Wyniki egzaminu

Informacje o egzaminie:
  • Zawód: Technik farmaceutyczny
  • Kwalifikacja: MED.09 - Sporządzanie i wytwarzanie produktów leczniczych oraz prowadzenie obrotu produktami leczniczymi, wyrobami medycznymi, suplementami diety i środkami spożywczymi specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz innymi produktami dopuszczonymi do obrotu w aptece
  • Data rozpoczęcia: 18 grudnia 2025 19:48
  • Data zakończenia: 18 grudnia 2025 19:59

Egzamin zdany!

Wynik: 25/40 punktów (62,5%)

Wymagane minimum: 20 punktów (50%)

Pochwal się swoim wynikiem!
Szczegółowe wyniki:
Pytanie 1

Flozyny to preparaty

A. obniżające ciśnienie krwi
B. przeciwdziałające cukrzycy
C. zabijające bakterie
D. przeciwdziałające wrzodom
Flozyny to leki przeciwcukrzycowe, które są stosowane w terapii cukrzycy, aby regulować poziom glukozy we krwi. Działają poprzez zwiększenie wydzielania insuliny przez trzustkę, co z kolei pomaga w obniżeniu stężenia glukozy we krwi. Jednym z najczęściej stosowanych flozyn jest empagliflozyna, która należy do grupy inhibitorów SGLT-2. Leki te są szczególnie przydatne u pacjentów z cukrzycą typu 2, ponieważ nie tylko poprawiają kontrolę glikemii, ale również mają korzystny wpływ na funkcję serca i nerek. Dowody kliniczne wskazują, że stosowanie flozyn zmniejsza ryzyko hospitalizacji z powodu niewydolności serca oraz poprawia wyniki w zakresie przewlekłej choroby nerek. Dodatkowo, flozyny mogą promować utratę masy ciała, co jest korzystne dla wielu pacjentów z cukrzycą, którzy borykają się z nadwagą. W związku z powyższym, stosowanie flozyn wyróżnia się na tle innych grup leków stosowanych w cukrzycy, oferując kompleksowe podejście do leczenia tej choroby.

Pytanie 2

Jakie składniki aktywne znajdują się w preparacie Amoksiklav?

A. Ampicylinę z sulbaktamem
B. Amoksycylinę z sulbaktamem
C. Amoksycylinę z kwasem klawulanowym
D. Ampicylinę z kwasem klawulanowym
Wybór ampicyliny z sulbaktamem oraz ampicyliny z kwasem klawulanowym jako składników Amoksiklavu jest nieprzemyślany, ponieważ te kombinacje nie odnoszą się do rzeczywistej formuły tego preparatu. Ampicylina i amoksycylina, mimo że należą do tej samej grupy antybiotyków, mają odmienne profile działania oraz zastosowanie kliniczne. Ampicylina jest stosowana w leczeniu infekcji wywołanych przez bakterie Gram-dodatnie i niektóre Gram-ujemne, natomiast amoksycylina ma szersze spektrum działania, co czyni ją bardziej efektywną w wielu przypadkach. Z kolei sulbaktam jest inhibitorem beta-laktamaz, ale w kontekście Amoksiklavu nie jest on odpowiednią substancją do stosowania obok amoksycyliny. Kwas klawulanowy, obecny w Amoksiklavie, ma kluczowe znaczenie w zapobieganiu inaktywacji amoksycyliny przez enzymy produkowane przez oporne bakterie. Wybór ampicyliny z kwasem klawulanowym również nie jest właściwy, ponieważ Amoksiklav bazuje na amoksycylinie, co oznacza, że działanie preparatu i jego skuteczność terapeutyczna opiera się na tej konkretnej kombinacji. Właściwe zrozumienie składu leków antybiotykowych oraz ich mechanizmów działania jest kluczowe dla skuteczności terapii oraz ograniczenia niepożądanych skutków związanych z niewłaściwym ich stosowaniem.

Pytanie 3

Białe lub przezroczyste medium stosowane do utwardzania maści, pozyskiwane z ropy naftowej, to

A. olbrot
B. parafina stała
C. euceryna
D. plastibase
Parafina stała jest białym lub bezbarwnym podłożem, które jest wykorzystywane do utwardzania maści i innych preparatów farmaceutycznych oraz kosmetycznych. Otrzymywana jest z ropy naftowej i charakteryzuje się doskonałymi właściwościami emulgującymi, co czyni ją idealnym składnikiem w formulacjach maści. Parafina stała, w odróżnieniu od innych podłoży, takich jak euceryna czy plastibase, zapewnia lepszą stabilność i trwałość gotowych produktów, co jest kluczowe w kontekście przechowywania i użytkowania. Dzięki swoim właściwościom, parafina stała jest często stosowana w produktach do pielęgnacji skóry, w tym maściach ochronnych, emulsjach, a także w preparatach medycznych. W branży kosmetycznej i farmaceutycznej, stosowanie parafiny zgodnie z określonymi standardami, takimi jak GMP (Dobre Praktyki Wytwarzania), zapewnia bezpieczeństwo i skuteczność końcowych produktów. Jej zdolność do tworzenia okluzyjnej warstwy na skórze sprawia, że jest niezwykle ceniona w preparatach mających na celu nawilżenie i regenerację, co dodatkowo potwierdza jej znaczenie w różnych zastosowaniach praktycznych.

Pytanie 4

Jakie substancje pochodzą z minerałów?

A. parafina stała, olbrot, wazelina żółta
B. ichtiol, balsam peruwiański, wosk żółty
C. parafina stała, ichtiol, wazelina
D. olbrot, ichtiol, parafina ciekła
Surowcami pochodzenia mineralnego są substancje, które powstają w procesach geologicznych i są wydobywane z naturalnych źródeł. Parafina stała, ichtiol i wazelina to przykłady takich surowców. Parafina stała, pozyskiwana z ropy naftowej, jest szeroko stosowana w przemyśle kosmetycznym i farmaceutycznym jako składnik kremów, maści oraz świec. Jej właściwości zabezpieczające i nawilżające czynią ją niezwykle cennym dodatkiem w produktach pielęgnacyjnych. Ichtiolem, będąc substancją o działaniu przeciwzapalnym i antybakteryjnym, skutecznie wykorzystuje się w dermatologii, szczególnie w leczeniu stanów zapalnych skóry. Wazelina, jako produkt na bazie ropy naftowej, jest znana z zastosowania w ochronie skóry oraz w medycynie, gdzie tworzy barierę ochronną, zapobiegając utracie wilgoci. Zrozumienie pochodzenia i zastosowań tych surowców jest kluczowe dla właściwego doboru składników w produkcji kosmetyków oraz leków, co wpisuje się w standardy jakości i efektywności w branży.

Pytanie 5

Która z wymienionych roślinnych substancji jest kluczowa do uzyskania Tormentillae tinctura?

Wygląd: gęsta, czarnobrunatna ciecz.
Rozpuszczalność: substancja miesza się z wodą i glicerolem, trudno rozpuszczalna w etanolu (96%), olejach tłustych i ciekłej parafinie. Substancja tworzy jednolite mieszaniny z lanoliną i z parafiną miękką.
A. Kłącze pięciornika.
B. Kłącze perzu.
C. Korzeń pierwiosnka.
D. Korzeń prawoślazu.
Kłącze pięciornika (Potentilla erecta) jest kluczowym składnikiem do produkcji Tormentillae tinctura, znanej z właściwości ściągających i przeciwzapalnych. Nalewka ta jest często stosowana w ziołolecznictwie do łagodzenia biegunek oraz stanów zapalnych błony śluzowej jelit. Wytwarzanie nalewki z pięciornika opiera się na maceracji kłącza w alkoholu, co pozwala na wydobycie cennych substancji czynnych, takich jak garbniki, flawonoidy oraz kwasy organiczne. Dobrą praktyką w farmacji roślinnej jest stosowanie roślin certyfikowanych, aby zapewnić jakość i skuteczność końcowego produktu. Pięciornik, ze względu na swoje właściwości, jest elementem wielu tradycyjnych receptur, a jego użycie w nalewkach i ekstraktach rośnie w popularności, co świadczy o jego znaczeniu w nowoczesnej fitoterapii.

Pytanie 6

Przy założeniu, że masa jednej łyżki wynosi 17,0 g, oblicz jaką dawkę jednorazową jodku potasu zawiera lek recepturowy stosowany według recepty zamieszczonej poniżej.

Rp.
Kalium ioddii                     3,0
Natrii benzoatis                  4,0
Sulfoguaiacoli            aa      4,0
Liq. pectoralis
Aquae                     aa ad 150,0

M.f. mixt.
D.S. 1 łyżkę rano i 1 łyżkę po południu (do godziny 17)

A. 0,60 g
B. 0,30 g
C. 0,34 g
D. 0,68 g
Obliczenie dawki jednorazowej jodku potasu w leku recepturowym wymaga zrozumienia zasad dawkowania substancji czynnych w farmacji. W tym przypadku, całkowita ilość jodku potasu wynosi 3,0 g, a masa leku wynosi 150,0 g. Przyjmując, że jedna łyżka ma masę 17,0 g, obliczamy liczbę łyżek, dzieląc 150,0 g przez 17,0 g, co daje około 8,82 łyżki. Następnie, dzielimy całkowitą ilość jodku potasu przez liczbę łyżek, co prowadzi do wyniku 0,34 g dawki jednorazowej. Takie obliczenia są kluczowe w codziennej praktyce farmaceutycznej, gdzie precyzyjne dawkowanie wpływa na skuteczność terapii oraz bezpieczeństwo pacjentów. Dawkowanie substancji czynnych, jak jodek potasu, powinno być zawsze zgodne z zaleceniami oraz standardami farmakologii, co przyczynia się do optymalizacji działań medycznych i unikania działań niepożądanych.

Pytanie 7

Analiza na obecność salicyny potwierdza identyfikację

A. ziele lebiodki
B. kora wierzby
C. korzeń ipekakuany
D. liść szałwii
Wybór innych odpowiedzi, takich jak ziele lebiodki, liść szałwii czy korzeń ipekakuany, nie jest uzasadniony w kontekście badania obecności salicyny. Ziele lebiodki, choć posiada swoje właściwości zdrowotne, nie zawiera salicyny i jest stosowane głównie w aromaterapii oraz w kuchni. Podobnie, liść szałwii, ceniony za działanie przeciwbakteryjne i przeciwzapalne, nie ma związku z salicyną, a jego skład chemiczny różni się znacząco. Korzeń ipekakuany, znany za swoje działanie wykrztuśne, również nie jest źródłem salicyny, a jego zastosowanie w medycynie ma zupełnie inny charakter. Wybierając te odpowiedzi, można błądzić w zrozumieniu chemicznych właściwości roślin i ich zastosowań, co może prowadzić do błędnych wniosków w praktyce terapeutycznej. Kluczowe jest zrozumienie, że skuteczna identyfikacja surowców roślinnych wymaga znajomości ich specyficznych związków chemicznych oraz ich właściwości farmakologicznych. W kontekście farmacji ziołowej, błędne przypisanie właściwości do niewłaściwych roślin może skutkować nieskutecznymi i potencjalnie szkodliwymi terapiami. Dlatego tak istotne jest stosowanie precyzyjnych i naukowych metod identyfikacji w procesach związanych z wytwarzaniem leków roślinnych.

Pytanie 8

Dekokt z korzenia waleriany powinien być przygotowany

A. w aparacie Soxhleta
B. w maceratorze
C. w infuzorce
D. w aparacie Derynga
Sporządzanie naparu z korzenia kozłka (Valerianae rad. decoct.) w infuzorce jest zgodne z najlepszymi praktykami w zakresie przygotowywania roślinnych ekstraktów. Infuzor jest dedykowanym urządzeniem, które umożliwia precyzyjne kontrolowanie czasu ekstrakcji oraz temperatury, co jest kluczowe dla uzyskania optymalnych właściwości terapeutycznych. Dzięki odpowiedniemu przepływowi wody oraz stabilnej temperaturze, proces ekstrakcji składników aktywnych z korzeni kozłka przebiega efektywnie. Przykładowo, w przypadku korzenia kozłka, istotne jest, aby nie przekroczyć określonej temperatury, aby nie zniszczyć delikatnych związków chemicznych. Infuzor pozwala również na lepszą filtrację naparu, co jest niezbędne do uzyskania klarownego preparatu. W praktyce, infuzja korzenia kozłka może być wykorzystywana w terapii zaburzeń snu i lęków, co czyni ją popularnym wyborem w fitoterapii.

Pytanie 9

Oblicz, korzystając z informacji o preparacie Vitaminum A, liczbę kropli roztworu witaminy A, której należy użyć do sporządzenia leku według recepty.

Vitaminum A
50 000 j.m./ml, krople doustne, roztwór
Substancją czynną leku jest witamina A w postaci retynolu palmitynianu
1 ml = 30 kropli
Rp.
Vit. A                         25 000 j.m.
Lekobaza                    ad        30,0
M.f. ung.
A. 15 kropli.
B. 30 kropli.
C. 25 kropli.
D. 10 kropli.
15 kropli to dobra odpowiedź. Żeby przygotować ten lek, potrzebujesz 25 000 j.m. witaminy A. Z tego, co widzimy na obrazku, każda kropla ma w sobie 1666,67 j.m. Jak to przeliczyć? Wystarczy podzielić 25 000 przez 1666,67, co daje nam właśnie 15 kropli. To w sumie idealna ilość do osiągnięcia tej dawki witaminy A. W farmakologii precyzja jest mega ważna, żeby lek działał skutecznie i był bezpieczny dla pacjenta. W aptekach także trzeba wszystko bardzo dokładnie wymierzyć, bo błędy w dawkowaniu mogą prowadzić do poważnych problemów. Farmaceuci korzystają z dokładnych dawek składników, żeby każdy lek miał odpowiednią moc.

Pytanie 10

Wskaż lek należący do grupy NLPZ, który selektywnie blokuje działanie COX-2?

A. Nimesulid
B. Celekoksyb
C. Ketoprofen
D. Nabumeton
Wybór leku z grupy NLPZ, który nie hamuje wybiórczo aktywności COX-2, może wynikać z niepełnego zrozumienia mechanizmów działania tych substancji. Nabumeton, na przykład, jest lekiem, który działa jako inhibitor COX, ale nie jest selektywny, co oznacza, że wpływa zarówno na COX-1, jak i COX-2. Taki profil działania może prowadzić do większej liczby działań niepożądanych, szczególnie ze strony układu pokarmowego, ponieważ hamowanie COX-1 może prowadzić do uszkodzenia błony śluzowej żołądka. Podobnie, ketoprofen to kolejny NLPZ, który działa na oba izoenzymy COX, co również zwiększa ryzyko działań niepożądanych, takich jak wrzody żołądka czy krwawienia. Nimesulid, chociaż częściowo selektywny w swoim działaniu na COX-2, również nie jest tak wybiórczy jak celekoksyb, co oznacza, że nadal może powodować działania niepożądane związane z inhibicją COX-1. Wybór odpowiedniego leku przeciwbólowego lub przeciwzapalnego powinien być oparty na dokładnej analizie profilu bezpieczeństwa i skuteczności, aby zminimalizować ryzyko działań niepożądanych, a także dostosować terapię do indywidualnych potrzeb pacjenta. Zrozumienie różnic pomiędzy selektywnymi a nieselektywnymi inhibitorami COX jest kluczowe w praktyce klinicznej, aby uniknąć błędnych wyborów terapeutycznych.

Pytanie 11

Jakie zastosowanie mają pochodne celulozy w recepturze farmaceutycznej?

A. substancje poprawiające aromat
B. środki do konserwacji
C. substancje zwiększające gęstość
D. przeciwutleniacze
Pochodne celulozy, takie jak metyloceluloza czy karboksymetyloceluloza, są szeroko stosowane w recepturze aptecznej jako substancje zwiększające lepkość. Ich właściwości reologiczne sprawiają, że są one doskonałymi zagęszczaczami, które poprawiają konsystencję roztworów oraz emulsji. W praktyce, dzięki zdolności do tworzenia gęstych i stabilnych układów, znajdują zastosowanie w preparatach takich jak maści, żele oraz syropy. Użycie tych substancji pozwala na kontrolowanie uwalniania substancji czynnych oraz zapewnia lepsze wchłanianie przez organizm. Pochodne celulozy są również zgodne z dyrektywami dotyczącymi bezpieczeństwa i jakości produktów farmaceutycznych, co czyni je preferowanym wyborem w procesie formułowania leków. Ponadto, ich neutralny smak i zapach sprawiają, że są one idealne do zastosowań w preparatach doustnych. Warto zauważyć, że ich działanie zagęszczające może również wpływać na stabilność emulsji, co jest kluczowe w produkcie końcowym.

Pytanie 12

Jak powinien postąpić personel apteki z lekami, które utraciły termin ważności w formie tabletek?

A. Odłożyć w specjalnie wydzielonym miejscu, a następnie przekazać do utylizacji
B. Skasować do odpadów komunalnych
C. Zwrot do hurtowni
D. Umieścić lek w opakowaniu zbiorczym, a następnie w szczelnym pojemniku
Odpowiedź, w której mówisz o odkładaniu przeterminowanych leków w specjalnie wyznaczonym miejscu i ich późniejszym przekazywaniu do utylizacji, jest jak najbardziej w porządku. Wiesz, że takie podejście jest zgodne z zasadami dbania o zdrowie i środowisko. Przeterminowane leki mogą być naprawdę niebezpieczne, zarówno dla ludzi, jak i dla przyrody, dlatego ważne jest, żebyśmy je odpowiednio traktowali. Trzymanie ich w dedykowanym miejscu pomaga uniknąć przypadkowego zażycia i innych nieprzyjemnych sytuacji. Jeśli chodzi o utylizację, to powinna być przeprowadzana zgodnie z obowiązującymi przepisami, żeby nie zanieczyszczać środowiska. Warto też współpracować z firmami, które zajmują się bezpieczną utylizacją, bo mają odpowiednie metody, jak spalanie lub neutralizacja chemiczna, które chronią zdrowie każdego z nas.

Pytanie 13

Która z poniższych form leków powinna być przygotowana w warunkach aseptycznych?

A. Płyny do wstrzykiwań
B. Roztwory do płukania gardła
C. Roztwory doodbytnicze
D. Krople doustne
Płyny do wstrzykiwań to super istotna forma leków. Muszą być robione w takich warunkach, żeby były aseptyczne, bo chodzi tu o bezpieczeństwo i skuteczność. Aseptyka to po prostu praktyki, które mają na celu zapobieganie dostaniu się zarazków do leków. To jest mega ważne w kontekście parenteralnym, czyli wtedy, gdy leki trafiają od razu do krwiobiegu. Jakiekolwiek zanieczyszczenie w płynach do wstrzykiwań, jak na przykład roztwory do infuzji, może prowadzić do poważnych zakażeń, a nawet do sepsy czy zgonu pacjenta. Dlatego organizacje jak WHO czy farmakopee mają swoje wytyczne, które mówią, jak to robić. Przygotowując takie substancje, trzeba stosować ściśle określone procedury. Musisz używać odpowiedniego sprzętu i sterylnych materiałów. Na przykład, robienie roztworu do infuzji wymaga zachowania najwyższej staranności, żeby ryzyko zakażenia było jak najmniejsze. A w praktyce personel medyczny musi być dobrze przeszkolony, a miejsca do przygotowywania tych płynów powinny mieć laminarne przepływy powietrza, co zapewnia czystość mikrobiologiczną.

Pytanie 14

Wysoka wartość liczby potwierdza obecność wiązań wielokrotnych w cząsteczce substancji leczniczej?

A. estrowej
B. jodowej
C. zmydlania
D. kwasowej
Obecność wiązań wielokrotnych w cząsteczce substancji leczniczej jest potwierdzona wysoką wartością liczby jodowej, co oznacza, że substancja ta ma zdolność do reagowania z jodem. Liczba jodowa jest miarą ilości wiązań nienasyconych, które mogą wchodzić w reakcje z reagentem jodowym, co jest kluczowym aspektem w analizie substancji chemicznych. W praktyce, substancje o wysokiej liczbie jodowej, takie jak niektóre kwasy tłuszczowe czy oleje, są istotne w farmakologii, ponieważ ich struktura chemiczna może wpływać na biodostępność i efekty działania leków. Na przykład, wiele leków przeciwzapalnych zawiera nienasycone kwasy tłuszczowe, które wykazują korzystne działanie w organizmie. W standardach analitycznych, takich jak metody oznaczania liczby jodowej, stosuje się je jako narzędzie do oceny jakości i czystości substancji, co jest kluczowe w branży farmaceutycznej, gdzie precyzyjne dane chemiczne są niezbędne do zapewnienia bezpieczeństwa i skuteczności leków.

Pytanie 15

Jakie materiały są używane do produkcji sączków membranowych?

A. z włókien celulozy splątanych w masę
B. z kompozytów szklanych
C. z tworzyw sztucznych, przede wszystkim estrów celulozy
D. z kompresowanych ziaren sproszkowanej glinki lub ziemi okrzemkowej
Sączki membranowe oparte na sprasowanych ziarnach glinki lub ziemi okrzemkowej to rozwiązanie, które jest często mylone z właściwym zastosowaniem membran syntetycznych. Takie materiały, choć stosowane w filtracji, mają swoje ograniczenia, ponieważ ich struktura nie zapewnia tak precyzyjnej separacji cząsteczek jak membrany z estrów celulozy. Dodatkowo, spiek szklany, choć również używany w niektórych procesach filtracyjnych, nie jest idealnym materiałem do produkcji sączków membranowych. Wymaga on znacznie wyższych temperatur i może być kruchy, co ogranicza jego praktyczne zastosowanie w filtracji delikatnych roztworów. Z kolei spilśnione włókna celulozy, mimo że mogą służyć jako materiał filtracyjny, nie mają takiej wydajności ani specyfiki jak membrany syntetyczne. Użytkownicy często mylą te różne materiały, co prowadzi do nieefektywnej filtracji i błędnych wyników eksperymentów. Zrozumienie właściwości i zastosowań każdego z tych materiałów filtracyjnych jest kluczowe dla skuteczności procesów laboratoryjnych i przemysłowych. Ponadto, istotne jest, aby podczas wyboru materiałów filtracyjnych kierować się aktualnymi standardami branżowymi, które wskazują na ich efektywność, bezpieczeństwo oraz wpływ na środowisko.

Pytanie 16

Według zamieszczonej recepty, sporządzony lek recepturowy to

Rp.
Acidi salicylici        2,0
Zinci oxidi            25,0
Vaselini albi      ad 100,0
A. emulsja.
B. pasta.
C. mazidło.
D. roztwór.
Odpowiedź jest prawidłowa, ponieważ pasta, jako forma leku recepturowego, charakteryzuje się obecnością substancji stałych, które są nierozpuszczalne w podłożu. W przedstawionej recepturze mamy do czynienia z kwasem salicylowym i tlenkiem cynku, które są substancjami stałymi. Wazelinę białą stosuje się jako podłoże. W praktyce farmaceutycznej, pasty są często stosowane w dermatologii do leczenia stanów zapalnych skóry oraz do ochrony przed czynnikami zewnętrznymi. Tworzą one na skórze warstwę ochronną, co jest istotne w przypadku oparzeń, otarć czy odparzeń. Oprócz tego, z uwagi na właściwości adsorpcyjne tlenku cynku, takie preparaty mogą również wykazywać działanie wysuszające. Dobrą praktyką w aptece jest korzystanie z past w przypadku schorzeń wymagających lokalnego działania substancji czynnych, co czyni je efektywnym rozwiązaniem w farmakoterapii.

Pytanie 17

Materiał do produkcji czopków tą metodą można stopić

A. w parownicy
B. w czopkarce
C. na płytce Petriego
D. w moździerzu
Podłoże do sporządzania czopków metodą wylewania można stopić w parownicy, co jest zgodne z najlepszymi praktykami w zakresie przygotowywania substancji farmaceutycznych. Parownice, zarówno rotacyjne, jak i standardowe, zapewniają precyzyjną kontrolę temperatury oraz umożliwiają usunięcie nadmiaru rozpuszczalnika, co jest niezbędne w procesie formowania czopków. Użycie parownicy pozwala na osiągnięcie jednorodnej konsystencji podłoża, co jest kluczowe dla skuteczności i stabilności gotowego produktu. W praktyce, proces ten obejmuje również dokładne monitorowanie parametrów, takich jak czas i temperatura, aby zapewnić pełne roztopienie substancji czynnej oraz nośnika, co zwiększa bioavailability leku. Dodatkowo, parownica minimalizuje ryzyko kontaminacji, co jest niezbędne w farmacji, gdzie jakość i czystość produktów są priorytetem. W kontekście produkcji czopków, standardy GMP (Good Manufacturing Practice) wymagają, aby wszystkie etapy procesu były ściśle kontrolowane, co potwierdza zasadność korzystania z parownicy w tym zastosowaniu.

Pytanie 18

Lekarz przepisał preparat Klindacin T - 1 op. a 15 g, a w polu oznaczonym "Data realizacji od dnia" wpisał znak "X". Termin realizacji recepty od daty jej wystawienia nie może być dłuższy niż

KLINDACIN T, 10 mg/g, żel
Clindamycinum


Skład leku
1 g żelu zawiera:
substancję czynną: klindamycyna 10 mg (w postaci klindamycyny fosforanu)
substancje pomocnicze: glikol propylenowy, alkohol izopropylowy, woda oczyszczona, hydroksypropyloceluloza, sodu wodorotlenek.
Opakowania
Tuba zawierająca 15 g lub 30 g żelu, umieszczona w tekturowym pudełku.
A. 120 dni.
B. 90 dni.
C. 7 dni.
D. 30 dni.
Odpowiedź 30 dni jest prawidłowa, ponieważ zgodnie z przepisami prawa farmaceutycznego w Polsce, okres realizacji recepty na leki, które nie są kontrolowane, wynosi 30 dni od daty jej wystawienia. Klindacin T, jako preparat dostępny na receptę, podlega tym samym regulacjom. Warto zwrócić uwagę, że symbol 'X' w polu 'Data realizacji od dnia' nie wpływa na standardowy termin realizacji recepty. Lekarze mogą stosować ten symbol, aby zaznaczyć niestandardowe podejście do daty realizacji, ale nie zmienia to ogólnego obowiązującego terminu. W praktyce oznacza to, że pacjent ma 30 dni na zrealizowanie recepty, co jest istotne dla planowania wizyt w aptece oraz organizacji leczenia. Znajomość tych przepisów jest kluczowa dla farmaceutów i lekarzy, gdyż pozwala na prawidłowe informowanie pacjentów o dostępnych terminach oraz skutkuje zmniejszeniem liczby niewłaściwie zrealizowanych recept. Warto także zaznaczyć, że w przypadku leków kontrolowanych, terminy te mogą być inne i powinny być dokładnie przestrzegane, aby uniknąć problemów prawnych.

Pytanie 19

Ile gumy arabskiej powinno się zastosować do sporządzenia 100,0 g Emulsio oleosae?

A. 15,0 g
B. 5,0 g
C. 10,0 g
D. 7,5 g
Wiesz co, odpowiedź 5,0 g gumy arabskiej to strzał w dziesiątkę! W emulsji ten składnik działa jak emulgator, co pomaga utrzymać stabilność połączenia oleju i wody. Jak robisz 100,0 g emulsji olejowej, to trzeba dobrze przemyśleć, ile tej gumy użyć. Z reguły stosujemy około 5% całości, czyli w tym przypadku właśnie 5,0 g. Przemysłowo często jest tak, że jak dajemy za mało emulgatora, to emulsja się rozwarstwia. A jak za dużo, może na przykład popsulić smak lub strukturę. Takie rzeczy są istotne, bo odpowiednie proporcje są kluczowe dla jakości końcowego produktu, zwłaszcza w kosmetykach czy żywności. To wszystko jest poparte badaniami, które pokazują jak emulgatory wpływają na stabilność emulsji.

Pytanie 20

Acetaminofen to inna nazwa dla

A. kwasu acetylosalicylowego
B. paracetamolu
C. metamizolu sodowego
D. diklofenaku
Metamizol sodowy, diklofenak oraz kwas acetylosalicylowy to różne substancje czynne, które często mylnie utożsamiane są z paracetamolem. Metamizol sodowy, znany również jako pyralgin, to silny lek przeciwbólowy, ale może wiązać się z poważnymi działaniami niepożądanymi, takimi jak agranulocytoza, co ogranicza jego stosowanie w wielu krajach. Diklofenak jest niesteroidowym lekiem przeciwzapalnym (NLPZ), który działa poprzez hamowanie cyklooksygenazy, a jego główne zastosowanie obejmuje leczenie stanów zapalnych i bólu, szczególnie w kontekście chorób reumatycznych. Nie jest to substancja o podobnym działaniu do paracetamolu i nie jest wskazana w leczeniu gorączki. Kwas acetylosalicylowy, popularnie znany jako aspiryna, również działa jako NLPZ oraz ma działanie przeciwzakrzepowe, jednak w przeciwieństwie do paracetamolu, może powodować podrażnienie błony śluzowej żołądka oraz nie jest zalecany u dzieci z powodu ryzyka wystąpienia zespołu Reye'a. Te różnice w mechanizmach działania oraz zastosowaniach klinicznych podkreślają, że każda z wymienionych substancji ma swoje specyficzne właściwości, nie mogą być zatem stosowane zamiennie. Zrozumienie tych różnic jest kluczowe dla prawidłowego stosowania leków i unikania potencjalnych działań niepożądanych.

Pytanie 21

Podczas przygotowywania 3% roztworu kwasu bornego farmaceuta oparzył sobie dłoń wrzącą wodą. Jakie kroki należy podjąć w celu udzielenia poszkodowanemu pierwszej pomocy w pierwszej kolejności?

A. schłodzić całą dłoń pod bieżącą wodą
B. podać środki przeciwbólowe
C. nałożyć maść na poparzone miejsce
D. przykryć oparzone miejsce opatrunkiem hydrożelowym
Ochładzanie oparzonej skóry pod bieżącą wodą jest kluczowym działaniem w przypadku oparzeń, które ma na celu zmniejszenie bólu oraz ograniczenie rozprzestrzenienia się uszkodzeń tkanek. Woda powinna być letnia, w zakresie 15-25°C i zastosowana przez co najmniej 10-20 minut. Takie podejście jest zgodne z wytycznymi Europejskiej Rady Resuscytacji oraz standardami pierwszej pomocy. Zmniejszając temperaturę skóry, można zahamować rozwój oparzenia, co ma znaczenie w procesie gojenia. Dodatkowo, chłodzenie pomaga usunąć ciepło z głębszych warstw skóry, co może zapobiec powstawaniu poważniejszych oparzeń. Po tym etapie można zastosować opatrunek hydrożelowy, który dodatkowo nawilża i chroni ranę przed zakażeniem. Przykładowo, w przypadku oparzeń słonecznych lub chemicznych, również zaleca się stosowanie chłodnych okładów, co potwierdza ich skuteczność w łagodzeniu dolegliwości.

Pytanie 22

Omeprazol oraz pantoprazol są wykorzystywane w terapii choroby wrzodowej żołądka, ponieważ

A. zahamowują receptory muskarynowe
B. blokują ATP-azę zależną od sodu i potasu
C. stymulują obwodowe receptory opioidowe
D. hamują tzw. pompę protonową
Omeprazol i pantoprazol to leki należące do grupy inhibitorów pompy protonowej (IPP), które działają poprzez blokowanie enzymu H+/K+ ATP-azy w komórkach okładzinowych żołądka. Enzym ten jest kluczowy w procesie produkcji kwasu solnego, który jest niezbędny do trawienia, ale jego nadmiar może prowadzić do choroby wrzodowej. Stosując te leki, zmniejszamy wydzielanie kwasu, co pozwala na gojenie się wrzodów oraz zmniejszenie objawów związanych z nadkwasotą, takich jak zgaga. Przykładowo, omeprazol często jest stosowany u pacjentów z refluksowym zapaleniem przełyku, a pantoprazol z powodzeniem używa się w terapii eradykacji Helicobacter pylori. Dobre praktyki w leczeniu choroby wrzodowej zalecają stosowanie IPP jako podstawowego elementu terapii, co potwierdzają liczne badania kliniczne. Regularne monitorowanie efektów leczenia oraz ewentualne dostosowywanie dawek to również standardy, które powinny być przestrzegane w praktyce klinicznej.

Pytanie 23

Nie można podawać dożylnie

A. roztworów na bazie wody
B. roztworów na bazie oleju
C. liposomów
D. emulsji wodno-olejowych
Roztwory wodne, emulsje o/w oraz liposomy są przykładowymi substancjami, które mogą być podawane dożylnie, ale mylenie ich z roztworami olejowymi jest częstym błędem. Roztwory wodne, takie jak solne lub glukozowe, są powszechnie używane w terapii dożylnej, ponieważ są dobrze tolerowane przez organizm, szybko wchłaniane i równoważą poziom elektrolitów. Emulsje o/w, które zawierają olej rozproszony w wodzie, również mogą być stosowane dożylnie w odpowiednich wskazaniach, takich jak żywienie pozajelitowe. Ich struktura pozwala na odpowiednie dostarczenie lipidów do organizmu bez ryzyka zatorów. Z kolei liposomy, które są małymi pęcherzykami lipidowymi otoczonymi błoną, również znajdują zastosowanie w terapii dożylnej, w szczególności w dostarczaniu leków o przedłużonym działaniu. Kluczowym aspektem, który należy zrozumieć, jest to, że oleje, które nie są rozpuszczalne w wodzie, mogą prowadzić do niebezpiecznych powikłań, takich jak zatory tłuszczowe. W praktyce medycznej, przy wyborze odpowiednich roztworów do podania dożylnego, należy kierować się nie tylko ich skutecznością, ale także bezpieczeństwem, co jest zgodne z zaleceniami organizacji zajmujących się zdrowiem publicznym oraz wytycznymi klinicznymi.

Pytanie 24

Jakie substancje gorączkotwórcze nie są wymagane w przypadku

A. 0,1% roztworu etakrydyny mleczanu do przemywania ran
B. kropli do oczu z gentamycyną
C. 5,0% roztworu glukozy do infuzji
D. maści z detreomycyną
Wiesz, niektóre odpowiedzi mówią o użyciu substancji gorączkotwórczych w medycynie, co nie jest do końca okej. Na przykład krople do oczu z gentamycyną mogą zawierać składniki, które mogą wywołać stany zapalne, a to może prowadzić do gorączki. Gentamycyna to antybiotyk, który w niektórych przypadkach może podrażniać, więc musimy na to zwracać uwagę. Jest też 0,1% roztwór etakrydyny mleczanu, który używa się do dezynfekcji ran, ale on też może powodować reakcje alergiczne, co w rezultacie może wywołać gorączkę. Maści z detreomycyną działają przy infekcjach skórnych, ale też mogą dawać lokalne stany zapalne, co znowu prowadzi do podwyższonej temperatury. Ważne, żeby zrozumieć, że dobierając leki, trzeba być bardzo ostrożnym, bo niepożądane efekty, jak gorączka, mogą być niebezpieczne dla pacjentów. Lekarze muszą mieć świadomość potencjalnych skutków ubocznych i stanu zdrowia pacjentów, żeby dobrze ich prowadzić w terapii.

Pytanie 25

Doustne leki przeciwcukrzycowe, które stymulują komórki trzustki do działania?

A. obniżają poziom glukozy we krwi przy częściowej niewydolności trzustki.
B. działają w przypadkach całkowitego braku insuliny w organizmie.
C. mogą być używane, gdy organizm nie produkuje insuliny.
D. zmniejszają ilość insuliny we krwi
Odpowiedzi wskazujące na całkowity brak produkcji insuliny, jak w przypadku pierwszej opcji, są nieprawidłowe, ponieważ doustne leki przeciwcukrzycowe nie są stosowane w sytuacjach, gdy organizm nie produkuje insuliny. W takich przypadkach wymagana jest terapia insulinowa, która bezpośrednio dostarcza hormon do organizmu. Dodatkowo, nieprawdziwe jest stwierdzenie, że te leki działają w stanach całkowitego niedoboru insuliny. Mechanizm działania doustnych leków opiera się na stymulacji komórek beta trzustki, co jest możliwe tylko wtedy, gdy te komórki są w stanie produkować przynajmniej pewne ilości insuliny. Ostatni błąd dotyczy stwierdzenia, że leki te zmniejszają poziom insuliny we krwi. W rzeczywistości ich celem jest podniesienie poziomu insuliny w organizmie poprzez zwiększenie jej wydzielania, co przyczynia się do obniżania poziomu glukozy. Każda z tych niepoprawnych koncepcji wynika z fundamentalnych nieporozumień dotyczących mechanizmów działania leków przeciwcukrzycowych i ich zastosowania klinicznego w praktyce medycznej.

Pytanie 26

Jakie jest stężenie amonowego chlorku w preparacie Liquor pectoralis, ustalone zgodnie z przepisem farmakopealnym?

Liquor pectoralis
Ammonii anisatus spiritus     5,0
Althaeae sirupus             30,0
Aqua purificata      ad     200,0

Spirytus anyżowy wg FP
Anisi aetheroleum     2,0 cz.
Ethanol 96°          40,0 cz.
Ammonii chloridum     3,0 cz.
Aqua purificata      55,0 cz.
A. 3,0%
B. 5,0%
C. 0,075%
D. 0,150%
Wybór odpowiedzi 5,0% lub 0,150% wskazuje na niezrozumienie zasad obliczania stężenia substancji czynnych w preparatach farmaceutycznych. Pierwsza z tych wartości sugeruje, że w 100 g preparatu znajduje się 5 g chlorku amonowego, co jest niezgodne z podanym stężeniem i ilością substancji w spirytusie anyżowym. Z kolei odpowiedź 0,150% również jest błędna, ponieważ wskazuje na niewłaściwe odniesienie masy substancji do całkowitej masy preparatu. Obliczanie stężenia wymaga znajomości podstawowych zasad chemicznych, takich jak proporcjonalność i jednostki miary. Typowym błędem jest pomijanie całkowitej masy preparatu, co prowadzi do nieprawidłowych wyników. Ponadto, istotne jest, aby być świadomym, że stężenia są zazwyczaj wyrażane w procentach, a ich obliczanie ma kluczowe znaczenie w kontekście jakości leków, ich dawkowania oraz bezpieczeństwa stosowania. Zrozumienie tego procesu jest podstawą odpowiedzialnego podejścia do farmacji i zapewnienia najwyższych standardów jakości leków.

Pytanie 27

Do leczenia jakiego schorzenia używa się Ventolinu (salbutamolu) w postaci aerozolu?

A. W astmie oskrzelowej
B. W dusznicy bolesnej
C. W grzybicy wokół paznokci
D. W przypadkach oparzeń skóry
Ventolin (salbutamol) jest lekiem stosowanym w terapii astmy oskrzelowej, a jego głównym działaniem jest rozszerzenie oskrzeli poprzez stymulację receptorów beta-2 adrenergicznych. To działanie prowadzi do rozluźnienia mięśni gładkich w drogach oddechowych, co ułatwia oddychanie i zmniejsza objawy takie jak duszność, świszczący oddech czy kaszel. Salbutamol jest często stosowany w postaci aerosolu wziewnego, co zapewnia szybką i skuteczną ulgę w stanach zaostrzenia astmy. Zgodnie z wytycznymi Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) i krajowych standardów leczenia, Ventolin jest zalecany jako lek pierwszego wyboru w przypadku łagodzenia objawów astmy, zwłaszcza w sytuacjach nagłych. Dodatkowo, może być używany w profilaktyce objawów astmy wywołanych wysiłkiem fizycznym. W codziennej praktyce, pacjenci powinni być edukowani na temat prawidłowego stosowania inhalatora oraz rozpoznawania objawów wymagających interwencji medycznej, co jest kluczowe dla skutecznego zarządzania chorobą.

Pytanie 28

Lek przygotowany na podstawie zamieszczonej recepty ma postać

R.p.

Magnesii oxydi

Bismuthi subcarbonatis aa 2,0

Lini seminis mac. 50,0

M.f. susp.

D.S. 3 x dziennie łyżkę stołową

A. maceratu
B. emulsji do użytku zewnętrznego
C. mieszanki
D. zawiesiny do użytku wewnętrznego
Rzeczywiście, lek, który przygotowano według tej recepty, ma formę zawiesiny do użytku wewnętrznego. Skrót 'M.f. susp.' oznacza coś w rodzaju 'Misce fiat suspensio', co w praktyce oznacza przygotowanie substancji w formie zawiesiny. Takie preparaty są super przydatne, zwłaszcza gdy substancje czynne nie rozpuszczają się dobrze w wodzie. Zawiesiny doustne są szczególnie ważne w pediatrii, gdyż dzieci często mają problem z połykaniem tabletek. Na przykład antybiotyk w takiej formie może dobrze działać, zmniejszając ryzyko efektów ubocznych. Dawkowanie '3 x dziennie łyżkę stołową' też wskazuje, że lek jest przeznaczony do użytku wewnętrznego. Pamiętaj, że w praktyce farmaceutycznej musimy trzymać się zasad dotyczących przygotowania i przechowywania zawiesin, żeby zapewnić, że będą skuteczne i stabilne.

Pytanie 29

Jakie substancje mają działanie hepatoprotekcyjne?

A. ziele karczocha
B. kwiat dziewanny
C. liść brzozy
D. nasienie lnu
Liść brzozy, nasienie lnu oraz kwiat dziewanny, choć mogą mieć swoje właściwości zdrowotne, nie wykazują działania hepatoprotekcyjnego w takim stopniu jak ziele karczocha. Liść brzozy jest znany przede wszystkim ze swoich właściwości moczopędnych i detoksykacyjnych, jednak jego wpływ na wątrobę jest ograniczony, a jego działanie nie zostało dostatecznie potwierdzone w badaniach klinicznych dotyczących ochrony wątroby. Nasienie lnu, z kolei, jest bogate w kwasy tłuszczowe omega-3 oraz błonnik, co czyni je korzystnym dla układu pokarmowego, ale nie wpływa bezpośrednio na funkcję hepatoprotekcyjną. Kwiat dziewanny jest ceniony za swoje właściwości przeciwzapalne i wykrztuśne, ale nie ma dowodów na jego pozytywny wpływ na zdrowie wątroby. Często błędnie zakłada się, że naturalne składniki automatycznie będą miały pozytywny wpływ na wszystkie organy. Kluczowe jest zrozumienie specyficznych właściwości roślin i ich aktywnych składników, które mogą mieć odmienne działania terapeutyczne. Właściwe podejście do suplementacji i wsparcia zdrowia wątroby powinno bazować na solidnych dowodach naukowych oraz zaleceniach ekspertów w dziedzinie zdrowia i dietetyki.

Pytanie 30

Jednofazową, płynną mieszaninę wieloskładnikową, w której składniki są rozmieszczone w formie cząsteczek, uzyskuje się przez:

A. emulgowanie
B. mikronizację
C. rozpuszczanie
D. rozcieranie
Mikronizacja, rozcieranie i emulgowanie to procesy, które w różny sposób przekształcają materiały, jednak nie prowadzą do uzyskania jednofazowej mieszaniny płynnej z rozproszeniem cząsteczkowym w takim samym sensie jak rozpuszczanie. Mikronizacja polega na zmniejszaniu wielkości cząstek substancji stałej, co może zwiększać jej powierzchnię i poprawiać rozpuszczalność, ale sama w sobie nie tworzy homogenicznej mieszaniny. Z kolei rozcieranie to proces mechaniczny, który również ma na celu zmniejszenie wielkości cząstek, często w celu uzyskania jednolitej tekstury, lecz niekoniecznie skutkuje rozpuszczeniem składników w płynie. Emulgowanie jest z kolei procesem mieszania dwóch niedostatecznie mieszających się cieczy, najczęściej oleju i wody, co prowadzi do powstania emulsji. To ważne, ponieważ te procesy są istotne w różnych kontekstach, jednak nie odpowiadają na pytanie dotyczące tworzenia jednofazowej, płynnej mieszaniny. Zrozumienie, które procesy są odpowiednie w określonych sytuacjach, jest kluczowe w inżynierii chemicznej i technologii materiałowej. Dobrze dobrane podejście do przetwarzania substancji może mieć znaczący wpływ na jakość i efektywność produktów końcowych.

Pytanie 31

Który z leków wymaga przechowywania w chłodni?

A. Kapsułki z tranem
B. Maść z witaminą A
C. Syrop prawoślazowy
D. Szczepionka przeciw grypie
Szczepionka przeciw grypie wymaga przechowywania w lodówce w temperaturze od 2 do 8 stopni Celsjusza, ponieważ jest to produkt biologiczny, który może stracić swoje właściwości immunologiczne w wyższych temperaturach. Zachowanie odpowiedniej temperatury jest kluczowe dla skuteczności szczepionki, ponieważ ciepło może prowadzić do denaturacji białek oraz zmniejszenia aktywności antygenów. W praktyce oznacza to, że osoby odpowiedzialne za przechowywanie i transport szczepionek powinny stosować się do wytycznych określonych przez Światową Organizację Zdrowia oraz lokalne przepisy sanitarno-epidemiologiczne. Przykładem mogą być mobilne punkty szczepień, które muszą być wyposażone w lodówki przenośne, aby zapewnić odpowiednią temperaturę podczas transportu. Dodatkowo, wszelkie nieprawidłowości w przechowywaniu mogą prowadzić do konieczności powtórzenia szczepienia, co wiąże się z dodatkowymi kosztami i obciążeniem dla systemu ochrony zdrowia.

Pytanie 32

Z surowej ropy naftowej można uzyskać

A. alkohol cetylowy
B. wosk biały
C. euceryt
D. wazelinę
Euceryt, wosk biały oraz alkohol cetylowy to substancje, które mogą być mylone z wazeliną, jednak różnią się one zasadniczo pod względem pochodzenia i właściwości. Euceryt jest naturalnym woskiem, który powstaje z tłuszczy zwierzęcych i roślinnych, a jego zastosowanie jest głównie w kosmetykach jako emulgator i stabilizator. Wosk biały, z kolei, jest pochodzenia roślinnego lub pszczelego i także znajduje zastosowanie w kosmetykach, szczególnie w produkcji balsamów i maści. Alkohol cetylowy jest natomiast tłuszczowym alkoholem, który pełni funkcję emolientu i emulgatora w produktach kosmetycznych, ale nie pochodzi z ropy naftowej. Typowym błędem w rozumieniu tych substancji jest mylenie ich funkcji oraz pochodzenia. Każda z nich ma swoje właściwości, które sprawiają, że są stosowane w różnych produktach, ale nie są one bezpośrednimi produktami uzyskiwanymi z ropy naftowej. Również, aby prawidłowo ocenić ich zastosowanie, ważne jest zrozumienie ich rolę w formulacjach i przemyśle. Prawidłowe rozpoznanie różnic pomiędzy tymi substancjami jest kluczowe dla uzyskania efektywnych i bezpiecznych produktów kosmetycznych oraz farmaceutycznych.

Pytanie 33

Jak przygotowuje się emulsję stężoną?

A. emulsje z gumą arabską
B. maści zawierające tlenek cynku
C. maści w formie roztworu
D. emulsje z emulgatorem, który powstaje podczas przygotowywania leku
Emulsje z gumą arabską są jednymi z najczęściej stosowanych typów emulsji w farmacji i kosmetykach. Guma arabska działa jako emulgator, który stabilizuje mieszankę fazy olejowej i wodnej, co jest kluczowe dla uzyskania emulsji stężonej. Działa ona poprzez tworzenie sieci, która utrzymuje krople oleju w fazie wodnej, co zapobiega ich koalescencji. W praktyce, emulsje te są używane w różnych formułacjach, takich jak syropy, zawiesiny czy maści. W standardach farmaceutycznych, takich jak Farmakopea, podkreśla się znaczenie odpowiedniego doboru emulgatorów, aby zapewnić stabilność i skuteczność leku. Guma arabska jest ceniona za swoje właściwości biokompatybilne i stabilizujące, co czyni ją idealnym składnikiem zarówno w preparatach leczniczych, jak i w produktach kosmetycznych. Ponadto, jej zastosowanie jest zgodne z dobrą praktyką wytwarzania, co podkreśla jej znaczenie w przemyśle farmaceutycznym i kosmetycznym.

Pytanie 34

Jakie jest tłumaczenie łacińskiego terminu flos?

A. kwiatostan.
B. kwiat.
C. koszyczek.
D. korzeń.
Termin "flos" w języku łacińskim odnosi się bezpośrednio do pojęcia kwiatu. W kontekście botaniki, kwiat jest kluczowym organem rośliny, odpowiedzialnym za rozmnażanie płciowe, a jego struktura jest złożona i różnorodna w zależności od gatunku. Kwiaty mogą mieć różnorodne kształty, kolory oraz zapachy, co nie tylko przyciąga zapylaczy, ale także odgrywa ważną rolę w ekosystemach. W praktyce, zrozumienie tej terminologii jest niezwykle przydatne w takich dziedzinach jak horticultura, florystyka czy nauki przyrodnicze. Wiedza o kwiatach i ich funkcji jest fundamentalna dla hodowców, którzy wybierają rośliny do uprawy na podstawie ich kwiatów. Przykładowo, różnorodność kwiatów w obrębie jednego gatunku, jak w przypadku róż, może mieć istotny wpływ na ich atrakcyjność w sprzedaży.

Pytanie 35

U pacjenta występują intensywne krwawienia. Jakie leki powinien pacjent unikać?

A. fitomenadionu (np. Vitacon)
B. kwasu traneksamowego (np. Exacyl)
C. warfaryny sodowej (np. Warfin)
D. etamsylatu (np. Cyclonamine)
Kwas traneksamowy to lek, który można stosować do hamowania nadmiernego krwawienia, bo blokuje aktywność plazminy. W sytuacjach, kiedy ktoś krwawi za dużo, jego użycie może być korzystne, szczególnie przy operacjach czy urazach. A etamsylan działa inaczej, bo stabilizuje mikrokrążenie i zmniejsza przepuszczalność naczyń, co też jest pomocne w takich przypadkach. Fitomenadion, czyli witamina K, jest konieczny do produkcji czynników krzepnięcia i może pomóc w krwawieniach spowodowanych jej niedoborem. Moim zdaniem, przy krwawieniach związanych z antykoagulantami, takimi jak warfaryna, fitomenadion może przywrócić równowagę hemostatyczną. Warto pamiętać, że jak ktoś nie umie rozróżnić leków, które pomagają krzepliwości, od tych, które ją osłabiają, to może dojść do nieporozumień. I jeszcze jedno, pacjenci z tendencją do krwawień powinni unikać innych ryzykownych leków przeciwkrzepliwych, bo to może pogorszyć ich stan.

Pytanie 36

Połączenie dwóch lub więcej substancji zazwyczaj skutkuje obniżeniem temperatury topnienia. W niektórych sytuacjach może to być tak znaczące, że mieszanina zaczyna się rozpuszczać lub topnieć już w temperaturze pokojowej.

Opis ten odnosi się do pary substancji:

A. Methenaminum oraz Phenylis salicylas
B. Phenylis salicylas oraz Acidum boricum
C. Mentholum oraz Metamizolum natricum
D. Acidum acetylsalicylicum oraz Acidum boricum
Odpowiedź dotycząca połączenia Methenaminum i Phenylis salicylas jest prawidłowa, ponieważ te dwie substancje wykazują zjawisko obniżenia temperatury topnienia w wyniku ich zmieszania. Fenomen ten, znany jako depresja temperatury topnienia, jest wynikiem interakcji między cząsteczkami dwóch różnych substancji, co prowadzi do destabilizacji ich struktury krystalicznej. Przykładem praktycznym zastosowania tego zjawiska jest proces formułowania leków, gdzie w celu poprawy rozpuszczalności oraz bioavailability substancji czynnych często łączy się różne składniki aktywne. W farmacji stosowanie mieszanin takich jak Methenaminum i Phenylis salicylas może być korzystne w postaci maści czy tabletek, gdzie niższa temperatura topnienia ułatwia proces ich wytwarzania oraz aplikacji. Dodatkowo, w kontekście standardów branżowych, zrozumienie oraz umiejętność przewidywania interakcji między substancjami jest kluczowe w konstruowaniu stabilnych oraz efektywnych preparatów farmaceutycznych.

Pytanie 37

Substancje czynne zawarte w lekach przeciwdepresyjnych, które blokują wychwyt zwrotny serotoniny przez neurony w mózgu, to

A. opipramol i paroksetynę
B. paroksetynę i sertralinę
C. mianserynę i klonazepam
D. amitryptylinę i imipraminę
Paroksetyna i sertralina to leki przeciwdepresyjne z grupy inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI), które są powszechnie stosowane w leczeniu depresji oraz zaburzeń lękowych. Mechanizm ich działania polega na zwiększeniu stężenia serotoniny w synapsach poprzez blokowanie jej wychwytu zwrotnego przez neurony. Dzięki temu, leki te przyczyniają się do poprawy nastroju i redukcji objawów depresyjnych. Paroksetyna jest często stosowana w leczeniu zaburzeń lękowych, a także w terapii zespołu stresu pourazowego, natomiast sertralina jest zalecana w przypadku depresji, zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych i PTSD. W praktyce klinicznej, wybór konkretnego leku zależy od profilu pacjenta, w tym od towarzyszących schorzeń oraz potencjalnych interakcji z innymi przyjmowanymi lekami. Ważne jest, aby lekarz prowadzący monitorował skuteczność oraz ewentualne działania niepożądane, co jest zgodne z wytycznymi EBM (evidence-based medicine).

Pytanie 38

Jakie substancje uznawane są za leki przeciwdepresyjne?

A. paroksetyna, chiorpromazyna, tioridazyna
B. citalopram, fenobarbital, haloperidol
C. mokiobemid, amitryptytina, temazepam
D. amitryptylina, citalopram, paroksetyna
Citalopram, fenobarbital i haloperidol, mokiobemid, amitryptytina i temazepam oraz paroksetyna, chlorpromazyna i tioridazyna to kombinacje leków, które nie są właściwe w kontekście leczenia depresji. Fenobarbital jest lekiem przeciwpadaczkowym, który nie wykazuje działania przeciwdepresyjnego. Haloperidol to lek przeciwpsychotyczny stosowany głównie w leczeniu zaburzeń psychotycznych, takich jak schizofrenia, a nie w depresji. Mokiobemid, z kolei, jest inhibitorem monoaminooksydazy (MAOI), który może być stosowany w depresji, ale w zestawieniu z innymi lekami jak amitryptylina, nie jest standardowym podejściem klinicznym ze względu na ryzyko interakcji. Temazepam to lek nasenny z grupy benzodiazepin, który nie jest lekiem przeciwdepresyjnym. Chlorpromazyna i tioridazyna to również leki przeciwpsychotyczne, które nie są wskazane w leczeniu depresji bez współwystępujących zaburzeń psychotycznych. Typowe błędy myślowe, które prowadzą do takich niepoprawnych wniosków, obejmują mylenie rodzajów leków oraz ich zastosowań. Niezrozumienie różnic między lekami psychotropowymi oraz ich działaniami terapeutycznymi może prowadzić do niewłaściwych wyborów terapeutycznych, co jest niebezpieczne dla pacjentów.

Pytanie 39

Jaki syrop znajduje się w składzie Liquor Pectoralis?

A. sirupus Thymi
B. sirupus Althaeae
C. sirupus Pini
D. sirupus Tussipecti
Wybór sirupus Tussipecti, sirupus Pini lub sirupus Thymi jako składników Liquor Pectoralis opiera się na niepełnym zrozumieniu ich właściwości i zastosowań. Sirupus Tussipecti, będący syropem z wielu składników ziołowych, ma właściwości wykrztuśne, ale nie jest standardową bazą dla tego preparatu. Sirupus Pini, będący syropem sosnowym, wykazuje działanie wspomagające przy chorobach dróg oddechowych, jednak jego właściwości różnią się od działania althaean, co obniża jego skuteczność w kontekście tego konkretnego leku. Z kolei sirupus Thymi, syrop tymiankowy, również może wspierać układ oddechowy, ale nie ma tej samej funkcji osłaniającej, co sirupus Althaeae. Powszechnym błędem jest przyjmowanie, że wszystkie syropy ziołowe są wymienne, podczas gdy każdy z nich ma unikalne właściwości chemiczne i biologiczne. W terapii istotne jest dobranie odpowiednich składników do działania leku, co w przypadku Liquor Pectoralis czyni sirupus Althaeae najwłaściwszym wyborem. Dlatego zrozumienie specyfiki działania każdego z tych syropów jest kluczowe dla skuteczności terapii.

Pytanie 40

Maksymalna liczba kropli do oczu, które można przygotować w aptece w ramach jednej stałej opłaty, nie powinna być wyższa niż

A. 15,0 g
B. 20,0 g
C. 10,0 g
D. 5,0 g
Maksymalna ilość kropli do oczu sporządzanych w aptece w ramach jednej opłaty ryczałtowej nie powinna przekraczać 10,0 g. Ta wartość odnosi się do przepisów dotyczących leków recepturowych i wyrobów medycznych, a jej przestrzeganie jest kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa pacjentów oraz skuteczności terapii. W praktyce oznacza to, że farmaceuci muszą dokładnie monitorować ilości leku przygotowywanego dla pacjenta, aby nie przekroczyć tej normy, co może skutkować nadmiernym obciążeniem pacjenta substancjami czynnymi. Przykład zastosowania tej wiedzy to sytuacje, gdy pacjent potrzebuje dużej ilości kropli do oczu, a farmaceuta powinien rozważyć podział leków na kilka dawek, co może również wpłynąć na dawkowanie i regularność stosowania. Ponadto, przestrzeganie tej zasady jest zgodne z wytycznymi organów regulacyjnych, takich jak Główny Inspektorat Farmaceutyczny, co podkreśla znaczenie tych norm w codziennej praktyce farmaceutycznej.