Wyniki egzaminu

Nowy egzamin

Informacje o egzaminie:

Zawód: Technik farmaceutyczny
Kwalifikacja: MED.09 - Sporządzanie i wytwarzanie produktów leczniczych oraz prowadzenie obrotu produktami leczniczymi, wyrobami medycznymi, suplementami diety i środkami spożywczymi specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz innymi produktami dopuszczonymi do obrotu w aptece
Data rozpoczęcia: 19 grudnia 2025 19:27
Data zakończenia: 19 grudnia 2025 19:39

Egzamin zdany!

Wynik: 31/40 punktów (77,5%)

Wymagane minimum: 20 punktów (50%)

Pochwal się swoim wynikiem!

Facebook

X.com

Szczegółowe wyniki:

Pytanie 1

To jest biała, przezroczysta, jednorodna, miękka substancja, której liczba wodna wynosi 120?

A. parafiny płynnej

B. maści cholesterolowej

C. lanoliny

D. wazeliny białej

Lanolina, wazelina biała i parafina płynna to substancje, które różnią się od maści cholesterolowej zarówno pod względem składu chemicznego, jak i właściwości fizykochemicznych. Lanolina, będąca woskiem pozyskiwanym z wełny owczej, ma swoje unikalne właściwości emolientowe, ale nie jest przejrzysta i nie ma tak wysokiej liczby wodnej. Wazelina biała, z kolei, to mieszanka węglowodorów, która jest o wiele bardziej gęsta i nieprzezroczysta, co sprawia, że nie odpowiada opisanemu produktowi. Parafina płynna, będąca również węglowodorem, ma zastosowanie głównie jako środek nawilżający w kosmetykach, ale brakuje jej stabilności i pożądanej tekstury, która charakteryzuje maść cholesterolową. Typowym błędem w tych odpowiedziach jest mylenie emolientów i ich właściwości, co prowadzi do błędnych wniosków. Ponadto, brak znajomości roli cholesterolu w formułacjach farmaceutycznych może skutkować niewłaściwym wyborem substancji do leczenia problemów skórnych. Dlatego zrozumienie różnic między tymi substancjami jest kluczowe dla właściwego dobierania preparatów w praktyce farmaceutycznej.

Pytanie 2

Ile etanolu 96% v/v należy użyć do przygotowania leku według poniższej recepty?

Rp.
Resorcini         0,3
Acidi tannici     0,5
Ethanoli 80°     30,0
M.f.sol.
D.S. Zewnętrznie

96 % v/v = 93,84 % m/m
80 % v/v = 73,48 % m/m

A. 37,29 g

B. 22,95 g

C. 38,31 g

D. 23,49 g

Odpowiedź 23,49 g jest poprawna, ponieważ obliczenia opierają się na zasadach przygotowywania roztworów o określonym stężeniu. Aby otrzymać 30 g etanolu 80%, musimy użyć odpowiedniej ilości etanolu 96%, który następnie będzie rozcieńczony. W procesie tym należy uwzględnić różnice w stężeniach, co oznacza, że ilość użytego etanolu 96% będzie wyższa niż masa pożądanego etanolu 80%. Używając wzoru C1V1 = C2V2, gdzie C1 to stężenie etanolu 96%, C2 to stężenie etanolu 80%, a V1 oraz V2 to objętości tych roztworów, obliczamy, że potrzebujemy 23,49 g etanolu 96%. W praktyce, znajomość tych zasad jest kluczowa w farmacji i przygotowywaniu receptur, ponieważ pozwala to na precyzyjne sporządzanie leków o zadanych właściwościach terapeutycznych. Zgodność z normami i procedurami farmaceutycznymi zapewnia bezpieczeństwo i skuteczność finalnych produktów.

Pytanie 3

Pulvis Magnesiae z Rheo to

A. proszek troisty

B. sól Erlenmeyera

C. proszek przeciwbólowy

D. zasypka dla niemowląt

Pulvis Magnesiae cum Rheo, znany również jako proszek troisty, jest połączeniem tlenku magnezu oraz wodorotlenku glinu. Ta substancja ma szerokie zastosowanie w medycynie i farmacji, szczególnie w kontekście łagodzenia dolegliwości żołądkowych, takich jak nadkwaśność czy zgaga. W praktyce stosuje się go jako środek zobojętniający kwasy żołądkowe, co jest szczególnie istotne dla pacjentów cierpiących na refluks żołądkowo-przełykowy. Proszek troisty działa w sposób neutralizujący, co pozwala na szybkie złagodzenie dyskomfortu, a jego stosowanie jest poparte licznymi badaniami klinicznymi. Co więcej, Pulvis Magnesiae cum Rheo jest składnikiem wielu preparatów dostępnych bez recepty, co świadczy o jego bezpieczeństwie i skuteczności. Dodatkowo, zgodnie z normami farmaceutycznymi, produkt ten musi spełniać określone standardy jakości, co zapewnia pacjentom odpowiednią skuteczność terapeutyczną. Warto zaznaczyć, że jego działanie jest często podkreślane w kontekście długofalowego leczenia schorzeń układu pokarmowego, co czyni go istotnym elementem terapii.

Pytanie 4

Ile gramów nystatyny 6 312 j.m./mg trzeba odważyć do wykonania leku recepturowego (nie uwzględniając strat technologicznych)?

Rp.
Nystatini             150 000 j.m.
Lactosi                        0,4
Cacao olei                     q.s
M.f.glob.vag.
D.t.d.  No 12

A. 0,023 g

B. 0,285 g

C. 0,735 g

D. 0,946 g

Poprawna odpowiedź to 0,285 g, co jest wynikiem dokładnego przeliczenia potrzebnej ilości nystatyny do sporządzenia 12 czopków. Obliczenia zaczynamy od ustalenia, że każdy czopek wymaga określonej liczby jednostek miar nystatyny. W przypadku nystatyny, mamy 6 312 j.m./mg. Aby obliczyć całkowitą ilość jednostek miar potrzebnych do 12 czopków, mnożymy liczbę jednostek na czopek przez liczbę czopków, co daje 75 744 j.m. Następnie, aby ustalić, ile miligramów leku jest potrzebne, dzielimy tę liczbę przez ilość jednostek w jednym miligramie, czyli 6 312 j.m./mg, co daje 12 mg. Przeliczając miligramy na gramy, dzielimy przez 1000, co daje 0,012 g. Jednakże, biorąc pod uwagę sprzedawaną postać nystatyny, odpowiednia ilość to 0,285 g. Znajomość dokładnych procedur obliczeń jest kluczowa w farmacji i sporządzaniu leków recepturowych, aby uniknąć pomyłek w dawkowaniu, które mogą prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych. W praktyce, przestrzeganie dobrych praktyk podczas sporządzania leków oraz dokładne obliczenia są kluczowe dla bezpieczeństwa pacjentów.

Pytanie 5

Jakie urządzenie wykorzystuje się do pomiaru lepkości maści?

A. piknometr

B. polarymetr

C. wiskozymetr

D. penetrometr

Wiskozymetr to urządzenie służące do pomiaru lepkości substancji, w tym maści. Lepkość jest miarą oporu cieczy na przepływ, co jest kluczowe w ocenie ich właściwości reologicznych. W kontekście przemysłu farmaceutycznego, wiskozymetr pozwala na dokładne określenie, jak maść będzie się zachowywać podczas aplikacji oraz w trakcie przechowywania. Przykładowo, wiskozymetr Brookfield jest powszechnie stosowany do badania lepkości produktów kosmetycznych i farmaceutycznych, zapewniając, że ich tekstura i właściwości są zgodne z wymaganiami jakościowymi. Zgodnie z normami ISO 2555, pomiar lepkości maści powinien być przeprowadzany w kontrolowanych warunkach, co zapewnia powtarzalność wyników. Właściwe określenie lepkości jest również istotne dla oceny stabilności produktu oraz jego możliwości aplikacyjnych, co ma bezpośrednie znaczenie dla satysfakcji klienta oraz efektywności terapeutycznej produktów medycznych.

Pytanie 6

Instrukcja sporządzania syropu prostego znajduje się w Farmakopei Polskiej XI w sekcji

A. tekstów podstawowych

B. monografii ogólnych

C. monografii narodowych

D. monografii szczegółowych

Odpowiedź, że sposób przygotowania syropu prostego znajduje się w monografiach narodowych, jest prawidłowa, ponieważ monografie te zawierają szczegółowe przepisy i metody przygotowania substancji farmaceutycznych zgodnych z lokalnymi standardami i wymaganiami. W Polskiej Farmakopei XI monografie narodowe obejmują preparaty, które są specyficzne dla danego kraju, z uwzględnieniem jego tradycji i praktyk. Przykładem zastosowania tej wiedzy w praktyce farmaceutycznej może być przygotowanie syropu prostego w aptece, które wymaga znajomości specyfikacji oraz wymagań jakościowych zawartych w tych dokumentach. Monografie narodowe są istotnym źródłem informacji, które gwarantują, że przygotowywane leki będą zgodne z aktualnymi standardami, co jest kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa i skuteczności terapii. Ponadto, znajomość tych monografii pozwala farmaceutom na efektywne dostosowanie procesów produkcyjnych do lokalnych regulacji, co jest częścią dobrych praktyk produkcyjnych (GMP).

Pytanie 7

Do przygotowania maści o działaniu powierzchniowym wykorzystuje się

A. smalec wieprzowy oraz parafinę ciekłą

B. lanolinę oraz eucerynę

C. wazelinę białą oraz smalec wieprzowy

D. wazelinę białą i parafinę ciekłą

Smalec wieprzowy i parafina ciekła nie tworzą optymalnej bazy do maści o działaniu powierzchniowym. Smalec wieprzowy, będący tłuszczem zwierzęcym, ma inną strukturę chemiczną i właściwości niż wazelina biała, co może prowadzić do pogorszenia stabilności emulsji. Tego rodzaju kombinacja może również powodować problemy z absorpcją przez skórę, a także zwiększać ryzyko wystąpienia reakcji alergicznych u pacjentów. W przypadku łączenia wazeliny białej z smalcem, istnieje ryzyko powstania niepożądanych reakcji chemicznych, co obniża skuteczność produktu. Lanolina i euceryna, choć są popularnymi składnikami w formulacjach maści, nie są odpowiednie w kontekście działania powierzchniowego. Lanolina ma właściwości nawilżające, ale jest bardziej zalecana w preparatach o działaniu głębszym, a nie powierzchniowym. Euceryna, choć ma zastosowanie w wielu maściach, jest bardziej skierowana na emulgację i stabilizację, co niekoniecznie odpowiada potrzebom maści o działaniu powierzchniowym. Właściwe zrozumienie interakcji między różnymi składnikami jest kluczowe w formulacji skutecznych i bezpiecznych preparatów farmaceutycznych.

Pytanie 8

Jakie są wymagane wartości temperatury wody oraz czas wytrawiania przy przygotowywaniu maceratu z korzenia prawoślazu?

A. 40–50 °C; 30 minut

B. 15–25 °C; 30 minut

C. 40–50 °C; 45 minut

D. 10–15 °C; 45 minut

Odpowiedź 15–25 °C; 30 minut jest poprawna, ponieważ podczas sporządzania maceratu z korzenia prawoślazu kluczowe jest zachowanie odpowiedniej temperatury wody oraz czasu ekstrakcji, aby uzyskać maksymalne stężenie aktywnych składników. W tym zakresie temperatury, związek chemiczny zwany śluzem, który ma właściwości łagodzące i przeciwzapalne, jest efektywnie uwalniany z komórek korzenia. Dobrą praktyką w przygotowaniu maceratów jest również kontrolowanie czasu, aby uniknąć nadmiernego wydobywania związków, które mogą być mniej pożądane. Warto zauważyć, że zbyt wysoka temperatura (powyżej 25 °C) może prowadzić do denaturacji białek oraz zniszczenia delikatnych substancji czynnych. Przykładowo, macerat z prawoślazu można stosować w formie okładów na stany zapalne lub w kosmetykach łagodzących podrażnienia, co jest zgodne z zasadami ziołolecznictwa i fitoterapii.

Pytanie 9

Informacja o mieszaniu przed zastosowaniem nie znajduje się na opakowaniu, które zawiera

A. roztwór rzeczywisty

B. emulsję O/W

C. mieszankę

D. puder płynny

Roztwory rzeczywiste są jednorodnymi układami, w których substancja rozpuszczona jest równomiernie rozprowadzona w rozpuszczalniku. W przeciwieństwie do emulsji O/W (olej w wodzie), które wymagają wstępnego wymieszania przed użyciem, aby osiągnąć stabilną strukturę, roztwory rzeczywiste są gotowe do użycia i nie wymagają mieszania. Taki charakter roztworu wynika z właściwości fizycznych i chemicznych substancji rozpuszczonej oraz rozpuszczalnika. Przykładami roztworów rzeczywistych mogą być roztwory soli w wodzie lub cukru w wodzie. Oba te przykłady ilustrują, że po zmieszaniu substancji z rozpuszczalnikiem uzyskujemy jednolitą mieszankę, która nie wymaga dalszych działań przed użyciem. W kontekście standardów branżowych, istotne jest, aby dostarczać użytkownikom produktów, które są bezpieczne i gotowe do natychmiastowego użycia, co jest zgodne z wymaganiami regulacyjnymi w przemyśle farmaceutycznym i kosmetycznym, gdzie stabilność i gotowość produktu są kluczowe dla jego efektywności.

Pytanie 10

Jakie urządzenie jest wykorzystywane do pomiaru lepkości?

A. polarymetr

B. piknometr

C. penetrometr

D. wiskozymetr

Wiskozymetr jest specjalistycznym narzędziem służącym do pomiaru lepkości cieczy, co jest kluczowe w wielu dziedzinach przemysłu, takich jak chemia, farmaceutyka czy materiałoznawstwo. Lepkość określa opór cieczy na deformację i jest istotnym parametrem w procesach technologicznych, ponieważ wpływa na przepływ cieczy przez rury, mieszanie składników oraz ich interakcje. Wiskozymetry mogą być klasyfikowane na różne typy, takie jak wiskozymetry rotacyjne czy kapilarne, a ich wybór zależy od charakterystyki badanej substancji. Przykładowo, wiskozymetry rotacyjne są powszechnie stosowane do pomiaru lepkości rzeczywistych fluidów w przemyśle spożywczym, gdzie kontrola lepkości jest niezbędna dla zapewnienia odpowiedniej konsystencji produktów. Dobre praktyki pomiarowe zalecają regularną kalibrację urządzeń oraz stosowanie standardowych cieczy do porównań, aby zapewnić dokładność i powtarzalność wyników.

Pytanie 11

Jakie zastosowanie mają pochodne celulozy w recepturze farmaceutycznej?

A. środki do konserwacji

B. substancje poprawiające aromat

C. przeciwutleniacze

D. substancje zwiększające gęstość

Wybór odpowiedzi dotyczących substancji poprawiających smak odnosi się do właściwości, które nie są charakterystyczne dla pochodnych celulozy. Zwykle substancje smakowe są dodawane do receptur w celu zwiększenia atrakcyjności preparatów, jednak pochodne celulozy nie wnoszą właściwości smakowych do produktu. Z kolei środki konserwujące są stosowane do przedłużania trwałości produktów poprzez hamowanie wzrostu mikroorganizmów. Pochodne celulozy nie działają jako konserwanty, ponieważ ich funkcja jest całkowicie inna – polega na zwiększaniu lepkości i stabilności formulacji. Odpowiedź wskazująca na działanie przeciwutleniające również jest niewłaściwa, ponieważ pochodne celulozy nie mają właściwości chemicznych, które pozwalałyby im na neutralizowanie wolnych rodników czy ochranianie substancji czynnych przed utlenieniem. Typowe błędy w myśleniu, które prowadzą do takich wniosków, obejmują mylenie funkcji różnych dodatków w recepturze oraz brak znajomości specyficznych właściwości składników farmaceutycznych. Dlatego kluczowe jest zrozumienie, że choć pochodne celulozy mogą mieć wiele zastosowań, ich główną rolą w formulacjach aptecznych jest zwiększenie lepkości, a nie poprawa smaku, konserwacja czy działanie przeciwutleniające.

Pytanie 12

Na podstawie tabeli, wskaż, jaki lek podano pacjentowi, jeśli o godzinie 9:00 jego poziom w osoczu wyniósł 100 μg/L, a o 18:00 zmniejszył się do 12,5 μg/L.

Substancja aktywnaBiologiczny okres półtrwania [h]
Salbutamol1,5
Zaleplon2
Morfina3
Fenytoina15

A. Salbutamol.

B. Morfinę.

C. Zaleplon.

D. Fenytoinę.

W przypadku zaleplonu, jego półtrwanie wynosi około 1 godziny, a więc straty stężenia leku w osoczu byłyby zbyt szybkie, aby mogły odpowiadać przedstawionym wartościom. Użycie salbutamolu, który jest lekiem rozszerzającym oskrzela, również nie pasuje do tego opisu, ponieważ nie jest on metabolizowany w taki sposób, aby osiągnąć taką redukcję stężenia w podanym czasie. Fenytoina, z kolei, ma znacznie dłuższy czas półtrwania, wynoszący kilka godzin, co również nie zgadza się z obserwowaną redukcją stężenia. Typowym błędem jest pomylenie leków opioidowych z innymi klasy leków, które mają różne mechanizmy działania oraz różne farmakokinetyki. Kluczowym punktem w analizie takich zagadnień jest zrozumienie, że każda klasa leków ma swoje unikalne właściwości, a ich działanie i czas obecności w organizmie są ściśle związane z ich okresem półtrwania. W kontekście klinicznym, nieprawidłowe przypisanie leku na podstawie niedostatecznej analizy może prowadzić do niebezpiecznych konsekwencji dla pacjenta, w tym do niewłaściwego zarządzania bólem lub wystąpienia działań niepożądanych. Dlatego tak ważne jest, aby na etapie edukacji medycznej zrozumieć różnice między lekami i ich działaniem w organizmie, co wpłynie na lepsze podejmowanie decyzji terapeutycznych.

Pytanie 13

Jaką ilość 3,0% roztworu kwasu borowego należy zastosować do przygotowania leku zgodnie z receptą?

Rp.
Chloramphenicoli              1,0
Resorcinoli                   2,0
2,0% Sol. Acidi borici       20,0
Spiritus Vini 85°        ad 100,0
M.f. solutio
D.S. Zewnętrznie

A. 13,33 g

B. 3,33 g

C. 12,37 g

D. 6,67 g

Aby sporządzić lek według podanej recepty, istotne jest zrozumienie, jak oblicza się ilość substancji czynnej w roztworze. W przypadku 3,0% roztworu kwasu borowego, oznacza to, że w 100 g roztworu znajduje się 3 g czystego kwasu borowego. Potrzebujemy 20,0 g 2,0% roztworu, co odpowiada 0,4 g czystego kwasu borowego. Ustalając, ile gramów 3,0% roztworu potrzebujemy, możemy użyć proporcji: 3 g w 100 g roztworu to 0,4 g w X g roztworu. Stąd wynika, że X = (0,4 g * 100 g) / 3 g = 13,33 g. Takie podejście jest zgodne z dobrą praktyką farmaceutyczną, gdzie precyzja w obliczeniach jest kluczowa dla skuteczności leku. Zrozumienie, jak obliczać stężenia i ilości substancji czynnych, jest fundamentalne dla każdego farmaceuty oraz osoby zajmującej się przygotowaniem leków, co przyczynia się do zapewnienia pacjentom bezpiecznych i skutecznych terapii.

Pytanie 14

Ile wynosi stężenie etakrydyny mleczanu w leku recepturowym zgodnie z zamieszczoną receptą?

Rp.
 Ethacridini lactatis         0,1
 Ethanol 96% v/v
 Aquae                aa ad 200,0
 
 M. f. sol.

A. 0,1 ‰

B. 0,8 ‰

C. 0,5 ‰

D. 0,2 ‰

Odpowiedź 0,5 ‰ jest poprawna, ponieważ prawidłowo odzwierciedla stężenie etakrydyny mleczanu w leku recepturowym. Zgodnie z receptą, w roztworze znajduje się 0,1 g etakrydyny mleczanu w 200 ml. Aby obliczyć stężenie w promilach, należy zastosować wzór: (masa substancji / objętość roztworu) * 1000. W tym przypadku obliczenia wyglądają następująco: (0,1 g / 200 ml) * 1000 = 0,5 ‰. Zrozumienie tej procedury jest kluczowe w praktyce aptecznej, gdzie precyzyjne obliczenia stężenia substancji czynnych są niezbędne do zapewnienia skuteczności oraz bezpieczeństwa leku. Prawidłowe ustalanie stężenia jest także zgodne z zasadami Dobrej Praktyki Wytwarzania (GMP), które wymagają dokładności w przygotowywaniu leków recepturowych. Warto również zaznaczyć, że umiejętność pracy z różnymi jednostkami miary i ich konwersji jest istotną kompetencją w pracy farmaceuty, co ma bezpośrednie przełożenie na jakość świadczonych usług medycznych.

Pytanie 15

W aptece sporządzono krople do oczu z dodatkiem środka konserwującego. Jaki jest okres ważności tych kropli po otwarciu opakowania?

A. 1 miesiąc

B. 10 dni

C. 24 godziny

D. 3 tygodnie

Wybór odpowiedzi sugerujących krótszy czas przydatności kropli ocznych po otwarciu opakowania, jak 3 tygodnie, 24 godziny czy 1 miesiąc, oparty jest na błędnych założeniach dotyczących stabilności i bezpieczeństwa farmaceutyków. Odpowiedź z 24 godzinami jest całkowicie nieuzasadniona, ponieważ nie uwzględnia standardowych praktyk dotyczących przechowywania i stosowania leków. W rzeczywistości, krople oczne, nawet te zawierające konserwanty, są zaprojektowane tak, aby ich okres przydatności po otwarciu wynosił co najmniej 10 dni, co pozwala na ich bezpieczne stosowanie. Wybór odpowiedzi 3 tygodni również wskazuje na zrozumienie, które nie uwzględnia ryzyka związanego z mikrobiologiczną kontaminacją, co może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych. Co więcej, niektóre preparaty mogą być mylnie uznawane za długotrwałe, co nie jest zgodne z rzeczywistymi danymi dotyczącymi stabilności. W przypadku odpowiedzi 1 miesiąc, należy podkreślić, że dłuższy okres może być stosowany tylko dla niektórych specjalnych formuł, które są odpowiednio zabezpieczone przed zanieczyszczeniem i zaprojektowane z myślą o dłuższym okresie użytkowania. Błędne wyobrażenia dotyczące przydatności do użycia po otwarciu mogą prowadzić do niewłaściwego stosowania leków, co z kolei podnosi ryzyko wystąpienia działań niepożądanych oraz obniża efektywność terapii. Dlatego edukacja na temat prawidłowego stosowania kropli ocznych jest kluczowa dla zapewnienia ich bezpieczeństwa i skuteczności.

Pytanie 16

Ile razy należy nacisnąć pompkę dozującą, aby zażyć doustnie 62,5 mg chlorowodorku tramadolu?

Tramal, 100 mg/ml, krople doustne z pompką dozującą, roztwór
Substancją czynną leku jest tramadolu chlorowodorek.
1 ml leku zawiera 100 mg tramadolu chlorowodorku.
Jedno naciśnięcie pompki dozującej uwalnia roztwór do stosowania doustnego zawierający 12,5 mg tramadolu chlorowodorku.

A. 2

B. 3

C. 4

D. 5

Więc, poprawna odpowiedź to 5 naciśnięć tej pompki dozującej, bo przy jednym naciśnięciu uwalnia się 12,5 mg tramadolu chlorowodorku. Jak to policzyć? Po prostu bierzemy wymaganą dawkę, czyli 62,5 mg i dzielimy przez to, co uzyskujemy z jednego naciśnięcia. Czyli 62,5 mg podzielić przez 12,5 mg na naciśnięcie daje nam 5. W praktyce, ogarnięcie takich obliczeń jest mega ważne w farmakoterapii, bo można uniknąć zarówno za małej dawki, jak i przedawkowania. Na przykład w przypadku tramadolu, dokładne dawkowanie jest super istotne, bo można mieć problemy z ubocznymi skutkami czy uzależnieniem. Z tego co wiem, zawsze warto trzymać się zaleceń dotyczących dawkowania i na bieżąco obserwować pacjentów, żeby sprawdzić, jak leki działają. Dobre praktyki obejmują też edukację pacjentów o tym, jak stosować leki, co jeżeli się robi, podnosi bezpieczeństwo i skuteczność leczenia.

Pytanie 17

Ile godzin od momentu złożenia recepty w aptece, która nie zawiera dodatkowych uwag, powinien być przygotowany lek recepturowy?

A. 4 godzin

B. 8 godzin

C. 48 godzin

D. 24 godzin

Wiesz, odpowiedź, że lek recepturowy powinien być zrobiony w 48 godzin od dostarczenia recepty, to całkiem trafne. Właściwie to zgodnie z prawem i normami, które obowiązują w aptekach, ten czas ustalono po to, by leki były bezpieczne i skuteczne. Na przykład, maści czy roztwory, które potrzebują więcej czasu na przygotowanie, muszą być zrobione w tym terminie, żeby ich jakość nie spadła. Aptekarze muszą również brać pod uwagę czas, który potrzebny jest na sprawdzenie jakości składników i ich ważności. Pamiętaj, że przestrzeganie tego terminu jest bardzo ważne dla pacjentów, którzy oczekują, że ich leki będą działały tak, jak powinny. Apteki z kolei muszą dbać o swoje standardy i zaufanie klientów, więc to wszystko ma znaczenie.

Pytanie 18

Jaką ilość proszku rozcieńczonego (rozcierki) Belladonnae extractum siccum 1 + 1 trzeba użyć, aby przygotować lek według podanej receptury?

Rp.
Belladonnae extracti sicci          0,0025
Ephedrini hydrochloridi             0,03
Phenobarbitali                      0,02
Lactosi                             0,2
M.f. pulv. D.t.d. No 20
D.S. 2 x dziennie proszek

A. 0,010 g

B. 0,025 g

C. 0,050 g

D. 0,100 g

Aby sporządzić lek zgodnie z receptą, kluczowe jest zrozumienie procesu rozcieńczania substancji czynnej. W przypadku Belladonnae extractum siccum 1+1, oznacza to, że do każdej części substancji czynnej dodajemy równą ilość substancji rozcieńczającej. W obliczeniach uwzględniamy, że każdy proszek ma zawierać 0,0025 g substancji czynnej. Przygotowując 20 proszków, otrzymujemy łączną ilość 0,050 g substancji czynnej. Jednak ze względu na proporcję 1+1, musimy podwoić tę ilość, co daje 0,100 g całkowitej masy rozcierki. Takie podejście jest zgodne z dobrymi praktykami w farmacji, w których precyzyjne obliczenia są niezbędne do uzyskania skutecznych i bezpiecznych leków. Umożliwia to nie tylko prawidłowe dawkowanie, ale także minimalizuje ryzyko niepożądanych efektów ubocznych. W kontekście praktyki farmaceutycznej, umiejętność dokładnego przygotowywania leków według recept jest kluczowa dla zapewnienia ich jakości i skuteczności.

Pytanie 19

Co stanowi główny składnik aktywny (basis, remedium cardinale) leku recepturowego, przygotowanego zgodnie z podaną receptą?

Rp.
Magnesii oxidi                          3,0
2,0% Sol. Methylcellulosi              50,0
Aurantii sir.                          20,0
Aquae                           ad    100,0
M.f. mixt.
D.S. 3 x dziennie 1 łyżeczkę

A. syrop z owocni pomarańczy gorzkiej.

B. woda.

C. roztwór metylocelulozy.

D. magnezu tlenek.

Tlenek magnezu, znajdujący się w recepturze jako "Magnesii oxidi", jest kluczowym składnikiem działającym leku, który ma na celu dostarczenie organizmowi magnezu. Magnez jest niezbędnym pierwiastkiem, który uczestniczy w wielu procesach biologicznych, w tym w syntezie białek, regulacji funkcji mięśni oraz przewodnictwa nerwowego. Dawkowanie 3,0 g tlenku magnezu wskazuje na jego rolę w terapii, co znacząco wpływa na skuteczność leku. W kontekście farmakopealnym, tlenek magnezu jest stosowany jako środek przeczyszczający oraz w leczeniu hipomagnezemii. Znajomość właściwości i zastosowań tlenku magnezu oraz umiejętność jego formulacji są kluczowe dla farmaceutów, pozwalając na dokładne dostosowanie leków do potrzeb pacjenta. W praktyce klinicznej, magnezowy tlenek jest często stosowany w połączeniu z innymi substancjami aktywnymi, co pozwala na uzyskanie synergicznego działania terapeutycznego.

Pytanie 20

Jaka jest główna substancja czynna (basis) w leku przygotowanym według receptury?

Rp. 
 Calcii carbonatis                              3,0 
 2% Sol. Methylcellulosi                       77,0 
 Sir. simpl.                                   20,0 
 Menthae piperitae aetherolei                gtt. 5 
 M.f. susp. 
 D.S. 3 x dziennie 1 łyżeczkę

A. węglan wapnia.

B. olejek miętowy.

C. metyloceluloza.

D. syrop prosty.

Wybór węglanu wapnia jako kluczowego składnika leku to naprawdę trafny wybór. W farmacji nazywa się to "basis" i chodzi o to, że ten składnik ma największe znaczenie w danym preparacie. Węglan wapnia, czyli "Calci carbonatis", jest świetny w leczeniu zgagi i refluksu, bo działa tak, że neutralizuje nadmiar kwasu w żołądku, co przynosi ulgę. Fajnym przykładem są tabletki musujące, które znajdziesz w aptekach – działają szybko i skutecznie. No i jeszcze jedno: węglan wapnia jest często w suplementach diety dla tych, którzy potrzebują więcej wapnia, co jest super ważne dla zdrowych kości i zębów. Tak więc, to nie tylko główny składnik, ale naprawdę ma wiele zastosowań w codziennej praktyce medycznej. To potwierdza, że węglan wapnia to solidny wybór.

Pytanie 21

Lek przygotowany na podstawie zamieszczonej recepty ma postać

R.p.

Magnesii oxydi

Bismuthi subcarbonatis aa 2,0

Lini seminis mac. 50,0

M.f. susp.

D.S. 3 x dziennie łyżkę stołową

A. zawiesiny do użytku wewnętrznego

B. mieszanki

C. maceratu

D. emulsji do użytku zewnętrznego

Rzeczywiście, lek, który przygotowano według tej recepty, ma formę zawiesiny do użytku wewnętrznego. Skrót 'M.f. susp.' oznacza coś w rodzaju 'Misce fiat suspensio', co w praktyce oznacza przygotowanie substancji w formie zawiesiny. Takie preparaty są super przydatne, zwłaszcza gdy substancje czynne nie rozpuszczają się dobrze w wodzie. Zawiesiny doustne są szczególnie ważne w pediatrii, gdyż dzieci często mają problem z połykaniem tabletek. Na przykład antybiotyk w takiej formie może dobrze działać, zmniejszając ryzyko efektów ubocznych. Dawkowanie '3 x dziennie łyżkę stołową' też wskazuje, że lek jest przeznaczony do użytku wewnętrznego. Pamiętaj, że w praktyce farmaceutycznej musimy trzymać się zasad dotyczących przygotowania i przechowywania zawiesin, żeby zapewnić, że będą skuteczne i stabilne.

Pytanie 22

Naturalne emulgatory, takie jak żelatyna i kazeina, wykorzystywane w technologii emulsji, to substancje

A. posiadające właściwości zasad organicznych.

B. amfoteryczne.

C. anionowe.

D. kationowe.

Wybór odpowiedzi anionowo czynne, kationowo czynne lub mające charakter zasad organicznych jest nieprawidłowy, ponieważ nie uwzględnia specyficznych właściwości żelatyny i kazeiny, które są kluczowe dla ich funkcji jako emulgatorów. Anionowo czynne emulgatory, takie jak sole kwasów tłuszczowych, działają poprzez negatywne ładunki elektryczne, co nie pasuje do charakterystyki naturalnych białek, takich jak kazeina, które mogą zmieniać ładunek w zależności od pH. Z kolei kationowo czynne emulgatory, jak ich nazwa wskazuje, mają dodatni ładunek, co również nie ma zastosowania w przypadku kazeiny i żelatyny, które mogą działać jako emulgatory w szerszym zakresie pH. Twierdzenie, że te białka mają charakter zasad organicznych, jest mylne, ponieważ kazeina i żelatyna są białkami, a nie zasadami. W rzeczywistości, błędne interpretacje dotyczące ich ładunków mogą prowadzić do nieefektywnego użycia tych składników w procesach technologicznych, co skutkuje niestabilnymi emulsjami i obniżoną jakością finalnego produktu. Aby skutecznie wykorzystywać właściwości żelatyny i kazeiny, ważne jest zrozumienie ich amfoteryczności oraz wpływu pH na ich działanie, co jest kluczowe w aplikacjach przemysłowych związanych z żywnością oraz kosmetykami.

Pytanie 23

W jakiej formie powinien zostać przygotowany wodny ekstrakt z rośliny zawierającej glikozydy nasercowe, według FP?

A. Decoctum

B. Perkolationis

C. Infusum

D. Macerationis

Infusum, czyli napar, jest właściwą postacią wodnego wyciągu z surowców roślinnych zawierających glikozydy nasercowe, ponieważ pozwala na wydobycie ich cennych właściwości w odpowiednich warunkach temperaturowych. Metoda infuzji polega na zalewaniu surowca roślinnego wrzącą wodą i pozostawieniu na określony czas, co sprzyja rozpuszczaniu związków czynnych, takich jak glikozydy. Infusum jest często stosowane w medycynie, zwłaszcza w fitoterapii, gdyż glikozydy nasercowe mają kluczowe znaczenie w leczeniu chorób serca, takich jak niewydolność serca. Przygotowanie infuzji wymaga stosowania odpowiednich proporcji surowca i wody, a także przestrzegania norm, takich jak te zawarte w Farmakopei Polskiej (FP), co gwarantuje jakość i skuteczność gotowego preparatu. Przykładowo, napar z liści naparstnicy purpurowej (Digitalis purpurea) jest szeroko stosowany w terapii arytmii serca, co podkreśla znaczenie infuzji w praktyce medycznej.

Pytanie 24

Które z wymienionych preparatów, według przepisów, technik farmaceutyczny ma prawo samodzielnie przygotować?

A. mieszankę z chlorowodorkiem papaweryny

B. mieszankę pediatryczną do wlewu dożylnego

C. roztwór doksorubicyny

D. krople do oczu z siarczanem atropiny

Mieszanka z chlorowodorkiem papaweryny jest OK i w zasadzie wpasowuje się w to, co mogą robić technicy farmaceutyczni w aptekach. Chlorowodorek papaweryny to lek, który znajdziesz przy terapii bólów skurczowych i w leczeniu różnych problemów, jak choroby układu pokarmowego czy układu moczowego. Jak chcesz to przygotować, musisz znać proporcje i umieć pracować w aseptycznych warunkach. Na przykład, możesz przygotować krople doustne z papaweryny, które pacjent dostanie w odpowiednich dawkach, dopasowanych do jego zdrowia. W moim odczuciu, sporządzanie leków to nie tylko skill, ale też spora odpowiedzialność. Technicy powinni pamiętać o wszystkich zasadach i standardach, żeby leki były bezpieczne i skuteczne. A i nie zapomnij o dokumentacji – przygotowane specyfiki muszą być odpowiednio opisane, żeby wszystko było zgodne z jakością.

Pytanie 25

Leki recepturowe 1, 2, 3, 4 powinny być sporządzone odpowiednio w postaci:

1
 Rp.
 Aquae Calcis                50,0
 Lini olei                   50,0
 M.f. ..........

2
 Rp.
 Aminophyllini                 0,06
 Cacao olei                    q.s.
 M.f. ..........

3
 Rp.
 Ephedrini hydrochloridi          0,1
 0,9% Sol. Natrii chloridi       20,0
 M.f. ..........

4
 Rp.
 Calcii carbonatis                  2,0
 Magnesii oxidi                     1,0
 Gummi arabici mucilaginis         10,0
 Aquae                             40,0
 M.f. ..........

A. 1 – Suspensio, 2 – Suppositoria, 3 – Emulsio, 4 – Solutio

B. 1 – Linimentum, 2 – Suspensio, 3 – Solutio, 4 – Emulsio

C. 1 – Solutio, 2 – Suspensio, 3 - Guttae, 4 – Emulsio

D. 1 – Linimentum, 2 – Suppositoria, 3 – Guttae, 4 – Suspensio

Odpowiedź jest prawidłowa, ponieważ klasyfikacja leków recepturowych została przeprowadzona zgodnie z ich właściwościami oraz zastosowaniem w farmakoterapii. Linimentum, które jest wymienione jako pierwszy lek, to preparat stosowany na skórę, łączący składniki olejowe i wodne, co umożliwia lepsze wchłanianie substancji czynnych. Przykładem zastosowania linimentu jest jego wykorzystanie w leczeniu stanów zapalnych mięśni i stawów. Suppositoria, czyli czopki, są formą leku, która ma na celu aplikację doodbytniczą, co jest istotne w przypadku pacjentów z problemami z przewodem pokarmowym, gdzie inne drogi podania mogą być utrudnione. Guttae, czyli krople, wykorzystywane są często w okulistyce i otolaryngologii dla lokalnego działania w obrębie oczu, uszu czy nosa. Na końcu, suspensio to forma płynna, w której cząstki stałe są zawieszone w cieczy, co jest przydatne w przypadku substancji, które nie rozpuszczają się w wodzie, zapewniając ich skuteczne podanie. Analizując klasyfikację i zastosowanie tych leków zgodnie z aktualnymi standardami farmaceutycznymi, można potwierdzić, że odpowiedź odzwierciedla zasady dobrej praktyki farmaceutycznej.

Pytanie 26

Wyznacz procentowe stężenie roztworu, który zawiera 0,56 g substancji w 140,0 g roztworu.

A. 0,2%

B. 0,4%

C. 0,5%

D. 0,1%

Obliczanie stężenia procentowego roztworu to tak naprawdę wyrażenie masy substancji w odniesieniu do całej masy roztworu. W tym przypadku mamy 0,56 g substancji i 140,0 g roztworu. Żeby to policzyć, używamy wzoru: (masa substancji / masa roztworu) * 100%. Po podstawieniu danych wychodzi nam: (0,56 g / 140,0 g) * 100% = 0,4%. Taki sposób przedstawiania stężenia jest mega ważny w laboratoriach czy przemyśle, bo jak robimy roztwory, to muszą być dokładne. Jeśli stosujemy normy, jak ISO czy ASTM, to mamy pewność, że wszystko jest zgodne z wymaganiami jakościowymi, co ma ogromne znaczenie, zwłaszcza w farmacji czy biotechnologii. Na co dzień, wiedza o stężeniu procentowym pomaga nam dobrze przygotować roztwory do badań czy syntez chemicznych, a to ma bezpośredni wpływ na wyniki naszych doświadczeń i ich powtarzalność.

Pytanie 27

Jakiej z wymienionych czynności nie przeprowadza się w trakcie przygotowywania naparu z roślin zawierających glikozydy nasercowe?

A. Zalanie surowca zimną wodą i podgrzewanie na łaźni wodnej przez 30 minut

B. Zalanie surowca wrzącą wodą i podgrzewanie na łaźni wodnej przez 15 minut

C. Odważenie surowca

D. Przecedzenie naparu

Zalanie surowca zimną wodą i ogrzanie na łaźni wodnej przez 30 minut jest niewłaściwą metodą przygotowania naparu z surowców roślinnych zawierających glikozydy nasercowe, ponieważ glikozydy te są wrażliwe na wysoką temperaturę. Dlatego odpowiednia technika przygotowania naparu polega na zalaniu surowca wrzącą wodą i utrzymaniu go na łaźni wodnej przez określony czas (najczęściej 15 minut). Wysoka temperatura umożliwia skuteczne wydobycie substancji aktywnych, co jest kluczowe dla uzyskania właściwego działania terapeutycznego. Przykładem zastosowania tej metody może być przygotowanie herbaty z liści pokrzywy, gdzie proces ekstrakcji substancji czynnych jest kluczowy dla uzyskania korzyści zdrowotnych, takich jak działanie przeciwzapalne czy moczopędne. W praktyce, przestrzeganie tych zasad jest zgodne z wytycznymi farmakopealnymi, które określają metody ekstrakcji substancji czynnych z surowców roślinnych.

Pytanie 28

W kapsułkach skrobiowych nie powinno się stosować proszków zawierających substancje

A. o intensywnym zapachu

B. barwne

C. wilgotniejące

D. trudno rozpuszczalne w wodzie

Odpowiedź "wilgotniejące" jest prawidłowa, ponieważ substancje o właściwościach higroskopijnych mogą wchłaniać wilgoć z otoczenia, co prowadzi do rozkładu i destabilizacji struktury kapsułek skrobiowych. Kapsułki takie są projektowane w celu ochrony substancji czynnych przed wpływem czynników zewnętrznych, a ich integralność może zostać naruszona przez wilgoć, co w rezultacie obniża efektywność farmaceutyczną preparatu. Praktyczne przykłady obejmują stosowanie kapsułek skrobiowych w suplementach diety zawierających witaminy lub minerały, które są wrażliwe na wilgoć. W takich przypadkach, dodanie substancji wilgotniejących, jak np. sole czy niektóre oleje, może prowadzić do rozkładu kapsułek i utraty ich właściwości. Dlatego ważne jest, aby produkty zawierające składniki o właściwościach higroskopijnych były starannie przechowywane w odpowiednich warunkach, co jest zgodne z zaleceniami farmakopealnymi oraz dobrymi praktykami produkcyjnymi (GMP).

Pytanie 29

Termin "substancja jest rozpuszczalna we wrzącej wodzie, słabo rozpuszczalna w wodzie oraz w etanolu 96% v/v" sugeruje, że aby przygotować 100g wodnego roztworu tej substancji, należy ją rozpuścić

A. we wrzącej wodzie i po schłodzeniu uzupełnić wodą do 100,0g

B. w mieszance wody i etanolu 96% v/v (1:1) w temperaturze pokojowej

C. w małej ilości etanolu 96% v/v i uzupełnić do 100,0g wodą

D. w 99,0g wody o temperaturze pokojowej

Odpowiedź nr 3 jest prawidłowa, ponieważ rozpuszczalność substancji we wrzącej wodzie zapewnia maksymalne rozpuszczenie, co jest kluczowe dla osiągnięcia odpowiedniego stężenia w roztworze. Substancje, które są trudnorozpuszczalne w wodzie w temperaturze pokojowej wymagają wyższej temperatury, aby zwiększyć energię kinetyczną cząsteczek, co sprzyja ich rozpuszczaniu. W praktyce chemicznej, gdy tworzymy roztwory, ważne jest, by najpierw rozpuścić substancję w odpowiednim rozpuszczalniku, a następnie dopełnić wodą do żądanej masy. Przykład zastosowania tej wiedzy można znaleźć w przygotowywaniu leków, gdzie precyzyjne przygotowanie roztworów jest kluczowe dla ich skuteczności. Przygotowując roztwór, dobrze jest również pamiętać o zachowaniu standardów, takich jak zgodność z farmakopeą, co zapewnia bezpieczeństwo i efektywność przygotowywanych roztworów. Dodatkowo, w przypadku substancji, które są rozpuszczalne w podwyższonej temperaturze, warto również monitorować czas oraz temperaturę rozpuszczania, aby uniknąć degradacji substancji czynnej.

Pytanie 30

Absorbcyjne właściwości maści są uzależnione od składników zawartych w podłożu

A. parafiny ciekłej

B. lanoliny

C. wazeliny

D. parafiny stałej

Wybór odpowiedzi związanej z wazeliną, parafiną ciekłą lub stałą wskazuje na pewne nieporozumienia dotyczące właściwości tych substancji. Wazelina, będąca produktem naftowym, charakteryzuje się bardzo niską absorpcją wody, co czyni ją mniej efektywną w kontekście nawilżania skóry. Jej główną funkcją jest tworzenie bariery ochronnej, co jest przydatne w pewnych zastosowaniach, jednak nie wspomaga to procesu nawilżania, który jest kluczowy w przypadku maści. Para naftowa, zarówno w formie ciekłej, jak i stałej, również nie dysponuje właściwościami absorbcyjnymi podobnymi do lanoliny. Ich głównym zadaniem jest działanie emoliencyjne, polegające na utrzymywaniu wilgoci w skórze, a nie na jej wchłanianiu. Często zdarza się, że użytkownicy mylą te substancje z lanoliną, nie dostrzegając różnic w ich działaniu i zastosowaniu. Wiedza o tym, jakie właściwości mają różne składniki, jest kluczowa w formulacji skutecznych preparatów farmaceutycznych. Dlatego istotne jest, aby zrozumieć, że odpowiednie dobieranie składników aktywnych w oparciu o ich funkcje i właściwości fizykochemiczne jest fundamentem skutecznej terapii skórnej oraz wytwarzania maści o pożądanych efektach terapeutycznych.

Pytanie 31

Jeśli połączono 1 L roztworu odczynnika posiadającego stężenie 0,5 mol/L z 9 L wody, to jakie stężenie ma powstały roztwór?

A. 0,25 mol/L

B. 0,1 mol/L

C. 0,05 mol/L

D. 0,5 mol/L

Odpowiedź 0,05 mol/L jest prawidłowa, ponieważ podczas mieszania roztworu odczynnika o stężeniu 0,5 mol/L z 9 L wody, całkowita objętość roztworu wynosi 10 L (1 L roztworu + 9 L wody). Obliczając ilość moli substancji w 1 L roztworu, mamy: 0,5 mol/L * 1 L = 0,5 mola. Następnie, aby znaleźć nowe stężenie, dzielimy ilość moli przez całkowitą objętość roztworu: 0,5 mola / 10 L = 0,05 mol/L. Zrozumienie tego procesu ma zastosowanie w różnych dziedzinach chemii, w tym w laboratoriach analitycznych, gdzie przygotowuje się roztwory o określonych stężeniach do przeprowadzania doświadczeń. Wiedza na temat tego, jak obliczać stężenia po rozcieńczaniu, jest kluczowa w praktycznych zastosowaniach, takich jak przygotowywanie roztworów w farmacji, chemii środowiskowej czy biotechnologii. W każdej z tych dziedzin dokładność w przygotowywaniu roztworów ma znaczący wpływ na wyniki eksperymentów lub procesów.

Pytanie 32

Błędna kalibracja wagi może być przyczyną pomyłki

A. przypadkowego

B. grubego

C. metodycznego

D. systematycznego

Błędy grube, metodologiczne i przypadkowe nie są skutkiem nieprawidłowej kalibracji wagi w taki sposób, jak błędy systematyczne. Błąd gruby, na przykład, pojawia się wskutek pojedynczych, ekstremalnych pomiarów, które mogą być wynikiem ludzkiej pomyłki lub awarii sprzętu. W przeciwieństwie do błędów systematycznych, które mają stały charakter, błędy grube są sporadyczne i mogą być łatwo zidentyfikowane i pominięte w analizie wyników. Błąd metodologiczny odnosi się do sytuacji, w których proces pomiarowy jest przeprowadzany w sposób niewłaściwy, na przykład przez nieodpowiednią technikę ważenia, co może prowadzić do nieprawidłowych wyników, ale nie jest bezpośrednio związane z kalibracją samego sprzętu. Z kolei błędy przypadkowe są wynikiem nieprzewidywalnych fluktuacji i są z natury losowe, co odróżnia je od błędów systematycznych, które są powtarzalne i zdefiniowane przez stałe odchylenie od wartości prawdziwej. W praktyce, zrozumienie różnicy między tymi rodzajami błędów jest kluczowe dla prowadzenia rzetelnych badań i zapewnienia jakości w pomiarach, co jest zgodne z najlepszymi praktykami w dziedzinie metrologii.

Pytanie 33

Jakie substancje pełnią rolę korrigens w procesie przygotowywania mieszanek?

A. czwartorzędowe związki amoniowe

B. pochodne celulozy

C. syropy

D. nipaginy

Syropy są powszechnie stosowane jako corrigens smaku w przemyśle spożywczym. Pełnią one funkcję nie tylko poprawiającą smak, ale także wpływają na teksturę oraz stabilność produktów. Przykładem mogą być syropy owocowe, które dodawane są do napojów, deserów i przetworów, aby zwiększyć ich słodkość oraz nadać charakterystyczny aromat. Wybór odpowiedniego syropu zależy od pożądanej profilu smakowego oraz zastosowania końcowego produktu. Standardy branżowe, takie jak HACCP (Analiza Zagrożeń i Krytyczne Punkty Kontroli), podkreślają znaczenie jakości składników używanych w produkcji, dlatego syropy muszą spełniać określone normy czystości i bezpieczeństwa. Użycie syropów w mieszankach smakowych jest uzasadnione ich zdolnością do łatwego rozpuszczania oraz mieszania z innymi składnikami, co czyni je efektywnym narzędziem w kreowaniu pożądanych smaków.

Pytanie 34

W jakiej kolejności powinno się połączyć składniki leku, aby sporządzić 'lege artis' maść według recepty?

Rp.

Mentholi                0,5
Zinci oxidi             7,0
Talci                   5,0
Vaselini albi     ad   50,0
M.f. ung.
D.S. Zewnętrznie.

A. Rozpuścić wszystkie składniki w stopionej wazelinie i zemulgować z podłożem.

B. Wymieszać wszystkie składniki stałe i rozproszyć w wazelinie.

C. Mentol rozetrzeć w moździerzu, wymieszać z pozostałymi składnikami stałymi i dodać wazelinę.

D. Mentol rozpuścić w wazelinie, pozostałe składniki zawiesić w podłożu.

Poprawna odpowiedź to mentol rozpuszczony w wazelinie, a pozostałe składniki zawieszone w podłożu. Rozpuszczanie mentolu w wazelinie jest zgodne z zasadami farmacji recepturowej, które wymagają, by substancje aktywne, możliwe do rozpuszczenia, były wprowadzone do bazy jako pierwsze. Wazelinę stosuje się jako podłoże maści, a jej właściwości umożliwiają efektywne rozpuszczanie substancji lipofilowych, takich jak mentol. Pozostałe składniki, takie jak tlenek cynku i talk, są substancjami nierozpuszczalnymi, które powinny być zawieszone w podłożu, co zapewnia ich równomierne rozmieszczenie w maści. Takie podejście jest zgodne z praktykami farmaceutycznymi, które wskazują na konieczność zapewnienia jednorodności leku oraz skuteczności terapeutycznej. Zastosowanie odpowiedniej kolejności w łączeniu składników jest kluczowe dla uzyskania stabilnego produktu farmaceutycznego, co ma bezpośredni wpływ na jego działanie oraz bezpieczeństwo stosowania.

Pytanie 35

Ammonii sulfobituminosulfonas może być użyty do przygotowania poniższych postaci leku?

A. kapsułek, maści, past

B. roztworów wodnych, globulek, czopków, maści

C. kropli, mikstur, tabletek

D. roztworów parafinowych, kropli do płukań

Ammonii sulfobituminosulfonas to niezła substancja, którą można stosować w różnych formach leków. Roztwory wodne, globulki, czopki i maści to typowe opcje w farmacji. Roztwory wodne są super, gdy trzeba szybko podać lek i żeby działał od razu, a globulki czy czopki są lepsze dla tych, którzy mają problem z przyjmowaniem tabletek, na przykład jak ktoś ma wymioty. Maści natomiast fajnie sprawdzają się w terapii miejscowej, bo można je stosować dokładnie tam, gdzie są potrzebne. Ważne jest, żeby wybrać odpowiednią formę leku, bo to naprawdę może zdziałać cuda w leczeniu, zwłaszcza jeśli weźmiemy pod uwagę, co pacjent potrzebuje i jaką ma chorobę. Dobrze dobrane leki mogą znacznie poprawić życie pacjenta, więc warto się nad tym dobrze zastanowić.

Pytanie 36

Zgodnie z FPVI, maksymalna pojedyncza dawka doustna chlorowodorku efedryny wynosi 0,075. Jaka jest MDJ dla 8-letniego dziecka?

A. 0,03

B. 0,25

C. 0,02

D. 0,035

Odpowiedź 0,03 mg/kg masy ciała jest prawidłowa w kontekście maksymalnej dawki jednorazowej chlorowodorku efedryny dla dzieci. Zgodnie z wytycznymi Farmakopei Polskiej (FPVI), maksymalna dawka doustna dla efedryny wynosi 0,075 mg. Aby obliczyć maksymalną dawkę jednorazową (MDJ) dla 8-letniego dziecka, przyjmuje się, że średnia masa ciała 8-latka wynosi około 25 kg. Zatem obliczenie MDJ polega na zastosowaniu wzoru: 0,075 mg * (25 kg/50 kg), co prowadzi do wyniku 0,03 mg. Stosowanie efedryny w pediatrii wymaga szczególnej ostrożności ze względu na różnice w metabolizmie leków w dzieciństwie. W praktyce klinicznej ważne jest, aby uwzględniać powyższe zasady w kontekście bezpieczeństwa pacjenta oraz skuteczności farmakoterapii. Warto również zwrócić uwagę, że stosowanie efedryny powinno być ściśle monitorowane, a jej dawkowanie dostosowywane indywidualnie do potrzeb pacjenta, co jest zgodne z dobrą praktyką medyczną oraz wytycznymi klinicznymi.

Pytanie 37

Ile jodu potrzeba do przygotowania 250,0 g Płynu Lugola według przepisu farmakopealnego?

IODI SOLUTIO AQUOSA

PRZYGOTOWANIE
Kalii iodidum      2,0
Iodum              1,0
Aqua purificata   97,0

A. 2,50 g

B. 2,58 g

C. 0,97 g

D. 1,00 g

Odpowiedź 2,50 g jest poprawna, ponieważ wynika z zastosowania proporcji w przygotowaniu Płynu Lugola. W standardowych praktykach farmakopealnych na 100 g tego płynu przypada 1 g jodu, co oznacza, że w 250 g płynu potrzebujemy pięciokrotnie więcej jodu. Obliczenia opierają się na prostym przeliczeniu: 1 g jodu na 100 g płynu, co skalujemy do 250 g, uzyskując 2,50 g jodu. Przygotowywanie Płynu Lugola z właściwą ilością jodu jest kluczowe w farmacji, ponieważ nieprawidłowe proporcje mogą wpływać na skuteczność terapeutyczną oraz bezpieczeństwo stosowania. Zastosowanie tego rozwiązania jest powszechne w farmacji i medycynie, gdzie precyzyjne formuły są niezbędne dla zachowania jakości. Dodatkowo, znajomość takich proporcji jest istotna także w kontekście produkcji i kontroli jakości leków.

Pytanie 38

Z surowców roślinnych uzyskuje się

A. intrakt

B. napar

C. nalewkę standaryzowaną

D. ekstrakt płynny

Odpowiedzi takie jak wyciąg płynny, odwar i nalewka standaryzowana są inne formy ekstraktów roślinnych, które jednak różnią się pod względem metody przygotowania oraz zastosowania. Wyciąg płynny, zazwyczaj uzyskiwany z suszonych roślin, może mieć inną koncentrację substancji czynnych, co wpływa na jego skuteczność. Proces uzyskiwania wyciągu płynnego polega na rozpuszczaniu roślin w cieczy, najczęściej w alkoholu lub wodzie, co nie zawsze przynosi oczekiwane efekty terapeutyczne. Odwar, z kolei, to forma ekstraktu, w której rośliny gotuje się w wodzie przez dłuższy czas, co może prowadzić do degradacji niektórych cennych składników, a także obniżać ich biodostępność. Nalewka standaryzowana to preparat alkoholowy, który jest wytwarzany z określonej ilości surowca roślinnego i alkoholu, jednak jej skuteczność może być różna w zależności od proporcji oraz jakości użytych materiałów. Te podejścia mogą prowadzić do typowych błędów w ocenie skuteczności preparatów roślinnych, ponieważ nie zawsze uwzględniają one indywidualne potrzeby pacjenta czy specyfikę schorzenia. Z tego powodu, wybór odpowiedniej formy ekstraktu jest kluczowy dla skuteczności terapii fitoterapeutycznych.

Pytanie 39

Wprowadzenie cholesterolu do bazy maściowej wpływa na

A. obniżenie trwałości bazy.

B. zmniejszenie liczby kwasowej bazy.

C. zwiększenie liczby wodnej bazy.

D. wzrost trwałości bazy.

Dodanie cholesterolu do podłoża maściowego prowadzi do zwiększenia liczby wodnej podłoża. Cholesterol, będący substancją lipofilową, ma zdolność do interakcji z komponentami lipidowymi w formulacjach. W praktyce oznacza to, że cholesterol może przyczynić się do lepszej stabilizacji emulsji oraz poprawy rozpuszczalności aktywnych składników w podłożu. W wyniku tej interakcji zwiększa się zawartość wody w podłożu, co jest istotne w kontekście zastosowań farmaceutycznych, zwłaszcza w maściach i kremach, które mają na celu nawilżenie i odżywienie skóry. W praktyce, preparaty z cholesterolem są często stosowane w dermatologii, ponieważ poprawiają funkcje barierowe skóry oraz zwiększają biodostępność substancji czynnych. Zgodnie z dobrą praktyką produkcyjną (GMP), ważne jest, aby każdy składnik był starannie dobrany i optymalnie skomponowany, aby osiągnąć pożądane efekty terapeutyczne oraz zapewnić pacjentom najwyższą jakość preparatów.

Pytanie 40

Przygotowania w warunkach aseptycznych nie wymagają

A. maści zawierające antybiotyki

B. krople do oczu

C. płyny do mycia ran

D. roztwory do stosowania doustnego

Roztwory doustne nie muszą być przygotowywane w aseptycznych warunkach, bo są przeznaczone do podawania przez usta. To znaczy, że nie muszą być sterylne. Przykłady? Roztwory elektrolitowe czy inne leki do terapii doustnej. Te preparaty nie wchodzą bezpośrednio do ciała, więc nie ma tak dużego ryzyka. Choć w produkcji tych roztworów stosuje się pewne standardy jakościowe, to nie są one tak rygorystyczne jak w przypadku preparatów do iniekcji. Ważne jest, żeby zapewnić czystość mikrobiologiczną, ale niekoniecznie pełną sterylność. Dobre praktyki w produkcji to przede wszystkim kontrola jakości surowców i gotowych produktów oraz monitorowanie, jak są przechowywane i transportowane. To wystarcza, żeby pacjenci mogli czuć się bezpiecznie.

Rozpocznij nowy egzamin

Powrót do strony głównej