MΩ
A. zwarcie między uzwojeniami U1 — U2 oraz W1 - W2
B. przerwę w uzwojeniu U1 — U2
C. uszkodzoną izolację w uzwojeniach U1 — U2 oraz V1 — V2
D. zwarcie międzyzwojowe w uzwojeniu W1 — W2
Wybrałeś odpowiedź mówiącą o uszkodzonej izolacji w uzwojeniach U1 — U2 oraz V1 — V2, i to jest akurat słuszne. Wyniki pomiarów rezystancji pokazują wyraźne anomalie. Na przykład, rezystancja izolacji między uzwojeniem U1 a V1 wynosi 0 Ω, co jasno wskazuje, że izolacji tam nie ma. Prowadzi to do potencjalnego zagrożenia dla bezpieczeństwa zarówno urządzenia, jak i użytkowników. Z mojej perspektywy, dobrze jest pamiętać, że normy branżowe, jak IEC 60034 dotyczące silników elektrycznych, mówią, że odpowiednie wartości rezystancji są kluczowe dla bezpieczeństwa i niezawodności silnika. Regularne pomiary rezystancji izolacji powinny być częścią rutyny konserwacji, żeby móc wcześnie wykrywać problemy i unikać awarii. Dbanie o tę izolację jest naprawdę istotne, bo jej uszkodzenie może prowadzić do zwarcia, co może zrujnować silnik i inne elementy systemu zasilania. W praktyce, ważne jest, żeby trzymać się pewnych procedur pomiarowych i konserwacyjnych – to naprawdę fundament, by działać zgodnie z najlepszymi praktykami.

Pytanie 10

Jakie jest minimalne zabezpieczenie, jakie powinien posiadać osprzęt instalacyjny przeznaczony do montażu instalacji elektrycznej w pomieszczeniach charakteryzujących się częstym występowaniem podwyższonej wilgotności oraz pylenia?

A. IP 00
B. IP 44
C. IP 22
D. IP 66
Odpowiedź IP 44 to dobry wybór. Oznacza, że osprzęt jest odporny na ciało stałe, które jest większe niż 1 mm, i nie przepuszcza wody. To sprawia, że nadaje się do miejsc, gdzie jest więcej wilgoci, jak w łazienkach czy kuchniach. W praktyce oznacza to, że możesz używać tego osprzętu tam, gdzie jest para wodna, kurz lub inne zanieczyszczenia. W pomieszczeniach przemysłowych, gdzie produkuje się dużo pyłu, IP 44 też się sprawdzi. Nasze normy, czyli IEC 60529, mówią, że IP 44 to dobry poziom ochrony, co jest istotne, żeby było bezpiecznie i trwało to dłużej. Ale jeśli potrzebujesz czegoś lepszego, to niektóre sytuacje mogą wymagać wyższych stopni ochrony, jak IP 54 czy IP 66. Jednak zazwyczaj IP 44 da radę w standardowych warunkach.

Pytanie 11

W ramach badań eksploatacyjnych silnika indukcyjnego, wykonuje się pomiar

A. oporu uzwojeń stojana
B. oporu rdzenia stojana
C. intensywności pola magnetycznego
D. okresu jego działania
Pomiar rezystancji uzwojeń stojana silnika indukcyjnego jest kluczowym elementem badań eksploatacyjnych, ponieważ pozwala na ocenę stanu uzwojeń, co jest istotne dla efektywności oraz niezawodności pracy silnika. Wysoka rezystancja może wskazywać na uszkodzenia, takie jak przegrzanie czy korozja. Regularne pomiary rezystancji uzwojeń pomagają w identyfikacji potencjalnych problemów zanim doprowadzą one do poważniejszych awarii, co w konsekwencji przyczynia się do obniżenia kosztów eksploatacji oraz zwiększenia czasu pracy silników. Przykładowo, w przemyśle motoryzacyjnym i w aplikacjach przemysłowych, gdzie silniki są kluczowym elementem pracy, monitorowanie parametrów jak rezystancja uzwojeń pozwala na optymalizację procesów produkcyjnych. Dobre praktyki w zakresie diagnostyki silników przewidują systematyczne wykonywanie tego typu pomiarów, co jest zgodne z normami ISO 9001, które podkreślają znaczenie jakości i monitorowania procesów.

Pytanie 12

Jakie skutki spowoduje podłączenie baterii kondensatorów równolegle do końcówek silnika asynchronicznego?

A. Pobór mocy biernej z sieci będzie mniejszy
B. Pobór mocy czynnej z sieci ulegnie zwiększeniu
C. Napięcie na końcówkach silnika się zmniejszy
D. Częstotliwość prądu w silniku wzrośnie
Włączenie baterii kondensatorów równolegle do zacisków silnika asynchronicznego prowadzi do zmniejszenia poboru mocy biernej z sieci. Kondensatory wprowadzają do obwodu moc czynną, co kompensuje ubytek mocy biernej generowanej przez silnik. Silniki asynchroniczne, zwłaszcza te o dużych mocach, często wykazują znaczny pobór mocy biernej, co powoduje obciążenie sieci elektroenergetycznej. Dlatego wprowadzenie baterii kondensatorów nie tylko poprawia współczynnik mocy, ale także zwiększa efektywność energetyczną całego systemu. W praktyce zastosowanie kondensatorów do kompensacji mocy biernej jest szeroko stosowane w przemyśle, gdzie obciążenia są zmienne, a ich odpowiednia konfiguracja pozwala na znaczące oszczędności kosztów związanych z energią elektryczną oraz redukcję strat w sieci. Ponadto, zgodnie z normami IEC 61000, stabilizacja współczynnika mocy jest kluczowym elementem w celu poprawy jakości energii w systemach elektroenergetycznych.

Pytanie 13

Aby uzyskać widoczną przerwę w obwodzie elektrycznym, należy użyć

A. stycznika
B. wyłącznika
C. przekaźnika
D. odłącznika
Odłącznik to urządzenie wykorzystywane do zapewnienia widocznej przerwy w obwodzie elektrycznym, co jest kluczowe z punktu widzenia bezpieczeństwa. Jego głównym zadaniem jest umożliwienie całkowitego odłączenia obwodu od źródła zasilania, co pozwala na bezpieczne przeprowadzanie prac konserwacyjnych lub naprawczych. W odróżnieniu od innych urządzeń, takich jak wyłącznik czy stycznik, odłącznik oferuje mechaniczną przerwę w obwodzie, która jest wizualnie dostępna, co pozwala operatorowi na jednoznaczne stwierdzenie, że dany układ jest odłączony od zasilania. Stosowanie odłączników jest zgodne z normami, takimi jak IEC 60947, które określają wymagania dotyczące urządzeń rozdzielczych. Przykładowe zastosowania odłączników to instalacje przemysłowe oraz systemy energetyczne, gdzie nieodzowne jest zapewnienie bezpieczeństwa pracowników podczas interwencji w obwodach elektrycznych.

Pytanie 14

Jakiego składnika nie może zawierać przewód zasilający rozdzielnię główną w pomieszczeniu przemysłowym, które jest niebezpieczne pod kątem pożarowym?

A. Pancerza stalowego
B. Żył aluminiowych
C. Powłoki polietylenowej
D. Zewnętrznego oplotu włóknistego
Wybór elementów kabli zasilających do rozdzielnic w pomieszczeniach przemysłowych, które są klasyfikowane jako niebezpieczne pod względem pożarowym, musi być przemyślany i zgodny z rygorystycznymi normami bezpieczeństwa. Żyły aluminiowe, mimo że są stosunkowo tanie i lekkie, mogą nie zapewniać odpowiedniej wytrzymałości mechanicznej oraz przewodności elektrycznej w porównaniu do miedzi. Zastosowanie żył aluminiowych w kablach zasilających w takich warunkach może prowadzić do problemów z połączeniami i ich degradacją, co w konsekwencji może stwarzać ryzyko pożaru. Pancerz stalowy, będący dobrym rozwiązaniem dla ochrony mechaniczną, może być stosowany w pomieszczeniach przemysłowych, gdzie istnieje ryzyko uszkodzeń kabli, lecz nie jest jedynym wymaganym elementem. Właściwe projekty muszą uwzględniać również kwestie odporności na ogień, co oznacza, że materiały użyte do produkcji kabli powinny być ognioodporne. Dobrym przykładem są kable z osłoną z materiałów odpornych na wysoką temperaturę. W praktyce, wybór niewłaściwych materiałów może prowadzić do poważnych konsekwencji, w tym awarii systemu zasilania, a nawet zagrożenia dla życia pracowników. Dlatego istotne jest, aby przy doborze komponentów zasilających kierować się nie tylko ich dostępnością, ale przede wszystkim wymaganiami bezpieczeństwa oraz dobrymi praktykami branżowymi.

Pytanie 15

Ruch napędu należy zatrzymać w sytuacji zagrożenia bezpieczeństwa operatora lub otoczenia, jak również w przypadku wykrycia uszkodzeń lub zakłóceń uniemożliwiających jego prawidłowe działanie, a szczególnie gdy występuje

A. spadek rezystancji izolacji uzwojeń do 5 MΩ
B. znamionowe zużycie prądu
C. spadek napięcia zasilania poniżej 3 %
D. nadmierne wibracje
Odpowiedź 3, dotycząca nadmiernych drgań, jest poprawna, ponieważ drgania w urządzeniach napędowych mogą prowadzić do poważnych problemów operacyjnych oraz uszkodzeń. Zgodnie z normami branżowymi, takim jak ISO 10816, nadmierne drgania mogą wskazywać na niewłaściwe osadzenie, zużycie łożysk czy też problemy z wirnikami. Przykładem może być sytuacja, gdy maszyna wibracyjna, taka jak silnik elektryczny, przekroczy dopuszczalne poziomy drgań, co może skutkować nie tylko uszkodzeniem samego urządzenia, ale również stanowić zagrożenie dla operatorów. W praktyce, w przypadku stwierdzenia nadmiernych drgań, należy natychmiast wstrzymać działanie urządzenia, aby przeprowadzić odpowiednią diagnostykę i naprawy, co jest zgodne z zasadą prewencji w zarządzaniu bezpieczeństwem pracy. Takie działania mają na celu minimalizację ryzyka obrażeń oraz zapewnienie ciągłości operacji, co jest kluczowe w przemyśle produkcyjnym.

Pytanie 16

W którym obwodzie powinno się odłączyć zasilanie, aby bezpiecznie przeprowadzić wymianę cewki stycznika w obwodzie sterującym silnikiem znajdującym się w hali maszyn?

A. W rozdzielnicy stanowiskowej, z której zasilany jest silnik
B. Wyłącznie w obwodzie sterującym silnikiem
C. Tylko w obwodzie głównym silnika
D. W głównej rozdzielnicy zasilającej całą halę maszyn
Wybór wyłączenia tylko napięcia w obwodzie sterowania silnika to jednak nie jest najlepszy pomysł. Możesz nie być całkowicie bezpieczny, ponieważ obwód sterowania i zasilający to nie to samo. Nawet jeśli wyłączysz tylko jeden z nich, to inne komponenty mogą być wciąż pod napięciem. A jak wyłączysz napięcie w głównej rozdzielnicy całej hali maszyn, może to też prowadzić do niepotrzebnych przestojów. Rozumiem, że czasami wydaje się to najlepszym rozwiązaniem, ale nie zawsze tak jest. Jeśli tylko główny silnik jest wyłączony, to inne elementy mogą się nadal załączać. Trzeba mieć świadomość, jakie są zasady odpowiedzialnej konserwacji. Najważniejsze jest, żeby najpierw dobrze zidentyfikować i wyłączyć źródło zasilania, które kontroluje wszystko. Pamiętaj, że każda praca konserwacyjna powinna iść w parze z procedurą Lockout-Tagout, bo to naprawdę dodaje bezpieczeństwa i eliminuje ryzyko przypadkowego włączenia prądu. Tylko takie działania mogą zapewnić, że wszystko będzie bezpieczne dla Ciebie i sprzętu.

Pytanie 17

Który z wymienionych wyłączników nadprądowych powinien zabezpieczać obwód zasilający trójfazowy silnik klatkowy o parametrach znamionowych: Pn = 11 kW, Un = 400 V, cos φ = 0,73, η = 80 %?

A. S303 C20
B. S303 C25
C. S303 C40
D. S303 C32
Wybór wyłącznika nadprądowego S303 C32 jest odpowiedni dla obwodu zasilania trójfazowego silnika klatkowego o parametrach Pn = 11 kW, Un = 400 V, cos φ = 0,73 oraz η = 80%. Przy obliczaniu prądu znamionowego silnika, korzystając z wzoru I = Pn / (√3 * Un * cos φ), otrzymujemy wartość około 18,7 A. Wyłącznik C32 ma zdolność przenoszenia prądu do 32 A, co daje odpowiedni margines bezpieczeństwa w przypadku przeciążeń, a także umożliwia ochronę przed zwarciami. Dobrą praktyką w doborze wyłączników jest uwzględnienie dodatkowego zapasu prądowego, co chroni instalację przed uszkodzeniem. Na przykład, w przypadku rozruchu silnika, prąd może wzrosnąć do 6-7 razy wartości nominalnej, dlatego rekomenduje się stosowanie wyłączników z wyższymi wartościami znamionowymi. Zgodnie z normami PN-EN 60947-2, wyłączniki muszą być dostosowane do specyficznych warunków pracy, co czyni wybór S303 C32 właściwym rozwiązaniem w kontekście zapewnienia bezpieczeństwa i niezawodności systemu zasilania.

Pytanie 18

Silnik szeregowy prądu stałego pracuje w trybie dorywczym. Co może być najczęstszą przyczyną braku reakcji silnika po włączeniu napięcia zasilającego?

A. Przerwa w obwodzie twornika
B. Wystająca izolacja między działkami komutatora
C. Nieodpowiednio dobrane szczotki
D. Zabrudzony komutator
Zabrudzony komutator, choć może wpływać na działanie silnika, nie jest główną przyczyną braku reakcji silnika na załączenie napięcia. Zabrudzenie komutatora prowadzi do problemów z przewodnictwem prądu i może powodować niestabilne działanie lub przerywanie pracy silnika, jednak nie powoduje całkowitego braku reakcji na napięcie. Nieprawidłowo dobrane szczotki również mogą przyczyniać się do słabego kontaktu z komutatorem, co wpływa na wydajność, ale nie wyklucza możliwości działania silnika w przypadku przyłożenia napięcia. Wystająca izolacja między działkami komutatora może prowadzić do lokalnych zwarć, ale z reguły nie blokuje całkowicie funkcji silnika. W praktyce, aby uniknąć mylnych wniosków, należy dokładnie analizować objawy i zrozumieć, jak każdy element układu wpływa na jego funkcjonowanie. Kluczowe jest, by podczas diagnostyki silników prądu stałego podejść do problemu z perspektywy systemowej, rozpatrując wszystkie potencjalne przyczyny, a nie tylko te, które wydają się oczywiste. Właściwe techniki diagnostyczne oraz regularne przeglądy mogą pomóc w identyfikacji problemów zanim staną się poważnymi usterkami, co jest zgodne z najlepszymi praktykami w dziedzinie inżynierii elektrycznej.

Pytanie 19

Jakie środki ochrony przeciwporażeniowej stosuje się w przypadku uszkodzenia obwodu pojedynczego odbiornika?

A. umiejscowienie poza zasięgiem ręki
B. separację elektryczną
C. wyłącznie specjalne ogrodzenia
D. jedynie obudowy
Separacja elektryczna to metoda ochrony przed porażeniem elektrycznym, która polega na oddzieleniu obwodów elektrycznych od żywych części, co znacząco minimalizuje ryzyko bezpośredniego kontaktu z prądem. W praktyce, separacja elektryczna może być realizowana poprzez zastosowanie transformatorów separacyjnych, które izolują odbiorniki od źródła zasilania, co pozwala na uniknięcie niebezpiecznych sytuacji w przypadku uszkodzenia izolacji. Dobre praktyki w zakresie ochrony elektrycznej zalecają używanie transformatorów o odpowiednich parametrach, które nie tylko spełniają normy bezpieczeństwa, ale także są zgodne z obowiązującymi standardami, takimi jak norma IEC 61140 dotycząca ochrony przeciwporażeniowej. W kontekście instalacji elektrycznych, separacja elektryczna jest szczególnie ważna w obszarach o wysokim ryzyku, jak np. w łazienkach czy na zewnątrz budynków, gdzie ryzyko kontaktu z wodą jest zwiększone. Ponadto, stosowanie separacji elektrycznej w obiektach przemysłowych, gdzie występuje duża liczba maszyn i urządzeń, również przyczynia się do poprawy bezpieczeństwa pracowników i minimalizacji ryzyka wypadków. W związku z tym, separacja elektryczna jest nie tylko skuteczną, ale i rekomendowaną metodą ochrony przed porażeniem elektrycznym.

Pytanie 20

Do zadań realizowanych w trakcie inspekcji podczas pracy silnika elektrycznego prądu stałego nie wchodzi kontrolowanie

A. stanu szczotek
B. konfiguracji zabezpieczeń
C. odczytów aparatury kontrolno-pomiarowej
D. intensywności drgań
Odpowiedź "stanu szczotek" jest w porządku. Wiesz, że podczas przeglądania silnika elektrycznego prądu stałego nie sprawdza się bezpośrednio stanu szczotek. Sprawdzanie ich to część konserwacji, a to z kolei oznacza, że trzeba je wymieniać co jakiś czas i kontrolować. Zmiana szczotek powinna być robiona według tego, co mówi producent oraz z zachowaniem odpowiednich zasad bezpieczeństwa. Oczywiście, kontrola stanu szczotek jest ważna, ale nie robi się tego na co dzień, gdy silnik pracuje. W trakcie oględzin silnika trzeba zwrócić uwagę na parametry robocze, takie jak to, co pokazuje aparatura kontrolno-pomiarowa, poziom drgań i ustawienia zabezpieczeń. Te rzeczy mają ogromny wpływ na bezpieczeństwo i wydajność silnika. Na przykład, regularne sprawdzanie parametrów przez system monitoringu i ich analiza mogą pomóc uniknąć większych awarii i poprawić efektywność działania.

Pytanie 21

Na jaką wartość krotności prądu znamionowego silnika klatkowego trójfazowego, który napędza hydrofor w gospodarstwie domowym, powinno się ustawić zabezpieczenie termiczne?

A. 1,1 ∙ In
B. 0,8 ∙ In
C. 2,2 ∙ In
D. 1,4 ∙ In
Wybór innych wartości krotności prądu znamionowego, takich jak 1,4 ∙ In, 0,8 ∙ In lub 2,2 ∙ In, może prowadzić do różnych problemów związanych z bezpieczeństwem i wydajnością systemu. Ustawienie zabezpieczenia termicznego na 1,4 ∙ In oznaczałoby, że silnik mógłby pracować z przeciążeniem o 40% powyżej nominalnej wartości prądu, co zwiększa ryzyko przegrzania i uszkodzenia silnika. Tego rodzaju podejście narusza zasady ochrony urządzeń elektrycznych i może prowadzić do skrócenia ich żywotności. Z kolei ustawienie na 0,8 ∙ In mogłoby skutkować zbyt często wyłączającym się zabezpieczeniem, gdy silnik będzie pracował blisko swoich granic mocy, co w praktyce może utrudnić normalne funkcjonowanie systemu. Ustawienie na 2,2 ∙ In również jest nieodpowiednie, ponieważ pozwalałoby na znaczne przeciążenia, co stwarzałoby poważne zagrożenie dla trwałości silnika oraz bezpieczeństwa instalacji. Wartości te mogą prowadzić do typowych błędów myślowych, takich jak mylenie wyższej mocy z lepszą wydajnością, co jest nieprawdziwe. Ostatecznie, dobór prawidłowej wartości krotności prądu znamionowego jest kluczowy dla zapewnienia stabilności i bezpieczeństwa pracy urządzeń elektrycznych w systemach hydraulicznych.

Pytanie 22

Jaki przekrój przewodu należy dobrać do zasilania odbiornika jednofazowego o danych Sn = 4,6 kVA i Un = 230 V, stosując kryterium obciążalności prądowej na podstawie danych przedstawionych w tabeli?

Obciążalność
mm21,01,52,54,06,0
A1519243242
A. 4,0 mm2
B. 2,5 mm2
C. 6,0 mm2
D. 1,5 mm2
Wybór przekroju przewodu 2,5 mm2 jest uzasadniony, ponieważ przekrój ten zapewnia odpowiednią obciążalność prądową dla odbiornika jednofazowego o mocy 4,6 kVA i napięciu 230 V. Obliczony prąd obciążenia wynosi około 20 A, co mieści się w granicach obciążalności prądowej przewodu 2,5 mm2, wynoszącej 24 A. Zastosowanie przewodu o właściwej średnicy jest kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa instalacji elektrycznej i minimalizowania strat energetycznych. W praktyce, dobór odpowiedniego przekroju przewodu powinien być zawsze oparty na rzeczywistych warunkach eksploatacji, takich jak długość przewodu, temperatura otoczenia oraz sposób układania (np. w rurach, na otwartej przestrzeni). Przy projektowaniu instalacji elektrycznych warto również uwzględnić normy PN-IEC, które określają wymagania dotyczące obciążalności przewodów oraz ich zastosowania w różnych warunkach. Prawidłowy dobór przekroju przewodu jest kluczowym elementem zapobiegania przegrzewaniu się instalacji, co może prowadzić do uszkodzeń oraz zwiększonego ryzyka pożaru.

Pytanie 23

Który z podanych przewodów powinien zostać wybrany w celu zastąpienia uszkodzonego przewodu zasilającego silnik trójfazowy zainstalowany w odbiorniku ruchomym?

A. YLY 3x2,5 mm2
B. YDY 4x2,5 mm2
C. OP4x2,5 mm2
D. SM3x2,5 mm2
Odpowiedź OP4x2,5 mm2 jest prawidłowa, ponieważ przewód ten spełnia wymagania dotyczące zasilania silników trójfazowych w aplikacjach przemysłowych. Przewód OP (olejoodporny) charakteryzuje się dużą odpornością na działanie olejów i substancji chemicznych, co jest kluczowe w środowiskach, gdzie takie czynniki mogą występować. Przekrój 2,5 mm2 zapewnia odpowiedni przepływ prądu dla silników o mocy do około 5,5 kW, co jest standardem w wielu instalacjach. Użycie przewodów zgodnych z normami PN-IEC 60364-1 oraz PN-EN 60228 gwarantuje bezpieczeństwo i niezawodność systemu. W praktyce, przewody te stosuje się w różnych mechanizmach, takich jak taśmy transportowe czy maszyny produkcyjne, gdzie mobilność i odporność na uszkodzenia mechaniczne są kluczowe. Zastosowanie odpowiedniego przewodu zasilającego jest istotne nie tylko dla prawidłowego działania urządzeń, ale też dla zapewnienia bezpieczeństwa w miejscu pracy.

Pytanie 24

Jakiego składnika nie powinien mieć kabel zasilający do głównej rozdzielnicy w strefie przemysłowej, która jest klasyfikowana jako niebezpieczna pod względem pożaru?

A. Żył z aluminium.
B. Pokrywy polietylenowej.
C. Obudowy stalowej.
D. Zewnętrznego splotu włóknistego.
Pomieszczenia przemysłowe o podwyższonym ryzyku pożarowym wymagają zastosowania odpowiednich materiałów w konstrukcji kabli zasilających. Pancerz stalowy stanowi skuteczną barierę przed mechanicznymi uszkodzeniami, co jest szczególnie istotne w środowiskach, gdzie mogą występować różne czynniki ryzyka. Powłoka polietylenowa natomiast zapewnia nie tylko izolację, ale również odporność na działanie wysokich temperatur. W świetle obowiązujących norm, takie jak PN-EN 50575, istotne jest, aby używane materiały charakteryzowały się niskim poziomem wydzielania dymu oraz niską toksycznością, co ma kluczowe znaczenie w przypadku pożaru. Wybór żył aluminiowych może wydawać się atrakcyjny ze względu na ich niższą wagę i koszt, jednak w kontekście bezpieczeństwa i przewodnictwa elektrycznego, stalowe żyły są preferowane, zwłaszcza w trudnych warunkach eksploatacyjnych. Zastosowanie zewnętrznego oplotu włóknistego w kablach zasilających w takich miejscach jest nieodpowiednie, ponieważ nie spełnia wymogów odporności na ogień. Oploty te nie tylko mogą ulegać uszkodzeniu w wysokich temperaturach, ale również przyczyniać się do szybszego rozprzestrzeniania się ognia. Podejmując decyzję o wyborze odpowiednich materiałów w konstrukcji kabli, kluczowe jest zrozumienie ich właściwości oraz dostosowanie ich do specyfiki środowiska pracy.

Pytanie 25

Jakie działania mogą przyczynić się do poprawy współczynnika mocy?

A. Zwiększenie częstotliwości regularnych przeglądów urządzeń elektrycznych
B. Wyłączenie silników oraz transformatorów działających przy niskim obciążeniu
C. Podniesienie kwalifikacji personelu obsługującego maszyny elektryczne
D. Uzyskanie w Zakładzie Energetycznym wyższego przydziału mocy
Wyłączenie silników i transformatorów pracujących przy niewielkim obciążeniu jest kluczowym działaniem, które pozwala na poprawę współczynnika mocy. Współczynnik mocy (PF) odzwierciedla stosunek mocy rzeczywistej do mocy pozornej, a jego optymalizacja ma istotne znaczenie dla efektywności energetycznej. Silniki i transformatory, które działają przy niskich obciążeniach, mogą prowadzić do obniżenia PF, ponieważ wytwarzają dużą ilość mocy biernej. Wyłączenie tych urządzeń, gdy nie są potrzebne, zmniejsza zapotrzebowanie na moc bierną, co w rezultacie poprawia współczynnik mocy całego systemu. W praktyce, przedsiębiorstwa energetyczne często wykorzystują analizatory mocy do monitorowania PF i identyfikowania sprzętu, który można wyłączyć. Poprawa PF może również prowadzić do oszczędności w kosztach energii oraz zmniejszenia obciążeń dla systemu energetycznego, co jest zgodne z najlepszymi praktykami określonymi w normach ISO 50001 dotyczących zarządzania energią.

Pytanie 26

Jakie maksymalne napięcie elektryczne należy wykorzystać do zasilania lampy oświetleniowej zlokalizowanej w łazience w strefie 0?

A. 230 V AC
B. 50 V AC
C. 110 V DC
D. 12 V AC
Wybór napięcia zasilania lampy w strefie 0 łazienki powinien być przemyślany, gdyż nieodpowiednie napięcie może prowadzić do poważnych zagrożeń. Zasilanie 50 V AC, mimo że jest bezpieczniejsze niż standardowe 230 V AC, wciąż może nie spełniać norm dotyczących obszarów o podwyższonym ryzyku, takich jak strefa 0, gdzie kontakt z wodą jest niemal pewny. To napięcie, będąc wyższym niż 12 V, może w sytuacji awaryjnej, na przykład w przypadku uszkodzenia izolacji, stwarzać ryzyko porażenia prądem elektrycznym. Co więcej, napięcie 230 V AC jest zdecydowanie nieodpowiednie w tych warunkach, gdyż jest standardowym napięciem w domowych instalacjach elektrycznych, które może być niebezpieczne w obszarze narażonym na kontakt z wodą. Z kolei 110 V DC również nie jest optymalnym rozwiązaniem, ponieważ takie napięcie nie jest powszechnie stosowane w instalacjach oświetleniowych, a jego użycie w strefie 0 może nie zapewnić odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa. Kluczowe jest, aby pamiętać o zasadach bezpieczeństwa, które są zgodne z normami, takimi jak IEC 60364, które zalecają stosowanie niskiego napięcia w miejscach, gdzie ryzyko kontaktu z wodą jest najwyższe. Dlatego stosowanie 12 V AC jest jedynym rozwiązaniem, które spełnia wymogi bezpieczeństwa i gwarantuje minimalizację ryzyka w łazienkach.

Pytanie 27

Która z wymienionych operacji jest związana z obsługą przepływu energii elektrycznej w urządzeniu napędowym klasy IV?

A. Zamiana uszkodzonego elementu w urządzeniu
B. Mierzenie napięcia zasilającego to urządzenie
C. Zatrzymanie urządzenia w przypadku awarii
D. Weryfikacja ustawienia zabezpieczenia przed przeciążeniem
Zrozumienie różnych działań przy obsłudze urządzeń napędowych to ważny element, ale nie zawsze są one związane z pilną reakcją w sytuacjach awaryjnych. Na przykład, sprawdzenie zabezpieczeń przeciążeniowych czy pomiar napięcia zasilającego to ważne rzeczy, ale nie są one bezpośrednio związane z natychmiastowym zatrzymywaniem urządzenia w kryzysowych momentach. Zabezpieczenie przeciążeniowe chroni silnik przed nadmiernym obciążeniem, ale jego sprawdzenie to nie to samo co szybka reakcja w awarii. Pomiar napięcia zasilającego to bardziej sprawdzanie, czy wszystko działa jak trzeba, a nie coś, co załatwia sprawę w przypadku zagrożenia. Wymiana uszkodzonego elementu też jest istotna, ale na pewno nie pomoże, jeśli już jest awaria. Często myśli się, że działania prewencyjne wystarczą, żeby uniknąć problemów, a to może prowadzić do chaosu i większego ryzyka. Dlatego w takich sytuacjach najlepiej skupić się na zatrzymaniu urządzenia – to jest podstawowe i naprawdę nie można tego bagatelizować.

Pytanie 28

Podczas użytkowania instalacji elektrycznych w pobliżu urządzeń elektrycznych znajdujących się pod napięciem niedozwolone są prace (z wyłączeniem prac określonych w instrukcji eksploatacji dotyczących obsługi)?

A. przy realizacji prób i pomiarów zgodnie z instrukcjami lub wskazówkami bhp na poszczególnych stanowiskach pracy
B. związane z konserwacją i renowacjami instalacji oraz odbiorników elektrycznych
C. dotyczące wymiany wkładek bezpiecznikowych oraz żarówek lub świetlówek w nienaruszonej obudowie i oprawie
D. przy użyciu specjalnych środków wskazanych w szczegółowych instrukcjach stanowiskowych, zapewniających bezpieczne wykonanie pracy
Odpowiedź, którą zaznaczyłeś, jest w porządku. Przy pracach nad konserwacją i remontem instalacji elektrycznych rzeczywiście trzeba zawsze wyłączać zasilanie. Bezpieczeństwo jest najważniejsze, a prąd potrafi być groźny, więc lepiej nie ryzykować. Zawsze przed wymianą jakiejkolwiek części warto upewnić się, że napięcie nie płynie. Na przykład, jeśli zmieniasz uszkodzoną instalację, to najlepszym pomysłem jest wyłączenie odpowiednich obwodów. No i procedura Lockout-Tagout (LOTO) jest po prostu kluczowa! Dzięki niej nie ma szans, że ktoś przez przypadek włączy prąd, gdy ty akurat pracujesz. Wydaje mi się, że trzymanie się tych zasad nie tylko chroni ludzi, ale także sprawia, że wszystko jest zgodne z BHP i normami bezpieczeństwa, które są naprawdę ważne w tej branży.

Pytanie 29

Z uwagi na ryzyko uszkodzenia izolacji uzwojeń, używanie bezpieczników w obwodzie przekładnika jest zabronione?

A. prądowego po stronie wtórnej
B. napięciowego po stronie pierwotnej
C. napięciowego po stronie wtórnej
D. prądowego po stronie pierwotnej
Odpowiedź "prądowego po stronie wtórnej" jest prawidłowa, ponieważ zastosowanie bezpieczników w obwodzie przekładnika prądowego po stronie wtórnej może prowadzić do uszkodzenia izolacji uzwojeń. Przekładniki prądowe są wykorzystywane do pomiarów prądu oraz ochrony obwodów elektrycznych, a ich konstrukcja jest zaprojektowana tak, aby zachować integralność i dokładność pomiarów. Jeśli zastosujemy bezpiecznik po stronie wtórnej, w przypadku zwarcia lub nadmiernego prądu, może dojść do przerwania obwodu, co skutkuje powstaniem wysokiego napięcia, które może uszkodzić izolację. W praktyce, aby zapewnić bezpieczeństwo i niezawodność działania systemów pomiarowych, zaleca się stosowanie odpowiednich zabezpieczeń, takich jak układy ograniczające prąd, a także monitorowanie obwodów za pomocą przyrządów pomiarowych, które mogą dostarczyć informacji o stanie przekładnika. Przykładem może być stosowanie odpowiednich przekładników do systemów zabezpieczeń, które są zgodne z normami IEC 60044, co podkreśla bezpieczeństwo i wydajność tych urządzeń w aplikacjach przemysłowych.

Pytanie 30

W przypadku gdy instrukcje stanowiskowe nie określają szczegółowych terminów, przegląd urządzeń napędowych powinien być przeprowadzany przynajmniej raz na

A. rok
B. cztery lata
C. dwa lata
D. pięć lat
Odpowiedź 'dwa lata' jest zgodna z ogólnymi zaleceniami dotyczącymi przeglądów urządzeń napędowych, które określają, że w przypadku braku specyficznych instrukcji, minimalny okres między przeglądami powinien wynosić dwa lata. Cykliczne przeglądy są kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa oraz efektywności operacyjnej urządzeń. W praktyce, regularne inspekcje pozwalają na wczesne wykrywanie potencjalnych usterek, co zapobiega kosztownym awariom oraz wydłuża żywotność sprzętu. Na przykład, w przemyśle energetycznym, zgodnie z normami ISO 9001 i ISO 55001, regularne przeglądy są niezbędne do utrzymania systemów w optymalnym stanie operacyjnym. Przeglądy powinny obejmować analizę stanu technicznego komponentów, ich efektywności oraz zgodności z obowiązującymi normami. Dodatkowo, dokumentacja przeglądów jest ważnym elementem zarządzania majątkiem, który pozwala na prowadzenie odpowiednich analiz oraz podejmowanie decyzji inwestycyjnych w przyszłości.

Pytanie 31

Jakie prace są dozwolone w instalacjach elektrycznych, które nie są wyłączone spod napięcia w sieci TN?

A. Wymiana wkładek bezpiecznikowych.
B. Wykonywanie pomiaru rezystancji izolacji instalacji.
C. Zamiana gniazdek.
D. Dokręcanie przewodów w złączach.
Wymiana wkładek bezpiecznikowych w instalacjach elektrycznych niewyłączonych spod napięcia w układzie sieciowym TN jest dozwolona, ponieważ ta czynność nie wiąże się z bezpośrednim narażeniem pracownika na kontakt z elementami pod napięciem. Wkładki bezpiecznikowe są elementami, które można wymieniać bez rozłączania obwodu, co jest zgodne z zasadami bezpieczeństwa określonymi w normach PN-IEC 60364. W praktyce, wymiana wkładek bezpiecznikowych jest powszechnie stosowaną procedurą, która może być przeprowadzana przez przeszkolonych pracowników elektrycznych, co pozwala na kontynuowanie pracy urządzeń w przypadku awarii. W kontekście dobrych praktyk, istotne jest, aby personel posiadał odpowiednie kwalifikacje oraz znał zasady BHP, co zapewnia bezpieczeństwo podczas takich operacji. Zastosowanie odpowiednich narzędzi oraz przestrzeganie procedur operacyjnych pozwala na zminimalizowanie ryzyka i zapewnienie ciągłości zasilania w instalacjach elektrycznych.

Pytanie 32

Jaką minimalną wartość rezystancji powinno się zmierzyć w ścianach i podłodze w izolowanym miejscu pracy z urządzeniami o napięciu 400 V, aby zabezpieczenie przed dotykiem pośrednim było efektywne?

A. 10 kΩ
B. 50 kΩ
C. 25 kΩ
D. 75 kΩ
Wybór wartości rezystancji mniejszej niż 50 kΩ, jak 25 kΩ, 75 kΩ czy 10 kΩ, wynika z niewłaściwego rozumienia zasad ochrony przeciwporażeniowej. Rezystancja na poziomie 25 kΩ jest zdecydowanie zbyt niska dla urządzeń o napięciu 400 V, co może prowadzić do nieakceptowalnego ryzyka porażenia prądem. Niższe wartości oznaczają, że w przypadku awarii izolacji, prąd może przepływać do ziemi, co stwarza poważne zagrożenie dla operatorów. Z kolei wartość 75 kΩ, choć może wydawać się bezpieczna, jest niewystarczająca w kontekście niektórych norm, które jednoznacznie wskazują na 50 kΩ jako minimalny wymagany standard dla izolacji. W przypadku 10 kΩ, jest to wręcz niebezpieczne, ponieważ taka rezystancja zwiększa ryzyko przepływu prądu przez ciało człowieka w sytuacjach awaryjnych. Wartości rezystancji muszą być zgodne z zaleceniami norm, aby zapewnić odpowiednią ochronę przed niebezpieczeństwem elektrycznym. Pamiętajmy, że ochrona przeciwporażeniowa to nie tylko odpowiednie urządzenia, ale również zapewnienie właściwych warunków instalacyjnych i regularne kontrole ich stanu. Niewłaściwe podejście do tego zagadnienia może prowadzić do krytycznych sytuacji w miejscach pracy.

Pytanie 33

Na podstawie przedstawionych w tabeli wyników pomiarów, dotyczących silnika prądu stałego, określ które z wymienionych uszkodzeń wystąpiło w tym silniku.

Rezystancja uzwojeń pomiędzy zaciskami:Rezystancja izolacji pomiędzy zaciskami:
A1-A2D1-D2E1-E2A1-PED1-PEE1-PE
0,8 Ω0,9 Ω4,7 Ω123,1 MΩ102,5 MΩ166,6 MΩ
A. Nadpalenie izolacji między uzwojeniem bocznikowym, a obudową.
B. Przebicie izolacji uzwojenia twornika do obudowy.
C. Przerwa w uzwojeniu twornika.
D. Zwarcie międzyzwojowe w uzwojeniu bocznikowym.
Analizując pozostałe odpowiedzi, możemy zauważyć, że przynajmniej każda z nich odnosi się do różnych typów uszkodzeń, które mogą wystąpić w silniku prądu stałego, jednak żadna z nich nie wyjaśnia problemu tak dokładnie jak zwarcie międzyzwojowe w uzwojeniu bocznikowym. Uszkodzenie polegające na nadpaleniu izolacji między uzwojeniem bocznikowym a obudową mogłoby sugerować wystąpienie nadmiernych temperatur, jednak przy wysokiej rezystancji między zaciskami E1-E2, które zostały podane w tabeli, można stwierdzić, że nie występuje bezpośrednie przebicie do obudowy. Przebicie izolacji uzwojenia twornika do obudowy jest problematycznym zagadnieniem, ale również nie pasuje do przedstawionych wartości rezystancji, które wskazują na stabilność izolacji. Z kolei przerwa w uzwojeniu twornika mogłaby prowadzić do braku prądu w silniku, co również nie znajduje odzwierciedlenia w zmierzonych wartościach. Typowe błędy myślowe, które prowadzą do błędnych odpowiedzi, to np. analizowanie jedynie pojedynczych aspektów uszkodzenia, bez uwzględnienia całościowego obrazu pomiarów. W kontekście diagnostyki silników prądu stałego, kluczowe jest przyjrzenie się nie tylko wartościom rezystancji, ale także ich wzajemnym relacjom, aby uzyskać pełny obraz stanu maszyny i jej ewentualnych uszkodzeń.

Pytanie 34

W tabeli zestawiono wyniki pomiarów rezystancji izolacji różnych instalacji elektrycznych, przeprowadzonych podczas prób odbiorczych. Która z instalacji znajduje się w złym stanie technicznym, wykluczającym jej eksploatację?

InstalacjaRezystancja izolacji, MΩ
A.SELV0,9
B.FELV0,9
C.230 V/400 V1,5
D.400 V/ 690 V1,2
A. A.
B. B.
C. D.
D. C.
Wybór innej odpowiedzi niż B może wynikać z niedostatecznego zrozumienia kryteriów oceny stanu technicznego instalacji elektrycznych. Wiele osób przypuszcza, że wszystkie wartości rezystancji izolacji są akceptowalne, jeśli mieszczą się w pewnym zakresie, co jest błędnym podejściem. Każda instalacja elektryczna ma określone normy, które muszą być przestrzegane, aby zapewnić bezpieczeństwo i niezawodność. W przypadku instalacji elektrycznych, normy takie jak IEC 60364 wyraźnie wskazują, że rezystancja izolacji poniżej 1 MΩ jest niebezpieczna. Przypuszczenie, że wartości takie jak 1 MΩ są jedynie orientacyjne, ignoruje poważne zagrożenia związane z niską rezystancją, takie jak ryzyko pożaru lub porażenia prądem. Odpowiedzi inne niż B mogą również wskazywać na mylne zrozumienie pojęcia rezystancji izolacji, gdzie sądzono, że im wyższa wartość, tym lepiej, ale bez odniesienia do kontekstu użytkowego. Ignorowanie wpływu rezystancji na bezpieczeństwo eksploatacji prowadzi do poważnych konsekwencji, dlatego tak istotne jest stosowanie się do standardów i dobrych praktyk w każdej instalacji elektrycznej. W kontekście praktycznym, brak regularnych pomiarów i konserwacji instalacji, co może być przyczyną niskiej rezystancji, jest kolejnym typowym błędem, który może prowadzić do tragedii. Utrzymanie właściwych wartości rezystancji nie tylko chroni użytkowników, ale również zapewnia długowieczność samej instalacji.

Pytanie 35

Jaka jest minimalna wymagana wartość natężenia oświetlenia dla powierzchni blatów ławek w klasie?

A. 500 lx
B. 200 lx
C. 300 lx
D. 400 lx
Wymagana minimalna wartość natężenia oświetlenia powierzchni blatów ławek szkolnych w sali lekcyjnej wynosi 300 lx. Jest to standardowa wartość określona w normach oświetleniowych, takich jak PN-EN 12464-1, które regulują kwestie oświetlenia miejsc pracy, w tym również szkół. W praktyce oznacza to, że odpowiednie natężenie oświetlenia zapewnia komfort i efektywność nauki uczniów, co jest kluczowe dla ich skupienia oraz zdolności do przyswajania wiedzy. Oświetlenie na poziomie 300 lx pozwala na wygodne czytanie, pisanie i wykonywanie innych zadań wymagających precyzyjnego wzroku. Wartości poniżej tej normy mogą prowadzić do zmęczenia oczu i obniżenia wydajności uczniów. Przykładem zastosowania tej wartości jest projektowanie wnętrz w nowych szkołach, gdzie architekci uwzględniają odpowiednie źródła światła, aby zapewnić optymalne warunki do nauki.

Pytanie 36

Na podstawie zamieszczonych w tabeli danych łożysk dobierz łożysko do silnika o średnicy wału d = 12 mm, średnicy wewnętrznej tarczy łożyskowej D = 28 mm i szerokości tarczy łożyskowej B = 8 mm.

SymbolWymiary podstawowe
d [mm]D [mm]B [mm]r [mm]
6700101530,1
62003090,6
6001122880,3
630137121
A. 6001
B. 6700
C. 6301
D. 6200
Odpowiedź 6001 jest poprawna, ponieważ jej wymiary są zgodne z wymaganiami określonymi w pytaniu. Średnica wewnętrzna łożyska 6001 wynosi 12 mm, co odpowiada średnicy wału, a średnica zewnętrzna wynosi 28 mm oraz szerokość 8 mm. W praktyce, wybór odpowiedniego łożyska jest kluczowy dla zapewnienia prawidłowego działania silnika oraz jego długowieczności. Użycie odpowiednich łożysk minimalizuje tarcie, co z kolei przekłada się na mniejsze straty energii i wysoką efektywność pracy. Dodatkowo, łożyska są projektowane z myślą o określonych zastosowaniach, dlatego znajomość ich parametrów jest niezbędna. W branży mechanicznej, standardy takie jak ISO 355, które dotyczą wymiarów i tolerancji łożysk tocznych, powinny być stosowane w celu zapewnienia jakości i niezawodności komponentów. W przypadku łożysk, warto również zwrócić uwagę na ich zastosowanie w różnych środowiskach pracy, co może wpływać na wybór materiałów i rodzaju uszczelnienia, co z kolei wpływa na ich trwałość oraz efektywność eksploatacyjną.

Pytanie 37

Podczas badania skuteczności działania dwóch wyłączników różnicowoprądowych, których znamionowy prąd różnicowy wynosi 30 mA, uzyskano wyniki przedstawione w tabeli:
Przy założeniu, że prąd wyzwalający nie powinien być mniejszy niż 0,5 znamionowego prądu różnicowego oraz nie powinien przekraczać wartości znamionowego prądu różnicowego, o działaniu tych wyłączników można powiedzieć, że

Numer wyłącznika różnicowoprądowegoRzeczywisty, zmierzony prąd różnicowy
120 mA
210 mA
A. pierwszy i drugi działają prawidłowo.
B. pierwszy działa nieprawidłowo, a drugi działa prawidłowo.
C. pierwszy i drugi działają nieprawidłowo.
D. pierwszy działa prawidłowo, a drugi działa nieprawidłowo.
Kiedy patrzymy na odpowiedzi, widać, że część z nich opiera się na błędnych założeniach na temat działania wyłączników różnicowoprądowych. Wyłącznik nr 2, który ma prąd wyzwalający 10 mA, nie działa prawidłowo, bo jego wartość nie spełnia minimalnych wymagań dla znamionowego prądu różnicowego 30 mA. W kontekście bezpieczeństwa, ten wyłącznik nie zapewni skutecznej ochrony przed porażeniem, co może prowadzić do poważnych problemów. Mylenie sytuacji, że oba wyłączniki są w porządku, jest trochę na wyrost, bo opiera się na założeniu, że każdy niski prąd wyzwalający jest ok, a to nie jest zgodne z przepisami. W praktyce, wiele osób nie zdaje sobie sprawy, że nawet małe odchylenia od normy mogą prowadzić do dużych kłopotów. Obsługa tych zakresów prądowych jest kluczowa, bo nieodpowiednie ich interpretacje mogą prowadzić do lekkomyślności przy ochronie przed porażeniem. Dlatego warto zwracać uwagę na detale techniczne i stosować się do ustalonych norm, żeby mieć pewność, że systemy bezpieczeństwa w budynkach działają jak powinny.

Pytanie 38

Dokumentacja użytkowania instalacji elektrycznych chronionych wyłącznikami nadprądowymi nie musi obejmować

A. opisu doboru urządzeń zabezpieczających
B. zasad bezpieczeństwa przy realizacji prac eksploatacyjnych
C. spisu terminów oraz zakresów prób i badań kontrolnych
D. specyfikacji technicznej instalacji
W kontekście eksploatacji instalacji elektrycznych zabezpieczonych wyłącznikami nadprądowymi, kluczowe jest zrozumienie zakresu informacji, które powinny być zawarte w instrukcji eksploatacyjnej. Odpowiedzi, które sugerują, że opis doboru urządzeń zabezpieczających jest konieczny, mija się z celem funkcji dokumentacji. W rzeczywistości, opis doboru urządzeń zabezpieczających dotyczy etapu projektowania, a nie eksploatacji. Instrukcja powinna zawierać informacje praktyczne, takie jak wykaz prób i pomiarów kontrolnych, które umożliwiają monitorowanie funkcjonowania instalacji, oraz zasady bezpieczeństwa przy wykonywaniu prac, które są niezbędne dla ochrony ludzi i mienia. Ponadto, charakterystyka techniczna instalacji jest również istotna, ponieważ dostarcza informacji o właściwościach systemu, co może być pomocne w przypadku awarii lub przeglądów. Użytkownicy, którzy koncentrują się na doborze urządzeń, mogą zignorować kluczowe aspekty związane z codziennym użytkowaniem instalacji, co prowadzi do niewłaściwego zarządzania i potencjalnych zagrożeń. Zrozumienie różnicy pomiędzy projektowaniem a eksploatacją instalacji elektrycznych jest fundamentem skutecznego zarządzania systemami elektrycznymi w obiektach.

Pytanie 39

Dokumentacja użytkowania instalacji elektrycznych, które są chronione wyłącznikami nadmiarowo-prądowymi, nie musi zawierać

A. zasad bezpieczeństwa przy realizacji prac eksploatacyjnych
B. opisu doboru urządzeń zabezpieczających
C. specyfikacji technicznej instalacji
D. spisu terminów oraz zakresów prób i pomiarów kontrolnych
Wszystkie pozostałe odpowiedzi odnoszą się do kluczowych aspektów, które powinny być uwzględnione w instrukcji eksploatacji instalacji elektrycznych. Wykaz terminów oraz zakresów prób i pomiarów kontrolnych jest niezbędny, ponieważ regularne kontrole są podstawą utrzymania bezpieczeństwa i niezawodności instalacji. Dzięki nim można monitorować stan techniczny systemów i wykrywać potencjalne usterki. Charakterystyka techniczna instalacji również ma kluczowe znaczenie; zawiera informacje o parametrach pracy oraz specyfikacji zastosowanych elementów, co jest istotne dla personelu wykonującego prace eksploatacyjne. Zasady bezpieczeństwa przy wykonywaniu prac eksploatacyjnych są fundamentalne dla ochrony osób pracujących z instalacjami elektrycznymi. Zawierają one informacje o środkach ochrony osobistej oraz procedurach, które mają na celu zminimalizowanie ryzyka wystąpienia wypadków. Ignorowanie tych elementów w instrukcji eksploatacji może prowadzić do poważnych konsekwencji, w tym wypadków przy pracy. Warto podkreślić, że każdy z tych elementów jest zgodny z normami branżowymi, które nakładają obowiązek zapewnienia odpowiednich zabezpieczeń i procedur operacyjnych. Niezrozumienie ich znaczenia może prowadzić do błędnych wniosków oraz niedopatrzeń w procesie eksploatacji instalacji elektrycznych.

Pytanie 40

W systemach z stycznikami kategorii użytkowania DC-6 mogą być wykorzystywane

A. świetlówki
B. lampy sodowe
C. żarówki
D. lampy rtęciowe
Wybór świetlówek, lamp sodowych i lamp rtęciowych jako potencjalnych odpowiedzi na to pytanie jest mylący, ponieważ te typy źródeł światła mają różne właściwości, które wpływają na ich zastosowanie w układach prądu stałego, takich jak DC-6. Świetlówki, chociaż szeroko stosowane w oświetleniu, wymagają specjalnych układów elektronicznych do uruchamiania, co czyni je nieodpowiednimi dla prostych styczników stosowanych w układach DC-6. Dodatkowo, ich działanie opiera się na zjawisku wyładowania elektrycznego w gazie, co w połączeniu z prądem stałym może prowadzić do niestabilności i niewłaściwego działania. Lampy sodowe i rtęciowe z kolei są projektowane głównie z myślą o pracy w obwodach prądu przemiennego, a ich zastosowanie w systemach prądu stałego może prowadzić do przegrzewania się i uszkodzenia, ze względu na różnice w charakterystyce obciążeniowej. Te błędne podejścia wynikają z braku zrozumienia, jak różne źródła światła reagują na różne typy prądów oraz jakie są wymagania techniczne dla ich prawidłowego działania. Kluczowe jest, aby przy doborze elementów w instalacjach elektrycznych, opierać się na ich specyfikacjach technicznych oraz normach branżowych, aby zapewnić bezpieczeństwo i efektywność działania całego systemu oświetleniowego.