Wyniki egzaminu

Nowy egzamin

Informacje o egzaminie:

Zawód: Technik elektryk
Kwalifikacja: ELE.05 - Eksploatacja maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych
Data rozpoczęcia: 16 listopada 2025 20:17
Data zakończenia: 16 listopada 2025 20:26

Egzamin zdany!

Wynik: 33/40 punktów (82,5%)

Wymagane minimum: 20 punktów (50%)

Pochwal się swoim wynikiem!

Facebook

X.com

Szczegółowe wyniki:

Pytanie 1

Wirnik w szlifierce uległ uszkodzeniu. Na schemacie z dokumentacji techniczno-ruchowej jest on oznaczony numerem

A. 12

B. 35

C. 9

D. 50

Odpowiedź 9 jest właściwa, ponieważ zgodnie z dokumentacją techniczno-ruchową, wirnik szlifierki oznaczony jest właśnie tym numerem. Znajomość oznaczeń w dokumentacji jest kluczowa dla efektywnego przeprowadzania konserwacji oraz napraw urządzeń. Na przykład, w przypadku wymiany uszkodzonego wirnika, technik powinien korzystać z dokumentacji, aby zidentyfikować odpowiednią część zamienną. Oznaczenia w dokumentacji są często zgodne z normami branżowymi, takimi jak ISO 9001, które podkreślają znaczenie dokumentacji w zarządzaniu jakością. Używanie właściwych numerów oznaczeń pozwala na przyspieszenie procesu naprawy i minimalizację przestojów w pracy. Również, dla techników i inżynierów, umiejętność szybkiego lokalizowania i identyfikowania części przy pomocy oznaczeń jest niezbędna w codziennej pracy, co wpływa na efektywność i bezpieczeństwo procesów produkcyjnych.

Pytanie 2

Jaka jest podstawowa funkcja wyłącznika różnicowoprądowego?

A. Ochrona przed przeciążeniem obwodu

B. Regulacja napięcia wyjściowego

C. Ochrona przed porażeniem poprzez wykrycie różnicy prądów w przewodach

D. Przekształcenie prądu przemiennego na stały

Wyłącznik różnicowoprądowy jest kluczowym elementem systemów ochrony elektrycznej, którego głównym zadaniem jest zapobieganie porażeniom prądem elektrycznym. Działa on na zasadzie wykrywania różnicy pomiędzy prądem wpływającym a wypływającym z urządzenia lub instalacji. Jeśli taka różnica zostanie wykryta, oznacza to, że część prądu gdzieś 'ucieka', co może sugerować uszkodzenie izolacji lub kontakt prądu z osobą. W praktyce wyłącznik różnicowoprądowy automatycznie odłącza zasilanie w momencie wykrycia tego typu anomalii, minimalizując ryzyko porażenia. To urządzenie jest szeroko stosowane w instalacjach domowych i przemysłowych, zapewniając dodatkową warstwę ochrony w miejscach, gdzie mogą występować uszkodzenia izolacji lub wilgoć. Warto pamiętać, że nie zastępuje on standardowych zabezpieczeń nadprądowych, ale uzupełnia je, oferując ochronę przed skutkami niekontrolowanego przepływu prądu do ziemi. W kontekście bezpieczeństwa użytkownika wyłącznik różnicowoprądowy jest nieocenionym narzędziem, które powinno być standardem w każdej nowoczesnej instalacji elektrycznej.

Pytanie 3

Jaki przyrząd jest przeznaczony do bezpośredniego pomiaru współczynnika mocy w silniku indukcyjnym?

A. Fazomierz

B. Częstościomierz

C. Watomierz

D. Waromierz

Fazomierz jest narzędziem pomiarowym, które umożliwia bezpośredni pomiar współczynnika mocy silników indukcyjnych, co jest kluczowe w analizie efektywności energetycznej. Współczynnik mocy jest miarą, która informuje o proporcji mocy czynnej, która wykonuje pracę, do mocy pozornej, która jest dostarczana do obwodu. Użycie fazomierza pozwala na dokładne określenie, jak energia jest wykorzystywana przez silnik, co jest szczególnie istotne w kontekście optymalizacji pracy urządzeń oraz redukcji kosztów energii. W praktyce, podczas rutynowych kontroli silników w zakładach przemysłowych, fazomierz może być używany do oceny pracy silników, co pozwala na identyfikację problemów z ich wydajnością. Utrzymywanie współczynnika mocy na odpowiednim poziomie jest również zgodne z wymaganiami wielu dostawców energii, którzy mogą stosować kary finansowe dla użytkowników z niskim współczynnikiem mocy. Poznanie i zrozumienie zasad pomiaru współczynnika mocy jest zatem istotne dla inżynierów i techników zajmujących się zarządzaniem energią.

Pytanie 4

W systemach elektrycznych o niskim napięciu uzupełniająca ochrona przed porażeniem elektrycznym polega na

A. zainstalowaniu podwójnej lub wzmocnionej izolacji elektrycznej

B. wykonaniu ochronnych połączeń wyrównawczych miejscowych

C. umieszczeniu elementów czynnych poza zasięgiem rąk

D. zastosowaniu separacji elektrycznej pojedynczego odbiornika

Wybór odpowiedzi dotyczącej wykonania ochronnych połączeń wyrównawczych miejscowych jest prawidłowy, ponieważ te połączenia mają na celu zminimalizowanie ryzyka porażenia prądem elektrycznym w sytuacji awaryjnej, zapewniając jednocześnie odpowiednie warunki ochrony przed uszkodzeniami. Ochronne połączenia wyrównawcze miejscowe polegają na połączeniu metalowych elementów instalacji elektrycznej lub obudów urządzeń z systemem uziemiającym. Dzięki temu w momencie wystąpienia uszkodzenia, prąd zwarciowy jest kierowany do uziemienia, co zmniejsza potencjał elektryczny na obudowach urządzeń, a tym samym minimalizuje ryzyko porażenia użytkowników. Przykładem zastosowania tej metody mogą być instalacje w łazienkach, gdzie stosuje się specjalne połączenia wyrównawcze, aby zapewnić bezpieczeństwo w obszarach narażonych na kontakt z wodą. Zgodnie z normą PN-IEC 60364-5-54, wykonanie tych połączeń jest kluczowym elementem zapewniającym bezpieczeństwo w obszarach niskich napięć, co czyni tę odpowiedź szczególnie istotną w kontekście ochrony przed porażeniem elektrycznym.

Pytanie 5

Aby ocenić efektywność ochrony przeciwporażeniowej w silniku trójfazowym działającym w systemie TN-S, konieczne jest przeprowadzenie pomiaru

A. czasu reakcji przekaźnika termobimetalowego

B. impedancji pętli zwarcia w instalacji

C. rezystancji uzwojeń fazowych silnika

D. prądu zadziałania wyłącznika instalacyjnego nadprądowego

Pomiar impedancji pętli zwarcia jest kluczowym elementem oceny skuteczności ochrony przeciwporażeniowej w systemach TN-S. W systemach tych, ochrona przed porażeniem elektrycznym opiera się na zastosowaniu bardzo niskiej impedancji pętli zwarcia, co zapewnia szybkie zadziałanie wyłączników nadprądowych w przypadku zwarcia. Zgodnie z normą PN-EN 60364, impedancja pętli zwarcia powinna być na tyle niska, aby czas zadziałania zabezpieczeń nie przekraczał 0,4 sekundy w obwodach zasilających urządzenia o dużych mocach. W praktyce, pomiar ten wykonuje się za pomocą specjalistycznych urządzeń pomiarowych, które pozwalają na określenie wartości impedancji oraz ocenę stanu instalacji. Regularne kontrole tej wartości są istotne, gdyż zmiany w instalacji, takie jak korozja połączeń czy uszkodzenia izolacji, mogą prowadzić do wzrostu impedancji, co z kolei zwiększa ryzyko porażenia prądem. Dzięki pomiarom impedancji pętli zwarcia można szybko zdiagnozować potencjalne zagrożenia oraz podjąć odpowiednie działania naprawcze, co przyczynia się do poprawy bezpieczeństwa użytkowników.

Pytanie 6

Jakie będą konsekwencje podniesienia częstotliwości napięcia zasilającego stojan w trakcie działania trójfazowego silnika indukcyjnego?

A. Wzrost prędkości obrotowej wirnika silnika

B. Całkowite zniszczenie wirnika silnika

C. Nawrót wirnika silnika

D. Spadek prędkości obrotowej wirnika silnika

Zwiększenie częstotliwości napięcia zasilania stojana trójfazowego silnika indukcyjnego prowadzi do podwyższenia prędkości obrotowej wirnika zgodnie z zasadą synchronizacji. W silnikach indukcyjnych prędkość obrotowa wirnika jest ściśle związana z częstotliwością zasilania, co wynika z relacji: n = 120 * f / p, gdzie n to prędkość obrotowa w obr/min, f to częstotliwość w Hz, a p to liczba par biegunów. Zwiększenie częstotliwości powoduje, że wirnik osiąga wyższą prędkość, co ma zastosowanie w różnych procesach przemysłowych, gdzie wymagana jest regulacja prędkości napędu, na przykład w systemach transportowych czy w automatyce przemysłowej. W praktyce możemy wykorzystać falowniki, które umożliwiają precyzyjne sterowanie częstotliwością, a tym samym prędkością obrotową silnika, co optymalizuje zużycie energii i zwiększa efektywność procesów. Warto również zauważyć, że zgodnie z normami IEC 60034, projektowanie systemów napędowych powinno uwzględniać odpowiednie parametry zasilania, co wpływa na trwałość i wydajność silników."

Pytanie 7

W trakcie serwisowania silnika indukcyjnego jednofazowego pracownik przez przypadek zamienił miejscami kondensator rozruchowy o pojemności 300 µF z kondensatorem roboczym o pojemności 50 µF. Jakie mogą być konsekwencje tego błędu?

A. Zniszczenie kondensatora 50 µF podczas uruchamiania silnika

B. Silnik zmieni swój kierunek obrotów

C. Uszkodzenie uzwojenia pomocniczego po kilku minutach działania silnika

D. Silnik nie włączy się

Istnieje kilka nieporozumień związanych z błędnymi odpowiedziami. Zamiana kondensatora rozruchowego z kondensatorem pracy nie spowoduje uszkodzenia kondensatora 50 µF w chwili rozruchu, ponieważ kondensator ten nie jest przeznaczony do pracy w warunkach rozruchowych. Jego zadaniem jest podtrzymywanie momentu obrotowego podczas pracy silnika. Dodatkowo, zmiana kierunku wirowania silnika nie jest możliwa w tej sytuacji. Kierunek obrotów silnika indukcyjnego jednofazowego jest determinowany przez przesunięcie fazowe, które nie zostanie osiągnięte przy użyciu niewłaściwego kondensatora. Co więcej, twierdzenie, że uzwojenie pomocnicze może się uszkodzić po kilku minutach pracy, jest również błędne, ponieważ w rzeczywistości silnik po prostu nie uruchomi się, co zapobiegnie jego uszkodzeniu. Kluczowym błędem myślowym w tych odpowiedziach jest niezrozumienie zasady działania kondensatorów w silnikach jednofazowych, co prowadzi do nieprawidłowych wniosków o skutkach zamiany kondensatorów. Zastosowanie niewłaściwego kondensatora w systemach elektrycznych może prowadzić do nieodwracalnych uszkodzeń, dlatego istotne jest przestrzeganie zaleceń producentów oraz standardów branżowych przy konserwacji i naprawie urządzeń elektrycznych.

Pytanie 8

Kto jest zobowiązany do opracowania planów regularnych przeglądów oraz konserwacji instalacji elektrycznej w obiekcie mieszkalnym?

A. Organ inspekcji technicznej

B. Właściciel lub zarządca nieruchomości

C. Dostawca energii elektrycznej

D. Użytkownicy mieszkań

Właściciel lub zarządca budynku jest odpowiedzialny za sporządzenie planów okresowych kontroli i napraw instalacji elektrycznej, co wynika z przepisów prawa budowlanego oraz standardów dotyczących zarządzania budynkami. Właściciel budynku ma obowiązek zapewnienia bezpieczeństwa instalacji elektrycznej, co obejmuje regularne przeglądy, które mogą wykryć potencjalne zagrożenia, takie jak przestarzałe komponenty, uszkodzenia mechaniczne czy nieprawidłowe połączenia. W praktyce, właściciele i zarządcy często korzystają z usług wyspecjalizowanych firm zajmujących się audytem i konserwacją instalacji elektrycznych. Dobre praktyki branżowe wskazują, że takie kontrole powinny być przeprowadzane co najmniej raz w roku, a szczególnie w przypadku starszych budynków, gdzie ryzyko awarii jest wyższe. Dodatkowo, zgodnie z normą PN-IEC 60364-6, regularne inspekcje są kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa użytkowników oraz minimalizacji ryzyka pożarowego. Właściciele powinni również prowadzić dokumentację tych przeglądów, co jest istotne nie tylko dla utrzymania standardów, ale także w kontekście ewentualnych roszczeń ubezpieczeniowych.

Pytanie 9

Która z wymienionych czynności nie jest częścią oceny stanu technicznego podczas przeglądu układu napędowego z wykorzystaniem przekształtnika energoelektronicznego?

A. Weryfikacja jakości zabezpieczeń nadprądowych oraz zmiennozwarciowych

B. Ocena czystości filtrów powietrza chłodzącego

C. Kontrola połączeń stykowych

D. Sprawdzenie natężenia oświetlenia na stanowisku obsługi układu napędowego

Sprawdzanie natężenia oświetlenia na stanowisku obsługi układu napędowego to nie to samo, co przegląd stanu technicznego tego układu. Jak dla mnie, w takim przeglądzie powinniśmy skupić się na kluczowych aspektach, które wpływają na to, czy układ działa wydajnie i bezpiecznie. Na przykład, trzeba by sprawdzić zabezpieczenia nadprądowe i zmiennozwarciowe, bo one chronią urządzenia przed uszkodzeniem, gdy coś idzie nie tak, jak powinno. I nie zapominajmy o połączeniach stykowych, które odpowiadają za przekazywanie sygnałów elektrycznych. Filtry powietrza chłodzącego też mają ogromne znaczenie, bo odpowiednia temperatura pracy układu wpływa na jego długowieczność. Zadbanie o te wszystkie aspekty to klucz do efektywności operacyjnej oraz bezpieczeństwa użycia systemów z przekształtnikami. Przeglądy zgodne z normami, jak IEC 60204, mogą pomóc w uniknięciu awarii i sprawić, że układy napędowe będą działały jak należy.

Pytanie 10

Korzystając z tabeli, w której zamieszczono dopuszczalne wartości obciążalności prądowej długotrwałej, dobierz przekrój przewodów jednożyłowych typu DY do wykonania trójfazowego obwodu instalacji mieszkaniowej ułożonej w rurach. Obwód ma zasilać odbiorniki energii elektrycznej o łącznej mocy znamionowej 16 kVA przy napięciu znamionowym 400 V.

	Przekrój przewodu mm²	Jeden lub kilka przewodów 1-żyłowych ułożonych w rurze		Przewody płaszczowe, rurowe, wtynkowe		Przewody gołe
	Przekrój przewodu mm²	Żyła Cu, A	Żyła Al., A	Żyła Cu, A	Żyła Al, A	Żyła Cu, A	Żyła Al, A
A.	1,0	11	-	15	-	19	-
B.	1,5	15	-	18	-	24	-
C.	2,5	20	15	26	20	32	26
D.	4,0	25	20	34	27	42	33

A. B.

B. D.

C. C.

D. A.

Odpowiedź D jest poprawna, ponieważ została oparta na właściwych obliczeniach. Aby dobrać odpowiedni przekrój przewodów jednożyłowych typu DY, należy najpierw obliczyć prąd obciążenia obwodu trójfazowego. Moc znamionowa wynosząca 16 kVA przy napięciu 400 V prowadzi do obliczenia prądu obciążenia jako 16 kVA / (√3 * 400 V) co daje około 23.09 A. Z tabeli obciążalności prądowej wynika, że przewód o przekroju 4 mm² ma obciążalność 25 A, co przewyższa wymaganą wartość prądu. W praktyce, stosowanie odpowiednich przekrojów przewodów jest kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa i niezawodności instalacji elektrycznych. Przewody o niewłaściwym przekroju mogą się przegrzewać, co może prowadzić do uszkodzeń, a nawet pożaru. W zainstalowanych systemach elektrycznych zaleca się także stosowanie kabelków o zapasie mocy, co pozwala na przyszłe rozbudowy instalacji oraz może pomóc w uniknięciu potencjalnych problemów.

Pytanie 11

Jak często powinno się wykonywać przeglądy instalacji elektrycznej w obiektach o napięciu znamionowym 230/400 V?

A. Nie rzadziej niż co 10 lat

B. Nie rzadziej niż co 5 lat

C. Tylko po wymianie elementów instalacji

D. Tylko po przeprowadzonym remoncie budynku

Odpowiedź 'Nie rzadziej niż co 5 lat' jest całkiem zgodna z tym, co mówi prawo i zalecenia dotyczące bezpieczeństwa instalacji elektrycznych, jak normy PN-IEC 60364. Regularne przeglądy instalacji elektrycznej są mega ważne, bo pozwalają upewnić się, że wszystko działa jak należy i że użytkownicy są bezpieczni. Jak robi się inspekcje co 5 lat, można wcześniej wychwycić jakieś awarie czy zużycie materiałów, które mogą potem przynieść poważne kłopoty, jak pożar. Na przykład, wyłączniki różnicowoprądowe mogą z wiekiem przestać działać właściwie przez różne uszkodzenia. Dodatkowo, regularne kontrole pozwalają też dostosować instalacje do nowszych wymagań technologicznych, co jest szczególnie ważne teraz, gdy jest coraz więcej urządzeń elektrycznych w domach. Dlatego dbanie o te przeglądy to nie tylko kwestia prawa, ale też racjonalne podejście do bezpieczeństwa i efektywności budynku.

Pytanie 12

Aby zidentyfikować części silników w wersji przeciwwybuchowej, które mają podwyższoną temperaturę, przeprowadza się pomiary temperatury ich obudowy. W którym miejscu silnika nie powinno się przeprowadzać tych pomiarów?

A. Na końcu obudowy w rejonie napędu

B. W centralnej części obudowy blisko skrzynki przyłączeniowej

C. W sąsiedztwie pokrywy wentylatora

D. Na tarczy łożyskowej, od strony napędowej w pobliżu pokrywy łożyska

Pomiar temperatury silników w wykonaniu przeciwwybuchowym jest kluczowy dla zapewnienia ich bezpieczeństwa i niezawodności. Wybór odpowiedniego miejsca do pomiaru temperatury jest niezwykle istotny, ponieważ nieprawidłowe lokalizacje mogą prowadzić do błędnych odczytów oraz mogą nie uwzględniać rzeczywistych warunków pracy silnika. W przypadku podwyższonej temperatury obudowy silnika, pomiar w pobliżu pokrywy wentylatora jest niewłaściwy, gdyż to miejsce jest często narażone na wpływ zewnętrznych warunków atmosferycznych oraz może być miejscem intensywnego przepływu powietrza, co prowadzi do fałszywych wskazań. Standardy branżowe, takie jak IEC 60079, określają, że należy unikać pomiaru w tych miejscach, aby zapewnić dokładność i wiarygodność danych. Zamiast tego, pomiary powinny być wykonywane w miejscach, gdzie temperatura jest rzeczywiście reprezentatywna dla stanu silnika, na przykład pośrodku obudowy lub na tarczy łożyskowej, co pozwala na lepsze śledzenie potencjalnych problemów z przegrzewaniem.

Pytanie 13

Jakim kolorem należy oznaczać nieizolowany przewód uziemiający punkt gwiazdowy transformatora SN/nn, który zasilają sieć TN-C, gdy jest wykonany w formie taśmy?

A. Jasnoniebieski

B. Żółto-zielony

C. Zielony

D. Czarny

Oznaczenie przewodów w instalacjach elektrycznych jest kluczowym aspektem, który ma bezpośredni wpływ na bezpieczeństwo użytkowania instalacji. Wybór barwy zielonej dla przewodu uziemiającego jest błędny, ponieważ zarezerwowane jest to dla przewodów ochronnych, jednak nie jest zalecane do oznaczania przewodów uziemiających. Zielony kolor mógłby prowadzić do nieporozumień i pomyłek w instalacjach, gdzie ważne jest, aby przewody były właściwie identyfikowane. Przewód czarny, z drugiej strony, jest najczęściej używany w systemach jako przewód fazowy, co również czyni go niewłaściwym wyborem dla uziemienia, gdyż może wprowadzać w błąd podczas wykonywania prac serwisowych. Jasnoniebieski kolor oznacza przewody neutralne, co także kłóci się z wymaganiami dotyczącymi uziemienia. Pomieszanie oznaczeń jest typowym błędem, który może wystąpić, gdy nie ma pełnego zrozumienia norm i standardów dotyczących kolorów przewodów w instalacjach elektrycznych. W przypadku punktów gwiazdowych transformatorów SN/nn, istotne jest, aby przewody uziemiające były wyraźnie oznaczone w sposób jednoznaczny i zgodny z normami, co umożliwia ich łatwą identyfikację i minimalizuje ryzyko porażenia prądem w sytuacjach awaryjnych.

Pytanie 14

Czas pomiędzy kolejnymi kontroli oraz próbami instalacji elektrycznych w budynkach użyteczności zbiorowej nie powinien przekraczać

A. 5 lat

B. 1 rok

C. 2 lata

D. 3 lata

Odpowiedź 5 lat jest poprawna, ponieważ zgodnie z przepisami prawa budowlanego oraz normami dotyczącymi instalacji elektrycznych, szczególnie w kontekście budynków zamieszkania zbiorowego, okres między kolejnymi sprawdzeniami nie powinien przekraczać 5 lat. Regularne kontrole są kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa mieszkańców oraz prawidłowego funkcjonowania instalacji. Przykładowo, w Polskim prawie budowlanym oraz normach PN-IEC 60364-6, podkreśla się konieczność przeprowadzania okresowych przeglądów przez wykwalifikowanych specjalistów, co pozwala na wczesne wykrywanie ewentualnych usterek czy niezgodności z obowiązującymi standardami. W dłuższej perspektywie zaniedbania w tym zakresie mogą prowadzić do poważnych awarii, a także zagrożeń dla życia i zdrowia ludzi oraz mienia. Dobrym przykładem praktycznych zastosowań jest wprowadzenie systemu zarządzania, który przypomina o nadchodzących kontrolach, co zwiększa efektywność i bezpieczeństwo eksploatacji budynków.

Pytanie 15

W instalacji trójfazowej prąd obciążenia w przewodach fazowych I_B = 25 A, a maksymalna obciążalność długotrwała tych przewodów I_dd = 30 A. Który z poniższych wyłączników nadprądowych powinien być użyty do ochrony tej instalacji przed działaniem nadmiernego prądu?

A. B16

B. B25

C. B20

D. B32

Wyłącznik nadprądowy B25 jest odpowiedni do zabezpieczenia instalacji trójfazowej, w której prąd obciążenia wynosi 25 A, a obciążalność długotrwała przewodów to 30 A. Wyłączniki nadprądowe oznaczone literą 'B' charakteryzują się określoną charakterystyką działania, która zazwyczaj jest stosowana w instalacjach domowych i małych przedsiębiorstwach. W przypadku prądu znamionowego B25, wyłącznik ten będzie działał przy prądzie obciążenia do 25 A, co oznacza, że nie zadziała w warunkach normalnej pracy. Jednakże, dla prądów przekraczających ten poziom, wyłącznik zareaguje, zapewniając odpowiednią ochronę. W praktyce oznacza to, że B25 oferuje wystarczający margines bezpieczeństwa, aby chronić przewody przed przeciążeniem, które mogłoby prowadzić do uszkodzenia izolacji, przegrzania lub nawet pożaru. Stosując B25, przestrzegamy zasad dotyczących doboru zabezpieczeń, zgodnych z normami PN-IEC 60898, które rekomendują, aby prąd znamionowy wyłącznika był bliski wartości prądu obciążenia, ale nie mniejszy, aby uniknąć niepotrzebnych wyłączeń. Przykładowo, w instalacjach o dużych obciążeniach, takich jak warsztaty czy zakłady produkcyjne, dobór odpowiednich wyłączników nadprądowych jest kluczowy dla zapewnienia bezpieczeństwa i efektywności operacyjnej.

Pytanie 16

Jaka powinna być wartość prądu znamionowego bezpiecznika chroniącego uzwojenie pierwotne transformatora bezpieczeństwa 230/24 V, jeżeli przewidziano go do pracy z maksymalnym obciążeniem rezystancyjnym 200 W?

A. 0,8 A

B. 0,4 A

C. 1,0 A

D. 0,5 A

Wartość prądu znamionowego bezpiecznika do zabezpieczenia uzwojenia pierwotnego transformatora bezpieczeństwa 230/24 V powinna wynosić 1,0 A. Obliczając wartość prądu, korzystamy ze wzoru: P = U * I, gdzie P to moc (w watach), U to napięcie (w woltach), a I to prąd (w amperach). W przypadku naszego transformatora, przy maksymalnym obciążeniu rezystancyjnym 200 W i napięciu 230 V, obliczamy prąd znamionowy: I = P / U = 200 W / 230 V ≈ 0,87 A. Ze względów bezpieczeństwa oraz dobrych praktyk inżynieryjnych, zaleca się zastosowanie bezpiecznika o wartości minimalnie wyższej niż obliczona, co w tym przypadku daje 1,0 A. Dobrze dobrany bezpiecznik nie tylko chroni transformator, ale także zapobiega potencjalnym zagrożeniom elektrycznym. Istotne jest również, aby bezpiecznik był dostosowany do charakterystyki obciążenia; w przypadku obciążeń rezystancyjnych, jak lampy czy grzejniki, bezpieczniki szybkie są bardziej odpowiednie. Takie podejście zapewnia zgodność z normami bezpieczeństwa, takimi jak PN-EN 60269, która reguluje dobór i zastosowanie elementów zabezpieczających.

Pytanie 17

Trójfazowy silnik klatkowy, pracujący ze znamionowym obciążeniem, nagle zaczął pracować głośniej, a jego prędkość obrotowa spadła. Która z poniższych przyczyn może być odpowiedzialna za zaobserwowaną zmianę w funkcjonowaniu tego silnika?

A. Zwiększenie częstotliwości napięcia zasilającego.

B. Wzrost wartości napięcia z sieci zasilającej.

C. Przerwa w przewodzie ochronnym w sieci zasilającej.

D. Brak jednej z faz zasilania.

Przerwa w jednej z faz zasilania jest jedną z najczęstszych przyczyn problemów z trójfazowymi silnikami klatkowym. Taki silnik jest zaprojektowany do pracy na trzech fazach, a ich zrównoważone napięcie jest kluczowe dla prawidłowego działania. W przypadku przerwy w jednej z faz, silnik zaczyna pracować w trybie niepełnym, co prowadzi do utraty momentu obrotowego oraz zwiększenia obciążenia na pozostałych fazach. Przykładowo, podczas pracy silnika w trybie niepełnym, jego obroty mogą znacznie spaść, a hałas wzrosnąć z powodu wibracji i nadmiernych prądów w pozostałych fazach. W praktyce, jeśli operator zauważy takie objawy, powinien natychmiast wyłączyć silnik i sprawdzić połączenia zasilające oraz zabezpieczenia, zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i dobrymi praktykami eksploatacyjnymi. Warto także przeprowadzić analizy obwodów zasilających, aby zidentyfikować ewentualne uszkodzenia. Takie działania są zgodne z normami IEC 60034 dotyczącymi maszyn elektrycznych oraz z procedurami bezpieczeństwa pracy z urządzeniami elektrycznymi.

Pytanie 18

Który z podanych przewodów elektrycznych powinno się zastosować do wykonania przyłącza elektrycznego ziemnego budynku jednorodzinnego z napowietrzną linią 230/400 V?

A. AAFLwsXSn 50

B. AsXS 4×70

C. AFL 6 120

D. YAKY 4×10

Wybór przewodu YAKY 4×10 jako odpowiedniego do wykonania przyłącza elektrycznego ziemnego budynku jednorodzinnego z linią napowietrzną 230/400 V jest właściwy z kilku powodów. Przewód YAKY to przewód aluminiowy, który charakteryzuje się wysoką odpornością na czynniki zewnętrzne oraz niską wagą, co ułatwia jego montaż. Zastosowanie przewodu 4×10 oznacza, że ma on cztery żyły, z czego trzy są fazowe, a jedna to żyła neutralna, co jest standardem w instalacjach jednofazowych i trójfazowych. W przypadku przyłącza ziemnego, przewód ten powinien być również osłonięty, co zapewnia bezpieczeństwo użytkowania. YAKY 4×10 spełnia normy PN-EN 60502-1, co czyni go odpowiednim wyborem z punktu widzenia przepisów i dobrych praktyk. Przykładem zastosowania YAKY 4×10 jest przyłącze do domów jednorodzinnych, gdzie przewód ten może być układany w ziemi, zapewniając odpowiednią odporność na uszkodzenia i długowieczność. Warto również zauważyć, że ze względu na stosunkowo niską wartość oporu przewodzenia, przewód ten pozwala na efektywne przesyłanie energii elektrycznej przy minimalnych stratach.

Pytanie 19

Jakie dodatkowe urządzenie jest wymagane do funkcjonowania silnika indukcyjnego trójfazowego, zasilanego napięciem jednofazowym U = 230 V, f = 50 Hz?

A. Kondensator

B. Wyłącznik różnicowoprądowy

C. Bezpiecznik silnikowy

D. Opornik

Kondensator jest niezbędnym elementem dla silnika indukcyjnego trójfazowego zasilanego napięciem jednofazowym, ponieważ umożliwia on utworzenie sztucznego przesunięcia fazowego. Silnik indukcyjny trójfazowy wymaga trzech faz zasilania do prawidłowego działania, a zasilanie jednofazowe dostarcza tylko jedną. Dodanie kondensatora do obwodu silnika pozwala na wytworzenie dodatkowej fazy, co z kolei umożliwia rozwinięcie momentu obrotowego i rozpoczęcie pracy silnika. W praktyce zastosowanie kondensatorów jest powszechne w układach, gdzie konieczne jest zasilanie silników trójfazowych z jednofazowych źródeł energii, na przykład w małych warsztatach czy w domach jednorodzinnych. Warto również zaznaczyć, że przy doborze kondensatora należy kierować się jego pojemnością, która powinna być odpowiednia do konkretnego silnika, aby zapewnić optymalne parametry pracy oraz uniknąć uszkodzenia urządzenia. Dobre praktyki wskazują na konieczność stosowania kondensatorów o odpowiedniej klasie i znamionach, aby zapewnić długotrwałą i bezpieczną pracę silnika.

Pytanie 20

Jakie urządzenie wykorzystuje się do określenia prędkości obrotowej wału silnika?

A. pirometr

B. przekładnik napięciowy

C. prądnicę tachometryczną

D. induktor

Prądnica tachometryczna jest urządzeniem służącym do pomiaru prędkości obrotowej wału silnika poprzez generowanie napięcia elektrycznego proporcjonalnego do tej prędkości. Jej działanie opiera się na zasadzie elektromechanicznej, gdzie wirnik prądnicy obracany przez wał silnika wytwarza napięcie elektryczne, które jest bezpośrednio związane z prędkością obrotową. W praktyce, prądnice tachometryczne są szeroko stosowane w różnych zastosowaniach przemysłowych, takich jak automatyka, robotyka czy systemy sterowania silnikami. Dzięki ich wysokiej dokładności, stosowane są w precyzyjnych układach regulacji prędkości, co pozwala na optymalne zarządzanie procesami technologicznymi. W branży inżynieryjnej, prądnice tachometryczne są często preferowane ze względu na ich stabilność i niezawodność, co wpisuje się w najlepsze praktyki projektowania systemów z kontrolą prędkości. Dodatkowo, są one zgodne z normami IEC oraz ISO, co zapewnia ich uniwersalność i szerokie zastosowanie w przemyśle. Dzięki tym cechom, prądnice tachometryczne stanowią kluczowy element w nowoczesnych systemach pomiarowych i kontrolnych.

Pytanie 21

Jaką maksymalną wartość impedancji pętli zwarcia można zastosować w trójfazowym układzie elektrycznym o napięciu nominalnym 230/400 V, aby zapewnić skuteczność ochrony przeciwporażeniowej w przypadku uszkodzenia izolacji, gdy wyłączenie tego obwodu ma być realizowane przez instalacyjny wyłącznik nadprądowy C10?

A. 8,0 Ω

B. 7,7 Ω

C. 2,3 Ω

D. 4,6 Ω

Wybór wartości impedancji pętli zwarcia wyższej niż 2,3 Ω w kontekście zapewnienia skutecznej ochrony przeciwporażeniowej jest nieprawidłowy z kilku powodów. Po pierwsze, każda wartość impedancji, która przekracza tę wartość, skutkuje niższym prądem zwarciowym, co wydłuża czas wyłączenia zasilania przez wyłącznik nadprądowy. Dla przykładu, przy impedancji 4,6 Ω prąd zwarciowy wynosi jedynie około 87 A, co może spowodować, że wyłącznik C10 nie zareaguje wystarczająco szybko, co zwiększa ryzyko porażenia. Ponadto, wartość 7,7 Ω oraz 8,0 Ω stawia instalację w strefie ryzyka, gdyż czas wyłączenia może przekroczyć bezpieczne limity określone w normach, co jest sprzeczne z zasadami ochrony elektrycznej. Wartości te są również niezgodne z zaleceniami wynikającymi z dyrektyw unijnych i krajowych przepisów prawa budowlanego, które nakładają obowiązek przeprowadzenia analizy ryzyka oraz projektowania instalacji zgodnie z zasadami bezpieczeństwa. W praktyce, projektanci i wykonawcy powinni zawsze dążyć do zminimalizowania impedancji pętli zwarcia, aby zapewnić maksymalną ochronę użytkowników. Nieprzestrzeganie tej zasady może prowadzić do poważnych konsekwencji, zarówno dla użytkowników, jak i dla samej instalacji elektrycznej.

Pytanie 22

Maksymalny prąd nastawczy przekaźnika termobimetalowego, który chroni silnik pompy wodnej, przy prądzie znamionowym I_n = 10 A, nie powinien być wyższy niż

A. 10,10 A

B. 10,50 A

C. 9,50 A

D. 11,00 A

Odpowiedź 11,00 A jest prawidłowa, ponieważ prąd nastawczy zabezpieczenia termobimetalowego powinien być ustawiony z pewnym marginesem nad prądem znamionowym silnika, aby uniknąć niepożądanych wyłączeń. W praktyce, przekaźniki termobimetalowe stosowane do ochrony silników pompowych muszą być dostosowane tak, aby ich czułość była odpowiednia do warunków pracy, bez przekraczania dopuszczalnych wartości prądu. W przypadku silnika o prądzie znamionowym I<sub>n</sub> = 10 A, ustawienie prądu nastawczego na 11,00 A zapewnia wystarczający zapas, aby uwzględnić chwilowe przeciążenia, które mogą wystąpić podczas rozruchu silnika lub w wyniku zmiennych warunków eksploatacyjnych. Dobrą praktyką jest również kierowanie się normami, takimi jak IEC 60947-4-1, która określa zasady doboru urządzeń zabezpieczających dla silników. W ten sposób można zapewnić niezawodność i bezpieczeństwo systemu, minimalizując ryzyko fałszywych alarmów oraz niepotrzebnych przestojów w pracy urządzeń.

Pytanie 23

W łazience mieszkania konieczna jest wymiana uszkodzonej oprawy oświetleniowej, która znajduje się w odległości 30 cm od strefy prysznica. Jaki minimalny stopień ochrony powinna posiadać nowa oprawa?

A. IPX7

B. IPX2

C. IPX4

D. IPX1

Wybór oprawy oświetleniowej o stopniu ochrony IPX4 jest prawidłowy, ponieważ oznaczenie to wskazuje na odporność na zachlapania wodą z dowolnego kierunku. W łazienkach, zwłaszcza w strefie bliskiej prysznica, gdzie występuje ryzyko kontaktu z wodą, stosowanie opraw z odpowiednim stopniem ochrony jest kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa użytkowników oraz trwałości urządzeń. W strefach, gdzie woda może być w bezpośrednim kontakcie z oprawą, takie jak odległość 30 cm od kabiny prysznicowej, zaleca się stosowanie opraw o stopniu ochrony co najmniej IPX4. Przykłady zastosowania opraw oświetleniowych IPX4 obejmują nie tylko łazienki, ale również inne pomieszczenia narażone na wilgoć, takie jak kuchnie czy piwnice. Dobre praktyki sugerują również regularne kontrole stanu technicznego opraw oraz ich właściwą konserwację, aby zminimalizować ryzyko awarii i zapewnić długotrwałe użytkowanie.

Pytanie 24

Który z poniższych rodzajów silników wyróżnia się najlepszą kontrolą prędkości obrotowej poprzez modyfikację wartości napięcia zasilającego?

A. Synchroniczny jawnobiegunowy

B. Prądu stałego

C. Asynchroniczny pierścieniowy

D. Asynchroniczny klatkowy

Silniki prądu stałego charakteryzują się doskonałą regulacją prędkości obrotowej, co czyni je idealnym wyborem w aplikacjach wymagających precyzyjnego sterowania. Dzięki prostocie zmiany napięcia zasilającego, można łatwo dostosować prędkość obrotową silnika do konkretnego zadania. Przykłady zastosowania obejmują napędy w robotyce, gdzie wymagana jest zmienna prędkość w zależności od zadań do wykonania, czy też w wentylatorach, gdzie regulacja obrotów wpływa na efektywność energetyczną. W przemyśle, silniki prądu stałego są wykorzystywane w maszynach takich jak dźwigi czy taśmociągi, gdzie precyzyjne zarządzanie prędkością jest kluczowe dla bezpieczeństwa i efektywności procesu. Dobre praktyki wskazują na wykorzystanie kontrolerów PWM (Pulse Width Modulation) do efektywnej regulacji napięcia oraz ograniczenia strat energii. Warto również zauważyć, że silniki te są bardziej odpowiednie do zadań, gdzie wymagana jest często zmiana kierunku obrotów, co również wpływa na ich popularność w różnorodnych aplikacjach.

Pytanie 25

W celu oceny stanu technicznego instalacji elektrycznej łazienki dokonano jej oględzin i pomiarów.
Na podstawie wyników pomiarów zamieszczonych w tabeli określ uszkodzenie powstałe w instalacji.

Pomiar napięcia między przewodem PE i drugim punktem instalacji:
Drugi punkt pomiaru:	Przewód fazowy L	Przewód neutralny N	Metalowa rura CO	Metalowa rura gazowa	Metalowa wanna
Wartość:	232 V	0 V	51 V	49 V	0 V

A. Uszkodzone połączenia wyrównawcze miejscowe.

B. Przebicie izolacji przewodu fazowego do metalowych rur.

C. Zwarcie między przewodem neutralnym, a ochronnym.

D. Uszkodzona izolacja przewodu neutralnego w pobliżu wanny.

Zwarcie między przewodem neutralnym a ochronnym, przebicie izolacji przewodu fazowego do metalowych rur, oraz uszkodzona izolacja przewodu neutralnego w pobliżu wanny to odpowiedzi, które mogą wydawać się logiczne na pierwszy rzut oka, ale nie oddają rzeczywistej sytuacji opisanej w wyniku pomiarów. Przy zwarciu między przewodem neutralnym a ochronnym zwykle obserwuje się znaczny wzrost prądu, co prowadziłoby do zadziałania zabezpieczeń, jak bezpieczniki czy wyłączniki różnicowoprądowe. Jeśli jednak nie doszło do takiej reakcji, to znaczy, że problem nie dotyczy tego aspektu. Przebicie izolacji jest zjawiskiem, które także ujawniałoby się poprzez zjawisko porażenia prądem lub spadek izolacji, co nie zostało wskazane w wynikach pomiarów. Uszkodzona izolacja przewodu neutralnego w pobliżu wanny, chociaż brzmi groźnie, nie jest bezpośrednio związana z pomiarami napięcia między przewodem ochronnym a metalowymi elementami instalacji. W praktyce oznaczałoby to, że metalowe elementy nie byłyby prawidłowo uziemione, co prowadziłoby do niebezpiecznego wzrostu potencjału. Kluczowe jest, aby pamiętać, że nieprawidłowe interpretacje wyników pomiarów mogą prowadzić do błędnych wniosków dotyczących stanu technicznego instalacji, co może mieć poważne konsekwencje dla bezpieczeństwa użytkowników. W przypadku pojawiania się nieprawidłowych wartości napięcia, najpierw należy zweryfikować stan połączeń wyrównawczych, ponieważ to one powinny zapewniać bezpieczeństwo w danym obszarze. Zachowanie ostrożności i dokładne zrozumienie wyników pomiarowych są kluczowe dla zapobiegania poważnym wypadkom.

Pytanie 26

Jakie będą konsekwencje obniżenia wartości napięcia zasilającego silnik indukcyjny o kilka procent, gdy pracował on z napięciem znamionowym i obciążeniem mocą nominalną przy niezmiennej częstotliwości i stałym, niezależnym od prędkości obrotowej momencie obciążenia?

A. Spadek przeciążalności silnika oraz wzrostu prądu pobieranego z sieci

B. Wzrost przeciążalności silnika oraz prądu pobieranego z sieci

C. Wzrost przeciążalności silnika oraz spadek prądu pobieranego z sieci

D. Spadek przeciążalności silnika oraz prądu pobieranego z sieci

Odpowiedź wskazująca na zmniejszenie przeciążalności silnika i zwiększenie prądu pobieranego z sieci jest poprawna, ponieważ obniżenie napięcia zasilającego wpływa na moment obrotowy silnika indukcyjnego. Przy stałej wartości częstotliwości, zmniejszenie napięcia prowadzi do obniżenia momentu obrotowego, co ogranicza zdolność silnika do pracy w warunkach przeciążenia. W praktyce oznacza to, że silnik staje się mniej odporny na nagłe wzrosty obciążenia, co może prowadzić do jego przeciążenia i zadziałania zabezpieczeń. Zmniejszenie napięcia zasilającego skutkuje również wzrostem prądu, ponieważ zgodnie z prawem Ohma, przy stałym oporze zwiększa się natężenie prądu w przypadku zmniejszenia napięcia. W kontekście zastosowania w przemyśle, takie zjawisko może prowadzić do awarii silników lub ich niewłaściwej pracy. Przykładem może być zastosowanie silnika w aplikacjach wymagających wysokiej wydajności, takich jak wciągniki czy prasy hydrauliczne, gdzie precyzyjne ustawienie parametrów zasilania jest kluczowe dla efektywności operacyjnej. W normach dotyczących eksploatacji silników elektrycznych, takich jak IEC 60034, podkreśla się znaczenie odpowiedniego doboru napięcia zasilającego dla zapewnienia optymalnej pracy urządzeń.

Pytanie 27

Na podstawie wyników pomiarów zamieszczonych w przedstawionej tabeli określ uszkodzenie występujące w instalacji.

Pomiar napięcia między przewodem PE i drugim punktem instalacji
Drugi punkt pomiaru:	Przewód fazowy L	Przewód neutralny N	Metalowa rura CO	Metalowa rura gazowa	Metalowa wanna łazienkowa
Drugi punkt pomiaru:	232 V	0 V	51 V	49 V	0 V
Wynik:	232 V	0 V	51 V	49 V	0 V

A. Uszkodzona izolacja przewodu neutralnego w pobliżu wanny.

B. Zwarcie między przewodem neutralnym i fazowym.

C. Uszkodzone połączenia wyrównawcze miejscowe.

D. Przebicie izolacji przewodu fazowego do metalowych rur.

Wybór niepoprawnej odpowiedzi często wynika z błędnego zrozumienia zasad działania instalacji elektrycznych oraz pomiarów napięcia. Przebicie izolacji przewodu fazowego do metalowych rur może sugerować, że izolacja jest w złym stanie, jednak w przypadku obecności napięcia na metalowych elementach, ważniejsze jest zrozumienie, że to nieprawidłowości w połączeniach wyrównawczych mogą być przyczyną takich zjawisk. Zwarcie między przewodem neutralnym a fazowym, choć groźne, nie tłumaczy obecności napięcia na metalowych elementach, które powinny być uziemione. Uszkodzona izolacja przewodu neutralnego w pobliżu wanny to inny problem, który z kolei jest bardziej związany z bezpieczeństwem użytkowników, ale nie wyjaśnia zjawiska napięcia na metalowych rurach. Każda z tych opcji nie odnosi się w wystarczający sposób do problemu, który pojawia się w wyniku niewłaściwego działania połączeń wyrównawczych. W szczególności, nieprawidłowe myślenie prowadzi do pominięcia fundamentalnych zasad związanych z uziemieniem i ochroną przeciwporażeniową. Kluczowe jest, aby instalacje były projektowane i wykonane zgodnie z aktualnymi normami, a ich regularna kontrola zapewnia bezpieczeństwo i eliminację potencjalnych zagrożeń.

Pytanie 28

Jaki stopień ochrony powinien posiadać silnik trójfazowy eksploatowany w pomieszczeniu narażonym na wybuch?

A. IP11

B. IP34

C. IP00

D. IP56

Stopień ochrony IP56 oznacza, że urządzenie jest całkowicie chronione przed kurzem oraz odporne na silne strumienie wody. W kontekście silnika trójfazowego pracującego w pomieszczeniu zagrożonym wybuchem, taki stopień ochrony jest kluczowy, ponieważ zanieczyszczenia i wilgoć mogą negatywnie wpływać na jego wydajność oraz bezpieczeństwo. W przypadku zastosowań w strefach Ex, gdzie występują substancje łatwopalne, zgodność z normami takimi jak ATEX czy IECEx staje się obowiązkowa. Zastosowanie silnika z odpowiednim stopniem ochrony, jak IP56, minimalizuje ryzyko uszkodzeń oraz potencjalnych wybuchów. Przykładem może być użycie takich silników w przemysłach chemicznych, gdzie nie tylko trzeba dbać o bezpieczeństwo, ale także o ciągłość procesów produkcyjnych. Warto również pamiętać o regularnych przeglądach technicznych, które pozwalają na wczesne wykrywanie ewentualnych problemów związanych z ochroną przed pyłem i wodą.

Pytanie 29

Jaką liczbę należy użyć do pomnożenia wartości znamionowego prądu silnika trójfazowego klatkowego, który napędza pompę, aby obliczyć maksymalną dopuszczalną wartość nastawy prądu na jego zabezpieczeniu termicznym?

A. 1,1

B. 2,2

C. 1,4

D. 0,8

Odpowiedź 1,1 jest poprawna, ponieważ przy obliczaniu maksymalnej dopuszczalnej wartości nastawy prądu na zabezpieczeniu termicznym silników trójfazowych, stosuje się współczynnik 1,1. Ten współczynnik uwzględnia zwiększone obciążenie silnika w przypadku jego rozruchu oraz wpływ na jego pracę w warunkach długotrwałego obciążenia. Przyjmuje się, że silniki trójfazowe mogą być obciążane do wartości 10% powyżej znamionowej przez krótki czas, co jest kluczowe dla ochrony silnika oraz zapewnienia jego efektywności. W praktyce oznacza to, że jeżeli znamionowy prąd silnika wynosi na przykład 10 A, to maksymalna wartość nastawy na zabezpieczeniu termicznym powinna wynosić 11 A. Zastosowanie tego współczynnika jest zgodne z normami IEC 60034 oraz wytycznymi producentów urządzeń, co jest kluczowe dla zabezpieczenia silników i zapewnienia ich prawidłowej pracy.

Pytanie 30

Jakie nastąpi zmiana w przekładni napięciowej transformatora jednofazowego, jeśli podczas jego modernizacji nawinięto o 10% więcej zwojów po stronie niskiego napięcia, nie zmieniając ilości zwojów po stronie wysokiego napięcia?

A. Wzrośnie o 21%

B. Wzrośnie o 10%

C. Spadnie o 19%

D. Spadnie o 10%

Transformator jednofazowy działa na zasadzie przekładni napięciowej, która jest definiowana jako stosunek liczby zwojów uzwojenia wysokiego napięcia do liczby zwojów uzwojenia niskiego napięcia. W przypadku, gdy nawinięto o 10% więcej zwojów na stronie dolnego napięcia, liczba zwojów w uzwojeniu niskiego napięcia wzrasta, co prowadzi do zmiany przekładni. Jeśli oznaczymy liczbę zwojów uzwojenia niskiego napięcia jako N1, uzwojenia wysokiego napięcia jako N2, to nowa liczba zwojów uzwojenia niskiego napięcia wyniesie 1,1 * N1. Nowa przekładnia napięciowa (U2/U1) oblicza się jako N2/(1,1 * N1), co skutkuje zmniejszeniem przekładni o około 10%. W praktyce, zwiększenie liczby zwojów po stronie dolnego napięcia oznacza, że transformator będzie w stanie obniżyć napięcie w mniejszym stopniu, co ma znaczenie w aplikacjach wymagających stabilizacji napięcia, takich jak zasilanie urządzeń elektronicznych, gdzie precyzyjne napięcie jest kluczowe. W przemyśle energetycznym zrozumienie przekładni napięciowej jest niezbędne do projektowania transformatorów oraz ich optymalizacji. Zmiany w liczbie zwojów mogą być korzystne w niektórych warunkach operacyjnych, co podkreśla znaczenie regularnych przeglądów i modernizacji transformatorów.

Pytanie 31

Jakie powinno być maksymalne wskazanie amperomierza do pomiaru natężenia prądu w instalacji zasilanej napięciem 230/400 V o częstotliwości 50 Hz, zasilanej jednofazowym silnikiem elektrycznym o parametrach: P = 0,55 kW, n = 70%, cosφ = 0,96?

A. 2A

B. 1A

C. 3A

D. 4A

Aby poprawnie określić zakres pomiarowy amperomierza do pomiaru natężenia prądu w instalacji zasilanej napięciem 230/400 V, należy najpierw obliczyć prąd, jaki płynie przez jednofazowy silnik elektryczny o mocy 0,55 kW. Używając wzoru: I = P / (U * cosφ), gdzie I to natężenie prądu, P to moc (0,55 kW), U to napięcie (230 V), a cosφ to współczynnik mocy (0,96), obliczamy: I = 550 W / (230 V * 0,96) ≈ 2,5 A. Wartością, którą należy wziąć pod uwagę, jest również dodatkowy margines bezpieczeństwa dla amperomierza, co oznacza, że dobrze jest wybrać amperomierz o nieco większym zakresie pomiarowym. Dlatego odpowiedni zakres pomiarowy wynosi 4A, co pozwoli na komfortowe pomiary bez ryzyka uszkodzenia przy większych obciążeniach lub chwilowych przeciążeniach. Użycie amperomierza o odpowiednim zakresie to praktyka zgodna z zasadami bezpieczeństwa oraz normami branżowymi, co zapewnia rzetelność pomiarów i długowieczność urządzenia.

Pytanie 32

W tabeli przedstawiono parametry znamionowe silnika jednofazowego. Uruchomienie tego silnika bez kondensatora rozruchowego spowoduje

Typ silnika	SEh 80-2BF
Moc	1,1 kW
Prędkość obrotowa	2780 obr/min
Sprawność	72%
Napięcie zasilania	230 V, 50 Hz
Stopień ochrony	IP 54
Rodzaj pracy	S1
Współczynnik mocy	0,97
Pojemność kondensatora pracy	25 μF
Pojemność kondensatora rozruchowego	70 μF

A. uszkodzenie silnika.

B. zadziałanie wyłącznika różnicowoprądowego.

C. zmniejszenie mocy silnika.

D. zmniejszenie momentu rozruchowego.

Wybór odpowiedzi, że uruchomienie silnika jednofazowego bez kondensatora rozruchowego skutkuje zmniejszeniem mocy silnika, jest oparty na nieporozumieniu dotyczących zasad działania silników jednofazowych. Przede wszystkim, moc silnika jest zdefiniowana jako iloczyn momentu obrotowego i prędkości kątowej. Zmniejszenie mocy nie jest bezpośrednim skutkiem braku kondensatora, ale raczej niewłaściwego momentu obrotowego, który uniemożliwia start silnika. W pozostałych odpowiedziach również pojawiają się nieprawidłowe rozumowania. Na przykład, stwierdzenie, że brak kondensatora spowoduje zadziałanie wyłącznika różnicowoprądowego, jest mylne, ponieważ wyłączniki te działają w odpowiedzi na różnice prądów między przewodami, co nie ma związku z momentem rozruchowym silnika. Ostatnia odpowiedź sugerująca uszkodzenie silnika również jest nieprecyzyjna, ponieważ sam fakt braku kondensatora niekoniecznie prowadzi do uszkodzenia, lecz do niezdolności do uruchomienia. W praktyce, ważne jest zrozumienie, że silnik jednofazowy działający bez kondensatora może nie zacząć pracować, co w dłuższym okresie może prowadzić do jego uszkodzenia, ale samo w sobie nie jest to natychmiastowym skutkiem działania. Błędne odpowiedzi często wynikają z nieznajomości podstawowych zasad elektrotechniki oraz mechaniki ruchu obrotowego, dlatego kluczowe jest zapoznanie się z literaturą fachową oraz standardami, które dokładnie opisują zasady działania silników elektrycznych.

Pytanie 33

W ramce zamieszczono wybrane parametry silnika trójfazowego. Jakie zakresy cewek prądowych i napięciowych watomierzy należy wybrać, aby w układzie Arona zmierzyć moc pobieraną przez silnik zasilany napięciem 3×400 V, 50 Hz i obciążony znamionowo przy połączeniu w gwiazdę?

Silnik 3^~   Typ 1E2-90S-4 S1
1,1 kW   3,2/1,8 A   Izol. F
IP55   1420 obr/min   cosφ 0,75
230/400 V   50 Hz

A. In = 1 A, Un = 200 V

B. In = 2 A, Un = 400 V

C. In = 1 A, Un = 400 V

D. In = 2 A, Un = 200 V

Wybór nieodpowiednich zakresów cewek prądowych i napięciowych watomierzy może prowadzić do wielu problemów w pomiarach mocy silnika trójfazowego. Przykładowo, wybór cewki prądowej o nominalnej wartości 1 A jest niewłaściwy, ponieważ znamionowy prąd silnika wynosi 1,8 A. Użycie cewki o niższym zakresie może skutkować jej przeciążeniem, co z kolei może prowadzić do uszkodzenia watomierza oraz błędnych odczytów. Dodatkowo, wykorzystanie cewki napięciowej o wartości 200 V w sytuacji, gdy wymagane jest 400 V, będzie prowadziło do niedopasowania zakresów pomiarowych. Tego typu błędy mogą wynikać z niepełnego zrozumienia zasad działania układów trójfazowych oraz ich specyfiki. W praktyce pomiarowej niezwykle istotne jest, aby parametry urządzenia pomiarowego były bezpośrednio związane z parametrami mierzonymi obiektami. Przy wyborze cewki prądowej i napięciowej, istotne jest uwzględnienie nie tylko znamionowych wartości prądu i napięcia, ale również ich zmienności w czasie pracy silnika. Ignorowanie tych zasad prowadzi do ograniczenia dokładności pomiarów, a także może skutkować uszkodzeniem sprzętu, co w dłuższej perspektywie wiąże się z większymi kosztami napraw czy wymiany urządzeń. Dlatego tak ważne jest odpowiednie przeszkolenie w zakresie doboru sprzętu pomiarowego oraz znajomość specyfikacji technicznych silników trójfazowych.

Pytanie 34

Jakim środkiem ochrony przeciwporażeniowej zapewnia się bezpieczeństwo przed dotykiem pośrednim?

A. Samoczynnego szybkiego wyłączenia napięcia

B. Instalowania osłon i barier

C. Umieszczenia elementów z napięciem poza zasięgiem ręki

D. Izolowania części czynnych

Odpowiedź "Samoczynnego szybkiego wyłączenia napięcia" jest prawidłowa, ponieważ stanowi kluczowy element zabezpieczeń w instalacjach elektrycznych, mający na celu ochronę przed dotykiem pośrednim. Dotyk pośredni występuje, gdy osoba styka się z przewodzącymi elementami, które nie są bezpośrednio pod napięciem, ale stają się naładowane wskutek awarii izolacji. Samoczynne szybkie wyłączenie napięcia zapewnia, że w momencie wykrycia nieprawidłowości, np. zwarcia z przewodem ziemnym, nastąpi automatyczne odcięcie zasilania w sposób najszybszy możliwy, minimalizując ryzyko porażenia. Praktyczne zastosowanie tej metody można zauważyć w systemach ochrony, takich jak wyłączniki różnicowoprądowe (RCD), które są zgodne z normami PN-EN 61008 i PN-EN 61009. Ich działanie opiera się na ciągłej kontroli prądu różnicowego i błyskawicznej reakcji na jego wzrost, co skutecznie chroni użytkowników przed skutkami porażenia prądem. Dodatkowo, szybkie wyłączenie napięcia należy do najlepszych praktyk w projektowaniu instalacji elektrycznych, co podkreślają różne wytyczne oraz normy ochrony przeciwporażeniowej.

Pytanie 35

Jaką wielkość należy zmierzyć, aby ocenić skuteczność zabezpieczeń podstawowych w elektrycznej instalacji o napięciu znamionowym do 1 kV?

A. Napięcia krokowego

B. Rezystancji izolacji

C. Rezystancji uziomu

D. Impedancji zwarciowej

Pomiar rezystancji izolacji jest kluczowym elementem oceny skuteczności ochrony podstawowej w instalacjach elektrycznych, szczególnie w tych o napięciu znamionowym do 1 kV. Odpowiedni poziom rezystancji izolacji zapewnia, że nie występują niepożądane przepływy prądu do ziemi, co mogłoby prowadzić do porażenia prądem lub uszkodzenia urządzeń. Zgodnie z normą PN-EN 60364-6, minimalna rezystancja izolacji powinna wynosić co najmniej 1 MΩ dla systemów o napięciu do 1 kV, co gwarantuje odpowiednie bezpieczeństwo. Przykładem zastosowania tego pomiaru jest przeprowadzanie testów przed oddaniem do użytkowania nowej instalacji, a także regularne kontrole w celu wykrycia degradacji izolacji na skutek starzenia się materiałów, wilgoci czy innych czynników zewnętrznych. Dzięki tym pomiarom można zminimalizować ryzyko awarii, co jest szczególnie istotne w obiektach użyteczności publicznej oraz w środowiskach przemysłowych, gdzie bezpieczeństwo użytkowników ma kluczowe znaczenie.

Pytanie 36

Jakie z wymienionych powodów wpływa na zmniejszenie prędkości obrotowej trójfazowego silnika klatkowego w trakcie jego pracy?

A. Wzrost wartości napięcia zasilającego.

B. Zmniejszenie obciążenia silnika.

C. Przerwa w zasilaniu jednej z faz.

D. Zwarcie pierścieni ślizgowych.

Przerwa w zasilaniu jednej fazy w trójfazowym silniku klatkowym prowadzi do poważnych zaburzeń w jego pracy. Silniki te są zaprojektowane do pracy w układzie trójfazowym, co oznacza, że każda faza zasilania przyczynia się do generowania pola magnetycznego o określonym kącie fazowym. Gdy jedna z faz zostaje odcięta, silnik zaczyna działać na zasadzie silnika jednofazowego, co prowadzi do spadku momentu obrotowego i prędkości obrotowej. W praktyce może to doprowadzić do przegrzania silnika, a w konsekwencji do uszkodzenia uzwojeń. Przykładem zastosowania tej wiedzy jest konieczność monitorowania jakości zasilania w zakładach przemysłowych, gdzie stosuje się urządzenia pomiarowe do identyfikacji przerw w zasilaniu, co pozwala zapobiegać awariom i minimalizować przestoje. W branży elektromaszynowej stosowanie rozwiązań takich jak zabezpieczenia przed przeciążeniem i monitorowanie fazy jest standardem, który wspiera efektywność operacyjną i bezpieczeństwo urządzeń.

Pytanie 37

W instalacji domowej 230/400 V obwód zasilający elektryczną kuchnię o grzaniu rezystancyjnym jest chroniony przez wyłącznik nadprądowy typu S 194 B20. Jaką największą moc może mieć kuchnia podłączona do tego obwodu?

A. 6,6 kW

B. 8,0 kW

C. 24,0 kW

D. 13,8 kW

Odpowiedź 13,8 kW jest poprawna, ponieważ wyłącznik nadprądowy typu S 194 B20 ma wartość znamionową 20 A. W instalacji 230/400 V maksymalna moc obwodu można obliczyć za pomocą wzoru P = U * I, gdzie P to moc, U to napięcie, a I to prąd. W przypadku zasilania jednofazowego, przy napięciu 230 V, moc oblicza się jako: P = 230 V * 20 A = 4600 W, co odpowiada 4,6 kW. Jednak w przypadku kuchni elektrycznej z nagrzewaniem rezystancyjnym możliwe jest także wykorzystanie zasilania trójfazowego. Przy wykorzystaniu napięcia 400 V i prądu 20 A, całkowita moc wynosi: P = 400 V * 20 A * √3 = 13,8 kW. Taki przydział mocy jest zgodny z normami i dobrymi praktykami w zakresie instalacji elektrycznych, co pozwala na bezpieczne użytkowanie kuchni elektrycznej, zapewniając jednocześnie odpowiednią funkcjonalność urządzeń. W praktyce, warto dbać o to, aby całkowite obciążenie obwodu nie przekraczało jego maksymalnych dopuszczalnych wartości, co zapobiega awariom i gwarantuje bezpieczne korzystanie z urządzeń elektrycznych.

Pytanie 38

Jaki jest minimalny stopień zabezpieczenia sprzętu oraz osprzętu używanego na placach budowy?

A. IP 44

B. IP 35

C. IP 55

D. IP 67

Odpowiedź IP 44 jest prawidłowa, ponieważ oznacza ona, że sprzęt i osprzęt instalacyjny są chronione przed ciałami stałymi o średnicy większej niż 1 mm oraz przed wodą, która będzie miała wpływ na działanie urządzenia w ograniczonym stopniu. To szczególnie ważne na placach budowy, gdzie sprzęt narażony jest na pył, brud oraz wilgoć. W praktyce oznacza to, że urządzenia z klasą IP 44 mogą być używane w warunkach, gdzie może wystąpić kontakt z wodą, na przykład w przypadku deszczu. Taki stopień ochrony jest zalecany w normach ISO oraz IEC, które regulują bezpieczeństwo i niezawodność urządzeń elektrycznych. W kontekście budowy, zastosowanie takich urządzeń minimalizuje ryzyko awarii, a także zapewnia bezpieczeństwo użytkowników i personelu. Przykładem mogą być skrzynki elektryczne, które są używane do zasilania narzędzi i maszyn na otwartej przestrzeni, gdzie ochrona przed wodą i kurzem jest kluczowa dla ich prawidłowego funkcjonowania.

Pytanie 39

Jaka przyczyna powoduje rozbieżność w działaniu silnika bocznikowego prądu stałego?

A. Przerwa w uzwojeniu wzbudzenia

B. Przerwa w uzwojeniu twornika

C. Luzy w łożyskach

D. Brak obciążenia

Jak masz przerwę w uzwojeniu wzbudzenia silnika bocznikowego prądu stałego, to silnik zaczyna się rozbiegać. Dlaczego? No bo to uzwojenie odpowiada za wytwarzanie pola magnetycznego, które jest potrzebne, żeby silnik działał. Bez tego pola, silnik nie ma żadnego oporu, a to skutkuje tym, że kręci się bez kontroli. To może być naprawdę niebezpieczne, bo prowadzi do uszkodzeń. Żeby tego uniknąć, ważne są regularne kontrole i konserwacje. W przemyśle, według norm IEC 60034, trzeba monitorować stan uzwojeń i mieć systemy ochrony, które coś wykryją, gdy coś się popsuje. W silnikach używanych w różnych sprzętach, jak taśmociągi, warto też pomyśleć o dodatkowych zabezpieczeniach, żeby nie było niekontrolowanego działania silnika, gdy uzwojenie zawiedzie.

Pytanie 40

Jakie styczniki z podanych kategorii należy zainstalować przy modernizacji szafy sterowniczej, która zasila maszyny napędzane silnikami indukcyjnymi klatkowym?

A. DC-2

B. DC-4

C. AC-3

D. AC-1

Styczniki klasy AC-3 są odpowiednie do pracy z silnikami indukcyjnymi klatkowym, ponieważ są zaprojektowane do częstości załączania i rozłączania tych urządzeń. Klasa AC-3 pozwala na obsługę prądu rozruchowego silnika, który w momencie uruchomienia może być od 5 do 7 razy wyższy od nominalnego prądu roboczego. Styczniki te zapewniają również odpowiednie zabezpieczenie przed przeciążeniem oraz zwarciami, co jest niezwykle istotne w kontekście bezpieczeństwa i niezawodności pracy maszyn. W praktyce, w modernizowanych szafach sterowniczych stosuje się styczniki AC-3 do wyłączania i włączania silników, co pozwala na efektywne zarządzanie ich pracą oraz minimalizację ryzyka uszkodzeń. Dobrą praktyką jest również stosowanie dodatkowych zabezpieczeń, takich jak termiczne i elektromagnetyczne, które można zintegrować z systemem sterowania, aby zwiększyć poziom ochrony urządzeń. Zgodność ze standardami IEC 60947-4-1 potwierdza, że styczniki AC-3 są odpowiednie do aplikacji związanych z silnikami indukcyjnymi.

Rozpocznij nowy egzamin

Powrót do strony głównej