Wyniki egzaminu

Nowy egzamin
Informacje o egzaminie:
  • Zawód: Technik farmaceutyczny
  • Kwalifikacja: MED.09 - Sporządzanie i wytwarzanie produktów leczniczych oraz prowadzenie obrotu produktami leczniczymi, wyrobami medycznymi, suplementami diety i środkami spożywczymi specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz innymi produktami dopuszczonymi do obrotu w aptece
  • Data rozpoczęcia: 19 grudnia 2025 09:35
  • Data zakończenia: 19 grudnia 2025 09:45

Egzamin zdany!

Wynik: 38/40 punktów (95,0%)

Wymagane minimum: 20 punktów (50%)

Pochwal się swoim wynikiem!
Facebook
X.com
LinkedIn
Szczegółowe wyniki:
Pytanie 1

Ile tabletek Zyrtec 10 mg trzeba użyć do przygotowania leku recepturowego na podstawie załączonej recepty?

Rp.
Acidi ascorbici              1,5
Zyrtec ex tabulettae         0,2
M. f. pulv.
Div. in part. aequ.        No 40
A. 40 sztuk.
B. 200 sztuk.
C. 20 sztuk.
D. 800 sztuk.
Poprawna odpowiedź to 20 sztuk tabletek leku Zyrtec 10 mg. Na podstawie recepty, mamy do czynienia z dawką 0,2 g Zyrtec na jedną porcję leku, a przepisano 10 takich porcji. Suma potrzebnego Zyrtec wynosi zatem 2 g (0,2 g x 10). Ponieważ jedna tabletka Zyrtec zawiera 10 mg (0,01 g) substancji czynnej, aby uzyskać 2 g, musimy podzielić 2 g przez 0,01 g, co daje nam 200 tabletka. To pokazuje, jak ważne jest zrozumienie i umiejętność przeliczania dawek leków w praktyce farmaceutycznej. Warto przypomnieć, że w farmacji kluczowe jest przestrzeganie zasad związanych z dawkowaniem i przygotowaniem leków recepturowych, co ma na celu zapewnienie bezpieczeństwa pacjentów oraz skuteczności terapii. Standardy dotyczące sporządzania leków wymagają precyzyjnego obliczania dawek, co jest niezbędne do unikania potencjalnych błędów medycznych oraz do optymalizacji procesu leczenia.
Pytanie 2

Czynnikiem, który uniemożliwia zastosowanie leków przeciwhistaminowych drugiej generacji, takich jak Loratadyna, jest:

A. alergiczny nieżyt nosa
B. jaskra oraz przerost prostaty
C. uczulenie na te leki
D. skurcz mięśni gładkich w drogach oddechowych
Odpowiedź, że uczulenie na leki przeciw histaminowe drugiej generacji, takie jak Loratadyna, jest przeciwwskazaniem do ich stosowania, jest całkowicie poprawna. Uczulenie na te leki, czyli nadwrażliwość na substancję czynną, stanowi istotne ryzyko, ponieważ może prowadzić do poważnych reakcji alergicznych, takich jak anafilaksja. Praktyka kliniczna jasno wskazuje, że przed rozpoczęciem terapii lekami przeciwhistaminowymi należy dokładnie zbadać historię uczuleń pacjenta. W przypadku wystąpienia reakcji alergicznych na Loratadynę w przeszłości, stosowanie tego leku jest niewskazane. To podejście jest zgodne z zasadami bezpieczeństwa farmakoterapii oraz z wytycznymi dotyczącymi stosowania leków, które podkreślają znaczenie indywidualizacji terapii. Warto również zauważyć, że leki przeciwhistaminowe drugiej generacji są często preferowane ze względu na ich mniejsze działanie sedatywne w porównaniu do pierwszej generacji, jednak ich stosowanie powinno być zawsze przeprowadzone z uwzględnieniem potencjalnych przeciwwskazań.
Pytanie 3

Czym jest walsartan?

A. antagonistą receptorów histaminowych H1
B. inhibitorem monoaminooksydazy
C. inhibitorem konwertazy angiotensyny
D. antagonistą receptora angiotensyny II
Walsartan jest lekiem należącym do grupy antagonistów receptora angiotensyny II (ARBs), który wykazuje działanie przeciwnadciśnieniowe poprzez blokowanie receptorów AT1 dla angiotensyny II. Angiotensyna II jest hormonem, który prowadzi do skurczu naczyń krwionośnych oraz zwiększa wydzielanie aldosteronu, co prowadzi do zatrzymywania wody i sodu w organizmie. Blokując działanie tego hormonu, walsartan skutecznie obniża ciśnienie krwi oraz zmniejsza obciążenie serca. W klinicznej praktyce walsartan jest często stosowany w terapii nadciśnienia tętniczego oraz niewydolności serca, co czyni go istotnym elementem leczenia. Liczne badania wykazały, że stosowanie ARBs, w tym walsartanu, może prowadzić do redukcji ryzyka incydentów sercowo-naczyniowych i poprawy jakości życia pacjentów. Dodatkowo, walsartan jest często wybierany ze względu na korzystny profil działań niepożądanych w porównaniu do innych leków przeciwnadciśnieniowych, co podkreśla jego znaczenie w standardach terapii nadciśnienia.
Pytanie 4

Jakie substancje powinny być trzymane w lodówce?

A. Rosuvastatinum (np. Roswera)
B. Vaccinum hepatitidis B (np. Engerix B)
C. Pantoprazolum (np. Controloc)
D. Perindoprilum (np. Prestarium)
Vaccinum hepatitidis B (np. Engerix B) jest szczepionką, która wymaga przechowywania w temperaturze od 2 do 8 stopni Celsjusza, co jest typowe dla wielu szczepionek. Dlatego należy ją trzymać w lodówce, aby zachować jej skuteczność i stabilność. Przechowywanie szczepionek w odpowiednich warunkach temperaturowych jest kluczowe, aby uniknąć ich degradacji oraz utraty właściwości immunologicznych. Przykładami dobrych praktyk są regularne monitorowanie temperatury w lodówkach, w których przechowywane są szczepionki, oraz stosowanie rejestratorów temperatury. W przypadku nieprawidłowego przechowywania szczepionek może dojść do osłabienia odpowiedzi immunologicznej pacjenta, co może prowadzić do nieefektywnego zabezpieczenia przed chorobą. Z tego powodu, personel medyczny musi być dobrze przeszkolony w zakresie zasad przechowywania i transportu szczepionek, co jest zgodne z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) oraz krajowymi wytycznymi zdrowotnymi.
Pytanie 5

Który z poniższych leków jest mukolitykiem?

A. acetazolamid
B. acenokumarol
C. acebutolol
D. acetylocysteina
Acetylocysteina jest lekiem mukolitycznym, co oznacza, że działa poprzez rozrzedzenie śluzu w drogach oddechowych, ułatwiając jego usunięcie. Działa na poziomie molekularnym, rozkładając mostki dwusiarczkowe w mucynie, co prowadzi do zmniejszenia lepkości wydzielin. Jest powszechnie stosowana w leczeniu schorzeń płucnych, takich jak przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) czy mukowiscydoza. Acetylocysteina może być podawana doustnie lub inhalacyjnie, co zwiększa jej dostępność w układzie oddechowym. W kontekście standardów terapeutycznych, jej stosowanie jest zgodne z wytycznymi wielu towarzystw medycznych, które rekomendują mukolityki jako kluczowe elementy terapii w chorobach towarzyszących zwiększonej produkcji śluzu. Dodatkowo, acetylocysteina ma właściwości przeciwutleniające, co może przynosić dodatkowe korzyści w terapii chorób układu oddechowego.
Pytanie 6

Do dezynfekcji nienaruszonej skóry należy używać alkoholu etylowego o stężeniu

A. 96% v/v
B. 40% v/v
C. 50% v/v
D. 70% v/v
Alkohol etylowy o stężeniu 70% v/v jest uważany za optymalny do odkażania nieuszkodzonej skóry ze względu na swoje właściwości biobójcze. Stężenie 70% pozwala na skuteczne zniszczenie większości bakterii, wirusów oraz grzybów, ponieważ umożliwia alkoholowi penetrację przez ściany komórkowe mikroorganizmów. W wyższych stężeniach, takich jak 96% v/v, alkohol zbyt szybko paruje, co ogranicza jego zdolność do efektywnego wnikania w komórki drobnoustrojów. W praktyce, 70% roztwór etanolu jest szeroko stosowany w szpitalach i ośrodkach medycznych do dezynfekcji rąk oraz powierzchni, będąc zgodnym z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia (WHO). Ponadto, 70% alkohol etylowy jest wykorzystywany jako środek do dezynfekcji przed zabiegami chirurgicznymi czy iniekcjami, co podkreśla jego znaczenie w zapewnieniu bezpieczeństwa pacjentów oraz zapobieganiu zakażeniom. Warto również zaznaczyć, że takie stężenie alkoholu nie tylko skutecznie niszczy patogeny, ale również minimalizuje ryzyko podrażnień skóry, co jest istotne w kontekście długotrwałego stosowania.
Pytanie 7

Sole walproinianu zawarte w środkach DIPROMAL, DEPAKINE wykazują działanie

A. przeciwpadaczkowe
B. przeciwastmatyczne
C. przeciwgrzybiczne
D. przeciwalergiczne
Sole kwasu walproinowego, takie jak te w DIPROMAL i DEPAKINE, mają właściwości przeciwpadaczkowe. Kwas walproinowy to lek, który jest pomocny w leczeniu padaczki. Działa tak, że stabilizuje aktywność elektryczną neuronów w mózgu, co pozwala na zmniejszenie liczby napadów. Zwiększa stężenie GABA, czyli kwasu gamma-aminomasłowego w synapsach. To istotne dla hamowania nadmiernej aktywności neuronów. W praktyce, leki te są często stosowane u osób z różnymi typami padaczki, na przykład przy padaczce toniczno-klonicznej oraz mioklonicznej. Poza tym, kwas walproinowy bywa stosowany także w leczeniu chorób afektywnych dwubiegunowych i migren. Ale trzeba pamiętać, że przy jego stosowaniu ważne są regularne kontrole stanu zdrowia pacjenta, bo mogą wystąpić działania niepożądane, jak problemy z wątrobą czy zmiany w morfologii krwi. Dlatego tak ważne jest, żeby przestrzegać zasad dotyczących dawkowania i monitorować pacjentów.
Pytanie 8

Działanie chemioterapeutyków należących do grupy fluorochinolonów opiera się na hamowaniu

A. reduktazy kwasu dihydrofoliowego
B. syntezy ściany komórkowej bakterii
C. wewnątrzkomórkowej biosyntezy białek
D. aktyności topoizomerazy
Fluorochinolony to grupa chemioterapeutyków, które działają poprzez hamowanie aktywności topoizomerazy, enzymu kluczowego w procesie replikacji DNA w komórkach bakterii. Topoizomeraza II (lub gyraza) wprowadza skręty w DNA, co jest niezbędne do jego prawidłowego rozdzielania w trakcie podziału komórkowego. Hamowanie tego enzymu prowadzi do akumulacji nieprawidłowych DNA, co skutkuje śmiercią komórki bakteryjnej. Przykłady zastosowania fluorochinolonów obejmują leczenie zakażeń dróg moczowych, zapalenia płuc oraz infekcji skórnych. W praktyce klinicznej fluorochinolony są często stosowane, gdy inne antybiotyki są nieskuteczne, a ich szeroki zakres działania sprawia, że są cennym narzędziem w terapii zakażeń bakteryjnych. Standardy i zalecenia instytucji zajmujących się zdrowiem publicznym, takich jak CDC, wskazują na ich skuteczność w zwalczaniu wielu patogenów, co czyni je istotnym elementem w arsenale terapeutycznym.
Pytanie 9

Benzodiazepiny pochodne, takie jak temazepam (Signopam), mają jakie działanie?

A. nootropowe
B. anksjolityczne
C. psychoanaleptyczne
D. przeciwdepresyjne
Temazepam, jako pochodna benzodiazepiny, jest lekiem o działaniu anksjolitycznym, co oznacza, że jego głównym celem jest łagodzenie objawów lęku i napięcia. Działa poprzez wzmacnianie efektu neuroprzekaźnika GABA (kwasu gamma-aminomasłowego), który pełni kluczową rolę w hamowaniu aktywności neuronów w mózgu. Praktyczne zastosowanie temazepamu obejmuje leczenie zaburzeń snu oraz stanów lękowych, co jest szczególnie istotne w kontekście pacjentów cierpiących na chroniczne problemy ze snem. W ramach terapii, temazepam jest często przepisywany na krótki okres, aby zminimalizować ryzyko uzależnienia oraz tolerancji. W praktyce klinicznej ważne jest również monitorowanie pacjentów w celu oceny skuteczności oraz ewentualnych działań niepożądanych. Zgodnie z wytycznymi medycznymi, benzodiazepiny powinny być stosowane z ostrożnością i zawsze w połączeniu z psychoterapią, co zwiększa efektywność leczenia i sprzyja długotrwałym efektom terapeutycznym.
Pytanie 10

Glibenklamid (Euclamid) to doustny środek przeciwcukrzycowy, będący pochodną sulfonylomocznika, który:

A. hamuje absorpcję glukozy z układu pokarmowego i zwiększa jej wykorzystanie przez tkankę obwodową
B. stymuluje aktywność komórek beta wysp Langerhansa w przypadku całkowitej ich niewydolności
C. zwiększa wydzielanie insuliny z komórek beta wysp Langerhansa przy osłabionej ich funkcji
D. przyspiesza konwersję glukozy w glikogen
Glibenklamid to lek z grupy sulfonylomocznika i działa głównie na komórki beta w trzustce, które odpowiadają za wydzielanie insuliny. To ważne szczególnie dla osób z cukrzycą typu 2, bo u nich produkcja insuliny może być osłabiona, ale jednak nie całkowicie wstrzymana. Dzięki temu glibenklamid pomaga obniżyć poziom glukozy we krwi, co jest kluczowe w terapii cukrzycy. W praktyce lekarze często łączą go z dietą i ćwiczeniami, co jest zgodne z tym, co mówi Polskie Towarzystwo Diabetologiczne. Ważne jest, aby każdy pacjent miał dawkę leku dobraną do swoich potrzeb, a lekarz powinien na bieżąco sprawdzać poziom glukozy i stan nerek. Warto też wspomnieć, że u pacjentów z bardziej zaawansowaną cukrzycą typu 2, gdzie komórki beta mogą być mocno uszkodzone, działanie glibenklamidu może być słabsze. Dlatego w takich sytuacjach czasem warto pomyśleć o innych opcjach leczenia, jak insulina czy leki wpływające na inne mechanizmy w cukrzycy.
Pytanie 11

Dextrosum jest terminem o podobnym znaczeniu do

A. glukozy
B. skrobi
C. sacharozy
D. laktozy
Dextrosum, znane również jako D-glukoza, to jeden z najważniejszych monosacharydów, który pełni kluczową rolę w metabolizmie energetycznym organizmów żywych. Jest to izomer glukozy, który jest źródłem energii dla komórek oraz niezbędnym substratem w wielu szlakach biochemicznych. Przykładem zastosowania dextrosum jest jego wykorzystanie w medycynie, gdzie stosuje się go do leczenia hipoglikemii, czyli stanu niedoboru glukozy we krwi. Dextrosum jest także istotny w przemyśle spożywczym, gdzie często występuje w napojach energetycznych i suplementach, jako szybko przyswajalne źródło energii. Jako cukier prosty, dextrosum łatwo wchłania się przez błony śluzowe i jest natychmiastowo wykorzystywany przez organizm, co czyni go idealnym składnikiem dla sportowców potrzebujących szybkiego zastrzyku energii. Przestrzeganie odpowiednich norm dotyczących stosowania dextrosum, zwłaszcza w kontekście suplementacji, jest zgodne z najlepszymi praktykami w dziedzinie dietetyki i żywienia.
Pytanie 12

Jaka jest dawka dzienna papaweryny chlorowodorku według podanej recepty?

Rp.
1,5% Sol. Papaverini hydrochloridi 200,0
M.f.sol.
D.S. 2 x dziennie łyżkę stołową (15,0 g)
A. 0,15g
B. 0,30g
C. 0,45g
D. 0,90 g
Dawka dobowa papaweryny chlorowodorku wynosząca 0,45g jest prawidłowa, ponieważ wynika z dokładnego obliczenia zawartości substancji czynnej w roztworze. W 200g roztworu znajduje się 3g papaweryny, co daje 0,225g substancji w jednej łyżce stołowej. Przy standardowym dawkowaniu, które zaleca podawanie leku dwa razy dziennie, suma dawek wynosi 0,45g. Takie podejście jest zgodne z wytycznymi dotyczącymi dawkowania leków, które podkreślają znaczenie precyzyjnego obliczania dawek w zależności od stężenia substancji czynnej. W praktyce klinicznej, właściwe obliczenia są kluczowe dla zapewnienia pacjentom skuteczności terapii oraz minimalizacji ryzyka wystąpienia działań niepożądanych. Należy zawsze upewnić się, że dawkowanie jest dostosowane do indywidualnych potrzeb pacjenta oraz jego stanu zdrowia, co jest zgodne z najlepszymi praktykami w farmakoterapii.
Pytanie 13

Przemiany cząsteczek leków, które zachodzą głównie w komórkach wątroby z pomocą odpowiednich enzymów, to

A. dystrybucja
B. absorpcja
C. metabolizm
D. wydalanie
Metabolizm leków jest naprawdę ważnym procesem, który dzieje się głównie w wątrobie. Tam substancje czynne są przerabiane przez enzymy, jak cytochrom P450, co pozwala im stać się bardziej rozpuszczalne w wodzie i łatwiejsze do wydalenia z organizmu. Na przykład kodeina zamienia się w morfinę, która jest bardziej aktywna. W farmakologii kluczowe jest zrozumienie metabolizmu, bo pomaga przewidywać interakcje między lekami i dostosowywać dawki, co zmniejsza ryzyko działań niepożądanych. Gdy leki są metabolizowane przez te same enzymy, może to sprawić, że jeden z nich będzie miał za wysokie stężenie w organizmie, co może być niebezpieczne. Dlatego ważne jest, żeby farmaceuci i lekarze dobrze rozumieli metabolizm, żeby móc lepiej dostosować leczenie do potrzeb pacjenta. To naprawdę ma znaczenie w praktyce.
Pytanie 14

Preparaty handlowe takie jak Stilnox i Hypnogen, które zawierają substancję czynną zolpidem, mają działanie

A. przeciwkaszlowe
B. antyarytmiczne
C. wykrztuśne
D. nasenne
Preparaty zawierające substancję czynną zopiclone, takie jak Stilnox i Hypnogen, są klasyfikowane jako leki nasenne. Działają one poprzez modulowanie aktywności receptorów GABA w mózgu, co prowadzi do zwiększenia hamowania neuroprzekaźnictwa, skutkując tym samym wydłużeniem fazy snu oraz poprawą jego jakości. Stosowane są najczęściej w terapii krótkoterminowej bezsenności, zwłaszcza u pacjentów, którzy mają trudności z zasypianiem lub utrzymywaniem snu. Zopiclone, w porównaniu do innych leków nasennych, wykazuje mniejszy potencjał uzależniający oraz krótszy czas działania, co czyni go preferowanym wyborem w wielu przypadkach. Ważne jest, aby stosować te leki zgodnie z zaleceniami lekarza, aby uniknąć skutków ubocznych, takich jak senność w ciągu dnia czy zaburzenia pamięci. Dodatkowo, zopiclone może być stosowany w połączeniu z terapią behawioralną, co zwiększa efektywność leczenia bezsenności.
Pytanie 15

W jakim momencie powinno się przyjmować Acidum alendronicum?

A. Rano, bezpośrednio po jedzeniu
B. Wieczorem, co najmniej pół godziny przed jedzeniem
C. Rano, przynajmniej pół godziny przed jedzeniem
D. Wieczorem, bezpośrednio po jedzeniu
Acidum alendronicum, znane również jako alendronian sodu, jest lekiem stosowanym w leczeniu osteoporozy oraz innych schorzeń związanych z utratą masy kostnej. Zgodnie z zaleceniami, najkorzystniej jest przyjmować go rano, co najmniej pół godziny przed posiłkiem. Takie podejście ma kluczowe znaczenie, ponieważ alendronian wymaga odpowiednich warunków do absorpcji w przewodzie pokarmowym. Spożycie pokarmu, a zwłaszcza obecność wapnia, może znacząco obniżyć biodostępność leku, co skutkuje jego mniejszą skutecznością. Dobrą praktyką jest także popicie tabletki szklanką wody, co wspomaga jej przejście przez przełyk i minimalizuje ryzyko podrażnienia błony śluzowej. Użytkownicy powinni również unikać leżenia przez co najmniej 30 minut po zażyciu leku, aby zredukować ryzyko wystąpienia działań niepożądanych, takich jak zapalenie przełyku. Taka strategia maksymalizuje korzyści terapeutyczne i jest zgodna z zaleceniami zawartymi w literaturze medycznej.
Pytanie 16

Antybiotyki, które działają bakteriobójczo, to:

A. gentamycyna oraz amoksycylina
B. doksycyklina oraz amikacyna
C. gentamycyna oraz chloramfenikol
D. amoksycylina oraz doksycyklina
Gentamycyna i amoksycylina to antybiotyki bakteriobójcze, co oznacza, że ich działanie polega na zabijaniu bakterii, a nie tylko na hamowaniu ich wzrostu. Gentamycyna, będąca aminoglikozydem, jest szczególnie skuteczna przeciwko infekcjom wywołanym przez bakterie Gram-ujemne, a także niektóre Gram-dodatnie. Amoksycylina, z grupy penicylin, działa skutecznie na wiele szczepów bakterii Gram-dodatnich i Gram-ujemnych. W praktyce stosuje się je wspólnie w terapii infekcji układu oddechowego, moczowego oraz w leczeniu ciężkich zakażeń. Zastosowanie kombinacji tych antybiotyków może synergicznie zwiększać ich skuteczność, co jest zgodne z zaleceniami standardów leczenia takich jak wytyczne CDC oraz ECDC. Ważne jest, aby stosować antybiotyki zgodnie z zasadami antybiotykoterapii, aby zminimalizować ryzyko rozwoju oporności i skutków ubocznych.
Pytanie 17

Jakie substancje są używane w postaci TTS?

A. heparyna oraz fentanyl
B. estradiol oraz metformina
C. fentanyl oraz hydrokortyzon
D. fentanyl i estradiol
Fentanyl i estradiol są przykładami substancji czynnych, które mogą być stosowane w postaci TTS (transdermalnych systemów terapeutycznych). Fentanyl jest silnym analgetykiem opioidowym, stosowanym w leczeniu silnego bólu, zwłaszcza u pacjentów z przewlekłymi schorzeniami. Jego transdermalna forma umożliwia stopniowe uwalnianie leku do krwiobiegu, co zapewnia stałe działanie przeciwbólowe i minimalizuje wahania poziomu leku we krwi. Estradiol, z kolei, jest hormonem steroidowym, który odgrywa kluczową rolę w terapii zastępczej u kobiet w okresie menopauzy oraz w leczeniu zaburzeń hormonalnych. Stosowanie estradiolu w formie TTS pozwala na efektywne wchłanianie substancji przez skórę, co zwiększa komfort pacjentek oraz poprawia biodostępność leku. Dzięki zastosowaniu TTS, zarówno fentanyl, jak i estradiol, mogą skutecznie działać przez dłuższy czas, co jest zgodne z zasadami farmakoterapii opartej na dowodach, pozwalając na lepsze zarządzanie bólem oraz objawami niedoboru estrogenów w organizmie. Użycie TTS jest zgodne z dobrą praktyką kliniczną, co sprawia, że jest to zalecana metoda w wielu przypadkach medycznych.
Pytanie 18

W terminologii medycznej, co oznacza symbol T4?

A. tyroksyna
B. tryptamina
C. tromboksan
D. tetracyklina
Symbol T4 to tak naprawdę tyroksyna, czyli hormon, który produkuje tarczyca. To bardzo ważny hormon, bo reguluje nasz metabolizm, wzrost i rozwój. Tyroksyna wpływa na prawie każdą komórkę w naszym ciele, pomagając w procesach energetycznych i ogólnej wydolności. Jeśli chodzi o praktykę medyczną, to poziom T4 jest kluczowy, bo pozwala określić, jak działa tarczyca. Dzięki temu można wykryć problemy, takie jak niedoczynność czy nadczynność tarczycy. W endokrynologii sprawdzanie poziomu T4 jest standardem, zwłaszcza przy leczeniu pacjentów z chorobami tarczycy. Jako przykład można podać terapię substytucyjną w niedoczynności tarczycy, gdzie lekarze przepisują syntetyczną tyroksynę, czyli levotyroksynę, żeby przywrócić prawidłowy poziom hormonów. Dlatego wiedza o tyroksynie jest mega ważna dla lekarzy i farmaceutów, co pokazuje, jak istotna jest w medycynie.
Pytanie 19

Która z substancji farmakologicznych znajduje zastosowanie w produktach podawanych "per rectum"?

A. Pyralginum
B. Doksycyclinum
C. Metoprololum
D. Amoksycyllinum
Pyralginum, znane również jako metamizol, jest substancją leczniczą, która wykazuje działanie przeciwbólowe, przeciwgorączkowe oraz przeciwzapalne. Jego podawanie 'per rectum' jest szczególnie korzystne w przypadkach, gdy pacjent nie może przyjmować leków doustnie, na przykład w sytuacjach związanych z wymiotami lub trudnościami w połykaniu. W praktyce klinicznej, preparaty zawierające Pyralginum mogą być stosowane w leczeniu bólu o różnorodnym pochodzeniu, takiego jak ból pooperacyjny, ból nowotworowy czy ból związany z chorobami zapalnymi. Warto podkreślić, że stosowanie Pyralginum powinno odbywać się zgodnie z zaleceniami lekarza oraz z uwzględnieniem potencjalnych działań niepożądanych, takich jak ryzyko agranulocytozy. W kontekście standardów leczniczych, podawanie leków 'per rectum' jest uznawane za dobrze ugruntowaną metodę w przypadkach, gdzie inna droga podania nie jest możliwa.
Pytanie 20

Która z grup nazw przedstawia określenia tej samej substancji?

A. Nystatinum, fungicidinum, mycostatinum
B. Kwas salicylowy, aspiryna, acesan
C. Metamizol sodowy, analgin, pabialgina
D. Kwas boranowy, boraks, acidum boricum
Analizując inne odpowiedzi, można zauważyć, że każda z nich zawiera różne substancje czynne, które nie są tożsame. Kwas salicylowy, aspiryna i acesan są na przykład stosowane w terapii przeciwzapalnej i przeciwbólowej, jednak aspiryna to acetylowana forma kwasu salicylowego, a acesan to jego pochodna. W praktyce klinicznej, chociaż te substancje są ze sobą powiązane, to każda z nich ma różne właściwości farmakologiczne i zastosowania, co czyni tę grupę nazw niejednorodną. Metamizol sodowy, analgin i pabialgina to także związki, które mimo podobieństw w działaniu przeciwbólowym i przeciwgorączkowym, nie są tym samym lekiem. Metamizol, znany również jako analgin, jest stosowany w sytuacjach nagłych, jednak pabialgina jest formą tego leku o zmienionym składzie. Kwas boranowy, boraks i acidum boricum to substancje chemiczne stosowane głównie w dezynfekcji i jako środki konserwujące, lecz różnią się one składem chemicznym i zastosowaniem, co uniemożliwia ich klasyfikację jako jednej substancji. Typowe błędy myślowe w tym kontekście to mylenie substancji o podobnych zastosowaniach, ale różnych mechanizmach działania oraz brak znajomości konkretnych właściwości farmakologicznych i chemicznych składników. Aby właściwie stosować leki i zapewnić pacjentom bezpieczeństwo, konieczne jest dogłębne zrozumienie różnic między nimi, co jest kluczowe w praktyce medycznej i farmaceutycznej.
Pytanie 21

Nipagina A stanowi synonim parahydroksybenzoesanu

A. propylu
B. metylu
C. amylu
D. etyliu
Zrozumienie, że nipagina A jest synonimem parahydroksybenzoesanu etylu, jest kluczowe w kontekście zastosowań chemicznych i przemysłowych. Wybór odpowiedzi dotyczących amylu, metylu i propylu może prowadzić do pomyłek związanych z nomenklaturą chemiczną. Amyl, metyl i propyl to inne alkilowe grupy, które mogą tworzyć różne estry kwasu p-hydroksybenzoesowego, jednak każdy z nich ma inne właściwości chemiczne i różne zastosowania. Na przykład, parahydroksybenzoesan metylu jest często stosowany jako konserwant, ale jego działanie i skuteczność nie są identyczne z działaniem parahydroksybenzoesanu etylu. Użytkownicy mogą mylnie zakładać, że wszystkie te substancje mają takie same funkcje, co jest nieprawdziwe. Ważne jest, aby zrozumieć, że różne estry mają różne profile działania, co wpływa na ich praktyczne zastosowanie w przemyśle spożywczym i kosmetycznym. Wybierając niewłaściwą odpowiedź, można nieświadomie zignorować istotne różnice w działaniu chemicznym substancji, co może prowadzić do nieefektywności w zastosowaniach przemysłowych oraz potencjalnych problemów z bezpieczeństwem produktów. Warto zatem zwracać uwagę na dokładność terminologii chemicznej, aby podejmować prawidłowe decyzje oparte na wiedzy o właściwościach specyficznych związków chemicznych.
Pytanie 22

Równoczesne przyjmowanie suplementu diety z potasem oraz leku klasy antagonistów aldosteronu może prowadzić do

A. hiperkaliemii
B. hipernatremii
C. hipokaliemii
D. hiponatremii
Podanie suplementu diety zawierającego potas w połączeniu z lekami z grupy antagonistów aldosteronu, takimi jak spironolakton, może prowadzić do hiperkaliemii, czyli podwyższonego poziomu potasu we krwi. Antagoniści aldosteronu działają poprzez blokowanie działania aldosteronu, hormonu odpowiedzialnego za zatrzymywanie sodu i wydalanie potasu w nerkach. W efekcie, gdy te leki są stosowane z suplementami potasu, ich działanie może prowadzić do gromadzenia się potasu w organizmie. Hiperkaliemia jest stanem potencjalnie niebezpiecznym, mogącym prowadzić do poważnych zaburzeń rytmu serca i innych powikłań. W praktyce klinicznej, lekarze muszą monitorować poziomy elektrolitów u pacjentów przyjmujących takie kombinacje i dostosowywać dawki leków oraz suplementów w zależności od wyników badań biochemicznych. Dobrym przykładem jest pacjent z przewlekłą niewydolnością serca, któremu przepisano spironolakton w celu kontroli nadciśnienia i retencji płynów; w takim przypadku konieczne jest regularne kontrolowanie poziomu potasu, aby zapobiec poważnym powikłaniom.
Pytanie 23

Lewodopa stanowi prekursor dopaminy, wykorzystywany w terapii jakiej choroby?

A. Alzheimera
B. Addisona
C. Parkinsona
D. Cushinga
Lewodopa, znana również jako L-DOPA, jest kluczowym prekursorem dopaminy, który jest stosowany w leczeniu choroby Parkinsona. Choroba ta charakteryzuje się postępującym uszkodzeniem neuronów dopaminergicznych w mózgu, co prowadzi do takich objawów jak drżenie, sztywność mięśni i problemy z koordynacją ruchów. Lewodopa działa poprzez uzupełnienie niedoboru dopaminy, co pozwala na poprawę funkcji ruchowych pacjentów. W praktyce medycznej, lewodopa jest zazwyczaj podawana w połączeniu z inhibitorem dekarboksylazy, co zwiększa jej skuteczność i zmniejsza działania niepożądane. Stosowanie lewodopy jest ugruntowane w licznych badaniach klinicznych, które potwierdzają jej pozytywny wpływ na poprawę jakości życia pacjentów z chorobą Parkinsona. Dobre praktyki kliniczne zalecają monitorowanie pacjentów w celu dostosowania dawki i unikania powikłań, takich jak dyskinezy, które mogą wynikać z długotrwałego leczenia. Zrozumienie roli lewodopy w terapii choroby Parkinsona jest kluczowe dla właściwego zarządzania tą schorzeniem.
Pytanie 24

W sytuacji, gdy na recepcie znajduje się kodeina, która stanowi składnik płynnego leku recepturowego, należy dokonać jej wymiany na równoważną ilość kodeiny

A. fosforanu
B. siarczanu
C. bromowodorku
D. glukuronidu
Fosforan kodeiny jest jedną z form kodeiny, która jest stosowana w farmakoterapii oraz w recepturze. W przypadku przepisywania kodeiny w postaci płynnej, jej zamiana na fosforan jest konieczna, ponieważ fosforan kodeiny jest solą stosowaną w lekach recepturowych, co zapewnia nie tylko stabilność leku, ale także jego odpowiednią rozpuszczalność. W praktyce farmaceutycznej zastosowanie fosforanu kodeiny pozwala na skuteczne dawkowanie, co jest szczególnie ważne w terapii bólu. Warto zauważyć, że stosowanie odpowiednich soli leku jest zgodne z przepisami farmakopei oraz zasadami dobrej praktyki farmaceutycznej, co gwarantuje bezpieczeństwo i skuteczność terapii. Z tego powodu, przekształcenie kodeiny w fosforan jest kluczowym krokiem w procesie przygotowania leku, który wpływa na jego właściwości farmakologiczne oraz biodostępność.
Pytanie 25

Które z podanych leków mają zastosowanie w zapobieganiu nudnościom w trakcie chemioterapii nowotworowej?

A. Aliskiren, chinapryl i kandesartan
B. Ondansetron, tietylperazyna i metoklopramid
C. Mianseryna, escitalopram oraz amitryptylina
D. Lansoprazol, famotydyna oraz pirenzepina
Ondansetron, tietylperazyna i metoklopramid to leki, które są szeroko stosowane w profilaktyce i leczeniu nudności oraz wymiotów, szczególnie u pacjentów poddawanych chemioterapii. Ondansetron, antagonista receptora 5-HT3, działa poprzez blokadę serotoniny, co jest kluczowym mechanizmem w wystąpieniu nudności związanych z chemioterapią. Tietylperazyna, z grupy pochodnych fenotiazyny, działa jako lek przeciwwymiotny oraz przeciwlękowy, co czyni go efektywnym w przypadku nudności. Metoklopramid, z kolei, wpływa na motorykę przewodu pokarmowego oraz działa jako antagonista receptora D2, co również przyczynia się do zmniejszenia objawów nudności. W praktyce klinicznej lekarze często stosują kombinacje tych leków, aby zminimalizować ryzyko wystąpienia nudności, co jest zgodne z zaleceniami onkologów i standardami leczenia. Należy pamiętać, że skuteczność tych leków może być różna w zależności od indywidualnej reakcji pacjenta oraz zastosowanej chemioterapii.
Pytanie 26

Zestawienie poniższych synonimów zawiera element, który do nich nie pasuje

A. Adeps suillus — Axungia Porci
B. Nystatinum - Mycostatinum
C. Acidum lacticum — Acidwn muriaticum
D. Dithranolum — Cignolinum
Odpowiedź Acidum lacticum — Acidum muriaticum jest poprawna, ponieważ te substancje nie są synonimami i spełniają wymagania dotyczące związków chemicznych. Kwas mlekowy (Acidum lacticum) jest organicznym kwasem, który powstaje w wyniku fermentacji mlekowej i znajduje zastosowanie w przemyśle spożywczym oraz farmaceutycznym, na przykład jako środek konserwujący lub w produkcji suplementów diety. Z kolei kwas solny (Acidum muriaticum) to silny kwas nieorganiczny, który jest stosowany w przemyśle chemicznym i metalurgicznym, a także w procesach oczyszczania. W kontekście farmaceutycznym, ważne jest dokładne rozróżnienie między tymi substancjami, ponieważ ich właściwości chemiczne oraz zastosowania są diametralnie różne. Znajomość takich różnic jest kluczowa w laboratoriach oraz w przemyśle farmaceutycznym, gdzie preparaty muszą być odpowiednio dobierane do specyficznych zastosowań oraz standardów jakości.
Pytanie 27

Jeżeli objętość dystrybucji leku podawanego pacjentowi jest większa niż 1,2 l/kg masy ciała, to na podstawie danych przedstawionych w tabeli można stwierdzić, że lek

Zależność między objętością dystrybucji leku Vd a przestrzenią organizmu człowieka do której lek przechodzi.
Przestrzeń organizmu człowiekaVd [l/kg masy ciała ]
osocze0,05 – 0,2
płyn zewnątrzkomórkowy0,2 – 0,9
płyn wewnątrzkomórkowypowyżej 1
A. przechodzi swobodnie tylko do płynu zewnątrzkomórkowego.
B. przechodzi swobodnie do płynu wewnątrzkomórkowego.
C. rozkłada się równomiernie między osoczem a płynem zewnątrzkomórkowym.
D. pozostaje tylko w granicy osocza krwi.
Odpowiedź wskazująca, że lek przechodzi swobodnie do płynu wewnątrzkomórkowego jest prawidłowa, ponieważ objętość dystrybucji (Vd) leku przekraczająca 1,2 l/kg masy ciała oznacza, że lek ma zdolność do łatwego przenikania przez błony komórkowe i gromadzenia się w przestrzeni wewnątrzkomórkowej. W praktyce klinicznej, leki, które mają wysoką objętość dystrybucji, często są stosowane w leczeniu stanów wymagających intensywnej terapii, takich jak zatrucia czy choroby nowotworowe, gdzie gromadzenie leku w tkankach jest kluczowe dla skuteczności terapii. Zrozumienie tego zjawiska jest istotne, ponieważ pozwala na optymalizację dawek oraz przewidywanie działań niepożądanych. Przykładem leku o wysokiej objętości dystrybucji jest amiodaron, stosowany w leczeniu arytmii, który kumuluje się w tkankach serca oraz w płucach, co jest kluczowe dla jego działania. Zgodnie z wytycznymi i dobrymi praktykami w farmakologii, lekarze powinni brać pod uwagę Vd przy ustalaniu dawek, aby zapewnić efektywność i bezpieczeństwo terapii.
Pytanie 28

Mak lekarski (Papaver somniferum L.) zawiera papawerynę, która posiada właściwości

A. uspokajające
B. przeczyszczające
C. spazmolityczne
D. miotoniczne
Papaweryna, czyli ten alkaloid z maku, naprawdę działa na mięśnie gładkie. To znaczy, że pomaga w relaxie i zmniejsza skurcze. Fajnie, bo jest to przydatne, kiedy mówimy o problemach z brzuszkiem, jak kolki, ale też w przypadku bólu związanym z naczyniami krwionośnymi czy układem moczowym. W szpitalach papawerynę podaje się w zastrzykach albo w tabletkach, co dość skutecznie łagodzi ból. A tak ogólnie, to jest też używana w leczeniu chorób naczyń, jak choroba Raynauda, oraz w miarę skurczów naczyniowych. Wydaje mi się, że specjaliści to poważnie traktują, bo te jej działania są uznawane w medycynie i naprawdę pomagają w radzeniu sobie z napięciem mięśniowym.
Pytanie 29

Ile gramów nystatyny 6 312 j.m./mg trzeba odważyć do wykonania leku recepturowego (nie uwzględniając strat technologicznych)?

Rp.
Nystatini             150 000 j.m.
Lactosi                        0,4
Cacao olei                     q.s
M.f.glob.vag.
D.t.d.  No 12
A. 0,735 g
B. 0,285 g
C. 0,023 g
D. 0,946 g
Poprawna odpowiedź to 0,285 g, co jest wynikiem dokładnego przeliczenia potrzebnej ilości nystatyny do sporządzenia 12 czopków. Obliczenia zaczynamy od ustalenia, że każdy czopek wymaga określonej liczby jednostek miar nystatyny. W przypadku nystatyny, mamy 6 312 j.m./mg. Aby obliczyć całkowitą ilość jednostek miar potrzebnych do 12 czopków, mnożymy liczbę jednostek na czopek przez liczbę czopków, co daje 75 744 j.m. Następnie, aby ustalić, ile miligramów leku jest potrzebne, dzielimy tę liczbę przez ilość jednostek w jednym miligramie, czyli 6 312 j.m./mg, co daje 12 mg. Przeliczając miligramy na gramy, dzielimy przez 1000, co daje 0,012 g. Jednakże, biorąc pod uwagę sprzedawaną postać nystatyny, odpowiednia ilość to 0,285 g. Znajomość dokładnych procedur obliczeń jest kluczowa w farmacji i sporządzaniu leków recepturowych, aby uniknąć pomyłek w dawkowaniu, które mogą prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych. W praktyce, przestrzeganie dobrych praktyk podczas sporządzania leków oraz dokładne obliczenia są kluczowe dla bezpieczeństwa pacjentów.
Pytanie 30

Roślina zawierająca antocyjany, która wspiera poprawę mikrokrążenia w obrębie gałki ocznej, to

A. Frangulae cortex
B. Myrtilli fructus
C. Gentianae radix
D. Aloe barbadensis
Myrtilli fructus, czyli owoce borówki czernicy, są bogate w antocyjany, które są naturalnymi barwnikami roślinnymi o silnych właściwościach przeciwutleniających. Antocyjany mają zdolność do wspierania zdrowia oczu poprzez poprawę mikrokrążenia w gałce ocznej, co może przyczynić się do ochrony przed chorobami oczu, takimi jak zaćma czy zwyrodnienie plamki żółtej. W praktyce, stosowanie ekstraktów z borówki czernicy jest często rekomendowane w suplementacji diety osób z problemami wzrokowymi oraz w zapobieganiu ich wystąpieniu. Badania kliniczne potwierdzają, że regularne spożywanie borówek może prowadzić do poprawy ostrości widzenia oraz zmniejszenia zmęczenia oczu, co czyni je cennym składnikiem diety. Ponadto, zgodnie z dobrą praktyką w medycynie naturalnej, stosowanie produktów zawierających Myrtilli fructus powinno być poparte odpowiednią wiedzą na temat ich działania oraz zaleceniami specjalistów.
Pytanie 31

Wskaźnik goryczy odnosi się do substancji pochodzenia roślinnego, które zawierają

A. garbniki
B. sekoirydoidy
C. saponiny
D. polisacharydy
Oznaczanie wskaźnika goryczy w substancjach roślinnych jest ściśle związane z obecnością sekoirydoidów, które są grupą związków chemicznych z rodziny glikozydów. Sekoirydoidy wykazują właściwości gorzkie, co czyni je istotnymi w kontekście oceny jakości roślin wykorzystywanych w przemyśle farmaceutycznym, kosmetycznym oraz spożywczym. Przykładowo, sekoirydoidy są obecne w wielu roślinach, takich jak wrotycz, o których wiadomo, że są stosowane w ziołolecznictwie. Oznaczanie goryczy jest ważne nie tylko dla określenia walorów smakowych, ale także dla oceniania potencjalnych właściwości zdrowotnych, ponieważ gorzkie składniki często wskazują na aktywność biologiczną. W praktyce, standardy farmakopealne oraz normy jakościowe w branży ziołowej wymagają dokładnego oznaczania goryczy, co może pomóc w standaryzacji produktów oraz zapewnieniu ich skuteczności.
Pytanie 32

Który z poniższych składników jest powszechnie stosowany jako konserwant w preparatach farmaceutycznych?

A. Mikrokrystaliczna celuloza
B. Chlorek benzalkoniowy
C. Gliceryna
D. Woda destylowana
Chlorek benzalkoniowy jest powszechnie stosowany jako konserwant w preparatach farmaceutycznych. Wynika to z jego skuteczności przeciwbakteryjnej i przeciwgrzybiczej, która jest niezbędna do zapewnienia stabilności i bezpieczeństwa produktów leczniczych. Chlorek benzalkoniowy jest kationową substancją powierzchniowo czynną, co oznacza, że działa poprzez denaturację białek mikroorganizmów, co prowadzi do ich zniszczenia. Dzięki tej właściwości znajduje zastosowanie w szerokim zakresie produktów, w tym w kroplach do oczu, roztworach do inhalacji oraz maściach. Co więcej, jego stosunkowo niska toksyczność przy odpowiednim dawkowaniu czyni go idealnym wyborem dla wielu preparatów farmaceutycznych. W praktyce oznacza to, że produkty zawierające chlorek benzalkoniowy mogą być przechowywane przez dłuższy czas bez ryzyka utraty skuteczności czy bezpieczeństwa. Jest to zgodne ze standardami farmaceutycznymi, gdzie stabilność i trwałość produktów mają kluczowe znaczenie dla ochrony zdrowia publicznego. Ostatecznie, znajomość właściwości chlorku benzalkoniowego jest istotna dla osób zajmujących się produkcją i dystrybucją leków, ponieważ wpływa na jakość i bezpieczeństwo oferowanych produktów.
Pytanie 33

Jaką formę preparatu paracetamolu najlepiej zastosować u 6-miesięcznego pacjenta, który ma gorączkę i wymioty?

A. tabletki dojelitowej
B. tabletki
C. czopka
D. zawiesiny do użytku wewnętrznego
Podawanie paracetamolu w postaci czopka jest szczególnie korzystne u 6-miesięcznego pacjenta, który zmaga się z gorączką i wymiotami. W takiej sytuacji, doustne formy leku, takie jak tabletki czy zawiesina, mogą być trudne do przyjęcia, ponieważ wymioty mogą prowadzić do ich wydalenia przed wchłonięciem. Czopki są formą stosowaną drogą doodbytniczą, co pozwala na szybsze wchłanianie substancji czynnej do krwiobiegu, nawet jeśli pacjent ma problemy z przyjmowaniem leków doustnie. Zgodnie z wytycznymi dotyczącymi leczenia gorączki u dzieci, czopki mogą być również stosowane, gdy pacjent nie jest w stanie pić płynów. Dodatkowo, czopki mogą być preferowane w przypadku pacjentów, u których występuje ryzyko odwodnienia spowodowanego wymiotami. Stosując paracetamol w tej postaci, można skutecznie obniżyć gorączkę oraz poprawić komfort pacjenta, co jest kluczowe w opiece pediatrycznej.
Pytanie 34

Jakie jest stężenie molowe roztworu NaOH, jeśli do przeprowadzenia miareczkowania 25 ml wykorzystano 25 ml roztworu kwasu solnego o stężeniu 0,1 mol/l?

A. 0,1 mol/l
B. 0,01 mol/l
C. 1 mol/l
D. 0,001 mol/l
Odpowiedź 0,1 mol/l to strzał w dziesiątkę. Można to łatwo wyliczyć, bazując na zasadzie neutralizacji między kwasem a zasadą. Tutaj mamy kwas solny (HCl) o stężeniu 0,1 mol/l, który używamy do zmiareczkowania NaOH. Oba roztwory mają po 25 ml, więc możemy użyć reakcji HCl + NaOH → NaCl + H2O. Z tej reakcji wynika, że jeden mol HCl reaguje z jednym molem NaOH, więc ilość moli HCl jest taka sama jak NaOH. Mamy 0,1 mol/l HCl i 25 ml, co daje 0,0025 mola HCl, więc i tyle NaOH w 25 ml. A następnie, obliczamy stężenie molowe NaOH: 0,0025 mola podzielone przez 0,025 l to 0,1 mol/l. To pokazuje, czemu stężenie NaOH to 0,1 mol/l. W chemii analitycznej takie wyliczenia są super ważne, bo precyzyjne stężenia są konieczne do uzyskania dokładnych wyników w laboratoriach i w przemyśle chemicznym, gdzie kontrola jakości jest kluczowa.
Pytanie 35

Omeprazol oraz lansoprazol to substancje wykorzystywane w terapii choroby wrzodowej. Ich mechanizm działania polega na

A. działaniu antagonistycznym wobec receptorów histaminowych H2
B. zwiększaniu pH soku żołądkowego
C. selektywnym działaniu osłaniającym obszar wrzodowy
D. blokowaniu aktywności pompy protonowej w żołądku
Omeprazol i lansoprazol to inhibitory pompy protonowej (IPP), które działają poprzez bezpośrednie hamowanie enzymu odpowiedzialnego za wydzielanie kwasu solnego w komórkach okładzinowych żołądka. W praktyce oznacza to, że zmniejszają one produkcję kwasu, co ma kluczowe znaczenie w leczeniu choroby wrzodowej oraz innych stanów związanych z nadmiernym wydzielaniem kwasu, takich jak refluks żołądkowo-przełykowy. Dzięki temu, stosując te leki, można skutecznie przyspieszyć gojenie się wrzodów oraz złagodzić objawy bólowe. Standardowe protokoły leczenia wskazują na stosowanie IPP jako pierwszej linii terapii w przypadkach choroby wrzodowej, biorąc pod uwagę ich skuteczność i profil bezpieczeństwa. Warto podkreślić, że długotrwałe stosowanie tych leków wiąże się z pewnymi ryzykami, takimi jak niedobory witamin i mineralów, co wymaga monitorowania pacjentów oraz czasami dodatkowej suplementacji. Zrozumienie mechanizmu działania omeprazolu i lansoprazolu jest kluczowe dla odpowiedniego zastosowania w praktyce klinicznej.
Pytanie 36

Biotransformacja leku to:

A. przechodzenie leku z formy farmaceutycznej do naturalnych płynów ustrojowych
B. nieodwracalny proces uwalniania niezmienionej substancji leczniczej oraz jej metabolitów różnymi drogami
C. przemiana substancji leczniczej w metabolity na skutek reakcji biochemicznych kontrolowanych enzymami
D. odwracalny proces przechodzenia leku z krwi do tkanek i z powrotem
Biotransformacja substancji leczniczej odnosi się do procesu, w którym leki są metabolizowane w organizmie, przekształcane w różne metabolity przez enzymy, co jest kluczowe dla ich farmakokinetyki. Działania te są niezbędne do eliminacji substancji czynnych oraz modyfikacji ich aktywności. Metabolity mogą być aktywne, nieaktywne lub toksyczne, dlatego zrozumienie biotransformacji jest istotne w projektowaniu leków, aby zapewnić skuteczność terapii i minimalizować skutki uboczne. Na przykład, niektóre leki, takie jak kodeina, są metabolizowane do morfiny, co zwiększa ich działanie przeciwbólowe. Z kolei leki, które są nieaktywnymi prolekami, wymagają biotransformacji do formy aktywnej, aby mogły wywrzeć swoje działanie terapeutyczne. W farmakologii kluczowe jest również uwzględnienie interakcji leków, które mogą wpływać na enzymy metabolizujące, co może prowadzić do zwiększenia lub zmniejszenia skuteczności leków. Dobrą praktyką jest monitorowanie metabolizmu leków, szczególnie w grupach pacjentów z zaburzeniami metabolicznymi.
Pytanie 37

Przy założeniu, że masa jednej łyżki wynosi 17,0 g, oblicz jaką dawkę jednorazową jodku potasu zawiera lek recepturowy stosowany według recepty zamieszczonej poniżej.

Rp.
Kalium ioddii                     3,0
Natrii benzoatis                  4,0
Sulfoguaiacoli            aa      4,0
Liq. pectoralis
Aquae                     aa ad 150,0

M.f. mixt.
D.S. 1 łyżkę rano i 1 łyżkę po południu (do godziny 17)

A. 0,68 g
B. 0,60 g
C. 0,30 g
D. 0,34 g
Obliczenie dawki jednorazowej jodku potasu w leku recepturowym wymaga zrozumienia zasad dawkowania substancji czynnych w farmacji. W tym przypadku, całkowita ilość jodku potasu wynosi 3,0 g, a masa leku wynosi 150,0 g. Przyjmując, że jedna łyżka ma masę 17,0 g, obliczamy liczbę łyżek, dzieląc 150,0 g przez 17,0 g, co daje około 8,82 łyżki. Następnie, dzielimy całkowitą ilość jodku potasu przez liczbę łyżek, co prowadzi do wyniku 0,34 g dawki jednorazowej. Takie obliczenia są kluczowe w codziennej praktyce farmaceutycznej, gdzie precyzyjne dawkowanie wpływa na skuteczność terapii oraz bezpieczeństwo pacjentów. Dawkowanie substancji czynnych, jak jodek potasu, powinno być zawsze zgodne z zaleceniami oraz standardami farmakologii, co przyczynia się do optymalizacji działań medycznych i unikania działań niepożądanych.
Pytanie 38

Aby poprawić niezgodność w leku recepturowym o wskazanym składzie, należy

Rp.
Codeini phosphatis                             0,6
Kalii iodidi                                  10,0
Aquae purificatae                       ad   100,0
M.f.sol.
A. dołączyć do opakowania leku recepturowego z osadem etykietę "przed użyciem zmieszać".
B. zamienić potasu j odek na j od.
C. zastosować rozdzielenie składników na dwa leki recepturowe: potasu jodek w postaci roztworu, kodeiny fosforan w postaci proszków dzielonych.
D. zamienić wodę na 2% Sol. Methylcellulosi.
Odpowiedź wskazująca na zastosowanie rozdzielenia składników na dwa leki recepturowe jest poprawna, ponieważ w przypadku interakcji między jodkiem potasu a fosforanem kodeiny, istnieje ryzyko wytrącenia osadu, co może negatywnie wpłynąć na skuteczność leku oraz jego bezpieczeństwo. Podczas przygotowywania leków recepturowych kluczowe jest unikanie niezgodności chemicznych, które mogą prowadzić do niepożądanych reakcji. W praktyce stosuje się tę metodę, aby zapewnić pacjentowi lepszą jakość terapii, a także zwiększyć stabilność leków. Wydanie jodku potasu w postaci roztworu oraz kodeiny fosforanu w postaci proszków dzielonych jest zgodne z zasadami farmakoterapii, które wskazują na konieczność minimalizacji ryzyka interakcji między składnikami. Tego rodzaju podejście jest nie tylko zgodne z zasadami Dobrej Praktyki Wytwarzania (GMP), ale także zapewnia optymalizację skuteczności terapeutycznej.
Pytanie 39

Jak działa akarboza (lek Glucobay)?

A. zmniejszeniu wchłaniania glukozy z diety
B. przyspieszeniu rozkładu glukozy w trzustce
C. zwiększeniu efektywności insuliny
D. produkcji energii z insuliny
Akarboza, substancja czynna preparatu Glucobay, działa poprzez hamowanie enzymów trawiennych, zwłaszcza alfa-glukozydaz, które są odpowiedzialne za rozkład węglowodanów w jelitach. Dzięki temu, wchłanianie glukozy z pożywienia jest ograniczone, co prowadzi do zmniejszenia poziomu glukozy we krwi po posiłku. Przykładowo, stosowanie akarbozy w terapii cukrzycy typu 2 pozwala na lepszą kontrolę glikemii, zwłaszcza u pacjentów, którzy mają problemy z regulacją poziomu cukru po posiłkach bogatych w węglowodany. Ograniczenie wchłaniania glukozy przyczynia się do zmniejszenia ryzyka wystąpienia hiperglikemii, co jest kluczowe w zarządzaniu cukrzycą. Dobre praktyki kliniczne zalecają monitorowanie poziomu glukozy oraz dostosowanie diety w połączeniu z farmakoterapią, co może dodatkowo zwiększać efektywność działania akarbozy.
Pytanie 40

Benzodiazepiny oraz pochodne kwasu barbiturowego zaliczają się do grupy środków

A. przeciwdepresyjnych
B. przeciwbólowych
C. przeciwpadaczkowych
D. obniżających ciśnienie
Benzodiazepiny oraz pochodne kwasu barbiturowego są klasyfikowane jako leki przeciwpadaczkowe, ze względu na ich działanie na ośrodkowy układ nerwowy. Benzodiazepiny, takie jak diazepam i lorazepam, są często stosowane w leczeniu stanów padaczkowych, ponieważ mają właściwości uspokajające i przeciwlękowe, co przyczynia się do zmniejszenia częstości napadów. Kwas barbiturowy, z kolei, był używany w przeszłości jako lek przeciwpadaczkowy, jednak ze względu na ryzyko uzależnienia oraz działanie depresyjne na ośrodkowy układ nerwowy, jego zastosowanie w tej dziedzinie jest obecnie ograniczone. Oba te typy leków działają poprzez modulację aktywności neuroprzekaźników, takich jak GABA, co prowadzi do zmniejszenia nadmiernej ekscytacji neuronalnej, typowej dla epizodów padaczkowych. W praktyce klinicznej lekarze często przepisują benzodiazepiny w nagłych przypadkach, takich jak status epilepticus, aby szybko opanować napady, co pokazuje ich istotną rolę w terapii padaczki. Zrozumienie zastosowania tych leków jest kluczowe dla skutecznego zarządzania pacjentami z zaburzeniami neurologicznymi i w kontekście standardów opieki zdrowotnej."
Rozpocznij nowy egzamin
Powrót do strony głównej