Wyniki egzaminu

Informacje o egzaminie:
  • Zawód: Technik żywienia i usług gastronomicznych
  • Kwalifikacja: HGT.12 - Organizacja żywienia i usług gastronomicznych
  • Data rozpoczęcia: 8 grudnia 2025 11:15
  • Data zakończenia: 8 grudnia 2025 11:31

Egzamin zdany!

Wynik: 21/40 punktów (52,5%)

Wymagane minimum: 20 punktów (50%)

Pochwal się swoim wynikiem!
Szczegółowe wyniki:
Pytanie 1

Jaką ilość miodu naturalnego w kilogramach trzeba przygotować, aby zastąpić 0,6 kg cukru, jeśli według tabeli zamienności produktów spożywczych 125 g miodu naturalnego odpowiada 100 g cukru?

A. 4,80 kg
B. 0,48 kg
C. 7,50 kg
D. 0,75 kg
Analizując błędne odpowiedzi, należy zwrócić uwagę na typowe pułapki, w które mogą wpadać osoby rozwiązujące zadanie. Na przykład, jeśli ktoś pomylił proporcje miodu i cukru, może obliczyć ilość miodu na podstawie niepoprawnych założeń, co prowadzi do błędnych wyników. W przypadku odpowiedzi wskazujących na 4,80 kg lub 7,50 kg, można zauważyć, że te wartości są znacznie przesadzone i mogą wynikać z nieprecyzyjnego przeliczenia lub całkowitego zignorowania zamienności miodu i cukru. Ponadto, przy mnożeniu ilości cukru przez nieodpowiedni współczynnik zamienności, prowadzi to do drastycznego zawyżenia wyników. Kluczowym błędem myślowym jest często przyjęcie, że miód jest o wiele mniej słodki od cukru, co nie jest prawdą; zawiera on naturalne cukry, które są bardziej skondensowane. W praktyce, poprawne zrozumienie zamienności produktów spożywczych jest fundamentalne dla efektywnego gotowania oraz pieczenia. Ostatecznie, w celu osiągnięcia zamierzonego smaku i konsystencji potraw, zawsze warto dokładnie przeliczać proporcje i pamiętać o specyfice używanych składników.

Pytanie 2

Oblicz zapotrzebowanie na surowce do sporządzenia 15 porcji schabu pieczonego ze śliwkami, korzystając z normatywu surowcowego zamieszczonego w tabeli.

Normatyw surowcowy
na 10 porcji schabu pieczonego
ze śliwkami
Nazwa
produktu
Ilość
[g]
schab b/k1 200
śliwki suszone200
olej40
A. Schab 1,80 kg, śliwki suszone 0,03 kg, olej 0,006 kg
B. Schab 1,80 kg, śliwki suszone 0,30 kg, olej 0,06 k
C. Schab 1,80 kg, śliwki suszone 0,30 kg, olej 0,006 kg
D. Schab 1,80 kg, śliwki suszone 0,30 kg, olej 0,60 kg
Odpowiedź jest prawidłowa, ponieważ obliczenia zapotrzebowania na surowce do sporządzenia 15 porcji schabu pieczonego ze śliwkami zostały wykonane zgodnie z normatywem surowcowym. Na jedną porcję schabu pieczonego ze śliwkami potrzebujemy 120 g schabu, 20 g śliwek suszonych oraz 4 g oleju. Dlatego też, dla 15 porcji potrzebujemy: 120 g x 15 = 1800 g (1,80 kg) schabu, 20 g x 15 = 300 g (0,30 kg) śliwek suszonych oraz 4 g x 15 = 60 g (0,06 kg) oleju. Zastosowanie normatywu surowcowego jest kluczowe w gastronomii, ponieważ zapewnia dokładne proporcje składników, co wpływa na jakość potrawy oraz efektywność produkcji. Dobrze przygotowane przepisy i ich odpowiednie skalowanie są podstawą zachowania spójności smaku i prezentacji potraw, co jest niezwykle istotne w branży gastronomicznej, szczególnie w kontekście restauracji czy cateringów.

Pytanie 3

Ile kilogramów chleba odpowiada 2 kg kaszy, jeśli według tabeli wymiany produktów 100 g kaszy można zastąpić 135 g chleba?

A. 27,00 kg
B. 2,70 kg
C. 13,50 kg
D. 1,35 kg
Aby obliczyć, ile kilogramów chleba zastąpi 2 kg kaszy, należy skorzystać z informacji podanej w tabeli zamiany produktów, która mówi, że 100 g kaszy zastępuje 135 g chleba. Zatem, jeśli mamy 2 kg kaszy, co odpowiada 2000 g, należy najpierw obliczyć, ile to jest jednostek po 100 g. Dzielimy 2000 g przez 100 g, co daje 20 jednostek. Następnie, dla każdej jednostki kaszy mamy 135 g chleba. Dlatego mnożymy 20 jednostek przez 135 g chleba, co daje 2700 g chleba. Przeliczając to na kilogramy, otrzymujemy 2,70 kg. Tego rodzaju zamiany są szczególnie istotne w dietetyce oraz kulinariach, gdzie precyzyjne przeliczenia mogą wpływać na wartości odżywcze potraw. Użycie takich tabel zamiany produktów jest powszechną praktyką w branży gastronomicznej i dietetycznej, umożliwiającą optymalizację składników w posiłkach.

Pytanie 4

Korzystając z normatywu surowcowego oblicz, ile witaminy C dostarczy organizmowi spożycie 1 porcji sałatki z kapusty czerwonej.

Normatyw surowcowy na 5 porcji sałatki z kapusty czerwonej
Nazwa surowcaSurowce po obróbce wstępnejZawartość witaminy C w 100 g produktu
kapusta czerwona400 g54 mg
cebula50 g6 mg
ogórek kiszony100 g4 mg
jabłko50 g9 mg
majonez100 g0 mg
A. 45,5 mg
B. 14,6 mg
C. 227,5 mg
D. 73,0 mg
Wybierając inną odpowiedź, można napotkać typowe błędy w analizie składników odżywczych i ich zawartości w produktach spożywczych. Na przykład, niektórzy mogą pomylić całkowitą ilość witaminy C w różnych produktach, co prowadzi do nieprawidłowych obliczeń. Odpowiedzi takie jak 73,0 mg, 14,6 mg czy 227,5 mg mogą sugerować, że ktoś nie uwzględnił proporcji składników w porcji sałatki, co jest kluczowe w precyzyjnych obliczeniach. W przypadku 73,0 mg, można pomyśleć, że suma wartości witamin z różnych składników jest zbyt wysoka, co może prowadzić do błędnego wniosku o ich zawartości. Z kolei 14,6 mg może wynikać z niedoszacowania ilości witaminy C w sałatce. Ważne jest, aby znać rzeczywiste wartości odżywcze poszczególnych składników oraz ich odpowiednie proporcje w danej potrawie. W praktyce, w dietetyce i kulinariach, błędy w obliczeniach mogą prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych, dlatego istotne jest korzystanie z aktualnych i wiarygodnych źródeł danych oraz umiejętność prawidłowego przeliczania zawartości składników odżywczych. Prawidłowe zrozumienie tego procesu jest niezbędne dla profesjonalistów zajmujących się żywieniem oraz dla osób planujących zdrową dietę.

Pytanie 5

Do czego służą przedstawione na rysunku sztućce?

Ilustracja do pytania
A. Do podawania szaszłyków wieprzowych.
B. Do tranżerowania pieczonego indyka.
C. Do konsumowania świeżych ostryg.
D. Do serwowania fondue serowego.
Nieprawidłowa odpowiedź na to pytanie wynika z niezrozumienia funkcji i zastosowania specyficznych sztućców do fondue. Sztućce przedstawione na rysunku, to widelczyki do fondue, które są przeznaczone wyłącznie do maczania składników w roztopionym serze. Odpowiedzi sugerujące wykorzystanie tych widelczyków do podawania szaszłyków wieprzowych, konsumowania ostryg czy tranżerowania pieczonego indyka są nieadekwatne. Szaszłyki zazwyczaj serwuje się na talerzach lub przy użyciu innych rodzajów sztućców, które są bardziej odpowiednie do podawania potraw mięsnych. Podobnie, ostrygi są często spożywane przy użyciu specjalnych widelczyków do owoców morza, które umożliwiają ich łatwe zjedzenie bez ryzyka uszkodzenia muszli i są dostosowane do ich unikalnej struktury. Tranżerowanie pieczonego indyka wymaga użycia noża i widelca do mięsa, co pozwala na precyzyjne krojenie i serwowanie kawałków mięsa. W kontekście serwowania fondue, stosowanie widelczyków o długich rączkach i często rozdwojonych końcach jest niezbędne, aby uniknąć oparzeń, które mogą wyniknąć z bezpośredniego kontaktu z gorącym serem. Zrozumienie tego, jakie narzędzia są odpowiednie do różnych potraw, jest kluczowe dla zapewnienia wysokich standardów w gastronomii oraz dla bezpieczeństwa i komfortu gości.

Pytanie 6

W diecie owowegetariańskiej uwzględnia się warzywa, owoce oraz

A. nabiał
B. ryby
C. jaja
D. drób
Czasami odpowiedzi mogą wydawać się ok, ale niestety mają poważne błędy w zrozumieniu, jak działa dieta owowegetariańska. Jak ktoś wybiera nabiał, ryby czy drób jako źródła białka, to nie trzyma się zasady tej diety. Owowegetarianizm wyklucza wszelkie mięso i ryby, a jego podstawą są warzywa, owoce i jaja. Wydaje się, że niektórzy mogą mylić tę dietę z innymi, co pokazuje, że nie do końca są świadomi różnic między różnymi rodzajami wegetarianizmu. Często ludzie mylą wegetarianizm z po prostu brakiem mięsa, nie zwracając uwagi na szczegóły odnośnie do tego, co można jeść. Nabiał, ryby i drób to wszystkie produkty odzwierzęce, a to się mija z celem owowegetarianizmu. Takie nieprecyzyjne rozumienie może poprowadzić do złych nawyków żywieniowych i braku równowagi w tym, co jemy. Dlatego warto lepiej poznać specyfikę każdej diety, żeby móc korzystać z jej zdrowotnych korzyści.

Pytanie 7

W standardowym menu restauracyjnym lista dostępnych potraw powinna być rozpoczęta od dań z kategorii

A. dania jarskie
B. dania rybne
C. przekąski gorące
D. przekąski zimne
Odpowiedź 'przekąski zimne' jest prawidłowa, ponieważ w standardowej karcie menu restauracji potrawy są zazwyczaj uporządkowane według określonego schematu, który odzwierciedla sposób serwowania dań. Przekąski zimne, takie jak sałatki, antipasti czy różnego rodzaju przystawki, tradycyjnie stanowią pierwszą część menu, ponieważ są serwowane na początku posiłku. W praktyce restauracyjnej ma to na celu pobudzenie apetytu gości oraz zapewnienie im możliwości wyboru lekkich dań na rozpoczęcie posiłku. Warto zauważyć, że takie podejście jest zgodne z zasadami gastronomicznymi, które zalecają, aby pierwsze dania były lekkie i łatwe do spożycia. Na przykład, we włoskich restauracjach popularne są przystawki typu 'antipasto', które są zimnymi potrawami serwowanymi na początku. Dodatkowo, tego typu zestawienia wpływają na ogólny odbiór karty menu, nadając jej spójność i logikę, co jest kluczowe w kontekście doświadczeń kulinarnych klientów.

Pytanie 8

Który z poniższych składników żywnościowych jest uważany za balastowy?

A. gluten
B. skrobia
C. glikogen
D. błonnik
Gluten, skrobia i glikogen to składniki pokarmowe, które nie są klasyfikowane jako błonnik, co może prowadzić do nieporozumień w rozumieniu ich roli w diecie. Gluten jest białkiem występującym w pszenicy, żytnim i jęczmieniu, które jest istotne z punktu widzenia struktury i konsystencji produktów piekarskich, ale nie ma właściwości funkcjonalnych związanych z błonnikiem. Skrobia jest polisacharydem, który jest głównym źródłem energii w diecie, a jej trawienie prowadzi do uwolnienia glukozy, co jest zgoła odmienne od działania błonnika, który nie jest trawiony i nie dostarcza energii w tradycyjny sposób. Glikogen z kolei jest formą zapasową glukozy w organizmach zwierzęcych, przechowywany głównie w wątrobie i mięśniach, i pełni inną funkcję w metabolizmie energii niż błonnik. Typowe błędy myślowe, prowadzące do wyboru tych odpowiedzi, mogą wynikać z mylenia definicji lub funkcji poszczególnych składników pokarmowych, a także z niepełnego zrozumienia ich znaczenia w kontekście diety. Ważne jest, aby w edukacji żywieniowej podkreślać różnice między tymi składnikami oraz ich specyficzne funkcje, aby uniknąć dezinformacji i promować zdrowe nawyki żywieniowe.

Pytanie 9

Korzystając z danych zawartych w tabeli, oblicz cenę brutto 1 zestawu obiadowego, jeżeli stawka podatku VAT na potrawy i napoje wynosi 8%.

Zestaw obiadowy dla 45 osób
Potrawa/napójWartość w cenach netto dla 45 osób [zł]
Zupa jarzynowa112,50
Naleśniki z serem i musem117,00
Herbata owocowa24,75
A. 61,02 zł
B. 5,65 zł
C. 6,10 zł
D. 56,65 zł
Dobrze, poprawna odpowiedź to 6,10 zł. Jak to wyszło? Najpierw zsumowaliśmy, ile wynosi wartość netto wszystkich potraw i napojów dla 45 osób, i to dało nam 254,25 zł. Potem dzielimy tę sumę przez 45, co daje nam 5,65 zł na osobę. No i pamiętamy, że musimy dodać VAT – w tym przypadku 8%. Żeby to zrobić, po prostu mnożymy 5,65 zł przez 1,08, co daje 6,102 zł, a jak zaokrąglimy, to wyjdzie 6,10 zł. Dlaczego to takie ważne? Bo w gastronomii musimy mieć pewność, że ceny są dobrze obliczone – to nie tylko kwestia przepisów, ale też tego, jak nasza firma jest postrzegana przez klientów. Warto też pamiętać, że stawki VAT mogą się różnić w różnych krajach, więc trzeba być na bieżąco z lokalnymi zasadami. Jak widać, dobre obliczenia mają wpływ nie tylko na finanse, ale też na nasz wizerunek.

Pytanie 10

W trakcie trawienia tłuszcze rozkładane są na

A. glicerol oraz kwasy tłuszczowe
B. glukozę i peptydy
C. aminokwasy i dekstryny
D. aminokwasy oraz glikogen
Odpowiedzi, które wskazują na aminokwasy i dekstryny, glukozę i peptydy, czy aminokwasy i glikogen, są niepoprawne z kilku fundamentalnych powodów. Trawienie tłuszczów jest złożonym procesem, który różni się od trawienia białek i węglowodanów. Aminokwasy oraz peptydy są produktami rozkładu białek, które są trawione przez enzymy proteolityczne, a nie przez enzymy lipolityczne odpowiedzialne za trawienie tłuszczów. Dekstryny i glukoza z kolei pochodzą z trawienia węglowodanów, które są rozkładane przez amylazy. Ponadto, glikogen to forma magazynowania glukozy w organizmie, co nie ma bezpośredniego związku z metabolizmem tłuszczów. Typowym błędem jest mylenie procesów katabolicznych, co może wynikać z niepełnego zrozumienia różnic w metabolizmie makroskładników. Wiedza na temat różnych procesów trawienia jest kluczowa w dietetyce oraz medycynie, ponieważ pozwala na lepsze zrozumienie, jak różne składniki odżywcze wpływają na zdrowie i jakie są ich metaboliczne ścieżki. Właściwe rozumienie tych procesów jest istotne dla budowy zrównoważonej diety, co w dłuższej perspektywie sprzyja zdrowemu stylowi życia.

Pytanie 11

Aby przygotować kawę ristretto, konieczne jest użycie

A. ekspresu ciśnieniowego
B. ekspresu przelewowego
C. tygielka
D. kawiarki
Do sporządzenia kawy ristretto, która charakteryzuje się intensywnym smakiem i mniejszą ilością wody w porównaniu do espresso, niezbędny jest ekspres ciśnieniowy. Ten rodzaj ekspresu pozwala na uzyskanie odpowiedniego ciśnienia, które wynosi około 9 barów, co jest kluczowe do wydobycia pełni aromatów z kawy. Ristretto przygotowuje się z mniejszej ilości wody, co sprawia, że proces ekstrakcji jest bardziej skoncentrowany. Ekspres ciśnieniowy umożliwia kontrolowanie parametrów parzenia, jak czas ekstrakcji i temperatura, co pozwala na osiągnięcie idealnego smaku. Przykład zastosowania to przygotowanie ristretto z drobno mielonej kawy arabiki, gdzie krótki czas ekstrakcji sprawia, że napój jest słodszy i mniej gorzki. Warto również zwrócić uwagę na techniki baristyczne, takie jak odpowiednie ubijanie kawy, które wpływa na jakość naparu.

Pytanie 12

Do zagrożeń chemicznych żywności nie można zaliczyć

A. pozostałości pestycydów w owocach oraz warzywach
B. dodatków do żywności w formie konserwantów i barwników
C. bakterii i wirusów, które wywołują zatrucia pokarmowe
D. środków czyszczących i dezynfekujących maszyny oraz urządzenia
Wydaje mi się, że wybór odpowiedzi, która klasyfikuje bakterie i wirusy jako zagrożenia chemiczne, wynika z nieporozumienia. Tak naprawdę, te mikroorganizmy, jak Salmonella czy Listeria, to zagrożenia biologiczne. Dlaczego? Bo to żywe organizmy, które mogą wywołać choroby przez zakażenie. Z kolei zagrożenia chemiczne to substancje, które mogą zanieczyścić żywność, jak resztki pestycydów czy różne dodatki, na przykład konserwanty. Warto znać tę różnicę, bo to podstawowa sprawa w bezpieczeństwie żywności, szczególnie przy wdrażaniu standardów, takich jak GMP czy HACCP. Dużym błędem jest mylenie każdego zagrożenia zdrowotnego z chemikaliami, co prowadzi do błędnych wniosków i działań. Audyty bezpieczeństwa żywności powinny obejmować oba rodzaje zagrożeń. Dlatego tak ważne jest, żeby pracownicy branży żywnościowej dobrze rozumieli te różnice i wiedzieli, jak odpowiednio zareagować. Bez tego nie da się zapewnić wysokich standardów bezpieczeństwa żywności i ochrony zdrowia konsumentów.

Pytanie 13

Aby serwować jajka garnirowane z półmiska na talerz klienta, należy używać serwisu

A. francuskiego
B. rosyjskiego
C. niemieckiego
D. angielskiego
Serwis francuski jest uznawany za jeden z najbardziej eleganckich i formalnych sposobów podawania potraw w gastronomii. W tym systemie goście są obsługiwani przy stole, a potrawy, takie jak jajka garnirowane, są serwowane bezpośrednio z półmiska. Taki sposób serwowania pozwala na większą interakcję między kelnerem a gośćmi, co tworzy przyjemną atmosferę. Przykładem praktycznego zastosowania serwisu francuskiego może być elegancka kolacja, gdzie potrawy są prezentowane w sposób artystyczny i estetyczny. Zgodnie z zasadami serwisu francuskiego, kelner powinien być odpowiednio przeszkolony w zakresie etykiety i technik serwowania, aby w odpowiedni sposób zaprezentować danie oraz zaspokoić oczekiwania gości. Warto również wspomnieć, że serwis ten wymaga odpowiedniej zastawy stołowej oraz wyspecjalizowanej obsługi, co czyni go idealnym dla restauracji o wysokim standardzie.

Pytanie 14

Elementy, które nie są stosowane do dekoracji stołu podczas eleganckiej kolacji, to

A. świeczniki z woskowymi świecami
B. papierowe gastronomiczne serwetki
C. ozdobne kartoniki z nazwami potraw i napojów menu
D. płócienne serwetki złożone w wysokie formy
Wybór papierowych gastronomicznych serwetek jako dekoracji stołu na uroczystą kolację jest nieodpowiedni z wielu powodów. Papierowe serwetki, mimo że praktyczne w codziennym użyciu, nie spełniają estetycznych i jakościowych standardów, które są oczekiwane na formalnych wydarzeniach. Uroczyste kolacje to sytuacje, w których goście zwracają uwagę na szczegóły, a elementy takie jak serwetki powinny odzwierciedlać wysoki poziom dbałości o detale. Zastosowanie płóciennych serwetek, które można złożyć w różnorodne formy, nie tylko podkreśla elegancję stołu, ale także świadczy o profesjonalizmie organizatora. Dodatkowo, świeczniki z woskowymi świecami nie tylko pełnią funkcję dekoracyjną, ale także wpływają na atmosferę, wprowadzając ciepłe, romantyczne oświetlenie. Ozdobne kartoniki z nazwami potraw i napojów wprowadzają strukturalność i porządek, umożliwiając gościom łatwiejsze zrozumienie serwowanego menu. Odrzucenie tych wysokiej jakości elementów na rzecz papierowych serwetek pokazuje brak zrozumienia zasad etykiety i wystroju, które powinny być stosowane w kontekście uroczystych kolacji. Warto zatem pamiętać, że odpowiednia prezentacja i dobór akcesoriów są kluczowe w tworzeniu niezapomnianych doświadczeń dla gości.

Pytanie 15

Na zdjęciu przedstawiono szczypce

Ilustracja do pytania
A. do raków.
B. do ślimaków.
C. do homara.
D. do ostryg.
Szczypce do homara, które widzisz na zdjęciu, są specjalnie zaprojektowane do rozłupywania twardej skorupy tego owocu morza. Ich charakterystyczna budowa, z mocno zaznaczonymi końcówkami i dużą siłą chwytu, pozwala na skuteczne wydobywanie miąższu z wnętrza homara bez uszkodzenia go. Różnią się one od szczypiec używanych do innych owoców morza, takich jak raki czy ostrygi, które mają inną konstrukcję i są dostosowane do innych zadań. Przykładowo, szczypce do ostryg są zwykle węższe i bardziej precyzyjne, co umożliwia otwieranie muszli, a nie łamanie twardej skorupy jak w przypadku homarów. W praktyce, znajomość tych narzędzi ma kluczowe znaczenie w gastronomii oraz w przemyśle rybnym, gdzie ich zastosowanie przyczynia się do efektywności pracy i jakości potraw. Dobrą praktyką jest zawsze stosowanie odpowiednich narzędzi do konkretnego celu, co nie tylko podnosi komfort pracy, ale również zwiększa bezpieczeństwo w kuchni.

Pytanie 16

Zakład przyjął zamówienie na wykonanie 73 kg kopytek i 40 kg uszek w ciągu jednego dnia. Ilu pracowników w harmonogramie pracy zakładu należy wyznaczyć na drugiej zmianie, by zrealizować to zamówienie, jeśli jeden pracownik przez 6 godzin produkuje 15 kg kopytek i 8 kg uszek?

Harmonogram pracy zakładu
ZmianaGodziny pracyZadanieLiczba pracowników
Pierwsza7.00 – 13.00realizacja zamówienia
– produkcja kopytek i uszek
2
Druga14.00 – 20.00realizacja zamówienia
– produkcja kopytek i uszek
?
A. 6 pracowników.
B. 5 pracowników.
C. 3 pracowników.
D. 2 pracowników.
Jak źle wybierzesz liczbę pracowników, to łatwo wpaść w pułapkę błędnych obliczeń, które nie biorą pod uwagę realnej wydajności. Na przykład, jak ktoś weźmie 5 pracowników, to zakłada, że każdy z nich w pełni wykorzysta swoje możliwości, co nie zawsze jest prawdą. W rzeczywistości produkcja jest ograniczana przez różne czynniki, jak przestoje, czas przezbrojenia czy różnice w umiejętnościach pracowników. Jak wybierzesz tylko 2 pracowników, to ignorujesz fakt, że zamówienie przerasta nawet możliwości większej grupy, co może spowodować opóźnienia. Z drugiej strony, 6 pracowników dałoby nadprodukcję, co wiąże się z dodatkowymi kosztami i ryzykiem zmarnowania surowców. Wydajność produkcji zawsze trzeba liczyć w kontekście całego procesu, a nie tylko na podstawie prostych współczynników. Ważne jest zrozumienie, jak różne zmienne wpływają na końcowy wynik. A takie błędy w planowaniu mogą prowadzić do totalnego chaosu w produkcji, co całkowicie kłóci się z zasadami lean manufacturing.

Pytanie 17

Który z pracowników w branży gastronomicznej odpowiada za zamawianie win, ich przechowywanie oraz pomoc w doborze win do dań?

A. Kucharz.
B. Barman.
C. Sommelier
D. Barista.
Sommelier to gość od win, który ma naprawdę wiele do roboty. Nie tylko zamawia i przechowuje wina, ale też doradza klientom, jakie wino pasuje do ich potrawy. Ma dużą wiedzę o różnych regionach, odmianach winorośli, a także o tym, jak się wino produkuje. Na przykład, gdy ktoś zamawia danie mięsne, sommelier może pomóc w wyborze wina, które fajnie podkreśli smak potrawy. Wina dobrej jakości muszą być też dobrze przechowywane, bo to ważne, żeby miały odpowiednią temperaturę i wilgotność. W branży zwykle jest tak, że przynajmniej jedna butelka wina powinna być na każdą kategorię dań, by goście mogli cieszyć się pełnym doświadczeniem kulinarnym. Sommelier często organizuje też degustacje, co nie tylko poszerza wiedzę pracowników, ale i klientów, co może wpływać na ich satysfakcję z wizyty w lokalu.

Pytanie 18

Korzystając ze wzorów Schofielda, oblicz podstawową przemianę materii (PPM) dla chłopca w wieku 4 lat o masie ciała 15 kg.

Wzory Schofielda na obliczanie PPM zależnie od płci i wieku
Chłopcy/mężczyźniDziewczęta/kobiety
Wiek (lata)PPM (kcal/dobę)Wiek (lata)PPM (kcal/dobę)
<3(59,512 × W ) − 30,4<3(58,317 × W ) − 31,1
3-10(22,706 × W ) + 504,33-10(20,315 × W ) + 485,9
11-18(17,686 × W ) + 658,211-18(13,384 × W ) + 692,6
19-30(15,057 × W ) + 692,219-30(14,818 × W ) + 486,6
W – masa ciała [kg]
A. 617,83 kcal
B. 504,30 kcal
C. 587,48 kcal
D. 844,89 kcal
Obliczanie podstawowej przemiany materii (PPM) przy użyciu wzorów Schofielda powinno opierać się na dokładnych danych dotyczących wieku i masy ciała, co jest kluczowe dla uzyskania precyzyjnego wyniku. W przypadku błędnych odpowiedzi, takich jak 504,30 kcal, 587,48 kcal czy 617,83 kcal, możemy zauważyć, że często wynikają one z niewłaściwego zrozumienia zastosowania wzorów. Na przykład, niektóre z tych wartości mogą być wynikiem pomyłek w podstawieniu danych do wzoru lub błędnego doboru wzoru do konkretnego wieku dziecka. W przypadku dzieci, ich zapotrzebowanie energetyczne jest znacznie wyższe niż u dorosłych, co może prowadzić do błędnych założeń o PPM. Kolejnym typowym błędem jest nieuwzględnienie innych czynników, takich jak poziom aktywności fizycznej, który ma kluczowe znaczenie dla określenia całkowitego zapotrzebowania energetycznego. Niezrozumienie, że PPM dotyczy tylko podstawowych funkcji życiowych, a nie uwzględnia aktywności, może prowadzić do niedoszacowania rzeczywistych potrzeb energetycznych dzieci. Warto również podkreślić, że niedokładności te mogą poważnie wpłynąć na planowanie diety oraz zdrowie dziecka, co jest sprzeczne z aktualnymi standardami żywieniowymi i dobrymi praktykami w zakresie zdrowia publicznego.

Pytanie 19

Na podstawie normatywu surowcowego 1 porcji bitej śmietanki z owocami, oblicz zapotrzebowanie na surowce niezbędne do sporządzenia 10 porcji tego deseru.

Normatyw surowcowy na 1 porcję bitej śmietanki z owocami
Nazwa surowcaIlość[g]
śmietanka 30%50
cukier2
owoce100
A. Śmietanka 5,00 kg, cukier 0,02 kg, owoce 1,00 kg
B. Śmietanka 0,50 kg, cukier 0,02 kg, owoce 1,00 kg
C. Śmietanka 0,50 kg, cukier 0,20 kg, owoce 1,00 kg
D. Śmietanka 0,50 kg, cukier 0,02 kg, owoce 0,10 kg
Poprawna odpowiedź wskazuje na prawidłowe obliczenie zapotrzebowania na surowce potrzebne do przygotowania 10 porcji bitej śmietanki z owocami. Kluczowym krokiem w tym procesie jest zrozumienie, że aby obliczyć ilości surowców na większą ilość porcji, należy pomnożyć wartości surowców przypisane do jednej porcji przez liczbę porcji, które chcemy przygotować. W tym przypadku, dla jednej porcji potrzebne jest 0,50 kg śmietanki, 0,02 kg cukru i 0,10 kg owoców. Po wykonaniu mnożenia przez 10, otrzymujemy 5,00 kg śmietanki, 0,20 kg cukru oraz 1,00 kg owoców. Takie podejście jest zgodne z zasadami obliczania normatywów surowcowych, które są fundamentalnym elementem zarządzania produkcją w gastronomii. W praktyce, precyzyjne obliczenie zapotrzebowania na surowce pozwala na efektywne zarządzanie kosztami oraz minimalizację strat, co jest kluczowe w branży gastronomicznej, zwłaszcza w kontekście kontroli jakości i optymalizacji procesów produkcyjnych.

Pytanie 20

Jaką wartość energetyczną ma 100 g chudego twarogu, który zawiera 19,8 g białka, 4,7 g tłuszczu oraz 3,7 g węglowodanów?

A. 154,80 kcal
B. 112,80 kcal
C. 136,30 kcal
D. 178,20 kcal
Wartość energetyczna 100 g sera twarogowego chudego wynosi 136,30 kcal, co można obliczyć na podstawie zawartości białka, tłuszczu i węglowodanów w produkcie. Białko dostarcza około 4 kcal na gram, tłuszcz 9 kcal na gram, a węglowodany 4 kcal na gram. Dla naszego sera twarogowego mamy następujące obliczenia: 19,8 g białka x 4 kcal/g = 79,2 kcal, 4,7 g tłuszczu x 9 kcal/g = 42,3 kcal, 3,7 g węglowodanów x 4 kcal/g = 14,8 kcal. Sumując te wartości: 79,2 + 42,3 + 14,8 = 136,30 kcal. Praktyczne zastosowanie tej wiedzy jest istotne dla osób dbających o zbilansowaną dietę, ponieważ pozwala na precyzyjne kontrolowanie spożycia kalorii oraz makroskładników. Wartość energetyczna sera twarogowego czyni go doskonałym źródłem białka w diecie, co jest szczególnie korzystne dla osób aktywnych fizycznie oraz tych, którzy dążą do redukcji masy ciała, korzystając z jego niskotłuszczowej formy. Zgodnie z zaleceniami dietetyków, produkty o niskiej zawartości tłuszczu, takie jak ser twarogowy chudy, powinny być integralną częścią zdrowej diety.

Pytanie 21

Zgodnie z zasadą zamienności produktów w trakcie tworzenia jadłospisu, mięso powinno być zastąpione

A. mlekiem
B. warzywami
C. owocami
D. jajami
Jaja stanowią doskonałe źródło białka, które jest kluczowym składnikiem w diecie, zwłaszcza w kontekście zastępowania mięsa. Jaja zawierają wszystkie niezbędne aminokwasy, co czyni je pełnowartościowym źródłem białka. W diecie wegetariańskiej oraz w planowaniu jadłospisów dla osób ograniczających spożycie mięsa, jaja mogą być wykorzystane w różnych formach: na twardo, na miękko, w postaci omletów czy jako składnik wypieków. Dodatkowo, jaja dostarczają witamin (w tym witaminy D, B12) oraz minerałów, co czyni je ważnym elementem zrównoważonego odżywiania. W praktyce, włączenie jaj do posiłków zamiast mięsa pozwala na utrzymanie odpowiedniego poziomu białka w diecie, co jest zgodne z zaleceniami żywieniowymi i standardami zdrowego odżywiania. Warto podkreślić, że jaja są również często bogate w zdrowe tłuszcze, co dodatkowo wspiera prawidłowe funkcjonowanie organizmu.

Pytanie 22

Korzystając z danych zamieszczonych w tabeli, wybierz rodzaj diety, której modyfikacją jest sposób żywienia, opracowany przez doktora Pierre'a Dukana.

Dane o diecie Dukana i normach WHO
SkładnikDieta DukanaNormy spożycia
wg WHO
Białko50-60% energii10-15% energii
Tłuszcz25-30% energiido 30% energii
A. Wysokobiałkowa.
B. Niskobiałkowa.
C. Wysokotłuszczowa.
D. Niskotłuszczowa.
Dieta opracowana przez doktora Pierre'a Dukana jest klasyfikowana jako dieta wysokobiałkowa, co oznacza, że jej składniki odżywcze są w dużej mierze oparte na białku. W przypadku tej diety, białko dostarcza aż 50-60% energii, co jest znacznie więcej niż zalecane przez Światową Organizację Zdrowia normy, które wynoszą jedynie 10-15%. Wysokobiałkowe diety są często stosowane w celu redukcji masy ciała, ponieważ białko ma wysoką sytość, co może ograniczać apetyt i wspierać utratę tkanki tłuszczowej przy jednoczesnym zachowaniu masy mięśniowej. Dodatkowo, dieta Dukana wprowadza fazy, które obejmują produkty proteinowe, a także oferuje różnorodne przepisy, które ułatwiają wprowadzenie zmian w diecie. W kontekście zdrowego odżywiania, ważne jest również, aby pamiętać o spożywaniu odpowiedniej ilości błonnika oraz innych składników odżywczych, co można osiągnąć, wprowadzając warzywa i owoce w późniejszych fazach diety. Warto zaznaczyć, że diety wysokobiałkowe powinny być stosowane z rozwagą i najlepiej pod kontrolą specjalisty.

Pytanie 23

Na podstawie danych zawartych w tabeli oblicz, ile gramów tłuszczu dostarczy organizmowi człowieka spożycie 100 g bobu.

Wartość odżywcza 100 g bobu
wartość energetyczna102 kcal
białka7 g
węglowodany ogółem14 g
A. 9 g
B. 18 g
C. 84 g
D. 2 g
Odpowiedzi inne niż 2 g mogą wynikać z kilku typowych błędów w rozumieniu wartości odżywczych bobu. Na przykład, odpowiedzi takie jak 84 g, 9 g czy 18 g mogą sugerować błędne schematy myślowe związane z przyjmowaniem wartości energetycznych. Osoby mogą mylnie zakładać, że bób, jako źródło białka, ma także wysoką zawartość tłuszczu, co jest nieprawidłowe. Wartości tłuszczu w roślinach strączkowych są zazwyczaj niskie, a wysokie liczby mogą odnosić się do innych produktów spożywczych, które wymagają innej analizy. Kolejnym błędem może być mylenie masy i objętości, co często prowadzi do nadmiernej ilości oszacowań. Aby skutecznie analizować wartości odżywcze, ważne jest nie tylko zrozumienie samych danych, ale także umiejętność ich praktycznego zastosowania w kontekście diety. Dobrym podejściem jest również korzystanie z wiarygodnych źródeł informacji, takich jak bazy danych wartości odżywczych, które są zgodne z aktualnymi standardami żywieniowymi. Warto również pamiętać, że dieta powinna być zróżnicowana i dostosowana do indywidualnych potrzeb zdrowotnych, a nadmiar tłuszczu, białka lub węglowodanów może prowadzić do problemów zdrowotnych.

Pytanie 24

Zwiększone obciążenie nerek oraz wątroby u człowieka powoduje nadmierne przyjmowanie

A. wody
B. składników mineralnych
C. białek
D. węglowodanów
Nadmierne spożycie białek w diecie rzeczywiście prowadzi do dodatkowego obciążenia nerek i wątroby. Białka są niezbędne dla organizmu, jednak ich nadmiar może skutkować nadmiernym wytwarzaniem mocznika, który jest produktem ubocznym metabolizmu białek. W nerkach następuje filtracja mocznika, co powoduje ich obciążenie. Ponadto, wątroba odgrywa kluczową rolę w metabolizmie aminokwasów, a ich nadmiar może prowadzić do uszkodzenia tego organu. W praktyce, osoby stosujące diety wysokobiałkowe, takie jak diety ketogeniczne czy diety dla sportowców, powinny być świadome potencjalnych skutków ubocznych, a także regularnie monitorować funkcje nerek i wątroby. Warto również podkreślić, iż standardy żywieniowe, takie jak te opracowane przez Światową Organizację Zdrowia, zalecają zrównoważony stosunek białek do węglowodanów i tłuszczy, aby zminimalizować ryzyko zdrowotne związane z nadmierną ich konsumpcją."

Pytanie 25

Jak obliczyć wartość gastronomiczną brutto butelki szampana, jeśli jej cena zakupu wynosi 40,00 zł, marża gastronomiczna to 50%, a stawka podatku VAT wynosi 23%?

A. 113,00 zł
B. 73,80 zł
C. 98,40 zł
D. 61,50 zł
Aby obliczyć cenę gastronomiczną brutto butelki szampana, zaczynamy od ustalenia marży gastronomicznej oraz stawki VAT. Koszt zakupu wynosi 40,00 zł, a marża gastronomiczna wynosi 50%. Oznacza to, że cena netto po dodaniu marży wynosi 40,00 zł + (50% z 40,00 zł), co daje 40,00 zł + 20,00 zł = 60,00 zł. Następnie musimy dodać podatek VAT, który w tym przypadku wynosi 23% z 60,00 zł. Obliczamy to jako 60,00 zł + (23% z 60,00 zł), co daje 60,00 zł + 13,80 zł = 73,80 zł. Warto zauważyć, że obliczanie ceny gastronomicznej zgodnie z tymi zasadami jest standardową praktyką w branży gastronomicznej, co pozwala na zachowanie odpowiednich marż oraz przestrzeganie przepisów podatkowych. Wiedza na ten temat jest niezbędna dla menedżerów restauracji oraz osób odpowiedzialnych za ustalanie cen, aby zapewnić rentowność lokalu. W przypadku zmiany kosztów zakupu lub stawki VAT, proces obliczeń pozostaje ten sam, co umożliwia elastyczne dostosowywanie cen do zmieniających się warunków rynkowych.

Pytanie 26

W którym etapie układu trawiennego człowieka enzym pepsyna zaczyna proces rozkładu białka?

A. Jelicie cienkim
B. Żołądku
C. Jamie ustnej
D. Dwunastnicy
Pepsyna to taki enzym, który naprawdę ma dużą rolę w trawieniu białek. Działa głównie w żołądku, gdzie najpierw jest w formie pepsynogenu, czyli takiej nieaktywnej wersji. Kiedy pH w żołądku jest niskie, pepsynogen zmienia się w pepsynę, która zaczyna rozkładać białka na mniejsze peptydy. To jest ważne, bo dzięki temu dalsze trawienie w jelitach może przebiegać prawidłowo. W jelitach inne enzymy, jak trypsyna, rozkładają te peptydy na aminokwasy. Z mojego doświadczenia wynika, że fajnie jest znać działanie pepsyny, zwłaszcza w kontekście dietetyki i zdrowia. Wiedza o tym, jak trawimy, jest kluczowa, gdy myślimy o zdrowym odżywianiu, a odpowiednia dieta naprawdę pomaga w pracy żołądka i enzymów trawiennych, co jest istotne w zdrowym stylu życia.

Pytanie 27

Jaką czynność serwisową powinien wykonać kelner, zbliżając się do gościa z lewej strony?

A. Serwowanie zupy zabielanej z wazy do talerza głębokiego
B. Serwowanie zakąski podanej na talerzu
C. Przekazanie karty menu
D. Podanie gorącego napoju w filiżance umieszczonej na podstawce
Wybór podania napoju gorącego w filiżance ustawionej na podstawce, serwowanie zakąski wyporcjowanej na talerzu lub podanie karty menu, choć praktycznie stosowane w gastronomii, są czynnościami, które nie są zgodne z obowiązującymi standardami przy obsłudze z lewej strony gościa. Serwowanie napojów z lewej strony, zwłaszcza gorących, jest w rzeczy samej akceptowalne, lecz nie jest to preferowany sposób w przypadku zup, które wymagają szczególnej uwagi i techniki. W kontekście dobrej obsługi, rozpatrując podanie zakąski, można zauważyć, że zazwyczaj serwuje się je z prawej strony, co pozwala na łatwiejszy dostęp gościa do potrawy oraz minimalizuje ryzyko przypadkowego przewrócenia nakrycia. Karta menu, podobnie jak napój, również nie jest serwowana z lewej strony, ponieważ ważne jest, aby gość mógł swobodnie ją przeglądać i wybrać posiłki bez zakłóceń. Te błędne podejścia mogą prowadzić do nieporozumień w obsłudze, co z kolei wpływa na zadowolenie klienta. Główną przyczyną tych błędów jest niewłaściwe zrozumienie zasad serwowania dań oraz potrzeba zachowania estetyki i komfortu podczas posiłku, co jest kluczowe w branży gastronomicznej. Dlatego tak istotne jest przestrzeganie wytycznych dotyczących orientacji i techniki serwowania, aby podnieść jakość obsługi i zadowolenie gości.

Pytanie 28

Normatyw surowcowy na 10 porcji dorsza panierowanego wymaga użycia 1 000 g filetów. Jaką ilość surowca należy przygotować do wyprodukowania 100 porcji tej potrawy?

A. 0,1 kg
B. 10,0 kg
C. 100,0 kg
D. 1,0 kg
Poprawna odpowiedź to 10,0 kg, co wynika z prostego przeliczenia surowca na większą ilość porcji. Normatyw surowcowy na 10 porcji filetów z dorsza w panierce przewiduje zużycie 1 000 g filetów. Aby obliczyć, ile surowca potrzeba na 100 porcji, należy zastosować proporcję: 100 porcji / 10 porcji = 10. Następnie mnożymy 1 000 g przez 10, co daje 10 000 g, czyli 10,0 kg. W praktyce, zarządzanie surowcami w gastronomii wymaga znajomości normatywów, które są kluczowe dla planowania zakupów i ograniczenia strat. Właściwe obliczenie zużycia surowców pozwala na optymalizację kosztów oraz zapewnienie odpowiedniej jakości potraw. W branży gastronomicznej rekomendowane jest regularne monitorowanie zużycia surowców i dostosowywanie normatywów w zależności od sezonowości produktów oraz zmian w menu. Efektywne zarządzanie surowcami prowadzi do zwiększenia rentowności lokalu gastronomicznego oraz poprawy satysfakcji klientów.

Pytanie 29

Jaką kwotę należy przeznaczyć na studniówkę dla 400 osób, jeżeli w ofercie restauracji ustalono cenę 100,00 zł za osobę, a zniżka dla szkół wynosi 5%?

A. 38 000,00 zł
B. 36 000,00 zł
C. 42 000,00 zł
D. 44 000,00 zł
Aby obliczyć całkowity koszt studniówki dla 400 uczestników przy stawce 100,00 zł od osoby oraz rabacie dla szkół wynoszącym 5%, należy najpierw obliczyć wartość rabatu. Stawka po rabacie wynosi 100,00 zł - 5% = 95,00 zł za osobę. Następnie, mnożąc tę stawkę przez liczbę uczestników, uzyskujemy całkowity koszt: 400 uczestników * 95,00 zł/osoba = 38 000,00 zł. Jest to podejście zgodne z praktykami finansowymi, które uwzględniają rabaty i promocje w kosztach organizacji wydarzeń. Warto również pamiętać, że w przypadku organizacji wydarzeń, analiza kosztów powinna obejmować nie tylko stawki za usługi, ale także dodatkowe wydatki, takie jak dekoracje czy oprawa muzyczna, co zgodne jest z zasadami zarządzania projektami. Przykład ten ilustruje, jak ważne jest uwzględnianie rabatów i ich wpływu na budżet wydarzeń, co jest kluczowe w branży eventowej.

Pytanie 30

Jaką ilość błonnika dostarczy 300 g zupy cebulowej, jeśli 100 g tej zupy zawiera 0,4 g błonnika?

A. 7,50 g
B. 0,75 g
C. 1,20 g
D. 0,12 g
Aby obliczyć ilość błonnika w 300 g zupy cebulowej, należy zastosować proporcję, ponieważ wiadomo, że 100 g zupy zawiera 0,4 g błonnika. Dlatego, aby znaleźć ilość błonnika w 300 g, wykorzystujemy prosty wzór: (0,4 g / 100 g) * 300 g = 1,20 g. Takie podejście jest zgodne z zasadami proporcjonalności, które są powszechnie stosowane w dietetyce oraz w analizie wartości odżywczych produktów spożywczych. W praktyce oznacza to, że kontrolowanie i obliczanie wartości odżywczych posiłków jest kluczowe dla osób dbających o zdrowie, w tym sportowców czy osób na dietach redukcyjnych. Zrozumienie, jak przeliczać składniki odżywcze na podstawie masy produktu, jest niezbędne dla efektywnego zarządzania dietą oraz osiągania zamierzonych celów zdrowotnych i fitnessowych.

Pytanie 31

Jakie jest zalecane ograniczenie dziennej ilości cholesterolu jako działania profilaktycznego w chorobach układu krążenia?

A. 300 mg
B. 350 mg
C. 450 mg
D. 400 mg
Ograniczenie dziennej dawki cholesterolu do 300 mg jest kluczowym działaniem profilaktycznym w kontekście chorób układu krążenia. Takie zalecenie opiera się na wytycznych organizacji zdrowotnych, takich jak American Heart Association, które wskazują na związek pomiędzy wysokim poziomem cholesterolu a ryzykiem wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych. Cholesterol jest substancją lipidową, która w nadmiarze może prowadzić do powstawania blaszek miażdżycowych, co z kolei przyczynia się do zwężenia i zatykania naczyń krwionośnych. W praktyce, osoby z podwyższonym poziomem cholesterolu powinny zwracać szczególną uwagę na skład diety, ograniczając spożycie tłuszczów nasyconych oraz trans, które są głównymi źródłami cholesterolu pokarmowego. Warto wprowadzić do jadłospisu więcej produktów bogatych w błonnik, takich jak owoce, warzywa oraz pełnoziarniste zboża, które mogą pomóc w obniżeniu poziomu cholesterolu całkowitego oraz LDL, znanego jako „zły” cholesterol. Regularne monitorowanie poziomu cholesterolu oraz konsultacje z lekarzem w celu ustalenia indywidualnych potrzeb dietetycznych mogą znacząco wpłynąć na zdrowie układu krążenia.

Pytanie 32

Który produkt spożywczy zapewni ludzkiemu organizmowi największą ilość fruktozy?

A. Jabłko
B. Mąka pszenna
C. Orzechy włoskie
D. Miód
Jabłko, choć jest źródłem fruktozy, zawiera ją w znacznie mniejszych ilościach niż miód. Przeciętnie jabłko zawiera od 5 do 7% fruktozy, co czyni je dobrym źródłem błonnika oraz witamin, ale nie dostarcza tak dużych ilości tego monosacharydu jak miód. Wiele osób może myśleć, że owoce są bogatym źródłem fruktozy, jednak warto zauważyć, że w zależności od ich rodzaju, zawartość fruktozy może być zróżnicowana. Orzechy włoskie praktycznie nie zawierają fruktozy, a ich wartość odżywcza polega na wysokiej zawartości tłuszczów nienasyconych oraz białka. Mąka pszenna również nie jest źródłem fruktozy, a jej głównym składnikiem są węglowodany złożone, głównie skrobia. Typowym błędem jest zakładanie, że wszystkie produkty roślinne dostarczają dużych ilości fruktozy, co może prowadzić do niepoprawnych wniosków dotyczących diety. Aby skutecznie zarządzać spożyciem cukrów, kluczowe jest zrozumienie różnicy pomiędzy różnymi źródłami węglowodanów oraz odpowiednie planowanie diety, aby wykorzystać ich korzystne właściwości, jednocześnie unikając nadmiaru cukrów prostych.

Pytanie 33

Jaką wartość energetyczną mają 100 g placków ziemniaczanych, które zawierają 4 g białka, 14 g tłuszczu oraz 24 g węglowodanów, w tym 2 g błonnika?

A. 244 kcal
B. 242 kcal
C. 238 kcal
D. 234 kcal
Z plackami ziemniaczanymi to tak, że ich wartości energetyczne mogą być trochę mylące. Kiedy wybierasz błędne liczby, jak 242, 238 czy 244 kcal, to może wynikać z tego, że nie do końca rozumiesz, jak ta wartość jest liczona. Często pomija się błonnik, który, choć jest ważny, nie dostarcza energii, bo organizm go nie trawi. Dlatego, jeśli go nie uwzględnisz, możesz zawyżyć wartość kaloryczną. Niektórzy myślą, że wszystkie węglowodany mają taką samą wartość energetyczną, co jest uproszczeniem i może prowadzić do przekroczenia rekomendowanej kaloryczności, a to nie jest zdrowe. Wiedza o wartości energetycznej jest szczególnie ważna dla osób z cukrzycą czy tych na dietach odchudzających. Dlatego warto znać zasady, bo błędne obliczenia mogą prowadzić do problemów metabolicznych, co jest niebezpieczne. Trzeba więc zrozumieć, jak ważne jest właściwe liczenie wartości odżywczej, żeby zdrowo się żywić.

Pytanie 34

Do zadań Instytutu Żywności i Żywienia wchodzi

A. propagowanie racjonalnego żywienia
B. nadzorowanie stanu placówek żywieniowych
C. ochrona praw konsumentów
D. nadzorowanie produktów spożywczych, które są w obrocie handlowym
Odpowiedzi dotyczące ochraniania praw konsumentów, kontrolowania stanu placówek żywieniowych oraz kontrolowania produktów żywnościowych, chociaż mogą być związane z szerokim pojęciem zdrowia publicznego, nie są głównymi zadaniami Instytutu Żywności i Żywienia. Problematyka ochrony praw konsumentów, mimo że jest niezwykle istotna, nie leży w bezpośrednim zakresie działalności IŻŻ, który koncentruje się na aspektach naukowych związanych z żywieniem i zdrowiem. Kontrola placówek żywieniowych oraz produktów spożywczych to zadania, które mogą być realizowane przez odpowiednie organy nadzoru sanitarno-epidemiologicznego oraz inne instytucje związane z bezpieczeństwem żywności. Umożliwiają one zapewnienie wysokiej jakości produktów oraz odpowiednich standardów w placówkach gastronomicznych, ale nie są to działania, które IŻŻ wykonuje jako priorytetowe. Często pojawiające się błędne myślenie polega na utożsamianiu działalności instytutów badawczych z bezpośrednim nadzorem nad rynkiem, co może prowadzić do zniekształcenia roli, jaką pełni dany instytut. Właściwe podejście powinno opierać się na zrozumieniu, że propagowanie racjonalnego żywienia jest fundamentem działań IŻŻ, które nie tylko zwiększa świadomość zdrowotną społeczeństwa, ale także przeciwdziała rozprzestrzenianiu się chorób cywilizacyjnych związanych z niezdrowym stylem życia.

Pytanie 35

Przedstawione w tabeli zmiany w organizmie człowieka są objawami

Zmiany w organizmie człowieka
Zahamowanie wzrostu
Suchy wygląd skóry
Pogorszenie widzenia
Zmiany w układzie nerwowym
A. niedoboru witaminy A.
B. nadmiaru witaminy A.
C. nadmiaru tłuszczów.
D. niedoboru węglowodanów.
Wybór odpowiedzi dotyczących nadmiaru witaminy A, niedoboru węglowodanów lub nadmiaru tłuszczów nie uwzględnia kluczowych informacji o funkcjach witamin oraz ich wpływie na organizm człowieka. Nadmiar witaminy A, choć może prowadzić do toksyczności, zazwyczaj objawia się innymi symptomami, takimi jak bóle głowy, zawroty głowy, suchość skóry i problemy z wątrobą. Z kolei niedobór węglowodanów, które są podstawowym źródłem energii, wiąże się z osłabieniem organizmu, zmęczeniem oraz trudnościami w koncentracji, a nie objawami związanymi z narządami wzroku czy skórą. Również nadmiar tłuszczów w diecie nie powoduje objawów takich jak zahamowanie wzrostu czy pogorszenie widzenia, lecz może prowadzić do otyłości i problemów z układem sercowo-naczyniowym. Typowe błędy myślowe w tym kontekście mogą wynikać z mylnego utożsamienia symptomów z niewłaściwymi przyczynami, co podkreśla potrzebę zrozumienia roli poszczególnych składników odżywczych. Edukacja w zakresie zrównoważonej diety i jej wpływu na zdrowie jest kluczowa w celu zapobiegania niedoborom oraz nadmiarom. Właściwe podejście do diety i zrozumienie wartości odżywczych produktów spożywczych są niezbędne dla osiągnięcia i utrzymania optymalnego stanu zdrowia.

Pytanie 36

Jakie przyjęcie wymaga nakrycia stołów konsumpcyjnych bielizną i naczyniami stołowymi?

A. Lampka wina
B. Uroczysty obiad
C. Przyjęcie koktajlowe
D. Przyjęcie typu stół angielski
Uroczysty obiad to formalne wydarzenie, które wymaga starannego nakrywania stołów bielizną i zastawą stołową. W tego typu organizacji kluczowe jest stworzenie eleganckiego i estetycznego otoczenia, które podkreśla rangę spotkania. Zastosowanie bielizny stołowej, takiej jak obrusy i serwetki, nie tylko wpływa na wygląd stołu, ale także na komfort gości. Standardy branżowe, takie jak te określone przez Międzynarodową Organizację Standardyzacyjną (ISO) w zakresie obsługi klienta, wskazują na znaczenie estetyki i funkcjonalności w kontekście gastronomicznym. Przykładem może być wykorzystanie serwetek w technice składania, co dodaje elegancji oraz pokazuje dbałość o szczegóły. Dodatkowo, dobór odpowiedniej zastawy, w tym sztućców, talerzy i szklanek, jest kluczowy w kontekście serwowania potraw w odpowiedniej kolejności, co jest istotne w formalnych przyjęciach. Takie podejście nie tylko zwiększa zadowolenie gości, ale także wpływa pozytywnie na wizerunek organizatora wydarzenia.

Pytanie 37

Stek o wadze 100 g zawiera 20 g białka oraz zapewnia 215 kcal energii. Oblicz ilość tłuszczu w jednej porcji tej potrawy.

A. 5 g
B. 15 g
C. 10 g
D. 25 g
Ważne jest, żeby umieć obliczać makroskładniki w jedzeniu. Ale czasem ludzie mylą się w obliczeniach, co prowadzi do złych odpowiedzi. Wybór 5 g tłuszczu pewnie był spowodowany tym, że ktoś pomyślał, że białko i energia mają inną proporcję, nie biorąc pod uwagę, jaką energię daje tłuszcz. Tłuszcze dają 9 kcal na gram, więc ich ilość ma duże znaczenie w całej diecie. Jeśli ktoś wybrał 10 g, to może myślał, że skoro białko ma mniej energii, to i tłuszczu powinno być mniej, co jest nie do końca ok. Mogło się zdarzyć, że ta osoba nie pomyślała o całkowitym bilansie energetycznym, co prowadzi do zamieszania. Odpowiedź 25 g mogła być wynikiem błędu w obliczeniach tego, ile białka, czy raczej jak tłuszcz może przyczynić się do kalorii. Ważne jest, żeby nie tylko znać kaloryczność składników, ale też umieć to dobrze wykorzystać w swoim życiu. Jak się to zrozumie, łatwiej jest zarządzać dietą i osiągać cele zdrowotne.

Pytanie 38

Jakie urządzenia umożliwiają w lokalu gastronomicznym przygotowanie zapiekanek oraz frytek?

A. Opiekacz elektryczny i frytownica
B. Rożen gazowy oraz trzon kuchenny
C. Patelnia elektryczna oraz toster
D. Piec konwekcyjny oraz gyros grill
Opiekacz elektryczny i frytownica są kluczowymi urządzeniami w procesie produkcji zapiekanek i frytek w zakładzie gastronomicznym. Opiekacz elektryczny umożliwia równomierne opiekanie produktów, co jest istotne dla uzyskania chrupiącej skórki oraz odpowiedniego podgrzania nadzienia w zapiekankach. Te urządzenia często są wykorzystywane w pizzeriach oraz lokalach serwujących fast food, zapewniając wysoką jakość potraw. Frytownica natomiast, poprzez intensywne podgrzewanie oleju, pozwala na uzyskanie idealnie chrupiących frytek. W branży gastronomicznej, zgodnie z normami HACCP, ważne jest, aby zarówno opiekacze, jak i frytownice były regularnie czyszczone i konserwowane, co wpływa na bezpieczeństwo żywności i efektywność operacyjną. Użycie tych urządzeń w służbie gastronomicznej odpowiada standardom jakości oraz najlepszym praktykom przyrządzania potraw, co z kolei przekłada się na zadowolenie klientów i rentowność lokalu.

Pytanie 39

Kto jest instytucją odpowiedzialną za stworzenie polskich tabel dotyczących składu oraz wartości odżywczej żywności?

A. FAO
B. IŻiŻ
C. WHO
D. GIS
Wybór odpowiedzi takich jak WHO, FAO czy GIS świadczy o pewnym nieporozumieniu związanym z rolami poszczególnych instytucji w kontekście zdrowia publicznego oraz żywienia. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) jest odpowiedzialna za koordynację działań zdrowotnych na poziomie międzynarodowym oraz promowanie zdrowego stylu życia, ale nie zajmuje się bezpośrednio opracowywaniem krajowych tabel odżywczych. Z kolei Organizacja Narodów Zjednoczonych do Spraw Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) koncentruje się na globalnych kwestiach związanych z żywnością i rolnictwem, a jej działalność obejmuje badania i raporty dotyczące bezpieczeństwa żywności, ale również nie zajmuje się tworzeniem specyficznych lokalnych tabel odżywczych. GIS, czyli Główny Inspektorat Sanitarny, natomiast, pełni funkcje nadzorcze i kontrolne w zakresie żywności oraz zdrowia publicznego, co jest ważne, ale również nie obejmuje on opracowania tabel składu i wartości odżywczych. Powszechnym błędem jest mylenie tych instytucji z powodu ich związku z bezpieczeństwem zdrowotnym i żywieniowym, co prowadzi do fałszywych wniosków na temat odpowiedzialności za konkretne działania. Poprawne zrozumienie ról tych instytucji oraz ich zakresu działalności jest kluczowe dla orientacji w temacie zdrowego żywienia oraz skutecznego korzystania z dostępnych danych żywieniowych.

Pytanie 40

Aby podać szczupaka faszerowanego, pieczywo, masło oraz białe wino, należy przewidzieć

A. sztućce do przekąsek, talerzyk na przekąski, talerzyk na pieczywo, nóż do masła, kieliszek do białego wina
B. sztućce do przekąsek, talerzyk na przekąski, talerzyk na pieczywo, nóż do masła, goblet
C. sztućce do ryb, talerzyk na przekąski, talerzyk na pieczywo, nóż do masła, goblet
D. sztućce do ryb, talerzyk na przekąski, talerzyk na pieczywo, nóż do masła, kieliszek do białego wina
W przypadku niepoprawnych odpowiedzi zauważalne są pewne nieporozumienia dotyczące klasyfikacji sztućców oraz odpowiednich akcesoriów do serwowania potraw. Sztućce do ryb są używane w kontekście dań rybnych, jednak ich zastosowanie powinno być ograniczone do sytuacji, gdy ryba podawana jest w tradycyjny sposób, co nie jest zgodne z metodą serwowania szczupaka faszerowanego. Odpowiednie sztućce zakąskowe, które są bardziej uniwersalne, powinny być preferowane. Talerzyk zakąskowy jest słusznie uwzględniany, jednak równie ważne jest zrozumienie, że talerzyk na pieczywo ma swoje miejsce w każdym posiłku, gdzie serwowane jest pieczywo. Używanie kieliszka do wina białego zamiast gobletu jest kluczowe, ponieważ kieliszki są dostosowane do podawania wina, co wpływa na jego aromat i smak. Goblet, będący szerokim naczyniem, nie sprzyja odpowiedniej degustacji wina. Typowym błędem w rozumieniu zasad serwowania jest zamiana sprzętu, co może wpływać na jakość doświadczeń kulinarnych. Wiedza na temat prawidłowego doboru sztućców i akcesoriów jest fundamentalna w kontekście etykiety oraz ogólnych praktyk kulinarnych, które mają na celu zapewnienie gościom komfortu oraz przyjemności podczas posiłku.