Wyniki egzaminu

Informacje o egzaminie:
  • Zawód: Technik farmaceutyczny
  • Kwalifikacja: MED.09 - Sporządzanie i wytwarzanie produktów leczniczych oraz prowadzenie obrotu produktami leczniczymi, wyrobami medycznymi, suplementami diety i środkami spożywczymi specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz innymi produktami dopuszczonymi do obrotu w aptece
  • Data rozpoczęcia: 29 grudnia 2025 11:54
  • Data zakończenia: 29 grudnia 2025 12:29

Egzamin zdany!

Wynik: 38/40 punktów (95,0%)

Wymagane minimum: 20 punktów (50%)

Pochwal się swoim wynikiem!
Szczegółowe wyniki:
Pytanie 1

Garbniki obecne w roślinnych surowcach (np. Quercus cortex, Salviae folium) mają głównie działanie lokalne?

A. ochronne
B. dezynfekujące
C. ściągające
D. adsorpcyjne
Garbniki, będące polifenolami, działają ściągająco, co oznacza, że mają zdolność do koagulacji białek i tworzenia osłony na powierzchni błon śluzowych. To działanie ściągające jest szczególnie przydatne w medycynie naturalnej oraz farmaceutycznej, gdzie preparaty zawierające garbniki stosuje się w leczeniu stanów zapalnych błon śluzowych, oparzeń czy ran. Na przykład, wyciąg z kory dębu (Quercus cortex) jest powszechnie używany w celu przyspieszenia gojenia się ran oraz łagodzenia objawów biegunki. Stosowane w formie naparów lub balsamów, garbniki mogą również wspierać procesy regeneracyjne tkanek, co czyni je cennym składnikiem w terapii chorób dermatologicznych. Działanie ściągające garbników jest zgodne z aktualnymi standardami w terapii roślinnymi preparatami, które zalecają ich użycie w przypadkach wymagających lokalnego wsparcia w gojeniu i łagodzeniu podrażnień. Zrozumienie tego mechanizmu działania jest kluczowe w kontekście wykorzystania surowców roślinnych w praktyce zdrowotnej.

Pytanie 2

Sylicaps, Sylimarol oraz Cynarex to ziołowe preparaty stosowane w terapii

A. wrzodów żołądka
B. chorób wątroby
C. chorób trzustki
D. nadkwaśności
Sylicaps, Sylimarol i Cynarex to preparaty roślinne, które zawierają składniki aktywne, takie jak sylimaryna, ekstrakty z ostropestu plamistego oraz inne substancje wspierające funkcje wątroby. Preparaty te są stosowane w terapii chorób wątroby, w tym w przewlekłym zapaleniu wątroby, stłuszczeniu wątroby oraz jako wsparcie w regeneracji wątroby po uszkodzeniach spowodowanych alkoholem czy lekami. Sylimaryna, główny składnik aktywny zawarty w tych preparatach, wykazuje działanie hepatoprotekcyjne, antyoksydacyjne oraz przeciwzapalne, co czyni ją istotnym elementem w terapii schorzeń wątroby. Badania kliniczne potwierdzają skuteczność sylimaryny w poprawie parametrów funkcji wątroby oraz w redukcji objawów związanych z jej niewydolnością. Dlatego też, w przypadku pacjentów z problemami wątroby, stosowanie tych preparatów może być częścią kompleksowego podejścia terapeutycznego, które obejmuje również odpowiednią dietę oraz unikanie substancji toksycznych, takich jak alkohol i niektóre leki. Integracja tych preparatów w codziennej terapii powinna odbywać się zgodnie z zaleceniami specjalistów i standardami praktyki medycznej.

Pytanie 3

Podczas przygotowywania mieszanek składniki zazwyczaj powinno się ważyć

A. od składników w postaci płynnej
B. od najmniejszej dawki określonej w recepturze
C. według własnego uznania, pamiętając, żeby wszystkie składniki znalazły się w leku
D. od składników neutralnych, które pełnią rolę corrigens
Odpowiedź, że składniki należy odważać od najmniejszej ilości przepisanej w recepcie, jest kluczowa w kontekście przygotowywania mieszanek farmaceutycznych. Ważne jest, aby zapewnić, że każdy składnik jest dokładnie odważony, aby zachować odpowiednią proporcję i skuteczność przygotowanego leku. W farmacji, precyzyjne odmierzenie składników jest niezbędne dla bezpieczeństwa pacjenta i skuteczności terapii. Na przykład, jeśli receptura zakłada stosowanie 2 gramów substancji aktywnej, a my pominiemy tę minimalną ilość i dodamy zbyt mało, może to prowadzić do nieodpowiedniej dawki, co wpłynie na terapeutyczny efekt leku. Ponadto, zgodnie z zasadami Dobrej Praktyki Wytwarzania (GMP), każde przygotowanie musi być zgodne z określonymi normami i standardami, co obejmuje również precyzyjne ważenie składników. W praktyce farmaceutycznej, przyjęcie zasady ważenia od najmniejszej ilości przepisanej w recepcie pozwala uniknąć błędów, które mogą mieć poważne konsekwencje zdrowotne dla pacjenta.

Pytanie 4

Etanol występuje w składzie

A. Aluminii subacetatis solutio
B. Bismuthi subgallatis unguentum
C. Linimentum saponato-camphoratum
D. Iodi solutio aquosa
Linimentum saponato-camphoratum to preparat stosowany w medycynie, który zawiera etanol jako jeden z głównych składników. Etanol w tym kontekście pełni rolę rozpuszczalnika oraz środka konserwującego, co jest zgodne z zasadami formulacji farmaceutycznych. Preparat wykorzystywany jest do łagodzenia bólów mięśniowych oraz stawowych dzięki działaniu przeciwzapalnemu i chłodzącemu. W praktyce, linimentum jest stosowane przez pacjentów z dolegliwościami reumatycznymi oraz sportowcami w celu szybszej regeneracji po wysiłku fizycznym. Stosowanie preparatów zawierających etanol w formularzach farmaceutycznych jest zgodne z normami jakości, takimi jak GMP (Good Manufacturing Practices), które zapewniają bezpieczeństwo i skuteczność produktów. Ponadto, etanol jako składnik działa również na skórę, ułatwiając wchłanianie innych substancji czynnych zawartych w preparacie. Przykłady zastosowania obejmują również inne linimenta, które mogą być stosowane w podobnych sytuacjach, co potwierdza znaczenie etanolu w tworzeniu skutecznych rozwiązań terapeutycznych.

Pytanie 5

Do kategorii inhibitorów pompy protonowej - IPP należy

A. cymetydyna
B. omeprazol
C. ranitydyna
D. misoprostol
Omeprazol jest jednym z najczęściej stosowanych inhibitorów pompy protonowej (IPP), które działają poprzez hamowanie enzymu H+/K+ ATPazy w komórkach okładzinowych żołądka. Dzięki temu zmniejsza się wydzielanie kwasu solnego, co jest szczególnie istotne w leczeniu chorób takich jak choroba refluksowa przełyku, wrzody żołądka oraz zespół Zollingera-Ellisona. Przykładem zastosowania omeprazolu jest profilaktyka i leczenie wrzodów żołądka związanych z terapią niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi (NLPZ). Omeprazol jest zalecany na podstawie wytycznych takich jak te opublikowane przez American Gastroenterological Association, które podkreślają jego skuteczność i bezpieczeństwo w długoterminowym stosowaniu. Warto również zwrócić uwagę na możliwość interakcji z innymi lekami, co wymaga staranności w ich przepisywaniu, a także na znaczenie monitorowania pacjentów w trakcie terapii, aby optymalizować dawki i unikać działań niepożądanych.

Pytanie 6

Dextrosum jest terminem o podobnym znaczeniu do

A. skrobi
B. laktozy
C. sacharozy
D. glukozy
Dextrosum, znane również jako D-glukoza, to jeden z najważniejszych monosacharydów, który pełni kluczową rolę w metabolizmie energetycznym organizmów żywych. Jest to izomer glukozy, który jest źródłem energii dla komórek oraz niezbędnym substratem w wielu szlakach biochemicznych. Przykładem zastosowania dextrosum jest jego wykorzystanie w medycynie, gdzie stosuje się go do leczenia hipoglikemii, czyli stanu niedoboru glukozy we krwi. Dextrosum jest także istotny w przemyśle spożywczym, gdzie często występuje w napojach energetycznych i suplementach, jako szybko przyswajalne źródło energii. Jako cukier prosty, dextrosum łatwo wchłania się przez błony śluzowe i jest natychmiastowo wykorzystywany przez organizm, co czyni go idealnym składnikiem dla sportowców potrzebujących szybkiego zastrzyku energii. Przestrzeganie odpowiednich norm dotyczących stosowania dextrosum, zwłaszcza w kontekście suplementacji, jest zgodne z najlepszymi praktykami w dziedzinie dietetyki i żywienia.

Pytanie 7

Czy można wykorzystać emaliowaną parownicę podczas przygotowywania?

A. proszków do stosowania zewnętrznego
B. maści typu roztworu
C. zawiesiny do stosowania zewnętrznego
D. wody aromatyzowanej
Maści typu roztworu są preparatami farmaceutycznymi, które wymagają użycia parownicy emaliowanej ze względu na jej właściwości materiałowe i odporność na wysoką temperaturę. Parownica emaliowana, dzięki gładkiej powierzchni, zapobiega przywieraniu substancji oraz umożliwia równomierne podgrzewanie. W procesie sporządzania maści ważne jest, aby dokładnie kontrolować temperaturę, co można osiągnąć, wykorzystując parownice, które nie tylko zapewniają odpowiednią trwałość, ale również pozwalają na łatwe mieszanie składników aktywnych. Przykładowo, w praktyce aptecznej parownice emaliowane są wykorzystywane do przygotowywania maści na bazie substancji czynnych, takich jak maści z antybiotykami, które wymagają precyzyjnego dozowania i rozpuszczania. Używanie parownicy emaliowanej jest zgodne z dobrymi praktykami w farmacji, gdzie czystość i jakość produkcji są kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa pacjentów.

Pytanie 8

Ile gumy arabskiej należy użyć do przygotowania stężonej emulsji, zachowując proporcję: 2 części oleju : 1 część gumy arabskiej : 1,5 części wody?

Rp.

Rapae olei               10,0
Gummi arabici            q.s.
Anisi aetherolei       gtt. 4
Aquae              ad   100,0

M.f. emulsio
D.S. 1 łyżkę stołową w czasie posiłku
A. 10,0 g
B. 2,0 g
C. 1,0 g
D. 5,0 g
Dokładność obliczeń w kontekście przygotowywania emulsji jest kluczowa dla uzyskania odpowiednich właściwości produktu końcowego. W tym przypadku, proporcja 2 części oleju, 1 części gumy arabskiej i 1,5 części wody wskazuje nam na dokładne ilości składników, które powinny zostać zastosowane. Zgodnie z tą proporcją, na każde 2 części oleju przypada dokładnie 1 część gumy arabskiej. Mając 10,0 g oleju, dzielimy tę ilość przez 2, co daje nam 5,0 g gumy arabskiej. Takie podejście jest zgodne z zasadami obowiązującymi w branży kosmetycznej i farmaceutycznej, gdzie precyzyjne proporcje są niezbędne do uzyskania stabilnych emulsji. Stosowanie gumy arabskiej, jako emulgatora, jest powszechne w produkcji różnorodnych kosmetyków, co podkreśla znaczenie znajomości proporcji i ich praktycznego zastosowania w przemyśle. Ponadto, właściwe przygotowanie emulsji wpływa na jej trwałość i skuteczność działania, co jest kluczowe w zastosowaniach komercyjnych. Zrozumienie i właściwe stosowanie proporcji składników jest osiągnięciem, które powinno być wdrażane w praktyce laboratoryjnej.

Pytanie 9

Do przygotowania maści o działaniu powierzchniowym wykorzystuje się

A. smalec wieprzowy oraz parafinę ciekłą
B. wazelinę białą oraz smalec wieprzowy
C. lanolinę oraz eucerynę
D. wazelinę białą i parafinę ciekłą
Wazelina biała i parafina ciekła to podstawowe składniki stosowane w formulacjach maści o działaniu powierzchniowym. Wazelina biała, będąca mineralnym olejem, ma doskonałe właściwości emolientowe, co oznacza, że skutecznie nawilża i zmiękcza skórę, tworząc na jej powierzchni warstwę ochronną. Parafina ciekła, z kolei, działa jako ocieplający i nawilżający składnik, który poprawia penetrację substancji czynnych w głąb skóry. Połączenie tych dwóch składników jest zgodne z dobrymi praktykami w farmacji, gdyż tworzy stabilne emulsje, które utrzymują odpowiednią konsystencję maści. Przykładem zastosowania takiej maści może być leczenie stanów zapalnych skóry, oparzeń lub jako nośnik substancji czynnych, co czyni ją wszechstronnym preparatem w dermatologii. Ważne jest, aby zachować odpowiednie proporcje, aby osiągnąć pożądany efekt terapeutyczny oraz zapewnić stabilność formulacji.

Pytanie 10

Podczas przygotowywania odwarów farmaceuta narażony jest głównie na

A. poparzenie parą wodną
B. poparzenie gorącym olejem
C. zatrucie pyłami substancji leczniczej
D. zatrucie parami etanolu
Podczas wykonywania odwarów, farmaceuta jest szczególnie narażony na poparzenia parą wodną. Proces przygotowywania odwarów polega na gotowaniu surowców roślinnych w wodzie, co generuje dużą ilość pary wodnej. Ponieważ temperatura wrzenia wody wynosi 100°C, para wodna może powodować poważne oparzenia, jeśli dojdzie do kontaktu ze skórą lub błonami śluzowymi. W praktyce, aby zminimalizować ryzyko poparzeń, farmaceuci powinni stosować odpowiednie środki ochrony osobistej, takie jak rękawice i gogle, oraz przestrzegać procedur bezpieczeństwa. Dodatkowo, ważne jest, aby pracownicy mieli odpowiednią wiedzę na temat właściwego posługiwania się urządzeniami do gotowania, aby uniknąć niebezpiecznych sytuacji. Przykładowo, podczas nalewania wrzącego płynu do innego naczynia, należy to robić ostrożnie i z zachowaniem odpowiednich odległości, aby zminimalizować uwalnianie pary. Znajomość ryzyk i zagrożeń związanych z wykonywaniem odwarów jest kluczowa dla zapewnienia bezpieczeństwa w aptece.

Pytanie 11

Neosine (Inosinum pranobexum) to preparat o właściwościach

A. uspokajających
B. antydepresyjnych
C. przeciwbólowych oraz przeciwzapalnych
D. immunostymulujących i przeciwwirusowych
Neosine (Inosinum pranobexum) jest lekiem, który działa immunostymulująco oraz przeciwwirusowo. Jego głównym mechanizmem działania jest wspieranie układu odpornościowego, co jest szczególnie istotne w przypadkach zakażeń wirusowych. Neosine wykazuje aktywność w odniesieniu do wirusów, takich jak wirus grypy, wirus opryszczki czy wirus cytomegalii. Przykładowo, w praktyce klinicznej, Neosine może być stosowany w leczeniu wirusowego zapalenia wątroby oraz w przypadku opryszczki, gdzie wspomaga odporność organizmu na ataki wirusów. Dodatkowo, badania wykazały, że stosowanie Neosine może przyspieszyć proces powrotu do zdrowia po infekcjach wirusowych. Dlatego, na podstawie jego właściwości, Neosine jest cennym narzędziem w terapii chorób wirusowych, a jego działanie immunostymulujące oraz przeciwwirusowe są dobrze udokumentowane w literaturze medycznej. Stosowanie Neosine powinno być zgodne z zaleceniami lekarzy oraz przy uwzględnieniu możliwych interakcji z innymi lekami.

Pytanie 12

Jak uniknąć niezgodności przy przygotowywaniu leku według podanej recepty?

Rp.
Resorcinoli                    0,15
Aquae purificatae    ad       25,0
M.f.sol.
D.S. Zewnętrznie. Płyn na okłady
A. wydać chlorowodorek papaweryny w postaci proszków.
B. zastosować odpowiednią kolejność łączenia składników.
C. zwiększyć ilość wody.
D. wprowadzić potrzebną ilość etanolu.
Wydanie chlorowodorku papaweryny w postaci proszków jest kluczowym krokiem w procesie sporządzania leku, ponieważ forma proszkowa zapewnia lepszą rozpuszczalność i stabilność substancji czynnej. Ta forma podania umożliwia dokładne dawkowanie oraz minimalizuje ryzyko wystąpienia niezgodności, które mogą prowadzić do nieefektywności terapii. W praktyce farmaceutycznej opiera się to na zasadach zapewnienia jakości oraz zgodności z normami Dobrej Praktyki Wytwarzania (GMP), które zalecają wydawanie leków w postaciach gwarantujących najwyższą jakość i bezpieczeństwo. W przypadku chlorowodorku papaweryny, forma proszku to nie tylko preferencja, lecz także rezultat rozważań dotyczących interakcji z innymi substancjami oraz optymalizacji procesu przygotowania. Dodatkowo, stosowanie proszków ułatwia ich dalsze przetwarzanie, np. w postaci roztworów do iniekcji, co jest często wymagane w kontekście medycznym. Zastosowanie tej metody w praktyce ilustruje znaczenie odpowiedniego formułowania leków dla zapewnienia skuteczności oraz bezpieczeństwa terapii.

Pytanie 13

Który z poniższych leków nie może być wydany przez farmaceutę technicznego (zgodnie z jego kompetencjami)?

A. Pantopraz 20 mg (pantoprazol)
B. Digoxin 100 mcg (digoksyna)
C. Hydroxyzinum 25 mg (hydroksyzyna)
D. Metformax 1000 mg (metformina)
Digoksyna jest lekiem należącym do grupy glikozydów naparstnicy, który jest stosowany w leczeniu niewydolności serca oraz w arytmiach. Z uwagi na swoje działania farmakologiczne, digoksyna ma wąski indeks terapeutyczny, co oznacza, że niewielkie różnice w dawkowaniu mogą prowadzić do poważnych działań niepożądanych, takich jak zatrucia. Z tego powodu, w polskim systemie prawa farmaceutycznego, wydawanie leków o takim profilu ryzyka zarezerwowane jest dla farmaceutów posiadających odpowiednie kwalifikacje oraz wiedzę, aby monitorować pacjentów i ich reakcje na terapię. Technik farmaceutyczny, mimo że ma istotną rolę w aptece, nie ma uprawnień do podejmowania decyzji o wydawaniu leków, które wymagają szczególnej ostrożności oraz wiedzy klinicznej. Przykładem może być sytuacja, gdy pacjent przyjmuje jednocześnie inne leki, co może prowadzić do interakcji, a technik farmaceutyczny mógłby nie być w stanie odpowiednio ocenić ryzyka tych interakcji.

Pytanie 14

Niedobór jakich substancji może prowadzić do niedokrwistości megaloblastycznej?

A. witaminy B1 i C
B. witaminy D i kwasu foliowego
C. witaminy K i D
D. witaminy B12 i kwasu foliowego
Niedokrwistość megaloblastyczna jest zaburzeniem krwi, które wynika z nieprawidłowej produkcji czerwonych krwinek w szpiku kostnym. Głównymi przyczynami są niedobory witamin B12 i kwasu foliowego, które odgrywają kluczową rolę w procesie syntezy DNA oraz podziale komórek. Witamina B12, znana również jako kobalamina, jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego oraz produkcji czerwonych krwinek. Kwas foliowy (witamina B9) również jest niezbędny w tym procesie, a jego brak prowadzi do powstawania megaloblastów - nieprawidłowych, dużych komórek krwi. W praktyce, dawki tych witamin są często kontrolowane u pacjentów z chorobami przewlekłymi lub stosujących diety wegańskie, które mogą wykluczać naturalne źródła tych składników. W związku z tym rutynowe badania krwi i suplementacja witamin są standardowymi praktykami w celu zapobiegania lub leczenia niedokrwistości megaloblastycznej, co może mieć istotny wpływ na ogólny stan zdrowia pacjenta.

Pytanie 15

Białe lub przezroczyste medium stosowane do utwardzania maści, pozyskiwane z ropy naftowej, to

A. olbrot
B. plastibase
C. euceryna
D. parafina stała
Parafina stała jest białym lub bezbarwnym podłożem, które jest wykorzystywane do utwardzania maści i innych preparatów farmaceutycznych oraz kosmetycznych. Otrzymywana jest z ropy naftowej i charakteryzuje się doskonałymi właściwościami emulgującymi, co czyni ją idealnym składnikiem w formulacjach maści. Parafina stała, w odróżnieniu od innych podłoży, takich jak euceryna czy plastibase, zapewnia lepszą stabilność i trwałość gotowych produktów, co jest kluczowe w kontekście przechowywania i użytkowania. Dzięki swoim właściwościom, parafina stała jest często stosowana w produktach do pielęgnacji skóry, w tym maściach ochronnych, emulsjach, a także w preparatach medycznych. W branży kosmetycznej i farmaceutycznej, stosowanie parafiny zgodnie z określonymi standardami, takimi jak GMP (Dobre Praktyki Wytwarzania), zapewnia bezpieczeństwo i skuteczność końcowych produktów. Jej zdolność do tworzenia okluzyjnej warstwy na skórze sprawia, że jest niezwykle ceniona w preparatach mających na celu nawilżenie i regenerację, co dodatkowo potwierdza jej znaczenie w różnych zastosowaniach praktycznych.

Pytanie 16

W aptece, przygotowując leki do oczu, można wyjałowić za pomocą nasyconej pary wodnej pod ciśnieniem (autoklaw)

A. wodę oraz wodne roztwory substancji termostabilnych
B. podłoża maściowe, substancje lecznicze i tuby
C. roztwory olejowe oraz sprzęt potrzebny do sporządzenia leku
D. parafinę ciekłą oraz butelki do płynów i kropli
Podejście dotyczące podłoży maściowych, substancji leczniczych oraz tub przypomina, że nie wszystkie materiały są w stanie wytrzymać proces autoklawowania, zwłaszcza gdy mamy do czynienia z substancjami termolabilnymi. Substancje te mogą ulegać degradacji pod wpływem wysokiej temperatury, co czyni je nieodpowiednimi do wyjaławiania w autoklawie. Ponadto, podłoża maściowe, które często zawierają tłuszcze i oleje, mogą nie być skutecznie sterylizowane w taki sposób, co może prowadzić do zanieczyszczenia mikrobiologicznego. W przypadku płynnej parafiny oraz butelek do płynów i kropli, również musi być zachowana ostrożność. Materiały te mogą nie być w stanie znieść warunków panujących podczas autoklawowania, co powoduje, że nie mogą być skutecznie wyjałowione. Dodatkowo, roztwory olejowe są problematyczne w kontekście wyjaławiania metodą parową, jako że oleje mają różne właściwości fizykochemiczne, które mogą utrudniać proces sterylizacji. Zastosowanie niewłaściwych metod sterylizacji prowadzi nie tylko do ryzyka zdrowotnego, ale także narusza standardy jakościowe ustanowione w dobrej praktyce wytwarzania (GMP), które nakładają obowiązek przeprowadzenia skutecznej sterylizacji substancji, aby zapewnić bezpieczeństwo pacjentów.

Pytanie 17

Jaka jest farmakopealna łacińska nazwa maści stosowanej w leczeniu odmrożeń?

A. Unguentum contra congelationem
B. Bismuthi subgallatis unguentum
C. Unguentum Methyli salicylici
D. Ammonii bituminosulfonatis unguentum
Odpowiedź 'Unguentum contra congelationem' jest poprawna, ponieważ jest to farmakopealna nazwa łacińska, która dosłownie oznacza 'maść przeciw odmrożeniom'. Zawiera składniki aktywne, które mają działanie ochronne na skórę, wspomagając regenerację tkanek uszkodzonych przez niską temperaturę. W kontekście praktycznym, maść ta jest często stosowana w medycynie sportowej oraz w warunkach zimowych, gdzie występuje ryzyko odmrożeń. Wspierając gojenie ran oraz łagodząc objawy, takie jak ból i stan zapalny, produkt ten jest kluczowy w profilaktyce i leczeniu uszkodzeń skóry spowodowanych działaniem zimna. Zgodnie z obowiązującymi standardami farmakopealnymi, stosowanie odpowiednich formułacji maściowych zapewnia skuteczność i bezpieczeństwo terapii, co jest szczególnie ważne w przypadku pacjentów narażonych na ekstremalne warunki atmosferyczne.

Pytanie 18

Pregabalina jest pochodną kwasu gamma-aminomasłowego używaną w terapii skojarzonej w przypadku częściowych napadów padaczkowych u osób dorosłych. Inne wskazanie do jej aplikacji to

A. uogólnione zaburzenia lękowe
B. nadmierna senność
C. zaparcia
D. zastoinowa niewydolność serca
Pregabalina, będąca pochodną kwasu gamma-aminomasłowego, jest stosunkowo nowym lekiem, który znajduje zastosowanie nie tylko w leczeniu padaczki, ale także w terapii uogólnionych zaburzeń lękowych. Jest to szczególnie istotne w kontekście leczenia pacjentów z problemami lękowymi, ponieważ pregabalina działa na układ nerwowy, zmniejszając nadmierną aktywność neuronów, co przekłada się na redukcję objawów lękowych. W praktyce klinicznej, pacjenci z uogólnionymi zaburzeniami lękowymi mogą odczuwać poprawę samopoczucia już po kilku tygodniach stosowania leku. Odniesienie się do standardów leczenia opublikowanych przez takie organizacje jak American Psychiatric Association czy National Institute for Health and Care Excellence podkreśla znaczenie pregabaliny jako skutecznej opcji terapeutycznej w przypadku pacjentów, którzy nie reagują na tradycyjne metody leczenia zaburzeń lękowych, w tym terapię poznawczo-behawioralną i inne leki przeciwdepresyjne. Dodatkowo, stosowanie pregabaliny w terapii bólu neuropatycznego wskazuje na jej wszechstronność i potwierdza jej zastosowanie w szerokim zakresie problemów psychiatrycznych i neurologicznych.

Pytanie 19

W procesie początkowego leczenia reumatoidalnego zapalenia stawów zaleca się podanie w niewielkiej ilości

A. diuretyków
B. glikokortykosteroidów
C. antybiotyków
D. fibratów
Glikokortykosteroidy są kluczowymi lekami w leczeniu reumatoidalnego zapalenia stawów, szczególnie w fazie początkowej. Działają one poprzez redukcję stanu zapalnego i łagodzenie objawów, co jest niezwykle istotne w kontekście zmniejszenia bólu i sztywności stawów. Przykładem zastosowania glikokortykosteroidów są prednizolon lub metyloprednizolon, które można stosować w niskich dawkach, aby zminimalizować ryzyko działań niepożądanych. W praktyce klinicznej, wprowadzenie glikokortykosteroidów może przyczynić się do szybszej poprawy stanu pacjenta, co pozwala na wczesne włączenie innych leków modyfikujących przebieg choroby, takich jak metotreksat. Ważne jest, aby leczenie było prowadzone pod ścisłą kontrolą lekarza, a dawki glikokortykosteroidów były dostosowywane do indywidualnych potrzeb pacjenta, co jest zgodne z wytycznymi towarzystw naukowych zajmujących się reumatologią. Zastosowanie glikokortykosteroidów w reumatoidalnym zapaleniu stawów opiera się na dowodach klinicznych oraz doświadczeniach praktycznych, co czyni je standardowym elementem terapii w tym schorzeniu.

Pytanie 20

Jakie substancje można użyć do sporządzania czopków za pomocą czopkarki w aptece?

A. podłoża hydrofilowe i liofilowe
B. masło kakaowe
C. podłoża makrogolowe
D. masy żelatynowo-glicerolowe
Czopki na bazie masła kakaowego są jednymi z najczęściej stosowanych postaci leku w farmacji. Masło kakaowe, ze względu na swoje korzystne właściwości fizykochemiczne, jest idealnym materiałem do sporządzania czopków, ponieważ w temperaturze pokojowej jest stałe, a w temperaturze ciała topnieje, co pozwala na szybką i efektywną absorpcję substancji czynnej. W praktyce, czopki te są wykorzystywane zarówno w terapii farmakologicznej, jak i w celach diagnostycznych. Przykłady zastosowania obejmują leki przeciwbólowe, przeciwwymiotne czy leki stosowane w leczeniu hemoroidów. Dobór masła kakaowego jako podłoża dla czopków jest zgodny z wytycznymi obowiązującymi w farmacji, które podkreślają znaczenie właściwego doboru nośników dla skuteczności terapeutycznej. Warto również pamiętać, że masło kakaowe jest substancją dobrze tolerowaną przez pacjentów, co czyni je preferowanym wyborem w wielu sytuacjach klinicznych.

Pytanie 21

Jeśli nie podano inaczej, zapis solutio spirituosa sugeruje, że do przygotowania roztworu należy zastosować alkohol etylowy w stężeniu wyjściowym

A. 50% v/v
B. 96% v/v
C. 70% v/v
D. 40% v/v
Odpowiedź 96% v/v jest prawidłowa, ponieważ solutio spirituosa oznacza roztwór, w którym głównym składnikiem jest alkohol etylowy o wysokim stężeniu. W praktyce laboratoriami i farmaceutycznymi normami jest stosowanie alkoholu etylowego o stężeniu 96% v/v do sporządzania roztworów. Taki wybór zapewnia optymalne warunki do ekstrakcji substancji czynnych z roślin czy innych materiałów, a także skuteczność konserwacyjną. Na przykład, w procesie destylacji lub podczas sporządzania nalewek, wysoka zawartość alkoholu pozwala na efektywne wyciąganie składników aktywnych. Ponadto, stężenie 96% v/v jest zgodne z normami farmakopealnymi, co czyni go standardem w produkcji farmaceutyków. W praktyce, jeśli nie zaznaczone jest inaczej, zawsze przyjmuje się, że do sporządzenia solutio spirituosa należy użyć tego stężenia, co jest kluczowe dla uzyskania pożądanych właściwości roztworu. Zrozumienie tego zagadnienia jest ważne dla każdego profesjonalisty zajmującego się chemikaliami czy farmaceutykami.

Pytanie 22

W recepcie dla Zasłużonego Honorowego Dawcy Przeszczepu lekarz zaznacza oznaczenie

A. PO
B. ZK
C. IW
D. IB
Odpowiedź ZK (Zasłużony Honorowy Dawca) jest poprawna, ponieważ stanowi ona oznaczenie, które jest wpisywane na receptach dla osób posiadających status Zasłużonego Honorowego Dawcy Przeszczepu. W Polsce osoby te są uhonorowane specjalnym symbolem, który ma na celu identyfikację ich jako darczyńców. ZK jest szczególnie istotne w kontekście przepisów prawa oraz regulacji zdrowotnych, które zapewniają tym osobom preferencje w dostępie do leczenia, a także przywileje związane z refundacją leków. Przykładowo, pacjent z oznaczeniem ZK może liczyć na szybszą obsługę w aptece, a także może korzystać z dodatkowych ulg. Warto zaznaczyć, że znaczenie tego symbolu jest również związane z szeroką kampanią promującą honorowe dawstwo organów, co wpływa na podnoszenie świadomości społecznej na temat transplantologii. Obecność tego oznaczenia na recepcie odzwierciedla też dobre praktyki w zakresie prowadzenia dokumentacji medycznej oraz zapewnienia ciągłości opieki zdrowotnej dla pacjentów, którzy oddali swoje organy na rzecz innych.

Pytanie 23

Wskaż lek, który może wpływać negatywnie na zdolności psychiczne i fizyczne, co może utrudniać prowadzenie pojazdów?

A. Zofran (ondansetron)
B. Promazin (promazyna)
C. Vitaminum B1 (tiamina)
D. Clexane (enoksaparyna)
Promazin (promazyna) jest lekiem przeciwpsychotycznym należącym do grupy leków neuroleptycznych, który działa poprzez blokowanie receptorów dopaminowych w mózgu. Działanie to może prowadzić do sedacji oraz zmniejszenia sprawności psychicznej i fizycznej pacjenta, co w konsekwencji utrudnia prowadzenie pojazdów. Ze względu na swoje właściwości, promazyna jest stosowana w leczeniu zaburzeń psychotycznych oraz w stanach lękowych, jednak jej działanie uspokajające może być problematyczne w kontekście czynności wymagających pełnej koncentracji. Standardy dotyczące prowadzenia pojazdów zalecają, aby osoby przyjmujące leki o działaniu uspokajającym były szczególnie ostrożne, ponieważ mogą one wpływać na czas reakcji, zdolność oceny sytuacji oraz koordynację ruchową. Przykłady zastosowań promazyny obejmują leczenie pacjentów z schizofrenią, a także w terapii krótkoterminowej w przypadku ciężkich stanów lękowych. W takich sytuacjach lekarze często zalecają unikanie prowadzenia pojazdów do czasu ustabilizowania się stanu zdrowia pacjenta oraz dostosowania dawki leku.

Pytanie 24

Jaką temperaturę w odniesieniu do FP definiuje się jako ogólnie zimne lub chłodne miejsce?

A. od 2°C do 8°C
B. od 8°C do 15°C
C. od 15°C do 25°C
D. poniżej -15°C
Odpowiedź 'od 8°C do 15°C' jest poprawna, ponieważ w Konwencji Europejskiej dotyczącej przechowywania żywności i norm dotyczących transportu w łańcuchu chłodniczym, to właśnie ten zakres temperatury definiuje miejsce, które można określić jako 'chłodne'. W praktyce oznacza to, że produkty spożywcze przechowywane w takich warunkach, są zabezpieczone przed rozmnażaniem się bakterii, co jest kluczowe dla zapewnienia ich bezpieczeństwa i jakości. Utrzymanie temperatury w tym zakresie jest również istotne w kontekście długoterminowego przechowywania produktów, takich jak mięso, nabiał i owoce, które wymagają szczególnej troski. Warto zauważyć, że nieprzestrzeganie tych norm może prowadzić do pogorszenia jakości produktów, co jest niezgodne z regulacjami prawnymi, takimi jak HACCP (Hazard Analysis and Critical Control Points), które mają na celu zapewnienie bezpieczeństwa żywności. Dlatego stosowanie się do podanych standardów jest niezbędne w każdym procesie związanym z przechowywaniem i transportem żywności.

Pytanie 25

Która z wymienionych grup odnosi się do tej samej substancji?

A. Kwas salicylowy, Aspiryna, Polopiryna
B. Detreomycyna, chloramfenikol, chloromycetyna
C. Metamizol sodowy, Pabialgina, Pyralgina
D. Kwas borowy, boraks, kwas boranowy
Detreomycyna, chloramfenikol oraz chloromycetyna to leki przeciwbakteryjne, które należą do grupy antybiotyków o działaniu bakteriostatycznym. Ich wspólną cechą jest mechanizm działania polegający na hamowaniu syntezy białek w bakteriach, co czyni je skutecznymi w leczeniu infekcji wywołanych przez różne szczepy bakterii. Detreomycyna, oryginalnie stosowana w terapii zakażeń, jest szczególnie ceniona za swoją efektywność w leczeniu ciężkich infekcji, a chloramfenikol, będący jednym z pierwszych antybiotyków, ma zastosowanie w terapii duru brzusznego oraz zakażeń wywołanych przez bakterie Gram-ujemne. Chloromycetyna z kolei również wykazuje działanie szerokospektralne i znajduje zastosowanie w przypadkach zakażeń opornych na inne antybiotyki. W praktyce klinicznej ważne jest, aby lekarze kierowali się aktualnymi wytycznymi i standardami leczenia, dobierając odpowiedni antybiotyk do konkretnego przypadku, co podkreśla znaczenie znajomości grup leków oraz ich właściwości terapeutycznych.

Pytanie 26

Jakie stężenie detreomycyny występuje w maści, jeśli 10 gramów tego preparatu zawiera 150 miligramów substancji aktywnej?

A. 1,5%
B. 1%
C. 0,15%
D. 15%
Stężenie detreomycyny w maści obliczamy, dzieląc ilość substancji czynnej przez całkowitą masę preparatu, a następnie mnożąc przez 100, aby uzyskać wartość procentową. W tym przypadku mamy 150 mg detreomycyny w 10 g maści. Przeliczając jednostki, 10 g to 10 000 mg. Zatem stężenie wynosi (150 mg / 10 000 mg) * 100 = 1,5%. Takie obliczenia są kluczowe w farmaceutyce, gdyż pozwalają określić skuteczność i bezpieczeństwo leku. W przypadku detreomycyny, stosowanej w leczeniu infekcji, precyzyjne dawkowanie jest szczególnie istotne, by uniknąć działań niepożądanych. W praktyce farmaceutycznej, znajomość stężenia substancji czynnej umożliwia także odpowiednie dobranie dawek w zależności od ciężkości schorzenia oraz indywidualnych cech pacjenta. Dlatego tak ważne jest, aby farmaceuci i lekarze umieli poprawnie obliczać stężenie leków.

Pytanie 27

Przygotowaniem i zabezpieczeniem próbek archiwalnych leków zajmuje się

A. Instytut Badań Klinicznych
B. Laboratorium Kontroli Jakości Leków
C. wytwórca leku
D. Główny Inspektor Farmaceutyczny
Laboratorium Kontroli Jakości Leków zajmuje się przeprowadzaniem testów jakościowych i analizy produktów farmaceutycznych, ale nie jest odpowiedzialne za przygotowanie i archiwizację próbek leków. Odpowiedzialność ta spoczywa na wytwórcy leku, który w ramach swoich obowiązków musi zapewnić, że wszystkie próbki są odpowiednio przechowywane i zabezpieczone w zgodzie z regulacjami prawnymi oraz standardami jakości. Instytut Badań Klinicznych, choć prowadzi badania nad skutecznością i bezpieczeństwem leków, nie zajmuje się archiwizacją próbek. Główny Inspektor Farmaceutyczny pełni rolę nadzorczą i kontrolną, ale również nie posiada kompetencji do bezpośredniego zajmowania się próbami archiwalnymi. Typowe błędy myślowe, które mogą prowadzić do mylnego wyboru, to utożsamianie odpowiedzialności jakości z ich testowaniem, co nie ma miejsca w kontekście archiwizacji. Właściwe zrozumienie ról i odpowiedzialności w procesie produkcji oraz kontroli jakości leków jest kluczowe dla zapewnienia efektywności i bezpieczeństwa farmaceutyków na rynku.

Pytanie 28

Wskaż odpowiednią parę synonimów.

A. Płyn Lugola - Jodyna
B. Aldehyd octowy - Formaldehyd
C. Mleczan etakrydyny - Rivanol
D. Nadmanganian potasu - Pyoctanina
Mleczan etakrydyny, znany również jako etakrydyna, jest związkiem chemicznym o właściwościach przeciwdrobnoustrojowych, który jest wykorzystywany w leczeniu zakażeń bakteryjnych i grzybiczych. Rivanol to nazwa handlowa etakrydyny, a ich synonimiczne użycie jest zgodne z klasyfikacją chemiczną. W praktyce, mleczan etakrydyny jest stosowany w postaci roztworu do dezynfekcji ran oraz w medycynie jako środek antyseptyczny. Jego działanie polega na hamowaniu wzrostu bakterii oraz grzybów, co czyni go cennym narzędziem w terapii. Dobre praktyki w zakresie stosowania etakrydyny obejmują odpowiednie przygotowanie roztworu, przestrzeganie zasad aseptyki oraz monitorowanie reakcji pacjentów na leczenie. Zgodnie z wytycznymi WHO, stosowanie środków antyseptycznych takich jak Rivanol powinno być poparte badaniami klinicznymi, które potwierdzają ich skuteczność i bezpieczeństwo. Warto również zauważyć, że mleczan etakrydyny wykazuje działanie przeciwzapalne, co może wspierać gojenie się ran.

Pytanie 29

Lejek wykonany z warstwy szkła spiekanego (Schotta) służy do

A. klarowania
B. dekantacji
C. przesiewania
D. sączenia
Lejek z warstwą ze szkła spiekanego, znanego również jako szkło Schotta, jest specjalistycznym narzędziem, które znajduje zastosowanie w procesie sączenia. Sączenie jest metodą oddzielania ciał stałych od cieczy, w której wykorzystywana jest siła grawitacji, a szkło spiekane zapewnia doskonałą trwałość oraz odporność na wysokie temperatury i chemikalia. Dzięki swojej porowatości, lejek ten pozwala na skuteczne filtracje, co jest niezbędne w wielu laboratoriach chemicznych oraz biologicznych. Przykładem zastosowania może być przygotowanie roztworów, gdzie niepożądane cząstki muszą być usunięte, aby uzyskać czysty produkt. Ponadto, szkło spiekane charakteryzuje się małą absorbcją chemiczną, co gwarantuje, że nie wpływa na skład chemiczny filtratu. W praktyce, korzystanie z lejka ze szkła spiekanego jest zgodne z najlepszymi praktykami laboratoryjnymi, co sprawia, że jest to niezastąpione narzędzie w każdym profesjonalnym laboratorium.

Pytanie 30

Jak długo maksymalnie od chwili złożenia recepty w aptece powinno zostać przygotowane lekarstwo, jeśli na recepcie widnieje notatka "cito"?

A. Do 4 godzin
B. Do 6 godzin
C. Do 1 godziny
D. Do 3 godzin
Adnotacja 'cito' na recepcie oznacza, że lek powinien być przygotowany w trybie przyspieszonym, co w praktyce oznacza maksymalny czas 4 godzin od momentu złożenia recepty w aptece. Zgodnie z wytycznymi i standardami zawodowymi, farmaceuci są zobowiązani do przestrzegania tego terminu, aby zapewnić pacjentowi potrzebną terapię w możliwie najkrótszym czasie. Przykładowo, w przypadku pacjentów z nagłymi schorzeniami wymagającymi szybkiego działania leku, takich jak astma czy reakcje alergiczne, kluczowe jest, aby preparat był dostępny jak najszybciej. Z tego względu, pierwszeństwo w realizacji recept z adnotacją 'cito' jest nie tylko praktyką, ale także odpowiedzialnością farmaceuty, który powinien monitorować czas realizacji i współpracować z personelem aptecznym w celu przyspieszenia procesu. Prawidłowe zarządzanie czasem w aptece jest więc niezbędne dla zapewnienia bezpieczeństwa i zdrowia pacjentów.

Pytanie 31

W aptece, podczas realizacji recept, kluczowe jest posiadanie:

A. Czasopismo farmaceutyczne
B. Preparat ziołowy (Herbapol)
C. Spis leków objętych refundacją
D. Bez recepty (magazyn współpracujący z polską grupą farmaceutyczną)
Wykaz leków refundowanych jest kluczowym narzędziem w pracy farmaceutycznej, szczególnie przy wydawaniu leków na receptę. Zawiera informacje o lekach, które są objęte refundacją przez Narodowy Fundusz Zdrowia, co jest istotne zarówno dla pacjentów, jak i farmaceutów. Znajomość tego wykazu pozwala farmaceutom na prawidłowe informowanie pacjentów o dostępnych opcjach leczenia oraz ich kosztach. Przykładowo, jeśli pacjent przynosi receptę na lek, który znajduje się w wykazie, farmaceuta może go wypisać po odpowiedniej weryfikacji, co nie tylko przyspiesza proces, ale również eliminuje błędy związane z niewłaściwym wydawaniem leków. Standardy dobrej praktyki w aptece nakładają na farmaceutów obowiązek posiadania aktualnej wiedzy na temat leków refundowanych, aby móc skutecznie doradzać pacjentom i wykonywać swoje obowiązki z należytą starannością.

Pytanie 32

Które z wymienionych preparatów roślinnych powinny być przechowywane w szczelnie zamkniętych naczyniach z pochłaniaczem wilgoci?

A. Nalewy.
B. Płynne wyciągi.
C. Mieszanki ziół.
D. Wyciągi suche
Wyciągi suche to preparaty roślinne, które wymagają szczególnej uwagi w zakresie przechowywania, aby zachować ich stabilność i skuteczność. Przechowywanie ich w szczelnie zamkniętych pojemnikach z adsorbentem wilgoci jest kluczowe, ponieważ wyciągi suche są podatne na wchłanianie wilgoci z otoczenia. Taki proces może prowadzić do degradacji składników czynnych, zmiany ich właściwości oraz obniżenia skuteczności terapeutycznej. Adsorbenty wilgoci, takie jak żel krzemionkowy, pomagają kontrolować poziom wilgotności w pojemniku, co jest szczególnie istotne w przypadku wyciągów, które mogą być używane w suplementach diety lub preparatach kosmetycznych. Stosowanie odpowiednich warunków przechowywania zgodnie z wytycznymi farmakopealnymi oraz normami jakości, jak ISO 9001, jest niezbędne dla zapewnienia najwyższej jakości produktów roślinnych. Przykłady praktycznego zastosowania to przechowywanie wyciągów w aptekach, gdzie odpowiednie warunki mogą znacząco wpłynąć na bezpieczeństwo i skuteczność preparatu.

Pytanie 33

Jakie substancje można uzyskać w procesie destylacji z parą wodną?

A. olejek eteryczny miętowy
B. szelak
C. olej wiesiołkowy oczyszczony
D. balsam peruwiański
Destylacja z parą wodną to technika stosowana w celu wydobycia olejków eterycznych z roślin. W przypadku olejku eterycznego miętowego, proces ten polega na wprowadzeniu pary wodnej przez materiał roślinny, co prowadzi do uwolnienia lotnych związków aromatycznych. Para wodna transportuje te związki do kondensatora, gdzie następnie następuje ich skroplenie. Olejek miętowy, uzyskany w ten sposób, znajduje zastosowanie w przemyśle kosmetycznym, farmaceutycznym oraz spożywczym, gdzie pełni rolę zarówno aromatyzującą, jak i terapeutyczną. Dobre praktyki branżowe wymagają, aby proces destylacji odbywał się w kontrolowanych warunkach, co zapewnia wysoką jakość i czystość końcowego produktu. Ponadto, olejek eteryczny miętowy jest ceniony za swoje właściwości antystresowe i pobudzające, co sprawia, że jest często wykorzystywany w aromaterapii oraz w produkcji świec i kosmetyków.

Pytanie 34

Przy przygotowywaniu leku w formie saturacji, należy właściwie wybrać opakowanie, które powinno posiadać (uwaga: pytanie może być niejednoznaczne)

A. pojemność odpowiadającą objętości leku
B. etykietę z napisem "Zmieszać przed użyciem"
C. etykietę z napisem "Trucizna"
D. pojemność odpowiednio większą niż objętość leku
Odpowiedź, którą zaznaczyłeś, jest naprawdę trafna. Chodzi o to, że pojemność pojemnika leku ma ogromne znaczenie, zwłaszcza przy sporządzaniu różnych preparatów farmaceutycznych. Kiedy mamy do czynienia z lekami w formie, która może się rozprężać, fajnie jest, gdy pojemnik ma jednak trochę większą objętość niż sam lek. Dzięki temu unikamy problemów z napełnianiem, a także mamy miejsce na to, żeby się ciecz mogła 'rozruszać' lub żeby nie wytwarzały się pęcherzyki powietrza. Na przykład, gdy przygotowujemy roztwór, to dodatkowa przestrzeń w pojemniku zapobiega przelewaniu się substancji, co jest istotne, zwłaszcza w przypadku składników aktywnych, które nie lubią zanieczyszczeń. Z tego co wiem, standardy dobrej praktyki wytwarzania (GMP) mówią, że ważne jest, żeby odpowiednio dobierać pojemności opakowań, bo wpływa to na jakość i bezpieczeństwo leku. No i farmaceuci muszą też pamiętać o innych rzeczach, jak transport i przechowywanie leku, bo to też ma wpływ na jego stabilność.

Pytanie 35

Fenoloftaleina używana jako wskaźnik pH w środowisku kwasowym przybiera postać

A. pomarańczowej.
B. żółtej.
C. bezbarwnej.
D. jasnoróżowofioletowej.
Fenoloftaleina jest powszechnie stosowanym wskaźnikiem pH w chemii analitycznej, która zmienia kolor w odpowiedzi na zmiany pH roztworu. W roztworach kwaśnych, takich jak roztwory o pH poniżej 8, fenoloftaleina jest bezbarwna. Jest to związane z jej strukturą chemiczną, która w środowisku kwaśnym nie ulega protonacji, co oznacza, że nie tworzy formy, która miałaby kolor. W praktyce fenoloftaleina jest często używana w titracji kwasów i zasad, co sprawia, że jej zrozumienie jest kluczowe dla chemików. Przy zmianie pH powyżej 8 fenoloftaleina staje się różowa, co jest oznaczane jako zmiana koloru. Zastosowanie fenoloftaleiny w analizie chemicznej jest zgodne z zasadami dobrej praktyki laboratoryjnej, a jej użycie w titracji pozwala na precyzyjne określenie punktu końcowego reakcji, co jest istotne w wielu zastosowaniach przemysłowych i badawczych.

Pytanie 36

Na podstawie dawkowania wskazanego w recepcie można wydać pacjentowi wystarczającą ilość leku na terapię, która trwa nie dłużej niż

A. 60 dni
B. 180 dni
C. 30 dni
D. 120 dni
Odpowiedź 120 dni jest prawidłowa, ponieważ zgodnie z ogólnymi zasadami stosowania leków, pacjentowi można wydawać leki na kurację trwającą maksymalnie 120 dni, co jest zgodne z przepisami prawnymi większości krajów oraz wytycznymi dotyczącymi przepisywania leków. Przykładowo, w przypadku terapii przewlekłych, lekarz może przepisać lek na dłuższy okres, co pozwala pacjentowi na kontynuację leczenia bez konieczności częstych wizyt w gabinecie. Jest to szczególnie istotne w przypadku chorób przewlekłych, takich jak cukrzyca czy nadciśnienie, gdzie regularne dawkowanie jest kluczowe dla osiągnięcia stabilizacji stanu zdrowia. Dobrą praktyką jest także przeszkolenie pacjentów w zakresie samodzielnego monitorowania skutków ubocznych, co zwiększa bezpieczeństwo terapii. Ostatecznie, maksymalne dawkowanie 120 dni odzwierciedla dążenie do optymalizacji opieki nad pacjentem oraz minimalizacji ryzyka przerwania leczenia.

Pytanie 37

Jakie oznaczenia powinny być dołączone do opakowania leku przygotowanego według tej recepty?

Rp.
Lini olei
Aquae Calcis   aa   50,0
M.f. emulsio
A. sygnaturę koloru pomarańczowego i etykietę Trucizna.
B. sygnaturę koloru białego i etykietę Zmieszać przed użyciem.
C. sygnaturę koloru pomarańczowego i etykietę Zmieszać przed użyciem.
D. sygnaturę koloru białego i etykietę Trucizna.
Sygnatura koloru pomarańczowego oraz etykieta "Zmieszać przed użyciem" są kluczowe w kontekście sporządzania leku, jakim jest emulsja olej w wodzie. Pomarańczowy kolor sygnatury wskazuje, że preparat jest przeznaczony do użytku zewnętrznego, co jest istotne dla bezpieczeństwa zarówno pacjenta, jak i osób trzecich. W przypadku emulsji, takich jak mazidło wapienne, istnieje ryzyko rozwarstwienia składników, co może prowadzić do zmniejszenia skuteczności terapeutycznej leku. Etykieta "Zmieszać przed użyciem" informuje użytkownika o konieczności wymieszania preparatu, co zapewnia homogeniczność oraz skuteczność aplikacji. Dobrym przykładem zastosowania tego typu etykiet jest produkcja maści czy emulsji, gdzie właściwe przygotowanie leku może mieć kluczowe znaczenie na jego działanie. Właściwe oznakowanie leków zgodnie z wymogami prawnymi oraz standardami jakości jest niezbędne w praktyce farmaceutycznej, co zwiększa bezpieczeństwo pacjentów i zapewnia skuteczność terapii.

Pytanie 38

Który z leków jest wykorzystywany w terapii cukrzycy typu I?

A. Gliklazyd
B. metformina
C. Insulina
D. Glimepiryd
Insulina jest kluczowym lekiem w leczeniu cukrzycy typu I, ponieważ jest hormonem odpowiedzialnym za regulację poziomu glukozy we krwi. Pacjenci z tym typem cukrzycy nie produkują insuliny z powodu zniszczenia komórek beta w trzustce przez własny układ odpornościowy. Dlatego muszą regularnie przyjmować insulinę, aby zrekompensować brak tego hormonu. Insulina dostępna jest w różnych formach, takich jak insulina krótko działająca, długo działająca oraz mieszane preparaty, co pozwala na dostosowanie terapii do indywidualnych potrzeb pacjenta. Kontrola glikemii jest kluczowym elementem terapii, a odpowiednie monitorowanie poziomu cukru we krwi oraz dostosowanie dawek insuliny są niezbędne do uniknięcia powikłań. Ponadto, edukacja pacjentów na temat diety, aktywności fizycznej i zasad zarządzania cukrzycą jest niezbędna dla skuteczności leczenia i poprawy jakości życia. Warto również podkreślić znaczenie współpracy z zespołem medycznym, aby dostosować leczenie do zmieniających się potrzeb organizmu.

Pytanie 39

Ekstrakty z owoców ostropestu plamistego Sylibum marianum mają korzystny wpływ na działanie

A. układu krążenia
B. układu rozrodczego
C. wątroby
D. nerek
Ostropest plamisty (Silybum marianum) jest rośliną, której wyciągi mają udowodnione działanie ochronne na wątrobę. Zawierają one sylimarynę, związek czynny, który wykazuje właściwości hepatoprotekcyjne, co oznacza, że chroni komórki wątroby przed uszkodzeniami, na przykład tymi spowodowanymi toksynami, alkoholizmem czy niektórymi lekami. Sylimaryna działa na poziomie komórkowym, stabilizując błony komórkowe hepatocytów oraz wspomagając regenerację uszkodzonych komórek wątroby. Praktyczne zastosowanie ostropestu plamistego obejmuje terapię wspomagającą w chorobach wątroby, takich jak marskość, stłuszczenie czy wirusowe zapalenie wątroby. Warto zaznaczyć, że stosowanie preparatów z ostropestu powinno być skonsultowane z lekarzem, szczególnie w przypadku osób przyjmujących inne leki, aby uniknąć potencjalnych interakcji. To zioło jest zgodne z zaleceniami wielu instytucji zajmujących się zdrowiem, które promują stosowanie naturalnych metod wspierania zdrowia wątroby.

Pytanie 40

Który z substancji stosowanych w farmacji oznacza Adeps lanae?

A. Wosk pszczeli
B. Smalec wieprzowy
C. Olbrot
D. Lanolina
Adeps lanae to nazwa łacińska dla lanoliny, która jest naturalnym woskiem pozyskiwanym z wełny owiec. Lanolina jest szeroko stosowana w farmaceutyce jako emolient, co oznacza, że działa nawilżająco i zabezpieczająco na skórę. Jej właściwości sprawiają, że jest popularnym składnikiem maści, kremów oraz balsamów, zwłaszcza w produktach przeznaczonych do pielęgnacji skóry suchej i wrażliwej. Dzięki zdolności do tworzenia bariery ochronnej, lanolina pomaga w utrzymaniu odpowiedniego poziomu nawilżenia, co jest kluczowe w wielu terapiach dermatologicznych. Dodatkowo, lanolina ma zdolność do wchłaniania wody, co potęguje jej właściwości nawilżające. W praktyce farmaceutycznej, jej zastosowanie znajduje potwierdzenie w licznych normach dotyczących jakości składników aktywnych w formulacjach kosmetycznych i farmaceutycznych, co czyni ją istotnym surowcem w branży. Tak więc, znajomość tej substancji oraz jej właściwości ma kluczowe znaczenie dla każdego specjalisty z zakresu farmacji i kosmetologii.