Wyniki egzaminu

Nowy egzamin

Informacje o egzaminie:

Zawód: Technik elektryk
Kwalifikacja: ELE.05 - Eksploatacja maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych
Data rozpoczęcia: 9 grudnia 2025 15:05
Data zakończenia: 9 grudnia 2025 15:22

Egzamin zdany!

Wynik: 25/40 punktów (62,5%)

Wymagane minimum: 20 punktów (50%)

Pochwal się swoim wynikiem!

Facebook

X.com

Szczegółowe wyniki:

Pytanie 1

Wirnik w szlifierce uległ uszkodzeniu. Na schemacie z dokumentacji techniczno-ruchowej jest on oznaczony numerem

A. 12

B. 50

C. 35

D. 9

Wybór odpowiedzi 12, 50 lub 35 jest błędny, ponieważ nie odpowiada rzeczywistemu oznaczeniu wirnika szlifierki zawartemu w dokumentacji techniczno-ruchowej. Często zdarza się, że technicy i operatorzy nie zwracają dostatecznej uwagi na szczegóły w dokumentacji, co prowadzi do identyfikacji niewłaściwych części. Na przykład, numer 12 może być związany z inną częścią maszyny, taką jak wałek napędowy, co jest typowym błędem myślowym przy zbyt szybkim przeszukiwaniu dokumentacji bez dokładnej analizy. Numer 50 mógłby odnosić się do innego modelu szlifierki lub odrębnego rodzaju obrabiarki, co pokazuje, jak ważne jest zrozumienie kontekstu oznaczeń w dokumentacji. Ponadto, numer 35 nie jest związany z wirnikiem, co może prowadzić do poważnych problemów w przypadku wymiany uszkodzonej części. W takich sytuacjach, nieodpowiednie oznaczenie może skutkować wykorzystaniem niewłaściwych komponentów, co z kolei wprowadza ryzyko awarii maszyny. Dlatego tak kluczowe jest przeszkolenie w zakresie czytania i interpretacji dokumentacji technicznej, aby unikać takich pomyłek. Znajomość standardów branżowych i dobrych praktyk jest istotna, aby zapewnić prawidłowe funkcjonowanie maszyn oraz bezpieczeństwo ich użytkowania.

Pytanie 2

Jak często, według podanych w tabeli i zalecanych przez Prawo Budowlane czasookresów, należy wykonywać pomiary okresowe skuteczności ochrony przeciwporażeniowej i rezystancji izolacji instalacji elektrycznych w szkołach?

Zalecana częstotliwość wykonywania okresowych badań sprawności technicznej instalacji elektrycznych w zależności od warunków środowiskowych
Lp.	Rodzaj pomieszczenia	Pomiar skuteczności ochrony przeciwporażeniowej (nie rzadziej niż):	Pomiar rezystancji izolacji (nie rzadziej niż):
1	O wyziewach żrących	1 rok	1 rok
2	Zagrożonych wybuchem	1 rok	1 rok
3	Otwarta przestrzeń	1 rok	5 lat
4	Wilgotne i bardzo wilgotne (o wilgotności względnej 75-100%)	1 rok	5 lat
5	Gorące (temperatura powyżej 35 °C)	1 rok	5 lat
6	Zagrożone pożarem	5 lat	1 rok
7	Stwarzające zagrożenie dla ludzi (ZL I, ZL II, ZL III)	5 lat	1 rok
8	Zapylone	5 lat	5 lat

	Pomiar skuteczności ochrony przeciwporażeniowej (nie rzadziej niż):	Pomiar rezystancji izolacji (nie rzadziej niż):
A	1 rok	1 rok
B	1 rok	5 lat
C	5 lat	1 rok
D	5 lat	5 lat

A. D.

B. C.

C. B.

D. A.

Odpowiedź C jest prawidłowa, ponieważ zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa budowlanego oraz standardami technicznymi, pomiary skuteczności ochrony przeciwporażeniowej w szkołach powinny być przeprowadzane co 5 lat, natomiast pomiary rezystancji izolacji wymagają okresowego sprawdzania co rok. Takie podejście ma na celu zapewnienie bezpieczeństwa użytkowników obiektów edukacyjnych, gdzie prawidłowa ochrona przed porażeniem prądem elektrycznym jest kluczowa. Przykładowo, w przypadku awarii systemów ochronnych, konsekwencje mogą być nie tylko materialne, ale przede wszystkim zdrowotne, zagrażające życiu uczniów i personelu. Regularne kontrole pozwalają na wczesne wykrycie potencjalnych usterek, co z kolei przyczynia się do zmniejszenia ryzyka wypadków. Warto zwrócić uwagę na standardy, takie jak PN-IEC 60364, które szczegółowo regulują wymagania dotyczące instalacji elektrycznych oraz ich okresowej konserwacji. Przestrzeganie tych zasad jest nie tylko obowiązkiem, ale również najlepszą praktyką w zarządzaniu bezpieczeństwem elektrycznym w obiektach edukacyjnych.

Pytanie 3

Podczas przeglądu silnika elektrycznego stwierdzono nieprawidłowe działanie łożysk. Jakie mogą być tego skutki?

A. Zmniejszenie momentu obrotowego

B. Zwiększenie poziomu hałasu

C. Zmniejszenie częstotliwości prądu

D. Zmniejszenie napięcia zasilania

Nieprawidłowe działanie łożysk w silniku elektrycznym często prowadzi do zwiększenia poziomu hałasu. W praktyce, kiedy łożyska są uszkodzone lub zużyte, mogą generować dźwięki takie jak szumy, stukoty czy metaliczne odgłosy. Hałas ten jest wynikiem zwiększonego tarcia oraz nieprawidłowego ruchu elementów łożyska, co jest bezpośrednim skutkiem mechanicznych nieprawidłowości. W branży technicznej powszechnie uznaje się, że regularne monitorowanie poziomu hałasu jest istotnym elementem diagnostyki stanu technicznego łożysk. Moim zdaniem, to zwiększenie hałasu jest jednym z najbardziej oczywistych sygnałów, że coś niedobrego dzieje się z łożyskami. Dlatego też, standardy utrzymania maszyn, takie jak TPM (Total Productive Maintenance), kładą duży nacisk na regularne przeglądy i konserwację łożysk, by zapobiec poważniejszym awariom. Uwzględniając te praktyki, można znacznie wydłużyć żywotność maszyn i uniknąć kosztownych napraw czy przestojów produkcyjnych.

Pytanie 4

Podczas wymiany trójfazowego wyłącznika różnicowoprądowego należy mieć na uwadze, że do wyłącznika nie może być podłączony przewód

A. fazowy L2

B. ochronny PE

C. fazowy LI

D. neutralny N

Odpowiedź dotycząca przewodu ochronnego PE jako nieodpowiedniego do podłączenia do trójfazowego wyłącznika różnicowoprądowego jest poprawna. Przewód ochronny PE ma za zadanie zapewnienie bezpieczeństwa użytkowników poprzez odprowadzenie prądu w przypadku awarii do ziemi, co zmniejsza ryzyko porażenia prądem elektrycznym. Wyłącznik różnicowoprądowy jest zaprojektowany do monitorowania różnicy prądów między przewodami fazowymi a neutralnym. Podłączenie przewodu PE do tego urządzenia nie tylko jest niezgodne z jego przeznaczeniem, ale również może prowadzić do niebezpiecznych sytuacji, w których wyłącznik nie zadziała w przypadku wykrycia różnicy prądu. Zgodnie z normami PN-IEC 61008-1, wyłączniki różnicowoprądowe powinny być podłączane w sposób, który umożliwia ich prawidłowe działanie i spełnienie wymogów związanych z ochroną przeciwporażeniową. Przykładem poprawnej instalacji jest wykorzystanie wyłącznika różnicowoprądowego w połączeniu z przewodami fazowymi i neutralnym, co zapewnia skuteczną ochronę i minimalizuje ryzyko uszkodzeń.

Pytanie 5

W tabeli zamieszczono wyniki okresowych pomiarów impedancji pętli zwarcia instalacji elektrycznej budynku mieszkalnego wykonanej w układzie TN-S. Jaka jest najbardziej prawdopodobna przyczyna zwiększonej wartości Z_s w sypialni?

Pomiar impedancji pętli zwarcia obwodów gniazd jednofazowych zabezpieczonych wyłącznikami nadprądowymi B16
Pomieszczenie:	Salon	Sypialnia	Kuchnia	Przedpokój	Łazienka
Wartość Z_S:	2,32 Ω	6,84 Ω	1,72 Ω	1,39 Ω	2,55 Ω

A. Niewłaściwie dobrany wyłącznik nadprądowy dla mierzonego obwodu.

B. Poluzowany przewód liniowy zasilający gniazda w mierzonym obwodzie.

C. Brak ciągłości przewodu ochronnego w mierzonym obwodzie.

D. Brak ciągłości przewodu neutralnego w mierzonym obwodzie.

Poprawna odpowiedź dotyczy poluzowanego przewodu liniowego zasilającego gniazda w obwodzie, co może prowadzić do zwiększonej wartości impedancji pętli zwarcia (Zs). W praktyce, poluzowanie przewodu wpływa na zwiększenie rezystancji, co z kolei podnosi wartość Zs. W sytuacji awaryjnej, wysoka impedancja pętli zwarcia oznacza, że w przypadku wystąpienia zwarcia prąd zwarcia będzie niższy, co może prowadzić do opóźnienia w działaniu zabezpieczeń, takich jak wyłączniki nadprądowe, co naraża instalację na potencjalne uszkodzenia. Standardy, takie jak PN-IEC 60364, podkreślają znaczenie zapewnienia odpowiedniej wartości Zs dla bezpieczeństwa użytkowania instalacji. Warto regularnie przeprowadzać pomiary Zs w obiektach, aby upewnić się, że wartości te są zgodne z wymaganiami normatywnymi i praktykami branżowymi, co zapobiega ryzyku pożarów oraz uszkodzeń urządzeń elektrycznych.

Pytanie 6

Jak można podnieść moc bierną indukcyjną oddawaną do sieci przez działającą w elektrowni prądnicę synchroniczną przy niezmiennej mocy czynnej?

A. Zwiększając prąd wzbudzenia

B. Zwiększając moment napędowy

C. Zmniejszając prąd wzbudzenia

D. Zmniejszając moment napędowy

Zmniejszanie prądu wzbudzenia nie tylko nie pozwala na zwiększenie mocy biernej indukcyjnej, ale wręcz przeciwnie, może prowadzić do jej zmniejszenia. Przy niższym prądzie wzbudzenia strumień magnetyczny w wirniku zostaje osłabiony, co w konsekwencji ogranicza zdolność prądnicy do wytwarzania mocy biernej. Taki błąd myślowy wynika z nieporozumienia dotyczącego relacji między prądem wzbudzenia a mocą bierną. Często przyjmuje się, że zmniejszanie prądu wzbudzenia prowadzi do zmniejszenia obciążenia, co jest prawdą w kontekście mocy czynnej, jednak w przypadku mocy biernej działa to w odwrotny sposób. Podobnie, zmniejszanie momentu napędowego nie ma wpływu na zwiększenie mocy biernej, ponieważ moment napędowy jest związany z mocą czynną i obciążeniem maszyny. Zmniejszenie momentu napędowego może prowadzić do obniżenia prędkości obrotowej prądnicy, co może skutkować niewystarczającą produkcją zarówno mocy czynnej, jak i biernej. Zwiększanie momentu napędowego z kolei może być pomocne w innych kontekstach, ale sama w sobie nie dostarczy dodatkowej mocy biernej, jeśli nie zostanie skorelowane z odpowiednią regulacją prądu wzbudzenia. W związku z tym, kluczowe jest zrozumienie, że regulacja wzbudzenia jest decydującym czynnikiem w zarządzaniu mocą bierną w systemach elektroenergetycznych.

Pytanie 7

Na wartość impedancji pętli zwarcia w systemie sieciowym TN-C mają wpływ

A. pole przekroju poprzecznego żył przewodów

B. rodzaj zamontowanych ochronników przeciwprzepięciowych

C. liczba zamontowanych ochronników przeciwprzepięciowych

D. wytrzymałość napięciowa izolacji przewodów

Wartość impedancji pętli zwarcia w układzie sieciowym TN-C jest ściśle związana z polem przekroju poprzecznego żył przewodów. Pole to wpływa na opór przewodzenia prądu, co z kolei ma istotne znaczenie dla działania zabezpieczeń w przypadku zwarcia. Przewody o większym przekroju charakteryzują się mniejszym oporem, co pozwala na szybsze zadziałanie zabezpieczeń, takich jak wyłączniki nadprądowe. W praktyce oznacza to, że zwiększenie przekroju przewodów w instalacji elektrycznej może poprawić bezpieczeństwo, zmniejszając ryzyko uszkodzenia urządzeń oraz zapewniając lepszą ochronę osób. W Polskich Normach i europejskich standardach, takich jak PN-HD 60364-5-54, podkreśla się znaczenie odpowiedniego doboru przekrojów przewodów w kontekście ich zastosowania, zwłaszcza w instalacjach narażonych na zwarcia. Dlatego kluczowe jest, aby projektanci instalacji elektrycznych zwracali uwagę na te aspekty, aby zapewnić optymalną funkcjonalność oraz bezpieczeństwo systemów elektrycznych.

Pytanie 8

Zidentyfikuj uszkodzenie jednofazowego transformatora redukującego napięcie, jeśli jego znamionowa przekładnia napięciowa wynosi 5, a zmierzone w trybie jałowym napięcia na uzwojeniu pierwotnym i wtórnym wyniosły odpowiednio 230 V oraz 460 V?

A. Przerwa w uzwojeniu wtórnym

B. Zwarcie w uzwojeniu pierwotnym

C. Zwarcie w uzwojeniu wtórnym

D. Przerwa w uzwojeniu pierwotnym

Zwarcie w uzwojeniu pierwotnym transformatora obniżającego napięcie powoduje, że przy braku obciążenia (stan jałowy) napięcie na uzwojeniu pierwotnym nie może osiągnąć wartości znamionowej. W przypadku transformatora o przekładni napięciowej wynoszącej 5, napięcie wtórne powinno wynosić pięć razy mniejsze niż pierwotne, czyli przy napięciu 230 V na uzwojeniu pierwotnym, napięcie wtórne powinno wynosić 46 V. Jednak w omawianym przypadku zmierzono napięcia 230 V i 460 V, co sugeruje, że doszło do zwarcia w uzwojeniu pierwotnym. Takie uszkodzenie może prowadzić do znacznego wzrostu prądu, co jest niebezpieczne dla transformatora, a także dla sieci zasilającej. W praktyce, w celu weryfikacji stanu uzwojeń, stosuje się pomiary impedancji oraz testy napięciowe, które są zgodne z normami IEC i ANSI. W przypadku stwierdzenia zwarcia, konieczne jest szybkie odłączenie zasilania i przeprowadzenie naprawy oraz wymiany uszkodzonych elementów, aby przywrócić prawidłowe funkcjonowanie transformatora.

Pytanie 9

Zwiększenie liczby kabli umieszczonych w jednej rurze instalacyjnej spowoduje

A. wydłużenie czasu osiągania granicznej temperatury izolacji kabli

B. zmniejszenie dopuszczalnego obciążenia prądem długotrwałym jednego kabla

C. zmniejszenie wartości obliczeniowej rezystancji żył pojedynczego kabla

D. zwiększenie dozwolonej wartości spadku napięcia na kablach

Zwiększenie liczby przewodów ułożonych w jednej rurze instalacyjnej prowadzi do zmniejszenia dopuszczalnego obciążenia prądem długotrwałym pojedynczego przewodu. Jest to związane z zasadą, że im więcej przewodów umieszczonych w tej samej przestrzeni, tym większa emisja ciepła z tych przewodów, ponieważ nie mają one wystarczającej przestrzeni na odprowadzenie ciepła. Zgodnie z normami, takimi jak PN-IEC 60364, dopuszczalne obciążenie prądowe przewodów uzależnione jest od ich zdolności do odprowadzania ciepła, co jest kluczowe dla zachowania bezpieczeństwa instalacji. Na przykład, w przypadku układania kilku przewodów w jednej rurze, każdy z nich może nie być w stanie wytrzymać standardowych wartości obciążenia, co prowadzi do przegrzewania i potencjalnych uszkodzeń izolacji. Dlatego w praktyce, dla instalacji elektrycznych, często stosuje się ograniczenia dotyczące liczby przewodów w jednej rurze oraz jej średnicy, aby zapewnić odpowiednią wentylację i chłodzenie.

Pytanie 10

Jaką wkładkę topikową bezpiecznikową powinno się wykorzystać do ochrony silnika indukcyjnego przed skutkami zwarć?

A. WT/NH DC

B. WT-00 gF

C. WT-2gTr

D. WT/NHaM

Wybór nieodpowiedniej wkładki topikowej do zabezpieczenia silnika indukcyjnego może prowadzić do poważnych skutków, w tym uszkodzenia silnika lub awarii całego systemu. Wybrane opcje, takie jak WT/NH DC, WT-2gTr oraz WT-00 gF, nie są optymalne w kontekście ochrony silników indukcyjnych. Wkładka WT/NH DC, przeznaczona głównie do systemów prądu stałego, nie jest przystosowana do warunków pracy, w jakich funkcjonują silniki indukcyjne zasilane prądem zmiennym, co może prowadzić do niewłaściwej reakcji na zwarcia. Z kolei WT-2gTr nie jest odpowiednia ze względu na swoje ograniczenia w obszarze prądów zwarciowych, mogących być znacznie wyższe w przypadku silników indukcyjnych. Wkładka WT-00 gF, mimo że może znaleźć zastosowanie w innych obszarach, również nie jest dedykowana do ochrony silników, bowiem nie zapewnia wymaganej charakterystyki prądowej oraz czasowej reakcji. Typowe błędy myślowe związane z tymi odpowiedziami mogą obejmować nieprawidłowe założenie, że każda wkładka bezpiecznikowa jest uniwersalna, co jest sprzeczne z zasadami inżynierii elektrycznej. Właściwy dobór ochrony nadprądowej powinien opierać się na specyfikacjach danego urządzenia oraz warunkach jego pracy, aby zapewnić maksymalną efektywność ochrony.

Pytanie 11

Jak często powinno się przeprowadzać przeglądy okresowe sprzętu ochronnego, takiego jak: drążki izolacyjne do manipulacji, kleszcze oraz uchwyty izolacyjne, a także dywaniki i chodniki gumowe?

A. Co 3 lata

B. Co 5 lat

C. Co 2 lata

D. Co 1 rok

Odpowiedzi sugerujące rzadziej przeprowadzane badania okresowe, takie jak co 5 lat, co 3 lata czy co 1 rok, opierają się na błędnym zrozumieniu znaczenia regularnych przeglądów sprzętu ochronnego. Zwłaszcza w przypadku urządzeń izolacyjnych, jak drążki czy kleszcze, standardy bezpieczeństwa wyraźnie wskazują, że ich właściwości izolacyjne mogą ulegać degradacji z czasem, nawet przy normalnym użytkowaniu. Przeprowadzanie badań co 5 lat może prowadzić do sytuacji, w której sprzęt, który powinien już zostać wymieniony, nadal jest używany, co stwarza ogromne ryzyko porażenia prądem. Co więcej, odpowiedzi sugerujące przeglądy co 3 lata lub co 1 rok również mogą nie spełniać wymogów bezpieczeństwa, ponieważ nie uwzględniają specyfiki i intensywności użytkowania sprzętu w różnych warunkach. W praktyce, nieprzestrzeganie zalecanych cykli przeglądów może skutkować zarówno uszkodzeniem sprzętu, jak i narażeniem pracowników na niebezpieczeństwo. Właściwe zrozumienie tych zasad jest kluczowe dla ochrony zdrowia i życia osób pracujących w branży elektrycznej, a także dla zachowania zgodności z obowiązującymi normami i przepisami prawa, co jest niezwykle istotne w kontekście odpowiedzialności prawnej i etycznej pracodawców.

Pytanie 12

Który z poniższych sposobów łączenia uzwojeń transformatora zapewnia jednoczesne zasilanie wszystkich faz?

A. Układ równoległy

B. Układ gwiazda-trójkąt

C. Układ szeregowy

D. Układ trójkąt-gwiazda

Układ gwiazda-trójkąt jest jednym z popularnych sposobów łączenia uzwojeń w transformatorach trójfazowych. W tym rozwiązaniu uzwojenie pierwotne transformatora połączone jest w układzie gwiazdy, a wtórne w układzie trójkąta. Taki sposób połączenia pozwala na efektywne zasilanie wszystkich trzech faz jednocześnie, co jest kluczowe w zastosowaniach przemysłowych. Gwiazda-trójkąt jest często stosowany, gdy potrzebujemy obniżyć napięcie z sieci przesyłowej na poziom użytkowy w zakładach produkcyjnych. Moim zdaniem, jedną z głównych zalet tego układu jest jego zdolność do redukcji prądów w fazach transformatora, co przyczynia się do zwiększenia efektywności energetycznej i zmniejszenia strat cieplnych. W praktyce, transformator z układem gwiazda-trójkąt może być częścią infrastruktury zasilającej różnorodne maszyny, które wymagają stabilnego i wydajnego dostarczania energii. Zastosowanie tego układu jest zgodne z dobrymi praktykami w branży elektroenergetycznej, co jest szczególnie ważne przy projektowaniu systemów zasilania w dużych obiektach przemysłowych.

Pytanie 13

Jaką maksymalną wartość impedancji pętli zwarcia można zastosować w trójfazowym układzie elektrycznym o napięciu nominalnym 230/400 V, aby zapewnić skuteczność ochrony przeciwporażeniowej w przypadku uszkodzenia izolacji, gdy wyłączenie tego obwodu ma być realizowane przez instalacyjny wyłącznik nadprądowy C10?

A. 2,3 Ω

B. 8,0 Ω

C. 7,7 Ω

D. 4,6 Ω

Maksymalna dopuszczalna wartość impedancji pętli zwarcia w trójfazowym obwodzie elektrycznym o napięciu znamionowym 230/400 V wynosząca 2,3 Ω jest zgodna z wymaganiami bezpieczeństwa, które zapewniają skuteczną ochronę przeciwporażeniową. W przypadku uszkodzenia izolacji, odpowiednia impedancja pętli zwarcia pozwala na szybkie wyłączenie zasilania przez wyłącznik nadprądowy, w tym przypadku typu C10. Zgodnie z normą PN-IEC 60364, szybkość wyłączenia zasilania jest kluczowa dla ochrony osób przed porażeniem prądem. Wyłącznik C10 ma charakterystykę, która zapewnia zadziałanie przy prądzie zwarciowym wynoszącym 10 A. W praktyce, im niższa impedancja pętli zwarcia, tym wyższy prąd zwarciowy, co przyspiesza zadziałanie wyłącznika. Przykładowo, przy impedancji 2,3 Ω, prąd zwarciowy wynosi około 174 A, co pozwala na zadziałanie wyłącznika w czasie nieprzekraczającym 0,4 sekundy. Takie wartości są zgodne z zasadami projektowania instalacji elektrycznych, które mają na celu minimalizację ryzyka porażenia prądem elektrycznym.

Pytanie 14

Jakie kroki należy podjąć, gdy całkowita wartość spadków napięć w systemie TN-S pomiędzy złączem ZKP a najodleglejszym gniazdem odbiorczym wynosi 9 V, w sieci elektrycznej o napięciu 230 V?

A. Zwiększyć średnicę przewodów kabla WLZ

B. Pozostawić instalację zasilającą bez zmian

C. Zwiększyć średnicę przewodów w instalacji wewnętrznej

D. Zmniejszyć średnicę przewodów kabla WLZ

Jak spojrzysz na te wartości, to suma spadków napięć w układzie TN-S, która wynosi 9 V przy napięciu znamionowym 230 V, jest w porządku. To mniej niż 5% dla obwodów oświetleniowych i jakieś 3% dla siłowych, więc nie ma potrzeby, by wprowadzać zmiany w instalacji. Chociaż warto czasem rzucić okiem na te spadki, bo bezpieczeństwo urządzeń to ważna sprawa. Jeśli spadki zaczynają być większe, to warto pomyśleć o zwiększeniu przekroju przewodów, ale w tej sytuacji nie ma takiej potrzeby. Wiesz, jak się montuje silniki elektryczne, to tam kluczowe jest, by kable były dobrze dobrane, żeby nie tracić energii. Normy PN-IEC 60364 to dobry punkt wyjścia do sprawdzenia, czy wszystko jest zrobione jak należy.

Pytanie 15

W układzie, którego schemat zamieszczono na rysunku, sprawdzono cztery różne urządzenia ochronne różnicowoprądowe. Wyniki wskazań amperomierza (I_A) w momencie zadziałania urządzenia zestawiono w tabeli. Które urządzenie ochronne jest sprawne?

Urządzenie ochronne różnicowoprądowe	Prąd znamionowy I_ΔN	Prąd I_A
A.	10 mA	0,02 A
B.	30 mA	0,04 A
C.	100 mA	0,15 A
D.	300 mA	0,24 A

A. D.

B. C.

C. B.

D. A.

Urządzenie ochronne różnicowoprądowe D zostało uznane za sprawne, ponieważ jego prąd zadziałania wynosi 0,24 A (240 mA), co mieści się w określonym zakresie od 0,5 IΔn do IΔn, gdzie IΔn dla tego urządzenia wynosi 300 mA. Oznacza to, że urządzenie zadziała w odpowiednim momencie, skutecznie chroniąc instalację elektryczną oraz osoby przed skutkami porażenia prądem. W branży elektroenergetycznej zasady działania urządzeń różnicowoprądowych są ściśle regulowane przez normy, takie jak PN-EN 61008-1. Te urządzenia są kluczowe w zapewnieniu bezpieczeństwa, zwłaszcza w obiektach, gdzie występuje ryzyko kontaktu z wodą lub innymi przewodnikami prądu. Właściwy dobór urządzenia ochronnego i jego parametry są fundamentalne dla efektywności ochrony. Przykładem zastosowania może być instalacja w łazience, gdzie obecność wody zwiększa ryzyko porażenia prądem, a zastosowanie różnicowoprądowego urządzenia ochronnego o odpowiednich parametrach jest koniecznością. To pokazuje, jak ważne jest nie tylko zrozumienie działania tych urządzeń, ale również ich praktyczne zastosowanie w codziennym życiu.

Pytanie 16

Jaką wartość prądu znamionowego powinien posiadać wyłącznik instalacyjny nadprądowy typu B, aby zabezpieczyć grzejnik jednofazowy o parametrach U_N = 230 V oraz P_y = 2,4 kW przed zwarciem?

A. 20A

B. 6A

C. 10A

D. 16A

Dobór wyłącznika nadprądowego wymaga zrozumienia nie tylko charakterystyki urządzenia, ale również obliczeń związanych z przewidywanym poborem prądu. W przypadku błędnego wyboru wartości wyłącznika, jak na przykład 10A, 20A czy 6A, może dojść do wielu niepożądanych sytuacji. Wyłącznik 10A jest zbyt niski w kontekście obliczonego prądu 10,43 A, co prowadziłoby do częstego wyzwalania w przypadku normalnej pracy grzejnika, co z kolei może być uciążliwe i prowadzić do nieefektywnego użytkowania urządzenia. Z drugiej strony, wybór wyłącznika 20A może wydawać się rozsądny, ale może stwarzać zagrożenie, ponieważ zbyt wysoka wartość wyłącznika może nie zadziałać w przypadku realnego zwarcia, co zagraża bezpieczeństwu instalacji. Wyłącznik 6A jest zdecydowanie niewystarczający, co prowadziłoby do jego przegrzewania lub uszkodzenia w wyniku zbyt dużego obciążenia. Przykłady te pokazują, jak łatwo można wejść w pułapkę niewłaściwego doboru urządzeń zabezpieczających. Niezrozumienie podstawowych zasad obliczeń prądowych oraz charakterystyki wyłączników skutkuje błędnymi decyzjami, co może mieć poważne konsekwencje dla bezpieczeństwa użytkowników i efektywności systemu elektrycznego. Dobre praktyki zalecają zawsze dobierać wyłączniki z zapasem, aby uniknąć takich problemów.

Pytanie 17

Jakie znaczenie ma klasa izolacji (np. kl. B) na tabliczce znamionowej silnika elektrycznego?

A. Minimalne napięcie zasilania

B. Minimalną temperaturę pracy uzwojeń

C. Maksymalną temperaturę pracy uzwojeń

D. Maksymalne napięcie zasilania

Odpowiedzi dotyczące minimalnego i maksymalnego napięcia zasilania są nieprawidłowe, ponieważ klasa izolacji nie odnosi się do parametrów napięcia, a wyłącznie do temperatury pracy uzwojeń. Minimalne napięcie zasilania jest określane przez specyfikację techniczną silnika i nie jest związane z temperaturami, które osiągają jego uzwojenia. Z kolei maksymalne napięcie zasilania to granica, powyżej której silnik może ulec uszkodzeniu, ale również nie odnosi się bezpośrednio do klasy izolacji. Ponadto, odpowiedź sugerująca minimalną temperaturę pracy uzwojeń jest myląca. W rzeczywistości klasa izolacji nie definiuje minimalnej temperatury, a jedynie maksymalną, co jest kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa i efektywności pracy silników. Zrozumienie klasy izolacji jest istotne w kontekście projektowania i eksploatacji silników elektrycznych, ponieważ niewłaściwe dobranie klasy izolacji do warunków pracy może prowadzić do przedwczesnego zużycia materiałów izolacyjnych oraz awarii. W praktyce, przy wyborze silnika elektrycznego, należy uwzględniać zarówno klasę izolacji, jak i warunki, w jakich urządzenie będzie pracować, aby zapewnić optymalne działanie i uniknąć kosztownych napraw.

Pytanie 18

W którym obwodzie powinno się odłączyć zasilanie, aby bezpiecznie przeprowadzić wymianę cewki stycznika w obwodzie sterującym silnikiem znajdującym się w hali maszyn?

A. W głównej rozdzielnicy zasilającej całą halę maszyn

B. Wyłącznie w obwodzie sterującym silnikiem

C. Tylko w obwodzie głównym silnika

D. W rozdzielnicy stanowiskowej, z której zasilany jest silnik

Musisz koniecznie wyłączyć napięcie w rozdzielnicy stanowiskowej, zanim zaczniesz wymieniać cewkę stycznika. To naprawdę ważne dla Twojego bezpieczeństwa. Rozdzielnica ta to miejsce, które zarządza zasilaniem dla silnika, a z tego co pamiętam, takie podejście jest zgodne z normami bezpieczeństwa, jak np. PN-EN 50110-1. Operatorzy powinni wyłączać napięcie w obwodzie zasilającym urządzenie, które konserwują, żeby uniknąć porażenia prądem. Podczas wymiany cewki ważne jest, by nie tylko Twoje bezpieczeństwo było na pierwszym miejscu, ale też żeby sprzęt nie ucierpiał przez przypadkowe włączenie. Przykład? W zakładach produkcyjnych przed każdym przeglądem trzeba ustalić, które obwody trzeba deenergizować, żeby ryzyko wypadków było jak najmniejsze. Warto też prowadzić dokumentację i etykietować rozdzielnice, żeby łatwiej było zidentyfikować, które obwody są aktywne. To na pewno zwiększa bezpieczeństwo podczas prac konserwacyjnych.

Pytanie 19

Który z poniższych przetworników powinien być użyty do pomiaru momentu obrotowego działającego na wał napędowy silnika elektrycznego?

A. Halotron

B. Pozystor

C. Tensometr

D. Piezorezystor

Tensometr to przetwornik, który jest idealnym narzędziem do pomiaru momentu obrotowego, szczególnie w kontekście wałów napędowych silników elektrycznych. Działa na zasadzie pomiaru deformacji, które są wynikiem przyłożonego momentu obrotowego. Kiedy wał napędowy zostaje poddany obciążeniu, jego deformacja jest proporcjonalna do przyłożonego momentu, co pozwala na dokładne obliczenie tego momentu przy użyciu tensometrów. Przykłady zastosowania tensometrów obejmują przemysł motoryzacyjny, gdzie są wykorzystywane do testowania komponentów silników, a także w maszynach przemysłowych do monitorowania stanu technicznego wałów oraz detekcji przeciążeń. W branży stosuje się także standardy, takie jak ISO 376, które regulują metody kalibracji i pomiaru tensometrycznego, zapewniając wysoką precyzję i niezawodność wyników. Zastosowanie tensometrów w praktyce nie tylko poprawia jakość pomiarów, ale również zwiększa bezpieczeństwo operacyjne, dzięki możliwości wczesnego wykrywania problemów w systemach napędowych.

Pytanie 20

Aby ocenić efektywność ochrony przed porażeniem elektrycznym realizowanej przez automatyczne odłączenie zasilania zabezpieczeniem o określonym prądzie wyłączenia w systemie elektrycznym o danej wartości napięcia znamionowego, potrzebna jest informacja o wartości

A. maksymalnej współczynnika przepięć

B. maksymalnego spadku częstotliwości w sieci zasilającej

C. impedancji pętli zwarcia instalacji

D. mocy zainstalowanych urządzeń elektrycznych w instalacji

Odpowiedź dotycząca impedancji pętli zwarcia instalacji jest poprawna, ponieważ ta wartość jest kluczowa dla oceny skuteczności ochrony przeciwporażeniowej realizowanej przez samoczynne wyłączenie zasilania. Impedancja pętli zwarcia wpływa na prąd zwarciowy, który może przepłynąć przez instalację w przypadku awarii. Zgodnie z normami IEC 60364-4-41 oraz PN-IEC 61008-1, istotne jest, aby prąd wyłączający dla zastosowanego zabezpieczenia (np. wyłącznika nadprądowego lub różnicowoprądowego) był odpowiednio wyższy od wartości prądu zwarciowego, co zapewnia szybkie działanie zabezpieczeń. W praktyce, aby zapewnić skuteczność ochrony, projektanci instalacji elektrycznych muszą przeprowadzić obliczenia impedancji pętli zwarcia, co pozwala na dobór odpowiednich zabezpieczeń. Na przykład, w przypadku instalacji o napięciu znamionowym 230 V i użyciu bezpiecznika o prądzie wyłączającym 30 mA, wartość impedancji pętli zwarcia musi być obliczona tak, aby prąd zwarciowy wynosił co najmniej 150 mA, co zapewnia odpowiednie wyłączenie w wymaganym czasie.

Pytanie 21

Która z poniższych czynności nie jest częścią badań eksploatacyjnych silnika elektrycznego?

A. Pomiar napięcia zasilania

B. Rozruch próbny urządzenia

C. Sprawdzenie stanu ochrony przeciwporażeniowej

D. Pomiar rezystancji uzwojeń stojana

W kontekście badań eksploatacyjnych silnika elektrycznego, każda z wymienionych czynności ma swoje znaczenie, ale nie wszystkie są klasyfikowane jako badania samych silników. Pomiar rezystancji uzwojeń stojana jest jednym z najważniejszych badań, które pozwala na ocenę stanu izolacji. Uszkodzenie izolacji może prowadzić do zwarć, co z kolei zagraża nie tylko funkcjonowaniu silnika, ale także bezpieczeństwu użytkowników. Rozruch próbny urządzenia jest kluczowy dla sprawdzenia, czy silnik działa zgodnie z jego specyfikacją i czy nie występują nieprawidłowości w jego pracy. Z kolei sprawdzenie stanu ochrony przeciwporażeniowej jest fundamentalne dla zapewnienia bezpieczeństwa elektrycznego, a jego pominięcie może prowadzić do poważnych wypadków. Wydaje się więc, że pomiar napięcia zasilania powinien być również postrzegany jako istotny, jednak poprzez skoncentrowanie się na nim, można przeoczyć istotne detale związane z samym stanem silnika. W rzeczywistości, badania eksploatacyjne skupiają się głównie na diagnostyce i analizie wewnętrznej stanu silnika, co oznacza, że pomiar napięcia, mimo że ważny w kontekście zasilania, nie dostarcza informacji o zdrowiu silnika. Właściwe podejście do badań eksploatacyjnych wymaga zrozumienia, które czynności mają kluczowe znaczenie dla oceny wewnętrznych komponentów silnika, a które są związane z jego zasilaniem i eksploatacją w kontekście zewnętrznym.

Pytanie 22

Aby przeprowadzić pomiar rezystancji metodą techniczną, należy przygotować

A. mostek Wheatstone'a

B. mostek Thomsona

C. amperomierz i woltomierz

D. omomierz oraz woltomierz

Istnieją różne metody pomiaru rezystancji, jednak nie wszystkie z nich są odpowiednie do pomiarów technicznych w tym kontekście. Wykorzystanie mostka Wheatstone'a do pomiaru rezystancji jest jedną z popularnych metod, ale nie jest to podejście, które wykorzystuje amperomierz i woltomierz bezpośrednio. Mostek Wheatstone'a działa na zasadzie porównywania nieznanej rezystancji z rezystancjami znanymi, co wymaga bardziej złożonego układu, w którym zbalansowanie mostka jest kluczowe. Dodatkowo, mostek Thomsona, chociaż również używany do pomiaru rezystancji, jest bardziej skomplikowany i odnosi się do sytuacji, w których występują dodatkowe czynniki wpływające na pomiar, takie jak temperatura. Z kolei omomierz to urządzenie elektroniczne, które mierzy rezystancję i robi to automatycznie, ale w kontekście pytania o metodę techniczną, pomiar za pomocą omomierza nie odzwierciedla zasady Ohma w sposób bezpośredni, ponieważ nie uwzględnia pomiaru napięcia i natężenia prądu. Często pojawiają się mylne interpretacje, które prowadzą do przekonania, że inne urządzenia mogą zastąpić amperomierz i woltomierz. Kluczowe jest zrozumienie, że podstawowym warunkiem prawidłowego pomiaru rezystancji jest zastosowanie metody, która opiera się na bezpośrednich pomiarach napięcia i natężenia prądu, co umożliwia dokładne obliczenie rezystancji zgodnie z zasadą Ohma.

Pytanie 23

Gdy prace pomiarowe i kontrolne w instalacjach elektrycznych są wymagane do wykonania przez dwie osoby, to osoba przeprowadzająca pomiary powinna mieć odpowiednie kwalifikacje, a druga osoba wspierająca

A. nie musi mieć świadectwa kwalifikacji, jeśli przeszła odpowiednie szkolenie

B. musi dysponować świadectwem kwalifikacyjnym na stanowisku dozoru, lecz bez zakresu pomiarów

C. powinna posiadać świadectwo kwalifikacyjne na stanowisku eksploatacji w zakresie pomiarów

D. nie jest zobowiązana do posiadania świadectwa kwalifikacji, jeśli ukończyła szkołę zawodową

Odpowiedź jest prawidłowa, ponieważ obecne przepisy oraz normy branżowe, takie jak PN-EN 50110-1, wskazują, że dla niektórych prac pomiarowych obecność osoby wspomagającej jest niezbędna, jednak nie wymaga się od niej posiadania świadectwa kwalifikacji, o ile przeszła odpowiednie szkolenie. Taki model pracy ma na celu zwiększenie bezpieczeństwa oraz efektywności przeprowadzanych pomiarów. W praktyce oznacza to, że osoba wspierająca, mimo że nie jest w pełni wykwalifikowana, powinna dobrze rozumieć procedury bezpieczeństwa oraz potrafić reagować w sytuacjach awaryjnych. Przykładami mogą być prace polegające na pomiarach rezystancji uziemienia czy pomiarach napięcia. W takich przypadkach, osoba wspomagająca może zajmować się przygotowaniem sprzętu, monitorowaniem warunków pracy, a także wspieraniem głównego pomiarowca w zakresie organizacyjnym, co jest zgodne z zasadami efektywnej współpracy w zespole. Dzięki temu, można minimalizować ryzyko wystąpienia błędów pomiarowych oraz zwiększać bezpieczeństwo całego procesu.

Pytanie 24

Przygotowując miejsce do przeprowadzenia badań odbiorczych trójfazowego silnika indukcyjnego o parametrach: U_N = 230/400 V, P_N = 4 kW, należy, oprócz inspekcji oraz oceny stanu izolacji uzwojeń, uwzględnić między innymi wykonanie pomiarów

A. izolacji łożysk

B. rezystancji uzwojeń

C. drgań

D. charakterystyki stanu jałowego

Pomiar rezystancji uzwojeń trójfazowego silnika indukcyjnego jest kluczowy dla oceny jego stanu technicznego. Rezystancja uzwojeń pozwala na ocenę ich integralności oraz wykrycie potencjalnych uszkodzeń, takich jak zwarcia czy przerwy. W praktyce, pomiar ten jest często realizowany przy użyciu omomierza, a wartości rezystancji powinny być zgodne z danymi producenta. Niekiedy, po dokonaniu pomiaru, porównuje się wyniki z normami zawartymi w dokumentacji technicznej silnika. Dobrą praktyką jest także wykonywanie pomiarów rezystancji w różnych warunkach temperaturowych, ponieważ wpływ temperatury na rezystancję może być znaczący. Warto dodać, że w przypadku silników wykonanych z materiałów o wysokiej przewodności, takich jak miedź, rezystancja powinna być minimalna, co świadczy o ich dobrej kondycji. Regularne pomiary rezystancji uzwojeń mogą również pomóc w planowaniu działań konserwacyjnych oraz przewidywaniu potencjalnych awarii, co jest zgodne z zasadami zarządzania majątkiem technicznym.

Pytanie 25

Jakiego składnika nie może zawierać przewód zasilający rozdzielnię główną w pomieszczeniu przemysłowym, które jest niebezpieczne pod kątem pożarowym?

A. Zewnętrznego oplotu włóknistego

B. Żył aluminiowych

C. Pancerza stalowego

D. Powłoki polietylenowej

Zewnętrzny oplot włóknisty nie jest odpowiednim elementem dla kabel zasilający rozdzielnicę główną w pomieszczeniu przemysłowym uznawanym za niebezpieczne pod względem pożarowym. Takie pomieszczenia wymagają zastosowania materiałów, które są odporne na działanie wysokich temperatur oraz ognioodporne. Oplot włóknisty, choć może być stosowany w mniej ryzykownych warunkach, nie spełnia wymagań dotyczących odporności na ogień. W praktyce oznacza to, że w przypadku pożaru, oplot włóknisty mógłby się szybko zapalić i przyczynić się do rozprzestrzenienia ognia. Aby zapewnić bezpieczeństwo, kabel w pomieszczeniach niebezpiecznych powinien być wykonany z materiałów, które są zgodne z normami, takimi jak PN-EN 60529 czy PN-EN 60332, które definiują wymagania dotyczące ochrony przed ogniem i wysoką temperaturą. Przykładem odpowiedniego rozwiązania są kable zasilające z pancerzem stalowym, które nie tylko chronią przed uszkodzeniami mechanicznymi, ale również mają właściwości ognioodporne, co czyni je idealnym wyborem dla rozdzielnic w krytycznych środowiskach przemysłowych.

Pytanie 26

Aby zapewnić skuteczną ochronę przed porażeniem prądem dla użytkowników gniazd wtyczkowych z prądem nieprzekraczającym 32 A, należy je chronić wyłącznikiem różnicowoprądowym o nominalnym prądzie różnicowym wynoszącym

A. 1 000 mA

B. 30 mA

C. 100 mA

D. 500 mA

Wybór wyłącznika różnicowoprądowego o prądzie różnicowym 100 mA, 500 mA lub 1 000 mA jest niewłaściwy w kontekście ochrony przed porażeniem prądem elektrycznym w obwodach gniazd wtyczkowych. Wyłączniki o wyższych wartościach prądu różnicowego są przeznaczone głównie do ochrony obwodów przed pożarem spowodowanym prądami upływowymi, a nie do natychmiastowej ochrony osób. Wyłącznik o prądzie różnicowym 100 mA może być stosowany w obwodach, gdzie ochrona przed porażeniem nie jest kluczowa, jak w przypadku dedykowanych obwodów zasilających urządzenia przemysłowe, w których ryzyko kontaktu z człowiekiem jest ograniczone. Prąd różnicowy 500 mA i 1 000 mA to wartości, które są zbyt wysokie dla skutecznej ochrony ludzi, co może prowadzić do tragicznych konsekwencji w przypadku wystąpienia porażenia elektrycznego. Użytkownicy często mylą te wartości, sądząc, że im wyższy prąd różnicowy, tym lepsza ochrona, co jest błędnym rozumowaniem. W rzeczywistości, niższe wartości prądu różnicowego, takie jak 30 mA, są kluczowe dla zapewnienia szybkiej reakcji w sytuacjach zagrożenia życia i zdrowia. Ochrona przed porażeniem powinna być zawsze priorytetem w projektowaniu instalacji elektrycznych, co jest zgodne z normami i najlepszymi praktykami w branży.

Pytanie 27

Silnik prądu stałego w układzie szeregowym intensywnie iskrzy na segmentach komutatora. Najbardziej prawdopodobnym powodem uszkodzenia jest

A. przerwa w obwodzie stojana

B. przerwa w obwodzie wirnika

C. zwarcie międzyzwojowe w obwodzie stojana

D. zwarcie międzyzwojowe w obwodzie wirnika

Zwarcie międzyzwojowe w obwodzie wirnika jest najczęstszą przyczyną nadmiernego iskrzenia na komutatorze silnika szeregowego prądu stałego. Tego typu zwarcia powodują nieprawidłowy przepływ prądu w uzwojeniach wirnika, co skutkuje dużymi prądami roboczymi, a w konsekwencji prowadzi do powstania intensywnych łuków elektrycznych na komutatorze. Iskrzenie to nie tylko obniża efektywność pracy silnika, ale także może prowadzić do szybszego zużycia elementów komutatora oraz wirnika. Przykładowo, w silnikach stosowanych w aplikacjach przemysłowych, takich jak napędy trakcyjne czy maszyny robocze, kluczowe jest monitorowanie stanu uzwojeń, aby zminimalizować ryzyko zwarć. Regularne inspekcje oraz stosowanie systemów diagnostycznych, takich jak termowizja czy analiza drgań, mogą pomóc w wczesnym wykryciu problemów z uzwojeniami, co jest zgodne z najlepszymi praktykami w zarządzaniu utrzymaniem ruchu. Ponadto, zrozumienie efektów zwarć międzyzwojowych jest kluczowe dla inżynierów projektujących układy napędowe, aby mogli tworzyć bardziej niezawodne i trwałe systemy.

Pytanie 28

Aby naprawić uszkodzenie przerwanego przewodu pomiędzy sąsiednimi puszkami łączeniowymi w instalacji elektrycznej podtynkowej, która znajduje się w rurce, konieczne jest

A. odkręcić w puszkach uszkodzony przewód, wymienić go na nowy i połączyć

B. wykuć bruzdę i wymienić rurkę instalacyjną z przewodami na przewód podtynkowy

C. pozostawić uszkodzony przewód, a puszki połączyć przewodem natynkowym

D. odkręcić w puszkach uszkodzony przewód, zlutować, zaizolować i połączyć

Odpowiedź polegająca na odkręceniu przerwanego przewodu w puszkach i zastąpieniu go nowym jest prawidłowa, ponieważ zapewnia trwałe i bezpieczne rozwiązanie problemu uszkodzonej instalacji elektrycznej. Zgodnie z zasadami dobrej praktyki, usunięcie uszkodzonego przewodu i zastąpienie go nowym jest kluczowe dla zapewnienia ciągłości obwodu oraz minimalizacji ryzyka wystąpienia zwarcia czy pożaru. W przypadku przerwania przewodu, jego naprawa poprzez zlutowanie może być nietrwała i narażać na ryzyko, zwłaszcza w instalacjach podtynkowych, gdzie dostęp do uszkodzeń jest ograniczony. Wymiana przewodu jest standardem w branży i pozwala na zachowanie pełnej funkcjonalności instalacji. Dodatkowo, przy wykonywaniu takiej naprawy należy stosować odpowiednie materiały, które przeznaczone są do instalacji elektrycznych, a także przestrzegać norm PN-IEC 60364, które regulują zasady bezpieczeństwa w instalacjach elektrycznych. Przykładowo, przy wyborze nowego przewodu warto kierować się jego parametrami elektrycznymi oraz odpowiednią izolacją, co zwiększy efektywność i bezpieczeństwo całej instalacji.

Pytanie 29

Który z jednofazowych wyłączników zabezpieczających spełnia wymagania ochrony przed porażeniem przy impedancji pętli zwarcia Z = 4,2 Ω?

A. C10

B. C16

C. B16

D. B10

Odpowiedź B10 jest prawidłowa, ponieważ wyłącznik nadprądowy o charakterystyce B zapewnia odpowiednią ochronę przeciwporażeniową przy impedancji pętli zwarcia wynoszącej 4,2 Ω. W przypadku prądu zwarciowego, który może wynosić około 6-10 kA, czas wyłączenia powinien być maksymalnie 0,4 sekundy, aby zminimalizować ryzyko obrażeń ciała. Wyłącznik B10 charakteryzuje się wartością prądową 10 A oraz czasem zadziałania odpowiednim do ochrony ludzi w przypadku zwarcia. Normy PN-EN 60947-2 i PN-IEC 60364-4-41 podkreślają znaczenie odpowiedniego doboru wyłączników nadprądowych, a także określają wymagania dotyczące zabezpieczeń przed dotykiem bezpośrednim i pośrednim. W praktyce, zastosowanie tego typu wyłączników w instalacjach domowych i komercyjnych pozwala na efektywne zabezpieczenie obwodów przed przeciążeniami, a także zwiększa ogólne bezpieczeństwo użytkowników. Warto również zauważyć, że odpowiedni dobór wyłącznika wpływa na komfort korzystania z elektryczności w codziennym życiu oraz minimalizuje ryzyko awarii systemów elektrycznych.

Pytanie 30

Kto jest zobowiązany do opracowania planów regularnych przeglądów oraz konserwacji instalacji elektrycznej w obiekcie mieszkalnym?

A. Użytkownicy mieszkań

B. Dostawca energii elektrycznej

C. Właściciel lub zarządca nieruchomości

D. Organ inspekcji technicznej

Właściciel lub zarządca budynku jest odpowiedzialny za sporządzenie planów okresowych kontroli i napraw instalacji elektrycznej, co wynika z przepisów prawa budowlanego oraz standardów dotyczących zarządzania budynkami. Właściciel budynku ma obowiązek zapewnienia bezpieczeństwa instalacji elektrycznej, co obejmuje regularne przeglądy, które mogą wykryć potencjalne zagrożenia, takie jak przestarzałe komponenty, uszkodzenia mechaniczne czy nieprawidłowe połączenia. W praktyce, właściciele i zarządcy często korzystają z usług wyspecjalizowanych firm zajmujących się audytem i konserwacją instalacji elektrycznych. Dobre praktyki branżowe wskazują, że takie kontrole powinny być przeprowadzane co najmniej raz w roku, a szczególnie w przypadku starszych budynków, gdzie ryzyko awarii jest wyższe. Dodatkowo, zgodnie z normą PN-IEC 60364-6, regularne inspekcje są kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa użytkowników oraz minimalizacji ryzyka pożarowego. Właściciele powinni również prowadzić dokumentację tych przeglądów, co jest istotne nie tylko dla utrzymania standardów, ale także w kontekście ewentualnych roszczeń ubezpieczeniowych.

Pytanie 31

Który z podanych sposobów ochrony przed porażeniem elektrycznym pełni rolę zabezpieczenia dodatkowego w przypadku uszkodzenia instalacji elektrycznych niskonapięciowych?

A. Ochronne miejscowe połączenia wyrównawcze

B. Podwójna lub wzmocniona izolacja elektryczna

C. Umieszczenie części czynnych poza zasięgiem ręki

D. Separacja elektryczna odbiornika

Odpowiedzi takie jak podwójna lub wzmocniona izolacja elektryczna, separacja elektryczna odbiornika oraz umieszczenie części czynnych poza zasięgiem ręki, są istotnymi elementami ochrony przeciwporażeniowej, lecz nie spełniają roli uzupełniającej w kontekście uszkodzeń w instalacjach niskonapięciowych. Podwójna lub wzmocniona izolacja może rzeczywiście skutecznie chronić przed porażeniem, jednak w przypadku jej uszkodzenia nie zapewnia dodatkowej ochrony, ponieważ nie ma możliwości odprowadzenia prądu do ziemi. Separacja elektryczna, polegająca na oddzieleniu odbiornika od źródła zasilania, może zredukować ryzyko, ale nie eliminuje go całkowicie i nie zapewnia dodatkowego zabezpieczenia w przypadku awarii izolacji. Umieszczenie części czynnych poza zasięgiem ręki to praktyka prewencyjna, która ma na celu zminimalizowanie ryzyka dostępu do niebezpiecznych elementów, jednak nie odpowiada na sytuacje, gdy dojdzie do awarii systemu. Kluczowym błędem w myśleniu jest skupienie się na pojedynczych metodach ochrony, zamiast na kompleksowym podejściu do bezpieczeństwa elektrycznego. Właściwe wdrożenie połączeń wyrównawczych, zgodnie z normami EN 61140, ma fundamentalne znaczenie w kontekście całościowego bezpieczeństwa instalacji elektrycznych.

Pytanie 32

Jakiego typu obudowę ma urządzenie elektryczne oznaczone na tabliczce znamionowej symbolem IP001?

A. Zamkniętą

B. Głębinową

C. Otwartą

D. Wodoszczelną

Obudowa oznaczona symbolem IP001 wskazuje, że urządzenie ma otwartą konstrukcję, co oznacza, że nie jest przystosowane do ochrony przed wnikaniem wody ani ciał stałych. W standardzie IP (Ingress Protection) pierwsza cyfra, w tym przypadku '0', oznacza brak ochrony przed ciałami stałymi, zaś druga cyfra, '1', oznacza ograniczoną ochronę przed wodą. W praktyce oznacza to, że urządzenie jest przeznaczone do zastosowania w suchych pomieszczeniach, gdzie nie ma ryzyka kontaktu z wodą. Tego typu obudowy są często stosowane w urządzeniach elektronicznych, które nie wymagają specjalnej ochrony, takich jak niektóre modele komputerów, sprzętu biurowego lub urządzeń domowych. Zrozumienie klasyfikacji IP jest kluczowe dla odpowiedniego doboru urządzeń do zastosowań w różnych warunkach otoczenia oraz dla zapewnienia ich długotrwałego i bezpiecznego działania.

Pytanie 33

Jakie oznaczenia powinien posiadać wyłącznik różnicowoprądowy RCD przeznaczony do ochrony obwodu gniazd jednofazowych w pracowni komputerowej, gdzie używane są 15 zestawy komputerowe?

A. 63/4/300-A

B. 40/2/030-A

C. 25/4/100-A

D. 16/2/010-A

Wybór wyłącznika różnicowoprądowego do zabezpieczenia obwodu gniazd jednofazowych jest kluczowy dla zapewnienia bezpieczeństwa. Odpowiedzi zawierające oznaczenia 25/4/100-A, 63/4/300-A oraz 16/2/010-A są nieodpowiednie z kilku powodów. Oznaczenie 25/4/100-A wskazuje na nominalny prąd różnicowy 25 mA, co jest zbyt niską wartością dla obwodów gniazdowych, szczególnie w pracowni komputerowej, gdzie ryzyko porażenia prądem jest wyższe. Z kolei 63/4/300-A z nominalnym prądem różnicowym 300 mA może nie zapewnić wystarczającego poziomu ochrony, ponieważ tak wysoka wartość prądu różnicowego jest odpowiadająca bardziej obwodom przemysłowym, gdzie ryzyko jest mniejsze. Ostatnie oznaczenie 16/2/010-A, z nominalnym prądem 10 mA, jest niewystarczające dla takiej ilości urządzeń, co stwarza poważne zagrożenie, gdyż zastosowanie zbyt niskiego prądu różnicowego może prowadzić do częstych wyłączeń oraz problemów z użytkowaniem sprzętu komputerowego. Prawidłowy dobór wyłącznika powinien uwzględniać zarówno aspekty techniczne, jak i specyfikę użytkowania w danym środowisku, co jest kluczowe dla zapewnienia funkcjonalności oraz bezpieczeństwa.

Pytanie 34

Podczas wymiany gniazda wtyczkowego w instalacji domowej wykonanej w rurkach pod tynkiem złamał się jeden z przewodów aluminiowych, przez co stał się za krótki. Jak powinno się postąpić w tej sytuacji przy wymianie gniazda?

A. Skręcić złamany przewód z kawałkiem przewodu miedzianego i zamontować gniazdo

B. Przylutować brakującą część przewodu aluminiowego i zamontować gniazdo

C. Przed zamontowaniem gniazda usunąć uszkodzony przewód i wciągnąć nowy miedziany

D. Przed zamontowaniem gniazda wymienić przewody na miedziane, wciągając nowe razem z usuwaniem starych

Przy wymianie gniazda wtyczkowego i uszkodzeniu przewodu aluminiowego, zastosowanie lutowania lub skręcania przewodów aluminiowych z miedzianymi jest wysoce niewłaściwe. Luty w instalacjach elektrycznych powinny być unikać, zwłaszcza w przypadku materiałów różnego rodzaju, jak miedź i aluminium, gdyż różnice w rozszerzalności cieplnej oraz w elektrochemii mogą prowadzić do słabych połączeń, które są niebezpieczne. Użycie przewodów aluminiowych w połączeniu z miedzianymi stwarza ryzyko korozji galwanicznej, co na dłuższą metę powoduje problemy z przewodnictwem i może skutkować awarią instalacji. W przypadku wyciągania uszkodzonego przewodu aluminiowego i wciągania nowego miedzianego, należy pamiętać, że wprowadzenie nowych przewodów wymaga nie tylko wymiany materiału, ale także dostosowania do odpowiednich norm i standardów instalacyjnych. Niewłaściwe podejście do wymiany może prowadzić do poważnych awarii instalacji elektrycznej, co może stanowić zagrożenie dla użytkowników budynku. W związku z tym, kluczowe jest, aby unikać łączenia materiałów o różnych właściwościach w instalacjach elektrycznych oraz zapewnić pełną zgodność z przepisami i standardami bezpieczeństwa.

Pytanie 35

Który z poniższych wyłączników nadprądowych powinien być zastosowany do zabezpieczenia obwodu zasilającego trójfazowy silnik klatkowy o następujących parametrach znamionowych: P = 11 kW, U = 400 V, cos φ = 0,73, η = 80%?

A. S303 C25

B. S303 C40

C. S303 C20

D. S303 C32

Odpowiedź S303 C32 jest poprawna, ponieważ przy wyborze wyłącznika nadprądowego dla trójfazowego silnika klatkowego o mocy znamionowej 11 kW, napięciu 400 V oraz współczynniku mocy cos φ = 0,73, istotne jest obliczenie prądu znamionowego silnika. Prąd ten można wyznaczyć z wzoru: I = P / (√3 * U * cos φ). Po podaniu wartości (P = 11 kW, U = 400 V, cos φ = 0,73), uzyskujemy prąd około 18,5 A. Wyłącznik C32 ma prąd znamionowy 32 A, co zapewnia odpowiedni margines ochrony w przypadku przeciążenia oraz pozwala na bezpieczną i niezawodną pracę silnika. Wybór wyłącznika z niższą wartością prądową, jak C25 czy C20, mógłby prowadzić do zbyt częstych wyłączeń w przypadku normalnych warunków pracy silnika. Praktyczne zastosowanie wyłącznika C32 w obwodach zasilających silniki trójfazowe jest zgodne z normami IEC 60947-2, które zalecają odpowiednie marginesy dla wyłączników chroniących silniki. Dodatkowo, zastosowanie tego wyłącznika zmniejsza ryzyko uszkodzenia silnika oraz zapewnia bezpieczeństwo całego systemu zasilania.

Pytanie 36

Aby zapewnić dodatkową ochronę, obwody zasilające gniazda wtyczkowe, w których prąd nie przekracza 32 A, powinny być chronione przez wyłącznik RCD o prądzie różnicowym

A. 1 000 mA

B. 100 mA

C. 30 mA

D. 500 mA

Odpowiedzi 100 mA, 500 mA i 1 000 mA są nieprawidłowe, ponieważ ich zastosowanie nie spełnia podstawowych wymagań dotyczących ochrony przed porażeniem prądem elektrycznym w kontekście gniazd wtyczkowych. Wyłączniki różnicowoprądowe o wyższych wartościach prądu różnicowego są projektowane głównie z myślą o ochronie instalacji przed pożarem w przypadku wystąpienia upływu prądu, a nie bezpośrednią ochroną osób. Na przykład, RCD o wartości 100 mA jest stosowany w obwodach zasilających, które nie są przeznaczone do użycia w pobliżu wody, takich jak obwody oświetleniowe w pomieszczeniach. Tego typu wyłączniki mają zbyt wysoki próg aktywacji, co oznacza, że nie zadziałają w przypadku małych, ale niebezpiecznych wycieków prądu, które mogą wystąpić, gdy użytkownik dotknie uszkodzonego urządzenia. Z tego powodu, stosowanie RCD o prądzie różnicowym 30 mA jest zalecane w miejscach, gdzie istnieje ryzyko porażenia, takich jak łazienki czy kuchnie. Stosowanie wyłączników o prądach różnicowych 500 mA lub 1 000 mA jest całkowicie nieodpowiednie w kontekście ochrony użytkowników, ponieważ nie zapewniają one wystarczającej ochrony w sytuacjach kryzysowych, a ich użycie może prowadzić do niebezpiecznych sytuacji, a nawet tragedii.

Pytanie 37

Jakie oznaczenie powinna nosić wkładka bezpiecznikowa, którą trzeba zainstalować w celu zabezpieczenia silników oraz urządzeń rozdzielczych?

A. aM

B. aL

C. gB

D. gR

Wybór wkładek bezpiecznikowych z oznaczeniami gR, aL lub gB dla ochrony silników i urządzeń rozdzielczych jest błędny z kilku fundamentalnych powodów. Oznaczenie gR wskazuje na bezpieczniki używane w obwodach z dużą zdolnością do przerywania, przeznaczone głównie dla obciążenia rezystancyjnego, a nie dla silników. Takie bezpieczniki nie są przystosowane do obsługi przeciążeń, które mogą występować podczas rozruchu silników, dlatego ich zastosowanie w tym kontekście może prowadzić do uszkodzenia urządzeń. Oznaczenie aL odnosi się do bezpieczników, które są bardziej uniwersalne, ale również nie są odpowiednie dla silników, gdyż nie są w stanie poradzić sobie z charakterystyką prądową, jaką generują silniki przy uruchamianiu. Z kolei wkładki gB są zaprojektowane dla obwodów z ładunkami indukcyjnymi, ale także nie nadają się do zabezpieczania silników, ponieważ nie zapewniają odpowiedniego czasu reakcji w przypadku przeciążenia. Wybierając niewłaściwy typ wkładki bezpiecznikowej, można nie tylko narazić urządzenia na uszkodzenia, ale także stwarzać zagrożenie dla bezpieczeństwa całego systemu elektrycznego, co podkreśla znaczenie znajomości norm i właściwych zastosowań dla różnych typów zabezpieczeń. W praktyce, brak zrozumienia tych oznaczeń może prowadzić do poważnych awarii, co z kolei może generować znaczne koszty napraw oraz przestoje w pracy urządzeń.

Pytanie 38

W którym z poniższych miejsc, podczas pracy z urządzeniami elektrycznymi, nie jest dopuszczalne stosowanie izolacji stanowiska jako środków ochrony przed dotykiem pośrednim?

A. Pracowni edukacyjnej

B. Laboratorium

C. Warsztacie sprzętu RTV

D. Placu budowy

Odpowiedź 'plac budowy' to strzał w dziesiątkę! Na budowie mamy do czynienia z różnymi trudnymi warunkami, które utrudniają stosowanie izolacji jako formy ochrony przed dotykiem pośrednim. Często jest tam wilgoć, pyły i materiały budowlane wokół, co zwiększa ryzyko porażenia prądem. Z normami BHP się nie żartuje, bo w takich warunkach izolacja może być niewystarczająca. Wyobraź sobie, że coś się popsuje i pracownicy mogą mieć kontakt z przewodami pod napięciem! Dlatego na budowach zaleca się dodatkowe środki ochrony, jak odpowiednia odzież robocza, systemy ochrony różnicowoprądowej i różne osłony. Regularne szkolenia i audyty sprzętu to też kluczowe elementy utrzymania bezpieczeństwa elektrycznego w takim miejscu.

Pytanie 39

Korzystając z tabeli podaj jakimi przewodami, według sposobu Al, należy wykonać instalację podtynkową gniazd jednofazowych zabezpieczonych wyłącznikiem nadprądowym B16A w sieci typu TN-S?

	Przekrój przewodów, mm²	Obciążalność długotrwała przewodów, A
A.	YDYp 2×1,5	14,5
B.	YDYp 2×2,5	19,5
C.	YDYp 3×1,5	13,5
D.	YDYp 3×2,5	18

A. D.

B. C.

C. A.

D. B.

Wybór innej odpowiedzi niż D to dość powszechny błąd. Czasami wynika to z nieporozumień co do wymogów w systemie TN-S oraz jak dobierać przewody. Niektóre odpowiedzi mogą sugerować stosowanie przewodów, które nie mają odpowiednich parametrów dla gniazd jednofazowych z B16A. Kluczowy jest fakt, że dobierając przewód trzeba zwracać uwagę na jego parametry techniczne, a nie tylko na wygląd. No i obciążalność musi być odpowiednia, żeby przewody się nie przegrzewały. W TN-S ważny jest przewód ochronny, o którym niektóre odpowiedzi zapominają. Wiele osób nie wie, że w tym systemie przewód neutralny (N) i ochronny (PE) muszą być odseparowane – to fundamentalne dla bezpieczeństwa. Ignorowanie tych zasad może prowadzić do nieprzyjemnych sytuacji, jak porażenie prądem, gdy coś w instalacji się popsuje. Dlatego przy projektowaniu elektryki trzeba dobrze zrozumieć normy i praktyczne zastosowanie przewodów, bo to wpływa na bezpieczeństwo całej instalacji.

Pytanie 40

W jakim przypadku w instalacji elektrycznej niskiego napięcia powinno się wykonać pomiary kontrolne (sprawdzenie ciągłości przewodów, pomiary rezystancji izolacji, weryfikacja samoczynnego wyłączania napięcia)?

A. Po naprawie zabezpieczeń

B. Po modernizacji instalacji

C. Po zadziałaniu zabezpieczeń

D. Po przeciążeniu urządzenia

Prawidłowa odpowiedź "Po modernizacji instalacji" jest zgodna z przyjętymi standardami i dobrymi praktykami w zakresie bezpieczeństwa instalacji elektrycznych. Modernizacja instalacji, w tym zmiany w układzie, dodanie nowych obwodów lub urządzeń oraz wymiana komponentów, może wprowadzić nowe ryzyko. Dlatego po każdej modernizacji konieczne jest przeprowadzenie pomiarów kontrolnych, aby upewnić się, że instalacja spełnia wymogi norm i jest bezpieczna w użytkowaniu. Pomiary te obejmują sprawdzenie ciągłości przewodów, co jest niezbędne do zapewnienia, że nie ma przerw w obwodach, oraz pomiary rezystancji izolacji, które pomagają ocenić stan izolacji przewodów. Dodatkowo, sprawdzenie samoczynnego wyłączania napięcia jest kluczowe dla ochrony przed porażeniem elektrycznym. Przykładem zastosowania tej wiedzy jest sytuacja, w której po zainstalowaniu nowych gniazdek lub oświetlenia, technik elektryk przeprowadza te kontrole, aby zagwarantować, że wszelkie zmiany nie wpłynęły negatywnie na bezpieczeństwo instalacji.

Rozpocznij nowy egzamin

Powrót do strony głównej