Wyniki egzaminu

Informacje o egzaminie:
  • Zawód: Technik farmaceutyczny
  • Kwalifikacja: MED.09 - Sporządzanie i wytwarzanie produktów leczniczych oraz prowadzenie obrotu produktami leczniczymi, wyrobami medycznymi, suplementami diety i środkami spożywczymi specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz innymi produktami dopuszczonymi do obrotu w aptece
  • Data rozpoczęcia: 19 grudnia 2025 12:26
  • Data zakończenia: 19 grudnia 2025 12:34

Egzamin zdany!

Wynik: 33/40 punktów (82,5%)

Wymagane minimum: 20 punktów (50%)

Pochwal się swoim wynikiem!
Szczegółowe wyniki:
Pytanie 1

Który z wymienionych specyfików medycznych może powodować niepożądane skutki, takie jak nadmierne uspokojenie, senność, zaburzenia koordynacji ruchowej, trudności z koncentracją oraz zamazane widzenie?

A. Mesna
B. Klemastyna
C. Fenoterol
D. Flutikazon
Klemastyna jest lekiem przeciwhistaminowym, który należy do grupy pierwszej generacji. Jej działanie polega na blokowaniu receptorów H1, co jest skuteczne w łagodzeniu objawów alergicznych. Jednak, jak wiele leków tej klasy, klemastyna może wywoływać działania niepożądane związane z układem nerwowym. Objawy takie jak nadmierne uspokojenie, senność, zaburzenia koordynacji ruchowej oraz problemy z koncentracją są wynikiem działania leku na ośrodkowy układ nerwowy. W praktyce klinicznej, klemastyna jest często stosowana w leczeniu alergicznych reakcji skórnych, nieżytu nosa czy pokrzywki. Ważne jest, aby pacjenci byli świadomi tych potencjalnych działań niepożądanych, zwłaszcza w kontekście prowadzenia pojazdów lub obsługi maszyn. Zgodnie z zasadami praktyki medycznej, lekarze powinni informować pacjentów o ryzyku senności i zalecać ostrożność podczas stosowania klemastyny, zwłaszcza u osób z chorobami układu oddechowego czy sercowo-naczyniowego.

Pytanie 2

Werapamil, substancja hamująca kanały wapniowe, ma działanie

A. ma właściwości antyarytmiczne.
B. potęguje niemiarowość rytmu serca.
C. przyspiesza funkcjonowanie węzła zatokowo-przedsionkowego.
D. stymuluje czynność kurczliwą komór.
Werapamil to lek, który blokuje kanały wapniowe i działa poprzez zmniejszanie ilości wapnia, który wchodzi do komórek serca oraz mięśni gładkich w naczyniach krwionośnych. To jest kluczowe w leczeniu arytmii, bo dzięki temu serce lepiej funkcjonuje, stabilizując swój rytm. W praktyce lekarze często stosują go w różnych typach arytmii, na przykład w tachykardii nadkomorowej, co potwierdzają różne wytyczne kardiologiczne. Werapamil pomaga też zmniejszyć częstość akcji serca, co na pewno jest korzystne dla pacjentów z nadciśnieniem czy dławicą piersiową. Moim zdaniem, jego działanie w profilaktyce migotania przedsionków jest bardzo ciekawe i pokazuje, jak wszechstronny jest ten lek. Warto, żeby każdy, kto pracuje z kardiologią, zrozumiał, jak ważny jest werapamil i jak może pomóc w leczeniu zaburzeń rytmu serca.

Pytanie 3

Opisz preparat, który może być podawany człowiekowi lub zwierzęciu w celu leczenia, diagnostyki lub profilaktyki:

A. substancji pomocniczej
B. produktu leczniczego
C. substancji leczniczej
D. surowca farmaceutycznego
Wybór odpowiedzi "substancji leczniczej" lub "substancji pomocniczej" bądź "surowca farmaceutycznego" jest nieprawidłowy z kilku powodów. Substancje lecznicze to ogólny termin odnoszący się do aktywnych składników, które mogą być jedynie częścią składową produktu leczniczego. Nie są one samodzielnie podawane pacjentowi, co czyni tę odpowiedź nieadekwatną w kontekście przedstawionego opisu, który mówi o preparacie gotowym do aplikacji. Substancje pomocnicze, z drugiej strony, to składniki, które wspierają działanie substancji czynnej, ale nie mają samodzielnego działania terapeutycznego. To również wyklucza je z definicji wyrażonej w pytaniu. Surowce farmaceutyczne to materiały stosowane w procesach produkcji leków, a nie gotowe preparaty przeznaczone do podania. Zrozumienie tych terminów i ich zastosowania jest kluczowe, aby uniknąć powszechnych nieporozumień. W praktyce, w sektorze farmaceutycznym, ważne jest precyzyjne posługiwanie się terminologią, ponieważ błędy w klasyfikacji mogą prowadzić do poważnych konsekwencji, w tym niewłaściwego stosowania leków i narażenia pacjentów na ryzyko. Z perspektywy regulacyjnej, informacje te są kluczowe w kontekście procedur rejestracji i dopuszczania leków do obrotu, które są ściśle regulowane przez przepisy prawa oraz wytyczne branżowe. Zatem, aby prawidłowo zrozumieć zasady funkcjonowania rynku farmaceutycznego, konieczne jest przyswojenie sobie różnic między tymi pojęciami.

Pytanie 4

Aby poprawić niezgodność w leku recepturowym o wskazanym składzie, należy

Rp.
Codeini phosphatis                             0,6
Kalii iodidi                                  10,0
Aquae purificatae                       ad   100,0
M.f.sol.
A. zamienić wodę na 2% Sol. Methylcellulosi.
B. dołączyć do opakowania leku recepturowego z osadem etykietę "przed użyciem zmieszać".
C. zastosować rozdzielenie składników na dwa leki recepturowe: potasu jodek w postaci roztworu, kodeiny fosforan w postaci proszków dzielonych.
D. zamienić potasu j odek na j od.
Odpowiedź wskazująca na zastosowanie rozdzielenia składników na dwa leki recepturowe jest poprawna, ponieważ w przypadku interakcji między jodkiem potasu a fosforanem kodeiny, istnieje ryzyko wytrącenia osadu, co może negatywnie wpłynąć na skuteczność leku oraz jego bezpieczeństwo. Podczas przygotowywania leków recepturowych kluczowe jest unikanie niezgodności chemicznych, które mogą prowadzić do niepożądanych reakcji. W praktyce stosuje się tę metodę, aby zapewnić pacjentowi lepszą jakość terapii, a także zwiększyć stabilność leków. Wydanie jodku potasu w postaci roztworu oraz kodeiny fosforanu w postaci proszków dzielonych jest zgodne z zasadami farmakoterapii, które wskazują na konieczność minimalizacji ryzyka interakcji między składnikami. Tego rodzaju podejście jest nie tylko zgodne z zasadami Dobrej Praktyki Wytwarzania (GMP), ale także zapewnia optymalizację skuteczności terapeutycznej.

Pytanie 5

Jakie formy mogą mieć leki podawane dożylnie?

A. zawiesiny lub emulsje W/O/W
B. roztwory rzeczywiste lub emulsje O/W
C. roztwory rzeczywiste lub emulsje W/O
D. zawiesiny lub roztwory rzeczywiste
Leki stosowane dożylnie najczęściej występują w postaci roztworów rzeczywistych lub emulsji O/W, co oznacza, że substancja czynna jest rozpuszczona w wodzie lub w emulsji, w której woda jest fazą rozpraszającą. Roztwory rzeczywiste charakteryzują się jednorodnością i stabilnością, co jest kluczowe w kontekście podawania dożylnego, ponieważ zapewniają szybką i równomierną absorpcję leku do krwiobiegu. Z kolei emulsje O/W są preferowane, gdy substancje czynne są trudne do rozpuszczenia w wodzie, a ich rozproszenie w postaci małych kropelek w fazie wodnej pozwala na lepszą biodostępność. W praktyce klinicznej, takie formy leku są powszechnie stosowane w terapii pacjentów wymagających szybkiego działania, jak w przypadku leków przeciwbólowych, antybiotyków czy leków stosowanych w anestezjologii. Przykładem może być roztwór soli fizjologicznej z dodatkiem leku, który jest podawany dożylnie w celu nawodnienia lub uzupełnienia elektrolitów, co jest zgodne z dobrymi praktykami farmaceutycznymi oraz wytycznymi dotyczącymi infuzji dożylnej.

Pytanie 6

Jakie źródło dostarcza najdokładniejsze informacje na temat interakcji leków z innymi substancjami?

A. Baza leków bloz z kodami EAN
B. Karta charakterystyki produktu leczniczego
C. Farmakopea Polska
D. Leki Współczesnej Terapii
Farmakopea Polska, baza leków bloz z kodami EAN oraz publikacja Leki Współczesnej Terapii mogą wydawać się użytecznymi źródłami informacji dotyczących leków, jednak nie zapewniają one tak szczegółowych danych o interakcjach, jak karta charakterystyki produktu leczniczego. Farmakopea Polska to zbiór norm i standardów dla substancji farmaceutycznych, zajmuje się przede wszystkim jakością i metodami kontroli leków, a nie szczegółowymi interakcjami między nimi. Wiele osób może mylnie zakładać, że baza leków bloz z kodami EAN, która koncentruje się na identyfikacji i klasyfikacji leków, dostarcza wystarczających informacji o interakcjach. Jednakże, te dane są ograniczone i nie zawierają pełnych informacji klinicznych, co jest kluczowe w kontekście terapii wielolekowej. Publikacja Leki Współczesnej Terapii natomiast, choć dostarcza cennych informacji na temat nowoczesnych terapii, często jest bardziej ogólna i nie skupia się na szczegółowych interakcjach leków, które są krytyczne dla bezpieczeństwa pacjentów. W praktyce, poleganie na tych źródłach w kontekście interakcji leków może prowadzić do niepełnych lub błędnych wniosków, co naraża zdrowie pacjentów na niebezpieczeństwo. Z tego powodu, korzystanie z ChPL jest kluczowe dla zapewnienia właściwego postępowania terapeutycznego oraz bezpieczeństwa pacjentów.

Pytanie 7

W zależności od formy, nitroglicerynę podajemy:

A. doustnie, podjęzykowo, doodbytniczo, miejscowo
B. doustnie, na błony śluzowe nosa
C. dotkankowo, doodbytniczo
D. dotkankowo, doustnie
Nitrogliceryna to lek stosowany w terapii chorób sercowo-naczyniowych, szczególnie w leczeniu dławicy piersiowej. Jest ona dostępna w różnych postaciach, w tym tabletkach do stosowania podjęzykowego, roztworach do podawania doustnego (per os), a także w formach miejscowych. Podawanie nitrogliceryny podjęzykowo umożliwia szybkie wchłanianie substancji czynnej, co jest kluczowe w przypadku nagłych ataków bólu dławicowego, ponieważ efekty działania leku są odczuwalne niemal natychmiast. Forma doustna (per os) jest stosowana w długoterminowym leczeniu, natomiast podawanie per rectum oraz miejscowo jest używane w przypadkach, gdzie inne drogi podania nie są możliwe lub są mniej efektywne. Dobre praktyki w administracji leków wskazują na konieczność dostosowania drogi podania do specyfiki pacjenta oraz jego stanu zdrowia, co jest istotnym elementem skutecznej terapii.

Pytanie 8

Rodzaje leków wykorzystywanych w terapii nadciśnienia tętniczego to:

A. antagoniści kanalów wapniowych, beta-adrenolityki, α 1-adrenomimetyki
B. beta-adrenolityki, α 1-adrenolityki, α 1-adrenomimetyki
C. beta- adrenolityki, antagoniści kanałów wapniowych, inhibitory konwertazy angiotensynowej
D. inhibitory konwertazy angiotensynowej, α 1-adrenomimetyki, sartany
Beta-adrenolityki, antagoniści kanałów wapniowych oraz inhibitory konwertazy angiotensynowej to kluczowe klasy leków stosowanych w terapii nadciśnienia tętniczego. Beta-adrenolityki, takie jak metoprolol czy atenolol, działają poprzez blokowanie receptorów beta-adrenergicznych, co prowadzi do zmniejszenia częstości akcji serca oraz obniżenia ciśnienia krwi. Antagoniści kanałów wapniowych, tacy jak amlodypina, wpływają na mięśnie gładkie naczyń krwionośnych, powodując ich rozkurcz i tym samym obniżając opór naczyniowy. Inhibitory konwertazy angiotensynowej, w tym ramipryl i enalapryl, hamują enzym konwertujący angiotensynę, co prowadzi do zmniejszenia stężenia angiotensyny II – substancji powodującej zwężenie naczyń krwionośnych. Te grupy leków są często stosowane w skojarzeniu, co zwiększa skuteczność terapii oraz minimalizuje działania niepożądane. Przykładowo, pacjenci z nadciśnieniem tętniczym mogą korzystać z połączenia beta-adrenolityków z inhibitorami ACE, aby uzyskać lepszą kontrolę ciśnienia oraz poprawić funkcję serca.

Pytanie 9

Apteka może odmówić wydania leku i zatrzymać receptę, informując o tym Wojewódzkiego Inspektora Farmaceutycznego, jeżeli występuje

A. podejrzenie o antagonizm działania zapisanych leków
B. podejrzenie o synergizm działania zapisanych leków
C. przekroczenie maksymalnych dawek zapisanych przez lekarza
D. uzasadnione podejrzenie dotyczące autentyczności recepty
Odpowiedź "uzasadnione podejrzenie co do autentyczności recepty" jest prawidłowa, ponieważ przepisy prawa farmaceutycznego zapewniają aptekom prawo do weryfikacji autentyczności recept. W sytuacji, gdy farmaceuta ma wątpliwości co do prawidłowości recepty, jest zobowiązany do podjęcia kroków mających na celu ochronę pacjenta i zapobieżenie nadużyciom. Przykładowo, jeśli recepta wydaje się podejrzana, farmaceuta może skontaktować się z lekarzem, który ją wystawił, aby potwierdzić jej autentyczność. Takie praktyki są zgodne z zasadami odpowiedzialności zawodowej i etycznej, które obowiązują w obszarze farmacji. Dodatkowo, w sytuacjach niejasnych, apteka powinna nie tylko zatrzymać receptę, ale także zgłosić sprawę do Wojewódzkiego Inspektora Farmaceutycznego. To działanie jest kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa pacjentów oraz przestrzegania przepisów prawa. Warto pamiętać, że prawidłowe postępowanie w takich sytuacjach przyczynia się do minimalizacji ryzyka nadużyć i ochrona zdrowia publicznego.

Pytanie 10

Jakie roślinne substancje mogą być wykorzystane do pobudzenia apetytu?

A. Garbniki obecne m. in. w liściach borówki brusznicy
B. Gorycze występujące m.in. w zielu piołunu
C. Glikozydy antrachinonowe, takie jak z kory kruszyny
D. Olej rycynowy pozyskiwany z nasion rącznika
Olej rycynowy, mimo że ma swoje zastosowanie, nie jest najlepszy, jeśli chodzi o zwiększanie apetytu. On działa głównie jako środek przeczyszczający, co przy dyskomfortowych dolegliwościach żołądkowych może raczej zjeść apetyt niż go pobudzić. Uważam, że mylenie oleju rycynowego z substancjami, które rzeczywiście zwiększają łaknienie, to spory błąd. Podobnie z glikozydami antrachinonowymi z kruszyny – one też przeczyszczają i mogą jeszcze bardziej obniżyć apetyt. Tak samo garbniki w liściach borówki brusznicy, które mają właściwości ściągające, mogą ograniczać przyswajanie składników odżywczych, co wcale nie poprawia łaknienia. Generalnie, warto wybierać preparaty, które są specjalnie zaprojektowane do wspierania apetytu, bo inaczej mogą się zdarzyć różne nieprzyjemne konsekwencje.

Pytanie 11

Ambrosol jest lekiem o właściwościach

A. przeciwkaszlowych
B. mukolitycznych
C. spazmolitycznych
D. tokolitycznych
Tokolityki, takie jak terbutalina czy atosiban, są stosowane w celu hamowania skurczów macicy, co czyni je nieodpowiednimi w kontekście problemów z drogami oddechowymi. Efektywność tokolityków polega na ich działaniu na receptory beta-adrenergiczne, co nie ma zastosowania w terapii mukolitycznej. Odpowiedzi odwołujące się do działania przeciwkaszlowego również są błędne, ponieważ leki przeciwkaszlowe eliminują objawy kaszlu, ale nie wpływają na jego przyczyny, a zatem nie rozwiążą problemu gromadzenia się śluzu w układzie oddechowym. W praktyce klinicznej, leki te mogą być stosowane w leczeniu objawowym, ale ich użycie w połączeniu z mukolitykami jest wskazane tylko w określonych przypadkach. Spazmolityki, które działają poprzez rozluźnianie mięśni gładkich, są używane w kontekście bólu brzucha lub skurczów jelit, a nie w leczeniu schorzeń układu oddechowego. Wybór niewłaściwego rodzaju leku może prowadzić do nieefektywności terapii, co jest typowym błędem myślowym. Kluczowe jest zrozumienie, że leki mają różne mechanizmy działania i ich stosowanie powinno być dostosowane do konkretnego schorzenia, co wymaga dobrej znajomości farmakologii oraz specyfiki objawów klinicznych.

Pytanie 12

Omeprazol oraz lansoprazol to substancje wykorzystywane w terapii choroby wrzodowej. Ich mechanizm działania polega na

A. działaniu antagonistycznym wobec receptorów histaminowych H2
B. zwiększaniu pH soku żołądkowego
C. selektywnym działaniu osłaniającym obszar wrzodowy
D. blokowaniu aktywności pompy protonowej w żołądku
Omeprazol i lansoprazol to inhibitory pompy protonowej (IPP), które działają poprzez bezpośrednie hamowanie enzymu odpowiedzialnego za wydzielanie kwasu solnego w komórkach okładzinowych żołądka. W praktyce oznacza to, że zmniejszają one produkcję kwasu, co ma kluczowe znaczenie w leczeniu choroby wrzodowej oraz innych stanów związanych z nadmiernym wydzielaniem kwasu, takich jak refluks żołądkowo-przełykowy. Dzięki temu, stosując te leki, można skutecznie przyspieszyć gojenie się wrzodów oraz złagodzić objawy bólowe. Standardowe protokoły leczenia wskazują na stosowanie IPP jako pierwszej linii terapii w przypadkach choroby wrzodowej, biorąc pod uwagę ich skuteczność i profil bezpieczeństwa. Warto podkreślić, że długotrwałe stosowanie tych leków wiąże się z pewnymi ryzykami, takimi jak niedobory witamin i mineralów, co wymaga monitorowania pacjentów oraz czasami dodatkowej suplementacji. Zrozumienie mechanizmu działania omeprazolu i lansoprazolu jest kluczowe dla odpowiedniego zastosowania w praktyce klinicznej.

Pytanie 13

Wyznacz liczbę tabletek Furosemidum 40 mg, które zawierają 0,22 g furosemidu?

A. 1,8
B. 1,5
C. 5,5
D. 8,8
Aby obliczyć ilość tabletek Furosemidum 40 mg, która zawiera 0,22 g furosemidu, najpierw należy przeliczyć dawkę furosemidu w miligramach. 0,22 g to 220 mg. Skoro jedna tabletka Furosemidum zawiera 40 mg furosemidu, to aby obliczyć ilość tabletek, musimy podzielić całkowitą ilość furosemidu przez dawkę w jednej tabletce: 220 mg / 40 mg = 5,5 tabletek. Takie obliczenia są niezbędne w praktyce farmaceutycznej, szczególnie w kontekście dawkowania leków i zapewnienia bezpieczeństwa pacjentów. Warto podkreślić, że w przypadku leków diuretycznych, takich jak furosemid, poprawne dawkowanie jest kluczowe dla uzyskania pożądanych efektów terapeutycznych oraz minimalizacji ryzyka działań niepożądanych. Używanie przeliczników i znajomość dawek jest istotne w codziennej praktyce medycznej oraz farmaceutycznej, gdzie precyzja ma ogromne znaczenie.

Pytanie 14

Analiza opierająca się na pomiarach wzrostu temperatury ciała królików, po podaniu jałowego roztworu substancji testowanej do żyły brzeżnej ucha, pozwala na identyfikację

A. mykoplazm
B. histaminy
C. pirogenów
D. mykobakterii
Jak spojrzymy na inne odpowiedzi, widać, że histamina, mykoplazmy i mykobakterie działają inaczej i nie wywołują wzrostu temperatury ciała tak, jak pirogeny. Histamina to związek, który ma sporo do powiedzenia w reakcjach alergicznych czy stanach zapalnych, ale nie powoduje gorączki bezpośrednio. Jasne, że histamina wpływa na układ odpornościowy, ale przy podaniu nie powoduje typowego wzrostu temperatury, jak to ma miejsce przy pirogenach. Z kolei mykoplazmy i mykobakterie to bakterie, które mogą wywoływać różne choroby, ale ich obecność nie jest powiązana bezpośrednio z gorączką tak jak pirogeny. Mykoplazmy często występują przy infekcjach dróg oddechowych, a mykobakterie, jak Mycobacterium tuberculosis, są odpowiedzialne za gruźlicę, ale nie są klasyfikowane jako pirogeny. Jeśli nie rozumiemy różnic między tymi pojęciami, łatwo możemy dojść do błędnych wniosków i źle interpretować wyniki badań. To bardzo ważne, żeby w laboratoriach precyzyjnie rozpoznawać i klasyfikować substancje oraz ich działanie, co jest zgodne z dobrymi praktykami w badaniach biomedycznych.

Pytanie 15

Osoby z chorobami wątroby, które wpływają na jej funkcjonowanie, powinny stosować leki, które są metabolizowane w wątrobie?

A. dawkowanie nie ma znaczenia w procesach metabolicznych
B. w mniejszych ilościach
C. zależy to od indywidualnych cech pacjenta
D. w większych ilościach
Pacjenci ze schorzeniami wątroby, takimi jak marskość, przewlekłe zapalenie wątroby czy stłuszczenie wątroby, mogą mieć upośledzoną zdolność do metabolizowania leków. Wątroba jest kluczowym organem odpowiedzialnym za metabolizm substancji czynnych leków, a jej dysfunkcja może prowadzić do opóźnionego rozkładu i eliminacji leków z organizmu. Dlatego lekarze często zalecają stosowanie mniejszych dawek leków metabolizowanych w wątrobie. Na przykład, w przypadku stosowania leków przeciwbólowych takich jak paracetamol, dawka powinna być zredukowana, aby uniknąć toksycznego wpływu na wątrobę. W praktyce klinicznej istotne jest, aby lekarze monitorowali funkcję wątroby pacjentów oraz dostosowywali dawkowanie na podstawie wyników badań laboratoryjnych, jak poziom aminotransferaz czy bilirubiny. Dostosowanie dawek jest zgodne z zaleceniami standardów terapeutycznych, takich jak wytyczne American College of Gastroenterology, które podkreślają znaczenie bezpiecznego i skutecznego leczenia w grupie pacjentów z chorobami wątroby.

Pytanie 16

Ile klarytromycyny otrzyma 6-letnie dziecko zgodnie z załączoną receptą?

Rp.

Klacid (klarytromycyna)     125 mg/5 ml
2 op. a 60 ml

D.S. 2 x dziennie 7,5 ml przez 7 dni
A. 1750 mg
B. 1250 mg
C. 2625 mg
D. 3000 mg
Obliczenie ilości klarytromycyny, którą przyjmie 6-letnie dziecko, wymaga dokładnego pomnożenia dawki jednorazowej przez liczbę dawek w ciągu dnia oraz przez czas trwania kuracji. W przypadku klarytromycyny istotne jest również uwzględnienie stężenia leku w preparacie stosowanym u dziecka. Standardowe praktyki w pediatrii wskazują na to, że dawkowanie leków powinno być starannie dostosowane do masy ciała oraz wieku pacjenta, aby zapewnić skuteczność i bezpieczeństwo terapii. Przyjmując, że dziecko ma określoną dawkę jednorazową, na przykład 250 mg, oraz że przepisano 3 dawki dziennie przez 7 dni, obliczenie wygląda następująco: 250 mg x 3 x 7 = 5250 mg. Jednak w kontekście recepty, należy również uwzględnić stężenie leku oraz jego formę, co może prowadzić do zmiany ostatecznej wartości. Wysokie standardy w praktyce medycznej podkreślają dokładne obliczenia, aby uniknąć potencjalnych błędów w leczeniu, co jest niezwykle ważne w przypadku dzieci, które są bardziej wrażliwe na działanie leków.

Pytanie 17

Co oznacza lipodystrofia?

A. nadmiar tkanki tłuszczowej
B. ubytek tkanki mięśniowej
C. nadmiar tkanki mięśniowej
D. ubytek tkanki tłuszczowej
Lipodystrofia to termin medyczny, który odnosi się do stanu charakteryzującego się zanikaniem tkanki tłuszczowej. Ten zanik może dotyczyć różnych obszarów ciała i może być spowodowany przez różne czynniki, w tym zaburzenia metaboliczne, genetyczne lub jako efekt uboczny stosowania niektórych leków. W praktyce klinicznej, zrozumienie lipodystrofii jest kluczowe, ponieważ może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych, takich jak insulinooporność, stłuszczenie wątroby czy dyslipidemia. Przykładem zastosowania wiedzy o lipodystrofii jest monitorowanie pacjentów z HIV, którzy mogą rozwijać ten stan na skutek terapii antyretrowirusowej. W takich przypadkach ocena zmian w rozmieszczeniu tkanki tłuszczowej jest ważna dla dostosowania terapii i poprawy jakości życia pacjenta. Ponadto, zrozumienie mechanizmów lipodystrofii może pomóc w opracowywaniu nowych strategii terapeutycznych i programów interwencyjnych, które mają na celu poprawę metabolizmu lipidów oraz redukcję ryzyka chorób towarzyszących.

Pytanie 18

Garbniki obecne w roślinnych surowcach (np. Quercus cortex, Salviae folium) mają głównie działanie lokalne?

A. dezynfekujące
B. ściągające
C. adsorpcyjne
D. ochronne
Garbniki, będące polifenolami, działają ściągająco, co oznacza, że mają zdolność do koagulacji białek i tworzenia osłony na powierzchni błon śluzowych. To działanie ściągające jest szczególnie przydatne w medycynie naturalnej oraz farmaceutycznej, gdzie preparaty zawierające garbniki stosuje się w leczeniu stanów zapalnych błon śluzowych, oparzeń czy ran. Na przykład, wyciąg z kory dębu (Quercus cortex) jest powszechnie używany w celu przyspieszenia gojenia się ran oraz łagodzenia objawów biegunki. Stosowane w formie naparów lub balsamów, garbniki mogą również wspierać procesy regeneracyjne tkanek, co czyni je cennym składnikiem w terapii chorób dermatologicznych. Działanie ściągające garbników jest zgodne z aktualnymi standardami w terapii roślinnymi preparatami, które zalecają ich użycie w przypadkach wymagających lokalnego wsparcia w gojeniu i łagodzeniu podrażnień. Zrozumienie tego mechanizmu działania jest kluczowe w kontekście wykorzystania surowców roślinnych w praktyce zdrowotnej.

Pytanie 19

Jakim odpowiednikiem leku przeciwhistaminowego ketotifen jest?

A. Claritine
B. Zaditen
C. Cromosol
D. Salbutamol
Cromosol to lek stosowany w leczeniu astmy, jednak jego działanie opiera się na innym mechanizmie, ponieważ jest to preparat zawierający kromoglikan sodu, który działa jako stabilizator błon komórkowych i zapobiega uwalnianiu histaminy. Dlatego nie może być uznany za odpowiednik ketotifenu, który ma konkretne działanie przeciwhistaminowe. Salbutamol to lek rozszerzający oskrzela, należący do grupy beta-agonistów, stosowany w doraźnym leczeniu skurczów oskrzeli, a nie w leczeniu przyczyn alergii. Claritine, z kolei, jest lekiem przeciwhistaminowym, ale zawiera inny składnik aktywny (loratadynę), który ma inny profil działania oraz zastosowania kliniczne. Stąd wybór niewłaściwej odpowiedzi może być skutkiem mylenia różnych klas leków i ich mechanizmów działania. Właściwe zrozumienie różnic między lekami przeciwhistaminowymi, stabilizatorami błon komórkowych oraz lekami bronchodilatacyjnymi jest kluczowe dla skutecznego leczenia alergii i astmy. Często zdarza się, że osoby mylą te klasy leków, co prowadzi do błędnych wniosków dotyczących ich zastosowania oraz działania. Ostatecznie dobór odpowiedniego leku powinien opierać się na zrozumieniu ich mechanizmów działania oraz celów terapeutycznych, co jest fundamentalne dla skutecznego leczenia pacjentów z chorobami alergicznymi.

Pytanie 20

Jakie jest często występujące działanie niepożądane omeprazolu?

A. drżenie mięśniowe
B. ból brzucha
C. zaburzenie rytmu serca
D. szum w uszach
Omeprazol jest lekiem z grupy inhibitorów pompy protonowej, stosowanym w leczeniu chorób związanych z nadmierną produkcją kwasu żołądkowego, takich jak choroba refluksowa czy wrzody żołądka. Częstym działaniem niepożądanym tego leku jest ból brzucha, który może wynikać z jego wpływu na układ pokarmowy. Działanie omeprazolu polega na hamowaniu enzymu H+/K+ ATPazy w komórkach okładzinowych żołądka, co prowadzi do zmniejszenia produkcji kwasu solnego. Zmiany w równowadze kwasowo-zasadowej oraz ewentualne podrażnienie błony śluzowej żołądka mogą manifestować się jako ból brzucha. W praktyce klinicznej, pacjenci stosujący omeprazol powinni być monitorowani pod kątem występowania objawów ze strony układu pokarmowego, a w razie potrzeby lekarz może rozważyć modyfikację dawki lub zmianę leku. Warto również zaznaczyć, że ból brzucha jest jednym z częściej zgłaszanych objawów przez pacjentów i może być związany z innymi schorzeniami, dlatego istotne jest przeprowadzenie dokładnej diagnostyki.

Pytanie 21

Jak działa mechanizm leków z grupy antacida?

A. inhibowaniu receptora H2 w komórkach okładzinowych żołądka
B. blokowaniu pompy protonowej w żołądku
C. neutralizacji kwasu solnego w treści żołądkowej
D. tworzeniu osłony w obszarze uszkodzenia błony śluzowej
Leki z grupy antacidów działają przede wszystkim poprzez zobojętnienie kwasu solnego w treści żołądkowej, co prowadzi do ulgi w objawach zgagi i dyspepsji. Mechanizm ten polega na reakcji chemicznej, w której substancje czynne antacidów, takie jak wodorotlenek glinu, wodorotlenek magnezu czy węglan wapnia, neutralizują nadmiar kwasu żołądkowego. Zmniejszenie kwasowości treści żołądkowej przyczynia się do redukcji podrażnienia błony śluzowej żołądka oraz przełyku, co jest szczególnie istotne w przypadku pacjentów cierpiących na chorobę refluksową przełyku. Antacida są często stosowane doraźnie, a ich efektywność można zauważyć w krótkim czasie po zastosowaniu. Istotne jest jednak, aby stosować je z rozwagą, ponieważ nadmierne ich stosowanie może prowadzić do zaburzeń równowagi elektrolitowej oraz innych działań niepożądanych. W praktyce klinicznej lekarze często zalecają antacida jako pierwszą linię leczenia w przypadku łagodnych objawów refluksu czy nadkwaśności.

Pytanie 22

Sylicaps, Sylimarol oraz Cynarex to ziołowe preparaty stosowane w terapii

A. chorób wątroby
B. nadkwaśności
C. wrzodów żołądka
D. chorób trzustki
Sylicaps, Sylimarol i Cynarex to preparaty roślinne, które zawierają składniki aktywne, takie jak sylimaryna, ekstrakty z ostropestu plamistego oraz inne substancje wspierające funkcje wątroby. Preparaty te są stosowane w terapii chorób wątroby, w tym w przewlekłym zapaleniu wątroby, stłuszczeniu wątroby oraz jako wsparcie w regeneracji wątroby po uszkodzeniach spowodowanych alkoholem czy lekami. Sylimaryna, główny składnik aktywny zawarty w tych preparatach, wykazuje działanie hepatoprotekcyjne, antyoksydacyjne oraz przeciwzapalne, co czyni ją istotnym elementem w terapii schorzeń wątroby. Badania kliniczne potwierdzają skuteczność sylimaryny w poprawie parametrów funkcji wątroby oraz w redukcji objawów związanych z jej niewydolnością. Dlatego też, w przypadku pacjentów z problemami wątroby, stosowanie tych preparatów może być częścią kompleksowego podejścia terapeutycznego, które obejmuje również odpowiednią dietę oraz unikanie substancji toksycznych, takich jak alkohol i niektóre leki. Integracja tych preparatów w codziennej terapii powinna odbywać się zgodnie z zaleceniami specjalistów i standardami praktyki medycznej.

Pytanie 23

Jakie leki mogą zastąpić Augmentin na receptę?

A. każdy preparat penicyliny z kwasem klawulanowym odpowiadający dawce
B. preparat amoksycykliny w połączeniu z kwasem klawunlanowym odpowiadający dawce
C. każdy preparat aminofiliny odpowiadający dawce
D. preparat doksycykliny z dodatkiem sulbaktamu odpowiadający dawce
Odpowiedź wskazująca na preparat amoksycykliny w połączeniu z kwasem klawulanowym jako zamiennik Augmentinu jest prawidłowa z kilku powodów. Augmentin to preparat zawierający amoksycyklinę oraz kwas klawulanowy, który działa synergistycznie, zwiększając skuteczność antybiotyku wobec szczepów bakterii opornych na same antybiotyki beta-laktamowe. Amoksycyklina jako antybiotyk z grupy penicylin ma szerokie spektrum działania, a dodatek kwasu klawulanowego hamuje enzymy beta-laktamazy, co dodatkowo zwiększa jej efektywność. W praktyce klinicznej, zamienniki Augmentinu są często stosowane w leczeniu zakażeń dróg oddechowych, układu moczowego czy zakażeń skórnych, gdzie konieczne jest pokonanie oporności bakterii. Zgodność co do dawki umożliwia lekarzowi dostosowanie terapii do indywidualnych potrzeb pacjenta, a znając właściwości amoksycykliny i kwasu klawulanowego, można skutecznie leczyć zakażenia bakteryjne, zachowując zasady racjonalnej farmakoterapii.

Pytanie 24

Nipagina A stanowi synonim parahydroksybenzoesanu

A. amylu
B. etyliu
C. metylu
D. propylu
Nipagina A, znana również jako parahydroksybenzoesan etylu, jest estrem kwasu p-hydroksybenzoesowego, który jest szeroko stosowany jako konserwant w przemyśle spożywczym i kosmetycznym. Tego typu związki chemiczne, w tym parahydroksybenzoesany, mają właściwości przeciwbakteryjne i grzybobójcze, co czyni je skutecznymi środkami przedłużającymi trwałość produktów. Przykładem zastosowania nipaginy A może być jej wykorzystanie w kosmetykach, gdzie chroni formuły przed zepsuciem, co jest zgodne z normami bezpieczeństwa i higieny obowiązującymi w branży kosmetycznej, takimi jak regulacje REACH. W praktyce, dodawanie nipaginy A do produktów pozwala na zachowanie ich jakości przez dłuższy czas, co jest kluczowe w kontekście ochrony zdrowia konsumentów i minimalizacji strat w przemyśle. Warto także zauważyć, że stosowanie nipaginy A jest regulowane przez odpowiednie instytucje, co zapewnia, że jej zastosowanie jest bezpieczne i efektywne w zakresie ochrony produktów.

Pytanie 25

Zgodnie z Farmakopeą Polską VIII, gdy dawki maksymalne substancji z grupy A, B lub N dla osoby dorosłej zostaną przekroczone, farmaceuta wprowadza korektę do

A. najniższej wartości dawki zazwyczaj stosowanej
B. najwyższej wartości dawki zazwyczaj stosowanej
C. do wartości dawki maksymalnej wskazanej w FP
D. do 3/4 wartości maksymalnej dawki
Odpowiedź "do wartości dawki maksymalnej podanej w FP" jest prawidłowa, ponieważ Farmakopea Polska VIII precyzuje, że w przypadku przekroczenia maksymalnych dawek substancji z wykazu A, B lub N dla osoby dorosłej, farmaceuta ma obowiązek dostosować dawkowanie do wartości maksymalnej określonej w dokumentacji. W praktyce oznacza to, że farmaceuta powinien zawsze odnosić się do aktualnych wytycznych i regulacji, aby zapewnić bezpieczeństwo pacjentów. Na przykład, w przypadku pacjenta przyjmującego leki przeciwbólowe, które przekraczają dawki maksymalne, farmaceuta powinien zrewidować schemat dawkowania, aby nie tylko spełnić wymagania prawne, ale także zminimalizować ryzyko wystąpienia działań niepożądanych. Taka praktyka jest zgodna z zasadami farmakoterapii i zapewnia skuteczność leczenia, jednocześnie dbając o bezpieczeństwo pacjenta. Zawsze warto konsultować się z dokumentacją farmaceutyczną oraz regulacjami prawnymi, które określają maksymalne dawki dla różnych substancji czynnych, co jest fundamentalne dla odpowiedzialnego wykonywania zawodu farmaceuty.

Pytanie 26

Czym jest cerezyna?

A. olej parafinowy
B. parafina stała
C. cignolina
D. olbrot
Cerezyna, znana również jako parafina stała, to substancja pochodzenia węglowodorowego, która jest szeroko stosowana w różnych dziedzinach przemysłu i technologii. Charakteryzuje się niską lepkością oraz stabilnością chemiczną, co sprawia, że jest idealna do zastosowań w kosmetykach, farmaceutykach oraz jako składnik różnych produktów przemysłowych. Przykładem jej zastosowania jest produkcja świec, gdzie cerezyna zapewnia długotrwałe palenie i estetyczny wygląd. W przemyśle farmaceutycznym cerezyna jest stosowana jako substancja pomocnicza w produkcji maści i kremów, gdzie pełni rolę emolientu, zapewniając nawilżenie i ochronę skóry. Ponadto, cerezyna jest wykorzystywana w przemyśle spożywczym, gdzie może być stosowana jako składnik powłok ochronnych dla niektórych produktów. W kontekście norm i standardów branżowych, wykorzystanie cerezyny w kosmetykach musi być zgodne z regulacjami określonymi przez odpowiednie instytucje, co gwarantuje bezpieczeństwo i efektywność jej zastosowania.

Pytanie 27

Tiazydy to leki moczopędne, które poprzez zwiększenie diurezy powodują

A. spadek ciśnienia tętniczego krwi
B. wzrost ciśnienia tętniczego
C. zwiększenie wydalania kwasu moczowego
D. wzrost stężenia magnezu we krwi
Tiazydy moczopędne to grupa leków diuretycznych, które działają poprzez hamowanie reabsorpcji sodu w kanalikach nerkowych, co prowadzi do zwiększonego wydalania wody oraz elektrolitów, w tym sodu. Zwiększona diureza redukuje objętość krwi krążącej, co z kolei obniża ciśnienie tętnicze. Stosowanie tiazydów jest szczególnie istotne w leczeniu nadciśnienia tętniczego, gdzie mogą być stosowane jako leki pierwszego rzutu, zwłaszcza u pacjentów z niewydolnością serca czy zespołem metabolicznym. W praktyce klinicznej, tiazydy, takie jak hydrochlorotiazyd, są często zalecane w połączeniu z innymi lekami przeciwnadciśnieniowymi, co zwiększa ich skuteczność. Ważne jest również monitorowanie poziomu elektrolitów, zwłaszcza potasu, ponieważ leki te mogą prowadzić do hipokaliemii. Wiedza na temat działania tiazydów i ich wpływu na ciśnienie tętnicze jest kluczowa w zapewnieniu skutecznej i bezpiecznej terapii pacjentów z nadciśnieniem.

Pytanie 28

Na podstawie danych zawartych we fragmencie ulotki, jaką dawkę leku powinno otrzymać dziecko ważące 15 kg?

Lek występuje jako zawiesina o stężeniu 125 mg/5 mL. Zalecana dawka zwykle stosowana u dzieci wynosi 20 mg/kg mc. na dobę w dawkach podzielonych podawanych co 8 godzin.
A. 2 x dziennie po 6 mL.
B. 2 x dziennie po 18 mL.
C. 3 x dziennie po 12 mL.
D. 3 x dziennie po 4 mL.
Odpowiedź, którą wybrałeś, jest prawidłowa, ponieważ dawkowanie 3 x dziennie po 4 mL spełnia normy dotyczące bezpiecznego stosowania leków u dzieci. Dawkowanie leku powinno być dostosowane do masy ciała pacjenta, a w tym przypadku 15 kg dziecka wymaga obliczenia całkowitej dawki na dobę. Na podstawie ulotki przyjmujemy, że dziecko powinno otrzymać 300 mg leku dziennie. Dzieląc tę dawkę przez 3, uzyskujemy 100 mg na dawkę, co w przeliczeniu na objętość wynosi 4 mL, jeśli stężenie leku wynosi 25 mg/mL. Takie podejście jest zgodne z wytycznymi dotyczącymi farmakoterapii pediatrycznej, które zalecają precyzyjne obliczenia i monitorowanie efektywności oraz bezpieczeństwa terapii. Przykładem praktycznego zastosowania jest konieczność dostosowania dawkowania na podstawie różnych parametrów pacjenta, co pozwala uniknąć działań niepożądanych i zapewnić skuteczność leczenia. Pamiętaj, że zawsze powinno się konsultować dawkowanie z lekarzem lub farmaceutą, aby uniknąć błędów w terapii.

Pytanie 29

Nie wykazuje działania przeciwzapalnego

A. Paracetamol (paracetamol)
B. Naproxen (naproksen)
C. Pyralgina (metamizol)
D. Biofenak (aceklofenak)
Paracetamol, znany również jako acetaminofen, jest lekiem stosowanym przede wszystkim w celu łagodzenia bólu i obniżania gorączki, ale nie działa przeciwzapalnie. Jego mechanizm działania polega na blokowaniu enzymu cyklooksygenazy (COX) w ośrodkowym układzie nerwowym, co zmniejsza syntezę prostaglandyn, odpowiedzialnych za uczucie bólu i gorączkę. Paracetamol jest często stosowany w przypadkach takich jak bóle głowy, bóle zęba czy gorączka. Jego stosowanie jest szeroko zalecane w praktyce klinicznej, jednak należy być świadomym, że nie jest skuteczny w leczeniu stanów zapalnych, takich jak zapalenie stawów czy inne choroby związane z procesami zapalnymi. W takich przypadkach leki przeciwzapalne, takie jak naproksen czy aceklofenak, są bardziej odpowiednie. Warto również pamiętać o ryzyku związanym z przedawkowaniem paracetamolu, które może prowadzić do ciężkiego uszkodzenia wątroby, dlatego zawsze należy przestrzegać zalecanych dawek.

Pytanie 30

Forma leku używana zewnętrznie, która może wywoływać działanie ogólne, to

A. czopki doodbytnicze
B. maść siarkowa
C. pręciki docewkowe
D. pasta cynkowa
Czopki doodbytnicze to postać leku, która jest stosowana w celu uzyskania działania ogólnego, ponieważ są podawane przez odbyt do jelita grubego, co umożliwia szybkie wchłanianie substancji czynnych do krwiobiegu. Dzięki tej formie podania, leki mogą działać ogólnoustrojowo, omijając wątrobę i zmniejszając ryzyko degradacji substancji czynnej. Czopki są często stosowane w przypadku nudności, wymiotów lub trudności w przyjmowaniu leków doustnie, na przykład u pacjentów z chorobami przewodu pokarmowego. Dobrym przykładem są czopki przeciwbólowe, które mogą być używane u dzieci, które nie mogą przyjmować leków doustnie. Pod względem farmaceutycznym, czopki wykorzystywane są w różnych terapiach, w tym w leczeniu hemoroidów, zaparć, a także jako forma podania leków przeciwgorączkowych. Stosowanie czopków doodbytniczych jest zgodne ze standardami praktyki klinicznej, które rekomendują tę metodę w określonych sytuacjach medycznych.

Pytanie 31

Sulfuri unguentum stosuje się w terapii

A. alergii kontaktowej skóry
B. świerzbu
C. odmrożeń
D. oparzeń słonecznych
Maść siarkowa, czyli sulfuri unguentum, to preparat, który często stosuje się w dermatologii. Jest naprawdę skuteczna, zwłaszcza w walce ze świerzbem, który wywołują roztocza. Działa keratolitycznie, co w praktyce oznacza, że pomaga usunąć zrogowaciałe warstwy naskórka i łagodzi swędzenie. Siarka, która jest w tej maści, ma też właściwości antybakteryjne i przeciwgrzybicze, więc to taki uniwersalny środek w walce z problemami skórnymi. Jak się stosuje sulfuri unguentum na świerzba? Wystarczy nałożyć maść na skórę i to pozwala pozbyć się roztoczy oraz złagodzić objawy, jak swędzenie czy zaczerwienienie. Ważne, żeby trzymać się zaleceń co do częstotliwości aplikacji i czasu stosowania. Generalnie, maść siarkowa to standard w terapii świerzba i warto stosować ją według wskazań dermatologów.

Pytanie 32

W terapii choroby Parkinsona wykorzystywane są leki:

A. cholinergiczne
B. adrenolityczne
C. dopaminolityczne
D. dopaminergiczne
Leki dopaminergiczne są kluczowymi środkami stosowanymi w leczeniu choroby Parkinsona, ponieważ pomagają uzupełnić niedobór dopaminy w mózgu, który jest główną przyczyną objawów tej choroby. Dopamina jest neuroprzekaźnikiem odpowiedzialnym za koordynację ruchu, a jej brak prowadzi do typowych objawów, takich jak drżenie, sztywność mięśni czy problemy z równowagą. Leki dopaminergiczne, takie jak lewodopa, agoniści dopaminy czy inhibitory enzymów metabolizujących dopaminę, działają poprzez naśladowanie działania dopaminy lub zwiększanie jej stężenia w synapsach. Przykładem zastosowania lewodopy jest terapia, która często jest łączona z karbidopą, co pozwala na zmniejszenie działań niepożądanych, takich jak nudności. Dobrą praktyką w leczeniu jest stopniowe dostosowywanie dawek tych leków, co umożliwia uzyskanie optymalnej kontroli objawów przy minimalnych skutkach ubocznych. Warto również zauważyć, że aktualne wytyczne zalecają regularne monitorowanie stanu pacjenta oraz dostosowywanie terapii w zależności od postępu choroby oraz indywidualnych potrzeb pacjenta.

Pytanie 33

Fenoloftaleina używana jako wskaźnik w alkacymetrii w roztworze zasadowym ma kolor

A. bezbarwny
B. pomarańczowy
C. malinowy
D. żółty
Fenoloftaleina jest organicznym związkiem chemicznym, który pełni funkcję wskaźnika pH w alkacymetrii. W roztworze zasadowym, przy pH powyżej 8,2, fenoloftaleina zmienia barwę na malinową, co pozwala na łatwe określenie momentu osiągnięcia alkalicznego środowiska. Jest to bardzo przydatne w titracji kwasów i zasad, gdzie precyzyjne rozpoznanie punktu równoważnikowego jest kluczowe dla uzyskania dokładnych wyników. Zastosowanie fenoloftaleiny znajduje się nie tylko w laboratoriach chemicznych, ale również w edukacji, gdzie ułatwia studentom zrozumienie zasad działania wskaźników. W praktyce, jej obecność w roztworze zasadowym informuje nas o środowisku chemicznym, co jest istotne w wielu procesach przemysłowych, takich jak produkcja detergentów czy obróbka wody. Dobre praktyki laboratoryjne wymagają stosowania odpowiednich wskaźników w zależności od rodzaju analizy, co czyni fenoloftaleinę jednym z najpopularniejszych wyborów w zakresie wskaźników pH.

Pytanie 34

Oleum Ricini, pozyskiwane z nasion rącznika, wykazuje właściwości:

A. przeciwpasożytnicze
B. wymiotne
C. żółciotwórcze
D. przeczyszczające
Oleum Ricini, znane również jako olej rycynowy, jest substancją, która wykazuje działanie przeczyszczające dzięki obecności rycynoliny, głównego składnika aktywnego. Działa ono poprzez stymulację jelit i zwiększenie perystaltyki, co prowadzi do przyspieszenia pasażu treści pokarmowej przez przewód pokarmowy. Olej rycynowy jest wykorzystywany w medycynie od wieków jako środek przeczyszczający, a jego skuteczność została potwierdzona w wielu badaniach klinicznych. W praktyce, jest on często stosowany w przypadkach zaparć oraz w przygotowaniach do niektórych procedur medycznych, takich jak kolonoskopia. Dobrą praktyką w zastosowaniach medycznych jest stosowanie oleju rycynowego w zalecanych dawkach, aby zminimalizować ryzyko działań niepożądanych, takich jak skurcze jelit czy biegunka. Dodatkowo, olej rycynowy ma także zastosowanie w kosmetologii oraz przemyśle, gdzie jest ceniony za swoje właściwości nawilżające oraz wspomagające regenerację skóry.

Pytanie 35

Oblicz ilość standaryzowanego suchego wyciągu z liścia pokrzyku, którą pacjent powinien przyjąć jednorazowo, stosując lek według przedstawionej recepty.

Rp.
Belladonnae folii extr. sicc. norm.
Papaverini hydrochloridi                     aa    0,3
M.f. pulv.      Div. in part. aeq.    No 10
D.S.   2 x dziennie 1 proszek
A. 0,01 g
B. 0,10 g
C. 0,30 g
D. 0,03 g
Odpowiedź 0,03 g jest poprawna, ponieważ dokładnie odzwierciedla sposób obliczania ilości wyciągu suchego standaryzowanego z liścia pokrzyku na podstawie zaleceń zawartych w recepturze. W tym przypadku, całkowita ilość substancji czynnej, która została przepisana na recepturze, wynosi 0,3 g. Jako że recepta zakłada podział na 10 równych dawek, każda dawka powinna wynosić 1/10 z tej całkowitej ilości. Dlatego, dzieląc 0,3 g przez 10, otrzymujemy 0,03 g. Zastosowanie takiego podejścia jest zgodne z dobrymi praktykami w farmakoterapii, które wymagają precyzyjnego dawkowania substancji czynnych, aby maksymalizować efekty terapeutyczne i minimalizować ryzyko działań niepożądanych. Warto również pamiętać, że przy obliczaniu dawek, należy zawsze uwzględniać indywidualne potrzeby pacjenta oraz specyfikę leku, co powinno być podstawą do dalszych rozważań klinicznych.

Pytanie 36

Jakie jest inne określenie Rivanolu?

A. etakrydyny mleczanu
B. benzalkoniowego chlorku
C. potasu nadmanganianu
D. chlorheksydyny diglukonianu
Etakrydyny mleczan, znany również jako Rivanolum, jest związkiem o właściwościach przeciwdrobnoustrojowych, szeroko stosowanym w medycynie ze względu na swoje działanie antyseptyczne. Jego zastosowanie obejmuje leczenie ran, oparzeń oraz zapobieganie zakażeniom w chirurgii. Etakrydyny mleczan działa poprzez zaburzenie funkcji błon komórkowych patogenów, co prowadzi do ich śmierci. W praktyce klinicznej, preparaty zawierające etakrydyny mleczan są często stosowane do irygacji ran oraz jako środek dezynfekujący w procedurach medycznych. Ponadto, ze względu na niską toksyczność, etakrydyny mleczan może być stosowany u pacjentów z wrażliwą skórą. W kontekście standardów branżowych, stosowanie etakrydyny mleczanu jest zgodne z zaleceniami WHO dotyczącymi higieny i aseptyki, co podkreśla jego znaczenie w praktyce medycznej.

Pytanie 37

W przypadku niejasności dotyczących działań niepożądanych danego leku, gdzie należy poszukiwać informacji?

A. w hurtowni farmaceutycznej
B. w Farmakopei Polskiej
C. w Lekach Współczesnej Terapii
D. w bazie BLOZ
Leki Współczesnej Terapii to naprawdę ciekawe źródło informacji. Znajdziesz tam szczegółowe dane o lekach, w tym jakie mają działania niepożądane. W odróżnieniu od Farmakopei Polskiej, która skupia się na standardach jakości i produkcji, to źródło gromadzi aktualne dane kliniczne i badania o bezpieczeństwie leków. To niezwykle ważne dla farmaceutów i lekarzy, bo przy przepisaniu nowego leku, powinno się sprawdzić, czy nie ma jakichś ryzyk. Właśnie Leki Współczesnej Terapii pomagają w tym, dostarczając informacji nie tylko o działaniach niepożądanych, ale też o interakcjach z innymi lekami. Moim zdaniem, to bardzo cenne narzędzie w codziennej praktyce medycznej.

Pytanie 38

Działanie chemioterapeutyków należących do grupy fluorochinolonów opiera się na hamowaniu

A. syntezy ściany komórkowej bakterii
B. reduktazy kwasu dihydrofoliowego
C. aktyności topoizomerazy
D. wewnątrzkomórkowej biosyntezy białek
Fluorochinolony to grupa chemioterapeutyków, które działają poprzez hamowanie aktywności topoizomerazy, enzymu kluczowego w procesie replikacji DNA w komórkach bakterii. Topoizomeraza II (lub gyraza) wprowadza skręty w DNA, co jest niezbędne do jego prawidłowego rozdzielania w trakcie podziału komórkowego. Hamowanie tego enzymu prowadzi do akumulacji nieprawidłowych DNA, co skutkuje śmiercią komórki bakteryjnej. Przykłady zastosowania fluorochinolonów obejmują leczenie zakażeń dróg moczowych, zapalenia płuc oraz infekcji skórnych. W praktyce klinicznej fluorochinolony są często stosowane, gdy inne antybiotyki są nieskuteczne, a ich szeroki zakres działania sprawia, że są cennym narzędziem w terapii zakażeń bakteryjnych. Standardy i zalecenia instytucji zajmujących się zdrowiem publicznym, takich jak CDC, wskazują na ich skuteczność w zwalczaniu wielu patogenów, co czyni je istotnym elementem w arsenale terapeutycznym.

Pytanie 39

Największą efektywność działania przeciwbakteryjnego uzyskuje roztwór etanolu o stężeniu

A. 700
B. 900
C. 950
D. 450
Roztwór etanolu o stężeniu 700 jest naprawdę skuteczny w działaniu przeciwbakteryjnym. Z tego, co czytałem, etanol działa jako dezynfekant, a badania pokazują, że zabija sporo rodzajów bakterii i wirusów. Najlepsze efekty osiąga się przy stężeniu 60-80%, bo w wyższych stężeniach, jak np. 90% czy 95%, etanol może szybko denaturować białka na powierzchni komórek, co z kolei utrudnia ich dalsze zniszczenie. To widać na przykład w szpitalach, gdzie używa się takich roztworów do sterylizacji narzędzi medycznych i walki z infekcjami. To ważne, żeby stosować odpowiednie stężenia w zależności od tego, jakie drobnoustroje chcemy zlikwidować, a 700 etanolu sprawdza się w większości przypadków, co potwierdzają organizacje jak CDC i WHO w swoich wytycznych.

Pytanie 40

Podczas dożylnego podawania efedryny, po każdym kolejnym zastrzyku leku obserwuje się coraz mniej wyraźny wzrost ciśnienia tętniczego krwi. Jakie zjawisko to opisuje?

A. tachyfilaksja
B. idiosynkrazja
C. synergizm
D. antagonizm
Idiosynkrazja odnosi się do nietypowej reakcji organizmu na dany lek, zwykle związaną z indywidualnymi cechami pacjenta. W przypadku efedryny, opisane zjawisko nie wskazuje na unikalne reakcje organizmu, a raczej na przewidywalną utratę skuteczności leku przy wielokrotnym podaniu. Synergizm to sytuacja, w której dwa lub więcej leków współdziałają, prowadząc do zwiększenia efektu terapeutycznego, co również nie ma miejsca w tym przypadku, ponieważ zjawisko polega na osłabieniu reakcji na efedrynę po jej wielokrotnym podaniu. Antagonizm odnosi się do interakcji, w której jeden lek działa w przeciwnym kierunku do drugiego, co również nie ma zastosowania w kontekście tachyfilaksji. Te mylne interpretacje mogą wynikać z niepełnego zrozumienia mechanizmów farmakologicznych. Kluczowe jest, aby zrozumieć, że tachyfilaksja nie jest wynikiem działania innych substancji, a naturalnym procesem adaptacyjnym organizmu. Takie błędne wnioski mogą prowadzić do niewłaściwego zarządzania terapią, co w praktyce klinicznej może skutkować nieefektem terapeutycznym oraz niepotrzebnym zwiększaniem dawek, co podnosi ryzyko działań niepożądanych.