Wyniki egzaminu

Nowy egzamin

Informacje o egzaminie:

Zawód: Technik elektryk
Kwalifikacja: ELE.05 - Eksploatacja maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych
Data rozpoczęcia: 29 października 2025 01:17
Data zakończenia: 29 października 2025 01:41

Egzamin niezdany

Wynik: 15/40 punktów (37,5%)

Wymagane minimum: 20 punktów (50%)

Udostępnij swój wynik

Facebook

X.com

Szczegółowe wyniki:

Pytanie 1

Jakie mogą być powody częstego wypalania się żarówki w żyrandolu?

A. Luźne połączenie oprawy z instalacją

B. Niewłaściwie dobrane zabezpieczenie przeciążeniowe

C. Uszkodzenie przewodu ochronnego

D. Zainstalowanie żarówki o niewystarczającej mocy

Wybór żarówki o zbyt małej mocy jako przyczyny częstego przepalania się żarówek jest błędnym rozumowaniem. Mniejsza moc żarówki nie prowadzi do jej przepalania; wręcz przeciwnie, może skutkować mniejszym poborem prądu, co jest korzystne dla instalacji elektrycznej. Warto jednak zauważyć, że stosowanie żarówek o zbyt dużej mocy w oprawach może prowadzić do przegrzewania się, ale nie w przypadku mocy zbyt niskiej. Z kolei źle dobrane zabezpieczenie przeciążeniowe może wprowadzać problemy z nadmiernym przepływem prądu, co również przyczynia się do uszkodzeń, ale nie jest bezpośrednio związane z przepalaniem żarówek w żyrandolu. Istotne jest, aby dobrać odpowiednie zabezpieczenia, które chronią przed przeciążeniem i zwarciem, co jest zgodne z normami instalacyjnymi. Natomiast uszkodzenie przewodu ochronnego, chociaż poważne, nie wpływa bezpośrednio na częstotliwość przepalania się żarówek. Uszkodzony przewód ochronny stwarza zagrożenie elektryczne i może prowadzić do porażenia prądem, ale nie jest przyczyną problemów z samymi żarówkami. Kluczem do zrozumienia problemu jest znajomość zasad działania instalacji elektrycznych oraz prawidłowe podejście do konserwacji i przeglądów, co pozwala unikać błędnych interpretacji takich przypadków.

Pytanie 2

Na jaką wielkość prądu nominalnego silnika klatkowego trójfazowego, który napędza hydrofor w gospodarstwie domowym, powinno się ustawić zabezpieczenie termiczne?

A. 2,2·In

B. 1,1·In

C. 0,8·In

D. 1,4·In

Odpowiedź 1,1·In jest prawidłowa, ponieważ dla silników klatkowych trójfazowych, zwłaszcza w przypadku napędu pomp hydroforowych, ustalenie odpowiedniej wartości zabezpieczenia termicznego jest kluczowe dla ich poprawnej pracy. Ustawienie termika na poziomie 1,1·In oznacza, że zabezpieczenie termiczne toleruje przeciążenie do 10% powyżej prądu znamionowego silnika, co jest zgodne z normami zawartymi w standardzie IEC 60947-4-1. W praktyce, takie ustawienie pozwala na chwilowe przeciążenia, które mogą wystąpić przy rozruchu lub w przypadku chwilowego wzrostu ciśnienia w systemie, jednocześnie chroniąc silnik przed nadmiernym przegrzaniem. Zbyt niskie ustawienie zabezpieczenia może skutkować częstymi wyłączeniami silnika, podczas gdy zbyt wysokie może nie zapewnić odpowiedniej ochrony. W związku z tym, dla silników napędzających pompy, które są obciążone zmiennymi warunkami pracy, wartość 1,1·In jest często uznawana za optymalną dla ochrony oraz efektywności operacyjnej.

Pytanie 3

W celu oceny stanu technicznego silnika indukcyjnego trójfazowego zasilanego napięciem 230/400 V, który nie był uruchamiany od dłuższego czasu, dokonano jego oględzin i pomiarów. Na podstawie wyników pomiarów zamieszczonych w tabeli, określ stan techniczny tego silnika.

Wartość rezystancji pomiędzy zaciskami:
U1-U2	V1-V2	W1-W2	U1-PE	V1-PE	W1-PE
5,1 Ω	4,9 Ω	4,7 Ω	8,0 MΩ	9,5 MΩ	7,6 MΩ

A. Zbyt duża rezystancja uzwojenia U.

B. Zbyt duża asymetria rezystancji uzwojeń.

C. Uszkodzona izolacja uzwojenia W.

D. Wyniki pomiarów pozytywne.

Wybór odpowiedzi dotyczących uszkodzonej izolacji uzwojenia lub zbyt dużej asymetrii rezystancji uzwojeń opiera się na błędnym zrozumieniu wyników pomiarów i ich interpretacji. Uszkodzenie izolacji uzwojenia może prowadzić do niebezpiecznych sytuacji, takich jak zwarcia, jednak w przypadku prezentowanych wyników, rezystancje izolacji są wysokie, co wskazuje na ich dobry stan. Typowym błędem myślowym jest nadinterpretacja odchyleń w rezystancjach uzwojeń. Choć różnice w rezystancji mogą sugerować problemy, w podanych wynikach wartości są wystarczająco zbliżone, aby uznać je za akceptowalne. Również, nadmierne zmartwienie o asymetrię rezystancji w sytuacji, gdy wartości są bliskie siebie, jest niewłaściwe. Istotne jest, aby nie mylić pojedynczych pomiarów z ogólną kondycją silnika. Właściwe podejście do oceny stanu technicznego obejmuje dokładne analizowanie wszystkich danych pomiarowych w kontekście praktyk inżynierskich, takich jak te opisane w normach PN-EN. Dobrą praktyką jest stosowanie systematycznego przeglądu maszyn, co pozwala na identyfikację i eliminację potencjalnych problemów przed ich wystąpieniem.

Pytanie 4

W celu oceny stanu technicznego instalacji elektrycznej łazienki dokonano jej oględzin i pomiarów.
Na podstawie wyników pomiarów zamieszczonych w tabeli określ uszkodzenie powstałe w instalacji.

Pomiar napięcia między przewodem PE i drugim punktem instalacji:
Drugi punkt pomiaru:	Przewód fazowy L	Przewód neutralny N	Metalowa rura CO	Metalowa rura gazowa	Metalowa wanna
Wartość:	232 V	0 V	51 V	49 V	0 V

A. Przebicie izolacji przewodu fazowego do metalowych rur.

B. Uszkodzone połączenia wyrównawcze miejscowe.

C. Uszkodzona izolacja przewodu neutralnego w pobliżu wanny.

D. Zwarcie między przewodem neutralnym, a ochronnym.

Zwarcie między przewodem neutralnym a ochronnym, przebicie izolacji przewodu fazowego do metalowych rur, oraz uszkodzona izolacja przewodu neutralnego w pobliżu wanny to odpowiedzi, które mogą wydawać się logiczne na pierwszy rzut oka, ale nie oddają rzeczywistej sytuacji opisanej w wyniku pomiarów. Przy zwarciu między przewodem neutralnym a ochronnym zwykle obserwuje się znaczny wzrost prądu, co prowadziłoby do zadziałania zabezpieczeń, jak bezpieczniki czy wyłączniki różnicowoprądowe. Jeśli jednak nie doszło do takiej reakcji, to znaczy, że problem nie dotyczy tego aspektu. Przebicie izolacji jest zjawiskiem, które także ujawniałoby się poprzez zjawisko porażenia prądem lub spadek izolacji, co nie zostało wskazane w wynikach pomiarów. Uszkodzona izolacja przewodu neutralnego w pobliżu wanny, chociaż brzmi groźnie, nie jest bezpośrednio związana z pomiarami napięcia między przewodem ochronnym a metalowymi elementami instalacji. W praktyce oznaczałoby to, że metalowe elementy nie byłyby prawidłowo uziemione, co prowadziłoby do niebezpiecznego wzrostu potencjału. Kluczowe jest, aby pamiętać, że nieprawidłowe interpretacje wyników pomiarów mogą prowadzić do błędnych wniosków dotyczących stanu technicznego instalacji, co może mieć poważne konsekwencje dla bezpieczeństwa użytkowników. W przypadku pojawiania się nieprawidłowych wartości napięcia, najpierw należy zweryfikować stan połączeń wyrównawczych, ponieważ to one powinny zapewniać bezpieczeństwo w danym obszarze. Zachowanie ostrożności i dokładne zrozumienie wyników pomiarowych są kluczowe dla zapobiegania poważnym wypadkom.

Pytanie 5

Jakie prace są dozwolone w instalacjach elektrycznych, które nie są wyłączone spod napięcia w sieci TN?

A. Dokręcanie przewodów w złączach.

B. Wykonywanie pomiaru rezystancji izolacji instalacji.

C. Zamiana gniazdek.

D. Wymiana wkładek bezpiecznikowych.

Wymiana gniazd wtyczkowych oraz dokręcanie przewodów w zaciskach są czynnościami, które w przypadku instalacji niewyłączonych spod napięcia stanowią poważne ryzyko. Gniazda wtyczkowe są częścią obwodu, który jest pod napięciem, a ich wymiana może prowadzić do niekontrolowanego dostępu do elementów pod napięciem, co z kolei zwiększa ryzyko porażenia prądem. Normy PN-IEC 60364 jasno określają, że wszelkie prace wymagające dostępu do takich elementów powinny być przeprowadzane po wyłączeniu zasilania, aby zapewnić bezpieczeństwo pracowników. Dokręcanie przewodów w zaciskach, zwłaszcza w układzie TN, również stwarza potencjalne zagrożenie, gdyż może prowadzić do niezamierzonego zwarcia lub uszkodzenia izolacji przewodów, co w efekcie może spowodować pożar lub inne poważne incydenty elektryczne. Pomiar rezystancji izolacji instalacji to kolejna czynność, która nie powinna być przeprowadzana w warunkach, gdy instalacja jest pod napięciem, ponieważ nie tylko zagraża to bezpieczeństwu osoby wykonującej pomiar, ale także może prowadzić do uszkodzenia sprzętu pomiarowego. Wszelkie prace elektryczne powinny być prowadzone zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i normami branżowymi, co wymaga dezaktywacji zasilania przed przystąpieniem do jakiejkolwiek interwencji w instalacji elektrycznej.

Pytanie 6

Jaki przyrząd jest wykorzystywany do pomiaru rezystancji izolacji kabli?

A. Pirometr

B. Waromierz

C. Megaomomierz

D. Sonometr

Pirometr nie jest odpowiednim narzędziem do pomiaru rezystancji izolacji. Jego głównym zastosowaniem jest pomiar temperatury, a nie parametrów elektrycznych. Użytkownicy mogą mylić pirometr z innymi instrumentami pomiarowymi, jednak kluczowym jest zrozumienie, że temperatura nie ma bezpośredniego związku z rezystancją izolacji. Sonometr również nie jest właściwym urządzeniem do tego celu; jest to przyrząd służący do pomiaru poziomu dźwięku. Pomiar rezystancji wymaga specjalistycznych narzędzi, które potrafią generować odpowiednie napięcia oraz analizować wyniki w kontekście izolacji elektrycznej. Waromierz, z kolei, jest wykorzystywany do pomiaru ciśnienia, co również odbiega od tematyki pomiaru rezystancji. Błędem jest mylenie różnych typów przyrządów pomiarowych, co może prowadzić do niewłaściwego doboru narzędzi w sytuacjach, które mogą być niebezpieczne. Zrozumienie podstawowych funkcji każdego z tych urządzeń oraz ich zastosowań w praktyce jest kluczowe dla właściwego podejścia do pomiarów elektrycznych. Dlatego też, korzystając z niewłaściwego narzędzia, można nie tylko nie uzyskać potrzebnych informacji, ale także narażać siebie i innych na ryzyko związane z nieprawidłowym działaniem instalacji elektrycznych.

Pytanie 7

W systemach z stycznikami kategorii użytkowania DC-6 mogą być wykorzystywane

A. żarówki

B. lampy rtęciowe

C. świetlówki

D. lampy sodowe

Wybór żarówek jako odpowiedzi na to pytanie jest uzasadniony ze względu na ich zastosowanie w układach ze stycznikami o kategorii użytkowania DC-6. Kategoria ta jest przeznaczona do pracy z obwodami prądu stałego, które są w stanie obsłużyć normalne obciążenia, w tym żarówki. Żarówki charakteryzują się dość prostą charakterystyką obciążeniową, co sprawia, że są odpowiednie do zastosowań w instalacjach elektrycznych, gdzie mogą być włączane i wyłączane za pomocą styczników. Przykładem praktycznego zastosowania mogą być oświetlenie w halach produkcyjnych, gdzie styczniki sterują włączaniem i wyłączaniem grup żarówek w zależności od potrzeb. Warto również zauważyć, że żarówki, w przeciwieństwie do innych typów lamp, takich jak świetlówki, wymagają prostszych układów sterujących, co czyni je bardziej elastycznymi w zastosowaniach przemysłowych. Dla zachowania zgodności z normami bezpieczeństwa i efektywności energetycznej, ważne jest, aby dobierać odpowiednie styczniki oraz obwody zabezpieczające, co również wpływa na niezawodność całego układu oświetleniowego.

Pytanie 8

Jakie grupy połączeń transformatorów trójfazowych działających w konfiguracji trójkąt-gwiazda są rekomendowane przez PN do zastosowań praktycznych?

A. Dy1 i Dy5

B. Dy3 i Dy9

C. Dy7 i Dy11

D. Dy5 i Dy11

Wybór innych grup połączeń transformatorów, takich jak Dy3, Dy9, Dy1, Dy7, czy Dy11 nie jest w pełni uzasadniony w kontekście zastosowań praktycznych, co prowadzi do zrozumienia nieprawidłowości w podejściu do wyboru odpowiedniej konfiguracji. Połączenie Dy3, oparte na trójkącie, jest wykorzystywane, gdy nie ma potrzeby redukcji harmonik, co skutkuje większymi stratami mocy w niektórych warunkach eksploatacyjnych. Z kolei Dy9, mimo że również ma swoje zastosowanie, nie jest rekomendowane do ogólnych zastosowań z uwagi na większe ryzyko wystąpienia problemów z jakością energii. Odpowiedzi takie jak Dy1 i Dy5 mogą prowadzić do nieefektywności, ponieważ Dy1 nie jest standardowym ani zalecanym połączeniem w normach, co przypisuje mu mniejsze zastosowanie w praktycznych systemach. Dy7 ma swoje specyficzne zastosowania, ale w kontekście ogólnych norm i praktyk, nie jest zalecanym wyborem. Istotne jest, aby przy podejmowaniu decyzji o wyborze połączeń brać pod uwagę nie tylko teoretyczne aspekty, ale także praktyczną efektywność, niezawodność oraz zgodność z normami branżowymi, co jest kluczowe w projektowaniu i eksploatacji systemów zasilania.

Pytanie 9

Jakim skrótem literowym określamy system automatyki energetycznej, który umożliwia przywrócenie normalnej pracy linii energetycznej po jej wyłączeniu przez urządzenia zabezpieczające?

A. SCO

B. SZR

C. SPZ

D. SRN

Wybór skrótów SCO, SRN i SZR może prowadzić do nieporozumień dotyczących funkcji i zastosowania systemów automatyki w energetyce. Skrót SCO (samoczynne odłączenie) odnosi się do mechanizmu, który działa w odwrotny sposób niż SPZ; jego celem jest automatyczne odłączenie zasilania w przypadku wykrycia awarii lub zagrożenia, co nie sprzyja przywracaniu normalnej pracy linii. Takie podejście jest istotne, jednak nie odpowiada na pytanie dotyczące przywracania zasilania. Z kolei skrót SRN (sterowanie ruchem nocnym) dotyczy zarządzania oświetleniem i nie ma bezpośredniego związku z automatycznym przywracaniem zasilania, co może prowadzić do błędnych koncepcji dotyczących działania systemów w energetyce. Ostatecznie, SZR (samoczynne załączenie rezerwy) również nie jest odpowiedni, ponieważ dotyczy procedur aktywacji rezerwowych źródeł zasilania, co różni się od funkcji SPZ. Zrozumienie tych różnic jest kluczowe w kontekście systemów automatyki energetycznej, a błędne interpretacje mogą prowadzić do niewłaściwego zarządzania zasilaniem oraz zwiększonego ryzyka awarii w sieci energetycznej.

Pytanie 10

Która z podanych przyczyn prowadzi do włączenia przekaźnika Buchholtza w celu odłączenia transformatora?

A. Zwarcie pomiędzy uzwojeniem pierwotnym a wtórnym

B. Przerwa w uziemieniu neutralnego punktu

C. Przerwa w uzwojeniu pierwotnym

D. Niesymetryczne obciążenie transformatora

Zwarcie między uzwojeniem pierwotnym a wtórnym transformatora jest jednym z najpoważniejszych zagrożeń, które mogą prowadzić do uszkodzenia urządzenia. Przekaźnik Buchholtza działa jako ochrona transformatora przed skutkami zwarcia, gdyż monitoruje przepływ oleju w transformatorze. W przypadku zwarcia, dochodzi do nagłego wzrostu temperatury i ciśnienia, co powoduje ruch oleju, a to z kolei uruchamia przekaźnik. Odpowiedź na to pytanie odnosi się do podstawowych zasad ochrony urządzeń elektrycznych. Działanie przekaźnika Buchholtza jest zgodne z normami IEC 60214, które określają wymagania dla transformatorów olejowych. W praktyce, stosowanie przekaźników Buchholtza pozwala na wczesne wykrywanie problemów oraz minimalizowanie ryzyka poważnych awarii, co jest kluczowe dla zapewnienia ciągłości pracy systemów energetycznych. W przypadku zadziałania przekaźnika, operator jednostki powinien niezwłocznie przeprowadzić diagnostykę w celu ustalenia przyczyny i podjąć odpowiednie działania naprawcze.

Pytanie 11

Na wartość impedancji pętli zwarcia w systemie sieciowym TN-C mają wpływ

A. rodzaj zamontowanych ochronników przeciwprzepięciowych

B. liczba zamontowanych ochronników przeciwprzepięciowych

C. wytrzymałość napięciowa izolacji przewodów

D. pole przekroju poprzecznego żył przewodów

Wybór niewłaściwej odpowiedzi, związany z ilością lub typem ochronników przeciwprzepięciowych, wskazuje na niepełne zrozumienie wpływu, jaki mają te elementy na impedancję pętli zwarcia. Ochronniki przeciwprzepięciowe są istotne dla zabezpieczenia przed przepięciami, ale nie mają wpływu na wartość impedancji pętli zwarcia, ponieważ ich zadaniem jest ochrona przed nagłymi wzrostami napięcia, a nie zarządzanie przepływem prądu w normalnych warunkach. W kontekście wytrzymałości napięciowej izolacji przewodów, warto zauważyć, że ta cecha odnosi się do zdolności materiału do wytrzymywania określonych wartości napięcia bez uszkodzeń, co nie ma bezpośredniego związku z impedancją pętli zwarcia. Ponadto, niewłaściwe zrozumienie roli przekroju żył w aspekcie bezpieczeństwa elektrycznego może prowadzić do błędnych decyzji projektowych, co skutkuje nieodpowiednim doborze komponentów w instalacji. Należy pamiętać, że zarówno analiza impedancji pętli zwarcia, jak i dobór chroniących elementów powinny być zrealizowane zgodnie z obowiązującymi normami, co zapewnia nie tylko funkcjonalność, ale i bezpieczeństwo całego systemu elektrycznego.

Pytanie 12

W instalacji trójfazowej natężenie prądu obciążenia przewodów fazowych I_b wynosi 21 A, a maksymalne dopuszczalne obciążenie tych przewodów I_d to 30 A. Który z wymienionych wyłączników nadprądowych powinien być użyty do ochrony tej instalacji?

A. B20

B. B16

C. B10

D. B25

Dobra decyzja z tym wyłącznikiem B25! Wybierając go, postawiłeś na coś, co naprawdę pasuje do wartości prądu obciążenia, która wynosi 21 A. Z tego, co wiemy, wyłącznik powinien mieć wyższą wartość nominalną niż maksymalny prąd roboczy, ale nie może też za bardzo przekraczać obciążalności przewodów. Tu mamy 30 A dla przewodów, więc 25 A dla wyłącznika to świetny wybór. Dzięki temu nie tylko chronisz instalację przed przeciążeniem, ale też zmniejszasz ryzyko uszkodzenia przewodów. Gdybyś wybrał wyłącznik o wyższej wartości, mogłoby to prowadzić do niebezpiecznych sytuacji, w których obciążenia mogą przekraczać to, co jest dozwolone. Generalnie, wyłączniki B25 są dosyć popularne w instalacjach trójfazowych i dobrze się sprawdzają, bo utrzymują wartość prądu na odpowiednim poziomie. Ważne, żeby nie przekraczać 80% tej wartości nominalnej, co w twoim przypadku jest akurat spełnione.

Pytanie 13

Jaką funkcję pełni bocznik rezystancyjny używany podczas dokonywania pomiarów?

A. Zwiększa zakres pomiarowy woltomierza

B. Poszerza zakres pomiarowy amperomierza

C. Umożliwia pomiar upływu prądu przez izolację

D. Daje możliwość zdalnego pomiaru energii elektrycznej

Wszystkie pozostałe odpowiedzi sugerują zastosowanie bocznika rezystancyjnego w kontekście pomiarów, jednak żaden z tych scenariuszy nie odzwierciedla jego rzeczywistej roli. Rozszerzenie zakresu pomiarowego woltomierza nie jest realizowane za pomocą bocznika, ponieważ bocznik działa w kontekście pomiaru prądu, a nie napięcia. Woltomierze mogą być używane do pomiaru napięcia w obwodach, ale w tym przypadku stosuje się inne techniki, takie jak dzielniki napięcia, które są zaprojektowane do pracy z wysokimi wartościami napięcia, a nie prądu. Twierdzenie, że bocznik pozwala zmierzyć upływ prądu przez izolację, jest mylne, ponieważ upływ prądu można oceniać za pomocą testów izolacyjnych, które angażują inne metody pomiarowe, jak megametry. Natomiast sugestia, że bocznik umożliwia zdalny pomiar energii elektrycznej, jest również nieprecyzyjna. Zdalne pomiary energii wymagają zastosowania bardziej złożonych układów pomiarowych, które mogą obejmować rozdzielnicze liczniki energii oraz komunikację bezprzewodową, co wykracza poza funkcjonalność bocznika. W efekcie, mylenie funkcji bocznika z innymi technikami pomiarowymi pokazuje brak zrozumienia podstawowych zasad działania tych urządzeń oraz ich zastosowań w praktyce inżynieryjnej.

Pytanie 14

W instalacji trójfazowej natężenie prądu obciążenia przewodów fazowych I_B wynosi 21 A, natomiast maksymalna obciążalność długotrwała tych przewodów I_dd to 30 A. Który z wymienionych wyłączników nadprądowych powinien być użyty do ochrony tej instalacji przed skutkami zbyt dużego prądu?

A. B20

B. B16

C. B25

D. B32

Wyłącznik nadprądowy B25 jest odpowiedni do zabezpieczenia instalacji trójfazowej, gdyż prąd obciążenia przewodów fazowych wynosi 21 A, a obciążalność długotrwała tych przewodów to 30 A. Wyłączniki nadprądowe klasy B charakteryzują się czasem zadziałania w zależności od wartości nadmiaru prądu, co czyni je idealnymi do ochrony obwodów o obciążeniu rezystancyjnym. W tym przypadku, wyłącznik B25 posiada nominalny prąd 25 A, co zapewnia dodatkowy margines bezpieczeństwa w stosunku do rzeczywistego prądu obciążenia 21 A. Zastosowanie wyłącznika o wyższej wartości nominalnej, jak B32, mogłoby prowadzić do sytuacji, w której obwód nie byłby odpowiednio chroniony, a wyłączniki o niższej wartości, jak B20 czy B16, mogą zadziałać w sposób niepożądany w przypadku niewielkich skoków prądu. Zgodnie z zasadami projektowania instalacji elektrycznych, wyłącznik należy dobierać w taki sposób, aby jego wartość nominalna była nieco wyższa niż wartość prądu roboczego, co zwiększa niezawodność systemu oraz zapewnia bezpieczeństwo użytkowania.

Pytanie 15

W jakim trybie pracy silnik asynchroniczny osiąga najmniejszy współczynnik mocy?

A. Obciążenia znamionowego

B. Zwarcia pomiarowego

C. Biegu jałowego

D. Zwarcia awaryjnego

W stanie biegu jałowego silnik asynchroniczny pracuje bez obciążenia, co prowadzi do niskiego współczynnika mocy. W tym trybie, silnik zużywa moc bierną, co skutkuje niską efektywnością energetyczną. W rzeczywistości, współczynnik mocy może wynosić zaledwie 0,1 do 0,2, co oznacza, że tylko niewielka część energii elektrycznej jest przekształcana w moc użyteczną. Zastosowanie tego trybu jest ograniczone, ale w niektórych sytuacjach, jak w przypadku urządzeń uruchamianych w warunkach niskiego obciążenia, mogą występować momenty pracy w biegu jałowym. W praktyce, dla poprawy efektywności energetycznej, często stosuje się kondensatory, które kompensują moc bierną, co pozwala zwiększyć współczynnik mocy do bardziej akceptowalnych wartości. Ponadto, znajomość tego zjawiska jest kluczowa przy projektowaniu układów zasilania oraz przy wyborze odpowiednich urządzeń i komponentów w systemach elektronicznych i elektrycznych, co jest zgodne z normami takimi jak IEC 60034 dotyczące maszyn elektrycznych.

Pytanie 16

Jakie z wymienionych urządzeń, przy zastosowaniu przekaźnika termicznego oraz stycznika, umożliwia zapewnienie pełnej ochrony przed zwarciem i przeciążeniem silnika trójfazowego o parametrach: P_n = 5,5 kW, U_n = 400/690 V?

A. Wyłącznik nadprądowy typu Z

B. Bezpiecznik typu aR

C. Wyłącznik nadprądowy typu B

D. Bezpiecznik typu aM

Zastosowanie wyłącznika nadprądowego typu Z, bezpiecznika typu aR czy wyłącznika nadprądowego typu B nie jest odpowiednie do zabezpieczenia silnika trójfazowego o podanych parametrach. Wyłącznik nadprądowy typu Z, mimo że jest skuteczny w ochronie przed przeciążeniem, nie oferuje optymalnej ochrony dla silników, ponieważ jego charakterystyka czasowo-prądowa jest dostosowana głównie do obwodów oświetleniowych i urządzeń elektronicznych. W przypadku silników, istotna jest możliwość tolerowania krótkotrwałych prądów startowych, a wyłącznik typu Z może wyzwolić zbyt szybko. Bezpiecznik typu aR również nie nadaje się do tego celu, gdyż jest przeznaczony do ochrony obwodów oporowych, a nie silników. Jego reakcja na przeciążenie jest zbyt szybka, co może prowadzić do niepotrzebnych wyłączeń podczas normalnej pracy silnika. Z kolei wyłącznik nadprądowy typu B, podobnie jak wyżej wymienione rozwiązania, ma ograniczoną zdolność do radzenia sobie z prądami rozruchowymi, co sprawia, że nie jest najlepszym rozwiązaniem w przypadku silników z dużymi prądami rozruchowymi. W praktyce, wybór niewłaściwego zabezpieczenia może prowadzić do uszkodzenia silnika, a także zwiększenia kosztów eksploatacji i przestojów. Dlatego ważne jest, aby przy wyborze zabezpieczeń kierować się standardami branżowymi i analizować specyfikę aplikacji, aby zapewnić odpowiednią ochronę urządzeń elektrycznych.

Pytanie 17

Silnik prądu stałego w układzie szeregowym dysponuje parametrami: P_N = 8 kW, U_N = 440 V, I_N = 20 A, R_t = 0,5 ? (całkowita rezystancja twornika), R_W = 0,5 ? (rezystancja wzbudzenia). Jaką wartość powinna mieć całkowita rezystancja rozrusznika, jeśli prąd rozruchowy silnika ma wynosić dwa razy więcej niż prąd znamionowy?

A. 11 ?

B. 22 ?

C. 10 ?

D. 21 ?

Analizując błędne odpowiedzi, warto zauważyć, że niektóre z nich opierają się na niewłaściwym zrozumieniu relacji między prądem, napięciem a rezystancją. Na przykład, odpowiedzi sugerujące 21 ?, 11 ? czy 22 ? mogą wynikać z mylnych założeń dotyczących sposobu obliczania rezystancji rozrusznika. W przypadku obliczeń związanych z prądem rozruchowym, kluczowe jest prawidłowe zrozumienie, że prąd ten jest dwukrotnością prądu znamionowego, co powinno prowadzić do obliczeń w oparciu o prawo Ohma. Wiele osób może błędnie zakładać, że rezystancja powinna być wyższa niż obliczona wartość, nie biorąc pod uwagę całkowitych rezystancji w obwodzie i sumując je niepoprawnie. Dodatkowo, pomijanie wpływu rezystancji twornika i wzbudzenia na ogólną rezystancję układu prowadzi do poważnych błędów w obliczeniach. Ważne jest, aby przy projektowaniu obwodów rozruchowych brać pod uwagę wszystkie elementy, które wpływają na przepływ prądu, co jest kluczowe dla zapewnienia prawidłowego działania silnika. Praktyczne zastosowanie tej wiedzy w inżynierii elektrycznej polega na zapewnieniu odpowiednich warunków pracy urządzeń, co jest zgodne z najlepszymi praktykami w branży.

Pytanie 18

W jakim schemacie sieciowym nie można używać wyłączników różnicowoprądowych jako zabezpieczeń przed porażeniem w przypadku uszkodzenia?

A. W systemie TN-S

B. W systemie TN-C

C. W systemie TT

D. W systemie IT

Układ TN-C (z ang. Terre Neutral Combined) charakteryzuje się tym, że neutralny przewód (N) i przewód ochronny (PE) są połączone w jednym przewodzie (PEN) na całej długości instalacji. Z tego powodu, wyłączniki różnicowoprądowe (RCD) nie mogą być stosowane jako elementy ochrony przeciwporażeniowej, ponieważ w przypadku uszkodzenia nie ma możliwości prawidłowego pomiaru prądów różnicowych. W układach TN-C, uszkodzenie przewodu PEN może prowadzić do niebezpiecznej sytuacji, gdzie brak separacji przewodów ochronnych i neutralnych utrudnia detekcję nieprawidłowości. Przykładem stosowania wyłączników różnicowoprądowych są układy TN-S, gdzie przewody N i PE są oddzielone, co umożliwia skuteczne monitorowanie prądów różnicowych. Warto również zaznaczyć, że w kontekście przepisów, zgodnie z normą PN-EN 61008-1, RCD powinny być używane w odpowiednich układach, aby zapewnić skuteczną ochronę przed porażeniem elektrycznym, co w układzie TN-C nie jest możliwe.

Pytanie 19

Podczas pracy silnika indukcyjnego cewki uzwojeń stojana zostały przełączone, co miało na celu zwiększenie liczby par biegunów wirującego pola magnetycznego. Jakie skutki to wywołało?

A. zatrzymanie wirnika

B. zwiększenie prędkości obrotowej

C. zmianę kierunku obrotu

D. zmniejszenie prędkości obrotowej

Kierunek wirowania silnika indukcyjnego zależy od fazy zasilania oraz układu połączeń uzwojeń, a sama zmiana liczby par biegunów nie wpływa na tę charakterystykę. Przełączenie cewek w silniku indukcyjnym nie może spowodować zmiany kierunku obrotów, chyba że reinterpretujemy układ połączeń w sposób, który to umożliwia. Niezrozumienie tego aspektu prowadzi do błędnego wniosku, że kierunek obrotów zmienia się w wyniku zwiększenia liczby par biegunów. Z kolei stwierdzenie, że zmiana ta mogłaby spowodować zwiększenie prędkości obrotowej, jest również nieprawidłowe. W rzeczywistości, przy stałej częstotliwości zasilania, im więcej par biegunów, tym mniejsza prędkość obrotowa. W odniesieniu do pojęcia zatrzymania się wirnika, zmiana liczby par biegunów sama w sobie nie prowadzi do zatrzymania, chyba że towarzyszą temu inne czynniki, jak przerwy w zasilaniu czy zbyt duże obciążenie. W praktyce, zrozumienie zasad pracy silników indukcyjnych, w tym zależności między prędkością a liczbą par biegunów, jest kluczowe dla właściwego projektowania i eksploatacji tych urządzeń. Ignorując te zasady, można łatwo wprowadzić się w błąd, co może prowadzić do poważnych konsekwencji w aplikacjach przemysłowych.

Pytanie 20

Podczas serwisowania urządzenia wymieniono uszkodzony silnik bocznikowy prądu stałego. W trakcie próbnego uruchamiania silnika zauważono, że jego prędkość obrotowa jest wyższa od wartości nominalnej. Co może być przyczyną tego zjawiska?

A. Uszkodzenie w połączeniu uzwojenia twornika z zasilaczem

B. Zwarcie w obwodzie wzbudzenia silnika

C. Brak obciążenia na silniku

D. Uszkodzenie w połączeniu uzwojenia bocznikowego z zasilaczem

Myślenie, że przerwa w połączeniu uzwojenia twornika z zasilaniem może prowadzić do wzrostu prędkości obrotowej jest błędne. Tak naprawdę silnik po prostu stanie, bo nie dostaje zasilania. Wydaje się, że uszkodzenie twornika wpływa na prędkość, ale to nie tak. Brak prądu oznacza, że silnik nie ma szans pracować. Co do zwarcia w obwodzie wzbudzenia, to można by pomyśleć, że to zwiększy prędkość, ale w praktyce zazwyczaj kończy się to uszkodzeniem silnika. Być może myślisz, że przerwa w uzwojeniu bocznikowym nie wpłynie na pracę silnika, ale to naprawdę kluczowa rzecz, jeśli chodzi o stabilność i regulację prędkości. A ta koncepcja o braku obciążenia silnika, chociaż brzmi sensownie, nie wyjaśnia wzrostu prędkości, który może się zdarzyć, gdy nie ma wzbudzenia; obciążenie na pewno ma znaczenie, ale w sytuacjach takich jak problemy z wzbudzeniem, to brak wzbudzenia może prowadzić do niekontrolowanego przyspieszania. Ogólnie rzecz biorąc, zarządzanie prędkością silników prądu stałego wymaga dobrego zrozumienia, jak różne elementy współdziałają, żeby wszystko działało jak trzeba.

Pytanie 21

Jaką czynność powinno się wykonać podczas pomiaru rezystancji uzwojeń stojana oraz rezystancji izolacji silnika trójfazowego w celu zlokalizowania uszkodzeń?

A. Obciążyć silnik momentem znamionowym

B. Otworzyć łącznik załączający silnik

C. Zewrzeć zaciski silnika z zaciskiem ochronnym

D. Podłączyć napięcie zasilające

Wiesz, załączenie napięcia zasilającego podczas pomiaru rezystancji uzwojeń silnika trójfazowego to naprawdę zły pomysł. Moim zdaniem, taka sytuacja grozi uszkodzeniem sprzętu pomiarowego i może być niebezpieczna dla osoby, która to robi. Mierząc w czasie zasilania, łatwo o błędne odczyty, bo różne zjawiska, jak koronowe czy łukowe przeskoki mogą pokrzyżować nasze plany, szczególnie przy uszkodzonej izolacji. No i pomiar rezystancji uzwojeń powinno się robić tylko przy odłączonym zasilaniu, to naprawdę dobra praktyka według norm bezpieczeństwa, na przykład ISO 50001. W dodatku, obciążanie silnika momentem znamionowym podczas takich pomiarów to głupota, bo nie da się wtedy ocenić stanu izolacji. Dobrze by było rozumieć, że właściwe procedury pomiarowe to nie tylko techniczna konieczność, ale przede wszystkim coś, co ma ogromne znaczenie dla bezpieczeństwa przy pracy z urządzeniami elektrycznymi.

Pytanie 22

Jakie są dopuszczalne maksymalne terminy między kolejnymi kontrolami instalacji elektrycznych w pomieszczeniach z wyziewami żrącymi?

A. 5 lat dla weryfikacji skuteczności ochrony przeciwporażeniowej oraz 1 rok dla weryfikacji rezystancji izolacji

B. 1 rok dla weryfikacji skuteczności ochrony przeciwporażeniowej oraz 1 rok dla weryfikacji rezystancji izolacji

C. 1 rok dla weryfikacji skuteczności ochrony przeciwporażeniowej oraz 5 lat dla weryfikacji rezystancji izolacji

D. 5 lat dla weryfikacji skuteczności ochrony przeciwporażeniowej oraz 5 lat dla weryfikacji rezystancji izolacji

Często ludzie myślą, że rzadziej można robić kontrole instalacji elektrycznych w pomieszczeniach z wyziewami żrącymi, ale to absolutnie błędne podejście. Na przykład, sugerowanie 5-letnich okresów dla sprawdzania ochrony przeciwporażeniowej i rezystancji izolacji jest po prostu niebezpieczne. Jak wiadomo, w pomieszczeniach, gdzie są chemikalia, które uszkadzają izolację, ryzyko awarii jest większe. Regularne kontrole są kluczowe, żeby uniknąć kłopotów. Jak ktoś myśli, że instalacja wygląda dobrze na pierwszy rzut oka, to nie znaczy, że nie wymaga częstych przeglądów. Takie założenie może prowadzić do tego, że uszkodzona izolacja albo zepsuta ochrona przeciwporażeniowa nie zostaną wykryte, co może skończyć się poważnymi wypadkami. Normy, takie jak PN-EN 60079 czy PN-IEC 60364, mówią jasno o tym, że trzeba robić kontrole częściej w takich warunkach. Naprawdę lepiej jest przestrzegać krótszych okresów kontroli, żeby zminimalizować ryzyko i zapewnić bezpieczeństwo wszystkim użytkownikom.

Pytanie 23

Jaki dodatkowy komponent (urządzenie) jest wymagany do funkcjonowania silnika indukcyjnego trójfazowego, zasilanego napięciem jednofazowym U = 230 V, f= 50 Hz?

A. Opornik

B. Bezpiecznik silnikowy

C. Kondensator

D. Bezpiecznik różnicowoprądowy

Wyłącznik różnicowoprądowy, rezystor i wyłącznik silnikowy to elementy, które pełnią różne funkcje, ale nie są odpowiednie do konwersji jednofazowego źródła zasilania na trójfazowe, które jest konieczne do prawidłowego działania silnika indukcyjnego trójfazowego. Wyłącznik różnicowoprądowy ma na celu zabezpieczenie instalacji elektrycznej przed porażeniem prądem poprzez wykrywanie różnicy między prądem wpływającym a wypływającym. Choć jest to kluczowy element w zapewnieniu bezpieczeństwa, nie wpływa na generację fazy niezbędnej dla silnika. Rezystor, z kolei, jest używany do ograniczenia prądu w obwodach, ale nie ma zdolności do generowania drugiej fazy zasilania, co jest niezbędne dla silników indukcyjnych. Wyłącznik silnikowy, mający za zadanie ochronę silnika przed przeciążeniem, również nie rozwiązuje problemu zasilania jednofazowego. Te odpowiedzi mogą prowadzić do mylnego przekonania, że wystarczą one do zasilania silnika trójfazowego, co jest nieprawidłowe. Zrozumienie różnicy między tymi urządzeniami a kondensatorem, który jest w stanie dostarczyć dodatkową fazę, jest kluczowe dla efektywnego działania silników elektrycznych w praktycznych zastosowaniach.

Pytanie 24

Jakie urządzenie, przy wykorzystaniu przekaźnika termicznego i stycznika, oferuje kompleksową ochronę przed zwarciem oraz przeciążeniem dla silnika trójfazowego o parametrach:
P_n = 5,5 kW, U_n = 400/690 V?

A. Wyłącznik nadprądowy typu B

B. Bezpiecznik typu aR

C. Bezpiecznik typu aM

D. Wyłącznik nadprądowy typu Z

Bezpiecznik typu aM jest optymalnym rozwiązaniem do zabezpieczenia silników trójfazowych, takich jak ten o mocy Pn = 5,5 kW i napięciu Un = 400/690 V. Bezpieczniki typu aM są zaprojektowane do ochrony przed przeciążeniami i zwarciami, a ich charakterystyka prądowa pozwala na tolerowanie krótkotrwałych prądów rozruchowych, które są typowe dla silników. Dzięki temu, w momencie uruchomienia silnika, gdy prąd może wzrosnąć kilkakrotnie w krótkim czasie, bezpiecznik aM nie zadziała, co zapobiega niepotrzebnemu wyłączeniu urządzenia. W praktyce, zastosowanie bezpiecznika typu aM przy odpowiednim doborze prądowym w stosunku do znamionowego prądu silnika, zapewnia nie tylko bezpieczeństwo operacyjne, ale również minimalizuje przerwy w pracy maszyny. Ponadto, zgodnie z normą IEC 60947-4-1, zastosowanie takiego zabezpieczenia jest rekomendowane w instalacjach przemysłowych, gdzie wymagana jest wysoka niezawodność systemu. Dobrze dobrane zabezpieczenia, takie jak bezpieczniki aM, są kluczowe dla utrzymania ciągłości produkcji oraz ochrony przed szkodami materialnymi i osobowymi.

Pytanie 25

Jaka przyczyna powoduje rozbieżność w działaniu silnika bocznikowego prądu stałego?

A. Przerwa w uzwojeniu twornika

B. Przerwa w uzwojeniu wzbudzenia

C. Brak obciążenia

D. Luzy w łożyskach

Luzy w łożyskach same w sobie nie sprawią, że silnik bocznikowy prądu stałego zacznie się rozbiegać. Owszem, luzy mogą zmniejszyć wydajność i stabilność silnika. Mogą powodować większe tarcie, co prowadzi do przegrzewania, ale to nie kluczowy powód rozbiegania. Brak obciążenia też nie jest głównym problemem, bo nawet bez obciążenia te silniki mogą pracować, tylko kręcą się szybciej, co może prowadzić do uszkodzeń. Przerwa w uzwojeniu twornika nie sprawi, że silnik się rozbiegnie, bo bez prądu w tym uzwojeniu, to ten silnik w ogóle nie wystartuje. Kluczowe w tym wszystkim jest zrozumienie, że rozbieganie się silnika wynika z braku pola magnetycznego i braku stabilizacji prędkości obrotowej. Myślenie, że to przez problemy mechaniczne, to typowy błąd, bo powinno się skupić bardziej na zasadach działania silnika i jego systemie wzbudzenia.

Pytanie 26

Jakiego składnika nie może mieć kabel zasilający do rozdzielnicy głównej w pomieszczeniu przemysłowym uznawanym za niebezpieczne pod kątem pożaru?

A. Powłoki polietylenowej

B. Pancerza stalowego

C. Zewnętrznego oplotu włóknistego

D. Żył aluminiowych

Zewnętrzny oplot włóknisty w kablach zasilających nie jest zalecany w pomieszczeniach przemysłowych, które są klasyfikowane jako niebezpieczne pod względem pożarowym, ponieważ może on stanowić dodatkowe źródło łatwopalne. W takich środowiskach ważne jest, aby stosować zabezpieczenia, które minimalizują ryzyko pożaru. Zamiast oplotu włóknistego, lepszym rozwiązaniem są materiały odporniejsze na działanie wysokich temperatur oraz ognia, takie jak pancerz stalowy lub powłoka polietylenowa, które zapewniają lepszą ochronę mechaniczną oraz zabezpieczenie przed uszkodzeniami. Przykładem zastosowania mogą być różnego rodzaju zakłady przemysłowe, w których występują substancje łatwopalne, takie jak chemikalia, co wymusza na projektantach instalacji elektrycznych przestrzeganie standardów, takich jak norma IEC 60079 dotycząca urządzeń elektrycznych przeznaczonych do pracy w atmosferze wybuchowej. Wybór odpowiednich kabli zasilających jest kluczowy dla zapewnienia bezpieczeństwa pracy i ochrony mienia.

Pytanie 27

Jakie przyrządy można zastosować do pomiaru mocy czynnej?

A. Waromierz oraz amperomierz

B. Woltomierz i amperomierz

C. Woltomierz oraz omomierz

D. Amperomierz oraz licznik

Woltomierz i amperomierz są kluczowymi przyrządami do pomiaru mocy czynnej w obwodach elektrycznych. Moc czynna, zwana również mocą rzeczywistą, wyrażana jest w watach (W) i można ją obliczyć jako iloczyn napięcia (V) i natężenia prądu (I), pomnożony przez cosinus kąta fazowego między prądem a napięciem (P = V * I * cos(φ)). Woltomierz służy do pomiaru napięcia w obwodzie, podczas gdy amperomierz mierzy natężenie prądu, co pozwala na efektywne obliczenie mocy czynnej. W praktyce, aby uzyskać dokładny pomiar mocy, niezbędne jest także uwzględnienie współczynnika mocy, zwłaszcza w obwodach z obciążeniem indukcyjnym lub pojemnościowym. Ponadto, w przypadku systemów przemysłowych, pomiary mocy czynnej są fundamentalne dla oceny efektywności energetycznej, co jest zgodne z normami ISO 50001, które koncentrują się na zarządzaniu energią. Dobrą praktyką jest regularna kalibracja tych przyrządów, aby zapewnić dokładność pomiarów.

Pytanie 28

Który z wymienionych parametrów przewodów nie wpływa na wartość spadku napięcia w instalacji elektrycznej?

A. Długość przewodu

B. Typ materiału żyły

C. Przekrój żył

D. Typ materiału izolacji

Długość przewodu ma kluczowe znaczenie dla wartości spadku napięcia, ponieważ im dłuższy przewód, tym większy opór, co prowadzi do większych strat napięcia. Zgubną jest więc myśl, że długość przewodu nie wpływa na spadek napięcia, ponieważ w rzeczywistości jest to jeden z głównych czynników, które należy uwzględnić przy projektowaniu instalacji elektrycznych. Z kolei przekrój żył również odgrywa istotną rolę; większy przekrój zmniejsza opór i w konsekwencji spadek napięcia. Materiał żyły jest również kluczowy, ponieważ miedź ma lepsze właściwości przewodzące niż aluminium, co wpływa na efektywność przesyłania energii. Odpowiedni dobór materiałów i parametrów przewodów jest istotny z punktu widzenia norm branżowych i dobrych praktyk inżynieryjnych, które mają na celu zapewnienie bezpieczeństwa oraz efektywności energetycznej instalacji. Niekiedy pomija się te czynniki, co prowadzi do nieefektywnego projektowania systemów elektrycznych i może skutkować niepożądanym spadkiem napięcia, a w konsekwencji obniżeniem jakości zasilania urządzeń elektrycznych. W efekcie, wynikiem tych błędnych założeń może być nie tylko obniżona wydajność systemu, ale także uszkodzenia urządzeń, co wiąże się z kosztami napraw i przestojów w pracy urządzeń. Warto więc zwracać uwagę na wszystkie aspekty, które wpływają na efektywność i bezpieczeństwo instalacji elektrycznych.

Pytanie 29

W układzie, którego schemat zamieszczono na rysunku, sprawdzono cztery różne urządzenia ochronne różnicowoprądowe. Wyniki wskazań amperomierza (I_A) w momencie zadziałania urządzenia zestawiono w tabeli. Które urządzenie ochronne jest sprawne?

Urządzenie ochronne różnicowoprądowe	Prąd znamionowy I_ΔN	Prąd I_A
A.	10 mA	0,02 A
B.	30 mA	0,04 A
C.	100 mA	0,15 A
D.	300 mA	0,24 A

A. B.

B. D.

C. A.

D. C.

Wybór innego urządzenia ochronnego niż D może być wynikiem nieporozumienia dotyczącego parametrów zadziałania oraz ich zastosowania w rzeczywistych warunkach. Warto zauważyć, że każde z urządzeń ochronnych różnicowoprądowych powinno być dobrane na podstawie precyzyjnych danych technicznych, takich jak wartość prądu zadziałania, która powinna mieścić się w określonym zakresie. Na przykład, jeśli ktoś wybrałby urządzenie A, które może mieć zbyt wysoki próg zadziałania, nie byłoby ono w stanie skutecznie zabezpieczyć obwodu przed porażeniem prądem w sytuacjach awaryjnych. Inne błędne wybory mogą wynikać z braku zrozumienia, jak prąd zadziałania odnosi się do wartości IΔn. W praktyce, urządzenia różnicowoprądowe są krytyczne dla ochrony przed porażeniem, a ich niewłaściwy dobór może prowadzić do poważnych konsekwencji, jak incydenty elektryczne. W edukacji technicznej istotne jest zwracanie uwagi na realizację standardów, takich jak PN-EN 61008-1, które regulują parametry bezpieczeństwa urządzeń elektrycznych. Zrozumienie tych zasad jest kluczowe dla każdego technika, aby uniknąć decyzji, które mogą zagrażać bezpieczeństwu użytkowników oraz całych instalacji elektrycznych.

Pytanie 30

W którym z poniższych miejsc podczas pracy z urządzeniami elektrycznymi nie wolno stosować izolacji stanowiska jako zabezpieczenia przed dotykiem pośrednim?

A. Plac budowy

B. Laboratorium

C. Pracownia szkolna

D. Warsztat sprzętu RTV

W laboratorium, warsztacie sprzętu RTV oraz pracowni szkolnej istnieją znacznie lepsze warunki do stosowania izolacji jako formy ochrony przed dotykiem pośrednim. W laboratorium, gdzie prace są przeprowadzane w kontrolowanym środowisku, możliwość zastosowania odpowiednich materiałów izolacyjnych jest większa. Laboratoria często są wyposażone w sprzęt pomiarowy i zabezpieczenia, które zmniejszają ryzyko wystąpienia niebezpiecznych sytuacji związanych z prądem elektrycznym. W warsztacie sprzętu RTV, gdzie korzysta się z mniejszych napięć, izolacja może być skuteczną metodą zabezpieczenia, szczególnie w przypadku pracy z urządzeniami o niewielkiej mocy. Natomiast w pracowni szkolnej, gdzie nauka o bezpieczeństwie elektrycznym jest kluczowa, izolacja staje się jednym z podstawowych sposobów ochrony, a nauczyciele mają obowiązek edukacji uczniów na temat właściwego stosowania takich rozwiązań. Typowym błędem jest założenie, że izolacja wystarczy wszędzie, podczas gdy każde środowisko pracy ma swoje specyficzne wymagania i ryzyka, co podkreśla znaczenie analizy ryzyka oraz wdrażania odpowiednich norm i praktyk w zależności od miejsca pracy. Zgodność z normami bezpieczeństwa, takimi jak PN-IEC 61140, jest kluczowa, a prawidłowa ocena ryzyka w różnych środowiskach może znacząco wpłynąć na skuteczność zastosowanych środków ochrony.

Pytanie 31

W instalacji jednofazowej o częstotliwości 50 Hz oraz napięciu znamionowym 230 V, wartość napięcia pomiędzy przewodem fazowym a przewodem neutralnym nie powinna wynosić

A. mniej niż 213 V

B. więcej niż 253 V

C. mniej niż 230 V

D. więcej niż 243 V

Zobaczmy teraz inne odpowiedzi. Niektóre z nich mogą być mylące i ludzie mogą je wybrać przez niezrozumienie tolerancji napięcia w instalacjach jednofazowych. Na przykład, stwierdzenie, że napięcie nie powinno być mniejsze niż 213 V, to błąd, bo jednak dopuszczalne odchylenie w dół to 207 V. Możliwe, że ktoś pomyślał, że napięcie nie może być poniżej nominalnej wartości, a to nie jest zgodne z normami. Inną odpowiedzią jest twierdzenie, że nie może być mniejsze niż 230 V. To też nieprawda, bo normy mówią, że napięcie czasem może spadać poniżej tej wartości, szczególnie przy obciążeniach. Wybór opcji, że nie powinno być większe niż 243 V, też jest błędny, bo norma PN-EN 50160 dopuszcza wartość do 253 V. Te błędy mogą wynikać z niewiedzy o normach dotyczących napięcia, a to ważne, żeby pamiętać o tych standardach, bo zapewniają bezpieczeństwo i efektywność instalacji.

Pytanie 32

Jaki rodzaj wyłącznika nadprądowego powinno się użyć do ochrony kuchenki elektrycznej z trzema jednofazowymi grzałkami, których łączna moc wynosi 8,4 kW, zasilanych w fazach L1, L2, L3 w systemie trójfazowym o napięciu 230/400 V?

A. C6

B. C10

C. B16

D. B10

Odpowiedź B16 jest poprawna, ponieważ przy obliczaniu wymaganego wyłącznika nadprądowego dla kuchenki elektrycznej należy uwzględnić ogólną moc grzałek oraz charakterystykę używanego wyłącznika. Kuchenka ma moc 8,4 kW, co przy napięciu 400 V daje maksymalny prąd wynoszący około 12 A. Jednakże, przy wyborze wyłącznika nadprądowego warto uwzględnić dodatkowy margines bezpieczeństwa oraz obciążenie rozruchowe, które może być wyższe. Wyłącznik B16, który ma prąd znamionowy 16 A, będzie w stanie zabezpieczyć urządzenie przed przeciążeniem i zwarciem, jednocześnie nie wyzwalając się w przypadku chwilowych wzrostów prądu. Zgodnie z normą PN-IEC 60947-2, dla tego typu aplikacji zaleca się dobór wyłączników zabezpieczających z odpowiednim marginesem, co czyni B16 odpowiednim rozwiązaniem. Przykładem praktycznym zastosowania wyłącznika B16 mogą być instalacje w kuchniach przemysłowych, gdzie urządzenia o dużej mocy są powszechne i wymagają odpowiedniego zabezpieczenia.

Pytanie 33

Który z poniższych środków zabezpieczających przed porażeniem prądem elektrycznym nie jest właściwy do użycia w pomieszczeniach z zamontowaną wanną lub prysznicem?

A. Izolowanie stanowiska

B. Separacja elektryczna

C. Obwody PELV

D. Obwody SELV

Izolowanie stanowiska, mimo że jest jednym z zagadnień dotyczących bezpieczeństwa elektrycznego, nie jest właściwym środkiem ochrony w kontekście pomieszczeń mokrych, takich jak łazienki. W takich miejscach, gdzie obecność wody stwarza dodatkowe ryzyko porażenia prądem, należy stosować bardziej zaawansowane metody ochrony, takie jak obwody SELV czy PELV, które są zaprojektowane z myślą o niskim napięciu i ograniczeniu ryzyka. Izolowanie stanowiska często opiera się na założeniach dotyczących pracy w suchych środowiskach, gdzie można zmniejszyć ryzyko kontaktu z przewodzącymi elementami. Jednak w pomieszczeniach z wanną lub prysznicem, ryzyko to jest znacznie wyższe, a woda jest doskonałym przewodnikiem prądu. Ponadto, separacja elektryczna, którą proponuje się w innych odpowiedziach, również nie zawsze jest wystarczająca, jeśli nie jest odpowiednio wspierana przez inne środki bezpieczeństwa. Warto zwrócić uwagę na to, że zgodnie z normami bezpieczeństwa elektrycznego, w pomieszczeniach mokrych oraz w miejscach, gdzie występuje możliwość kontaktu z wodą, rekomendowane jest stosowanie systemów, które zapewniają optymalne warunki bezpieczeństwa, takie jak odpowiednie uziemienie czy obwody z niskim napięciem. Ignorowanie tych zasad prowadzi do niebezpieczeństw, które mogą mieć poważne konsekwencje zdrowotne.

Pytanie 34

Pomiar jakiego parametru umożliwia wykrycie przebicia izolacji uzwojeń silnika indukcyjnego trójfazowego w stosunku do obudowy?

A. rezystancji uzwojeń stojana

B. prądu upływu

C. prądu stanu jałowego

D. rezystancji przewodu ochronnego

Pomiar prądu upływu jest skuteczną metodą wykrywania przebicia izolacji uzwojeń silnika indukcyjnego trójfazowego względem obudowy. Prąd upływu to prąd, który przepływa z uzwojeń przez izolację do obudowy silnika. W przypadku uszkodzenia izolacji, wartość prądu upływu wzrasta, co może prowadzić do niebezpiecznych sytuacji, w tym do porażenia prądem. Praktyczne zastosowanie tej metody polega na wykorzystaniu specjalistycznych mierników, które rejestrują wartość prądu upływu podczas pracy silnika. Zgodnie z normą IEC 60364, dopuszczalne wartości prądu upływu powinny być ściśle przestrzegane, aby zapewnić bezpieczeństwo użytkowników oraz prawidłowe działanie urządzeń. Regularne pomiary prądu upływu mogą być również częścią procedur konserwacyjnych, co pozwala na wczesne wykrywanie problemów z izolacją i zapobieganiu awariom. Warto pamiętać, że pomiar ten powinien być przeprowadzany w warunkach pełnego obciążenia, aby uzyskać wiarygodne wyniki.

Pytanie 35

Jakie styczniki z podanych kategorii należy zainstalować przy modernizacji szafy sterowniczej, która zasila maszyny napędzane silnikami indukcyjnymi klatkowym?

A. DC-2

B. AC-3

C. DC-4

D. AC-1

Styczniki klasy AC-3 są odpowiednie do pracy z silnikami indukcyjnymi klatkowym, ponieważ są zaprojektowane do częstości załączania i rozłączania tych urządzeń. Klasa AC-3 pozwala na obsługę prądu rozruchowego silnika, który w momencie uruchomienia może być od 5 do 7 razy wyższy od nominalnego prądu roboczego. Styczniki te zapewniają również odpowiednie zabezpieczenie przed przeciążeniem oraz zwarciami, co jest niezwykle istotne w kontekście bezpieczeństwa i niezawodności pracy maszyn. W praktyce, w modernizowanych szafach sterowniczych stosuje się styczniki AC-3 do wyłączania i włączania silników, co pozwala na efektywne zarządzanie ich pracą oraz minimalizację ryzyka uszkodzeń. Dobrą praktyką jest również stosowanie dodatkowych zabezpieczeń, takich jak termiczne i elektromagnetyczne, które można zintegrować z systemem sterowania, aby zwiększyć poziom ochrony urządzeń. Zgodność ze standardami IEC 60947-4-1 potwierdza, że styczniki AC-3 są odpowiednie do aplikacji związanych z silnikami indukcyjnymi.

Pytanie 36

Jaki jest cel uziemienia ochronnego w instalacjach elektrycznych?

A. Zwiększenie mocy znamionowej urządzeń elektrycznych

B. Redukcja zużycia energii elektrycznej w instalacjach elektrycznych

C. Poprawa jakości sygnału w instalacjach telekomunikacyjnych

D. Zabezpieczenie ludzi przed porażeniem elektrycznym

Uziemienie ochronne ma na celu przede wszystkim zabezpieczenie ludzi przed porażeniem elektrycznym, co jest jednym z najważniejszych aspektów bezpieczeństwa w instalacjach elektrycznych. W praktyce oznacza to, że obudowy urządzeń elektrycznych są połączone z ziemią, co umożliwia szybkie odprowadzenie prądu w przypadku zwarcia lub uszkodzenia izolacji. Dzięki temu, jeżeli np. przewód fazowy zetknie się z metalową obudową urządzenia, prąd popłynie do ziemi, a nie przez ciało człowieka, co znacząco zmniejsza ryzyko porażenia. Takie uziemienie jest wymagane przez normy bezpieczeństwa elektrycznego, takie jak PN-IEC 60364. W skrócie, uziemienie ochronne działa jako środek zapobiegawczy, który minimalizuje ryzyko wypadków i zwiększa ogólne bezpieczeństwo użytkowników instalacji elektrycznych. Dodatkowo, uziemienie ochronne pomaga w stabilizacji napięcia sieci i eliminuje potencjalne różnice napięcia, co jest kluczowe w utrzymaniu właściwego działania urządzeń elektrycznych. To nie tylko praktyka, ale też standard w branży, który musi być przestrzegany, by zapewnić bezpieczne i efektywne działanie instalacji.

Pytanie 37

Jakie powinno być napięcie pomiarowe przy ocenie rezystancji izolacji obwodów w instalacjach elektrycznych 230/400 V, w których brak jest ochrony przed przepięciami?

A. 750 V

B. 1 000 V

C. 500 V

D. 250 V

Wybór napięcia 1 000 V, 250 V lub 750 V w badaniach rezystancji izolacji w instalacjach 230/400 V jest nieodpowiedni i niezgodny z branżowymi standardami. Napięcie 1 000 V jest stosowane w niektórych specyficznych przypadkach, jednakże w instalacjach o napięciu nominalnym 230/400 V, użycie tak wysokiego napięcia może prowadzić do uszkodzenia delikatnych komponentów elektronicznych, co może skutkować nieprawidłowymi wynikami pomiarów, a także zagrażać bezpieczeństwu osób przeprowadzających testy. Z kolei napięcia 250 V i 750 V są zbyt niskie, aby skutecznie ocenić właściwości izolacji, co może prowadzić do fałszywie pozytywnych wyników, gdzie uszkodzona izolacja nie zostanie wykryta, a tym samym wprowadzi w błąd użytkowników co do bezpieczeństwa instalacji. Tego typu błędy często wynikają z niedostatecznego zrozumienia zasad działania izolacji oraz niewłaściwego doboru sprzętu pomiarowego. Aby zapewnić, że wyniki są rzetelne, niezbędne jest stosowanie właściwego napięcia, zgodnego z wymaganiami norm, co zwiększa bezpieczeństwo i niezawodność systemów elektrycznych.

Pytanie 38

Jakie metody zapewniają ochronę przed porażeniem w instalacji fotowoltaicznej na stronie prądu stałego w przypadku uszkodzenia?

A. umieszczenie wszystkich komponentów na izolowanym podłożu

B. użycie automatycznego wyłączenia zasilania poprzez wyłączniki nadprądowe

C. użycie automatycznego wyłączenia zasilania przez zastosowanie bezpieczników topikowych

D. wykonanie wszystkich elementów w II klasie ochronności

Umieszczanie wszystkich urządzeń na podłożu izolacyjnym może wydawać się praktycznym rozwiązaniem, jednak nie zapewnia ono wystarczającego poziomu ochrony w przypadku uszkodzenia instalacji. Izolacja podłoża nie jest wystarczającym zabezpieczeniem, ponieważ nie eliminuje ryzyka pojawienia się napięcia na komponentach, które mogą stać się niebezpieczne w przypadku awarii. W przypadku wykonania urządzeń w II klasie ochronności, takie rozwiązanie zapewnia znacznie większą pewność bezpieczeństwa użytkowników. Stosowanie samoczynnego wyłączenia zasilania za pomocą bezpieczników topikowych również nie jest odpowiednim podejściem, ponieważ nie zapewnia ono szybkiej reakcji na awarie, a sama konstrukcja bezpieczników może nie być dostosowana do specyfiki prądu stałego. Co więcej, bezpieczniki topikowe mogą nie zadziałać w każdym przypadku awarii, co zwiększa ryzyko porażenia. Zastosowanie wyłączników nadprądowych, choć wydaje się lepszym rozwiązaniem, również nie jest wystarczające w kontekście instalacji fotowoltaicznych. Wyłączniki te są zaprojektowane przede wszystkim do ochrony przed przeciążeniem, niekoniecznie gwarantując pełne bezpieczeństwo w przypadku uszkodzenia izolacji lub innych awarii elektrycznych. W instalacjach takich jak fotowoltaiczne, gdzie prąd stały stanowi inne wyzwanie niż typowe systemy prądu zmiennego, odpowiednia klasa ochronności i zastosowanie odpowiednich zabezpieczeń są kluczowe dla bezpieczeństwa i zgodności z normami branżowymi.

Pytanie 39

Jakie z wymienionych uszkodzeń można zidentyfikować podczas przeglądów podtynkowej instalacji elektrycznej?

A. Przekroczenie maksymalnego czasu reakcji RCD

B. Pogorszenie jakości izolacji przewodów instalacji

C. Uszkodzenia mechaniczne obudów oraz osłon urządzeń elektrycznych

D. Zerwanie w układzie przewodów ochronnych

Podczas analizowania innych opcji odpowiedzi, warto zwrócić uwagę na ich niedoskonałości w kontekście możliwości identyfikacji uszkodzeń w podtynkowej instalacji elektrycznej. Przerwę w systemie przewodów ochronnych jest bardzo trudne do wykrycia jedynie poprzez wizualną inspekcję, ponieważ często nie jest ona widoczna na zewnątrz. Wymaga ona użycia specjalistycznych narzędzi, takich jak multimetry czy detektory do pomiaru rezystancji, aby jednoznacznie ustalić, czy przewód ochronny jest sprawny. Z kolei pogorszenie się stanu izolacji przewodów również jest procesem, który nie objawia się od razu i często wymaga przeprowadzenia testów dielektrycznych, aby wykryć utratę izolacji, co jest zadaniem dla wykwalifikowanego personelu. Przekroczenie dopuszczalnego czasu zadziałania RCD (wyłącznika różnicowoprądowego) to kolejny aspekt, który jest monitorowany przez urządzenia pomiarowe, a nie w ramach prostych oględzin. W rzeczywistości, aby ocenić prawidłowe działanie RCD, konieczne jest przeprowadzenie testów funkcjonalnych w odpowiednich warunkach. Wreszcie, odpowiedzi te wskazują na powszechnie występujące błędne przekonania, które mogą prowadzić do mylnych wniosków, jako że inspekcje wizualne mają ograniczenia i są dalekie od kompleksowego audytu stanu instalacji elektrycznej. Właściwa diagnostyka wymaga zastosowania właściwych narzędzi oraz metod zgodnych z dobrą praktyką inżynieryjną.

Pytanie 40

Kontrole okresowe instalacji elektrycznych niskiego napięcia powinny być realizowane co najmniej raz na

A. 4 lata

B. 3 lata

C. 1 rok

D. 5 lat

Zgodnie z obowiązującymi normami oraz przepisami prawa, badania okresowe instalacji elektrycznej niskiego napięcia powinny być przeprowadzane nie rzadziej niż co 5 lat. Takie podejście ma na celu zapewnienie bezpieczeństwa użytkowników oraz prawidłowego funkcjonowania instalacji. W Polsce regulacje te są zawarte w normie PN-IEC 60364-6 oraz w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Przeprowadzanie badań co 5 lat pozwala na wczesne wykrywanie potencjalnych usterek, które mogą prowadzić do poważnych awarii lub zagrożeń pożarowych. W praktyce, jeśli instalacja jest intensywnie eksploatowana, zaleca się częstsze kontrole, na przykład co 3 lata, ale minimum to właśnie 5 lat. Regularne audyty instalacji mogą obejmować testy wytrzymałości izolacji, pomiary rezystancji uziemienia czy sprawdzanie zabezpieczeń, co jest kluczowe dla ochrony ludzi i mienia.

Rozpocznij nowy egzamin

Powrót do strony głównej