Wyniki egzaminu

Nowy egzamin

Informacje o egzaminie:

Zawód: Technik farmaceutyczny
Kwalifikacja: MED.09 - Sporządzanie i wytwarzanie produktów leczniczych oraz prowadzenie obrotu produktami leczniczymi, wyrobami medycznymi, suplementami diety i środkami spożywczymi specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz innymi produktami dopuszczonymi do obrotu w aptece
Data rozpoczęcia: 8 grudnia 2025 14:24
Data zakończenia: 8 grudnia 2025 14:35

Egzamin zdany!

Wynik: 37/40 punktów (92,5%)

Wymagane minimum: 20 punktów (50%)

Pochwal się swoim wynikiem!

Facebook

X.com

Szczegółowe wyniki:

Pytanie 1

Który z preparatów farmaceutycznych wymaga przygotowania w aseptycznych warunkach?

A. Krople do nosa z efedryny chlorowodorkiem

B. Krople do ucha z hydrokortyzonem

C. Krople do nosa z protargolem

D. Krople do ucha z gentamycyną

Krople do ucha z gentamycyną wymagają sporządzania w warunkach aseptycznych, ponieważ są to preparaty stosowane w terapii zakażeń ucha, które muszą być wolne od patogenów oraz innych zanieczyszczeń, aby zapewnić bezpieczeństwo i skuteczność leczenia. Gentamycyna, będąca antybiotykiem aminoglikozydowym, jest stosowana w przypadku zakażeń wywołanych przez bakterie. Sporządzanie takich leków w warunkach aseptycznych minimalizuje ryzyko zakażeń krzyżowych, co jest kluczowe w terapii pacjentów z uszkodzoną błoną bębenkową lub innymi schorzeniami ucha. W praktyce oznacza to, że wszystkie narzędzia, materiały oraz środowisko, w którym lek jest przygotowywany, muszą być odpowiednio zdezynfekowane, a personel powinien używać środków ochrony osobistej. Wzory i procedury przy sporządzaniu takich preparatów powinny być zgodne ze standardami GMP (Good Manufacturing Practice), co zapewnia wysoką jakość i bezpieczeństwo finalnego produktu. Dodatkowo, preparaty aseptyczne powinny być prawidłowo przechowywane, aby nie utraciły swoich właściwości terapeutycznych.

Pytanie 2

Spożywanie simwastatyny razem z sokiem grejpfrutowym, który działa jako inhibitor cytochromu P-450, może doprowadzić do

A. wzmożenia efektu pierwszego przejścia

B. wzmożenia wchłaniania simwastatyny

C. zwiększenia tempa metabolizmu simwastatyny

D. wzrostu stężenia simwastatyny we krwi

Zrozumienie działania simwastatyny oraz jej interakcji z substancjami takimi jak sok grejpfrutowy wymaga wnikliwej analizy procesów metabolicznych. Zwiększenie efektu pierwszego przejścia, które mogłoby wystąpić w związku z spożyciem soku grejpfrutowego, nie jest prawidłową koncepcją w tej sytuacji. Efekt pierwszego przejścia odnosi się do metabolizmu substancji czynnych w wątrobie przed ich dotarciem do krążenia ogólnego, czym można wyjaśnić zmniejszenie dostępności biologicznej leku, a nie jej zwiększenie. Nasilenie metabolizmu simwastatyny przez sok grejpfrutowy jest również nieprawidłowe, ponieważ sok ten hamuje aktywność enzymów cytochromu P-450, co prowadzi do redukcji jej eliminacji i w konsekwencji do wzrostu stężenia leku. Co więcej, wchłanianie simwastatyny w przewodzie pokarmowym nie jest bezpośrednio stymulowane przez sok grejpfrutowy, co czyni tę odpowiedź również niewłaściwą. Kluczowe jest zrozumienie, że interakcje farmakologiczne związane z cytochromami P-450 są skomplikowane i mogą prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych. W edukacji pacjentów oraz praktyce klinicznej istotne jest, aby lekarze podkreślali znaczenie unikania soków owocowych, które mogą wpływać na metabolizm leków, a także regularnie przeglądali leki i suplementy stosowane przez pacjentów, aby ograniczyć ryzyko wystąpienia niepożądanych interakcji.

Pytanie 3

Oblicz ilość jodu, której należy użyć do sporządzenia 250,0 g Płynu Lugola zgodnie z FP XI.

Iodi solutio aquosa FP XI

 Iodum                           1,0
 Kalii iodidum                   2,0
 Aqua purificata                97,0

A. 1,00 g

B. 2,58 g

C. 0,97 g

D. 2,50 g

Odpowiedź 2,50 g jest prawidłowa, ponieważ obliczenia opierają się na proporcjonalnym przeliczeniu ilości jodu na podstawie receptury. Zgodnie z Farmakopeą Polską (FP XI), do 100 g Płynu Lugola dodaje się 1 g jodu. Aby obliczyć ilość jodu potrzebną do przygotowania 250 g tego płynu, należy zastosować prostą proporcję: jeśli 100 g wymaga 1 g jodu, to 250 g wymaga 2,5 g jodu (1 g/100 g * 250 g = 2,5 g). Zrozumienie tej zasady jest kluczowe w pracy farmaceuty, ponieważ umożliwia dokładne przygotowanie roztworów i zapewnienie odpowiedniej ich skuteczności. Przykład ten pokazuje, jak ważne jest umiejętne stosowanie proporcji w praktyce farmaceutycznej oraz jak istotne jest przestrzeganie standardów, aby zapewnić bezpieczeństwo i skuteczność leków. Prawidłowe obliczenia są również niezbędne w kontekście przygotowywania leków, które muszą być zgodne z przepisami i normami branżowymi, co z kolei wpływa na jakość i efektywność stosowanych substancji czynnych.

Pytanie 4

Do grupy materiałów medycznych nie zaliczają się

A. odciągacze pokarmu

B. aerozole wziewne

C. testy ciążowe

D. opatrunki hydrożelowe

Aerozole wziewne nie są klasyfikowane jako materiały medyczne, ponieważ są to leki stosowane w terapii chorób układu oddechowego, a nie materiały do bezpośredniego leczenia ran czy wspomagania procesu gojenia. Opatrunki hydrożelowe, testy ciążowe oraz odciągacze pokarmu to przykłady produktów medycznych, które mają na celu wsparcie w diagnostyce, leczeniu i pielęgnacji pacjentów. Opatrunki hydrożelowe stosuje się do leczenia ran, ponieważ wspomagają proces gojenia poprzez utrzymanie odpowiedniego poziomu wilgoci w ranie. Testy ciążowe umożliwiają szybkie wykrywanie obecności hormonu hCG w moczu, co jest kluczowe w diagnostyce. Odciągacze pokarmu z kolei służą do ułatwienia karmienia niemowląt, gdy matka nie może karmić piersią. Zrozumienie różnicy między tymi produktami jest istotne w kontekście stosowania ich w praktyce klinicznej i domowej, a także w zgodności z regulacjami dotyczącymi wyrobów medycznych.

Pytanie 5

Jakie substancje powinny być trzymane w lodówce?

A. Rosuvastatinum (np. Roswera)

B. Vaccinum hepatitidis B (np. Engerix B)

C. Perindoprilum (np. Prestarium)

D. Pantoprazolum (np. Controloc)

Vaccinum hepatitidis B (np. Engerix B) jest szczepionką, która wymaga przechowywania w temperaturze od 2 do 8 stopni Celsjusza, co jest typowe dla wielu szczepionek. Dlatego należy ją trzymać w lodówce, aby zachować jej skuteczność i stabilność. Przechowywanie szczepionek w odpowiednich warunkach temperaturowych jest kluczowe, aby uniknąć ich degradacji oraz utraty właściwości immunologicznych. Przykładami dobrych praktyk są regularne monitorowanie temperatury w lodówkach, w których przechowywane są szczepionki, oraz stosowanie rejestratorów temperatury. W przypadku nieprawidłowego przechowywania szczepionek może dojść do osłabienia odpowiedzi immunologicznej pacjenta, co może prowadzić do nieefektywnego zabezpieczenia przed chorobą. Z tego powodu, personel medyczny musi być dobrze przeszkolony w zakresie zasad przechowywania i transportu szczepionek, co jest zgodne z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) oraz krajowymi wytycznymi zdrowotnymi.

Pytanie 6

Według monografii Farmakopei Polskiej, analiza substancji medycznej obejmuje:

A. badanie rozpuszczalności, pH oraz czystości

B. badanie tożsamości i rozpuszczalności

C. badanie właściwości, tożsamości, czystości i zawartości

D. badania wstępne oraz oznaczanie zawartości

Odpowiedź 'badanie właściwości, tożsamości, czystości i zawartości' jest poprawna, ponieważ zgodnie z Farmakopeą Polską, pełna analiza substancji leczniczej obejmuje wszystkie te elementy. Badanie tożsamości pozwala na potwierdzenie, że substancja jest tym, za co się podaje, co jest kluczowe w kontekście bezpieczeństwa pacjenta. Czystość odnosi się do identyfikacji zanieczyszczeń, które mogą wpływać na skuteczność oraz bezpieczeństwo leku. Zawartość to oznaczenie ilości substancji aktywnej, co jest niezbędne do ustalenia dawkowania i efektywności terapeutycznej. Przykładowo, w przypadku substancji czynnej, takiej jak ibuprofen, ważne jest, aby analizować wszystkie te aspekty, aby zapewnić, że produkt finalny jest zgodny z wymaganiami jakościowymi oraz normami regulacyjnymi. Dobre praktyki laboratoryjne (GLP) oraz standardy ISO są istotne w tym kontekście, ponieważ zapewniają, że analizy są przeprowadzane zgodnie z uznawanymi procedurami i że wyniki są wiarygodne.

Pytanie 7

Roztwór koloidalny powstaje w wyniku rozpuszczenia w wodzie

A. glukozy

B. mocznika

C. targezyny

D. rywanolu

Targezyna to super przykład substancji, która potrafi tworzyć roztwory koloidalne w wodzie. Roztwory koloidalne działają tak, że cząsteczki są na tyle małe, że nie opadają na dno, ale z drugiej strony na tyle duże, że widać je w mikroskopie. Targezyna, jako pochodna polimerów, świetnie się nadaje do takich rzeczy, a to jest przydatne w wielu dziedzinach – na przykład w farmacji czy kosmetykach, gdzie stabilizuje różne emulsje i zwiększa lepkość. Z mojego doświadczenia wynika, że roztwory koloidalne są naprawdę ważne w technologii żywności, jak na przykład przy produkcji napojów, bo poprawiają teksturę i stabilność. Takie zrozumienie jak to wszystko działa ma duże znaczenie dla chemików i ludzi zajmujących się materiałami, bo pozwala na tworzenie nowych produktów i optymalizację procesów produkcyjnych.

Pytanie 8

Ile jodu potrzeba do przygotowania 250,0 g Płynu Lugola według przepisu farmakopealnego?

IODI SOLUTIO AQUOSA

PRZYGOTOWANIE
Kalii iodidum      2,0
Iodum              1,0
Aqua purificata   97,0

A. 2,50 g

B. 2,58 g

C. 1,00 g

D. 0,97 g

Odpowiedź 2,50 g jest poprawna, ponieważ wynika z zastosowania proporcji w przygotowaniu Płynu Lugola. W standardowych praktykach farmakopealnych na 100 g tego płynu przypada 1 g jodu, co oznacza, że w 250 g płynu potrzebujemy pięciokrotnie więcej jodu. Obliczenia opierają się na prostym przeliczeniu: 1 g jodu na 100 g płynu, co skalujemy do 250 g, uzyskując 2,50 g jodu. Przygotowywanie Płynu Lugola z właściwą ilością jodu jest kluczowe w farmacji, ponieważ nieprawidłowe proporcje mogą wpływać na skuteczność terapeutyczną oraz bezpieczeństwo stosowania. Zastosowanie tego rozwiązania jest powszechne w farmacji i medycynie, gdzie precyzyjne formuły są niezbędne dla zachowania jakości. Dodatkowo, znajomość takich proporcji jest istotna także w kontekście produkcji i kontroli jakości leków.

Pytanie 9

Informacje dodatkowe na temat konkretnej substancji leczniczej, takie jak działania uboczne i przeciwwskazania, powinny być poszukiwane

A. w "Lekach Współczesnej Terapii"

B. w "Receptariuszu Polskim"

C. w "Farmacji stosowanej"

D. w "Farmakopei Polskiej VI"

Odpowiedź "w 'Lekach Współczesnej Terapii'" jest poprawna, ponieważ to źródło zawiera szczegółowe informacje na temat wielu substancji leczniczych, w tym ich działań niepożądanych, przeciwwskazań oraz interakcji z innymi lekami. W praktyce klinicznej, farmaceuci oraz lekarze często sięgają po 'Leki Współczesnej Terapii', aby uzyskać aktualne i rzetelne dane na temat stosowanych terapii. To podręcznik, który jest regularnie aktualizowany, co jest kluczowe w kontekście dynamicznie zmieniającej się wiedzy medycznej. Na przykład, jeśli lekarz przepisuje nowy lek pacjentowi, powinien sprawdzić w tym źródle informacje o potencjalnych działaniach niepożądanych, które mogą wystąpić u pacjentów z innymi schorzeniami czy przyjmujących inne leki. Tego rodzaju praktyczne podejście do źródeł wiedzy jest zgodne z najlepszymi praktykami w zakresie farmakoterapii i jest kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa pacjentów.

Pytanie 10

Która z poniższych substancji farmakologicznych nie działa jako mukolityk?

A. Bromoheksyna (Flegamina)

B. Mesna (Mistabron)

C. Acetylocysteina (Bronchlysin)

D. Kodeina (Thiocodin)

Kodeina (Thiocodin) nie jest uznawana za mukolityk, ponieważ jej działanie polega głównie na łagodzeniu bólu oraz kaszlu, a nie na rozrzedzaniu śluzu w drogach oddechowych. Mukolityki, takie jak acetylocysteina, bromoheksyna czy mesna, mają na celu zmniejszenie lepkości wydzieliny w oskrzelach, co ułatwia jej usunięcie. Kodeina działa na ośrodek kaszlu w mózgu, co może prowadzić do zmniejszenia odruchu kaszlowego. Przykładowo, acetylocysteina jest stosowana w leczeniu chorób takich jak przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) i mukowiscydoza, gdzie istotne jest skuteczne usunięcie wydzieliny. Zrozumienie, które leki mają działanie mukolityczne, jest kluczowe w praktyce klinicznej, aby zapewnić skuteczne leczenie pacjentów z problemami oddechowymi.

Pytanie 11

Wzrost częstości skurczów serca powyżej 100 uderzeń na minutę nazywany jest

A. anafilaksją

B. bradykardią

C. tachyfilaksją

D. tachykardią

Tachykardia to stan, w którym częstość skurczów serca przekracza 100 uderzeń na minutę, co może być spowodowane różnorodnymi czynnikami, takimi jak stres, wysiłek fizyczny, gorączka lub choroby serca. W medycynie tachykardia klasyfikowana jest na podstawie jej etiologii, co pozwala na lepsze zrozumienie i leczenie pacjentów. Przykładowo, w przypadku tachykardii nadkomorowej, pobudzenia serca występuje w górnej części serca, podczas gdy tachykardia komorowa ma źródło w komorach. W praktyce klinicznej, monitorowanie częstości skurczów serca jest kluczowe, szczególnie u pacjentów z chorobami serca, a także w sytuacjach zagrożenia życia. Warto również zauważyć, że w przypadku tachykardii, istotne jest ustalenie jej przyczyny, aby wdrożyć odpowiednie leczenie, które może obejmować farmakoterapię czy interwencje kardiologiczne. Standardy postępowania zalecają stosowanie skali oceny tachykardii oraz odpowiednich protokołów diagnostycznych, takich jak EKG, aby dokładnie ocenić stan pacjenta i zastosować właściwą terapię.

Pytanie 12

Najwyższą zawartość substancji aktywnych w leku ma forma

A. ekstrakt płynny

B. nalewka

C. macerat

D. ekstrakt suchy

Wyciąg suchy to postać leku, która charakteryzuje się najwyższą zawartością substancji aktywnych, ponieważ powstaje w wyniku usunięcia większości rozpuszczalników z oryginalnego materiału roślinnego. Dzięki temu uzyskuje się skoncentrowany produkt, który zawiera dużą ilość związków czynnych, co czyni go niezwykle efektywnym w terapii. Wyciągi suche są często stosowane w suplementach diety oraz w farmakologii, gdzie precyzyjnie określona dawka substancji czynnej jest kluczowa dla skuteczności leczenia. Na przykład, w fitoterapii wyciągi suche ziołowe są popularne w postaciach kapsułek lub tabletek, co ułatwia ich dawkowanie i zapewnia stabilność składników. Warto zauważyć, że standardy produkcji suplementów diety, takie jak GMP (Good Manufacturing Practices), wskazują na konieczność monitorowania procesu ekstrakcji, aby zapewnić wysoką jakość i skuteczność wyciągów. W związku z tym, wybór wyciągu suchego jako formy leku jest często preferowany w kontekście maksymalizacji skutków terapeutycznych.

Pytanie 13

Ze względu na możliwość inaktywacji pepsyny w środowisku kwaśnym dopuszczalne stężenie kwasu solnego w leku recepturowym z pepsyną wynosi 0,5%. Na podstawie analizy załączonej recepty zaznacz wnioski dotyczące dopuszczalnego stężenia kwasu solnego w leku recepturowym oraz sposobu wykonania leku recepturowego.

Rp.
Pepsini                          5,0
Acidi hydrochloridi dil.         5,0
Sir. simplicis                  20,0
Aquae                       ad 200,0
D.S. 3 x dziennie łyżkę przed jedzeniem

	Dopuszczalne stężenie kwasu solnego w leku recepturowym	Wykonanie leku recepturowego
A.	zostało przekroczone	Pepsynę należy wydać w postaci proszków. Rozcieńczony kwas solny, wodę i syrop prosty wymieszać w butelce.
B.	zostało przekroczone	Pepsynę należy rozpuścić w całej przepisanej ilości wody, dodać syrop prosty i na końcu rozcieńczony kwas solny.
C.	nie zostało przekroczone	Pepsynę należy rozpuścić w rozcieńczonym kwasie solnym, a następnie dodać przepisaną ilość wody i syrop prosty.
D.	nie zostało przekroczone	Pepsynę należy rozpuścić w całej przepisanej ilości wody, dodać syrop prosty i na końcu rozcieńczony kwas solny.

A. D.

B. A.

C. B.

D. C.

Odpowiedzi A, B i C nie spełniają wymogów dotyczących stężenia kwasu solnego w leku recepturowym. Odpowiedzi te mogą sugerować, że stężenie kwasu solnego wynoszące 0,5% lub więcej jest akceptowalne, co jest niezgodne z rzeczywistością, gdyż takie stężenie przekracza dopuszczalny limit i prowadziłoby do inaktywacji pepsyny. Ponadto, nieprawidłowe podejścia mogą wynikać z błędnej interpretacji przepisów dotyczących przygotowania leku, co może prowadzić do poważnych konsekwencji terapeutycznych. Zrozumienie, jak substancje działają w różnych pH, jest kluczowe w farmacji, a niewłaściwe przygotowanie leku może zniweczyć jego skuteczność. Ważne jest, aby zawsze opierać się na aktualnych standardach i dobrych praktykach, które wskazują na konieczność ścisłego przestrzegania zalecanych stężeń. Nieprzestrzeganie tych zasad nie tylko stawia pod znakiem zapytania efektywność terapii, ale także może prowadzić do działań niepożądanych, co jest absolutnie niedopuszczalne w praktyce farmaceutycznej. W związku z tym, należy zawsze dążyć do dokładności w obliczeniach oraz ścisłego przestrzegania zaleceń w zakresie przygotowywania leków.

Pytanie 14

Przeciwwskazaniem do zastosowania substancji roślinnej takiej jak Frangulae cortex, która zawiera związki antrachinonowe, jest

A. zaparcie

B. gorączka

C. ciąża

D. wysypka

Ciąża jest jednym z kluczowych przeciwwskazań do stosowania substancji roślinnej, takiej jak Frangulae cortex, która zawiera związki antrachinonowe. Te związki mają działanie przeczyszczające i stymulujące perystaltykę jelit, co może prowadzić do niepożądanych skutków zdrowotnych u kobiet w ciąży. W trakcie ciąży układ hormonalny oraz fizjologia kobiety się zmieniają, co zwiększa ryzyko wystąpienia skurczów macicy oraz potencjalnych problemów z ciążą, takich jak przedwczesne porody. Dlatego stosowanie preparatów z Frangulae cortex w tym okresie powinno być unikanie. W praktyce, lekarze i farmaceuci podkreślają znaczenie świadomego podejścia do stosowania ziół oraz suplementów, szczególnie w sytuacjach, gdy pacjentki są w ciąży, aby zminimalizować ryzyko i chronić zdrowie matki oraz dziecka. Alternatywne metody łagodzenia zaparć w ciąży mogą obejmować dietę bogatą w błonnik oraz odpowiednią ilość płynów, co powinno być zawsze konsultowane z lekarzem.

Pytanie 15

Organ roślinny, który w łacinie nazywa się bulbus, to

A. korzeń

B. bulwa

C. cebula

D. kłącze

Odpowiedź "cebula" jest prawidłowa, ponieważ termin "bulbus" w języku łacińskim odnosi się do organu roślinnego, który jest masywną, podziemną strukturą gromadzącą substancje odżywcze. Cebula (Allium cepa) jest doskonałym przykładem takiego organu, ponieważ stanowi modyfikację liścia i jest bogata w węglowodany, witaminy oraz minerały. Cebule są szeroko wykorzystywane w kuchni na całym świecie, zarówno jako składnik potraw, jak i przyprawa. Ich zastosowanie nie ogranicza się jedynie do gastronomii; cebula ma także właściwości zdrowotne, takie jak działanie przeciwzapalne i przeciwutleniające, co czyni ją istotnym elementem diety. W praktyce agronomicznej cebula uprawiana jest w różnych warunkach klimatycznych i glebowych, co czyni ją rośliną wszechstronną. Ponadto, w kontekście fitopatologii, cebula jest również przedmiotem badań dotyczących odporności na choroby oraz szkodniki, co jest kluczowe dla zapewnienia plonów o wysokiej jakości.

Pytanie 16

Na etykiecie leku widnieje data ważności 09.2017, co wskazuje, że preparat można używać do

A. 01.10.2017

B. 01.09.2017

C. 30.09.2017

D. 31.08.2017

Odpowiedź 30.09.2017 jest poprawna, ponieważ termin ważności podany na opakowaniu produktu leczniczego oznacza, że preparat zachowuje pełną skuteczność oraz bezpieczeństwo do ostatniego dnia miesiąca, który jest wskazany na etykiecie. W przypadku daty ważności 09.2017, preparat można stosować do końca września 2017 roku, co oznacza, że 30.09.2017 jest ostatnim dniem, w którym produkt może być legalnie i bezpiecznie używany. W praktyce, po upływie terminu ważności, substancje czynne w preparacie mogą ulegać degradacji, co może prowadzić do osłabienia efektu terapeutycznego lub wręcz do niebezpiecznych skutków ubocznych. Dlatego istotne jest, aby użytkownicy zawsze sprawdzali daty ważności leków oraz innych produktów medycznych, przestrzegając standardów przechowywania i stosowania, które zapewniają ich właściwe działanie. Również w kontekście farmakologii, zarządzanie czasem ważności leków jest kluczowe dla zapewnienia pacjentom odpowiedniej opieki zdrowotnej oraz minimalizowania ryzyka związanego z ich stosowaniem.

Pytanie 17

Suchy język i trudności w oddawaniu moczu to skutki uboczne

A. fenobarbitalu

B. acetylocysteiny

C. neostigminy bromku

D. skopolaminy butylobromku

Skopolamina butylobromku jest lekiem o działaniu przeciwcholinergicznym, który znalazł zastosowanie w terapii skurczów mięśni gładkich, głównie w układzie pokarmowym oraz w leczeniu bólu. Do jego działań niepożądanych należą suchość w jamie ustnej oraz zatrzymanie moczu, co jest wynikiem blokowania działania acetylocholiny w układzie przywspółczulnym. Z tego powodu, pacjenci przyjmujący skopolaminę mogą odczuwać zmniejszenie wydzielania śliny i innych płynów, co prowadzi do dyskomfortu w jamie ustnej. Dodatkowo, lek może wpływać na funkcję pęcherza moczowego, co objawia się trudnościami w oddawaniu moczu. W praktyce klinicznej ważne jest, aby lekarze informowali pacjentów o tych potencjalnych skutkach ubocznych, a także monitorowali ich stan, szczególnie u osób starszych oraz osób z istniejącymi problemami urologicznymi. Przykładowo, w przypadku pacjentów z zespołem jelita drażliwego leki typu skopolamina często stosuje się, ale należy być świadomym ich działań niepożądanych, co jest zgodne z wytycznymi w zakresie farmakoterapii.

Pytanie 18

Anaesthetica localia to substancje, które

A. powodują relaksację mięśni

B. wywołują znieczulenie miejscowe

C. mają działanie przeciwbólowe ogólne

D. wywołują znieczulenie ogólne

Anaesthetica localia, czyli znieczulenia miejscowe, to grupa leków stosowanych do wywoływania znieczulenia w określonych lokalizacjach ciała, co pozwala na przeprowadzanie procedur medycznych bez bólu. Działają one poprzez blokowanie przewodnictwa nerwowego w okolicy, gdzie są podawane, co skutkuje czasowym zniesieniem czucia. Przykłady zastosowania obejmują znieczulenie w stomatologii, takich jak znieczulenie zęba przed ekstrakcją, czy też w chirurgii, gdzie znieczulenie miejscowe może być używane do operacji na skórze czy tkankach miękkich. Zgodnie z dobrymi praktykami, ważne jest, aby stosować odpowiednie dawki oraz monitorować pacjentów, aby zminimalizować ryzyko działań niepożądanych. Znieczulenie miejscowe jest preferowane w wielu sytuacjach, gdyż ogranicza ryzyko ogólnych powikłań związanych z narkozą oraz przyspiesza powrót pacjenta do codziennych aktywności.

Pytanie 19

Jakie łacińskie słowo oznaczające zawiesinę jest zapisywane na receptach w postaci skrótu?

A. seat.

B. spir.

C. susp.

D. supp.

Odpowiedź 'susp.' jest poprawna, ponieważ jest to skrót od łacińskiego terminu 'suspensio', który odnosi się do zawiesiny. Zawiesiny to preparaty farmaceutyczne, w których substancje czynne są rozproszone w cieczy, jednak nie rozpuszczają się w niej, co odróżnia je od roztworów. W praktyce, zawiesiny znajdują zastosowanie w medycynie, na przykład w postaci syropów czy emulsji, gdzie celem jest poprawa dostępności terapeutycznej substancji. Dobrą praktyką w aptece jest odpowiednie oznaczanie recept, aby uniknąć pomyłek w farmakoterapii. Użycie skrótu 'susp.' na recepcie informuje farmaceutów o konieczności przygotowania zawiesiny, co jest istotne dla zachowania skuteczności leku, zwłaszcza w przypadku substancji o niskiej rozpuszczalności. Ponadto, zawiesiny muszą być odpowiednio przechowywane i wstrząsane przed użyciem, aby zapewnić równomierne rozprowadzenie substancji czynnej, co również powinno być jasno zaznaczone w recepturze. Wiedza o tych aspektach jest kluczowa dla zachowania standardów jakości w farmacji.

Pytanie 20

Kiedy lek zostaje wycofany z obrotu na podstawie decyzji Głównego Inspektora Farmaceutycznego, apteka ma obowiązek wysłać go do

A. producenta

B. Wojewódzkiego Inspektora Farmaceutycznego

C. podmiotu odpowiedzialnego

D. hurtowni

Wiesz, jeśli mówimy o lekach, to ważne jest, żeby wiedzieć, co się z nimi dzieje po wycofaniu ich z obrotu. Kiedy Główny Inspektor Farmaceutyczny decyduje o wycofaniu leku, powinien wrócić do hurtowni, która go do nas dostarczyła. Hurtownie mają sporo roboty z tym, żeby wszystko było zgodnie z zasadami – muszą odpowiednio składować leki i potem zająć się ich utylizacją. Ważne, żeby te leki nie trafiły z powrotem do aptek, bo to mogłoby być niebezpieczne dla pacjentów. Chyba każdy się zgodzi, że bezpieczeństwo jest najważniejsze. Hurtownie też powinny informować o wszelkich problemach związanych z obrotem leków, co fajnie pokazuje, jak dużą rolę odgrywają w całym tym systemie. Na przykład, jeśli muszą zorganizować transport wycofanych leków, robią to zgodnie z wytycznymi sanepidu, żeby wszystko było jak należy.

Pytanie 21

Jakie jest powikłanie potencjalnie zagrażające życiu po zastosowaniu penicyliny?

A. methemoglobinemia

B. trwała biegunka

C. zmiana koloru skóry

D. wstrząs anafilaktyczny

Wstrząs anafilaktyczny jest poważnym, potencjalnie zagrażającym życiu powikłaniem, które może wystąpić w odpowiedzi na podanie penicyliny, szczególnie u pacjentów z alergią na ten antybiotyk. Mechanizm tego zjawiska opiera się na natychmiastowej reakcji immunologicznej, w której organizm reaguje na alergen, wydzielając dużą ilość histaminy i innych mediatorów zapalnych. Objawy wstrząsu anafilaktycznego mogą obejmować trudności w oddychaniu, obrzęk gardła, szybkie tętno, a nawet utratę przytomności. Kluczowe jest, aby personel medyczny był w stanie szybko rozpoznać te objawy i wdrożyć odpowiednie działania, takie jak podanie adrenaliny, co jest standardem w przypadku anafilaksji. Właściwe procedury postępowania zgodnie z wytycznymi American Academy of Allergy, Asthma & Immunology (AAAAI) są niezbędne do minimalizacji ryzyka i zapewnienia pacjentom bezpieczeństwa. Zrozumienie mechanizmów anafilaksji oraz szybkiej reakcji jest kluczowe w praktyce klinicznej, aby skutecznie zarządzać potencjalnymi powikłaniami związanymi z leczeniem antybiotykami.

Pytanie 22

Jakie jest stężenie kwasu borowego w leku recepturowym przygotowanym według podanej recepty?

Rp.

Sol. Acidi borici             1,5:50,0
Spir. Vini                    ad 150,0
M. f. sol.

A. 2,0%

B. 1,5%

C. 3,0%

D. 1,0%

Stężenie kwasu borowego w leku recepturowym wynosi 1%. Aby uzyskać ten wynik, należy obliczyć stosunek masy substancji czynnej do całkowitej masy roztworu. W podanej recepturze mamy 1,5 g kwasu borowego rozpuszczonego w 150 g roztworu. Obliczenia wykonujemy w następujący sposób: (1,5 g / 150 g) * 100% = 1%. To ważne, aby zrozumieć, że stężenie jest miarą ilości substancji czynnej w danym objętości roztworu, co jest kluczowe dla prawidłowego stosowania leków. W praktyce farmaceutycznej obliczanie stężenia jest niezbędne do zapewnienia bezpieczeństwa i skuteczności leczenia. Przykładowo, stężenie kwasu borowego ma zastosowanie w leczeniu zakażeń i stanów zapalnych, a jego odpowiednie stężenie w roztworze pozwala zminimalizować ryzyko działań niepożądanych. Zgodnie z obowiązującymi standardami, zarówno jakość, jak i dokładność przygotowywanych roztworów są kluczowe dla bezpieczeństwa pacjentów.

Pytanie 23

W jakiej formie stosuje się witaminę A?

A. proszków dzielonych, kropli

B. systemów transdermalnych, drażetek

C. kapsułek, kropli

D. kapsułek, systemów transdermalnych

Wybór kapsułek i kropli jako formy podawania witaminy A jest zgodny z najlepszymi praktykami w zakresie suplementacji tej niezwykle ważnej witaminy. Kapsułki zapewniają łatwe i precyzyjne dawkowanie, co jest kluczowe dla skuteczności leczenia oraz minimalizacji ryzyka przedawkowania. Z kolei krople, zwłaszcza w postaci oleju, umożliwiają lepszą absorpcję witaminy A, która jest witaminą rozpuszczalną w tłuszczach. Przykładem zastosowania jest suplementacja witaminy A u pacjentów z niedoborem, co może wpływać na poprawę zdrowia oczu, funkcji immunologicznych oraz stanu skóry. Witamina A odgrywa również kluczową rolę w procesie widzenia, a jej niedobór może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, takich jak kurza ślepota. W kontekście standardów, suplementy diety powinny być zgodne z regulacjami dotyczącymi bezpieczeństwa oraz jakości, co jest zapewnione poprzez odpowiednie badania i certyfikacje. Odpowiednie formy podania witaminy A, takie jak kapsułki i krople, są powszechnie uznawane za skuteczne i bezpieczne.

Pytanie 24

Jakie właściwości wykazuje Hydrochlorotiazyd - lek stanowiący pochodną sulfonyiomocznika?

A. Zwiększa aktywność skurczową serca

B. Działa diuretycznie, podnosi wchłanianie wapnia oraz zmniejsza wydalanie magnezu w nefronie

C. Charakteryzuje się działaniem antyarytmicznym oraz łagodzącym bóle wieńcowe

D. Obniża poziom glikemii po spożyciu posiłku

Hydrochlorotiazyd jest diuretykiem tiazydowym, którego działanie polega na zwiększeniu wydalania wody i elektrolitów, co prowadzi do obniżenia ciśnienia tętniczego. Lek ten działa poprzez inhibicję reabsorpcji sodu w dystalnych cewkach nerkowych, co skutkuje zwiększonym wydalaniem sodu i wody. Ważnym aspektem jego działania jest także wpływ na gospodarkę wapniową – hydrochlorotiazyd powoduje zwiększenie wchłaniania wapnia, co może być korzystne u pacjentów z osteoporozą. Z drugiej strony, zwiększa wydalanie magnezu, co może prowadzić do hipomagnezemii u niektórych pacjentów. Lek ten jest stosowany w leczeniu nadciśnienia tętniczego oraz obrzęków związanych z niewydolnością serca, a także w terapii chorób nerek. W praktyce medycznej stosuje się go często w skojarzeniu z innymi lekami przeciwnadciśnieniowymi, co zwiększa jego skuteczność i pozwala na osiągnięcie lepszej kontroli ciśnienia tętniczego.

Pytanie 25

Jest to metabolit fenacetyny o większej skuteczności oraz niższej toksyczności. Dobrze wchłania się z układu pokarmowego. W dzisiejszych czasach często używany jako środek przeciwbólowy oraz przeciwgorączkowy. Ktoś może wskazać, do kogo odnosi się ta charakterystyka?

A. kwasu acetylosalicylowego

B. ibuprofenu

C. tramadolu

D. paracetamolu

Paracetamol, znany również jako acetaminofen, jest metabolitem fenacetyny i jest szeroko stosowany jako lek przeciwbólowy i przeciwgorączkowy. Jego działanie przeciwbólowe jest silniejsze od fenacetyny, a przy tym jest mniej toksyczny, co czyni go bezpieczniejszym wyborem w terapii bólu. Paracetamol jest szybko wchłaniany z przewodu pokarmowego, co zapewnia jego skuteczność w łagodzeniu objawów bólu i gorączki. Jego farmakokinetyka charakteryzuje się dużą biodostępnością oraz zdolnością do penetracji do tkanek, co czyni go preferowanym lekiem w wielu sytuacjach klinicznych, takich jak bóle głowy, bóle mięśniowe oraz w terapii stanów gorączkowych. Paracetamol jest także często stosowany w połączeniu z innymi lekami, co zwiększa jego efektywność w przypadku silniejszych bólów. Warto także zaznaczyć, że zgodnie z wytycznymi Światowej Organizacji Zdrowia, paracetamol jest zalecany jako pierwszy wybór w leczeniu bólu i gorączki, co potwierdza jego istotną rolę w terapii.

Pytanie 26

Jak brzmi łacińska nazwa owocu Coriandri fructus?

A. kminku

B. senesu

C. kolendry

D. głogu

Coriandri fructus to łacińska nazwa owoców kolendry, znanej również jako Coriandrum sativum. Kolendra jest rośliną przyprawową, której liście i nasiona są szeroko stosowane w kulinariach na całym świecie. Owoce kolendry mają charakterystyczny, aromatyczny zapach i smak, który często opisuje się jako cytrusowy i korzenny. W kuchniach azjatyckich, latynoamerykańskich oraz śródziemnomorskich kolendra odgrywa kluczową rolę. Nasiona kolendry są używane jako przyprawa do curry, marynat oraz jako składnik pieczywa i wypieków. Ponadto, kolendra ma właściwości lecznicze; tradycyjnie stosuje się ją w medycynie naturalnej do wspomagania trawienia, łagodzenia dolegliwości pokarmowych oraz jako środek przeciwzapalny. Znajomość łacińskich nazw roślin jest istotna w farmakologii i botanice, ponieważ pozwala na precyzyjne identyfikowanie gatunków, co jest kluczowe w badaniach naukowych oraz w praktykach medycznych.

Pytanie 27

Skróty oraz określenia: SR, XL, retard, long znajdują się na opakowaniach

A. leków o przedłużonym uwalnianiu

B. leków uwalnianych w jamie ustnej

C. tabletek, z których sporządza się roztwory

D. tablet o większych wymiarach

Odpowiedź "leków o przedłużonym uwalnianiu" jest poprawna, ponieważ skróty SR (sustained release), XL (extended release) oraz retard odnoszą się do form farmaceutycznych, które umożliwiają stopniowe uwalnianie substancji czynnej w organizmie przez dłuższy czas. Dzięki takim formom dawkowania, pacjenci mogą cieszyć się stabilniejszymi poziomami leku we krwi, co jest szczególnie ważne w terapii przewlekłych schorzeń, takich jak nadciśnienie czy cukrzyca. Przykładem mogą być tabletki metforminy o przedłużonym uwalnianiu, które pozwalają na osiągnięcie optymalnych efektów terapeutycznych przy mniejszej liczbie dawek dziennych. Praktycznie, stosowanie leków o przedłużonym uwalnianiu zmniejsza ryzyko działań niepożądanych związanych z nagłym wzrostem stężenia leku, co jest zgodne z zasadami farmakoterapii i dobrymi praktykami w obszarze zdrowia publicznego. Zrozumienie skrótów i oznaczeń na opakowaniach leków jest kluczowe dla prawidłowego stosowania terapii i poprawy wyników zdrowotnych pacjentów.

Pytanie 28

Jak długo należy parzyć surowce roślinne, aby uzyskać odwar (uwaga: pytanie może być niejednoznaczne)?

A. 45 minut na łaźni wodnej o temperaturze 60°C

B. 30 minut na łaźni olejowej o temperaturze 150°C

C. 30 minut wodą o temperaturze powyżej 90°C

D. 45 minut wrzącą wodą

Odpowiedź wskazująca na użycie wody o temperaturze powyżej 90°C przez 30 minut jest prawidłowa, ponieważ proces ekstrakcji wód roślinnych bazuje na zjawisku rozpuszczania substancji czynnych w wysokotemperaturowym medium. Wysoka temperatura wody wspomaga rozkład ścian komórkowych roślin, co sprzyja uwalnianiu związków bioaktywnych, takich jak flawonoidy, alkaloidy czy garbniki. Przykładowo, w medycynie naturalnej, odwary z korzeni czy liści często przygotowuje się w temperaturze powyżej 90°C, aby uzyskać maksymalne stężenie substancji czynnych. W praktyce, przeprowadzanie ekstrakcji w temperaturze powyżej 90°C przez zalecany czas 30 minut umożliwia efektywne wydobycie składników terapeutycznych i smakowych, co jest zgodne z normami farmakopealnymi i praktykami stosowanymi w fitoterapii. Dobrą praktyką jest także monitorowanie czasu oraz temperatury ekstrakcji, aby zapewnić optymalne właściwości finalnego produktu.

Pytanie 29

Wskaź, z jakiego źródła można uzyskać informacje o kategorii dostępności leku, który został dopuszczony do obrotu?

A. Leki Współczesnej Terapii

B. Farmakopea Polska X

C. Urzędowy Wykaz Produktów Leczniczych

D. Ustawa Prawo Farmaceutyczne

Urzędowy Wykaz Produktów Leczniczych (UWPL) jest kluczowym dokumentem w polskim systemie farmaceutycznym, który zawiera szczegółowe informacje na temat wszystkich produktów leczniczych dopuszczonych do obrotu na terenie Polski. To źródło jest podstawowym narzędziem dla farmaceutów, lekarzy oraz innych specjalistów zdrowia, którzy potrzebują aktualnych danych o dostępności leków oraz ich wskazaniach, przeciwwskazaniach i działaniach niepożądanych. UWPL jest regularnie aktualizowany, co w praktyce oznacza, że specjaliści mogą mieć pewność, iż korzystają z najnowszych informacji. Praktyczne zastosowanie UWPL obejmuje m.in. prowadzenie odpowiednich strategii terapeutycznych na podstawie dostępnych leków, a także pomoc w podejmowaniu decyzji dotyczących ordynacji leków. Znajomość tego wykazu jest niezbędna w codziennej praktyce farmaceutycznej oraz klinicznej, aby zapewnić pacjentom właściwą i bezpieczną terapię.

Pytanie 30

Jakie działanie występuje przy równoczesnym zastosowaniu paracetamolu oraz tramadolu?

A. antagonizm kompetycyjny

B. synergizm addycyjny

C. synergizm hiperaddycyjny

D. antagonizm czynnościowy

Synergizm hiperaddycyjny to zjawisko, w którym działanie dwóch substancji jest silniejsze niż suma ich indywidualnych efektów. W przypadku paracetamolu i tramadolu, ich kombinacja prowadzi do wzrostu efektów analgetycznych, co jest szczególnie istotne w terapii bólu, gdzie skojarzenie leków może umożliwić uzyskanie lepszej kontroli bólu przy niższych dawkach każdego z nich. Paracetamol działa przede wszystkim w ośrodkowym układzie nerwowym, zmniejszając odczucie bólu, natomiast tramadol ma działanie zarówno opioidowe, jak i wpływa na neuroprzekaźniki, co potęguje efekt przeciwbólowy. W praktyce klinicznej, stosowanie tej kombinacji może być korzystne w leczeniu pacjentów z umiarkowanym lub silnym bólem, gdzie pojedynczy lek może być niewystarczający. Ważne jest, aby lekarze stosowali takie kombinacje zgodnie z wytycznymi, które sugerują odpowiednie dawkowanie oraz monitorowanie pacjentów w celu minimalizacji ryzyka działań niepożądanych.

Pytanie 31

Do określenia utraty masy w wyniku suszenia materiału roślinnego niezbędne jest zastosowanie:

A. kolby okrągłodennej, chłodnicy zwrotnej, suszarki

B. autoklawu, tygla porcelanowego, suszarki fluidalnej

C. tygli porcelanowego, wyparki próżniowej, eksykatora

D. naczynia wagowego, suszarki laboratoryjnej, eksykatora

Strata masy po suszeniu substancji roślinnej to naprawdę ważny krok, jeśli chodzi o analizę jakości i ilości różnych materiałów roślinnych. Dobór naczynia wagowego, suszarki laboratoryjnej i eksykatora ma sens, bo są to podstawowe urządzenia w laboratoriach chemicznych i biologicznych. Naczynie wagowe pomaga nam dokładnie zmierzyć masę przed i po suszeniu, co jest kluczowe do obliczenia straty masy. Suszarka laboratoryjna umożliwia kontrolowane suszenie, co zmniejsza ryzyko zmiany właściwości chemicznych i fizycznych próbki. Eksykator natomiast przydaje się do przechowywania osuszonych próbek w warunkach niskiej wilgotności, co zapobiega ich nawilżeniu. To wszystko jest zgodne z dobrymi praktykami labolatoryjnymi, które podkreślają znaczenie dokładności w przygotowaniu i analizie próbek. Przykładem może być analiza wilgotności w ziołach, gdzie dokładne określenie straty masy jest kluczowe dla ich jakości i skuteczności.

Pytanie 32

Jaką ilość 3,0% roztworu kwasu borowego należy zastosować do przygotowania leku zgodnie z receptą?

Rp.
Chloramphenicoli              1,0
Resorcinoli                   2,0
2,0% Sol. Acidi borici       20,0
Spiritus Vini 85°        ad 100,0
M.f. solutio
D.S. Zewnętrznie

A. 12,37 g

B. 13,33 g

C. 3,33 g

D. 6,67 g

Aby sporządzić lek według podanej recepty, istotne jest zrozumienie, jak oblicza się ilość substancji czynnej w roztworze. W przypadku 3,0% roztworu kwasu borowego, oznacza to, że w 100 g roztworu znajduje się 3 g czystego kwasu borowego. Potrzebujemy 20,0 g 2,0% roztworu, co odpowiada 0,4 g czystego kwasu borowego. Ustalając, ile gramów 3,0% roztworu potrzebujemy, możemy użyć proporcji: 3 g w 100 g roztworu to 0,4 g w X g roztworu. Stąd wynika, że X = (0,4 g * 100 g) / 3 g = 13,33 g. Takie podejście jest zgodne z dobrą praktyką farmaceutyczną, gdzie precyzja w obliczeniach jest kluczowa dla skuteczności leku. Zrozumienie, jak obliczać stężenia i ilości substancji czynnych, jest fundamentalne dla każdego farmaceuty oraz osoby zajmującej się przygotowaniem leków, co przyczynia się do zapewnienia pacjentom bezpiecznych i skutecznych terapii.

Pytanie 33

Gdy nastąpiło przekroczenie dawki substancji o silnym działaniu, która znajduje się też w innym składniku recepty, na przykład w syropie, konieczne jest dostosowanie dawki

A. odpowiednio redukując ilość syropu

B. najpierw zmniejszyć ilość substancji o silnym działaniu w syropie, a jeśli to będzie niewystarczające - dostosować ilość substancji w formie sypkiej

C. zmniejszając ilość substancji o silnym działaniu, nie modyfikując syropu

D. tworząc w tej sytuacji dwa oddzielne leki i zalecając ich stosowanie na zmianę

Odpowiedź ta jest prawidłowa, ponieważ w przypadku przekroczenia dawki substancji silnie działającej kluczowe jest, aby nie ingerować w skład leku, który jest już dostosowany do potrzeb pacjenta. Zmniejszając ilość substancji silnie działającej, nie tylko minimalizujemy ryzyko działań niepożądanych, ale także zachowujemy integralność pozostałych składników leku, takich jak syrop, który może pełnić funkcję nośnika lub zwiększać przyswajalność aktywnych substancji. W praktyce, jeśli lekarz zauważy, że pacjent otrzymuje zbyt wysoką dawkę, powinien zredukować ilość substancji czynnej, ale w taki sposób, aby syrop nadal spełniał swoje funkcję terapeutyczną. Przykładowo, jeżeli pacjent miał przyjmować 10 ml syropu zawierającego 5 mg substancji czynnej, a dawka była zbyt wysoka, lekarz może zalecić przyjmowanie 7 ml syropu z 4 mg substancji czynnej, co zmniejsza ryzyko, ale nie zmienia całkowicie formuły leku. Dobre praktyki farmaceutyczne kładą duży nacisk na obserwację pacjenta oraz dostosowywanie dawek leków, co pozwala na osiągnięcie optymalnych rezultatów terapeutycznych.

Pytanie 34

W terapii zaburzeń krążenia w mózgu wykorzystuje się

A. winkrystynę

B. warfarynę

C. winpocetynę

D. winblastynę

Winpocetyna jest lekiem stosowanym w terapii zaburzeń krążenia mózgowego, którego działanie polega na poprawie perfuzji mózgowej oraz zwiększeniu tolerancji mózgu na niedotlenienie. Jest to substancja czynna, która działa jako antagonista receptora adenosinowego i inhibitor fosfodiesterazy, co prowadzi do rozszerzenia naczyń krwionośnych i zwiększenia przepływu krwi w obrębie mózgu. Przykładowo, winpocetyna jest często wykorzystywana w leczeniu pacjentów z objawami otępienia naczyniowego, co jest wynikiem przewlekłej niedokrwienia mózgu. W praktyce klinicznej, winpocetyna stosowana jest zarówno w formie doustnej, jak i dożylnej, a jej podawanie powinno odbywać się zgodnie z zaleceniami neurologów, co zapewnia optymalne efekty terapeutyczne. Dodatkowo, winpocetyna ma korzystny profil bezpieczeństwa, co czyni ją popularnym wyborem w terapii zaburzeń naczyniowych mózgu.

Pytanie 35

Pacjent otrzymał jednocześnie ibuprofen oraz paracetamol. Efekt farmakologiczny, który uzyskano, stanowi przykład

A. antagonizmu czynnościowego

B. synergizmu hiperaddycyjnego

C. antagonizmu chemicznego

D. synergizmu addycyjnego

W kontekście farmakologii, rozróżnienie między różnymi rodzajami interakcji leków ma kluczowe znaczenie dla zrozumienia ich działania. Antagonizm czynnościowy polega na sytuacji, w której jeden lek znosi lub zmienia działanie drugiego leku, co jest sprzeczne z opisanym przypadkiem. W przypadku ibuprofenu i paracetamolu, ich działania nie są przeciwstawne, lecz komplementarne, co wyklucza taką interakcję. Antagonizm chemiczny oznacza, że jeden z leków neutralizuje substancję czynną drugiego leku, co również nie ma miejsca w tym przypadku, gdyż obie substancje, ibuprofen i paracetamol, działają w różnych miejscach w organizmie, a ich efekty nie są ze sobą sprzeczne. Synergizm hiperaddycyjny odnosi się do sytuacji, w której połączone działanie dwóch leków jest większe niż suma ich indywidualnych efektów, co również nie dotyczy opisanego przypadku. Choć ibuprofen i paracetamol mogą wspólnie wykazywać silniejsze działanie, ich interakcja jest bardziej klasyfikowana jako synergizm addycyjny, a nie hiperaddycyjny. Typowe błędy myślowe prowadzące do takich niepoprawnych wniosków często wynikają z mylenia pojęć związanych z interakcjami leków. Kluczowe jest zrozumienie, jak różne substancje wzajemnie na siebie oddziałują oraz jakie mechanizmy leżą u podstaw ich działania, co ma fundamentalne znaczenie dla prawidłowego stosowania leków w praktyce klinicznej.

Pytanie 36

Adsorpcja zachodzi w przypadku połączenia

A. kwasu acetylosalicylowego z metenaminą

B. targezyny z cynkowym siarczanem

C. papaweryny chlorowodorek z węglem aktywowanym

D. proteinianu srebra z sodowym chlorkiem

Twoja odpowiedź o adsorpcji jest na pewno trafiona. Papaweryna chlorowodorek, to taki alkaloid, który dobrze wchodzi w interakcje z węglem aktywnym. Węgiel aktywny, jak pewnie wiesz, jest super w farmacji, bo potrafi wchłaniać różne toksyny z organizmu. Samo zjawisko adsorpcji polega na tym, że cząsteczki przyczepiają się do powierzchni, ale nie reagują chemicznie. Dzięki temu, można je potem uwolnić, co jest mega ważne w medycynie. W praktyce często wykorzystuje się węgiel aktywny do ratowania ludzi w przypadkach zatruć, a papaweryna może pomóc przy skurczach mięśni. Ciekawostką jest, że węgiel aktywny też świetnie spisuje się w filtracji wody. Dlatego warto znać te procesy w kontekście leczenia!

Pytanie 37

Antybiotyki należące do grupy tetracyklin nie powinny być podawane razem z jonami wapnia, żelaza oraz magnezu, ponieważ

A. tworzą z antybiotykiem kompleksy chelatowe, co zwiększa jego działanie

B. tworzą z antybiotykiem kompleksy chelatowe, co utrudnia jego wchłanianie

C. powodują one rozkład antybiotyku i osłabiają jego skuteczność

D. przyspieszają metabolizm antybiotyku, skracając czas jego efektywności

Twoja odpowiedź o tym, jak jony wapnia, żelaza i magnezu tworzą kompleksy chelatowe z antybiotykami, jest na pewno trafna. Takie jony mogą się łączyć z tetracyklinami, przez co powstają ciężkie do wchłonięcia kompleksy. Antybiotyki z tej grupy, jak doksycyklina czy minocyklina, mają tę cechę, że chelatowanie metali wpływa na to, jak dobrze działają w organizmie. Na przykład, jeśli pacjent bierze suplementy z wapniem albo leki na żelazo razem z tetracyklinami, to ich efektywność może znacznie spaść. Dlatego zaleca się, żeby odczekać przynajmniej 2-3 godziny między przyjmowaniem tetracyklin a preparatami zawierającymi te metale. Warto, żeby lekarze dokładnie informowali pacjentów o tych interakcjach i kontrolowali, jak przyjmują leki, żeby maksymalnie zwiększyć skuteczność leczenia.

Pytanie 38

Jaka jest dawka dzienna papaweryny chlorowodorku według podanej recepty?

Rp.
1,5% Sol. Papaverini hydrochloridi 200,0
M.f.sol.
D.S. 2 x dziennie łyżkę stołową (15,0 g)

A. 0,45g

B. 0,15g

C. 0,90 g

D. 0,30g

Dawka dobowa papaweryny chlorowodorku wynosząca 0,45g jest prawidłowa, ponieważ wynika z dokładnego obliczenia zawartości substancji czynnej w roztworze. W 200g roztworu znajduje się 3g papaweryny, co daje 0,225g substancji w jednej łyżce stołowej. Przy standardowym dawkowaniu, które zaleca podawanie leku dwa razy dziennie, suma dawek wynosi 0,45g. Takie podejście jest zgodne z wytycznymi dotyczącymi dawkowania leków, które podkreślają znaczenie precyzyjnego obliczania dawek w zależności od stężenia substancji czynnej. W praktyce klinicznej, właściwe obliczenia są kluczowe dla zapewnienia pacjentom skuteczności terapii oraz minimalizacji ryzyka wystąpienia działań niepożądanych. Należy zawsze upewnić się, że dawkowanie jest dostosowane do indywidualnych potrzeb pacjenta oraz jego stanu zdrowia, co jest zgodne z najlepszymi praktykami w farmakoterapii.

Pytanie 39

Efekt pierwszego przejścia odnosi się do leków podawanych w sposób

A. doustny

B. pozajelitowy

C. podjęzykowy

D. doodbytniczy

Efekt pierwszego przejścia odnosi się do zjawiska, w którym substancja czynna leku podawanego doustnie jest metabolizowana przez wątrobę przed dotarciem do krążenia ogólnego. To zjawisko ma kluczowe znaczenie w farmakologii, ponieważ wpływa na biodostępność leku, a tym samym jego skuteczność terapeutyczną. Na przykład, leki takie jak morfina czy nitrogliceryna mają znaczący efekt pierwszego przejścia, co powoduje, że ich stosowanie drogą doustną może być mniej efektywne w porównaniu do podania dożylnego. W praktyce, dla pacjentów, którzy wymagają szybkiego działania leku, preferowane są drogi podania omijające efekt pierwszego przejścia, takie jak podanie dożylne czy podjęzykowe. To zjawisko jest istotne w kontekście projektowania schematu leczenia oraz doboru odpowiednich form farmaceutycznych, co jest zgodne z aktualnymi standardami w farmakoterapii.

Pytanie 40

Aby przygotować czopki ichtiolowe na bazie żelatynowo - glicerolowej, niezbędne są następujące narzędzia: waga elektroniczna, łyżka do pobierania substancji, klisza, papierki pergaminowe oraz

A. moździerz, tłuczek oraz prasa do produkcji czopków

B. parownica, bagietka, zlewka, forma do wylewania czopków i łaźnia wodna

C. moździerz, tłuczek i forma do wylewania czopków

D. parownica, bagietka, zlewka, moździerz, tłuczek i czopkarka

Odpowiedź dotycząca wyposażenia niezbędnego do sporządzania czopków ichtiolowych na podłożu żelatynowo-glicerolowym jest poprawna, ponieważ zawiera kluczowe elementy procesu przygotowawczego. Parownica pozwala na dokładne odparowanie rozpuszczalników, co jest niezbędne do uzyskania odpowiedniej konsystencji mieszanki. Bagietka, będąca narzędziem do mieszania, zapewnia jednorodność składników, co jest kluczowe dla skuteczności leku. Zlewka umożliwia precyzyjne odmierzanie i przenoszenie cieczy, a forma do wylewania czopków gwarantuje odpowiedni kształt i wielkość gotowego produktu. Łaźnia wodna jest niezbędna do kontrolowania temperatury podczas mieszania składników, co zapobiega ich degradacji i zapewnia stabilność produktu końcowego. W kontekście dobrych praktyk, stosowanie tych narzędzi przyczynia się do zwiększenia bezpieczeństwa i efektywności procesu wytwórczego w farmacji, co jest zgodne z wytycznymi dotyczącymi produkcji leków, takimi jak GMP (Good Manufacturing Practice).

Rozpocznij nowy egzamin

Powrót do strony głównej