Wyniki egzaminu

Informacje o egzaminie:
  • Zawód: Technik elektryk
  • Kwalifikacja: ELE.05 - Eksploatacja maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych
  • Data rozpoczęcia: 7 grudnia 2025 11:55
  • Data zakończenia: 7 grudnia 2025 12:28

Egzamin zdany!

Wynik: 21/40 punktów (52,5%)

Wymagane minimum: 20 punktów (50%)

Pochwal się swoim wynikiem!
Szczegółowe wyniki:
Pytanie 1

Wybierz najmniejszy przekrój głównego przewodu wyrównawczego, który jest wykonany z miedzi, mając na uwadze, że maksymalny wymagany przekrój przewodu ochronnego w całej instalacji wynosi S = 16 mm2.

A. 10 mm2
B. 6 mm2
C. 16 mm2
D. 4 mm2
Wybór przekroju przewodu wyrównawczego głównego mniejszego niż 10 mm², jak na przykład 4 mm², 6 mm² czy 16 mm², prowadzi do poważnych konsekwencji w zakresie bezpieczeństwa i ochrony instalacji elektrycznych. Przewód o przekroju 4 mm² jest niewystarczający, aby sprostać wymaganiom zabezpieczeń w sytuacji zwarcia. W przypadku awarii prąd zwarciowy może być znacznie większy niż maksymalne wartości, które może przewodzić taki przewód, co prowadzi do jego przegrzania i potencjalnego uszkodzenia, a w najgorszym przypadku do pożaru. Odpowiedź 6 mm² również jest zbyt mała, co naraża instalację na ryzyko awarii oraz może skutkować nieefektywnym działaniem systemów ochrony, takich jak wyłączniki różnicowoprądowe. Z kolei wybór 16 mm² jako minimalnego przekroju, mimo że spełnia wymagania, nie jest optymalny z punktu widzenia kosztów i elastyczności instalacji, ponieważ przewody o większym przekroju są droższe oraz mniej elastyczne, co może powodować problemy podczas montażu w trudnych warunkach. Aby dobierać odpowiednie przekroje przewodów, należy kierować się nie tylko maksymalnymi wartościami prądów, ale również normami i praktykami branżowymi, które jasno wskazują, że przewody wyrównawcze powinny być stosowane z rozwagą, uwzględniając ich funkcję w systemie ochrony przeciwporażeniowej oraz specyfikę konkretnej instalacji.

Pytanie 2

Na podstawie wyników pomiarów przedstawionych w tabeli określ, który z obwodów nie spełnia warunków ochrony przeciwporażeniowej.

ObwódNazwa urządzenia elektrycznegoZastosowane zabezpieczeniePrąd wyłączalny z charakterystykiCzas wyłączeniaZmierzona impedancjaPrąd zwarcia obliczeniowy
Ib w AIw w AT≤... w sZz w ΩIzw w A
A.gniazdo jednofazoweB16800,22,30100,00
B.gniazdo jednofazoweB16800,22,5390,09
C.gniazdo jednofazoweB16800,23,3668,45
D.gniazdo jednofazoweB16800,21,32174,24
A. A.
B. C.
C. B.
D. D.
Obwód C został zidentyfikowany jako ten, który nie spełnia warunków ochrony przeciwporażeniowej ze względu na prąd różnicowy równy 68,45A, który jest niższy niż prąd wyzwalający zabezpieczenia wynoszący 80A. Zgodnie z normą IEC 60364-4-41, prąd różnicowy powinien być wystarczająco duży, aby zapewnić skuteczne zadziałanie zabezpieczenia w przypadku awarii. W praktyce oznacza to, że jeśli wystąpiłby prąd upływowy, zabezpieczenie nie zadziałałoby, co stwarzałoby ryzyko porażenia prądem. Przykładem zastosowania tych norm może być instalacja zabezpieczeń różnicowoprądowych w budynkach mieszkalnych. Wysokiej jakości zabezpieczenia są niezbędne, aby zminimalizować ryzyko porażenia i pożaru, co jest kluczowe dla bezpieczeństwa użytkowników. Ponadto, regularne kontrole i testy tych zabezpieczeń są zalecane w celu upewnienia się, że działają one prawidłowo, co jest zgodne z praktykami utrzymania bezpieczeństwa elektrycznego.

Pytanie 3

Podczas pracy szlifierka kątowa nagle przestała działać. Ustalono, że nie jest to spowodowane brakiem zasilania. Aby zlokalizować awarię, należy odłączyć napięcie, a następnie

A. zmierzyć temperaturę uzwojenia stojana
B. sprawdzić rezystancję przewodu ochronnego
C. zmierzyć rezystancję izolacji kabla zasilającego
D. ocenić stan szczotek
Odpowiedź 'sprawdzić stan szczotek' jest prawidłowa, ponieważ szczotki w szlifierkach kątowych odgrywają kluczową rolę w przewodzeniu prądu do wirnika silnika. Ich zużycie lub zablokowanie może prowadzić do przerwy w obwodzie, co objawia się nagłym zatrzymaniem urządzenia. Praktyczne podejście do diagnostyki polega na regularnym monitorowaniu stanu szczotek, co powinno być uwzględnione w harmonogramie konserwacji. W przypadku stwierdzenia ich zużycia zaleca się wymianę, aby uniknąć dalszych uszkodzeń silnika. Standardy branżowe, takie jak IEC 60034, podkreślają znaczenie utrzymania stanu technicznego maszyn elektrycznych, co obejmuje również regularne sprawdzanie i konserwację szczotek. Ponadto, warto zaznaczyć, że używanie oryginalnych części zamiennych zwiększa niezawodność i żywotność urządzeń, co jest zgodne z najlepszymi praktykami w dziedzinie elektryki i mechaniki.

Pytanie 4

Jak zmienią się parametry napięcia wyjściowego prądnicy synchronicznej zasilającej oddzielną sieć energetyczną, jeśli prędkość obrotowa turbiny napędzającej tę prądnicę wzrośnie, a prąd wzbudzenia pozostanie bez zmian?

A. Wartość i częstotliwość napięcia zmniejszą się
B. Wartość napięcia wzrośnie, a częstotliwość zmaleje
C. Wartość napięcia zmniejszy się, a częstotliwość wzrośnie
D. Wartość i częstotliwość napięcia wzrosną
Odpowiedź jest poprawna, ponieważ w prądnicy synchronicznej napięcie wyjściowe jest ściśle związane z prędkością obrotową wirnika oraz z napięciem wzbudzenia. Zwiększenie prędkości obrotowej turbiny prowadzi do zwiększenia częstotliwości generowanego napięcia, co jest zgodne z zasadą synchronizacji prądnic. Wartość napięcia wyjściowego wzrasta, ponieważ prądnica synchroniczna działa na zasadzie indukcji elektromagnetycznej, gdzie zmieniające się pole magnetyczne wytwarzane przez wirnik indukuje prąd w uzwojeniach stojana. W praktyce, w systemach energetycznych, takie zjawisko często obserwuje się przy zwiększaniu mocy produkowanej przez elektrownie, co jest istotne dla utrzymania stabilności sieci. W przypadku prądnicy synchronicznej, przy stałym prądzie wzbudzenia, wzrost prędkości obrotowej skutkuje proporcjonalnym wzrostem zarówno wartości, jak i częstotliwości napięcia. Taki mechanizm jest zgodny z praktykami inżynieryjnymi oraz normami, co zapewnia efektywność i niezawodność działania systemów elektroenergetycznych.

Pytanie 5

Który z poniższych środków ostrożności nie jest wymagany do bezpiecznego przeprowadzenia prac na linii napowietrznej odłączonej od zasilania?

A. Zarządzanie pracą w grupie
B. Używanie sprzętu izolacyjnego
C. Uziemienie odłączonej linii
D. Ogrodzenie obszaru pracy
Prace przy linii napowietrznej wyłączonej spod napięcia wymagają przestrzegania określonych zasad bezpieczeństwa, które zapewniają ochronę pracowników i minimalizują ryzyko wystąpienia niebezpiecznych sytuacji. Wykonywanie pracy zespołowo jest kluczowym elementem, ponieważ zespół wzajemnie się wspiera, co pozwala na szybsze reagowanie w przypadku niespodziewanych okoliczności. Pracownicy powinni być świadomi otoczenia i potencjalnych zagrożeń, co skutkuje zwiększoną ochroną. Uziemienie wyłączonej linii jest kolejnym kluczowym środkiem ostrożności. Uziemienie nie tylko chroni przed przypadkowym porażeniem, ale także zapewnia, że w przypadku jakiejkolwiek nieprzewidzianej sytuacji, nie wystąpi niebezpieczne napięcie. Ogrodzenie miejsca wykonywania pracy również odgrywa ważną rolę; zabezpiecza obszar przed dostępem osób nieuprawnionych, co jest zgodne z zasadami BHP. Błędne jest przekonanie, że te środki są zbędne, ponieważ każdy moment pracy przy instalacjach elektrycznych wiąże się z potencjalnym niebezpieczeństwem, nawet jeśli linia jest wyłączona. Standardy BHP oraz normy krajowe wyraźnie wskazują, że zabezpieczenie miejsca pracy i stosowanie odpowiednich procedur są nie tylko zalecane, ale wręcz wymagane, aby zapewnić maksymalne bezpieczeństwo w miejscu pracy.

Pytanie 6

Jaki przyrząd jest przeznaczony do bezpośredniego pomiaru współczynnika mocy w silniku indukcyjnym?

A. Waromierz
B. Częstościomierz
C. Watomierz
D. Fazomierz
Wybór pozostałych mierników, takich jak watomierz, częstościomierz i waromierz, może prowadzić do nieporozumień dotyczących ich funkcji i zastosowań w kontekście pomiaru współczynnika mocy. Watomierz, mimo że mierzy zużycie energii, nie dostarcza informacji na temat relacji między mocą czynną a mocą pozorną. Jego pomiar koncentruje się na ilości energii przekazywanej w jednostce czasu, a więc nie bierze pod uwagę charakterystyki obciążenia indukcyjnego, co jest kluczowe przy ocenie współczynnika mocy. Częstościomierz z kolei mierzy częstotliwość sygnałów, co nie ma bezpośredniego związku z mocą, a więc nie może być użyty do analizy efektywności energetycznej silnika. Waromierz, używany do pomiaru wartości energii, również nie jest narzędziem adekwatnym do oceny współczynnika mocy, ponieważ jego zastosowanie ogranicza się głównie do analizy energii w kontekście statycznym, a nie dynamicznym. Typowym błędem myślowym jest założenie, że pomiar mocy elektrycznej i ocena współczynnika mocy są tożsame, co może prowadzić do wybierania niewłaściwych narzędzi pomiarowych i błędnej analizy wyników. Aby efektywnie zarządzać energią w instalacjach przemysłowych, kluczowe jest posługiwanie się odpowiednimi przyrządami, takimi jak fazomierz, które są zgodne z normami branżowymi i najlepszymi praktykami w dziedzinie inżynierii elektrycznej.

Pytanie 7

Podczas badania skuteczności działania dwóch wyłączników różnicowoprądowych, których znamionowy prąd różnicowy wynosi 30 mA, uzyskano wyniki przedstawione w tabeli. Przy założeniu, że prąd wyzwalający nie powinien być mniejszy niż 0,5 znamionowego prądu różnicowego oraz nie powinien przekraczać wartości znamionowego prądu różnicowego, o działaniu tych wyłączników można powiedzieć, że

Numer wyłącznika różnicowoprądowegoRzeczywisty, zmierzony prąd różnicowy
120 mA
210 mA
A. pierwszy działa prawidłowo, a drugi działa nieprawidłowo.
B. pierwszy i drugi działają nieprawidłowo.
C. pierwszy i drugi działają prawidłowo.
D. pierwszy działa nieprawidłowo, a drugi działa prawidłowo.
Wybierając odpowiedzi, które wskazują na prawidłowe działanie drugiego wyłącznika, można nie do końca zrozumieć, jak działają wyłączniki różnicowoprądowe oraz jakie są ich normy i wymagania. W rzeczywistości, wyłącznik różnicowoprądowy nr 2, z prądem wyzwalającym wynoszącym 10 mA, działa nieprawidłowo, ponieważ jego wartość jest poniżej minimalnego wymaganego progu 15 mA. Wiele osób może błędnie przypuszczać, że każdy prąd wyzwalający w ramach tolerancji jest wystarczający, co jest niezgodne z praktyką. Należy pamiętać, że wyłączniki różnicowoprądowe są projektowane z myślą o ochronie użytkowników przed porażeniem prądem elektrycznym, a ich skuteczność opiera się na ścisłym przestrzeganiu norm. Odpowiedzi sugerujące, że oba wyłączniki działają poprawnie, mogą wynikać z mylnego przekonania, że w przypadku niedostatecznego prądu wyzwalającego ryzyko porażenia nie wzrasta. W rzeczywistości, brak odpowiedniej reakcji wyłącznika na niebezpieczne prądy różnicowe zwiększa ryzyko wypadków, co jest całkowicie nieakceptowalne w standardach bezpieczeństwa elektrycznego. Warto zatem zrozumieć, że każda nieprawidłowość w działaniu wyłącznika różnicowoprądowego wymaga natychmiastowej interwencji oraz wymiany uszkodzonego sprzętu.

Pytanie 8

Przy badaniu uszkodzonego silnika trójfazowego połączonego w gwiazdę zmierzono rezystancje uzwojeń i rezystancje izolacji. Zamieszczone w tabeli wyniki pomiarów pozwalają stwierdzić, że możliwe jest

Wielkość mierzonaWartość, Ω
Rezystancja uzwojeń między zaciskami silnika:
U1 – V110,0
V1 – W1
W1 – U1
Rezystancja izolacji między zaciskami a obudową silnika:Wartość, MΩ
U1 – PE15,5
V1 – PE15,5
W1 – PE0
Ilustracja do pytania
A. odkręcenie się i dotknięcie obudowy przez przewód spod zacisku Wl
B. odkręcenie się i dotknięcie obudowy przez przewód spod zacisku V1
C. przerwanie uzwojenia V1 - V2
D. przerwanie uzwojenia Ul - U2
Odpowiedź dotycząca odkręcenia się i dotknięcia obudowy przez przewód spod zacisku W1 jest poprawna, ponieważ wyniki pomiarów rezystancji wykazują, że rezystancja izolacji między tym zaciskiem a obudową (PE) wynosi 0 MΩ. Oznacza to, że istnieje bezpośrednie połączenie między przewodem W1 a obudową, co prowadzi do zwarcia oraz ryzyka wystąpienia uszkodzenia sprzętu. W przypadku silników trójfazowych, ważne jest zachowanie odpowiednich wartości rezystancji izolacji, aby zapewnić prawidłowe działanie oraz bezpieczeństwo. Dobrą praktyką jest regularne wykonywanie pomiarów rezystancji izolacji przed uruchomieniem urządzenia, co pozwoli na wczesne wykrycie potencjalnych problemów. Ponadto, stosowanie odpowiednich zabezpieczeń, jak wyłączniki różnicowoprądowe, może pomóc w zminimalizowaniu ryzyka uszkodzenia obwodów oraz zapewnieniu bezpieczeństwa użytkowników. Warto również zaznaczyć, że w przypadku wykrycia niskiej rezystancji izolacji, należy jak najszybciej zidentyfikować i usunąć źródło problemu, aby uniknąć poważniejszych awarii.

Pytanie 9

Jakie zadania przy aktywnych urządzeniach elektrycznych można zrealizować bez zlecenia?

A. Dotyczące konserwacji bądź napraw urządzeń, które są całkowicie lub częściowo pod napięciem
B. Przeprowadzane przy użyciu spawania oraz wymagające pracy z otwartym źródłem ognia
C. Realizowane w sytuacjach stwarzających szczególne niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia osób
D. Dotyczące ratowania życia lub zdrowia osób
Prace związane z konserwacją lub remontami urządzeń znajdujących się całkowicie lub częściowo pod napięciem, jak również te wykonywane w warunkach szczególnego zagrożenia życia lub zdrowia ludzkiego, są obarczone wysokim ryzykiem i nie powinny być podejmowane bez odpowiednich poleceń oraz przygotowania. W przypadku konserwacji urządzeń elektrycznych, nawet jeśli wykwalifikowani pracownicy posiadają niezbędne umiejętności i wiedzę, działania te muszą odbywać się w kontrolowanych warunkach z zapewnieniem bezpieczeństwa, co obejmuje m.in. wyłączenie zasilania, stosowanie odpowiednich zabezpieczeń i środków ochrony osobistej. Prace te powinny być również poprzedzone odpowiednią oceną ryzyka oraz uzyskaniem stosownych zezwoleń od przełożonych. Podejmowanie działań w warunkach zagrożenia życia, niezależnie od okoliczności, wymaga szczególnej ostrożności i nie powinno być mylone z sytuacjami, w których można podjąć ryzyko. Przykłady nieprawidłowych działań podejmowanych w sytuacjach, które nie są związane z ratowaniem życia, mogą prowadzić do poważnych wypadków, w tym porażenia prądem, co czyni te odpowiedzi nieodpowiednimi. Bezpieczeństwo w miejscu pracy, zwłaszcza przy działaniach elektroinstalacyjnych, jest kluczowe i musi być zawsze przestrzegane zgodnie z obowiązującymi normami oraz przepisami prawa.

Pytanie 10

Jaka jest maksymalna wartość skuteczna napięcia przemiennego, która może być wykorzystana do zasilania lamp oświetleniowych umieszczonych w strefie 0 łazienki?

A. 25 V
B. 12 V
C. 60 V
D. 30 V
Maksymalna dopuszczalna wartość skuteczna napięcia przemiennego do zasilania lamp oświetleniowych zainstalowanych w strefie 0 łazienki wynosi 12 V. Strefa 0 to obszar, w którym istnieje bezpośrednie ryzyko kontaktu z wodą, co stwarza większe zagrożenie porażeniem prądem. Z tego powodu normy elektryczne, takie jak PN-IEC 60364, nakładają restrykcje na używanie napięcia w tych strefach. Użycie niskiego napięcia, takiego jak 12 V, minimalizuje ryzyko wystąpienia niebezpiecznych sytuacji, które mogłyby prowadzić do porażenia prądem. W praktyce, lampy LED, które są zaprojektowane do pracy w takich warunkach, zwykle wykorzystują zasilacze transformujące napięcie sieciowe na 12 V, a ich instalacja jest zgodna z zasadami ochrony przeciwporażeniowej. Ponadto, stosowanie niskonapięciowych źródeł światła w strefie 0 jest nie tylko zgodne z przepisami, ale również sprzyja efektywności energetycznej oraz wydłuża żywotność urządzeń oświetleniowych.

Pytanie 11

Zmierzone parametry rezystancji cewki stycznika umiejscowionej w obwodzie sterującym silnikiem wynoszą 0 Ω. Na tej podstawie można wnioskować, że

A. cewka stycznika działa prawidłowo
B. przewód fazowy jest odłączony
C. przewód neutralny jest odłączony
D. cewka stycznika jest uszkodzona
Pomiar rezystancji cewki stycznika wynoszący 0 Ω wskazuje na zwarcie w obwodzie, co sugeruje, że cewka stycznika jest uszkodzona. W normalnych warunkach cewka powinna mieć określoną rezystancję, zazwyczaj w zakresie od kilku omów do kilkuset omów, w zależności od specyfikacji. Cewki styczników są projektowane tak, aby w momencie włączenia generować pole magnetyczne, które uruchamia mechanizm zamykający styki. Zwarcie może być skutkiem zniszczenia izolacji lub uszkodzenia uzwojenia. Przykładem zastosowania tej wiedzy jest diagnostyka w układach sterowania silnikami, gdzie uszkodzone cewki mogą prowadzić do awarii całego systemu. W takich sytuacjach zgodnie z najlepszymi praktykami należy wymieniać uszkodzone komponenty, aby zapewnić niezawodność i bezpieczeństwo operacji, a także unikać potencjalnych zagrożeń elektrycznych. Zrozumienie tego zjawiska jest kluczowe dla techników i inżynierów pracujących w dziedzinie automatyki i elektrotechniki.

Pytanie 12

Podczas inspekcji silnika indukcyjnego klatkowego o mocy 11 kW, który działa bez obciążenia, można usłyszeć głośne stuki dochodzące z wnętrza urządzenia. Jaką przyczynę tej usterki można uznać za najbardziej prawdopodobną?

A. Zanik napięcia w jednej z faz
B. Zużyte łożyska kulkowe na wale silnika
C. Zbyt wysoka temperatura urządzenia
D. Niestabilne przymocowanie silnika do podłoża
Zużyte łożyska kulkowe w silniku to często powód, dla którego zaczyna on głośno stukać. Kiedy silnik pracuje bez obciążenia, wirnik kręci się szybko, co zwiększa napięcie na łożyskach. Z czasem te łożyska się zużywają, co prowadzi do luzów, a to z kolei skutkuje nieprzyjemnymi wibracjami i hałasami. Warto pamiętać, że jeśli łożyska są uszkodzone, ich wymiana to coś, co trzeba zrobić jak najszybciej, żeby nie narobić jeszcze większych szkód, jak na przykład uszkodzenie wirnika czy wału silnika. Regularne sprawdzanie stanu łożysk, a także dbanie o odpowiednie smarowanie, to kluczowe sprawy, o których nie można zapominać. Gdy usłyszysz głośne stukanie, zrób dokładną inspekcję łożysk. To zgodne z zasadami dobrego utrzymania urządzeń. Można też pomyśleć o czujnikach wibracji, które mogą pomóc w wychwyceniu problemów zanim będzie za późno.

Pytanie 13

Który z podanych przewodów powinien zostać wybrany w celu zastąpienia uszkodzonego przewodu zasilającego silnik trójfazowy zainstalowany w odbiorniku ruchomym?

A. YDY 4x2,5 mm2
B. OP4x2,5 mm2
C. YLY 3x2,5 mm2
D. SM3x2,5 mm2
Odpowiedź OP4x2,5 mm2 jest prawidłowa, ponieważ przewód ten spełnia wymagania dotyczące zasilania silników trójfazowych w aplikacjach przemysłowych. Przewód OP (olejoodporny) charakteryzuje się dużą odpornością na działanie olejów i substancji chemicznych, co jest kluczowe w środowiskach, gdzie takie czynniki mogą występować. Przekrój 2,5 mm2 zapewnia odpowiedni przepływ prądu dla silników o mocy do około 5,5 kW, co jest standardem w wielu instalacjach. Użycie przewodów zgodnych z normami PN-IEC 60364-1 oraz PN-EN 60228 gwarantuje bezpieczeństwo i niezawodność systemu. W praktyce, przewody te stosuje się w różnych mechanizmach, takich jak taśmy transportowe czy maszyny produkcyjne, gdzie mobilność i odporność na uszkodzenia mechaniczne są kluczowe. Zastosowanie odpowiedniego przewodu zasilającego jest istotne nie tylko dla prawidłowego działania urządzeń, ale też dla zapewnienia bezpieczeństwa w miejscu pracy.

Pytanie 14

Której z poniżej wymienionych czynności nie da się wykonać podczas próbnego uruchomienia zgrzewarki oporowej?

A. Sprawdzenia funkcjonowania przełącznika do zgrzewania pojedynczego oraz ciągłego
B. Pomiaru rezystancji izolacji między uzwojeniem pierwotnym transformatora a obudową
C. Mierzenia czasu poszczególnych etapów zgrzewania: docisku oraz przerwy
D. Weryfikacji stanu i poprawności ustawienia elektrod
Odpowiedzi dotyczące sprawdzenia stanu i prawidłowości ustawienia elektrod, pomiaru czasu zgrzewania oraz działania przełącznika do zgrzewania pojedynczego i ciągłego są praktykami, które w rzeczywistości powinny być częścią procesu próbnego uruchamiania zgrzewarki oporowej. Podczas próbnego uruchamiania kluczowe jest zweryfikowanie, czy elektrody są odpowiednio ustawione, aby zapewnić właściwe i efektywne zgrzewanie. Niewłaściwe ustawienie elektrod może prowadzić do nieefektywnego zgrzewania, co skutkuje słabymi połączeniami i potencjalnymi uszkodzeniami materiałów. Równocześnie, pomiar czasu poszczególnych faz zgrzewania jest niezbędny, aby dostosować parametry procesu do specyfiki używanych materiałów. Z kolei, sprawdzenie przełącznika zgrzewania, zarówno pojedynczego, jak i ciągłego, jest istotne dla upewnienia się, że urządzenie działa zgodnie z oczekiwaniami i że operator ma pełną kontrolę nad procesem. Zapominając o tych czynnościach, użytkownicy mogą narazić się na ryzyko nieprawidłowego działania maszyny, co może prowadzić do awarii sprzętu, a w ekstremalnych przypadkach nawet do wypadków. Właściwe podejście do próbnego uruchamiania zgrzewarki oporowej zgodne jest z normami i standardami bezpieczeństwa, które wymagają dokładnych testów i kontroli przed rozpoczęciem pracy. Dlatego ważne jest, aby nie lekceważyć tych czynności, które mają kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa i efektywności procesu zgrzewania.

Pytanie 15

Która z poniższych przyczyn powoduje nagły wzrost obrotów w trakcie działania silnika bocznikowego prądu stałego?

A. Zwarcie w uzwojeniu komutacyjnym
B. Zwarcie w obwodzie twornika
C. Przerwa w uzwojeniu wzbudzenia
D. Przerwa w obwodzie twornika
Zgłębiając temat przyczyn nagłego wzrostu prędkości obrotowej silnika bocznikowego prądu stałego, warto zauważyć, że przedstawione niepoprawne odpowiedzi odnoszą się do różnych aspektów funkcjonowania silników elektrycznych. Zwarcie w obwodzie twornika może prowadzić do znacznego wzrostu prądu, co w praktyce skutkuje przeciążeniem silnika, ale nie bezpośrednio do wzrostu prędkości obrotowej. W rzeczywistości, zwarcie w obwodzie twornika powoduje spadek napięcia, co z kolei zmniejsza moment obrotowy i może prowadzić do jego uszkodzenia. Oba te zjawiska są sprzeczne z zasadami działania silników prądu stałego, w których to napięcie i przepływ prądu są kluczowe dla generowania momentu obrotowego. Z kolei zwarcie w uzwojeniu komutacyjnym, chociaż może wpływać na działanie komutatora, nie jest bezpośrednią przyczyną wzrostu prędkości obrotowej. W przypadku przerwy w obwodzie twornika, silnik w zasadzie przestaje działać, co również nie prowadzi do wzrostu prędkości. Warto zatem nieco lepiej zrozumieć mechanizmy działania silników, aby unikać mylnych interpretacji związanych z zagadnieniami elektrycznymi i ich wpływem na wydajność urządzeń. Kluczowe jest zrozumienie, jak różne komponenty silników wpływają na ich działanie oraz jakie zabezpieczenia są potrzebne, aby zminimalizować ryzyko uszkodzeń w wyniku nieprawidłowego działania.

Pytanie 16

Jakie z wymienionych powodów wpływa na zmniejszenie prędkości obrotowej trójfazowego silnika klatkowego w trakcie jego pracy?

A. Zmniejszenie obciążenia silnika.
B. Przerwa w zasilaniu jednej z faz.
C. Zwarcie pierścieni ślizgowych.
D. Wzrost wartości napięcia zasilającego.
Spadek obciążenia silnika nie prowadzi do zmniejszenia prędkości obrotowej trójfazowego silnika klatkowego. W rzeczywistości, gdy obciążenie maleje, silnik może utrzymać lub nawet zwiększyć swoją prędkość obrotową, zbliżając się do prędkości synchronizacyjnej. W przypadku wzrostu napięcia zasilania, silnik również nie powinien wykazywać spadku prędkości obrotowej. Wzrost napięcia w układzie trójfazowym zwykle skutkuje zwiększeniem momentu obrotowego, co może poprawić wydajność silnika, o ile nie przekracza to dopuszczalnych wartości. Zwarcie pierścieni ślizgowych odnosi się do sytuacji w silnikach z wirnikiem klatkowym, ale nie ma zastosowania w kontekście trójfazowych silników klatkowych, które nie wykorzystują pierścieni ślizgowych do przekazywania energii. Typowym błędem myślowym jest mylenie przyczyn i skutków działania silnika oraz nieznajomość zasad jego pracy w różnych warunkach zasilania. Zrozumienie fizyki działania silników elektrycznych i ich odpowiednich charakterystyk jest kluczowe dla prawidłowego diagnozowania problemów oraz efektywnego zarządzania ich pracą.

Pytanie 17

W jakim schemacie sieciowym nie można używać wyłączników różnicowoprądowych jako zabezpieczeń przed porażeniem w przypadku uszkodzenia?

A. W systemie TT
B. W systemie IT
C. W systemie TN-C
D. W systemie TN-S
Układ TN-C (z ang. Terre Neutral Combined) charakteryzuje się tym, że neutralny przewód (N) i przewód ochronny (PE) są połączone w jednym przewodzie (PEN) na całej długości instalacji. Z tego powodu, wyłączniki różnicowoprądowe (RCD) nie mogą być stosowane jako elementy ochrony przeciwporażeniowej, ponieważ w przypadku uszkodzenia nie ma możliwości prawidłowego pomiaru prądów różnicowych. W układach TN-C, uszkodzenie przewodu PEN może prowadzić do niebezpiecznej sytuacji, gdzie brak separacji przewodów ochronnych i neutralnych utrudnia detekcję nieprawidłowości. Przykładem stosowania wyłączników różnicowoprądowych są układy TN-S, gdzie przewody N i PE są oddzielone, co umożliwia skuteczne monitorowanie prądów różnicowych. Warto również zaznaczyć, że w kontekście przepisów, zgodnie z normą PN-EN 61008-1, RCD powinny być używane w odpowiednich układach, aby zapewnić skuteczną ochronę przed porażeniem elektrycznym, co w układzie TN-C nie jest możliwe.

Pytanie 18

Aby zidentyfikować części silników w wersji przeciwwybuchowej, które mają podwyższoną temperaturę, przeprowadza się pomiary temperatury ich obudowy. W którym miejscu silnika nie powinno się przeprowadzać tych pomiarów?

A. Na końcu obudowy w rejonie napędu
B. Na tarczy łożyskowej, od strony napędowej w pobliżu pokrywy łożyska
C. W centralnej części obudowy blisko skrzynki przyłączeniowej
D. W sąsiedztwie pokrywy wentylatora
Wybór niewłaściwego miejsca do pomiaru temperatury silnika może prowadzić do błędnych wniosków i niskiej efektywności działania urządzenia. Odpowiedzi dotyczące pomiarów w różnych lokalizacjach są wynikiem typowych pomyłek związanych z rozumieniem działania silnika i wpływu otoczenia. Pomiar w pośrodku obudowy w pobliżu skrzynki zaciskowej, choć może wydawać się sensowny, nie oddaje rzeczywistej temperatury roboczej. Skrzynka zaciskowa jest miejscem, gdzie często gromadzą się ciepło i energia, co może prowadzić do zafałszowania wyników. Z kolei pomiar na końcu obudowy od strony napędowej również nie jest idealny, ponieważ w tym miejscu temperatura może być zmieniana przez intensywny ruch powietrza lub obciążenia mechaniczne, co również wpływa na wynik. Zmienne takie jak wentylacja i lokalizacja czujnika mogą tworzyć iluzję normalnego stanu pracy. Tak samo, pomiar na tarczy łożyskowej, choć wydaje się logiczny ze względu na bliskość ruchomych części, może być nieodpowiedni, gdyż nie uwzględnia całej obudowy silnika oraz potencjalnych strat ciepła w wyniku tarcia. Te nieporozumienia zazwyczaj wynikają z braku znajomości zasad działania i specyfikacji technicznych urządzeń w wykonaniu przeciwwybuchowym, co podkreśla znaczenie starannego doboru lokalizacji dla pomiarów temperatury.

Pytanie 19

Uzwojenie pierwotne transformatora jednofazowego jest zrobione z drutu nawojowego

A. o większej średnicy i wyższej liczbie zwojów niż uzwojenie wtórne
B. o mniejszej średnicy i niższej liczbie zwojów niż uzwojenie wtórne
C. o większej średnicy i niższej liczbie zwojów niż uzwojenie wtórne
D. o mniejszej średnicy i większej liczbie zwojów niż uzwojenie wtórne
Uzwojenie pierwotne transformatora jednofazowego rzeczywiście jest wykonane z drutu o mniejszej średnicy i większej liczbie zwojów niż uzwojenie wtórne. Ta konstrukcja jest kluczowa w kontekście działania transformatora, ponieważ umożliwia efektywną indukcję elektromagnetyczną. Uzwojenie pierwotne, mając więcej zwojów, generuje silniejsze pole magnetyczne w rdzeniu transformatora, co sprzyja przekazywaniu energii do uzwojenia wtórnego. Dodatkowo zastosowanie cieńszego drutu zmniejsza straty energii związane z oporem elektrycznym, co jest zgodne z dobrymi praktykami projektowania transformatorów. Przykładowo, w transformatorach niskonapięciowych, takich jak te stosowane w zasilaczach, kluczowe jest, aby uzwojenie pierwotne miało odpowiednią liczbę zwojów, co pozwala na uzyskanie pożądanej wartości napięcia wyjściowego na uzwojeniu wtórnym, zgodnie z zasadą transformacji napięcia, opisaną wzorem: U1/U2 = N1/N2, gdzie U to napięcie, a N to liczba zwojów.

Pytanie 20

Z uwagi na ryzyko uszkodzenia izolacji uzwojeń, używanie bezpieczników w obwodzie przekładnika jest zabronione?

A. napięciowego po stronie wtórnej
B. prądowego po stronie wtórnej
C. napięciowego po stronie pierwotnej
D. prądowego po stronie pierwotnej
Wybór bezpieczników w obwodzie przekładników prądowych po stronie pierwotnej, wtórnej czy napięciowej jest problematyczny i oparty na kilku błędnych założeniach. Przykładowo, stosowanie bezpieczników po stronie wtórnej może wydawać się rozsądne, jednak niesie ono ryzyko uszkodzenia izolacji uzwojeń. Działanie bezpiecznika w sytuacji zwarcia prowadzi do nagłego wzrostu napięcia w obwodzie wtórnym, co może uszkodzić izolację oraz wpłynąć na dokładność pomiarów. Podobnie, umieszczanie bezpieczników na stronie pierwotnej, w kontekście przekładników napięciowych, również stwarza niebezpieczeństwo dla urządzeń zabezpieczających, ponieważ naraża je na nadmierne napięcia i przepięcia. Warto zauważyć, że przekładniki prądowe i napięciowe są projektowane z myślą o zachowaniu wysokiej niezawodności w transporcie informacji o prądzie i napięciu do systemów pomiarowych. Bezpieczniki w istocie mogą zakłócać ten proces, wprowadzając dodatkowe ryzyko i zmniejszając niezawodność całego systemu. W praktyce, należy stosować odpowiednie metody zabezpieczeń i monitorowania, które są zgodne z normami branżowymi, aby uniknąć tych problemów. Normy te, jak IEC 61850, podkreślają znaczenie prawidłowego doboru zabezpieczeń oraz ich integracji z systemami monitorującymi, co jest kluczowe dla utrzymania bezpieczeństwa i efektywności w instalacjach elektrycznych.

Pytanie 21

Który z jednofazowych wyłączników nadprądowych zapewnia odpowiednią ochronę przed porażeniem przy impedancji pętli zwarcia Z = 4,2 Ω?

A. B16
B. B10
C. C10
D. C16
Wybór C10, B16 czy C16 jako odpowiedzi na pytanie o wyłącznik nadprądowy spełniający warunki ochrony przeciwporażeniowej w przypadku impedancji pętli zwarcia Z = 4,2 Ω jest nieprawidłowy z kilku powodów. Wyłączniki oznaczone literą C są przystosowane do ochrony obwodów z większymi prądami rozruchowymi, co czyni je mniej odpowiednimi w kontekście ochrony przed porażeniem, szczególnie w obwodach, gdzie występuje duża różnorodność obciążeń. Przykładowo, C10 przy prądzie znamionowym 10 A, w przypadku zwarcia może nie zadziałać w odpowiednio szybkim czasie, co może prowadzić do zagrożenia dla bezpieczeństwa. Z kolei B16 charakteryzuje się prądem znamionowym 16 A, co również jest niewłaściwym doborem, gdyż w przypadku pętli zwarcia o impedancji 4,2 Ω, może generować prąd zwarciowy, który przekroczy granice działania wyłącznika, co skutkuje opóźnieniem w zadziałaniu i ryzykiem uszkodzenia instalacji. Warto przypomnieć, że zgodnie z normami PN-EN 60898, wyłączniki nadprądowe powinny być dobierane w taki sposób, aby zapewniały nie tylko ochronę przed przeciążeniami, ale również skuteczną ochronę przed porażeniem elektrycznym. Użycie niewłaściwego typu wyłącznika może prowadzić do niebezpiecznych sytuacji, w których użytkownicy są narażeni na ryzyko porażenia prądem, a także do uszkodzenia sprzętu elektrycznego. Dlatego kluczowe jest, aby podczas doboru wyłączników uwzględniać zarówno ich charakterystykę, jak i konkretne warunki, w jakich będą pracować.

Pytanie 22

Jakie numery wskazano na schemacie z dokumentacji techniczno-ruchowej elementów zamiennych, które są częścią silnika szlifierki?

A. Od 7 do 14
B. Od 47 do 52
C. Od 1 do 6
D. Od 19 do 26
Wybór odpowiedzi związanej z innymi zakresami (np. od 47 do 52, od 1 do 6 czy od 19 do 26) świadczy o małym nieporozumieniu z identyfikacją komponentów silnika szlifierki. Te numery dotyczą różnych części, które nie są kluczowe dla samego działania silnika, co może sprawić, że serwisowanie stanie się mniej efektywne. Na przykład, numery od 1 do 6 mogą obejmować części, które tak naprawdę nie wpłyną na wydajność silnika. Jak się pomylisz z ich identyfikacją, to naprawa może się wydłużyć. Numery od 47 do 52 to z kolei mogą być jakieś osłony, które też nie są bezpośrednio związane z napędem. Takie błędy najczęściej wynikają z braku znajomości dokumentacji oraz braku zrozumienia, jak różne elementy działają razem. Dobrze jest posiedzieć nad dokumentacją i ogarnąć, jak poszczególne części wpływają na całość maszyny, bo to przekłada się na lepszą obsługę i konserwację. Im lepsza znajomość identyfikacji części, tym szybciej uda się naprawić sprzęt, a dla operatorów będzie to też bezpieczniejsze.

Pytanie 23

Regularne kontrole eksploatacyjne instalacji elektrycznej w budynku jednorodzinnym powinny być realizowane co najmniej raz na

A. kwartał
B. rok
C. 5 lat
D. 3 lata
Okresowe badania eksploatacyjne instalacji elektrycznej w domach jednorodzinnych są kluczowym elementem zapewnienia bezpieczeństwa oraz niezawodności funkcjonowania tych systemów. Zgodnie z przepisami prawa budowlanego oraz normami PN-IEC 60364, zaleca się, aby takie badania były przeprowadzane nie rzadziej niż co pięć lat. Taki okres jest uzasadniony, ponieważ w ciągu tego czasu mogą wystąpić różne czynniki wpływające na stan techniczny instalacji, takie jak naturalne zużycie materiałów, zmiany w obciążeniu elektrycznym czy też zmiany w przepisach dotyczących bezpieczeństwa. Regularne kontrole pozwalają wykryć potencjalne usterki, co z kolei może zapobiec poważnym awariom oraz zagrożeniom pożarowym. Przykładowo, nieprawidłowo wykonana instalacja lub zużyty osprzęt mogą prowadzić do zwarć, które mogą zagrażać życiu mieszkańców. Dlatego zaleca się, aby każde badanie obejmowało przegląd stanu izolacji przewodów, oceny zabezpieczeń oraz identyfikację wszelkich nieprawidłowości. Dobrą praktyką jest również dokumentowanie wyników badań oraz wdrażanie niezbędnych działań naprawczych, co w przyszłości może posłużyć jako cenny materiał dowodowy w przypadku ewentualnych sporów.

Pytanie 24

Jaką czynność należy wykonać podczas inspekcji instalacji elektrycznej w budynku mieszkalnym przed jego oddaniem do użytku?

A. Zmierzanie rezystancji izolacji instalacji elektrycznej
B. Przeprowadzenie próby ciągłości przewodów ochronnych oraz połączeń wyrównawczych
C. Weryfikacja czasu samoczynnego odłączenia zasilania
D. Ocena prawidłowego doboru przekroju kabli
Tematyka dotycząca oceny instalacji elektrycznej jest złożona i wymaga zrozumienia wielu aspektów technicznych. Czas samoczynnego wyłączenia zasilania, mimo że istotny dla bezpieczeństwa, nie jest bezpośrednio związany z podstawowymi wymaganiami dotyczącymi doboru przekrojów przewodów. To pojęcie odnosi się głównie do działania zabezpieczeń w przypadku wystąpienia przeciążenia lub zwarcia. Również próba ciągłości przewodów ochronnych i połączeń wyrównawczych, choć ważna, nie dotyczy bezpośrednio doboru przekrojów, a raczej zapewnia integralność systemu ochrony przed porażeniem elektrycznym. Z kolei pomiar rezystancji izolacji instalacji elektrycznej jest techniką, która ma na celu sprawdzenie stanu izolacji, co jest kluczowe dla bezpieczeństwa, ale nie ma wpływu na dobór przekroju przewodów. Często błędne myślenie wynika z niepełnego zrozumienia roli poszczególnych elementów instalacji elektrycznej. Należy pamiętać, że podstawą zapewnienia bezpieczeństwa instalacji jest odpowiedni dobór przekrojów przewodów, dostosowany do zamierzonych obciążeń oraz warunków ich eksploatacji, co jest fundamentem dobrych praktyk w branży elektrycznej.

Pytanie 25

Jaki jest cel uziemienia ochronnego w instalacjach elektrycznych?

A. Redukcja zużycia energii elektrycznej w instalacjach elektrycznych
B. Poprawa jakości sygnału w instalacjach telekomunikacyjnych
C. Zabezpieczenie ludzi przed porażeniem elektrycznym
D. Zwiększenie mocy znamionowej urządzeń elektrycznych
Uziemienie ochronne ma na celu przede wszystkim zabezpieczenie ludzi przed porażeniem elektrycznym, co jest jednym z najważniejszych aspektów bezpieczeństwa w instalacjach elektrycznych. W praktyce oznacza to, że obudowy urządzeń elektrycznych są połączone z ziemią, co umożliwia szybkie odprowadzenie prądu w przypadku zwarcia lub uszkodzenia izolacji. Dzięki temu, jeżeli np. przewód fazowy zetknie się z metalową obudową urządzenia, prąd popłynie do ziemi, a nie przez ciało człowieka, co znacząco zmniejsza ryzyko porażenia. Takie uziemienie jest wymagane przez normy bezpieczeństwa elektrycznego, takie jak PN-IEC 60364. W skrócie, uziemienie ochronne działa jako środek zapobiegawczy, który minimalizuje ryzyko wypadków i zwiększa ogólne bezpieczeństwo użytkowników instalacji elektrycznych. Dodatkowo, uziemienie ochronne pomaga w stabilizacji napięcia sieci i eliminuje potencjalne różnice napięcia, co jest kluczowe w utrzymaniu właściwego działania urządzeń elektrycznych. To nie tylko praktyka, ale też standard w branży, który musi być przestrzegany, by zapewnić bezpieczne i efektywne działanie instalacji.

Pytanie 26

W jakim trybie pracy silnik asynchroniczny osiąga najmniejszy współczynnik mocy?

A. Zwarcia pomiarowego
B. Obciążenia znamionowego
C. Biegu jałowego
D. Zwarcia awaryjnego
Silnik asynchroniczny w stanie zwarcia pomiarowego oraz zwarcia awaryjnego nie powinien funkcjonować w normalnych warunkach roboczych. W zwarciu pomiarowym, które występuje podczas testowania lub diagnozowania silnika, jego parametry są czasowo zaburzone, co nie pozwala na prawidłowe ocenienie efektywności działania. Zwarcie awaryjne, natomiast, prowadzi do poważnych uszkodzeń silnika i może skutkować jego zatarciem. W obu tych przypadkach silnik nie jest w stanie normalnie pracować, a ich współczynnik mocy nie jest miarodajny ani użyteczny. Z kolei obciążenie znamionowe jest optymalnym stanem pracy silnika, gdzie współczynnik mocy jest bliski wartości nominalnej, zazwyczaj powyżej 0,8. W związku z tym, pomylenie tych stanów z biegiem jałowym może prowadzić do błędnych wniosków na temat efektywności energetycznej i wydajności silników elektrycznych. Zrozumienie różnic pomiędzy tymi stanami jest kluczowe dla inżynierów oraz techników w branży elektrotechnicznej, aby podejmować odpowiednie decyzje dotyczące projektowania, eksploatacji oraz konserwacji maszyn elektrycznych.

Pytanie 27

Podczas naprawy obwodu zasilania silnika indukcyjnego trójfazowego o mocy 7,5 kW technik ma wymienić uszkodzony przewód OWY 4×4 mm2 450 V/750 V na nowy. Która z poniższych właściwości przewodu H03RR-F 4G4 uniemożliwia jego wykorzystanie w miejsce dotychczasowego?

A. Zbyt mały przekrój znamionowy żył przewodu
B. Brak żyły izolowanej w kolorze żółtozielonym
C. Zbyt niskie napięcie znamionowe przewodu
D. Niewłaściwy materiał izolacji przewodu
Zastosowanie przewodu H03RR-F 4G4 w miejsce przewodu OWY 4×4 mm² 450 V/750 V jest niewłaściwe, ponieważ jego napięcie znamionowe wynosi zaledwie 300 V/500 V, co jest zbyt niskie w kontekście wymagań dla obwodu zasilania silnika indukcyjnego o mocy 7,5 kW. Przewody muszą być dobierane zgodnie z maksymalnym napięciem, jakie mogą występować w danej instalacji. Standardy, takie jak PN-IEC 60228, określają dopuszczalne wartości dla przewodów, a dla silników często rekomendowane jest używanie przewodów o wyższym napięciu znamionowym, aby zapewnić nie tylko sprawność, ale również bezpieczeństwo użytkowania. W praktyce, stosowanie przewodów o adekwatnym napięciu znamionowym chroni przed ryzykiem przebicia izolacji, co mogłoby prowadzić do awarii urządzeń oraz potencjalnie niebezpiecznych sytuacji. W przypadku, gdyby przewód uległ uszkodzeniu, niskie napięcie znamionowe mogłoby nie zapewnić odpowiedniej ochrony, dlatego kluczowe jest przestrzeganie norm branżowych przy doborze materiałów. Właściwy dobór przewodów nie tylko wpływa na wydajność instalacji, ale również na bezpieczeństwo operacyjne, co jest priorytetem w każdej branży związanej z instalacjami elektrycznymi.

Pytanie 28

Podczas wymiany gniazda wtyczkowego w instalacji domowej wykonanej w rurkach pod tynkiem złamał się jeden z przewodów aluminiowych, przez co stał się za krótki. Jak powinno się postąpić w tej sytuacji przy wymianie gniazda?

A. Przed zamontowaniem gniazda wymienić przewody na miedziane, wciągając nowe razem z usuwaniem starych
B. Przed zamontowaniem gniazda usunąć uszkodzony przewód i wciągnąć nowy miedziany
C. Przylutować brakującą część przewodu aluminiowego i zamontować gniazdo
D. Skręcić złamany przewód z kawałkiem przewodu miedzianego i zamontować gniazdo
Przy wymianie gniazda wtyczkowego i uszkodzeniu przewodu aluminiowego, zastosowanie lutowania lub skręcania przewodów aluminiowych z miedzianymi jest wysoce niewłaściwe. Luty w instalacjach elektrycznych powinny być unikać, zwłaszcza w przypadku materiałów różnego rodzaju, jak miedź i aluminium, gdyż różnice w rozszerzalności cieplnej oraz w elektrochemii mogą prowadzić do słabych połączeń, które są niebezpieczne. Użycie przewodów aluminiowych w połączeniu z miedzianymi stwarza ryzyko korozji galwanicznej, co na dłuższą metę powoduje problemy z przewodnictwem i może skutkować awarią instalacji. W przypadku wyciągania uszkodzonego przewodu aluminiowego i wciągania nowego miedzianego, należy pamiętać, że wprowadzenie nowych przewodów wymaga nie tylko wymiany materiału, ale także dostosowania do odpowiednich norm i standardów instalacyjnych. Niewłaściwe podejście do wymiany może prowadzić do poważnych awarii instalacji elektrycznej, co może stanowić zagrożenie dla użytkowników budynku. W związku z tym, kluczowe jest, aby unikać łączenia materiałów o różnych właściwościach w instalacjach elektrycznych oraz zapewnić pełną zgodność z przepisami i standardami bezpieczeństwa.

Pytanie 29

Jaką czynność konserwacyjną silnika prądu stałego można zrealizować podczas jego inspekcji w trakcie działania?

A. Czyszczenie komutatora
B. Wymiana uszkodzonego amperomierza w obwodzie zasilającym
C. Weryfikacja stanu szczotkotrzymaczy
D. Weryfikacja stanu osłon elementów wirujących
Sprawdzanie osłon części wirujących w silnikach prądu stałego to naprawdę istotna kwestia, jeśli mówimy o ich konserwacji. Te osłony są jak tarcza – chronią nas przed przypadkowymi kontaktem z ruchomymi elementami i pomagają w ochronie silnika przed różnymi zanieczyszczeniami. Regularne przeglądy tych osłon mogą pomóc zauważyć usterki, takie jak pęknięcia czy luzy, które mogą doprowadzić do poważniejszych problemów. Na przykład, w przemyśle, gdzie silniki muszą być niezawodne, kontrola stanu tych osłon to podstawa. Podobno według norm ISO 13857, bezpieczeństwo to kluczowa sprawa, więc chronienie się przed urazami od ruchomych części maszyn to nie tylko dobry pomysł, ale wręcz obowiązek. Sprawdzanie stanu osłon to jedna z tych rzeczy, które powinniśmy robić podczas przeglądów technicznych, bo wczesne wykrycie jakichś problemów to skuteczny sposób na uniknięcie kłopotów w przyszłości.

Pytanie 30

W jakim celu stosuje się kompensację mocy biernej w instalacjach przemysłowych?

A. Zwiększenia napięcia znamionowego
B. Zmniejszenia strat energii i poprawy współczynnika mocy
C. Zwiększenia częstotliwości prądu
D. Zmniejszenia prędkości obrotowej silników
Kompensacja mocy biernej jest kluczowym zagadnieniem w kontekście instalacji przemysłowych, ponieważ wpływa bezpośrednio na efektywność energetyczną systemu. Moc bierna to ta część zużywanej energii elektrycznej, która nie wykonuje użytecznej pracy, ale jest niezbędna do podtrzymania pola elektromagnetycznego w urządzeniach takich jak transformatory i silniki indukcyjne. Zastosowanie kompensacji mocy biernej, zazwyczaj za pomocą baterii kondensatorów, prowadzi do poprawy współczynnika mocy, co oznacza, że więcej dostarczonej energii jest wykorzystywane na pracę użyteczną. Dzięki temu zmniejszają się straty energii w systemie, co przekłada się na niższe rachunki za energię i zmniejszenie obciążenia sieci energetycznej. Co więcej, poprawa współczynnika mocy może również prowadzić do zmniejszenia opłat za moc bierną, które są często naliczane przez dostawców energii jako kara za niską efektywność energetyczną. Dlatego kompensacja mocy biernej jest nie tylko korzystna z punktu widzenia efektywności, ale również może przynieść wymierne korzyści finansowe dla przedsiębiorstw.

Pytanie 31

Jakie z poniższych warunków powinno być spełnione w instalacji mieszkalnej, aby zagwarantować minimalną ochronę przed porażeniem prądem elektrycznym?

A. Wykorzystanie przewodów roboczych o właściwej wartości rezystancji izolacji
B. Zrealizowanie instalacji elektrycznej przy użyciu przewodu o żyłach w formie linki
C. Montowanie w instalacji wyłącznika różnicowoprądowego
D. Podłączenie styków ochronnych gniazd do przewodu ochronnego systemu
Wykonanie instalacji elektrycznej przewodem o żyłach w postaci linki nie zapewnia podstawowej ochrony przed porażeniem prądem. Choć zastosowanie przewodów wielożyłowych może być korzystne w kontekście elastyczności i łatwości montażu, nie wpływa bezpośrednio na poziom ochrony przed porażeniem. Kluczowym czynnikiem w zabezpieczeniu przed prądem jest jakość izolacji oraz jej rezystancja, a nie sam rodzaj przewodu. Połączenie styków ochronnych gniazd z przewodem ochronnym sieci, mimo że jest istotne dla uziemienia, samo w sobie nie wystarczy, aby zapobiec porażeniu. Uziemienie działa jako zabezpieczenie, ale najsłabszym ogniwem w systemie mogą być właśnie przewody robocze, których izolacja nie jest odpowiednia. Zastosowanie wyłącznika różnicowoprądowego, chociaż bardzo ważne, również nie jest jedynym czynnikiem, który zapewnia bezpieczeństwo. Wyłączniki te działają w momencie wykrycia różnicy prądów, ale nie eliminują ryzyka wynikającego z nieodpowiedniej izolacji przewodów. Dlatego kluczowym elementem bezpieczeństwa jest monitorowanie stanu izolacji przewodów roboczych oraz ich odpowiednia specyfikacja, co powinno być standardem w każdej instalacji elektrycznej.

Pytanie 32

W instalacji trójfazowej prąd obciążenia w przewodach fazowych IB = 25 A, a maksymalna obciążalność długotrwała tych przewodów Idd = 30 A. Który z poniższych wyłączników nadprądowych powinien być użyty do ochrony tej instalacji przed działaniem nadmiernego prądu?

A. B20
B. B32
C. B25
D. B16
Wyłącznik nadprądowy B25 jest odpowiedni do zabezpieczenia instalacji trójfazowej, w której prąd obciążenia wynosi 25 A, a obciążalność długotrwała przewodów to 30 A. Wyłączniki nadprądowe oznaczone literą 'B' charakteryzują się określoną charakterystyką działania, która zazwyczaj jest stosowana w instalacjach domowych i małych przedsiębiorstwach. W przypadku prądu znamionowego B25, wyłącznik ten będzie działał przy prądzie obciążenia do 25 A, co oznacza, że nie zadziała w warunkach normalnej pracy. Jednakże, dla prądów przekraczających ten poziom, wyłącznik zareaguje, zapewniając odpowiednią ochronę. W praktyce oznacza to, że B25 oferuje wystarczający margines bezpieczeństwa, aby chronić przewody przed przeciążeniem, które mogłoby prowadzić do uszkodzenia izolacji, przegrzania lub nawet pożaru. Stosując B25, przestrzegamy zasad dotyczących doboru zabezpieczeń, zgodnych z normami PN-IEC 60898, które rekomendują, aby prąd znamionowy wyłącznika był bliski wartości prądu obciążenia, ale nie mniejszy, aby uniknąć niepotrzebnych wyłączeń. Przykładowo, w instalacjach o dużych obciążeniach, takich jak warsztaty czy zakłady produkcyjne, dobór odpowiednich wyłączników nadprądowych jest kluczowy dla zapewnienia bezpieczeństwa i efektywności operacyjnej.

Pytanie 33

Jaki typ przewodów jest zalecany do stosowania w instalacjach na zewnątrz budynków?

A. Przewody do instalacji wewnętrznych
B. Przewody aluminiowe
C. Przewody z miedzi beztlenowej
D. Przewody o podwyższonej odporności na UV
Przewody o podwyższonej odporności na UV są zalecane do stosowania w instalacjach na zewnątrz budynków ze względu na ich zdolność do wytrzymywania promieniowania ultrafioletowego. UV może powodować degradację materiałów, co w przypadku przewodów może prowadzić do ich mechanicznego uszkodzenia i utraty izolacyjności. Tego typu przewody są zaprojektowane tak, aby wytrzymać trudne warunki atmosferyczne, w tym intensywne nasłonecznienie, deszcz czy zmienne temperatury. Wybór przewodów odpornych na UV zwiększa niezawodność instalacji i zmniejsza ryzyko awarii. Z mojego doświadczenia wynika, że odpowiednie zaplanowanie instalacji z użyciem takich przewodów jest kluczowe dla jej długowieczności. W praktyce, przewody odporne na UV są często stosowane w instalacjach fotowoltaicznych, oświetleniowych na zewnątrz budynków oraz wszędzie tam, gdzie przewody są narażone na bezpośrednie działanie promieni słonecznych. Warto zawsze zwracać uwagę na oznaczenia producenta, które potwierdzają odporność na UV, co jest zgodne z normami branżowymi i dobrymi praktykami eksploatacyjnymi.

Pytanie 34

Jaką liczbę należy zastosować do pomnożenia wartości znamionowego prądu silnika trójfazowego klatkowego, który napędza pompę, aby obliczyć maksymalną dozwoloną wartość nastawy prądu na jego zabezpieczeniu przeciążeniowym?

A. 1,2
B. 1,1
C. 0,9
D. 2,0
Poprawna odpowiedź to 1,1, co oznacza, że wartość znamionowego prądu silnika trójfazowego klatkowego należy pomnożyć przez ten współczynnik, aby obliczyć maksymalną dopuszczalną wartość nastawy prądu na zabezpieczeniu przeciążeniowym. Zastosowanie współczynnika 1,1 wynika z faktu, że silniki elektryczne, w tym silniki klatkowe, mogą mieć chwilowe przeciążenia, które są normalne w czasie rozruchu lub przy zmiennych warunkach pracy. Przyjęcie wartości 1,1 jako mnożnika do prądu znamionowego uwzględnia te momenty, co jest zgodne z praktykami opisanymi w normach IEC 60947-4-1 dotyczących wyłączników silnikowych. Przykładowo, jeśli znamionowy prąd silnika wynosi 10 A, to maksymalna dopuszczalna wartość nastawy na zabezpieczeniu przeciążeniowym wynosi 11 A. Takie ustawienie zabezpieczenia pozwala na bezpieczne działanie silnika, jednocześnie chroniąc go przed uszkodzeniem w wyniku przeciążenia.

Pytanie 35

Jaką wartość ma maksymalna dopuszczalna rezystancja uziomu RA przewodu ochronnego łączącego uziom z dostępnością przewodzącą dla znamionowego prądu różnicowego IN = 30 mA oraz napięcia dotykowego 50 V AC wyłącznika różnicowoprądowego?

A. 4 000 Ω
B. Około 1 660 Ω
C. 2 000 Ω
D. Około 830 Ω
Największa dopuszczalna rezystancja uziomu <i>R<sub>A</sub></i> przewodu ochronnego łączącego uziom z częścią przewodzącą dostępną dla prądu różnicowego <i>I<sub>N</sub> = 30 mA</i> i napięcia dotykowego 50 V AC wynosi około 1 660 Ω. W praktyce oznacza to, że gdy osoba dotknie elementu przewodzącego, prąd różnicowy powinien być w stanie przepływać przez przewód uziemiający, a jego wartość powinna być na tyle niska, aby zminimalizować ryzyko porażenia prądem. Dopuszczalna rezystancja uziomu jest regulowana przez normy, takie jak PN-IEC 60364-4-41, które określają maksymalne wartości dla różnych kategorii instalacji elektrycznych. Używanie tych norm w projektowaniu i budowie instalacji elektrycznych jest kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa użytkowników. W praktyce, wartość rezystancji powinna być mierzona podczas odbioru instalacji, a także okresowo sprawdzana w celu zapewnienia ciągłej ochrony. Przykładem jest instalacja w budynkach mieszkalnych, gdzie właściwie dobrana rezystancja uziomu zapobiega poważnym skutkom awarii elektrycznych.

Pytanie 36

Na podstawie zamieszczonych wyników pomiarów rezystancji w przewodzie elektrycznym przedstawionym na ilustracji można stwierdzić, że żyły

Pomiar pomiędzy końcami żyłRezystancja
Ω
L1.1 – L1.20
L2.1 – L2.20
L3.1 – L3.20
N.1 – N.20
PE.1 – PE.2
L1.1 – L2.1
L1.1 – L3.1
L1.1 – N.1
L1.1 – PE.1
N.1 – PE.1
N.1 – L2.1
N.1 – L3.10
Ilustracja do pytania
A. L1 i L2 są przerwane.
B. L1 i L2 są zwarte.
C. N i PE są zwarte oraz L3 jest przerwana.
D. N i L3 są zwarte oraz PE jest przerwana.
Odpowiedź, że żyły N i L3 są zwarte oraz PE jest przerwana, jest prawidłowa, ponieważ wyniki pomiarów rezystancji wskazują na bezpośrednie połączenie elektryczne między tymi żyłami, co objawia się rezystancją równą 0 Ω. Taka sytuacja może wynikać z zastosowania odpowiednich technik testowania, które są zgodne z normami, takimi jak PN-EN 60204-1, dotyczące bezpieczeństwa urządzeń elektrycznych. W praktyce oznacza to, że w przypadku awarii lub zwarcia w obwodzie, może dojść do niebezpiecznych sytuacji, dlatego niezwykle istotne jest regularne testowanie instalacji elektrycznych. Przewód PE jest kluczowy dla bezpieczeństwa, a jego przerwanie wskazuje na poważne ryzyko. W takich sytuacjach należy podejść do naprawy systemu z najwyższą ostrożnością, stosując odpowiednie metody diagnostyczne, aby zapobiec zagrożeniom związanym z porażeniem prądem elektrycznym.

Pytanie 37

Która z poniższych przyczyn powoduje, że przekaźnik Buchholza działa na wyłączenie transformatora?

A. Niesymetryczne obciążenie transformatora
B. Brak w uzwojeniu pierwotnym
C. Brak uziemienia punktu neutralnego
D. Zwarcie między uzwojeniem pierwotnym a wtórnym
Przerwa w uziemieniu punktu neutralnego, niesymetryczne obciążenie transformatora oraz przerwa w uzwojeniu pierwotnym to problemy, które mogą wpływać na funkcjonowanie transformatora, ale nie są bezpośrednimi przyczynami, które aktywują przekaźnik Buchholza. Przerwa w uziemieniu punktu neutralnego może prowadzić do przyrostu napięcia w systemie, co może stwarzać ryzyko dla sprzętu, jednak nie powoduje to od razu zwarcia, które jest kluczowe dla działania przekaźnika. Niesymetryczne obciążenie może prowadzić do przegrzewania się uzwojeń, a w dłuższej perspektywie do ich uszkodzenia, ale również nie jest to sytuacja, która bezpośrednio aktywuje przekaźnik Buchholza. Przerwa w uzwojeniu pierwotnym z kolei, chociaż może powodować zakłócenia w pracy transformatora, nie prowadzi do gwałtownych zmian przepływu oleju, co jest kluczowe dla reakcji przekaźnika. Istotnym błędem myślowym jest pomylenie symptomów uszkodzeń transformatora z jego przyczynami. Dobrą praktyką jest regularne monitorowanie parametrów pracy transformatora oraz wdrażanie systemów zabezpieczeń, takich jak przekaźnik Buchholza, które są projektowane do reakcji na konkretne i krytyczne warunki, a nie na ogólne problemy. Zrozumienie, jakie konkretne sytuacje powodują działanie zabezpieczeń, jest kluczowe w skutecznej diagnostyce i konserwacji urządzeń elektroenergetycznych.

Pytanie 38

Aby zapewnić ochronę przed porażeniem elektrycznym przy awarii użytkowników silnika elektrycznego klasy ochronności I, jego obudowa w układzie sieci TT powinna być

A. elektrycznie odizolowana od gruntu oraz przewodzącego podłoża
B. podłączona do przewodu neutralnego
C. elektrycznie odizolowana od uziomu za pomocą iskiernika
D. połączona z uziomem
Odpowiedzi, które sugerują inne podejścia do ochrony przeciwporażeniowej, jak odizolowanie silnika elektrycznego od uziomu iskiernikiem, przyłączenie do przewodu neutralnego czy odizolowanie od ziemi i przewodzącego podłoża, są nieprawidłowe z kilku powodów. Przede wszystkim, odizolowanie silnika od uziomu iskiernikiem wprowadza ryzyko, ponieważ iskiernik w przypadku wysokiego napięcia może stać się przewodnikiem, co nie zapewnia rzeczywistej ochrony. Ta metoda nie tylko nie usuwa potencjalnego zagrożenia związanego z porażeniem, ale może również prowadzić do dodatkowych komplikacji w przypadku awarii. Przyłączenie do przewodu neutralnego nie jest zalecane, ponieważ w systemach TT przewód neutralny nie jest uziemiony, co może prowadzić do niebezpiecznych sytuacji, jeśli wystąpi awaria. Wreszcie, odizolowanie od ziemi i przewodzącego podłoża całkowicie eliminuje korzyści wynikające z uziemienia, co w praktyce zwiększa ryzyko porażenia. W instalacjach elektrycznych kluczowe jest zapewnienie odpowiednich ścieżek uziemiających, które umożliwiają bezpieczne odprowadzenie prądu w przypadku awarii, co jest fundamentem ochrony przed porażeniem elektrycznym. Ignorowanie tych zasad prowadzi do niebezpiecznych sytuacji, które mogą zagrażać zdrowiu i życiu użytkowników.

Pytanie 39

Kto jest zobowiązany do utrzymania odpowiedniego stanu technicznego układów pomiarowych i rozliczeniowych energii elektrycznej w biurowcu?

A. Producent energii elektrycznej
B. Zarządca obiektu
C. Dostawca energii elektrycznej
D. Właściciel obiektu
Właściciel budynku, jako podmiot odpowiedzialny za jego zarządzanie, może być mylnie postrzegany jako ten, kto odpowiada za stan techniczny układów pomiarowo-rozliczeniowych. Jednakże, w kontekście przepisów prawa i praktyk branżowych, jego rola ogranicza się głównie do zapewnienia odpowiednich warunków do instalacji i użytkowania tych urządzeń. Właściciel budynku nie ma kompetencji ani zasobów technicznych, aby samodzielnie sprawować nadzór nad układami pomiarowymi, co może prowadzić do nieporozumień co do odpowiedzialności. Z kolei wytwórca energii elektrycznej odpowiada za produkcję energii, ale nie zajmuje się bezpośrednio pomiarami i rozliczeniami dla odbiorców. Tylko dostawca energii, który finalnie sprzedaje energię, ma obowiązek monitorować stan techniczny urządzeń pomiarowych, aby zapewnić ich prawidłowe działanie. Zarządca budynku, mimo że może mieć pewne obowiązki w zakresie zarządzania infrastrukturą, nie jest w stanie zapewnić technicznej niezawodności układów pomiarowych bez ścisłej współpracy z dostawcą energii. Dobre praktyki branżowe oraz regulacje prawne jasno określają, że to dostawca energii jest odpowiedzialny za prawidłowe funkcjonowanie systemów pomiarowych, co jest kluczowe dla dokładnych rozliczeń i zapobiegania sporom między klientami a dostawcami.

Pytanie 40

Aby przygotować instalację elektryczną oświetlenia do przeprowadzenia pomiarów rezystancji izolacji, konieczne jest odłączenie zasilania oraz

A. zamknąć łączniki instalacyjne i wykręcić żarówki
B. otworzyć łączniki instalacyjne i wykręcić żarówki
C. zamknąć łączniki instalacyjne i wkręcić żarówki
D. otworzyć łączniki instalacyjne i wkręcić żarówki
Zamknięcie łączników i wykręcenie żarówek to naprawdę kluczowy krok przy przygotowywaniu instalacji elektrycznej do pomiarów rezystancji izolacji. Robiąc to, unikasz ryzyka przypadkowego załączenia prądu, co mogłoby narobić sporych szkód w sprzęcie pomiarowym oraz stwarzać niebezpieczeństwo dla osoby przeprowadzającej pomiary. Normy, jak PN-IEC 60364, mówią, że izolację trzeba sprawdzać przy wyłączonym zasilaniu, żeby wszystko było bezpieczne i wyniki były wiarygodne. Wykręcenie źródeł światła zmniejsza ryzyko przewodzenia prądu lub nieprzyjemnych napięć, co jest szczególnie ważne w mocnych instalacjach. Takie praktyki stosuje się np. w obiektach komercyjnych, gdzie bezpieczeństwo ludzi jest na pierwszym miejscu. Dobre przygotowanie instalacji do badań to nie tylko spełnienie przepisów, ale też sposób na to, żeby system elektryczny działał długo i bezawaryjnie.