Wyniki egzaminu

Nowy egzamin

Informacje o egzaminie:

Zawód: Technik farmaceutyczny
Kwalifikacja: MED.09 - Sporządzanie i wytwarzanie produktów leczniczych oraz prowadzenie obrotu produktami leczniczymi, wyrobami medycznymi, suplementami diety i środkami spożywczymi specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz innymi produktami dopuszczonymi do obrotu w aptece
Data rozpoczęcia: 17 grudnia 2025 20:18
Data zakończenia: 17 grudnia 2025 20:31

Egzamin zdany!

Wynik: 37/40 punktów (92,5%)

Wymagane minimum: 20 punktów (50%)

Pochwal się swoim wynikiem!

Facebook

X.com

Szczegółowe wyniki:

Pytanie 1

Producent leku jest zobowiązany do udostępnienia próbek archiwalnych w celu przeprowadzenia kontroli przez

A. Przewodniczącego Naczelnej Rady Aptekarskiej.

B. Głównego Inspektora Sanitarnego.

C. inspektora ds. wytwarzania Głównego Inspektoratu Farmaceutycznego.

D. ministra odpowiedzialnego za zdrowie.

Inspektor do spraw wytwarzania Głównego Inspektoratu Farmaceutycznego (GIF) jest odpowiedzialny za przeprowadzanie inspekcji wytwórni leków, co obejmuje również kontrolę próbek archiwalnych. Zgodnie z ustawą o lekach oraz regulacjami prawa farmaceutycznego, wytwórcy mają obowiązek przechowywania próbek archiwalnych, które mogą być niezbędne do oceny jakości i bezpieczeństwa produkowanych leków. Tego typu inspekcje są kluczowe dla zapewnienia, że produkty lecznicze spełniają wymagania standardów jakości, co jest fundamentem dla ochrony zdrowia publicznego. Na przykład, podczas inspekcji inspektorzy mogą sprawdzić, czy próbki archiwalne są odpowiednio oznaczone, przechowywane w warunkach zgodnych z normami oraz czy dokumentacja dotycząca ich pochodzenia i przechowywania jest kompletna. W praktyce, efektywna współpraca z GIF i spełnienie ich wymogów jest dla producentów kluczowe, aby uniknąć potencjalnych sankcji i zapewnić ciągłość swojej działalności na rynku farmaceutycznym.

Pytanie 2

Ile jodu potrzeba do przygotowania 250,0 g Płynu Lugola według przepisu farmakopealnego?

IODI SOLUTIO AQUOSA

PRZYGOTOWANIE
Kalii iodidum      2,0
Iodum              1,0
Aqua purificata   97,0

A. 0,97 g

B. 2,50 g

C. 2,58 g

D. 1,00 g

Odpowiedź 2,50 g jest poprawna, ponieważ wynika z zastosowania proporcji w przygotowaniu Płynu Lugola. W standardowych praktykach farmakopealnych na 100 g tego płynu przypada 1 g jodu, co oznacza, że w 250 g płynu potrzebujemy pięciokrotnie więcej jodu. Obliczenia opierają się na prostym przeliczeniu: 1 g jodu na 100 g płynu, co skalujemy do 250 g, uzyskując 2,50 g jodu. Przygotowywanie Płynu Lugola z właściwą ilością jodu jest kluczowe w farmacji, ponieważ nieprawidłowe proporcje mogą wpływać na skuteczność terapeutyczną oraz bezpieczeństwo stosowania. Zastosowanie tego rozwiązania jest powszechne w farmacji i medycynie, gdzie precyzyjne formuły są niezbędne dla zachowania jakości. Dodatkowo, znajomość takich proporcji jest istotna także w kontekście produkcji i kontroli jakości leków.

Pytanie 3

Ilość wodna to masa

A. podłoża maściowego [g], które na stałe zwiąże 100,0 g wody w temperaturze 20°C

B. wody [g], którą na stałe zwiąże 100,0 g bezwodnego podłoża maściowego w temperaturze 20°C

C. podłoża maściowego [g], które na stałe zwiąże 1,0 g wody w temperaturze 20°C

D. wody [g], którą na stałe zwiąże 1,0 g bezwodnego podłoża maściowego w temperaturze 20°C

Liczba wodna definiuje ilość wody, którą jest w stanie trwale związać określona masa podłoża maściowego w danej temperaturze, w tym przypadku 20°C. Odpowiedź, że liczba wodna to ilość wody [g], którą trwale zwiąże 100,0 g bezwodnego podłoża maściowego, jest prawidłowa, ponieważ odzwierciedla rzeczywisty proces formułowania preparatów maściowych. W praktyce oznacza to, że dla danego podłoża, które jest bezwodne, istnieje maksymalna ilość wody, jaką można w nim zatrzymać bez ryzyka destabilizacji jego struktury. Na przykład, w przypadku maści hydrofilowych, takich jak maści oparte na żelatynie, wiedza na temat liczby wodnej jest kluczowa dla uzyskania odpowiednich właściwości reologicznych oraz stabilności formuły. Ponadto, określenie liczby wodnej pozwala na optymalizację receptur, co jest istotne w produkcji przemysłowej oraz w badaniach naukowych, gdzie kontrola nad składnikami jest niezbędna dla jakości końcowego produktu.

Pytanie 4

Jakie substancje powodują rozszerzenie źrenicy po ich podaniu?

A. adrenaliny i pseudoefedryny

B. diklofenaku i siarczanu sodu

C. norepinefryny i lowastatyny

D. siarczanu atropiny lub tropikamidu

Adrenalina, będąca katecholaminą, może prowadzić do różnych efektów w organizmie, ale nie jest stosowana do rozszerzania źrenic. Jej działanie koncentruje się głównie na recepturach adrenergicznych, co skutkuje zwiększeniem ciśnienia krwi i przyspieszeniem akcji serca, ale nie wpływa na mięśnie oka odpowiedzialne za regulację wielkości źrenicy. Pseudoefedryna, stosowana jako lek zmniejszający obrzęk błony śluzowej nosa, również nie ma właściwości rozszerzających źrenice. Przekonania, że leki te mogą wpływać na źrenice, mogą wynikać z ich wpływu na ogólną reakcję organizmu, jednak nie mają one działania mydriatycznego, co jest istotne w kontekście tego pytania. Z kolei diklofenak, niesteroidowy lek przeciwzapalny, i siarczan sodu, który jest stosowany w różnych terapiach, nie mają żadnego wpływu na mechanizmy rozszerzania źrenic. Użytkownicy mogą mylić te leki z ich działaniami przeciwbólowymi lub przeciwzapalnymi, ale ich zastosowanie w okulistyce jest niespecyficzne dla mechanizmu zmiany średnicy źrenicy. Norepinefryna i lowastatyna również nie mają zastosowania w omawianym kontekście; norepinefryna, podobnie jak adrenalina, jest katecholaminą, a lowastatyna jest lekiem obniżającym poziom cholesterolu, nie wpływającym na działanie mięśni oka. Wnioski płynące z tych mylnych koncepcji sugerują potrzebę lepszego zrozumienia farmakologii leków oraz ich specyficznych zastosowań w praktyce medycznej.

Pytanie 5

Wydając produkt leczniczy ALAX z apteki, który zawiera Frangulae corticis extractum siccum, powinieneś poinformować pacjenta, że mogą wystąpić

A. skurczowe bóle brzucha

B. zakłócenia pracy mózgu

C. problemy ze wzrokiem

D. kołatania serca

Stosowanie preparatu ALAX, który zawiera wyciąg z kory franguli (Frangulae corticis extractum siccum), może prowadzić do wystąpienia skurczowych bólów brzucha. Jest to efekt uboczny związany z działaniem przeczyszczającym tego produktu, który może podrażniać jelita, powodując skurcze i dyskomfort. W praktyce farmaceutycznej niezwykle istotne jest, aby pacjenci byli świadomi potencjalnych działań niepożądanych związanych z lekami, które stosują. Farmaceuci powinni informować pacjentów o tym, że skurczowe bóle brzucha mogą wystąpić, zwłaszcza w przypadku stosowania większych dawek lub przy dłuższym czasie stosowania leku. Dobrą praktyką jest także zachęcanie pacjentów do zgłaszania wszelkich niepokojących objawów, co pozwala na szybką interwencję i ewentualną zmianę terapii. Ponadto, warto przypomnieć, że każdy lek może wywoływać różne reakcje w organizmie, dlatego też indywidualne podejście do pacjenta oraz monitorowanie efektów terapii są kluczowe w procesie farmakoterapii.

Pytanie 6

W stanowisku pracy technika farmaceutycznego znajdują się: waga do ważenia substancji w proszku i cieczy, 3 zlewki, 3 bagietki. Aby przygotować SAPO KALINUS, technik będzie potrzebował także

A. sterylizator powietrzny

B. lożę laminarną

C. palnik gazowy

D. łaźnię wodną

Łaźnia wodna jest kluczowym urządzeniem wykorzystywanym w laboratoriach farmaceutycznych do kontrolowania temperatury podczas procesów przygotowywania substancji. W przypadku SAPO KALINUS, który może wymagać precyzyjnego podgrzewania substancji czynnych, łaźnia wodna zapewnia równomierne i stabilne warunki dla reakcji chemicznych. Przykładowo, wiele protokołów farmaceutycznych zaleca stosowanie łaźni wodnych przy rozpuszczaniu substancji w płynach, co wpływa na uzyskanie stabilnych i jednorodnych roztworów. Dodatkowo, łaźnia wodna pozwala na monitorowanie temperatury z wysoką dokładnością, co jest niezbędne do zapewnienia jakości i bezpieczeństwa preparatów. W standardach GMP (Good Manufacturing Practices) podkreśla się znaczenie właściwego zarządzania temperaturą w procesach produkcyjnych, co czyni łaźnię wodną niezbędnym elementem wyposażenia w każdej aptece lub laboratorium zajmującym się przygotowaniem leków.

Pytanie 7

W domu pacjent może samodzielnie zrealizować wstrzyknięcie

A. dotętnicze

B. dożylne

C. podskórne

D. domięśniowe

Wstrzyknięcie podskórne jest jedną z najprostszych i najczęściej stosowanych metod podawania leków, które pacjent może wykonywać samodzielnie w warunkach domowych. Ta technika polega na wprowadzeniu leku do tkanki podskórnej, co jest stosunkowo proste do wykonania, ponieważ nie wymaga specjalistycznych umiejętności ani sprzętu. Przykładem zastosowania wstrzyknięć podskórnych są insuliny stosowane przez pacjentów z cukrzycą. Osoba chora na cukrzycę często musi samodzielnie monitorować poziom glukozy we krwi i wprowadzać odpowiednie dawki insuliny. Wstrzyknięcia podskórne są również stosowane w terapii niektórych leków biologicznych, które pacjenci mogą aplikować w domu, co znacząco poprawia ich komfort i jakość życia. Zgodnie z wytycznymi europejskimi, ważne jest, aby pacjenci byli odpowiednio przeszkoleni przez personel medyczny przed rozpoczęciem samodzielnych wstrzyknięć, aby zminimalizować ryzyko powikłań oraz zapewnić skuteczność terapii.

Pytanie 8

Który z kodów dodatkowych uprawnień zdrowotnych pacjentki odnosi się do kobiet w czasie ciąży, porodu lub połogu, które nie mają obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego z innego tytułu?

A. PO

B. DN

C. CN

D. BW

Odpowiedź CN jest poprawna, ponieważ odnosi się do kodu uprawnień dodatkowych pacjenta, który dotyczy kobiet w trakcie ciąży, porodu lub połogu, a które nie są objęte obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym z innego tytułu. Zgodnie z przepisami prawa, kobiety w ciąży mają prawo do specjalnych świadczeń zdrowotnych, w tym do opieki prenatalnej oraz postnatalnej. Kod CN przyznaje dodatkowe uprawnienia do korzystania z tych świadczeń, co jest szczególnie ważne w sytuacjach, gdy standardowe ubezpieczenie nie pokrywa kosztów związanych z opieką nad matką i dzieckiem. Przykładowo, kobieta, która nie jest objęta ubezpieczeniem zdrowotnym, może skorzystać z porady ginekologicznej lub położniczej, co jest kluczowe dla zapewnienia zdrowia jej oraz noworodka. Dobrą praktyką jest, aby wszystkie placówki medyczne były świadome tego kodu, aby mogły skutecznie informować pacjentki o ich prawach i dostępnych usługach.

Pytanie 9

Spirytus salicylowy to 2% etanolowo-wodny roztwór kwasu salicylowego. Oblicz koncentrację kwasu salicylowego w leku przygotowanym na podstawie zamieszczonej recepty.

Rp.
Resorcini
Mentholi                  aa 0,3
Spir. salicylati            20,0
Spir. vini               ad 50,0
M.f. sol.
D.S. Zewnętrznie.

A. 0,6%

B. 0,8%

C. 0,4%

D. 0,2%

Odpowiedź 0,8% jest prawidłowa. Żeby obliczyć stężenie kwasu salicylowego w leku, trzeba najpierw spojrzeć na skład spirytusu salicylowego. Jest to 2% roztwór, więc w 100 g tego roztworu mamy 2 g kwasu salicylowego. Jak wziąłeś 20 g spirytusu, to wychodzi, że masz 0,4 g kwasu salicylowego (20 g razy 2 g na 100 g). Następnie, żeby obliczyć stężenie w całkowitym leku, musisz uwzględnić, że cały lek waży 50 g. Więc stężenie procentowe obliczamy dzieląc masę kwasu przez masę leku i mnożąc przez 100: (0,4 g / 50 g) razy 100 = 0,8%. Takie obliczenia są ważne w farmacji, bo pozwalają na odpowiednie przygotowanie leków i zapewniają, że działają one jak trzeba. Dobrze jest mieć na uwadze, że precyzyjne obliczenia są kluczowe dla bezpieczeństwa i skuteczności leczenia.

Pytanie 10

Maksymalne dawki wskazane w Farmakopei Polskiej odnoszą się do przeciętnego pacjenta, którym jest

A. kobieta w wieku 20 - 40 lat, ważąca około 60 kg

B. mężczyzna w wieku 18 - 65 lat, ważący około 70 kg

C. mężczyzna w wieku 20 - 40 lat, o masie ciała około 70 kg

D. kobieta w wieku 18 - 65 lat, ważąca około 60 kg

Wybór odpowiedzi dotyczącej kobiety w wieku 18-65 lat, o masie ciała około 60 kg, lub innych błędnych opcji, może być wynikiem niepełnego zrozumienia, jakie zasady rządzą ustalaniem maksymalnych dawek leków w kontekście populacji. Farmakopea Polska wyznacza dawki maksymalne na podstawie reprezentatywnej grupy pacjentów, co pozwala na dostosowanie terapii do najczęstszych cech demograficznych. Kobiety, zwłaszcza te młodsze lub starsze, nie są reprezentatywne dla grupy 20-40 latków, co prowadzi do nadmiernego ogólniania i błędnych wniosków. Ponadto, masa ciała jest kluczowym czynnikiem przy ustalaniu dawek, a 60 kg dla kobiet jest znacznie niższa od średniej dla mężczyzn w tym wieku, co może prowadzić do nieadekwatnych rezultatów terapeutycznych. Z perspektywy farmakologicznej, pomijanie różnic płciowych oraz wieku w dawkowaniu prowadzi do ryzyka niepożądanych skutków ubocznych i nieefektywności leczenia. Typowe błędy myślowe to przyjmowanie, że wszyscy pacjenci są homogeniczni, bez uwzględnienia indywidualnych różnic, co jest fundamentalnym błędem w praktyce klinicznej i może skutkować poważnymi konsekwencjami zdrowotnymi.

Pytanie 11

W preparatach stosowanych drogą inhalacyjną w terapii astmy oskrzelowej wykorzystuje się:

A. Naphazolinum

B. Salbutamolum

C. Theophylinum

D. Aminophylinum

Salbutamolum, będący selektywnym agonistą receptora beta-2 adrenergicznego, jest szeroko stosowany w leczeniu astmy oskrzelowej ze względu na swoje działanie rozszerzające oskrzela. Działa poprzez relaksację mięśni gładkich dróg oddechowych, co prowadzi do poprawy przepływu powietrza i zmniejszenia duszności. Preparaty zawierające salbutamol są dostępne w formie inhalatorów, co pozwala na szybką i bezpośrednią interwencję w przypadku wystąpienia objawów astmy. Przykładem może być stosowanie salbutamolu w formie inhalatora ciśnieniowego, który pacjent może używać w trakcie ataku astmy, co jest zgodne z wytycznymi Global Initiative for Asthma (GINA). Oprócz tego, salbutamol może być stosowany w leczeniu przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP), co podkreśla jego wszechstronność i znaczenie w terapii chorób układu oddechowego. Warto również zaznaczyć, że ze względu na swój mechanizm działania, salbutamol wykazuje szybkie działanie, co jest kluczowe w sytuacjach nagłych.

Pytanie 12

W jakim przedziale temperatur, według FP X, powinno się przechowywać lek, jeśli na etykiecie napisano przechowywać w chłodnym miejscu?

A. Od 16°C do 25°C

B. Od 0°C do 1°C

C. Od 2°C do 7°C

D. Od 8°C do 15°C

Odpowiedź 'Od 8°C do 15°C' jest zgodna z wytycznymi zawartymi w Farmakopei Polskiej (FP X), która definiuje temperaturę przechowywania leków w kategoriach 'chłodnego miejsca'. Przechowywanie w tym zakresie temperatur jest kluczowe dla zachowania stabilności chemicznej i biologicznej leków. Właściwe warunki przechowywania ograniczają ryzyko degradacji substancji czynnych oraz powstawania produktów ubocznych, które mogłyby być szkodliwe dla pacjentów. Na przykład, wiele leków biotechnologicznych, szczepionek czy antybiotyków wymaga przechowywania w zimnym miejscu, aby zachować ich efektywność. W praktyce, apteki i placówki medyczne powinny regularnie monitorować temperaturę przechowywania, aby zapewnić, że jest ona zgodna z wymaganiami producenta oraz normami prawnymi. Użycie odpowiednich urządzeń, takich jak lodówki farmaceutyczne, jest standardem w branży, co dodatkowo potwierdza znaczenie przestrzegania tych wytycznych dla bezpieczeństwa pacjentów.

Pytanie 13

Jakie są zasady dotyczące wydawania leków refundowanych zapisanych na recepcie, z wyjątkiem antybiotyków i form iniekcji?

A. Leki refundowane wydaje się w pełnych opakowaniach w ilości maksymalnie zbliżonej do tej zapisanej na recepcie

B. Leki refundowane wydaje się w pełnych opakowaniach bez względu na ilość

C. Leki refundowane należy wydawać w pełnych opakowaniach w ilości przekraczającej tę, która została podana przez lekarza na recepcie

D. Leki refundowane wydaje się w podzielonych opakowaniach

Wydawanie leków refundowanych zgodnie z zapisami na receptach jest kluczowym elementem procesu farmaceutycznego. Prawidłowa odpowiedź wskazuje, że leki te powinny być wydawane w pełnych opakowaniach w ilości maksymalnie zbliżonej do tej, która została zapisana przez lekarza. To podejście ma na celu zapewnienie pacjentowi odpowiedniej ilości leku, a jednocześnie minimalizowanie ryzyka nadmiarowego wydawania, co mogłoby prowadzić do marnotrawienia zasobów publicznych. Przykładowo, jeśli lekarz przepisał pacjentowi 30 tabletek leku, farmaceuta powinien wydać jedno pełne opakowanie, które mieści tę ilość lub zbliżoną, ale nie więcej niż to, co jest wskazane na recepcie. Taka praktyka jest zgodna z zaleceniami Narodowego Funduszu Zdrowia, który podkreśla znaczenie precyzyjnego przestrzegania zapisów na receptach dla utrzymania efektywności systemu refundacji i ochrony zdrowia publicznego. Warto dodać, że w przypadku leków refundowanych istnieje również potrzeba monitorowania ich stosowania przez pacjentów, co dodatkowo uzasadnia ściślejsze trzymanie się zapisów na recepcie.

Pytanie 14

Jaka jest farmakopealna łacińska nazwa maści stosowanej w leczeniu odmrożeń?

A. Bismuthi subgallatis unguentum

B. Ammonii bituminosulfonatis unguentum

C. Unguentum Methyli salicylici

D. Unguentum contra congelationem

Odpowiedź 'Unguentum contra congelationem' jest poprawna, ponieważ jest to farmakopealna nazwa łacińska, która dosłownie oznacza 'maść przeciw odmrożeniom'. Zawiera składniki aktywne, które mają działanie ochronne na skórę, wspomagając regenerację tkanek uszkodzonych przez niską temperaturę. W kontekście praktycznym, maść ta jest często stosowana w medycynie sportowej oraz w warunkach zimowych, gdzie występuje ryzyko odmrożeń. Wspierając gojenie ran oraz łagodząc objawy, takie jak ból i stan zapalny, produkt ten jest kluczowy w profilaktyce i leczeniu uszkodzeń skóry spowodowanych działaniem zimna. Zgodnie z obowiązującymi standardami farmakopealnymi, stosowanie odpowiednich formułacji maściowych zapewnia skuteczność i bezpieczeństwo terapii, co jest szczególnie ważne w przypadku pacjentów narażonych na ekstremalne warunki atmosferyczne.

Pytanie 15

Dawka maksymalna dobowa chlorowodorku efedryny podanego doustnie wynosi 0,15 g. Jaką maksymalną ilość chlorowodorku efedryny należy wpisać w miejsce "X" w przedstawionej recepcie, jeżeli lek jest przeznaczony dla trzyletniego dziecka? Do obliczeń zastosuj wzór Younga:

Dd = wiek dziecka(lata)
wiek dziecka(lata) + 12 · Maksymalna dawka dla dorosłych (wg FP)

Rp.
 Ephedrini hydrochloridi  X
 Aquae                       5,0
 Thymi sirupi ad           120,0
 M.f. Mixt.
 S. 2 x dz. łyżeczkę (6,0 g) dla dziecka lat 3

A. 0,100 g

B. 0,030 g

C. 0,150 g

D. 0,300 g

Odpowiedź 0,300 g jest prawidłowa, ponieważ przy obliczaniu dawki chlorowodorku efedryny dla trzyletniego dziecka należy zastosować wzór Younga, który uwzględnia wagę dziecka oraz maksymalną dawkę leku dla dorosłych. Zgodnie z tym wzorem, dawka leku dla dzieci powinna być proporcjonalnie mniejsza od dawki stosowanej u dorosłych, ale w tym przypadku maksymalne dawkowanie dla dzieci nie powinno przekraczać 0,15 g na dobę. Warto zauważyć, że dla dziecka o wadze około 15 kg, maksymalna dobowa dawka chlorowodorku efedryny oblicza się z zastosowaniem przelicznika, który w tym przypadku wynosi 2 mg/kg masy ciała. W przeliczeniu na dobę, dziecko nie powinno otrzymać więcej niż 30 mg leku, co odpowiada 0,030 g, jednak lekarz może w określonych sytuacjach zadecydować o większej dawce, o ile nie przekracza ona 0,300 g. Dlatego przyjmując odpowiednie zalecenia oraz mając na uwadze bezpieczeństwo pacjenta, można uzasadnić, że maksymalne dawkowanie 0,300 g jest akceptowalne w przypadku nadzoru medycznego.

Pytanie 16

Średnia gęstość roztworu Devikap to 1,10 g/mL. Oblicz, ile preparatu Devikap należy użyć przy sporządzaniu leku recepturowego według podanej recepty z uwzględnieniem informacji z ulotki.

Fragment ulotki leku
DEVIKAP
Cholecalciferolum
15 000 j.m./mL, płyn doustny
Skład
1 mL (ok. 30 kropli) zawiera 15 000 j.m. cholekalcyferolu (Cholecalciferolum).
Substancje pomocnicze: makrogolglicerolu rycynooleinian, sacharoza (250 mg/mL), disodu fosforan dwuwodny lub dwunastowodny, kwas cytrynowy jednowodny, aromat anyżowy, alkohol benzylowy (15 mg/mL), woda oczyszczona.
1 kropla zawiera około 500 j.m. witaminy D3.
Rp.
Vit. A liq.100 000 j.m.
Vit. D liq.45 000 j.m.
Ung. Cholesteroliad 100,0
M.f.ung.

A. 2,20 g

B. 4,09 g

C. 4,50 g

D. 3,30 g

Odpowiedź 3,30 g jest prawidłowa, ponieważ wynika z obliczeń opartych na danych dotyczących roztworu Devikap. Aby przygotować 45 000 j.m. witaminy D3, konieczne jest odważenie 3 ml roztworu, ponieważ każdy mililitr zawiera 15 000 j.m. witaminy D3. Następnie, przy pomocy gęstości roztworu, która wynosi 1,10 g/ml, obliczamy masę potrzebną do odważenia: 3 ml * 1,10 g/ml daje nam 3,30 g. Tego rodzaju obliczenia są standardową praktyką w farmacji, gdzie precyzyjne dawkowanie substancji czynnych jest kluczowe dla bezpieczeństwa pacjentów. Należy pamiętać, że w farmacji obowiązują określone normy dotyczące wytwarzania leków, a zasady te mają na celu zapewnienie, że preparaty są skuteczne i bezpieczne. W kontekście przygotowywania leków recepturowych, znajomość gęstości oraz umiejętność przeliczania jednostek miary są niezbędne dla każdego farmaceuty, aby móc odpowiednio przygotować leki zgodnie z określonymi recepturami.

Pytanie 17

Która z wymienionych substancji ulega szybkiemu procesowi utleniania pod wpływem światła i wymaga szczególnej ochrony przed jego dostępem w trakcie przechowywania?

A. Furosemid

B. Mannitol

C. Epinefryna

D. Metamizol

Epinefryna, znana również jako adrenalina, jest substancją, która ulega szybkiemu utlenianiu pod wpływem światła, co czyni ją szczególnie wrażliwą na działanie promieniowania UV. W praktyce oznacza to, że należy ją przechowywać w szczelnie zamkniętych, ciemnych pojemnikach, aby zminimalizować jej kontakt ze światłem. Utlenianie epinefryny prowadzi do degradacji jej właściwości farmakologicznych, co może wpływać na skuteczność leczenia. Przykładem praktycznym jest potrzeba stosowania epinefryny w stanach nagłych, takich jak reakcje anafilaktyczne, gdzie jej działanie musi być natychmiastowe. Właściwe przechowywanie tego leku, zgodne z zaleceniami farmaceutycznymi oraz standardami dobrej praktyki w aptece, ma kluczowe znaczenie dla zapewnienia jego skuteczności. Dodatkowo, świadomość dotycząca właściwego zarządzania substancjami wrażliwymi na światło jest istotna dla wszystkich pracowników służby zdrowia, aby zapewnić bezpieczeństwo pacjentów i skuteczność terapii.

Pytanie 18

Sylimaryna obecna w owocach ostropestu - Silybi mariani fructus posiada działanie

A. wykrztuśne

B. zmniejszające ciśnienie tętnicze krwi

C. relaksujące

D. ochronne dla komórek wątroby

Sylimaryna, zawarta w owocach ostropestu plamistego, wykazuje silne działanie ochronne na komórki wątroby. Jej mechanizm działania opiera się na wspomaganiu detoksykacji organizmu poprzez zwiększenie produkcji enzymów wątrobowych, które są kluczowe w procesach detoksykacyjnych. Dodatkowo, sylimaryna działa jako przeciwutleniacz, co oznacza, że neutralizuje wolne rodniki, które w przeciwnym razie mogłyby uszkadzać komórki wątroby. To działanie jest szczególnie istotne w kontekście ochrony przed skutkami toksycznych substancji, takich jak alkohol czy leki. W praktyce, sylimaryna jest często wykorzystywana w terapii chorób wątroby, takich jak stłuszczenie wątroby, marskość czy wirusowe zapalenie wątroby. Badania wykazują, że suplementacja sylimaryną może przyczynić się do poprawy funkcji wątroby oraz jakości życia pacjentów, co czyni ją ważnym elementem w praktykach zdrowotnych i dietetycznych.

Pytanie 19

W jaki sposób personel apteki szpitalnej powinien zareagować na przeterminowany lek w formie kropli do użytku wewnętrznego?

A. przekazać do utylizacji

B. wyrzucić do odpadów ogólnych

C. dać pacjentowi

D. zwrócić do hurtowni

Przekazywanie przeterminowanych leków do utylizacji jest kluczowym elementem procedur zarządzania farmaceutyką w placówkach medycznych. Zgodnie z wytycznymi Światowej Organizacji Zdrowia oraz lokalnymi przepisami dotyczącymi gospodarowania odpadami medycznymi, leki, które utraciły swoją datę ważności, nie mogą być stosowane ani wydawane pacjentom, ponieważ mogą nie być już skuteczne, a w niektórych przypadkach mogą nawet być szkodliwe. Utylizacja takich produktów zapewnia, że nie trafią one do obiegu i nie będą narażać zdrowia pacjentów. Przykładem dobrych praktyk w tym zakresie jest współpraca z certyfikowanymi firmami zajmującymi się utylizacją odpadów farmaceutycznych, które stosują odpowiednie metody, takie jak spalanie czy unieszkodliwianie poprzez współspalanie w piecach przemysłowych, co minimalizuje ryzyko zanieczyszczenia środowiska. Regularne audyty i szkolenia dla personelu apteki szpitalnej w zakresie utylizacji odpadów medycznych są niezbędne dla zapewnienia zgodności z obowiązującymi normami.

Pytanie 20

Kto ma prawo do wystawiania recept?

A. farmaceuta, lekarz, psychoterapeuta

B. dentysta, fizjoterapeuta, weterynarz

C. lekarz, pielęgniarka, dentysta

D. stomatolog, pielęgniarka, technik farmacji

Odpowiedź 'lekarz, pielęgniarka, lekarz dentysta' jest jak najbardziej trafna. Te zawody mają uprawnienia do wystawiania recept w Polsce. Lekarze, niezależnie od tego jaką mają specjalizację, to podstawowi wystawcy recept, bo mają odpowiednie wykształcenie i licencje. Pielęgniarki, które ukończyły specjalne kursy, też mogą wystawiać recepty, zwłaszcza na leki, które często są potrzebne, jak na przykład leki przeciwbólowe. Co do lekarzy dentystów, to oni jako specjaliści w stomatologii mogą przepisywać leki, które są im potrzebne w praktyce. To wszystko jest ważne, bo dzięki temu pacjenci mają dostęp do leków, które są im niezbędne. Warto także pamiętać, że chociaż farmaceuci odgrywają kluczową rolę w systemie ochrony zdrowia, to nie mogą wystawiać recept na własną rękę, a jedynie realizować te, które podpisał ktoś uprawniony.

Pytanie 21

W celu sporządzenia leku według zamieszczonej recepty balsam peruwiański należy

Rp.
 Balsami peruviani
 Ricini olei
 Paraffini liq.               aa    2,0
 Vaselini albi                ad  150,0
 M.f. ung.

 D.S. Zewnętrznie

A. rozetrzeć z wazeliną białą.

B. rozpuścić w parafinie ciekłej.

C. rozetrzeć z olejem rycynowym w stosunku 1:1.

D. rozpuścić w stopionej wazelinie białej.

Odpowiedź "rozetrzeć z olejem rycynowym w stosunku 1:1" jest prawidłowa, ponieważ wskazuje właściwą metodę przygotowania balsamu peruwiańskiego. W recepturze farmaceutycznej kluczowe jest, aby składniki były mieszane w odpowiednich proporcjach, co zapewnia ich skuteczność i bezpieczeństwo stosowania. Balsam peruwiański, znany ze swoich właściwości leczniczych, powinien być łączony z olejem rycynowym w równych ilościach, co podkreśla konieczność precyzyjnego odmierzania składników. W praktyce farmaceutycznej, właściwe przygotowanie leków jest kluczowe dla uzyskania pożądanych efektów terapeutycznych. Niewłaściwe proporcje mogą prowadzić do zmniejszenia skuteczności leku lub zwiększenia ryzyka działań niepożądanych. Warto zaznaczyć, że zastosowanie oleju rycynowego jako medium do rozcierania balsamu zapewnia lepszą absorpcję składników aktywnych. Przykładowo, w dermatologii preparaty na bazie balsamu peruwiańskiego stosuje się w leczeniu stanów zapalnych skóry, a ich skuteczność w dużej mierze zależy od odpowiedniego przygotowania.

Pytanie 22

Ile klarytromycyny otrzyma 6-letnie dziecko zgodnie z załączoną receptą?

Rp.

Klacid (klarytromycyna)     125 mg/5 ml
2 op. a 60 ml

D.S. 2 x dziennie 7,5 ml przez 7 dni

A. 3000 mg

B. 1750 mg

C. 1250 mg

D. 2625 mg

Obliczenie ilości klarytromycyny, którą przyjmie 6-letnie dziecko, wymaga dokładnego pomnożenia dawki jednorazowej przez liczbę dawek w ciągu dnia oraz przez czas trwania kuracji. W przypadku klarytromycyny istotne jest również uwzględnienie stężenia leku w preparacie stosowanym u dziecka. Standardowe praktyki w pediatrii wskazują na to, że dawkowanie leków powinno być starannie dostosowane do masy ciała oraz wieku pacjenta, aby zapewnić skuteczność i bezpieczeństwo terapii. Przyjmując, że dziecko ma określoną dawkę jednorazową, na przykład 250 mg, oraz że przepisano 3 dawki dziennie przez 7 dni, obliczenie wygląda następująco: 250 mg x 3 x 7 = 5250 mg. Jednak w kontekście recepty, należy również uwzględnić stężenie leku oraz jego formę, co może prowadzić do zmiany ostatecznej wartości. Wysokie standardy w praktyce medycznej podkreślają dokładne obliczenia, aby uniknąć potencjalnych błędów w leczeniu, co jest niezwykle ważne w przypadku dzieci, które są bardziej wrażliwe na działanie leków.

Pytanie 23

W zapobieganiu choroby wieńcowej stosuje się kwas acetylosalicylowy, ponieważ

A. hamuje agregację płytek krwi

B. powoduje rozpad zakrzepu

C. przyspiesza krzepnięcie krwi

D. wywołuje rozkurcz mięśni gładkich w naczyniach krwionośnych

Kwas acetylosalicylowy, znany też jako ASA, jest dość popularny w profilaktyce choroby wieńcowej, bo pomaga w hamowaniu zlepiania się płytek krwi. Działa tak, że blokuje enzym COX-1, który jest odpowiedzialny za produkcję tromboksanu A2. Ten tromboksan z kolei sprawia, że płytki krwi zaczynają się zlepiać. Jak jest go mniej, to płytki mają trudniej się zlepić, a to jest kluczowe, żeby nie powstały zakrzepy w naczyniach wieńcowych. W praktyce, lekarze często przepisują ASA pacjentom, którzy są w grupie ryzyka, na przykład po zawale serca. Dzięki temu spada ryzyko kolejnych problemów sercowych. Warto pamiętać, że lekarze dobierają odpowiednie dawki, żeby były skuteczne, a jednocześnie nie robiły krzywdy. Badania pokazują, że jego stosowanie naprawdę przynosi korzyści, przez co jest jednym z najważniejszych leków w kardiologii.

Pytanie 24

Wskaż odpowiednią grupę izotonicznych roztworów, które są używane do wytwarzania kropli do oczu?

A. Roztwór azotanu potasu, kwasu ortofosforowego, chlorku potasu

B. Roztwór chlorku sodu, azotanu srebra, glukozy

C. Roztwór kwasu borowego, chlorku potasu, gliceryny

D. Roztwór azotanu potasu, kwasu borowego, glukozy

Wiele składników chemicznych, które pojawiły się w nieprawidłowych odpowiedziach, nie spełnia kryteriów dotyczących roztworów izotonicznych stosowanych w okulistyce. Roztwór chlorku sodu, azotanu srebra, glukozy, choć zawiera glukozę, to jednak chlorek sodu i azotan srebra mogą prowadzić do podrażnień oka. Chlorek sodu w wysokich stężeniach działa drażniąco, co czyni go niewłaściwym wyborem do aplikacji w okolicach oczu. Azotan srebra, mimo swoich właściwości antyseptycznych, jest substancją, która jest stosunkowo drażniąca i nieodpowiednia do stosowania w postaci kropli do oczu. Z kolei zaproponowany roztwór azotanu potasu, kwasu ortofosforowego i chlorku potasu również nie jest odpowiedni, ponieważ kwas ortofosforowy to substancja mogąca zmieniać pH roztworu, co może prowadzić do podrażnienia. W kontekście roztworów do oczu, istotne jest, aby utrzymać stabilne pH oraz odpowiednią osmolarność, co zapewnia komfort stosowania. Błędne koncepcje w tych odpowiedziach polegają na braku zrozumienia roli pH oraz osmolarności w zdrowiu oczu oraz ich wpływu na komfort użytkowania. Należy pamiętać, że substancje stosowane w preparatach do oczu muszą być kompatybilne z naturalnym środowiskiem oka, aby uniknąć skutków ubocznych, takich jak pieczenie, zaczerwienienie czy uszkodzenia tkanki. Dlatego poprawny dobór składników roztworu jest kluczowy dla bezpieczeństwa i skuteczności terapii okularowej.

Pytanie 25

Zgodnie z zasadami BHP, technik farmaceutyczny przed przygotowaniem leku recepturowego powinien upewnić się, że dysponuje wszystkimi potrzebnymi substancjami leczniczymi, a następnie

A. brać kolejno z półki każdą substancję, zważyć ją i odłożyć na półkę

B. zbierać płynne substancje lecznicze przy wadze tarowej i zważyć je

C. przy wadze proszkowej zgromadzić stałe substancje lecznicze i zważyć je

D. zgromadzić obok wagi wszystkie substancje lecznicze i ważyć je kolejno

Wybór odpowiedzi polegającej na braniu z półki po kolei każdej substancji, ważeniu i odkładaniu na półkę, jest zgodny z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz z ogólnie przyjętymi standardami w dziedzinie farmacji. Proces ten pozwala na dokładne i systematyczne sprawdzenie wszystkich wymaganych substancji przed przystąpieniem do ich łączenia w leku recepturowym. Ważenie substancji pojedynczo minimalizuje ryzyko pomyłek oraz kontaminacji, ponieważ każda substancja jest przetwarzana w sposób kontrolowany. W praktyce, taki sposób postępowania jest kluczowy dla zachowania integralności leku, zwłaszcza w kontekście substancji, które mogą mieć różne właściwości chemiczne i fizyczne. Dodatkowo, odstawianie zmierzonych substancji na półkę po ich zwałce pozwala utrzymać porządek w miejscu pracy, co jest niezbędne dla efektywności oraz bezpieczeństwa. Warto dodać, że zgodnie z wytycznymi prawa i regulacjami farmaceutycznymi, każdy etap przygotowania leku powinien być udokumentowany, co również ułatwia identyfikację ewentualnych błędów w procesie wytwarzania.

Pytanie 26

Mak lekarski (Papaver somniferum L.) zawiera papawerynę, która posiada właściwości

A. przeczyszczające

B. uspokajające

C. spazmolityczne

D. miotoniczne

Papaweryna, czyli ten alkaloid z maku, naprawdę działa na mięśnie gładkie. To znaczy, że pomaga w relaxie i zmniejsza skurcze. Fajnie, bo jest to przydatne, kiedy mówimy o problemach z brzuszkiem, jak kolki, ale też w przypadku bólu związanym z naczyniami krwionośnymi czy układem moczowym. W szpitalach papawerynę podaje się w zastrzykach albo w tabletkach, co dość skutecznie łagodzi ból. A tak ogólnie, to jest też używana w leczeniu chorób naczyń, jak choroba Raynauda, oraz w miarę skurczów naczyniowych. Wydaje mi się, że specjaliści to poważnie traktują, bo te jej działania są uznawane w medycynie i naprawdę pomagają w radzeniu sobie z napięciem mięśniowym.

Pytanie 27

Oblicz ilość jodu, której należy użyć do sporządzenia 250,0 g Płynu Lugola zgodnie z FP XI.

Iodi solutio aquosa FP XI

 Iodum                           1,0
 Kalii iodidum                   2,0
 Aqua purificata                97,0

A. 2,50 g

B. 1,00 g

C. 0,97 g

D. 2,58 g

Odpowiedź 2,50 g jest prawidłowa, ponieważ obliczenia opierają się na proporcjonalnym przeliczeniu ilości jodu na podstawie receptury. Zgodnie z Farmakopeą Polską (FP XI), do 100 g Płynu Lugola dodaje się 1 g jodu. Aby obliczyć ilość jodu potrzebną do przygotowania 250 g tego płynu, należy zastosować prostą proporcję: jeśli 100 g wymaga 1 g jodu, to 250 g wymaga 2,5 g jodu (1 g/100 g * 250 g = 2,5 g). Zrozumienie tej zasady jest kluczowe w pracy farmaceuty, ponieważ umożliwia dokładne przygotowanie roztworów i zapewnienie odpowiedniej ich skuteczności. Przykład ten pokazuje, jak ważne jest umiejętne stosowanie proporcji w praktyce farmaceutycznej oraz jak istotne jest przestrzeganie standardów, aby zapewnić bezpieczeństwo i skuteczność leków. Prawidłowe obliczenia są również niezbędne w kontekście przygotowywania leków, które muszą być zgodne z przepisami i normami branżowymi, co z kolei wpływa na jakość i efektywność stosowanych substancji czynnych.

Pytanie 28

W sytuacji, gdy osoba doświadcza zatrzymania krążenia i oddechu, powinieneś przeprowadzić pośredni masaż serca oraz sztuczną wentylację w następującej kolejności:

A. 1 oddech i 5 uciśnięć mostka

B. 2 oddechy i 30 uciśnięć mostka

C. 1 oddech i 10 uciśnięć mostka

D. 2 oddechy i 10 uciśnięć mostka

Prawidłowa odpowiedź to 2 oddechy i 30 uciśnięć mostka, co jest zgodne z aktualnymi wytycznymi Europejskiej Rady Resuscytacji (ERC) oraz American Heart Association (AHA). W sytuacji zatrzymania krążenia kluczowe jest szybkie i skuteczne wprowadzenie resuscytacji krążeniowo-oddechowej (RKO). U dorosłych pacjentów, zaleca się wykonywanie 30 uciśnięć klatki piersiowej, które mają na celu zapewnienie odpowiedniego przepływu krwi do narządów oraz 2 oddechów, które dostarczają tlenu do płuc. Taka sekwencja jest efektywna w utrzymaniu krążenia mózgowego i zapobieganiu uszkodzeniom tkanek. Ważne jest, aby uciski były wykonywane z odpowiednią częstotliwością (ok. 100-120 uciśnięć na minutę) oraz głębokością (5-6 cm), przy jednoczesnym zachowaniu pełnej elastyczności klatki piersiowej między uciśnięciami. Praktyczne przykłady wskazują, że zastosowanie tej metody w sytuacjach nagłych, takich jak wypadki czy zawały serca, znacznie zwiększa szanse przeżycia pacjenta.

Pytanie 29

W jakiej formie leku wykorzystuje się metamizol sodowy?

A. Aerozolu wziewnego

B. Insertu

C. Roztworu do wstrzykiwali

D. Nanokapsułek

Metamizol sodowy, znany również jako dipirydamon, jest lekiem przeciwbólowym i przeciwgorączkowym, który najczęściej stosuje się w postaci roztworu do wstrzykiwań. Ta forma leku pozwala na szybką i skuteczną interwencję w przypadkach, gdy pacjent wymaga natychmiastowej ulgi w bólu, na przykład po operacjach chirurgicznych lub w stanach ostrych. Roztwór do wstrzykiwań umożliwia bezpośrednie dostarczenie substancji czynnej do krwiobiegu, co prowadzi do szybszego działania w porównaniu z innymi postaciami leku, takimi jak tabletki czy czopki. Metamizol jest często wybierany w sytuacjach, gdy doustne podawanie leków jest niemożliwe lub ograniczone, na przykład u pacjentów z nudnościami, wymiotami lub stanami nieprzytomności. Warto również zwrócić uwagę na to, że metamizol wykazuje działanie przeciwbólowe, a także obniża gorączkę, co czyni go wszechstronnym lekiem w praktyce klinicznej. Ważne jest, aby stosować go zgodnie z zaleceniami lekarza i uzasadnionymi wskazaniami, aby uniknąć potencjalnych działań niepożądanych, takich jak agranulocytoza, które mogą wystąpić w rzadkich przypadkach.

Pytanie 30

Aby uniknąć niezgodności recepturowej przy przygotowywaniu leku według przedstawionej recepty należy

Rp.
Balsami peruviani
Paraffini liq.     aa 1,0
Vaselini albi     ad 75,0
M.f.ung.

A. zamienić parafinę ciekłą na olej rycynowy.

B. zamienić wazelinę białą na parafinę stałą.

C. zamienić balsam peruwiański na ichtiol.

D. rozpuścić balsam peruwiański w 10,0 g wody i wemulgować w mieszaninę wazeliny białej i parafiny ciekłej.

Zamiana parafiny ciekłej na olej rycynowy jest zgodna z zasadami farmacji i pozwala na prawidłowe sporządzenie emulsji. Balsam peruwiański, który kluczowo wpływa na skuteczność leku, dobrze emulguje z olejem rycynowym, co umożliwia uzyskanie jednorodnej formy preparatu. W praktyce farmaceutycznej niezwykle istotne jest, aby składniki aktywne były odpowiednio mieszane, aby nie tylko poprawić ich biodostępność, ale również zapewnić stabilność i skuteczność końcowego produktu. Przykładem zastosowania oleju rycynowego w recepturze jest jego użycie w preparatach dermatologicznych, gdzie pełni funkcję zarówno emolientu, jak i nośnika dla substancji czynnych. W kontekście sporządzania leków ważne jest również przestrzeganie zasad dotyczących kompatybilności substancji, co znajduje odzwierciedlenie w farmakopei oraz regulacjach dotyczących jakości leków.

Pytanie 31

Aby ocenić czystość wody oczyszczonej, wykonuje się pomiar przewodności przy użyciu

A. refraktometru

B. konduktometru

C. potencjometru

D. spektrofotometru

Konduktometr jest urządzeniem służącym do pomiaru przewodności elektrycznej roztworów, co w praktyce pozwala na ocenę jakości wody oczyszczonej. Przewodność elektryczna wody jest ściśle związana z ilością rozpuszczonych w niej jonów, co czyni to urządzenie fundamentalnym narzędziem w analizie chemicznej wody. Wartości przewodności pozwalają na oszacowanie stężenia substancji zanieczyszczających, takich jak sole i metale ciężkie, co jest kluczowe w zarządzaniu jakością wody. Zgodnie z normami ISO oraz zaleceniami WHO, pomiar przewodności jest rutynowo stosowany w laboratoriach analitycznych do monitorowania efektywności procesów oczyszczania. W szczególności w procesach takich jak odwrócona osmoza czy filtracja, regularne pomiary konduktancji pomagają w ustaleniu, kiedy wymagana jest wymiana membran lub filtrów. Rekomendowane są również odpowiednie kalibracje urządzeń w warunkach laboratoryjnych, aby zapewnić dokładność i wiarygodność wyników.

Pytanie 32

Według obowiązujących przepisów, co należy zrobić z przeterminowanym w aptece środkiem psychotropowym z grupy IV-P?

A. sprzedać po obniżonej cenie, gdyż okres odpowiedzialności wytwórcy za lek jest dłuższy niż termin ważności

B. zgłosić do Wojewódzkiego Inspektora Farmaceutycznego przed utylizacją, stosując protokół

C. poddać utylizacji wraz z innymi lekami, które straciły swoje właściwości

D. zwrócić do hurtowni, w której dokonano zakupu

Wybór odpowiedzi, który mówi o tym, że trzeba zgłosić przeterminowany lek do Wojewódzkiego Inspektora Farmaceutycznego przed jego wyrzuceniem, jest w porządku i zgadza się z prawem. Jak mówi Ustawa z 6 września 2001 r. - Prawo farmaceutyczne, apteki muszą odpowiedzialnie zajmować się lekami, a przeterminowane produkty też się w to wliczają. Zgłoszenie do Inspektora jest ważne, bo pozwala na odpowiedni nadzór i utrzymanie bezpieczeństwa w całym procesie. W praktyce, takie zgłoszenie pomaga w dokumentowaniu utylizacji tych leków, co jest istotne dla ochrony środowiska i zdrowia publicznego. Wiesz, jak to jest - jeśli się nie przestrzega tych zasad, mogą być poważne konsekwencje, zarówno prawne, jak i zdrowotne. Ogólnie rzecz biorąc, współpraca z organami nadzoru to kluczowy element w farmacji, bo zmniejsza ryzyko związane z niewłaściwym przechowywaniem i usuwaniem leków.

Pytanie 33

Próbki archiwalne pobrane podczas produkcji leku powinny być przechowywane

A. o dwa lata dłużej niż termin ważności leku, jednak nie mniej niż 3 lata

B. o rok dłużej niż termin ważności leku, jednak nie krócej niż 3 lata

C. 2 lata od daty wyprodukowania

D. 1 rok od daty wyprodukowania

Prawidłowa odpowiedź wskazuje, że próbki archiwalne leku należy przechowywać o jeden rok dłużej od daty ważności leku, nie krócej jednak niż 3 lata. Taki wymóg jest zgodny z międzynarodowymi standardami dotyczącymi bezpieczeństwa i efektywności produktów farmaceutycznych. Dłuższe przechowywanie próbek archiwalnych ma kluczowe znaczenie, ponieważ umożliwia przeprowadzenie ewentualnych badań wyrobów w wypadku zgłoszenia nieprawidłowości po wprowadzeniu produktu na rynek. Przykładowo, w sytuacji gdy wystąpią problemy z jakością leku lub pojawią się niepożądane skutki uboczne, dostępność archiwalnych próbek pozwala na ich analizę w kontekście daty ważności i warunków przechowywania. Ponadto, zgodnie z wytycznymi Europejskiej Agencji Leków (EMA) oraz amerykańskiej Agencji Żywności i Leków (FDA), odpowiednia dokumentacja i archiwizacja próbek są kluczowe dla zapewnienia transparentności i zaufania do produktów farmaceutycznych. Warto również zauważyć, że odpowiednie przechowywanie próbek jest częścią systemu zarządzania jakością, który powinien być wdrożony w każdym zakładzie zajmującym się produkcją leków.

Pytanie 34

Termin guttae stomachicae odnosi się do kropli

A. uspokajających

B. do płukań

C. żołądkowych

D. do nosa

Określenie "guttae stomachicae" pochodzi z łaciny, gdzie "guttae" oznacza krople, a "stomachicae" odnosi się do żołądka. Zatem ten termin dosłownie tłumaczy się jako "krople żołądkowe". Są to preparaty stosowane w medycynie, które mają na celu poprawę funkcji układu pokarmowego oraz stymulację wydzielania soków żołądkowych. Krople żołądkowe mogą zawierać różne składniki roślinne, takie jak zioła, które działają korzystnie na trawienie. Przykładem mogą być preparaty z rumianku czy mięty, które łagodzą dolegliwości żołądkowe. Zgodnie z dobrą praktyką w farmacji, takie preparaty powinny być stosowane zgodnie z zaleceniami specjalisty, a ich działanie powinno być poparte badaniami klinicznymi. Warto również pamiętać, że stosowanie kropli żołądkowych powinno być częścią holistycznego podejścia do zdrowia, uwzględniającego dietę, styl życia oraz ewentualne terapie wspomagające.

Pytanie 35

Materiał do produkcji czopków tą metodą można stopić

A. w czopkarce

B. na płytce Petriego

C. w parownicy

D. w moździerzu

Podłoże do sporządzania czopków metodą wylewania można stopić w parownicy, co jest zgodne z najlepszymi praktykami w zakresie przygotowywania substancji farmaceutycznych. Parownice, zarówno rotacyjne, jak i standardowe, zapewniają precyzyjną kontrolę temperatury oraz umożliwiają usunięcie nadmiaru rozpuszczalnika, co jest niezbędne w procesie formowania czopków. Użycie parownicy pozwala na osiągnięcie jednorodnej konsystencji podłoża, co jest kluczowe dla skuteczności i stabilności gotowego produktu. W praktyce, proces ten obejmuje również dokładne monitorowanie parametrów, takich jak czas i temperatura, aby zapewnić pełne roztopienie substancji czynnej oraz nośnika, co zwiększa bioavailability leku. Dodatkowo, parownica minimalizuje ryzyko kontaminacji, co jest niezbędne w farmacji, gdzie jakość i czystość produktów są priorytetem. W kontekście produkcji czopków, standardy GMP (Good Manufacturing Practice) wymagają, aby wszystkie etapy procesu były ściśle kontrolowane, co potwierdza zasadność korzystania z parownicy w tym zastosowaniu.

Pytanie 36

Jaką dawkę dobową efedryny chlorowodorku wskazuje zamieszczona recepta?

Rp.
Tussipecti sir.   lag. No 1
D.S. 3x dziennie 1 łyżkę stołową (20,0 g)

Skład: 100 g syropu zawiera: Thymi extr. fl. 10,0 g; Saponinum (DAB) 0,023 g; Ac. Benzoicum 0,2 g; Ephedrinum HCl 0,07 g; Liqu. Ammonium Causticum 0,2 g; Ammonium Primulatum 0,008 g; Saccharum crist. 52,0 g; Ethylum hydroxybenzoicum 0,1 g; Aqua purificata ad 100,0 g

A. 42 mg

B. 70 mg

C. 14 mg

D. 126 mg

Odpowiedź 42 mg jest poprawna, ponieważ zgodnie z zamieszczoną receptą, dawkowanie efedryny chlorowodorku powinno być dostosowane do indywidualnych potrzeb pacjenta oraz zastosowania klinicznego. Efedryna jest stosowana przede wszystkim w leczeniu astmy oskrzelowej oraz w przypadku hipotensji ortostatycznej. Standardowe dawkowanie dla dorosłych wynosi zazwyczaj od 25 do 50 mg na dawkę, co przekłada się na 42 mg jako dawkę optymalną. Ważne jest, aby stosować efedrynę zgodnie z zaleceniami lekarza oraz monitorować reakcję pacjenta. W praktyce, lekarze często dostosowują dawkę w zależności od odpowiedzi na leczenie oraz ewentualnych działań niepożądanych, co jest zgodne z zasadami terapii personalizowanej. Oprócz tego, należy przestrzegać zasad przechowywania i podawania leku, aby zapewnić bezpieczeństwo i skuteczność terapeutyczną.

Pytanie 37

Przesłanką do wprowadzenia terapii potrójnej, która obejmuje pantoprazol, metronidazol oraz amoksycylinę, jest

A. rzekomobłoniaste zapalenie jelita grubego

B. angina

C. zakażenie Helicobacter pylori

D. kiła

Zakażenie Helicobacter pylori jest wskazaniem do zastosowania terapii potrójnej z użyciem pantoprazolu, metronidazolu oraz amoksycyliny. Taka terapia jest standardem w eradykacji H. pylori, gdyż pantoprazol, jako inhibitor pompy protonowej, zmniejsza wydzielanie kwasu żołądkowego, co sprzyja działaniu antybiotyków. Metronidazol i amoksycylina działają synergistycznie, eliminując bakterie i minimalizując ryzyko oporności. Zastosowanie takiej kombinacji jest zgodne z wytycznymi Światowej Organizacji Zdrowia oraz lokalnymi standardami leczenia chorób układu pokarmowego, które zalecają terapię potrójną jako podstawową metodę w przypadku stwierdzenia zakażenia H. pylori. W praktyce klinicznej istotne jest także monitorowanie skuteczności terapii oraz ewentualnych działań niepożądanych, co podnosi jakość opieki nad pacjentem.

Pytanie 38

Która z wymienionych roślinnych substancji jest kluczowa do uzyskania Tormentillae tinctura?

Wygląd: gęsta, czarnobrunatna ciecz.
Rozpuszczalność: substancja miesza się z wodą i glicerolem, trudno rozpuszczalna w etanolu (96%), olejach tłustych i ciekłej parafinie. Substancja tworzy jednolite mieszaniny z lanoliną i z parafiną miękką.

A. Korzeń pierwiosnka.

B. Kłącze perzu.

C. Korzeń prawoślazu.

D. Kłącze pięciornika.

Kłącze pięciornika (Potentilla erecta) jest kluczowym składnikiem do produkcji Tormentillae tinctura, znanej z właściwości ściągających i przeciwzapalnych. Nalewka ta jest często stosowana w ziołolecznictwie do łagodzenia biegunek oraz stanów zapalnych błony śluzowej jelit. Wytwarzanie nalewki z pięciornika opiera się na maceracji kłącza w alkoholu, co pozwala na wydobycie cennych substancji czynnych, takich jak garbniki, flawonoidy oraz kwasy organiczne. Dobrą praktyką w farmacji roślinnej jest stosowanie roślin certyfikowanych, aby zapewnić jakość i skuteczność końcowego produktu. Pięciornik, ze względu na swoje właściwości, jest elementem wielu tradycyjnych receptur, a jego użycie w nalewkach i ekstraktach rośnie w popularności, co świadczy o jego znaczeniu w nowoczesnej fitoterapii.

Pytanie 39

Do produkcji maści o działaniu głębokim (maści endodermalne) wykorzystuje się

A. wazelinę białą oraz lanolinę bezwodną

B. oleje utwardzone i wazelinę żółtą

C. ciekłą parafinę oraz smalec wieprzowy

D. smalec wieprzowy i lanolinę bezwodną

Smalec wieprzowy i lanolina bezwodna są uznawane za składniki kluczowe w produkcji maści o działaniu głębokim, znanych jako maści endodermalne. Smalec wieprzowy, ze względu na swoje właściwości emolientowe, skutecznie nawilża skórę i tworzy na jej powierzchni warstwę ochronną, co sprzyja lepszemu wnikaniu substancji czynnych do głębszych warstw tkanek. Lanolina bezwodna dodatkowo wzmacnia tę funkcję, działając jako środek okluzyjny, który zatrzymuje wilgoć i wspomaga transport substancji terapeutycznych przez warstwę rogową naskórka. W praktyce maści te są stosowane w leczeniu stanów zapalnych, bólu mięśniowego oraz w terapii schorzeń dermatologicznych, gdzie potrzeba głębszego działania na tkanki. Warto zaznaczyć, że dobór odpowiednich składników zgodny jest z zasadami formulacji farmaceutycznych, co wspiera efektywność terapeutyczną oraz bezpieczeństwo stosowania produktu.

Pytanie 40

W trakcie przygotowania leku zgodnie z recepturą występuje niezgodność

Rp.
Luminali                     1,0
Menthae pip. aquae    ad   200,0
M.f. sol.

A. fizyczna, której można zapobiec, zastępując wodę miętową wodą oczyszczoną.

B. fizyczna, której można zapobiec, zastępując luminal luminalem sodowym (uwzględniając różnicę w masach cząsteczkowych kwasu i soli sodowej).

C. chemiczna, której można zapobiec, zastępując luminal luminalem sodowym (uwzględniając różnicę w masach cząsteczkowych kwasu i soli sodowej).

D. chemiczna, której można zapobiec, zastępując wodę miętową wodą oczyszczoną.

Poprawna odpowiedź dotyczy niezgodności fizycznej, która może wystąpić, gdy substancje chemiczne nie mieszają się w odpowiedni sposób, co prowadzi do wytrącania osadów. Luminal, czyli fenobarbital, jest słabo rozpuszczalny w wodzie, co może skutkować problemami w formułowaniu leku. Zastąpienie go jego solą sodową, luminalem sodowym, jest kluczowe, ponieważ sól ta ma lepszą rozpuszczalność, co pozwala na uzyskanie jednorodnej mieszaniny. Uwzględnienie różnicy w masach cząsteczkowych podczas tego zastąpienia jest istotne dla zachowania odpowiednich proporcji i efektywności leku. W praktyce farmaceutycznej, unikanie niezgodności fizycznych jest kluczowe dla zapewnienia stabilności i skuteczności preparatów, co jest zgodne z wytycznymi Dobrej Praktyki Wytwarzania (GMP). Przykładem zastosowania tej wiedzy jest przygotowanie roztworów infuzyjnych, gdzie niezgodności fizyczne mogą prowadzić do poważnych komplikacji zdrowotnych u pacjentów. Dlatego, stosując substancje o lepszej rozpuszczalności, możemy zwiększyć bezpieczeństwo i skuteczność terapii.

Rozpocznij nowy egzamin

Powrót do strony głównej