Wyniki egzaminu

Nowy egzamin

Informacje o egzaminie:

Zawód: Technik farmaceutyczny
Kwalifikacja: MED.09 - Sporządzanie i wytwarzanie produktów leczniczych oraz prowadzenie obrotu produktami leczniczymi, wyrobami medycznymi, suplementami diety i środkami spożywczymi specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz innymi produktami dopuszczonymi do obrotu w aptece
Data rozpoczęcia: 8 grudnia 2025 11:57
Data zakończenia: 8 grudnia 2025 12:10

Egzamin niezdany

Wynik: 13/40 punktów (32,5%)

Wymagane minimum: 20 punktów (50%)

Udostępnij swój wynik

Facebook

X.com

Szczegółowe wyniki:

Pytanie 1

Interakcja między lekami sympatykomimetycznymi a lekami blokującymi receptory B-adrenergiczne stanowi przykład

A. antagonizmu kompetycyjnego

B. synergizmu hiperaddycyjnego

C. synergizmu addycyjnego

D. antagonizmu funkcjonalnego

Wybór odpowiedzi dotyczący antagonizmu czynnościowego mija się z celem, ponieważ odnosi się do sytuacji, w której dwa leki mają przeciwne działanie na różne receptory, co nie zachodzi w przypadku leków sympatykomimetycznych i beta-blokerów. Synergizm addycyjny sugeruje, że dwa leki mogą działać komplementarnie, co nie jest właściwe w tym kontekście, ponieważ leki sympatykomimetyczne zmniejszają efektywność beta-blokerów, a nie zwiększają ich działanie. Synergizm hiperaddycyjny, z kolei, zakłada, że połączenie leków prowadzi do efektu większego niż suma efektów pojedynczych leków, co również nie ma miejsca w przypadku interakcji między sympatykomimetykami a beta-blokerami. Błędne rozumienie antagonizmu w kontekście farmakoterapii często prowadzi do nieefektywnych strategii leczenia, co podkreśla znaczenie znajomości mechanizmów działania leków oraz ich interakcji. Właściwe podejście do stosowania terapii farmakologicznej powinno opierać się na solidnej wiedzy dotyczącej tych zjawisk, co jest kluczowe dla osiągnięcia zamierzonych rezultatów terapeutycznych.

Pytanie 2

W jakiej formie stosuje się olej rycynowy?

A. per rectum w formie wlewu

B. per os w formie tabletek

C. per rectum w formie czopków

D. per os w formie emulsji

Wybór oleju rycynowego w postaci czopków lub wlewu do podawania per rectum, choć teoretycznie możliwy, nie jest najbardziej efektywną metodą jego zastosowania. Czopki działają lokalnie i są stosowane głównie w celu uzyskania szybkiego efektu przeczyszczającego w przypadku problemów z defekacją. Jednak olej rycynowy wykazuje swoje właściwości przede wszystkim po podaniu doustnym, gdzie jego mechanizm działania opiera się na stymulacji jelit. Ponadto, administracja oleju rycynowego w formie tabletek nie jest praktyczna ani powszechnie akceptowana, ponieważ substancja czynna nie jest wystarczająco rozpuszczalna w wodzie, co może prowadzić do obniżonej biodostępności i efektywności terapeutycznej. Złożoność emulsji, która łączy właściwości oleju z wodą, zwiększa jego przyswajalność, co czyni ją preferowaną metodą aplikacji. W zastosowaniach per os, istotne jest także monitorowanie reakcji organizmu na lek, aby uniknąć działań niepożądanych. Wybierając niewłaściwą formę podania, można nie tylko osłabić działanie terapeutyczne, ale również narażać pacjenta na nieprzyjemne skutki uboczne. Prawidłowe zrozumienie mechanizmu działania oleju rycynowego oraz metod jego aplikacji jest kluczowe dla skutecznego i bezpiecznego leczenia.

Pytanie 3

Leki, które są przepisywane na recepty wydane przez

A. lekarza weterynarii

B. lekarza dentystę

C. pielęgniarkę

D. położną

Wybór odpowiedzi związanych z pielęgniarką, położną czy lekarzem dentystą wynika z niepełnego zrozumienia zasad refundacji leków w Polsce. Pielęgniarki oraz położne mogą wystawiać recepty na leki w ramach swoich kompetencji zawodowych, co jest zgodne z ustawodawstwem dotyczącym ich praktyki. Jednakże, ich uprawnienia dotyczą wyłącznie leków, które są wskazane w ramach diagnostyki i leczenia pacjentów ludzkich, a nie zwierzęcych. Lekarze dentyści również mają możliwość wystawiania recept, ale ich zakres działania jest ściśle związany z terapią stomatologiczną i nie obejmuje wszystkich leków. Te zawody mają swoje określone ramy działania, które nie obejmują refundacji leków weterynaryjnych, ponieważ te leki nie są używane w leczeniu ludzi. Przy wyborze odpowiedzi, użytkownicy często zakładają, że każdy lekarz lub pracownik służby zdrowia ma prawo do refundacji leków, co jest nieprecyzyjne. Refundacja leków to złożony temat regulowany ściśle przez przepisy, które jasno definiują, kto ma prawo do wystawiania recept na leki refundowane oraz jakie leki są objęte tymi regulacjami. Dlatego kluczowe jest zrozumienie kontekstu, w jakim leki są przepisywane oraz ich przeznaczenia, aby uniknąć mylnych wniosków.

Pytanie 4

W jaki sposób należy przechowywać insulinę przed jej otwarciem?

A. W lodówce w temperaturze 2-8°C

B. Na półce w temperaturze pokojowej

C. Bezpośrednio pod światłem słonecznym

D. W zamrażarce poniżej 0°C

Przechowywanie insuliny w zamrażarce poniżej 0°C jest nieodpowiednie i może prowadzić do uszkodzenia leku. Insulina jest białkiem, które pod wpływem zbyt niskiej temperatury może ulec krystalizacji. Proces ten jest nieodwracalny i skutkuje utratą aktywności biologicznej leku. Zamrożona insulina może stać się nieskuteczna, a nawet szkodliwa dla zdrowia pacjenta. Podobnie, przechowywanie insuliny na półce w temperaturze pokojowej przed jej otwarciem nie jest zalecane, ponieważ temperatura pokojowa jest zbyt wysoka, aby zapewnić długoterminową stabilność preparatu. W takich warunkach insulina może szybciej ulegać degradacji, co zmniejsza jej skuteczność i bezpieczeństwo. Co więcej, bezpośrednie narażenie insuliny na światło słoneczne jest szczególnie niebezpieczne, gdyż promieniowanie UV może prowadzić do fotodegradacji białka, co również obniża jego skuteczność. Nieodpowiednie przechowywanie insuliny może prowadzić do niekontrolowanych wahań poziomu cukru we krwi, co w skrajnych przypadkach może być groźne dla zdrowia pacjenta. Podsumowując, właściwe przechowywanie insuliny jest kluczowe dla zapewnienia jej skuteczności terapeutycznej i bezpieczeństwa stosowania.

Pytanie 5

Ilość wodna to masa

A. podłoża maściowego [g], które na stałe zwiąże 100,0 g wody w temperaturze 20°C

B. wody [g], którą na stałe zwiąże 100,0 g bezwodnego podłoża maściowego w temperaturze 20°C

C. podłoża maściowego [g], które na stałe zwiąże 1,0 g wody w temperaturze 20°C

D. wody [g], którą na stałe zwiąże 1,0 g bezwodnego podłoża maściowego w temperaturze 20°C

Definicja liczby wodnej jest kluczowym elementem w formulacji maści i innych preparatów farmaceutycznych, jednak wiele osób myli podstawowe pojęcia związane z tym zagadnieniem. Odpowiedzi, które wskazują na ilość podłoża maściowego, które zwiąże określoną ilość wody, są błędne, ponieważ koncentrują się na odwrotnej relacji. Liczba wodna nie odnosi się do tego, ile substancji maściowej można użyć, aby zatrzymać wodę, ale do tego, ile wody można wprowadzić do określonego podłoża. Przykładowo, podanie, że 'podłoża maściowego [g], które zwiąże trwale 100,0 g wody w temperaturze 20°C' zamiast bezwodnego podłoża, myli koncepcję związku wodno-podłoże. W praktyce, formułując maści, kluczowe jest zrozumienie, jak różne podłoża reagują z wodą, w tym ich zdolność do zatrzymywania wody, co jest istotne dla stabilności preparatu oraz jego skuteczności. Dlatego też pomyłki w definiowaniu liczby wodnej mogą prowadzić do niewłaściwych obliczeń w procesie produkcji, co w konsekwencji wpłynie na jakość i bezpieczeństwo produktów farmaceutycznych. Oznacza to, że zrozumienie i poprawne zastosowanie definicji liczby wodnej jest niezbędne w praktyce farmaceutycznej.

Pytanie 6

Nie można podawać dożylnie

A. liposomów

B. roztworów na bazie oleju

C. roztworów na bazie wody

D. emulsji wodno-olejowych

Roztwory wodne, emulsje o/w oraz liposomy są przykładowymi substancjami, które mogą być podawane dożylnie, ale mylenie ich z roztworami olejowymi jest częstym błędem. Roztwory wodne, takie jak solne lub glukozowe, są powszechnie używane w terapii dożylnej, ponieważ są dobrze tolerowane przez organizm, szybko wchłaniane i równoważą poziom elektrolitów. Emulsje o/w, które zawierają olej rozproszony w wodzie, również mogą być stosowane dożylnie w odpowiednich wskazaniach, takich jak żywienie pozajelitowe. Ich struktura pozwala na odpowiednie dostarczenie lipidów do organizmu bez ryzyka zatorów. Z kolei liposomy, które są małymi pęcherzykami lipidowymi otoczonymi błoną, również znajdują zastosowanie w terapii dożylnej, w szczególności w dostarczaniu leków o przedłużonym działaniu. Kluczowym aspektem, który należy zrozumieć, jest to, że oleje, które nie są rozpuszczalne w wodzie, mogą prowadzić do niebezpiecznych powikłań, takich jak zatory tłuszczowe. W praktyce medycznej, przy wyborze odpowiednich roztworów do podania dożylnego, należy kierować się nie tylko ich skutecznością, ale także bezpieczeństwem, co jest zgodne z zaleceniami organizacji zajmujących się zdrowiem publicznym oraz wytycznymi klinicznymi.

Pytanie 7

Do określenia utraty masy w wyniku suszenia materiału roślinnego niezbędne jest zastosowanie:

A. kolby okrągłodennej, chłodnicy zwrotnej, suszarki

B. naczynia wagowego, suszarki laboratoryjnej, eksykatora

C. tygli porcelanowego, wyparki próżniowej, eksykatora

D. autoklawu, tygla porcelanowego, suszarki fluidalnej

Strata masy po suszeniu substancji roślinnej to naprawdę ważny krok, jeśli chodzi o analizę jakości i ilości różnych materiałów roślinnych. Dobór naczynia wagowego, suszarki laboratoryjnej i eksykatora ma sens, bo są to podstawowe urządzenia w laboratoriach chemicznych i biologicznych. Naczynie wagowe pomaga nam dokładnie zmierzyć masę przed i po suszeniu, co jest kluczowe do obliczenia straty masy. Suszarka laboratoryjna umożliwia kontrolowane suszenie, co zmniejsza ryzyko zmiany właściwości chemicznych i fizycznych próbki. Eksykator natomiast przydaje się do przechowywania osuszonych próbek w warunkach niskiej wilgotności, co zapobiega ich nawilżeniu. To wszystko jest zgodne z dobrymi praktykami labolatoryjnymi, które podkreślają znaczenie dokładności w przygotowaniu i analizie próbek. Przykładem może być analiza wilgotności w ziołach, gdzie dokładne określenie straty masy jest kluczowe dla ich jakości i skuteczności.

Pytanie 8

Technik farmaceutyczny, wydając lek zawierający ziele dziurawca, powinien ostrzec pacjenta o ryzyku wystąpienia

A. zatrzymania moczu

B. uczulenia na światło

C. tachykardii

D. depresji

Odpowiedzi dotyczące tachykardii, depresji oraz zatrzymania moczu są nieprawidłowe w kontekście stosowania ziela dziurawca. Tachykardia, czyli przyspieszony rytm serca, nie jest typowym działaniem niepożądanym związanym z tym ziołem. Chociaż niektóre leki mogą powodować przyspieszenie akcji serca, ziele dziurawca nie jest powszechnie znane jako substancja wywołująca ten efekt. Z kolei depresja jest schorzeniem, które może być zarówno przyczyną, jak i skutkiem stosowania różnych substancji chemicznych, jednak dziurawiec jest często stosowany w terapii stanów depresyjnych, a nie jako czynnik, który je wywołuje. Co więcej, zatrzymanie moczu nie jest bezpośrednio związane z jego działaniem. Pacjenci mogą czasami doświadczać takich objawów z różnych innych powodów, ale nie są one typowe dla preparatów z zioła dziurawca. Zrozumienie, jakie działania niepożądane są rzeczywiście związane z danym lekiem, jest kluczowe dla zapewnienia pacjentom odpowiedniej opieki i wsparcia. Właściwe informowanie o działaniach niepożądanych jest niezbędne, aby uniknąć mylnych przekonań i błędnych wytycznych w codziennym stosowaniu terapii.

Pytanie 9

Identyfikacja zawartości garbników stanowi część standaryzacji materiału

A. Sennae folium

B. Quercus cortex

C. Ipecacuanhae radix

D. Salicis cortex

Ipecacuanhae radix, Sennae folium i Salicis cortex to surowce roślinne, które różnią się od Quercus cortex pod względem chemicznym oraz zastosowań terapeutycznych. Ipecacuanhae radix, znana z działania wymiotnego, jest używana w leczeniu zatruć, ale nie jest głównym źródłem garbników, co czyni ją mniej odpowiednią w kontekście standaryzacji związanej z tymi związkami. Sennae folium zawiera glikozydy antrachinonowe, które mają działanie przeczyszczające, a nie garbniki, co również świadczy o braku związku z oznaczaniem ich zawartości. Salicis cortex, czyli kora wierzby, jest źródłem salicyn i ma działanie przeciwbólowe oraz przeciwzapalne, lecz nie jest uważana za surowiec bogaty w garbniki. W kontekście standaryzacji, istotne jest, aby surowce roślinne były klasyfikowane i oznaczane zgodnie z ich głównymi właściwościami chemicznymi oraz zastosowaniami. Typowym błędem myślowym jest utożsamianie różnych surowców roślinnych na podstawie ich ogólnych właściwości zdrowotnych, co prowadzi do niepoprawnych wniosków dotyczących ich standardów i metod oznaczania. Na przykład, biorąc pod uwagę ich chemiczne składniki aktywne, Ipecacuanhae radix, Sennae folium oraz Salicis cortex nie są odpowiednie do standaryzacji poprzez oznaczanie garbników, co jest kluczowe dla Quercus cortex.

Pytanie 10

II etap metabolizmu leków skutkuje

A. powstaniem związków farmakologicznie nieaktywnych, głównie lipofilowych

B. przekształceniem proleków w substancje aktywne farmakologicznie

C. powstaniem związków farmakologicznie nieaktywnych, głównie hydrofilowych

D. rozkładem substancji leczniczej najczęściej na drodze utleniania, hydrolizy, redukcji

II faza metabolizmu leków, nazywana także fazą koniugacji, ma kluczowe znaczenie w biotransformacji substancji czynnych. W tej fazie dochodzi do przekształcania cząsteczek leków w związki hydrofilowe, co z reguły prowadzi do ich inaktywacji oraz ułatwia wydalanie ich z organizmu. Proces ten obejmuje różne reakcje, takie jak glukuronidacja, sulfatacja czy metylacja, które łączą leki z grupami chemicznymi, zwiększając ich rozpuszczalność w wodzie. Przykładem może być metabolizm paracetamolu, który w wyniku koniugacji przekształca się w nieaktywny glukuronid, co jest kluczowe dla eliminacji tego leku z ustroju. Znajomość tego procesu jest istotna dla farmaceutów i lekarzy, ponieważ pozwala na przewidywanie interakcji leków oraz ich potencjalnych efektów ubocznych, co jest zgodne z dobrymi praktykami w farmakologii i terapii lekowej. Zrozumienie fazy II metabolizmu jest niezbędne do efektywnego projektowania leków oraz monitorowania ich działania w organizmie.

Pytanie 11

W przypadku niepewności co do tego, czy dany lek ma kategorię dostępności OTC, gdzie należy szukać informacji?

A. Farmakopei Polskiej

B. Lekach Współczesnej Terapii

C. Hurtowni Farmaceutycznej

D. bazie BLOZ, BAZYL

Baza BLOZ (Baza Leków OTC oraz Baza Leków z Receptą) oraz BAZYL (Baza Leków i Wyrobów Medycznych) to dedykowane systemy informacyjne, które gromadzą szczegółowe dane na temat dostępności leków oraz ich statusu regulacyjnego. Informacje te są niezwykle istotne, ponieważ kategoria dostępności OTC (Over-The-Counter) oznacza leki, które mogą być sprzedawane bez recepty, co ma znaczenie zarówno dla pacjentów, jak i farmaceutów. Korzystając z tych baz, można szybko i efektywnie zweryfikować, czy dany lek jest dostępny w aptece bez konieczności posiadania recepty, co ułatwia dostęp do potrzebnej terapii. Zazwyczaj są one aktualizowane na bieżąco, co zapewnia rzetelność informacji. Przykładowo, farmaceuta planując dystrybucję leku może skorzystać z tych baz, by upewnić się, że pacjentowi zaproponowano środek zgodny z jego potrzebami zdrowotnymi oraz prawem. W praktyce korzystanie z BLOZ i BAZYL jest zgodne z dobrą praktyką farmaceutyczną oraz regulacjami prawnymi dotyczącymi obrotu lekami, co podkreśla ich znaczenie w procesie podejmowania decyzji w zakresie farmakoterapii.

Pytanie 12

Z korzenia rośliny wytwarzana jest

A. Tormentillae tinctura

B. Arnicae tinctura

C. Cinchonae tinctura

D. Crataegi tinctura

Odpowiedzi Arnicae tinctura, Crataegi tinctura oraz Cinchonae tinctura są błędne z kilku istotnych powodów. Arnicae tinctura, czyli nalewka z arniki, jest pozyskiwana z kwiatów rośliny Arnica montana, która jest stosowana głównie w leczeniu kontuzji i urazów, nie zaś z kłącza. Z kolei Crataegi tinctura, nalewka z głogu, wytwarzana jest z owoców i kwiatów rośliny Crataegus, która jest znana przede wszystkim ze swojego działania wspomagającego układ krążenia, a jej surowiec nie pochodzi z kłącza. Cinchonae tinctura natomiast to nalewka z chinowca, której substancje czynne, takie jak chinina, pochodzą z kory, a nie z kłącza. Posiadanie wiedzy na temat właściwego surowca dla danej nalewki jest kluczowe, aby zrozumieć ich zastosowanie terapeutyczne. Często mylone są różne rośliny, co prowadzi do nieprawidłowych wniosków o ich działaniu. Kluczowe jest więc posiadanie dokładnej wiedzy na temat morfologii roślin oraz ich właściwości farmakologicznych, aby uniknąć błędów w terapii oraz stosować odpowiednie preparaty zgodnie z ich przeznaczeniem.

Pytanie 13

Allertec oraz Zyrtec to marki leku przeciwhistaminowego zaliczanego do II generacji, którego międzynarodowa nazwa to

A. feksofenadyna

B. cetirizyna

C. loratydyna

D. terfenadyna

Loratydyna, feksofenadyna i terfenadyna to również leki przeciwhistaminowe, ale mają różne profile działania i zastosowanie. Loratydyna jest lekiem drugiej generacji, ale nie ma powiązania z nazwami handlowymi Allertec i Zyrtec, co może prowadzić do nieporozumień. Jej działanie jest podobne do cetirizyny, jednak jest uznawana za mniej skuteczną w łagodzeniu niektórych objawów alergicznych, takich jak katar sienny, zwłaszcza w przypadku cięższych reakcji alergicznych. Feksofenadyna to kolejny lek drugiej generacji, który jest znany z minimalnych działań sedacyjnych, lecz również nie jest powiązany z wymienionymi nazwami handlowymi. Z kolei terfenadyna, mimo że była stosowana jako lek przeciwhistaminowy, została wycofana z rynku w wielu krajach z powodu ryzyka poważnych działań niepożądanych, takich jak arytmia serca. Wybierając lek przeciwhistaminowy, niezwykle ważne jest zrozumienie właściwości danego leku oraz jego zastosowania klinicznego. Prawidłowe podejście do terapii alergii powinno opierać się na znajomości substancji czynnych i ich efektów terapeutycznych oraz bezpieczeństwa, co jest kluczowe dla zapewnienia skutecznego i bezpiecznego leczenia pacjentów.

Pytanie 14

Wprowadzenie cholesterolu do bazy maściowej wpływa na

A. obniżenie trwałości bazy.

B. zmniejszenie liczby kwasowej bazy.

C. zwiększenie liczby wodnej bazy.

D. wzrost trwałości bazy.

Wiele osób może pomylić się w interpretacji wpływu cholesterolu na właściwości podłoża maściowego, co prowadzi do nieporozumień odnośnie jego roli w formulacjach farmaceutycznych. Zmniejszenie trwałości podłoża jest mylną koncepcją, ponieważ cholesterol, jako składnik stabilizujący, przeciwnie - może zwiększać stabilność emulsji i poprawiać właściwości reologiczne preparatów. Warto również zaznaczyć, że nieprawidłowe jest twierdzenie, że cholesterol zmniejsza liczbę wodną podłoża; wręcz przeciwnie, jego obecność może zwiększać zdolność do wiązania wody, co jest korzystne dla zwiększenia nawilżenia skóry. Obawy dotyczące zmniejszenia liczby kwasowej są również nieuzasadnione, ponieważ cholesterol nie wpływa negatywnie na równowagę kwasowo-zasadową w podłożach, a jego obecność nie prowadzi do destabilizacji pH produktu. Takie myślenie jest często wynikiem braku zrozumienia chemii formulacji oraz interakcji między składnikami. W praktyce, aby unikać takich nieporozumień, istotne jest, aby osoby zajmujące się produkcją i oceną kosmetyków oraz farmaceutyków miały solidną wiedzę na temat funkcji poszczególnych składników oraz ich wpływu na właściwości końcowego produktu. Zrozumienie roli cholesterolu w formulacjach pomaga w opracowywaniu bardziej efektywnych i bezpiecznych preparatów do użytku klinicznego.

Pytanie 15

Na recepcie, dla Zasłużonego Dawcy Przeszczepu, w miejscu oznaczonym dodatkowymi uprawnieniami znajduje się symbol

A. IB

B. ZK

C. PO

D. IW

Odpowiedzi IB, PO i IW wskazują na inne kategorie uprawnień, które nie są właściwe w kontekście Zasłużonego Dawcy Przeszczepu. Symbol IB odnosi się do osób z niepełnosprawnością, co może prowadzić do nieporozumień w przypadku pacjentów, którzy nie są dawcami, ale korzystają z różnych form wsparcia. PO jest symbolem uprawnień dla osób, które spełniają określone warunki zdrowotne, ale nie są bezpośrednio związane z dawstwem narządów. IW z kolei dotyczy osób, które wymagają szczególnej opieki medycznej. Te symboliki mogą być mylone przez pacjentów oraz lekarzy, co prowadzi do błędów w interpretacji przepisów i przyznawaniu uprawnień. W praktyce, nieznajomość odpowiednich symboli może skutkować brakiem dostępu do przysługujących świadczeń zdrowotnych, co może negatywnie wpłynąć na jakość życia pacjentów. Kluczowe jest, aby każdy pracownik służby zdrowia był dobrze obeznany z tymi oznaczeniami, aby skutecznie wspierać pacjentów w korzystaniu z przysługujących im praw. Takie błędy mogą również wpływać na dokumentację medyczną i procedury administracyjne, co z kolei może prowadzić do długofalowych problemów w systemie ochrony zdrowia.

Pytanie 16

Utrzymująca się chrypka, suchość w jamie ustnej oraz grzybica jamy ustnej i gardła mogą występować jako działania niepożądane związane ze stosowaniem drogą wziewną

A. flutikazonu

B. salbutamolu

C. fenoterolu

D. mesny

Fenoterol i salbutamol są lekami beta-agonistycznymi, które działają głównie jako bronchodilatatory, co oznacza, że ich głównym celem jest rozszerzenie dróg oddechowych, co przynosi ulgę w astmie i POChP. Chociaż leki te mogą powodować pewne działania niepożądane, takie jak drżenie mięśni, bóle głowy czy zmiany ciśnienia krwi, nie są one typowo związane z występowaniem długotrwałej chrypki, suchości w ustach czy drożdżycy jamy ustnej. Ponadto, mesny, stosowany jako środek chelatujący w terapii zatrucia cyklofosfamidem, nie ma związku z chorobami dróg oddechowych ani ich farmakologicznym leczeniem. Typowe błędy myślowe prowadzące do takich wniosków mogą wynikać z mylenia mechanizmów działania poszczególnych grup leków i niezrozumienia ich wskazań oraz potencjalnych skutków ubocznych. W kontekście farmakologii istotne jest, aby zrozumieć, że różne klasy leków mają różne profile działań niepożądanych, co wymaga precyzyjnego podejścia w diagnostyce i terapii. Dlatego kluczowym jest, aby lekarze i pacjenci byli świadomi, jakie leki są stosowane oraz jakie mogą mieć efekty uboczne, aby skutecznie zarządzać leczeniem.

Pytanie 17

Na podstawie właściwych dokumentów dotyczących pacjenta, osoba wydająca lek ma prawo samodzielnie wpisać na rewersie recepty

A. datę wystawienia

B. kod uprawnień pacjenta

C. nazwisko lekarza

D. nazwisko pacjenta

W przypadku pozostałych odpowiedzi, czyli nazwiska pacjenta, daty wystawienia oraz nazwiska lekarza, wypisanie ich na rewersie recepty nie jest zgodne z obowiązującymi standardami w obszarze farmacji. Wpisanie nazwiska pacjenta może prowadzić do naruszenia zasad ochrony danych osobowych, co jest szczególnie istotne w kontekście RODO, które wymaga od instytucji medycznych i farmaceutycznych zapewnienia poufności informacji pacjentów. Z kolei data wystawienia recepty, mimo że jest ważnym elementem dokumentacji, nie jest informacją, którą należy umieszczać na rewersie recepty, ponieważ sama recepta powinna już zawierać ten element. Ostatecznie, nazwisko lekarza również jest informacją, która powinna być zawarta na samej recepcie, a nie na jej rewersie. Wpisywanie tych danych na rewersie może prowadzić do dezinformacji oraz wzrostu ryzyka błędów w przepisywaniu leków. Praktyki te mogą zakłócać prawidłowy obieg dokumentów oraz zarządzanie lekami, a także wprowadzać zamieszanie w systemie farmaceutycznym. Ważne jest, aby pracownicy służby zdrowia stosowali się do ustalonych procedur i standardów, aby zapewnić bezpieczeństwo pacjentów i zgodność z przepisami prawa.

Pytanie 18

Który z leków moczopędnych należy do grupy oszczędzających potas?

A. Furosemid

B. Hydrochlorotiazyd

C. Spironolakton

D. Acetazolamid

Hydrochlorotiazyd to diuretyk tiazydowy, działa poprzez hamowanie wchłaniania sodu i chlorków w nerkach, co prowadzi do większego wydalania tych elektrolitów z wodą. Niestety, jednym z jego poważnych efektów ubocznych jest hipokaliemia, czyli spadek poziomu potasu w krwi. Dlatego nie możemy go uznać za oszczędzający potas. Z kolei furosemid, to diuretyk pętlowy, który działa na pętlę Henlego i też powoduje dużą utratę potasu, co może prowadzić do problemów z elektrolitami. Acetazolamid za to jest używany głównie w chorobie wysokościowej oraz jaskrze. Działa poprzez blokowanie anhydrazy węglanowej, co zmniejsza wchłanianie wodorowęglanów i sodu. W kontekście diuretyków nie jest on też oszczędzający potas. Często ludzie mylą różne grupy diuretyków, co może wynikać z ich podobnych zastosowań. Ważne jest, żeby znać mechanizm działania tych leków oraz ich specyfikę, żeby unikać niepożądanych efektów i stosować je w odpowiednich sytuacjach.

Pytanie 19

Przygotowaną formę leku o nazwie linimentum należy umieścić

A. w kapsułce skrobiowej

B. w papierowej torbie

C. w pudełku polipropylenowym

D. w butelce z ciemnego szkła

Linimentum to taki lek, który stosuje się zewnętrznie, i ważne, żeby trzymać go w butelce z ciemnego szkła. Ciemne szkło chroni składniki przed światłem, co jest mega istotne, żeby zachować ich skuteczność. Wiele składników czynnych, jak oleje eteryczne czy różne roślinne ingrediencje, mogą łatwo tracić swoje właściwości pod wpływem promieni UV. Na przykład, linimentum często stosuje się w terapii bólu stawów czy mięśni, a w składzie mogą być różne substancje przeciwbólowe. Z mojego doświadczenia wynika, że dobre pakowanie leków jest naprawdę ważne, bo wpływa na ich bezpieczeństwo. Organizacje takie jak WHO czy EMA mają swoje wymagania, które trzeba spełniać. Dlatego no, wybór butelek z ciemnego szkła jest kluczowy dla tego, jak długo i jak skutecznie można przechowywać liniment.

Pytanie 20

Do jakiego opakowania należy włożyć lek przygotowany według tej recepty?

Rp.
Bismuthi subnitratis         3,0
Magnesii carbonatis          9,0
Rhei rad. pulv.              4,0
Foeniculi oleosacchari   ad 20,0
M.f. pulv.
D.S. 1 x dziennie pół łyżeczki

A. Tekturowe pudełko.

B. Torebka koloru pomarańczowego.

C. Słoik apteczny.

D. Torebka koloru białego.

Wybór innych opakowań, takich jak torebki koloru pomarańczowego, tekturowe pudełka czy torebki koloru białego, nie jest uzasadniony ze względu na specyfikę leku oraz wymagania dotyczące jego przechowywania. Torebki, niezależnie od koloru, zazwyczaj nie zapewniają odpowiedniej ochrony przed wilgocią i światłem, co jest kluczowe w przypadku substancji czynnych zawartych w przepisanym leku. Opakowania tekturowe, choć użyteczne w przypadku wielu preparatów, nie są przystosowane do ochrony proszków farmaceutycznych, które muszą być przechowywane w warunkach ograniczających kontakt z powietrzem. Tektura nie jest materiałem barierowym i naraża lek na działanie czynników zewnętrznych, co może prowadzić do degradacji substancji czynnych. Zrozumienie, jak różne materiały opakowaniowe wpływają na stabilność i skuteczność leków, jest niezwykle istotne. Typowe błędy myślowe, które mogą prowadzić do wyboru niewłaściwego opakowania, obejmują nadmierne skupienie na estetyce opakowania lub na jego ogólnym przeznaczeniu zamiast na specyfikach dotyczących przechowywania konkretnego leku. To podejście może być niebezpieczne, ponieważ może prowadzić do obniżenia jakości leku i wpływać na zdrowie pacjenta. W związku z tym, istotne jest, aby zawsze kierować się wymaganiami prawnymi oraz najlepszymi praktykami w zakresie farmacji, aby zapewnić pacjentom bezpieczeństwo i skuteczność stosowanych leków.

Pytanie 21

W procesie produkcji tabletek substancje rozpuszczające stosuje się w celu

A. uzyskania jednolitej masy nasypowej

B. zapobiegania zbrylaniu się mieszanki tabletkowej

C. jak najszybszego uwolnienia substancji leczniczej

D. wydłużenia czasu uwalniania składników leku

Odpowiedź, że substancje rozsadzające dodaje się do tabletek w celu jak najszybszego uwolnienia substancji leczniczej, jest uzasadniona i odzwierciedla istotę procesu wytwarzania leków. Substancje rozsadzające, znane również jako środki dezintegrujące, mają za zadanie umożliwienie szybkiego rozkładu tabletki w organizmie, co z kolei pozwala na efektywne uwolnienie aktywnych składników leku. Przykłady substancji rozsadzających to skrobia, celuloza lub krzemionka. W praktyce, po podaniu tabletki, wspomniane substancje zaczynają absorbować wodę, co prowadzi do ich pęcznienia i w konsekwencji rozdzielania cząsteczek substancji czynnej. To proces jest kluczowy w leczeniu, ponieważ pozwala na szybkie działanie leku, co jest istotne w przypadku wielu schorzeń. Standardy w przemyśle farmaceutycznym, takie jak ICH Q6A oraz wytyczne FDA dotyczące formułacji leków, podkreślają znaczenie właściwego doboru substancji rozsadzających zgodnie z profilami farmakokinetycznymi leku, aby zapewnić optymalny czas działania i skuteczność terapeutyczną.

Pytanie 22

W terminologii medycznej, co oznacza symbol T4?

A. tetracyklina

B. tyroksyna

C. tromboksan

D. tryptamina

Symbol T4 to tak naprawdę tyroksyna, czyli hormon, który produkuje tarczyca. To bardzo ważny hormon, bo reguluje nasz metabolizm, wzrost i rozwój. Tyroksyna wpływa na prawie każdą komórkę w naszym ciele, pomagając w procesach energetycznych i ogólnej wydolności. Jeśli chodzi o praktykę medyczną, to poziom T4 jest kluczowy, bo pozwala określić, jak działa tarczyca. Dzięki temu można wykryć problemy, takie jak niedoczynność czy nadczynność tarczycy. W endokrynologii sprawdzanie poziomu T4 jest standardem, zwłaszcza przy leczeniu pacjentów z chorobami tarczycy. Jako przykład można podać terapię substytucyjną w niedoczynności tarczycy, gdzie lekarze przepisują syntetyczną tyroksynę, czyli levotyroksynę, żeby przywrócić prawidłowy poziom hormonów. Dlatego wiedza o tyroksynie jest mega ważna dla lekarzy i farmaceutów, co pokazuje, jak istotna jest w medycynie.

Pytanie 23

Która z wymienionych substancji występuje w formie gęstej cieczy?

A. Cerezinum

B. Cetaceum

C. Cholesterolum

D. Ichthammolum

Cerezinum to substancja pochodzenia naturalnego, która ma postać stałą w temperaturze pokojowej, a jej właściwości nie pozwalają na uznanie jej za gęstą ciecz. Jest to wosk pozyskiwany z roślin, głównie z wosku pszczelego i roślinnych składników, i jest najczęściej stosowany jako środek emulgujący oraz stabilizujący w kosmetykach i preparatach farmaceutycznych. W przypadku cholesterolum, jest to steroid, który w temperaturze pokojowej również nie występuje w formie cieczy, a jego znane właściwości dotyczą głównie metabolizmu lipidów oraz funkcji w błonach komórkowych. Cholesterol jest kluczowy dla wielu procesów biologicznych, jednak nie pełni roli terapeutycznej w postaci cieczy do stosowania zewnętrznego. Cetaceum, z kolei, to substancja pozyskiwana z tłuszczu wielorybiego, która może mieć zastosowanie w przemyśle kosmetycznym, jednak również występuje najczęściej w postaci stałej. Często występujące nieporozumienia w tej kwestii mogą wynikać z mylenia formy fizycznej substancji z jej zastosowaniem. Zrozumienie formy, w jakiej substancje występują i ich odpowiednich zastosowań jest kluczowe w farmacjologii oraz przemyśle kosmetycznym, co oznacza, że należy zwracać uwagę na właściwości fizyczne i chemiczne substancji oraz ich zgodność z wymaganiami terapeutycznymi.

Pytanie 24

Gdzie można znaleźć spis substancji przypisanych do grupy II-P?

A. w Charakterystyce produktu leczniczego

B. w Załączniku do Ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii

C. w Urzędowym Wykazie Produktów Leczniczych Dopuszczonych do Obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej

D. w Farmakopei Polskiej X

Odpowiedź wskazująca, że wykaz substancji należących do grupy II-P znajduje się w Załączniku do Ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, jest poprawna, ponieważ ustawa ta reguluje kwestie związane z klasyfikacją i kontrolą substancji psychoaktywnych w Polsce. Grupa II-P obejmuje substancje, których użycie wiąże się z ryzykiem uzależnienia oraz potencjalnymi skutkami zdrowotnymi. Przykładowo, substancje takie jak niektóre opioidy są klasyfikowane w tej grupie, co ma istotne znaczenie w kontekście terapii bólu oraz zapobiegania nadużyciom. Zrozumienie klasyfikacji substancji jest kluczowe dla specjalistów w dziedzinie zdrowia, farmacji oraz prawa, którzy muszą przestrzegać przepisów dotyczących ich przepisywania i dystrybucji. Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii, jako akt prawny, stanowi fundament dla działań mających na celu ochronę zdrowia publicznego oraz kontrolowanie substancji, które mogą być nadużywane.

Pytanie 25

Impaktor to urządzenie wykorzystywane do analizy

A. czopków

B. tabletek dojelitowych

C. peletek

D. aerozoli inhalacyjnych

Wybór odpowiedzi, które nie dotyczą aerozoli inhalacyjnych, wskazuje na pewne nieporozumienia dotyczące zastosowania różnych form leków. Czopki, peletki oraz tabletki dojelitowe są postaciami farmaceutycznymi, które nie są przeznaczone do badania za pomocą impaktora. Czopki, na przykład, są stosowane w leczeniu lokalnym lub ogólnym przez odbyt, a ich działanie opiera się na wchłanianiu substancji czynnej w jelicie. To zupełnie inne podejście niż dostarczanie leku za pomocą inhalacji, które wymaga precyzyjnego kontrolowania wielkości cząsteczek. Peletki to małe granule, które mogą być używane w formulacjach tabletek, ale również nie mają zastosowania w kontekście badań aerozoli. Z kolei tabletki dojelitowe są projektowane, by rozpuszczać się dopiero w jelicie cienkim, co sprawia, że ich mechanizm działania jest odmienny od tego, co obserwuje się w przypadku aerozoli inhalacyjnych. Niezrozumienie różnic między tymi postaciami farmaceutycznymi może prowadzić do błędnych wniosków na temat metod badań i zastosowania leków. Istotne jest, aby mieć świadomość, że urządzenia takie jak impaktor są niezbędne do oceny skuteczności terapii inhalacyjnej, a wybór niewłaściwej odpowiedzi świadczy o braku znajomości specyfikacji technicznych oraz metod badań w farmacjologii.

Pytanie 26

W aptece, przygotowując leki do oczu, można wyjałowić za pomocą nasyconej pary wodnej pod ciśnieniem (autoklaw)

A. parafinę ciekłą oraz butelki do płynów i kropli

B. wodę oraz wodne roztwory substancji termostabilnych

C. podłoża maściowe, substancje lecznicze i tuby

D. roztwory olejowe oraz sprzęt potrzebny do sporządzenia leku

Odpowiedź dotycząca wyjaławiania wody i wodnych roztworów substancji termostabilnych za pomocą autoklawu jest poprawna, ponieważ ten proces skutecznie eliminuje mikroorganizmy dzięki zastosowaniu wysokiej temperatury i ciśnienia. Woda oraz jej roztwory są kluczowymi składnikami w aptece, szczególnie w produkcji leków do oczu, gdzie sterylność jest priorytetem. Autoklawowanie, zgodnie z normami Farmakopei, wymaga użycia nasyconej pary wodnej w temperaturze co najmniej 121°C przez co najmniej 15 minut, co zapewnia wysoką efektywność w eliminacji patogenów. Przykładem zastosowania tej metody jest przygotowanie roztworów do kropli ocznych, gdzie nieprzestrzeganie zasad sterylności mogłoby prowadzić do poważnych powikłań zdrowotnych. Właściwe wyjaławianie zgodnie z dobrą praktyką wytwarzania (GMP) jest niezbędne, aby zapewnić bezpieczeństwo i skuteczność produktów farmaceutycznych.

Pytanie 27

Biotransformacja leku to:

A. odwracalny proces przechodzenia leku z krwi do tkanek i z powrotem

B. nieodwracalny proces uwalniania niezmienionej substancji leczniczej oraz jej metabolitów różnymi drogami

C. przemiana substancji leczniczej w metabolity na skutek reakcji biochemicznych kontrolowanych enzymami

D. przechodzenie leku z formy farmaceutycznej do naturalnych płynów ustrojowych

Biotransformacja substancji leczniczej odnosi się do procesu, w którym leki są metabolizowane w organizmie, przekształcane w różne metabolity przez enzymy, co jest kluczowe dla ich farmakokinetyki. Działania te są niezbędne do eliminacji substancji czynnych oraz modyfikacji ich aktywności. Metabolity mogą być aktywne, nieaktywne lub toksyczne, dlatego zrozumienie biotransformacji jest istotne w projektowaniu leków, aby zapewnić skuteczność terapii i minimalizować skutki uboczne. Na przykład, niektóre leki, takie jak kodeina, są metabolizowane do morfiny, co zwiększa ich działanie przeciwbólowe. Z kolei leki, które są nieaktywnymi prolekami, wymagają biotransformacji do formy aktywnej, aby mogły wywrzeć swoje działanie terapeutyczne. W farmakologii kluczowe jest również uwzględnienie interakcji leków, które mogą wpływać na enzymy metabolizujące, co może prowadzić do zwiększenia lub zmniejszenia skuteczności leków. Dobrą praktyką jest monitorowanie metabolizmu leków, szczególnie w grupach pacjentów z zaburzeniami metabolicznymi.

Pytanie 28

Wskaż kategorię obejmującą jedynie leki, które powinny być przygotowywane w warunkach aseptycznych?

A. Syropy, preparaty do oczu, leki zawierające antybiotyki

B. Preparaty do oczu, syropy, leki zawierające antybiotyki oraz stosowane w jamach ciała

C. Leki pozajelitowe, do oczu, stosowane na rany i oparzenia oraz leki z antybiotykami

D. Leki z antybiotykami, syropy, tabletki oraz zawiesiny do stosowania wewnętrznego

Wybór odpowiedzi, która obejmuje syropy czy tabletki, jest niepoprawny, ponieważ te formy leku nie wymagają aseptycznych warunków produkcji. Syropy są zazwyczaj sporządzane w środowisku, które nie jest tak rygorystycznie kontrolowane jak w przypadku leków pozajelitowych. Ich przygotowanie polega głównie na mieszaniu substancji czynnych z odpowiednimi rozpuszczalnikami, co nie stwarza tak wysokiego ryzyka zakażeń. Ponadto, leki doustne, jak tabletki i zawiesiny, są zazwyczaj poddawane procesom, które eliminują większość drobnoustrojów, takich jak ogrzewanie lub suszenie, co znacząco zmniejsza ryzyko kontaminacji. Również leki z antybiotykami, gdy są w postaci doustnej, nie wymagają tak surowych procedur aseptycznych, jak leki przeznaczone do wstrzykiwań czy infuzji. Z tego wynika, że stosowanie aseptyki w kontekście tych form farmaceutycznych jest nie tylko nieadekwatne, ale także może prowadzić do niepotrzebnych komplikacji w produkcji. Kluczowe jest, aby zrozumieć różnice między różnymi formami leków i ich wymaganiami w zakresie przygotowania, aby nie mylić ich z preparatami, które rzeczywiście wymagają starannego podejścia w aseptycznych warunkach. W praktyce farmaceutycznej niezwykle ważne jest przestrzeganie standardów produkcji, co pozwala na dostarczanie pacjentom bezpiecznych i skutecznych produktów leczniczych.

Pytanie 29

Oblicz masę oleju kakaowego potrzebną do wykonania leku według podanej receptury, pomijając straty technologiczne. Współczynnik wyparcia dla chlorowodorku papaweryny to 0,7, a rzeczywista pojemność formy czopkowej wynosi 2,05 g.

Rp.
Papaverini hydrochloridi          0,1
Cacao olei                        2,0
M.f. supp. anal. D.t.d. No. 9
D.S. W razie bólu 1 czopek doodbytniczo

M = F - (m₁ · f₁ + m₂ · f₂ + ...)
M - całkowita masa podłoża czopkowego [g]
F - pojemność formy [g] pomnożona przez ilość czopków
m - masa przepisanej substancji leczniczej [g] dla wszystkich czopków
f - współczynnik wyparcia

A. 15,75 g

B. 16,11 g

C. 17,82 g

D. 15,30 g

Obliczanie masy oleju kakaowego dla leku wymaga precyzyjnego zrozumienia zależności matematycznych i chemicznych. Często błędne odpowiedzi wynikają z nieprawidłowego zastosowania współczynnika wyparcia, co prowadzi do nadmiernej lub niedostatecznej ilości oleju. W przypadku współczynnika wyparcia, jego rola jest kluczowa, ponieważ odzwierciedla on, jak bardzo substancja czynna 'wyparowuje' w procesie przygotowania leku. Wiele osób może błędnie przyjąć, że wystarczy zastosować bezpośrednią proporcję masy czopka do masy oleju, co prowadzi do chaosu w obliczeniach. Innym częstym błędem jest nieprawidłowe interpretowanie pojemności formy czopkowej, co może skutkować znacznymi różnicami w ostatecznych ilościach składników. Ponadto, zignorowanie różnicy między masą a objętością może wpłynąć na końcowy produkt. W farmacji, szczegółowe rozumienie tych koncepcji jest krytyczne, ponieważ nawet niewielkie błędy mogą wpłynąć na skuteczność leku oraz bezpieczeństwo pacjentów. Dlatego tak ważne jest stosowanie się do standardów i dobrych praktyk, aby zapewnić, że obliczenia są wykonywane starannie, co jest niezbędne w kontekście produkcji farmaceutycznej.

Pytanie 30

Fenoloftaleina, wykorzystywana jako wskaźnik w alkacymetrii, w roztworze zasadowym zmienia kolor na

A. malinową

B. pomarańczową

C. żółtą

D. niebieską

Fenoloftaleina jest organicznym związkiem chemicznym, który pełni rolę wskaźnika pH, szczególnie w titracji zasadowej. W roztworach zasadowych fenoloftaleina zmienia kolor na malinowy, co jest wynikiem zmiany pH, w którym zaczyna dominować forma zjonizowana. Fenoloftaleina jest bezbarwna w pH poniżej około 8,2, a przy pH wyższym od 10 przybiera intensywny malinowy odcień. W praktyce, wskaźnik ten jest szeroko stosowany w laboratoriach chemicznych do oceny odczynu roztworów alkalicznych. W analizach alkacymetrycznych, poprawne odczytanie koloru wskaźnika jest kluczowe dla uzyskania dokładnych wyników. Dodatkowo, fenoloftaleina znajduje zastosowanie w przemyśle, gdzie monitorowanie pH jest istotne dla jakości produktów. Warto również zwrócić uwagę na to, że jej stosowanie jest zgodne z zaleceniami standardów analitycznych, takich jak ISO, co potwierdza jej wiarygodność jako narzędzia pomiarowego w chemii.

Pytanie 31

Zawartość jonów Ca²⁺ w próbce wyznaczono metodą miareczkowania kompleksometrycznego przy użyciu roztworu EDTA o znanym stężeniu. Do zmiareczkowania próbki o objętości 20 mL zastosowano 15 mL roztworu EDTA o stężeniu 0,020 mol/L. Jakie jest stężenie jonów Ca²⁺ w analizowanej próbce, jeśli reagujące substancje występują w stosunku równomolowym?

A. 0,015 mol/L

B. 0,020 mol/L

C. 0,030 mol/L

D. 0,200 mol/L

Podczas analizy stężenia jonów Ca<sup>2+</sup> w próbce, istotne jest zrozumienie zasad miareczkowania i stechiometrii reakcji chemicznych. Wiele z błędnych odpowiedzi wynika z nieprawidłowego zastosowania wzorów lub nieprawidłowego zrozumienia relacji między ilościami reagentów. Na przykład, wybierając stężenie 0,200 mol/L, można sądzić, że obliczenia opierają się na błędnym założeniu, że zużycie 15 mL EDTA oznacza więcej reagentu w próbce, co jest niezgodne z zasadą równomolowej reakcji. Inne niepoprawne odpowiedzi, takie jak 0,030 mol/L i 0,020 mol/L, mogą wynikać z obliczenia stężenia na podstawie całkowitego zużycia EDTA bez uwzględnienia objętości próbki, co prowadzi do zafałszowania wyników. Stężenie powinno być obliczane na podstawie ilości moli jonów podzielonych przez objętość próbki w litrach, co jest kluczowym krokiem w każdym eksperymencie chemicznym. Ważne jest, aby pamiętać, że stechiometria reakcji jest kluczowa w miareczkowaniu, a błędy w tej dziedzinie mogą prowadzić do poważnych nieścisłości w wynikach analizy. Zrozumienie tych zasad jest niezbędne do uzyskania wiarygodnych danych w chemii analitycznej.

Pytanie 32

Aby przygotować lek według podanej receptury, najpierw należy w moździerzu rozdrobnić

Rp.
 Hydrocortisoni                          1,0
 Ureae                                  10,0
 1,0% Sol. Acidi borici
 Eucerini                      aa ad   100,0
 M.f. ung.
 D.S. Zewnętrznie.

A. hydrokortyzon, następnie dodawać porcjami eucerynę, po wymieszaniu składników wemulgować roztwór mocznika i kwasu borowego.

B. mocznik, następnie dodawać porcjami eucerynę, po wymieszaniu składników wemulgować roztwór hydrokortyzonu i kwasu borowego.

C. eucerynę, następnie dodawać porcjami hydrokortyzon i mocznik, po wymieszaniu składników wemulgować roztwór kwasu borowego.

D. hydrokortyzon i mocznik, następnie dodawać porcjami eucerynę, po wymieszaniu składników wemulgować roztwór kwasu borowego.

Odpowiedź, w której najpierw rozcieramy hydrokortyzon, a następnie porcjami dodajemy eucerynę, jest poprawna z kilku powodów. Hydrokortyzon, jako substancja czynna, powinien być najpierw zmikronizowany, co umożliwia uzyskanie odpowiedniej wielkości cząstek i poprawia jego biodostępność w preparacie. Dobrą praktyką w sporządzaniu maści jest dodawanie emulgatora, jakim jest euceryna, w porcjach. Dzięki temu zapewniamy równomierne rozprowadzenie hydrokortyzonu w bazie, co jest kluczowe dla jednorodności preparatu. Po dokładnym wymieszaniu wszystkich składników, na końcu dodaje się roztwór mocznika i kwasu borowego. W praktyce, dodawanie fazy wodnej na końcu ogranicza ryzyko rozwarstwienia się maści, co może prowadzić do niejednorodności i obniżenia efektywności leku. Wspierając się tymi zasadami, uzyskujemy lepsze właściwości terapeutyczne oraz stabilność końcowego preparatu.

Pytanie 33

Jaka jest maksymalna dawka dobowa paracetamolu dla pacjenta ważącego 35 kg?

Dawki maksymalne paracetamolu wg FP X
Dawka maksymalna jednorazowa – 1,0 g
Dawka maksymalna dobowa – 4,0 g

A. 2,0 g

B. 4,0 g

C. 0,5 g

D. 1,0 g

Wybór innych dawek paracetamolu, jak 1,0 g, 0,5 g czy 4,0 g, pokazuje, że nie do końca rozumiesz zasady dotyczące maksymalnej dawki dobowej tego leku. Dawkowanie paracetamolu trzeba opierać na masie ciała pacjenta i zaleceniach dotyczących bezpieczeństwa. Dawka 1,0 g jest za mała dla pacjenta ważącego 35 kg, bo nie pokrywa nawet minimalnej dawki. Z kolei 0,5 g to już totalna porażka, bo to nie osiąga minimum terapeutycznego. A 4,0 g to już gruba przesada, bo przekracza maksymalne dawkowanie i może prowadzić do poważnych problemów ze zdrowiem, w tym uszkodzenia wątroby. Takie błędy mogą wynikać z braku znajomości wytycznych dotyczących paracetamolu. Ważne, by personel medyczny i pacjenci wiedzieli o właściwych dawkach i ich skutkach ubocznych, żeby uniknąć poważnych pomyłek i zapewnić bezpieczeństwo.

Pytanie 34

Jakie roślinne substancje mogą być wykorzystane do pobudzenia apetytu?

A. Gorycze występujące m.in. w zielu piołunu

B. Glikozydy antrachinonowe, takie jak z kory kruszyny

C. Olej rycynowy pozyskiwany z nasion rącznika

D. Garbniki obecne m. in. w liściach borówki brusznicy

Olej rycynowy, mimo że ma swoje zastosowanie, nie jest najlepszy, jeśli chodzi o zwiększanie apetytu. On działa głównie jako środek przeczyszczający, co przy dyskomfortowych dolegliwościach żołądkowych może raczej zjeść apetyt niż go pobudzić. Uważam, że mylenie oleju rycynowego z substancjami, które rzeczywiście zwiększają łaknienie, to spory błąd. Podobnie z glikozydami antrachinonowymi z kruszyny – one też przeczyszczają i mogą jeszcze bardziej obniżyć apetyt. Tak samo garbniki w liściach borówki brusznicy, które mają właściwości ściągające, mogą ograniczać przyswajanie składników odżywczych, co wcale nie poprawia łaknienia. Generalnie, warto wybierać preparaty, które są specjalnie zaprojektowane do wspierania apetytu, bo inaczej mogą się zdarzyć różne nieprzyjemne konsekwencje.

Pytanie 35

Jakie urządzenie, posiadające filtry HEPA, gwarantuje aseptyczne warunki?

A. loża z laminarnym nawiewem jałowego powietrza

B. suszarka z wymuszonym obiegiem powietrza

C. oczyszczacz powietrza

D. szafa Hansena

Wybór sterylizatora powietrznego jako odpowiedzi to niewłaściwe podejście, ponieważ urządzenia te niekoniecznie zapewniają stałe warunki aseptyczne. Sterylizatory powietrzne, choć skuteczne w dezynfekcji powietrza, często działają na zasadzie cyklicznego oczyszczania, co oznacza, że w danym momencie mogą nie gwarantować pełnej jałowości. Szafka Hansena, z kolei, to urządzenie przeznaczone do pracy z substancjami niebezpiecznymi, ale niekoniecznie oferuje laminarny przepływ powietrza ani filtrację HEPA. Dodatkowo, suszarka z wymuszonym obiegiem powietrza nie została zaprojektowana z myślą o aseptycznych warunkach – jej celem jest raczej przyspieszenie procesu suszenia niż zapewnienie czystości mikrobiologicznej. Błędne jest również myślenie, że jakiekolwiek urządzenie do obiegu powietrza może zastąpić lożę z laminarnym nawiewem, która jest zaprojektowana z myślą o zachowaniu najbardziej rygorystycznych standardów czystości. Aseptyka w laboratoriach i szpitalach to nie tylko kwestia filtracji, ale także odpowiedniego projektowania przestrzeni oraz ścisłego przestrzegania procedur, co podkreślają normy ISO oraz wytyczne WHO dotyczące zarządzania jakością w środowisku medycznym.

Pytanie 36

Która z substancji farmakologicznych znajduje zastosowanie w produktach podawanych "per rectum"?

A. Metoprololum

B. Doksycyclinum

C. Pyralginum

D. Amoksycyllinum

Pyralginum, znane również jako metamizol, jest substancją leczniczą, która wykazuje działanie przeciwbólowe, przeciwgorączkowe oraz przeciwzapalne. Jego podawanie 'per rectum' jest szczególnie korzystne w przypadkach, gdy pacjent nie może przyjmować leków doustnie, na przykład w sytuacjach związanych z wymiotami lub trudnościami w połykaniu. W praktyce klinicznej, preparaty zawierające Pyralginum mogą być stosowane w leczeniu bólu o różnorodnym pochodzeniu, takiego jak ból pooperacyjny, ból nowotworowy czy ból związany z chorobami zapalnymi. Warto podkreślić, że stosowanie Pyralginum powinno odbywać się zgodnie z zaleceniami lekarza oraz z uwzględnieniem potencjalnych działań niepożądanych, takich jak ryzyko agranulocytozy. W kontekście standardów leczniczych, podawanie leków 'per rectum' jest uznawane za dobrze ugruntowaną metodę w przypadkach, gdzie inna droga podania nie jest możliwa.

Pytanie 37

To są przeciętne dawki, które powodują u pacjenta zamierzone efekty terapeutyczne, zapobiegawcze lub diagnostyczne. Opis ten odnosi się do dawek

A. zwykle stosowanych

B. maksymalnych

C. jednorazowych

D. toksycznych

Wybór maksymalnych dawek jako odpowiedzi na to pytanie jest błędny, ponieważ maksymalne dawki to najwyższe ilości leku, które można podać bez ryzyka poważnych działań niepożądanych. Zastosowanie maksymalnych dawek w praktyce klinicznej jest ograniczone, ponieważ koncentruje się na granicach bezpieczeństwa, a nie na efektywności terapeutycznej. W kontekście leczenia ważne jest, aby lekarze rozumieli, że maksymalne dawki nie zawsze przynoszą lepsze rezultaty, a ich stosowanie może prowadzić do poważnych skutków ubocznych, co jest sprzeczne z zasadą „najmniejszej skutecznej dawki”. W przypadku jednorazowych dawek, które są stosowane do szybkiego osiągnięcia efektu terapeutycznego, nie odnosi się to do regularnego leczenia pacjentów, gdzie konieczne jest ustalenie dawek opartych na długoterminowych obserwacjach. Dawki toksyczne z kolei odnoszą się do ilości leku, które mogą powodować szkodliwe lub niebezpieczne reakcje w organizmie, co czyni je całkowicie nieodpowiednimi w kontekście zamierzonych działań leczniczych. Zrozumienie różnicy między tymi kategoriami dawkowania jest kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa pacjentów oraz skuteczności terapii, dlatego istotne jest, aby lekarze i farmaceuci posiadali solidną wiedzę na temat dawek zwykle stosowanych, które są oparte na dowodach naukowych i praktycznych zasadach klinicznych.

Pytanie 38

Leki, które podnoszą poziom dopaminy w mózgu lub ograniczają jej rozkład, stosuje się

A. w padaczce

B. w chorobie Parkinsona

C. w schizofrenii

D. w chorobie Addisona

Choroba Addisona jest schorzeniem endokrynologicznym charakteryzującym się niewydolnością nadnerczy, co prowadzi do niedoboru hormonów steroidowych. Leki zwiększające poziom dopaminy nie mają zastosowania w tej chorobie, ponieważ podstawowym celem leczenia jest uzupełnienie brakujących hormonów, a nie modyfikacja poziomów neuroprzekaźników w mózgu. Schizofrenia to zaburzenie psychiczne, w którym nadmiar dopaminy w niektórych szlakach mózgowych jest powiązany z objawami psychotycznymi. W tej sytuacji leki przeciwpsychotyczne, zazwyczaj blokujące receptory dopaminowe, są stosowane w celu redukcji objawów, co jest w sprzeczności z użyciem leków zwiększających stężenie dopaminy. Padaczka natomiast jest zaburzeniem neurologicznym, które nie jest bezpośrednio związane z poziomem dopaminy, a leczenie koncentruje się na stosowaniu leków przeciwpadaczkowych, które modulują różne neuroprzekaźniki, ale niekoniecznie dopaminę. Typowe błędy myślowe prowadzące do takich niepoprawnych wniosków to mylenie charakterystyki chorób oraz ich mechanizmów patofizjologicznych. Właściwe zrozumienie, jakie neuroprzekaźniki są kluczowe w danym schorzeniu, jest istotne dla skutecznego leczenia i unikania niewłaściwych terapii.

Pytanie 39

W przypadku, gdy oko zostanie splamione płynem do mycia naczyń, co należy zrobić?

A. zastosować krople do oczu zawierające antybiotyk

B. przemyć oko poszkodowanego roztworem kwasu bornego

C. przemyć oko poszkodowanego dużą ilością wody

D. założyć poszkodowanemu ciemne okulary, które chronią przed światłem

Jak dla mnie, przemywanie oka poszkodowanego dużą ilością wody to chyba najlepszy i najbezpieczniejszy sposób, żeby pozbyć się płynu do mycia naczyń. Ta woda działa trochę jak neutralizator – pomaga wypłukać chemikalia i inne brudy, a przy tym zmniejsza ryzyko podrażnień rogówki. Powinno się to robić przez przynajmniej 15 minut, żeby mieć pewność, że wszystko dobrze się oczyści. W praktyce, to można zrobić gdzieś na miejscu zdarzenia, korzystając z bieżącej wody albo, jeśli akurat mamy, to z roztworu soli fizjologicznej. Ważne, żeby nie pocierać oka podczas przemywania, bo to może tylko pogorszyć sprawę i wprowadzić zanieczyszczenia głębiej. Po takim przemywaniu warto jeszcze pójść do lekarza, by sprawdzić, czy nie ma poważniejszych uszkodzeń. Ogólnie, dobrze jest trzymać się tych medycznych wytycznych, bo odpowiednie przemycie oka to kluczowa sprawa, kiedy mamy do czynienia z substancjami chemicznymi.

Pytanie 40

Poniżej znajduje się fragment rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej dotyczącego obowiązków producenta i importera leków w zakresie wprowadzania do obrotu środków farmaceutycznych i materiałów medycznych oraz ich kontroli seryjnej.

W myśl fragmentu rozporządzenia próbki archiwalne

Rozdział 2
§3. 1. Badanie jakościowe polega na badaniu laboratoryjnym próbki pobranej z każdej serii wyprodukowanego środka farmaceutycznego lub materiału medycznego w celu potwierdzenia jego tożsamości oraz zgodności z określonymi właściwościami jakościowymi dla tego środka lub materiału.
2.Wytwórca przeprowadza badania jakościowe próbki pobranej z każdej serii środka farmaceutycznego lub materiału medycznego w laboratorium kontroli jakości. (...)
§4. 1. Wytwórca pobiera próbkę każdej serii wyprodukowanego środka farmaceutycznego lub materiału medycznego, skierowaną do badań jakościowych, w ilości niezbędnej do trzykrotnego przeprowadzenia wymaganych badań laboratoryjnych, zwanych dalej „próbką archiwalną”, i składa ją w archiwum przez siebie prowadzonym. (...)

A. pobiera wytwórca dla co dziesiątej serii wyprodukowanego środka farmaceutycznego.

B. składa w archiwum kierownik apteki.

C. składa w archiwum technik farmaceutyczny.

D. pobiera wytwórca w ilości niezbędnej do trzykrotnego przeprowadzenia wymaganych badań laboratoryjnych.

Wybór odpowiedzi, że próbki archiwalne składa technik farmaceutyczny lub kierownik apteki, jest niepoprawny, ponieważ nie odzwierciedla właściwych procedur związanych z wytwarzaniem leków. W obszarze farmaceutycznym to wytwórca jest odpowiedzialny za pobieranie i odpowiednie przechowywanie próbek archiwalnych. W praktyce, technik farmaceutyczny i kierownik apteki mają inne obowiązki, które koncentrują się na zarządzaniu dystrybucją i sprzedażą leków, a nie na procesach produkcyjnych. Innym błędnym przekonaniem może być myślenie, że próbki archiwalne są zbierane jedynie dla co dziesiątej serii, co jest niezgodne z wymogami regulacyjnymi. Producenci leków są zobowiązani do pobierania próbek z każdej serii, co zapewnia ich reprezentatywność. Pomijanie tego aspektu może prowadzić do poważnych konsekwencji, takich jak niezgodności w jakości produktów, co może skutkować zagrożeniem dla zdrowia publicznego. Niezrozumienie roli wytwórcy w procesie zarządzania próbami archiwalnymi może prowadzić do poważnych niedociągnięć w systemie kontroli jakości, co jest kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa i skuteczności leków na rynku.

Rozpocznij nowy egzamin

Powrót do strony głównej