Wyniki egzaminu

Nowy egzamin

Informacje o egzaminie:

Zawód: Automatyk
Kwalifikacja: ELM.01 - Montaż, uruchamianie i obsługiwanie układów automatyki przemysłowej
Data rozpoczęcia: 9 grudnia 2025 10:18
Data zakończenia: 9 grudnia 2025 10:31

Egzamin zdany!

Wynik: 24/40 punktów (60,0%)

Wymagane minimum: 20 punktów (50%)

Pochwal się swoim wynikiem!

Facebook

X.com

Szczegółowe wyniki:

Pytanie 1

Użyta funkcja komparatora przedstawiona na rysunku, jest sprawdzeniem warunku

A. „równy”.

B. „mniejszy lub równy”.

C. „nierówny”.

D. „mniejszy”.

Funkcja komparatora użyta na rysunku to 'mniejszy lub równy'. To oznacza, że porównywana jest wartość w zmiennej %MW48 z liczbą 5. Jeśli wartość w %MW48 jest mniejsza lub równa 5, komparator zwróci prawdę. W praktyce, takie zastosowanie jest często wykorzystywane w automatyce i systemach sterowania, gdzie musimy monitorować i reagować na zmieniające się wartości procesowe. Przykładowo, w przypadku sterowania poziomem cieczy w zbiorniku, można użyć takiego komparatora do aktywacji pompy, gdy poziom cieczy jest mniejszy lub równy określonej wartości. To podejście jest zgodne z dobrymi praktykami w dziedzinie automatyki, ponieważ umożliwia proste i efektywne monitorowanie stanu systemu. Dodatkowo, stosowanie komparatorów 'mniejszy lub równy' w kodzie sterowników PLC jest częste, ponieważ pozwala na podjęcie decyzji w oparciu o proste warunki logiczne. Wykorzystując takie podejście, możemy zwiększyć niezawodność systemu, co jest kluczowe w aplikacjach przemysłowych.

Pytanie 2

Silnik trójfazowy napędzający taśmociąg linii montażowej jest sterowany za pomocą układu łagodnego rozruchu. Aby czas zatrzymania silnika wynosił 1 sekundę, konieczne jest ustawienie pokrętła

A. środkowego na 100

B. dolnego i górnego na 1

C. dolnego na 1

D. górnego na 1

Poprawne jest ustawienie dolnego pokrętła (oznaczonego jako t-Stop) na wartość 1 sekundy. Na przedstawionym panelu widoczne są trzy potencjometry: t-Start, U-Start i t-Stop. Pierwszy odpowiada za czas łagodnego rozruchu, drugi za napięcie początkowe przy starcie silnika, a trzeci – dolny – za czas łagodnego zatrzymania. W zadaniu chodzi o uzyskanie zatrzymania w czasie 1 sekundy, więc należy wyregulować właśnie t-Stop. W praktyce przemysłowej taki układ softstartu pozwala uniknąć gwałtownych zmian momentu i obciążeń mechanicznych przy zatrzymywaniu taśmociągu. Ustawienie t-Stop = 1 s oznacza, że napięcie na wyjściu będzie płynnie redukowane do zera w ciągu jednej sekundy, co zapobiega szarpnięciom i luzom w układzie przeniesienia napędu. Moim zdaniem to jedno z najważniejszych ustawień przy układach transportowych – zbyt krótki czas powoduje zbyt szybkie hamowanie i naprężenia w taśmie, a zbyt długi wydłuża cykl produkcyjny. Warto też pamiętać, że t-Start i t-Stop powinny być ustawione proporcjonalnie do masy i bezwładności całego układu, aby zachować płynność pracy.

Pytanie 3

Na podstawie opisu zamieszczonego na obudowie urządzenia określ jego rodzaj.

A. Obiektowy separator napięć 24 V DC

B. Przetwornica akumulatorowa 2x24 V / 230 V AC

C. Przetwornica napięcia 2x24 V DC / 230 V AC

D. Zasilacz 230 V AC / 24 V DC

Świetnie, że wybrałeś zasilacz 230 V AC / 24 V DC! Urządzenie pokazane na zdjęciu to typowy zasilacz, który przekształca napięcie przemienne 230 V na napięcie stałe 24 V. To jest kluczowe w wielu zastosowaniach przemysłowych i domowych, gdzie potrzebne jest stabilne napięcie stałe. Zasilacze te znajdują zastosowanie w systemach automatyki, sterowania, a także w urządzeniach telekomunikacyjnych. Są one zgodne z wieloma normami bezpieczeństwa, co zapewnia niezawodność w działaniu. Stosowanie zasilaczy zamiast przetwornic czy separatorów jest uzasadnione, gdy potrzebujemy jedynie obniżyć napięcie i przekształcić je na stałe. Z mojego doświadczenia wynika, że ważne jest również zwrócenie uwagi na parametry takie jak wydajność prądowa - w tym przypadku 6A, co jest odpowiednie dla wielu urządzeń o średnim poborze mocy. Dlatego zawsze warto sprawdzić dokładnie parametry przed zakupem, aby upewnić się, że zasilacz spełnia wszystkie wymagania techniczne.

Pytanie 4

Do pomiaru temperatury należy zastosować przyrząd pomiarowy przedstawiony na rysunku oznaczonym literą

A. Przyrząd 3.

B. Przyrząd 4.

C. Przyrząd 1.

D. Przyrząd 2.

Na pozostałych ilustracjach widoczne są przyrządy przeznaczone do zupełnie innych pomiarów niż temperatura. Drugi przyrząd to higrometr z termometrem włosowym, który służy do pomiaru wilgotności względnej powietrza (w procentach) oraz temperatury otoczenia, ale jego główną funkcją jest pomiar wilgotności. Trzeci przyrząd pokazuje manometr, którego skala wyrażona jest w megapaskalach (MPa) – to urządzenie do pomiaru ciśnienia w układach hydraulicznych lub pneumatycznych. Czwarty przyrząd to watomierz, przeznaczony do pomiaru mocy elektrycznej w megawatach (MW), używany w energetyce i pomiarach dużych instalacji elektrycznych. Częstym błędem jest mylenie manometru z termometrem bimetalicznym, ponieważ obydwa mają podobną okrągłą tarczę i wskazówkę, jednak różnią się jednostkami – temperatura oznaczona jest zawsze w °C, natomiast ciśnienie w MPa lub barach. Dlatego poprawny wybór to ten przyrząd, który ma skalę w stopniach Celsjusza i nie wymaga zasilania – typowy termometr bimetaliczny.

Pytanie 5

W której przemysłowej sieci komunikacyjnej stosowane jest urządzenie przedstawione na rysunku?

A. Profibus

B. Profinet

C. DeviceNet

D. Modbus

Wybór innych odpowiedzi może wynikać z nieznajomości specyfiki różnych sieci przemysłowych. DeviceNet to standard oparty na sieciach CAN i jest używany głównie do komunikacji w mniejszych systemach automatyki. Jego zastosowanie jest z reguły ograniczone do prostszych urządzeń, takich jak czujniki i aktuatory. Modbus z kolei to jeden z najstarszych i najbardziej wszechstronnych protokołów komunikacyjnych, używany szeroko w różnych branżach, ale pierwotnie nie oparty na Ethernecie, co odróżnia go od Profinet. Profibus, mimo że jest blisko spokrewniony z Profinet, działa na innych zasadach, często z użyciem magistrali szeregowej. Typowe błędy w rozumieniu to mylenie standardów opartych na Ethernecie z tymi, które na nim nie bazują. Ważne jest, aby pamiętać, że Profinet, jako protokół oparty na Ethernecie, oferuje większą elastyczność i możliwości w integracji z systemami IT niż inne wymienione technologie. Dlatego kluczowe jest zrozumienie, jakie protokoły i urządzenia są najbardziej odpowiednie dla danego zastosowania.

Pytanie 6

Na którym rysunku przedstawiono zawór odcinający z pokrętłem?

Poprawnie – przedstawiony zawór z pokrętłem to klasyczny zawór odcinający. Jego zadaniem jest całkowite zatrzymanie lub dopuszczenie przepływu medium, najczęściej powietrza lub cieczy technicznej, w układzie pneumatycznym lub hydraulicznym. Pokrętło umożliwia ręczne sterowanie – dzięki niemu operator może precyzyjnie zamknąć lub otworzyć przepływ. W praktyce przemysłowej takie zawory montuje się np. przy zasilaniu siłowników, przed filtrami, reduktorami czy elementami serwisowymi, aby móc bezpiecznie odciąć część instalacji do konserwacji lub naprawy. W konstrukcji zaworów odcinających istotne są szczelność i trwałość uszczelnień – często stosuje się teflonowe lub gumowe gniazda, które zapewniają pełne uszczelnienie nawet przy niskich ciśnieniach. Moim zdaniem warto zwrócić uwagę, że to jedno z podstawowych urządzeń w każdym układzie pneumatycznym – niby proste, ale bez niego trudno byłoby bezpiecznie serwisować maszynę.

Pytanie 7

Na schemacie zespołu przygotowania powietrza symbol graficzny manometru oznaczono cyfrą

A. 1

B. 4

C. 3

D. 2

Odpowiedź jest prawidłowa, ponieważ na schemacie zespołu przygotowania powietrza, manometr jest oznaczony cyfrą 2. Manometr to instrument pomiarowy służący do mierzenia ciśnienia płynów i gazów. W przypadku systemów pneumatycznych, takich jak zespoły przygotowania powietrza, manometry pełnią kluczową rolę w monitorowaniu ciśnienia roboczego, co jest niezbędne do prawidłowego działania całego układu. Poprawne odczytywanie i interpretacja danych z manometru pozwala na szybkie reagowanie na wszelkie odchylenia od normy, co może zapobiec awariom i zwiększyć efektywność systemu. Standardy w branży pneumatycznej, takie jak ISO 1219, precyzują oznaczanie urządzeń na schematach, co ułatwia identyfikację i obsługę. Moim zdaniem, umiejętność czytania takich schematów jest fundamentalna dla każdego technika pracującego w dziedzinie automatyki i pneumatyki. Dobrze jest także znać różne typy manometrów, jak te z rurką Bourdona, które są popularne ze względu na swoją niezawodność i precyzję.

Pytanie 8

Urządzenie 1-fazowe jest oznaczone symbolem. W celu podłączenia do sieci niezbędne będzie podpięcie do niego przewodów

A. L, PE

B. N, PE

C. L, N

D. L, N, PE

Często można się pomylić, myśląc, że wszystkie urządzenia wymagają podłączenia przewodu ochronnego PE. Jednak w przypadku urządzeń oznaczonych symbolem podwójnej izolacji, nie jest to konieczne. Przewód ochronny PE stosuje się, by zabezpieczać przed porażeniem w przypadku awarii izolacji, ale urządzenia z podwójną izolacją już taką ochronę zapewniają z założenia. Tym samym połączenie L i PE czy N i PE jest zbędne. Warto wiedzieć, że urządzenia 1-fazowe działają prawidłowo i bezpiecznie przy połączeniu przewodów L i N. To wynika ze standardów branżowych, które mówią, że takie urządzenia same w sobie są zabezpieczone przed niebezpieczeństwami, które mogłyby wynikać z awarii mechanicznej lub elektrycznej. Właściwe odczytanie symboli oraz zrozumienie zastosowania izolacji to klucz do prawidłowego montażu i użytkowania urządzeń elektrycznych. Pomimo że czasem wydaje się logiczne podłączenie większej liczby przewodów, praktyka pokazuje, że jest to nie tylko zbędne, ale również może prowadzić do niepotrzebnych komplikacji w instalacji.

Pytanie 9

Połączenie zacisku L2 przemiennika częstotliwości ze źródłem zasilania należy wykonać przewodem w izolacji o kolorze

A. czerwonym.

B. niebieskim.

C. brązowym.

D. białym.

Zrozumienie, jakie kolory izolacji przewodów są odpowiednie w danej sytuacji, jest kluczowe dla bezpieczeństwa i funkcjonalności instalacji elektrycznej. W przypadku zacisku L2 przemiennika częstotliwości, stosowanie białej, brązowej czy czerwonej izolacji byłoby niezgodne z przyjętymi standardami. Biały kolor izolacji jest rzadko używany w instalacjach standardowych do oznaczenia przewodów, ponieważ może wprowadzać zamieszanie. Brązowy kolor jest najczęściej używany do oznaczania przewodów fazowych, a nie neutralnych, co w tym przypadku byłoby nieprawidłowe, ponieważ fazowe przewody powinny być oznaczone w instalacjach trójfazowych w zgodzie z normami takimi jak IEC 60446. Z kolei czerwony kolor, dawniej używany w niektórych krajach jako oznaczenie fazy, obecnie jest eliminowany na rzecz bardziej ujednoliconego systemu oznaczeń. Takie błędne oznaczenia mogą prowadzić do nieporozumień, a nawet zagrożeń, szczególnie podczas prac serwisowych lub rozbudowy instalacji. Ważne jest, aby zawsze odnosić się do aktualnych standardów i lokalnych przepisów, aby uniknąć błędów, które mogą wpływać na bezpieczeństwo zarówno instalacji, jak i jej użytkowników.

Pytanie 10

Który wynik pomiaru rezystancji żyły przewodu YLY 3x10 mm² o długości około 8 m wskazuje na jej ciągłość?

A. Wynik 4

B. Wynik 2

C. Wynik 3

D. Wynik 1

Poprawna odpowiedź to wynik 3. Dla przewodu YLY 3x10 mm² o długości około 8 metrów rezystancja pojedynczej żyły powinna być bardzo mała – w granicach kilku miliomów, maksymalnie kilkudziesięciu miliomów (czyli poniżej 0,1 Ω). Wartość 1,01 Ω, widoczna na zdjęciu nr 3, jest wystarczająco niska, by potwierdzić ciągłość przewodu, uwzględniając niedoskonały styk sond pomiarowych i opór przewodów pomiarowych miernika. W praktyce elektrycznej uznaje się, że wynik poniżej 1–2 Ω wskazuje na zachowaną ciągłość żyły, a wartości znacznie wyższe oznaczają przerwę lub uszkodzenie przewodu. Moim zdaniem ten pomiar wygląda wiarygodnie – w instalacjach zasilających przewody o przekroju 10 mm² mają bardzo niską rezystancję, a więc przepływ prądu nie jest ograniczany. W praktyce pomiary ciągłości wykonuje się często funkcją „brzęczyka” (test diody), ale przy większych przekrojach stosuje się pomiar rezystancji rzeczywistej, jak tu. Dobrą praktyką jest przed pomiarem zwarcie przewodów pomiarowych i zanotowanie oporu własnego, by odjąć go od wyniku. 1 Ω to zatem w tym kontekście wartość potwierdzająca, że przewód jest sprawny, a żyła ma ciągłość.

Pytanie 11

Na rysunku przedstawiono diagram działania jednego z bloków funkcjonalnych sterownika PLC. Jest to blok

A. timera opóźniającego załączenie TON.

B. licznika impulsów zliczającego w górę CTU.

C. timera opóźniającego wyłączenie TOF

D. licznika impulsów zliczającego w dół CTD.

Diagram przedstawia licznik impulsów zliczający w dół, czyli CTD. Częstym błędem jest mylenie go z timerami, takimi jak TON czy TOF. Timery działają inaczej – TON (Timer On Delay) opóźnia załączenie sygnału wyjściowego po załączeniu sygnału wejściowego. TOF (Timer Off Delay) działa na odwrót, opóźnia wyłączenie sygnału po zaniku sygnału wejściowego. Oba te bloki funkcjonalne są używane do różnych celów, takich jak opóźnianie sygnałów w systemach sterowania. Jednakże, w przypadku CTD, mówimy o liczniku, który dekrementuje przy każdym impulsie, co jest niezbędne w aplikacjach wymagających śledzenia zmniejszających się wartości, takich jak magazynowanie lub licznik czasu pozostałego do zakończenia operacji. Błąd myślowy polega na skupieniu się tylko na oscylacjach sygnałów bez zrozumienia kontekstu ich zastosowania. W praktyce, zrozumienie różnic między tymi blokami jest kluczowe dla skutecznego projektowania systemów automatyki i ich efektywnego wdrażania. Dlatego zawsze warto analizować diagramy również pod kątem ich zastosowania w rzeczywistych sytuacjach produkcyjnych.

Pytanie 12

Na podstawie opisu zamieszczonego na obudowie urządzenia określ jego rodzaj.

A. Obiektowy separator napięć 24 V DC

B. Przetwornica napięcia 2x24 V DC / 230 V AC

C. Zasilacz 230 V AC / 24 V DC

D. Przetwornica akumulatorowa 2x24 V / 230 V AC

Zasilacz 230 V AC / 24 V DC to urządzenie, które zamienia prąd zmienny o napięciu 230 V na prąd stały o napięciu 24 V. Jest to niezwykle przydatne w wielu aplikacjach przemysłowych, gdzie potrzeba zasilania urządzeń elektronicznych i sterowników, które działają na niskim napięciu stałym. Zasilacze tego typu są wykorzystywane w automatyce przemysłowej, systemach kontroli oraz w instalacjach, gdzie wymagana jest stabilność i niezawodność zasilania. Standardem w branży jest zapewnienie, że zasilacz posiada odpowiednie zabezpieczenia przed przeciążeniem, przegrzaniem i zwarciem, co zwiększa bezpieczeństwo użytkowania. Warto zauważyć, że takie zasilacze często wyposażone są w różne tryby pracy, jak np. Hiccup Mode, który automatycznie resetuje zasilanie w przypadku awarii, co jest zgodne z dobrymi praktykami zapewniającymi ciągłość pracy systemów. Moim zdaniem, zrozumienie funkcji i konstrukcji zasilaczy to podstawa dla każdego technika zajmującego się elektroniką i automatyzacją, bo często to właśnie od nich zależy bezawaryjność całego systemu.

Pytanie 13

Który miernik należy zastosować w miejscu oznaczonym literą X na schemacie elektrycznym przedstawionym na rysunku?

A. Woltomierz.

B. Częstotliwościomierz.

C. Omomierz.

D. Amperomierz.

Omomierz, woltomierz i częstotliwościomierz to przyrządy, które choć są niezwykle przydatne, nie pasują do sytuacji przedstawionej na schemacie. Omomierz mierzy opór i nie powinien być podłączany do aktywnego obwodu z napięciem, ponieważ wymaga odłączenia zasilania i elementu, który mierzymy. To typowy błąd, gdy ktoś próbuje mierzyć rezystancję bez odpowiedniego przygotowania. Woltomierz z kolei mierzy napięcie i jest włączany równolegle do elementu, którego napięcie chcemy poznać. W miejscach, gdzie nie znamy zasad działania komponentów elektronicznych, łatwo można pomylić jego zastosowanie z amperomierzem. Częstotliwościomierz to urządzenie do pomiaru częstotliwości sygnałów, głównie w obwodach AC, a nie w prostych obwodach DC jak ten na rysunku. Dlatego jego zastosowanie tutaj jest zupełnie nieadekwatne. Należy zawsze pamiętać o specyficznych funkcjach każdego miernika i ich poprawnym wykorzystaniu zgodnie z dobrą praktyką inżynierską, aby uniknąć błędnych wniosków i potencjalnych uszkodzeń sprzętu.

Pytanie 14

Na rysunku przedstawiono przytwierdzenie siłownika za pomocą

A. uchwytu widełkowego ze sworzniem.

B. łap mocujących.

C. kołnierza.

D. ucha ze sworzniem.

Łapy mocujące to bardzo popularny sposób przytwierdzania siłowników, zwłaszcza w zastosowaniach przemysłowych. Dzięki swojej konstrukcji zapewniają stabilność i łatwość montażu w różnych pozycjach. Są często używane w systemach, gdzie istnieje potrzeba montażu na powierzchniach płaskich. Mocowanie za pomocą łap jest zgodne z wieloma standardami, takimi jak ISO 6020/2 dla siłowników hydraulicznych. W praktyce stosuje się je w maszynach budowlanych, liniach produkcyjnych czy w przemyśle samochodowym. Przewagą łap mocujących jest możliwość łatwego dostosowania i demontażu, co jest kluczowe w środowiskach, gdzie częsta konserwacja jest niezbędna. Co więcej, umożliwiają one absorpcję obciążeń bocznych, co zwiększa trwałość i żywotność całego układu. Dzięki temu ich użycie jest efektywne i ekonomiczne na dłuższą metę. Warto również pamiętać, że odpowiednie rozmieszczenie śrub mocujących łapy do podłoża gwarantuje równomierne rozłożenie obciążeń, co jest podstawą dobrej praktyki inżynierskiej.

Pytanie 15

Do pomiaru ciśnienia cieczy w układach hydraulicznych stosuje się

A. barometry.

B. higrometry.

C. manometry.

D. areometry.

Areometry, higrometry i barometry to przyrządy pomiarowe, ale żaden z nich nie jest odpowiedni do pomiaru ciśnienia cieczy w układach hydraulicznych. Areometry służą do określania gęstości cieczy, co jest przydatne przy pomiarach właściwości fizycznych płynów, ale nie ma związku z ciśnieniem. Ich zastosowanie jest bardziej związane z analizą chemiczną niż z przemysłem hydraulicznym. Z kolei higrometry mierzą wilgotność powietrza, co jest kluczowe w meteorologii czy w kontroli klimatu w pomieszczeniach, ale nie ma związku ze środowiskiem pracy manometrów. Stosowanie higrometrów w kontekście ciśnienia cieczy to typowy błąd wynikający z mylenia ciśnienia z wilgotnością. Barometry natomiast są używane do pomiaru ciśnienia atmosferycznego, co pozwala przewidywać zmiany pogodowe i jest użyteczne w nawigacji. Warto zauważyć, że barometry działają na zasadzie pomiaru ciśnienia powietrza, co czyni je nieodpowiednimi do pomiarów w zamkniętych systemach hydraulicznych, gdzie wymagane są manometry. Częste błędy wynikają z braku zrozumienia specyfiki każdego z tych urządzeń, co prowadzi do niepoprawnych wniosków na temat ich zastosowań. Ważne jest, aby zrozumieć, że każdy z tych przyrządów ma swoje specyficzne zastosowania, które nie powinny być mylone ze sobą.

Pytanie 16

Na schemacie przedstawiono

A. przetwornik pomiarowy prądu lub napięcia AC

B. konwerter łącza szeregowego na łącze światłowodowe.

C. przetwornik napięcia AC na prąd AC

D. regulowany wzmacniacz napięć lub prądów zmiennych.

Wybrałeś konwerter łącza szeregowego na łącze światłowodowe, co jest trafnym wyborem. Tego typu urządzenia są kluczowe w systemach komunikacji, gdyż pozwalają na przesył danych na duże odległości bez strat sygnału. Konwersja sygnału z RS232 na transmisję światłowodową eliminuje problemy z zakłóceniami elektromagnetycznymi, które są częste w tradycyjnych kablach miedzianych. Z mojego doświadczenia, tego rodzaju konwertery są standardem w przemyśle, gdzie niezawodność i odporność na zakłócenia są kluczowe. Zastosowanie światłowodów również zwiększa bezpieczeństwo transmisji danych, co jest istotne w aplikacjach przemysłowych i wojskowych. Standard RS232, choć stary, nadal jest powszechnie używany ze względu na swoją prostotę i niezawodność, a jego integracja ze światłowodami dodatkowo przedłuża jego użyteczność. Konwertery te są często stosowane w automatyce przemysłowej oraz systemach sterowania, gdzie istotna jest precyzja i stabilność sygnału. Warto także wspomnieć, że światłowody mają o wiele większą przepustowość w porównaniu do tradycyjnych kabli, co w przyszłości może być kluczowe w przypadku rosnącej ilości przesyłanych danych.

Pytanie 17

Na schemacie układu sterowania elementy PT1 i PT2 to

A. falowniki.

B. przemienniki częstotliwości.

C. prostowniki niesterowane.

D. prostowniki sterowane.

Na schemacie widoczne są dwa elementy oznaczone jako PT1 i PT2, które pełnią funkcję prostowników sterowanych. Charakterystycznym symbolem jest tu dioda z ukośną linią przy bramce – oznacza to tyrystor (SCR), który pozwala regulować moment przewodzenia prądu w każdej połówce sinusoidy napięcia przemiennego. Dzięki temu można sterować napięciem wyjściowym i w efekcie prędkością lub momentem silnika prądu stałego (oznaczonego jako M na rysunku). W praktyce takie rozwiązania stosuje się w układach napędowych, gdzie wymagana jest płynna regulacja obrotów. Sterowanie kątem załączenia tyrystora pozwala zmieniać średnią wartość napięcia zasilającego silnik. Moim zdaniem to bardzo elegancki i klasyczny przykład regulacji mocy w systemach DC, jeszcze zanim falowniki stały się powszechne. W przemyśle taki układ był (i nadal bywa) używany np. w dźwignicach, suwnicach czy walcarkach, gdzie liczy się precyzja i niezawodność. W odróżnieniu od prostowników niesterowanych, tutaj sterowanie odbywa się poprzez impuls bramkowy, co daje znacznie większą kontrolę nad procesem.

Pytanie 18

Na podstawie stanów logicznych określ, która bramka przedstawionego na rysunku układu cyfrowego jest uszkodzona.

A. OR

B. AND

C. NOT

D. NAND

W tym zadaniu łatwo pomylić się przy analizie stanów logicznych, jeśli nie sprawdzi się dokładnie tabel prawdy poszczególnych bramek. Bramka OR (oznaczona symbolem ≥1) daje 1 na wyjściu, gdy przynajmniej jedno z wejść jest w stanie wysokim – i tutaj działa prawidłowo, bo dla wejść 1 i 0 daje 1. Bramka NOT odwraca stan logiczny, więc gdyby była uszkodzona, od razu zauważylibyśmy błędny sygnał (np. brak negacji). NAND z kolei działa odwrotnie do AND – jej wyjście jest 0 tylko wtedy, gdy oba wejścia mają 1. W układzie widzimy jednak, że bramka oznaczona jako AND zwraca wynik 1, mimo że jedno z jej wejść ma wartość 0. To nielogiczne zachowanie dla poprawnie działającej bramki AND, bo według tabeli prawdy (1 AND 0 = 0) wynik powinien być 0. Typowy błąd myślowy polega na tym, że ktoś uznaje, iż ostatnia bramka z negacją (z kółkiem) jest winna, ale to tylko efekt błędnego sygnału wcześniejszej bramki AND. W praktyce serwisowej takie objawy wskazują na zwarcie wewnętrzne tranzystorów w strukturze logicznej, przez co wyjście „utknęło” w stanie wysokim niezależnie od wejść. Bramka AND jest zatem uszkodzona, bo nie realizuje swojej podstawowej funkcji logicznego iloczynu. W elektronice cyfrowej takie analizy wykonuje się często na płytkach testowych z diodami LED – łatwo wtedy obserwować, która bramka nie reaguje na zmiany sygnałów.

Pytanie 19

W układzie zastosowano przekaźnik uniwersalny realizujący funkcję opóźnionego załączania. Aby uzyskać wymagane działanie przekaźnika, pokrętło nastawy funkcji należy ustawić

A. w pozycji 2.

B. w pozycji 4.

C. w pozycji 1.

D. w pozycji 3.

Wybrałeś pozycję 2, co jest zgodne z funkcją opóźnionego załączania przekaźnika. W tej pozycji przekaźnik zaczyna działać po określonym czasie t od momentu załączenia zasilania. To ustawienie jest kluczowe w wielu układach automatyki przemysłowej, gdzie konieczne jest sekwencyjne uruchamianie urządzeń. Na przykład, w systemach wentylacyjnych opóźnione załączenie może być używane do zapewnienia, że silniki startują w określonej kolejności, zmniejszając ryzyko przeciążenia sieci. W praktyce stosuje się to również w urządzeniach, które muszą osiągnąć określone warunki pracy, zanim zasilanie zostanie w pełni załączone. Jest to zgodne z normami IEC dotyczących automatyki i sterowania, które zalecają takie podejście dla zwiększenia niezawodności systemów. Zachowanie przekaźnika w tej pozycji pozwala na precyzyjne sterowanie i minimalizację ryzyka uszkodzenia sprzętu.

Pytanie 20

Na podstawie danych zawartych w tabeli wskaż co oznacza litera H w oznakowaniu przewodu elektrycznego, układanego na stałe?

A. Izolacja żył wykonana z polwinitu.

B. Zewnętrzna powłoka izolacyjna wykonana z materiału bezhalogenowego.

C. Izolacja żył wykonana z gumy.

D. Zewnętrzna powłoka izolacyjna wykonana z gumy silikonowej.

Litera 'H' w oznakowaniu przewodów elektrycznych wskazuje na materiał bezhalogenowy użyty do zewnętrznej powłoki izolacyjnej. To istotna informacja, zwłaszcza w kontekście bezpieczeństwa pożarowego. Materiały bezhalogenowe nie emitują toksycznych gazów podczas spalania, co jest kluczowe w środowiskach, gdzie ludzie mogą być narażeni na dym, jak np. budynki użyteczności publicznej czy transport publiczny. Z mojego doświadczenia, coraz więcej firm stawia na takie rozwiązania, ponieważ pożary mogą stanowić duże zagrożenie dla życia. Takie przewody są zgodne z normami międzynarodowymi, takimi jak IEC 60754 czy EN 50267, które określają limity emisji dymu i toksycznych gazów. W praktyce, instalując przewody z oznaczeniem 'H', zapewniamy wyższy poziom bezpieczeństwa i spełniamy rygorystyczne wymagania ochrony środowiska. Warto zwrócić uwagę, że coraz częściej przepisy wymagają stosowania przewodów bezhalogenowych w miejscach publicznych. Wiedza o materiałach izolacyjnych i ich właściwościach jest kluczem do prawidłowego doboru przewodów w projektach elektroinstalacyjnych.

Pytanie 21

Do którego przyłącza zaworu hydraulicznego należy podłączyć zbiornik z cieczą hydrauliczną?

A. T

B. A

C. P

D. B

Częstym błędem jest mylenie przyłącza T z pozostałymi portami zaworu, szczególnie z P lub A/B. W hydraulice symbolika jest jednak bardzo konsekwentna – port P to Pressure, czyli zasilanie z pompy, gdzie występuje wysokie ciśnienie robocze. Nie wolno tam podłączać zbiornika, bo w efekcie ciśnienie z pompy nie miałoby gdzie się rozładować, co mogłoby doprowadzić do uszkodzenia elementów. Z kolei porty A i B prowadzą ciecz do odbiorników, takich jak siłowniki czy silniki hydrauliczne, i ich zadaniem jest wykonywanie pracy – tam przepływ jest kierowany naprzemiennie w zależności od położenia suwaka zaworu. Port T natomiast służy wyłącznie do odprowadzenia cieczy z układu z powrotem do zbiornika, dlatego jego konstrukcja zapewnia niskie ciśnienie i duży przekrój, by nie ograniczać przepływu. W praktyce warsztatowej niewłaściwe podłączenie (np. zamiana T z P) skutkuje gwałtownym wzrostem ciśnienia i zniszczeniem uszczelnień zaworu. Na schematach hydraulicznych port T oznaczony jest strzałką skierowaną w dół – to znak, że ciecz spływa do zbiornika. Warto też pamiętać, że w zaworach 4/3 lub 4/2 symbol ten zawsze występuje i nie można go pomijać w analizie. Dlatego poprawnym rozwiązaniem jest połączenie zbiornika z portem T, a nie z P, A ani B.

Pytanie 22

Na schemacie przedstawiono

A. przetwornik napięcia AC na prąd AC.

B. przetwornik pomiarowy prądu lub napięcia AC.

C. regulowany wzmacniacz napięć lub prądów zmiennych.

D. konwerter łącza szeregowego na łącze światłowodowe.

Na schemacie przedstawiono konwerter łącza szeregowego RS-232 na łącze światłowodowe. Urządzenie tego typu przekształca standardowe sygnały elektryczne (TxD, RxD, 0V) w sygnały optyczne, które mogą być przesyłane na duże odległości za pomocą światłowodu. Na schemacie widać typowe oznaczenia dla interfejsu RS-232 – linie transmisji i odbioru danych (TxD, RxD) oraz ekranowanie (Sh). Po stronie FO (Fiber Optic) znajdują się diody nadawcze i odbiorcze, które zamieniają impulsy elektryczne na światło i odwrotnie. Tego typu konwertery stosuje się, gdy trzeba zapewnić odporność transmisji na zakłócenia elektromagnetyczne, wydłużyć dystans lub odizolować galwanicznie dwa urządzenia. Moim zdaniem to świetne rozwiązanie w przemyśle, szczególnie przy połączeniach między sterownikami PLC a komputerem operatorskim, gdzie odległość przekracza kilka metrów. Konwerter pozwala na zachowanie pełnej funkcjonalności RS-232, a jednocześnie gwarantuje niezawodność transmisji nawet w trudnych warunkach środowiskowych. Typowy zakres napięć zasilania (24–240 V AC/DC) pozwala na uniwersalne zastosowanie w szafach sterowniczych, co jest zgodne z przemysłowymi standardami komunikacji.

Pytanie 23

W regulatorze PID symbolem Kₚ oznacza się współczynnik

A. proporcjonalności.

B. zdwojenia.

C. propagacji.

D. wyprzedzenia.

Regulator PID to jedno z najczęściej stosowanych narzędzi w inżynierii procesowej i automatyce. Kiedy mówimy o współczynniki K_p, mamy na myśli współczynnik proporcjonalności. To właściwie kluczowy element, który odpowiada za natychmiastową reakcję systemu na błąd. W praktycznych zastosowaniach, K_p jest używany do zwiększenia reaktywności systemu na zmiany. Im wyższa wartość K_p, tym system jest bardziej czuły na różnice między wartością rzeczywistą a zadaną. Oczywiście, nie zawsze wyższe oznacza lepsze – zbyt duży K_p może powodować oscylacje, co jest zjawiskiem niekorzystnym. Praktyka pokazuje, że najlepiej jest znaleźć optymalną wartość, która zapewnia stabilność systemu. Dobre praktyki branżowe zalecają przeprowadzanie tuningu regulatora PID, aby uzyskać najlepsze wyniki w specyficznych warunkach pracy, co często odbywa się metodą Zieglera-Nicholsa. Warto pamiętać, że regulator PID jest centralnym elementem wielu systemów sterowania, od prostych kontrolerów temperatury po skomplikowane systemy sterowania w branży lotniczej czy chemicznej. Takie podejście pozwala na przewidywalne i stabilne zachowanie całego systemu sterowania, zwiększając jego efektywność i niezawodność.

Pytanie 24

Mechanizm przedstawiony na rysunku zapewnia członowi napędzanemu (element w kolorze czerwonym)

A. ruch przerywany.

B. multiplikację obrotów.

C. ruch ciągły.

D. multiplikację przełożenia.

Mechanizm przedstawiony na rysunku to mechanizm genewski, który zapewnia ruch przerywany. To znany mechanizm w automatyce i mechanice, który przekształca ruch obrotowy w przerywany. Kluczowym elementem jest tutaj krzywka z wycięciami, która okresowo wchodzi w interakcję z czerwonym elementem, nadając mu ruch na krótkie odcinki. Tego rodzaju mechanizmy można znaleźć w zegarach mechanicznych albo maszynach pakujących, gdzie potrzebna jest precyzyjna kontrola czasowa ruchu. Dzięki przerywanemu ruchowi można uzyskać kontrolowane, cykliczne przemieszczenia, co jest kluczowe w wielu zastosowaniach przemysłowych. Mechanizm genewski to doskonały przykład zastosowania prostych zasad mechaniki do rozwiązywania skomplikowanych problemów inżynieryjnych. Z mojego doświadczenia wiem, że jest to też świetne wprowadzenie do nauki o ruchach przerywanych dla studentów technikum.

Pytanie 25

Czujnik przedstawiony na schemacie ma wyjścia sygnałowe typu

A. NPN NO

B. PNP NC

C. NPN NC

D. PNP NO

Przyjrzyjmy się teraz pozostałym opcjom. W przypadku czujnika PNP, tranzystor działa odwrotnie niż w NPN, co oznacza, że wyjście jest połączone z dodatnim biegunem zasilania, a nie z masą. PNP jest często stosowany w systemach, gdzie odbiorniki muszą być połączone z masą, a nie z zasilaniem. Choć PNP ma swoje zastosowania, to w przypadku schematu jest to niewłaściwe rozwiązanie. Teraz przeanalizujmy różnice między NO (normally open) a NC (normally closed). W przypadku NO, obwód jest normalnie otwarty i zamyka się, gdy czujnik jest aktywowany. To rozwiązanie jest stosowane tam, gdzie nieprzewidziana aktywacja czujnika nie stanowi zagrożenia, na przykład w prostych aplikacjach sterowania oświetleniem. Z kolei NC jest bardziej odpowiednie w sytuacjach, gdzie przerwanie działania może sygnalizować problem, jak w systemach bezpieczeństwa. Częstym błędem jest założenie, że PNP i NO są bardziej uniwersalne, co może prowadzić do nieoptymalnych decyzji projektowych. Zrozumienie tych różnic i ich praktycznych implikacji jest kluczowe dla właściwego doboru komponentów w systemach automatyki.

Pytanie 26

Na którym rysunku prawidłowo przedstawiono początek sekwencji współbieżnej sieci SFC?

Niepoprawne zrozumienie mechanizmu sekwencji współbieżnych w sieciach SFC może prowadzić do błędnych wniosków. Warianty przedstawione w innych odpowiedziach mogą sugerować różne sposoby na organizację procesów, ale często nie spełniają one kluczowych zasad. Na przykład, brak odpowiednich synchronizacji między krokami lub niewłaściwe użycie linii równoległych może prowadzić do niejasności i utrudniać prawidłowe działanie systemu. Typowym błędem myślowym jest zakładanie, że każda równoległa czynność może rozpocząć się w dowolnym momencie, co w rzeczywistości nie jest zgodne ze standardami SFC. Prawidłowa sekwencja powinna obejmować odpowiednie mechanizmy synchronizacji, co gwarantuje, że wszystkie procesy zakończą się przed przejściem do kolejnego etapu. Dobre praktyki, jak te zawarte w normach IEC, podkreślają konieczność precyzyjnego planowania i wizualnego przedstawiania procesów, aby uniknąć nieporozumień i błędów w działaniu systemów automatyki. Pamiętając o tych zasadach, można projektować bardziej wydajne i niezawodne systemy sterowania.

Pytanie 27

Na schemacie zespołu przygotowania powietrza, symbolem X oznaczono

A. zawór.

B. filtr.

C. manometr.

D. smarownicę.

Manometr to urządzenie, które służy do pomiaru ciśnienia gazów lub cieczy. Na schemacie zespołu przygotowania powietrza ten symbol wskazuje na obecność manometru. W praktyce manometry są niezwykle istotne w systemach pneumatycznych, ponieważ pomagają monitorować i utrzymywać odpowiednie ciśnienie robocze. Bez prawidłowego ciśnienia, systemy mogą działać nieefektywnie lub, co gorsza, uszkodzić się. W standardach inżynieryjnych, manometry są zazwyczaj montowane w miejscach łatwo dostępnych, aby umożliwić szybki odczyt i ocenę sytuacji. Ich zastosowanie jest szerokie - od przemysłowych kompresorów, przez systemy grzewcze, aż po instalacje wodociągowe. Dzięki manometrom można szybko zdiagnozować problemy z ciśnieniem, co jest kluczowe w utrzymaniu bezpieczeństwa i efektywności systemów. Moim zdaniem, umiejętność prawidłowego odczytywania i interpretowania wskazań manometrów jest jednym z podstawowych elementów wiedzy każdego technika zajmującego się systemami pneumatycznymi czy hydraulicznymi. To nie tylko teoria, ale praktyka, którą warto znać.

Pytanie 28

Który typ złącza przedstawiono na ilustracji?

A. RS-232

B. RJ-45

C. USB

D. HDMI

To złącze to RS-232, znane również jako port szeregowy. Jest jednym z najstarszych standardów komunikacji szeregowej i choć dziś nie jest już tak popularne jak kiedyś, wciąż znajduje zastosowanie w pewnych niszowych urządzeniach i systemach. RS-232 jest często używane do połączeń między komputerami a urządzeniami peryferyjnymi, takimi jak modemy, drukarki, a nawet niektóre starsze typy myszy komputerowych. Złącza te zazwyczaj mają dziewięć pinów, jak na ilustracji, chociaż istnieją też wersje z 25 pinami. Jego zaletą jest prostota i niezawodność w przesyłaniu danych na krótkie odległości. Standard RS-232 definiuje sygnały elektryczne, poziomy napięcia oraz czasowanie, co gwarantuje zgodność między urządzeniami różnych producentów. Moim zdaniem, mimo że technologia poszła do przodu, RS-232 jest wciąż interesujący ze względu na swoją trwałość i wszechstronność. Jest to doskonały przykład standardu, który przetrwał próbę czasu, głównie dzięki swojej niezawodności w specyficznych zastosowaniach przemysłowych.

Pytanie 29

Który przetwornik pomiarowy umożliwia bezdotykowy pomiar temperatury?

A. Termoelektryczny.

B. Pirometryczny.

C. Rezystancyjny.

D. Rozszerzalnościowy.

Pirometryczny przetwornik pomiarowy to fascynujące urządzenie, które umożliwia bezdotykowe pomiary temperatury dzięki emisji promieniowania podczerwonego przez ciała o temperaturze wyższej od zera absolutnego. Można zatem dokonywać pomiarów na odległość, co jest niezwykle przydatne w przemyśle, gdzie często mamy do czynienia z trudnymi warunkami, jak wysokie temperatury lub niebezpieczne substancje. Moim zdaniem to właśnie ta bezdotykowość czyni pirometry tak popularnymi w aplikacjach przemysłowych, takich jak monitoring wysokotemperaturowych procesów w hutach czy zakładach chemicznych. Zastosowanie pirometrów jest szerokie, od przemysłu spożywczego, gdzie ważne jest utrzymanie odpowiednich temperatur w procesach produkcyjnych, po medycynę, gdzie używa się ich do bezkontaktowego mierzenia temperatury ciała pacjentów. Pirometry są zgodne z normami ISO, co zapewnia ich dokładność i niezawodność. Oczywiście, jak każde urządzenie, wymagają kalibracji i regularnego serwisowania. Są jednak niezwykle precyzyjne i mogą mierzyć temperatury nawet do kilku tysięcy stopni Celsjusza. Pamiętajmy, że wybór odpowiedniego pirometru zależy od specyficznej aplikacji, w której ma być używany, więc warto zwrócić uwagę na wszelkie parametry techniczne przy zakupie.

Pytanie 30

Wartość temperatury wskazana przez termometr przedstawiony na rysunku wynosi

A. 18°C

B. 8°C

C. 19°C

D. 9°C

Błędne wskazania pojawiają się zwykle z dwóch powodów: mylnej interpretacji wartości działki i odczytu poza osią wzroku. Gdy między oznaczeniami 10 i 20 widnieje dziesięć równych podziałek, każda ma 1°C. Zignorowanie tej proporcji prowadzi do wyników typu 8°C lub 9°C, bo ktoś zaczyna liczyć „od zera” albo od dolnej krawędzi kapilary zamiast od ostatniej grubej kreski z liczbą. Z kolei 19°C bywa efektem tzw. zawyżenia „na oko”, kiedy menisk jest jeszcze wyraźnie przed ostatnią podziałką przed 20, ale obserwator patrzy pod kątem i widzi słup cieczy nieco wyżej (paralaksa). Merytorycznie kluczowe jest, że skala termometru jest liniowa w zakresie pracy – odległości między kreskami są izotoniczne, więc liczymy podziałki, nie „zgadujemy trendu”. Dobre praktyki metrologiczne (np. ISO 7726 dla środowiska cieplnego) nakazują ustawienie oczu na wysokości menisku, unikanie dotykania zbiorniczka i raportowanie wyniku z dokładnością do najmniejszej działki, bez sztucznego zaokrąglania w górę „bo bliżej kolejnej liczby”. Odruch liczenia co 2°C zamiast co 1°C bierze się z innych przyrządów, gdzie między 10 a 20 są tylko 5 kresek – tutaj to nie zachodzi. W praktyce serwisowej HVAC czy przy kontroli BHP zły dobór działki skutkuje błędną diagnozą: 8–9°C sugerowałoby warunki chłodni, 19°C – komfort biurowy, a słup cieczy znajduje się po prostu na 18°C. Dlatego najpierw identyfikujemy wartości opisanych punktów (10, 20), potem liczymy działki i dopiero wtedy odczytujemy menisk – w tej kolejności, bez skrótów myślowych.

Pytanie 31

Do pomiaru wartości podciśnienia w zautomatyzowanej instalacji pneumatycznej, w której stosowane są ejektory wraz z przyssawkami, należy zastosować

A. barometr.

B. manometr różnicowy.

C. manometr.

D. wakuometr.

Wybór odpowiedniego przyrządu do pomiaru podciśnienia jest kluczowy w zautomatyzowanych systemach pneumatycznych. Często pojawia się błąd myślowy polegający na myleniu wakuometru z innymi przyrządami do pomiaru ciśnienia. Barometr, na przykład, mierzy ciśnienie atmosferyczne i jest używany głównie do celów meteorologicznych, a nie w systemach technicznych, gdzie potrzebny jest pomiar podciśnienia. Manometr, z kolei, to przyrząd mierzący ciśnienie powyżej ciśnienia atmosferycznego, stosowany najczęściej do pomiaru ciśnienia cieczy lub gazów w systemach zamkniętych. Manometr różnicowy mierzy różnicę ciśnień między dwoma punktami, co jest użyteczne w systemach, gdzie trzeba kontrolować przepływy, ale nie w pomiarze podciśnienia. Typowym błędem jest także niedocenianie znaczenia dokładnego pomiaru w aplikacjach takich jak ejektory. Ewentualne niepoprawne wartości mogą prowadzić do nieefektywnej pracy systemu, co w konsekwencji może wpłynąć na cały proces produkcyjny. Warto pamiętać, że poprawny dobór narzędzi pomiarowych to nie tylko kwestia techniczna, ale również ekonomiczna, gdyż niewłaściwe narzędzia mogą powodować przestoje i dodatkowe koszty związane z konserwacją systemu.

Pytanie 32

Na podstawie przedstawionej tabliczki znamionowej wskaż dopuszczalny zakres napięć zasilania silnika prądu przemiennego, posiadającego uzwojenia połączone w gwiazdę zasilanego z sieci o częstotliwości 60 Hz.

A. 380 ÷ 420 V

B. 254 ÷ 277 V

C. 220 ÷ 240 V

D. 440 ÷ 480 V

Analizując niewłaściwe opcje dotyczące zakresu napięć zasilania, warto zwrócić uwagę na kilka kluczowych kwestii. Niewłaściwe dobranie napięcia zasilania może prowadzić do poważnych problemów technicznych, takich jak przegrzanie silnika, zwiększone zużycie energii, a nawet uszkodzenie uzwojeń. Głównym powodem wyboru niewłaściwego zakresu napięć jest często nieuwzględnienie specyfikacji częstotliwości sieci oraz konfiguracji uzwojeń. W przypadku tego silnika, gdy pracuje on przy częstotliwości 60 Hz i w konfiguracji gwiazdy, wyraźnie określony jest zakres 440 ÷ 480 V. Inne wartości, takie jak 220 ÷ 240 V czy 254 ÷ 277 V, mogą być mylące, jeśli nie zwróci się uwagi na inne parametry pracy, takie jak częstotliwość czy sposób połączenia uzwojeń. Zrozumienie, jak te parametry wpływają na wydajność i bezpieczeństwo pracy silnika, jest kluczowe dla unikania błędnych decyzji. Często spotykanym błędem jest stosowanie domyślnych wartości napięcia bez analizy specyficznych wymagań aplikacji, co może prowadzić do nieefektywnej pracy urządzenia i zwiększenia kosztów operacyjnych. Dlatego tak ważne jest gruntowne zapoznanie się z dokumentacją techniczną i stosowanie się do zawartych w niej wskazówek.

Pytanie 33

Który przyrząd kontrolno-pomiarowy służy do wypoziomowania skrzynki nakładanej jako osłona na zamontowany elektrozawór?

A. Kątomierz.

B. Poziomnica.

C. Liniał.

D. Suwmiarka.

Użycie poziomnicy do wypoziomowania skrzynki nakładanej jako osłona na zamontowany elektrozawór jest kluczowe, ponieważ ten przyrząd pozwala precyzyjnie ustawić powierzchnię w poziomie. W branży instalacyjnej poziomnica jest podstawowym narzędziem, które pozwala na zachowanie odpowiednich poziomów w montażu różnych elementów instalacyjnych. Dzięki temu można uniknąć potencjalnych problemów związanych z nieprawidłowym położeniem, które mogłyby prowadzić do nieszczelności lub uszkodzeń. Standardem jest, aby wszystkie elementy instalacyjne były montowane z zachowaniem poziomości, co nie tylko wpływa na estetykę, ale przede wszystkim na funkcjonalność i trwałość instalacji. Poziomnice są dostępne w różnych rozmiarach, co pozwala dopasować je do specyficznych zadań. Moim zdaniem, umiejętność korzystania z poziomnicy to absolutny „must-have” dla każdego, kto zajmuje się montażem instalacji hydraulicznych czy elektrycznych. Dodatkowo, poziomnice nie tylko pomagają przy montażu elektrozaworów, ale są również używane przy innych elementach, takich jak rury, przewody czy elementy konstrukcyjne. Dlatego inwestycja w dobrą poziomnicę zawsze się zwraca, zarówno w jakości wykonania, jak i w zadowoleniu klienta.

Pytanie 34

Urządzenie połączone ze sterownikiem PLC, oznaczone ADMC-1801, pełni w układzie przedstawionym na ilustracji funkcję

A. modułu wyjściowego.

B. interfejsu komunikacyjnego.

C. zasilacza sterownika PLC.

D. modułu wejściowego.

Świetnie, zrozumiałeś funkcję tego urządzenia! ADMC-1801 działa jako moduł wejściowy w systemie sterowania PLC. Moduły wejściowe są kluczowe w zbieraniu danych z różnych czujników i urządzeń w celu monitorowania stanu systemu. W tym przypadku ADMC-1801 jest połączony z czujnikiem PT100, który mierzy temperaturę. Moduły wejściowe przetwarzają sygnały z czujników na sygnały cyfrowe, które PLC może analizować. Dzięki temu można efektywnie kontrolować procesy przemysłowe. Dobre praktyki w branży wskazują na używanie odpowiednich modułów wejściowych, aby zapewnić dokładność i niezawodność danych. Praktyczne zastosowanie takich modułów jest szerokie, od automatyki budynkowej po zaawansowane systemy produkcyjne. Upewnienie się, że moduł wejściowy jest poprawnie skonfigurowany i skalibrowany, jest kluczowe dla prawidłowego działania całego systemu. Moim zdaniem, zrozumienie roli modułów wejściowych jest fundamentem w nauce o systemach PLC.

Pytanie 35

Czujnik przedstawiony na schemacie ma wyjście sygnałowe typu

A. NPN NO

B. PNP NC

C. PNP NO

D. NPN NC

Czujnik przedstawiony na schemacie nie jest ani PNP NO, ani PNP NC, ani NPN NO. Zrozumienie różnic między tymi rodzajami wyjść jest kluczowe w automatyce przemysłowej. Wyjścia PNP oznaczają, że czujnik dostarcza dodatni sygnał na wyjście w stanie aktywnym. Jest to przeciwność NPN, gdzie wyjście jest łączone z masą. W praktyce, wybór między PNP a NPN zależy od tego, jak skonstruowany jest system odbierający sygnał z czujnika. PNP są częściej stosowane w systemach, gdzie logika pozytywna (dodatnia) jest preferowana. Z kolei wyjście NO (normalnie otwarte) oznacza, że w stanie spoczynkowym obwód jest otwarty, i zamyka się dopiero po wykryciu obiektu. Natomiast NC (normalnie zamknięte) działa odwrotnie. Takie różnice są kluczowe w projektowaniu systemów bezpieczeństwa, gdzie wybór NC jest często stosowany, aby zapewnić sygnał w sytuacji awaryjnej. Typowe błędy wynikają z mylenia logiki pozytywnej z negatywną oraz z braku zrozumienia, jak dana konfiguracja wpływa na sygnały sterujące w systemie kontrolnym.

Pytanie 36

Na podstawie przedstawionej listy kontrolnej procedury postępowania uruchomieniowego przed załączeniem układu regulacji opartym na sterowniku PLC należy w pierwszej kolejności sprawdzić

A. prawidłowość podłączeń przewodów ochronnych w układzie.

B. kolejność podłączeń elementów wejściowych do sterownika.

C. kolejność podłączeń elementów wyjściowych do sterownika.

D. położenie przełącznika trybu pracy sterownika PLC.

Sprawdzenie prawidłowości podłączeń przewodów ochronnych w układzie jest kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa każdego systemu elektrycznego, w tym układów z sterownikami PLC. Przewody ochronne są częścią systemu zabezpieczającego przed porażeniem prądem elektrycznym. Ich głównym zadaniem jest odprowadzenie potencjalnie niebezpiecznego prądu do ziemi, co minimalizuje ryzyko porażenia prądem użytkowników. W praktyce oznacza to, że w przypadku wystąpienia awarii, np. przebicia izolacji przewodu fazowego, wszelkie niebezpieczne napięcia są natychmiastowo sprowadzone do ziemi. Z tego powodu, przed uruchomieniem układu regulacji opartego na PLC, ważne jest, aby upewnić się, że przewody ochronne są prawidłowo podłączone. Standardy branżowe, takie jak normy IEC czy EN, podkreślają wagę prawidłowego uziemienia i ochrony przed porażeniem. Moim zdaniem, ignorowanie tego kroku to jak chodzenie po linie bez siatki bezpieczeństwa. Pamiętajmy, że w dziedzinie elektryki bezpieczeństwo zawsze powinno być na pierwszym miejscu.

Pytanie 37

Który wynik pomiaru rezystancji żyły przewodu YLY 3x10 mm² o długości około 8 m wskazuje na jej ciągłość?

A. Wynik 3.

B. Wynik 1.

C. Wynik 4.

D. Wynik 2.

Wyniki inne niż 13,999 mΩ sugerują błędną interpretację lub problem z przewodem. Wartość 9,94 Ω, jak na jednym z mierników, jest zbyt wysoka dla przewodu miedzianego o takiej długości i przekroju, co może wskazywać na przerwę lub znaczne uszkodzenie przewodu. W instalacjach elektrycznych, gdzie przewody są krytyczne dla bezpiecznego przesyłu prądu, zbyt duża rezystancja prowadzi do nieefektywności, przegrzewania się i potencjalnych zagrożeń pożarowych. Odczyt 220 mΩ również nie pasuje do oczekiwanej niskiej rezystancji w miliomach, sugerując pomyłkę w ustawieniach miernika lub złe połączenie przewodów pomiarowych. Natomiast wartość 1,01 Ω jest podejrzanie wysoka i może wskazywać na nieprawidłowy styk lub błędy w technice pomiarowej. Niezrozumienie standardowych wartości rezystancji dla określonych przewodów często prowadzi do błędnych diagnoz, które mogą skutkować kosztownymi naprawami lub niepotrzebną wymianą komponentów. Dlatego ważne jest, aby dokładnie znać charakterystyki materiałowe przewodów oraz stosować odpowiednie standardy pomiarowe.

Pytanie 38

Wzrost wartości częstotliwości wyjściowej przemiennika częstotliwości zasilającego silnik indukcyjny prądu przemiennego powoduje

A. spadek rezystancji uzwojeń silnika.

B. wzrost rezystancji uzwojeń silnika.

C. wzrost prędkości obrotowej wału silnika.

D. spadek prędkości obrotowej wału silnika.

Silnik indukcyjny prądu przemiennego jest niezwykle popularnym wyborem w aplikacjach przemysłowych z powodu swojej prostoty i niezawodności. Wzrost wartości częstotliwości wyjściowej przemiennika częstotliwości, który zasila taki silnik, prowadzi do wzrostu prędkości obrotowej wału silnika. Wynika to z fundamentalnej zależności między częstotliwością zasilania a prędkością obrotową, którą opisuje wzór n = (120 * f) / p, gdzie n to prędkość obrotowa w obr./min, f to częstotliwość zasilania w Hz, a p to liczba biegunów silnika. Zwiększając częstotliwość, zwiększamy także prędkość obrotową, co jest niezwykle użyteczne w aplikacjach wymagających zmiennej prędkości, takich jak wentylatory czy pompy. W praktyce, przemienniki częstotliwości pozwalają na płynne sterowanie prędkością obrotową bez konieczności zmiany konstrukcji samego silnika. To podejście jest zgodne z dobrymi praktykami branżowymi, które promują efektywność energetyczną i elastyczność zastosowań. Dodatkowo, regulacja prędkości za pomocą przemienników częstotliwości może przyczynić się do redukcji zużycia energii oraz przedłużenia żywotności sprzętu, co czyni je kluczowym elementem w nowoczesnych systemach automatyki przemysłowej.

Pytanie 39

Na ilustracji przedstawiono

A. separator sygnałów USB.

B. zadajnik cyfrowo-analogowy.

C. przetwornik PWM.

D. elektroniczny czujnik ciśnienia.

To, co widzisz na ilustracji, to elektroniczny czujnik ciśnienia. Tego typu urządzenia są kluczowe w różnych dziedzinach przemysłu, ponieważ pozwalają na precyzyjne pomiary ciśnienia w systemach hydraulicznych, pneumatycznych czy nawet w instalacjach gazowych. Elektroniczne czujniki ciśnienia wykorzystują różne technologie, takie jak piezoelektryczność, pojemnościowe zmiany lub rezystancyjne mostki tensometryczne, które przetwarzają ciśnienie na sygnał elektryczny. Moim zdaniem, to fascynujące, jak te małe urządzenia mogą monitorować i kontrolować procesy w czasie rzeczywistym, zapewniając niezawodność i bezpieczeństwo. Standardem w branży jest, aby czujniki te były kalibrowane zgodnie z normami ISO, co gwarantuje ich dokładność. Przykładowo, w przemyśle spożywczym, zapewniają one, że ciśnienie w autoklawach jest odpowiednie do sterylizacji produktów. W mojej opinii, rozwój tego typu technologii ma ogromne znaczenie dla postępu w automatyce i robotyce.

Pytanie 40

Do demontażu przekaźnika z szyny TH35 należy zastosować

A. wkrętak płaski.

B. klucz oczkowy.

C. wkrętak krzyżowy.

D. klucz nasadowy.

Przekaźniki montowane na szynie TH35, znane jako szyny DIN, są standardem w instalacjach elektrycznych. Te szyny umożliwiają szybki montaż i demontaż urządzeń takich jak przekaźniki, styczniki czy automatyka przemysłowa. Użycie wkrętaka płaskiego do demontażu takiego przekaźnika to nie tylko wygodne, ale przede wszystkim bezpieczne rozwiązanie. Wynika to z konstrukcji urządzeń montowanych na tych szynach, które często posiadają specjalne zaczepy lub zatrzaski. Wkrętak płaski idealnie nadaje się do delikatnego podważenia tych zaczepów, umożliwiając szybkie i bezproblemowe zdjęcie przekaźnika bez ryzyka uszkodzenia samego urządzenia lub szyny. Moim zdaniem, znajomość tych drobnych, ale istotnych szczegółów montażowych jest kluczowa w pracy każdego elektryka. Właściwe narzędzia to podstawa efektywności i bezpieczeństwa pracy. W praktyce, często zdarza się, że narzędzia takie jak wkrętak płaski są niezastąpione, zwłaszcza gdy pracujemy w ograniczonej przestrzeni rozdzielnicy elektrycznej. Dobre praktyki mówią o stosowaniu narzędzi zgodnie z ich przeznaczeniem, co znacząco zmniejsza ryzyko uszkodzeń i zwiększa trwałość komponentów.

Rozpocznij nowy egzamin

Powrót do strony głównej