Wyniki egzaminu

Informacje o egzaminie:
  • Zawód: Technik farmaceutyczny
  • Kwalifikacja: MED.09 - Sporządzanie i wytwarzanie produktów leczniczych oraz prowadzenie obrotu produktami leczniczymi, wyrobami medycznymi, suplementami diety i środkami spożywczymi specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz innymi produktami dopuszczonymi do obrotu w aptece
  • Data rozpoczęcia: 24 grudnia 2025 09:41
  • Data zakończenia: 24 grudnia 2025 10:18

Egzamin zdany!

Wynik: 31/40 punktów (77,5%)

Wymagane minimum: 20 punktów (50%)

Pochwal się swoim wynikiem!
Szczegółowe wyniki:
Pytanie 1

Zgodnie z przepisami prawa farmaceutycznego, technik farmaceutyczny nie jest uprawniony do samodzielnego

A. wykonywania czynności związanych z wprowadzaniem faktur zakupowych.
B. realizacji recept na substancje narkotyczne.
C. prowadzenia sklepu zielarskiego i medycznego.
D. prowadzenia apteki.
Technik farmaceutyczny nie może samodzielnie realizować recept na leki narkotyczne, ponieważ zgodnie z obowiązującym prawem farmaceutycznym, takie działania mogą podejmować wyłącznie farmaceuci lub aptekarze prowadzący. Realizacja recept na leki narkotyczne wiąże się z dużą odpowiedzialnością i wymaga specjalistycznej wiedzy oraz umiejętności oceny potrzeb pacjenta, co jest regulowane przez przepisy prawa. W praktyce oznacza to, że technik farmaceutyczny, pomimo posiadanych kwalifikacji, nie ma uprawnień do podejmowania decyzji dotyczących wydania tych leków w aptece. Zamiast tego, jego rola obejmuje wsparcie farmaceuty w procesach związanych z obiegiem dokumentacji, przygotowaniem leków oraz zapewnieniem odpowiednich warunków do ich przechowywania. Tego rodzaju podział obowiązków jest kluczowy dla zapewnienia bezpieczeństwa pacjentów oraz przestrzegania standardów jakości w obrocie farmaceutycznym.

Pytanie 2

Skrót "ppt." w recepturze wskazuje, że do przygotowania leku recepturowego należy zastosować surowiec

A. uzyskanego na drodze strącania
B. w formie grubokrystalicznej
C. uzyskanego przez rozdrobnienie
D. w formie sproszkowanej
Skrót "ppt." w kontekście recepty oznacza, że surowiec powinien być uzyskany na drodze strącania. Strącanie jest procesem fizykochemicznym, w którym substancje są oddzielane z roztworu poprzez dodanie odpowiedniego odczynnika lub przez zmianę warunków, co prowadzi do wytrącenia osadu. Przykładem może być przygotowanie roztworu soli, w którym dodanie kwasu do zasady wytrąca sól. W praktyce farmaceutycznej, stosowanie surowców uzyskanych tą metodą zapewnia wysoką czystość i precyzję w składzie leku recepturowego, co jest kluczowe dla zapewnienia jego skuteczności i bezpieczeństwa. Strącanie jest często preferowaną metodą w produkcji substancji czynnych, ponieważ pozwala na dokładne kontrolowanie jakości końcowego produktu. Zgodnie z obowiązującymi standardami, w tym Farmakopei, surowce powinny spełniać określone normy czystości oraz parametrów technicznych, co można osiągnąć poprzez odpowiednie metody izolacji i obróbki chemicznej.

Pytanie 3

Zgodnie z obowiązującymi regulacjami, farmaceuta nie powinien przygotowywać leku recepturowego, który zawiera

A. chlorowodorek papaweryny
B. sodowy fenobarbital
C. kodeiny fosforan
D. chlorowodorek efedryny
Kodeiny fosforan jest substancją klasyfikowaną jako opioid, co oznacza, że ma potencjał do nadużywania oraz działania uzależniającego. Zgodnie z przepisami prawa farmaceutycznego, technik farmaceutyczny nie jest uprawniony do sporządzania leków recepturowych zawierających substancje kontrolowane, takie jak kodeina, bez odpowiedniego nadzoru oraz w sposób niezgodny z wytycznymi. Efektywnym przykładem zastosowania kodeiny jest leczenie silnego bólu lub kaszlu, jednak jej przygotowanie wymaga ściśle określonych procedur oraz dokumentacji. W Polsce przepisy dotyczące substancji kontrolowanych są regulowane przez ustawę o przeciwdziałaniu narkomanii oraz rozporządzenia Ministra Zdrowia. W związku z tym, technik farmaceutyczny powinien być dobrze zaznajomiony z regulacjami oraz standardami, aby zapewnić bezpieczeństwo pacjentów oraz zgodność z przepisami. Dlatego, sporządzanie leku zawierającego kodeiny fosforan jest zarezerwowane dla farmaceutów, którzy mają odpowiednią wiedzę, by ocenić ryzyko oraz skutki uboczne takie jak depresja oddechowa czy interakcje z innymi lekami.

Pytanie 4

Z jakich sekcji FP VI należy skorzystać, aby przygotować "3% Sol. Acidi borici 100,0"?

A. "Metody badania" oraz "Tabele"
B. "Wskazówki ogólne" oraz "Monografie szczegółowe substancji chemicznych i ich preparatów"
C. "Metody Badania" oraz "Monografie szczegółowe preparatów galenowych"
D. "Wskazówki ogólne" oraz "Monografie szczegółowe substancji pomocniczych"
Wybór odpowiedzi "Wskazówki ogólne" i "Monografie szczegółowe substancji chemicznych i ich preparatów" jest właściwy, ponieważ do sporządzenia roztworu kwasu borowego w stężeniu 3% wymagana jest znajomość zarówno ogólnych zasad przygotowywania roztworów, jak i specyfikacji dotyczących samej substancji chemicznej. Wskazówki ogólne zawierają kluczowe informacje dotyczące bezpieczeństwa, metod przygotowania oraz standardów jakości, co jest niezbędne w każdym procesie chemicznym. Z kolei monografie szczegółowe substancji chemicznych dostarczają szczegółowych danych o właściwościach kwasu borowego, jego stosowaniu w medycynie, farmacji oraz przemyśle, co jest istotne dla zapewnienia odpowiednich parametrów końcowego preparatu. Dobre praktyki branżowe kładą nacisk na rzetelne i zgodne z normami wykonywanie roztworów, co jest istotne w kontekście ich stosowania w farmacji czy medycynie. Przykładem zastosowania jest przygotowanie roztworu do dezynfekcji lub jako składnik preparatów o działaniu antyseptycznym.

Pytanie 5

Ile kodeiny fosforanu przyjmuje pacjent w ciągu dnia, spożywając lek sporządzony zgodnie z poniższą receptą?

Rp.
Decocti Valerianae radicis     10,0/180,0
Codeini phosphatis              0,5
Natrii bromidi                  3,5
Visci albi intracti            16,0
Aquae                         100,0
M.f.mixt.
D.S. 3 x dziennie łyżeczkę (5,0 g)
A. 0,042 g
B. 0,500 g
C. 0,075 g
D. 0,025 g
Odpowiedź 0,025 g jest prawidłowa, ponieważ obliczenia dotyczące dawkowania kodeiny fosforanu powinny opierać się na dokładnych proporcjach zawartych w recepturze. W praktyce farmaceutycznej, dla uzyskania poprawnego dawkowania, istotne jest przeliczenie ilości substancji czynnej na jednostki miary stosowane w medycynie. Kodeina, będąca opiatem stosowanym w łagodzeniu bólu oraz w terapii kaszlu, musi być podawana w ściśle określonych dawkach, aby zminimalizować ryzyko działań niepożądanych oraz uzależnienia. Standardowe dawkowanie kodeiny dla dorosłych często nie przekracza 60 mg na dawkę, co przekłada się na około 0,025 g na dobę w przypadku wielokrotnego stosowania. Dlatego, jeśli pacjent stosuje lek zgodnie z zaleceniem, to podana przez niego ilość jest zgodna z wytycznymi. Ponadto, ważne jest, aby zawsze przestrzegać zaleceń lekarza oraz farmaceuty, a także monitorować reakcje organizmu na leki, co jest kluczowe w terapii farmakologicznej.

Pytanie 6

Przepuszczanie cieczy przez materiał o luźnej strukturze, np. watę lub płótno, to

A. cedzenie
B. sedymentacja
C. sączenie
D. ekstrakcja
Cedzenie to proces, w którym roztwór przechodzi przez materiał porowaty, taki jak tkanina o luźnej strukturze, co pozwala na oddzielenie ciał stałych od cieczy. W praktyce jest to technika szeroko stosowana w laboratoriach chemicznych, gastronomii oraz przemysłach spożywczym i farmaceutycznym. Na przykład, podczas przygotowywania soków owocowych, owoce są miażdżone, a następnie masa jest cedzona przez sito lub gazę, co pozwala na uzyskanie klarownego płynu. W kontekście standardów laboratoryjnych, cedzenie jest również kluczowym etapem w analizie próbek, gdzie odseparowanie osadu od cieczy umożliwia dalsze badania chemiczne. Ponadto, technika ta jest często wykorzystywana w procesach filtracji, gdzie stosuje się odpowiednie materiały filtracyjne, aby uzyskać pożądany stopień czystości roztworu. Cedzenie, w odróżnieniu od innych metod, takich jak sączenie czy sedymentacja, koncentruje się na mechanicznym oddzieleniu faz, co czyni je bardziej efektywnym w wielu zastosowaniach przemysłowych.

Pytanie 7

W aptece, podczas realizacji recept, kluczowe jest posiadanie:

A. Czasopismo farmaceutyczne
B. Bez recepty (magazyn współpracujący z polską grupą farmaceutyczną)
C. Spis leków objętych refundacją
D. Preparat ziołowy (Herbapol)
Wykaz leków refundowanych jest kluczowym narzędziem w pracy farmaceutycznej, szczególnie przy wydawaniu leków na receptę. Zawiera informacje o lekach, które są objęte refundacją przez Narodowy Fundusz Zdrowia, co jest istotne zarówno dla pacjentów, jak i farmaceutów. Znajomość tego wykazu pozwala farmaceutom na prawidłowe informowanie pacjentów o dostępnych opcjach leczenia oraz ich kosztach. Przykładowo, jeśli pacjent przynosi receptę na lek, który znajduje się w wykazie, farmaceuta może go wypisać po odpowiedniej weryfikacji, co nie tylko przyspiesza proces, ale również eliminuje błędy związane z niewłaściwym wydawaniem leków. Standardy dobrej praktyki w aptece nakładają na farmaceutów obowiązek posiadania aktualnej wiedzy na temat leków refundowanych, aby móc skutecznie doradzać pacjentom i wykonywać swoje obowiązki z należytą starannością.

Pytanie 8

Ile jodu potrzeba do przygotowania 250,0 g Płynu Lugola według przepisu farmakopealnego?

IODI SOLUTIO AQUOSA

PRZYGOTOWANIE
Kalii iodidum      2,0
Iodum              1,0
Aqua purificata   97,0
A. 0,97 g
B. 2,58 g
C. 2,50 g
D. 1,00 g
Odpowiedź 2,50 g jest poprawna, ponieważ wynika z zastosowania proporcji w przygotowaniu Płynu Lugola. W standardowych praktykach farmakopealnych na 100 g tego płynu przypada 1 g jodu, co oznacza, że w 250 g płynu potrzebujemy pięciokrotnie więcej jodu. Obliczenia opierają się na prostym przeliczeniu: 1 g jodu na 100 g płynu, co skalujemy do 250 g, uzyskując 2,50 g jodu. Przygotowywanie Płynu Lugola z właściwą ilością jodu jest kluczowe w farmacji, ponieważ nieprawidłowe proporcje mogą wpływać na skuteczność terapeutyczną oraz bezpieczeństwo stosowania. Zastosowanie tego rozwiązania jest powszechne w farmacji i medycynie, gdzie precyzyjne formuły są niezbędne dla zachowania jakości. Dodatkowo, znajomość takich proporcji jest istotna także w kontekście produkcji i kontroli jakości leków.

Pytanie 9

W jakiej formie stosuje się metamizol sodowy?

A. w postaci tabletek, roztworu do wstrzykiwań
B. w maściach, nanokapsułkach
C. jako aerozol do inhalacji, czopki
D. w insertach, kapsułkach
Metamizol sodowy, znany również jako pyralgina, jest lekiem o działaniu przeciwbólowym, przeciwgorączkowym i przeciwzapalnym. Stosuje się go w postaci tabletek oraz roztworów do wstrzykiwań, co pozwala na elastyczne dopasowanie formy podania do potrzeb pacjenta. Tabletki są najczęściej stosowane w leczeniu bólu o umiarkowanym natężeniu oraz w wysokiej gorączce, gdy inne leki nie przynoszą ulgi. Roztwór do wstrzykiwań jest z kolei używany w sytuacjach wymagających szybkiego działania leku, np. w przypadku silnego bólu lub w warunkach szpitalnych, gdzie lek podawany jest dożylnie. Dodatkowo, metamizol sodowy cechuje się stosunkowo niskim ryzykiem działań niepożądanych w porównaniu do innych leków przeciwbólowych, co czyni go bezpiecznym wyborem w wielu klinicznych przypadkach. Warto również zaznaczyć, że zgodnie z aktualnymi standardami leczenia, stosowanie metamizolu powinno być ściśle kontrolowane i ograniczone do określonych wskazań, aby uniknąć potencjalnych zagrożeń zdrowotnych.

Pytanie 10

Jaką ilość wody utlenionej można uzyskać z 100,0 g Hydrogenii peroxidi o stężeniu 30%?

A. 1000,0 g
B. 300,0 g
C. 30,0 g
D. 100,0 g
Odpowiedź 1000,0 g jest poprawna, ponieważ odnosi się do ilości wody utlenionej, którą można otrzymać z 100,0 g 30% roztworu nadtlenku wodoru (Hydrogenii peroxidi). Nadtlenek wodoru w stężeniu 30% oznacza, że 30 g substancji czynnej jest obecne w 100 g roztworu. Z tego wynika, że w 100,0 g roztworu 30% znajduje się 30 g H2O2. Aby obliczyć, ile wody utlenionej możemy uzyskać, musimy zrozumieć, że H2O2 ma masę molową wynoszącą 34,01 g/mol. Zatem 30 g H2O2 to 0,882 moli nadtlenku wodoru. Przy założeniu, że nie ma strat w procesie, można z tego uzyskać 1000 g 30% roztworu H2O2, co jest równowartością 300 g H2O2. Ta wiedza jest przydatna w wielu branżach, w tym w chemii przemysłowej, gdzie H2O2 jest używany jako środek utleniający, w procesach dezynfekcji oraz w produkcji chemikaliów. Przykładowo, w laboratoriach często wykorzystuje się stężony nadtlenek wodoru do syntez chemicznych oraz jako środek wybielający.

Pytanie 11

Jaką metodę należy zastosować, aby przygotować odwar z roślinnych surowców?

A. Podgrzewanie przez 30 minut na łaźni wodnej o temperaturze 45 °C
B. Zalanie wodą o temperaturze pokojowej i pozostawienie na 30 minut
C. Podgrzewanie odpowiedniej ilości surowca z wodą przez 30 minut w temperaturze 90 °C
D. Podgrzewanie surowca z wodą przez 20 minut w temperaturze 70 °C
Ogrzewanie odpowiedniej ilości surowca roślinnego z wodą przez 30 minut w temperaturze 90 °C jest kluczowym procesem w uzyskiwaniu odwaru. W tej metodzie, wysoka temperatura pozwala na efektywne wydobycie substancji czynnych z roślin, co jest istotne dla zachowania ich właściwości terapeutycznych. W praktyce, odwar jest często stosowany w ziołolecznictwie, gdzie precyzyjne przygotowanie ma bezpośredni wpływ na jakość i skuteczność preparatów. Odpowiednia temperatura i czas ekstrakcji pomagają w uwolnieniu składników, takich jak flawonoidy, alkaloidy czy garbniki, które mają potwierdzone działanie zdrowotne. Warto pamiętać, że stosowanie takiej metody powinno być zgodne z zasadami sztuki zielarskiej oraz z normami dotyczącymi bezpieczeństwa i jakości wyrobów zielarskich. W praktyce, często stosuje się ją w przemyśle farmaceutycznym oraz kosmetycznym, gdzie wysokiej jakości ekstrakty roślinne są kluczowe.

Pytanie 12

Przy wydawaniu z apteki Glibenese GITS (glipizyd) tabletek o przedłużonym uwalnianiu, należy zawsze poinformować pacjenta

A. o możliwości rozpuszczenia tabletki przed zażyciem
B. o możliwości rozgryzienia i przeżucia tabletki
C. o konieczności połknięcia tabletki w całości
D. o konieczności podzielenia tabletki
Połknięcie tabletki Glibenese GITS w całości jest kluczowe dla zapewnienia prawidłowego działania leku. Tabletki o przedłużonym uwalnianiu, takie jak glipizyd, są zaprojektowane w taki sposób, aby uwalniać substancję czynną w kontrolowany sposób przez dłuższy czas. Gdy tabletka jest rozgryzana, przeżuwana lub dzielona, może to prowadzić do szybkiego uwolnienia leku, co zwiększa ryzyko działań niepożądanych oraz zmniejsza skuteczność terapii. Zgodnie z wytycznymi dotyczącymi stosowania leków o przedłużonym uwalnianiu, pacjenci powinni być informowani o tym, że takie preparaty należy przyjmować w całości, aby zapewnić optymalne wchłanianie i skuteczność farmakoterapii. Należy również zwrócić uwagę pacjentów na to, że niektóre leki mogą powodować podrażnienia przewodu pokarmowego, dlatego połknięcie całej tabletki z odpowiednią ilością wody może zminimalizować te ryzyka. W praktyce klinicznej istotne jest, aby farmaceuci i lekarze edukowali pacjentów o prawidłowym sposobie przyjmowania leków, aby zwiększyć ich bezpieczeństwo oraz skuteczność działania.

Pytanie 13

Syrop prosty - Sirupus simplex (Fp VI), który stanowi stężony roztwór sacharozy w wodzie, zawiera następujące składniki:
- Saccharum 64,0 g
- Aqua purificata 36,0 g
Jaką ilość składnika należy zastosować do przygotowania 75,0 g tego syropu?

A. 16,0 g sacharozy
B. 48,0 g sacharozy
C. 32,0 g sacharozy
D. 64,0 g sacharozy
Odpowiedź 48,0 g sacharozy jest prawidłowa, ponieważ syrop prosty (Sirupus simplex) składa się z 64,0 g sacharozy i 36,0 g wody, co daje łącznie 100 g roztworu. Aby obliczyć ilość sacharozy potrzebną do sporządzenia 75,0 g syropu, należy zastosować proporcję. Wzór do obliczeń jest następujący: (64,0 g sacharozy / 100 g syropu) * 75,0 g syropu = 48,0 g sacharozy. Taki syrop prosty jest powszechnie stosowany w farmacji i kulinariach jako środek słodzący, a także w produkcji leków, gdzie jego stabilność i właściwości rozpuszczające są kluczowe. Przygotowanie syropu prostego zgodnie z normami farmakopei zapewnia, że produkt ma odpowiednią jakość oraz konsystencję, co jest istotne dla efektywności farmakologicznej. Warto również zauważyć, że stosowanie syropów prostych w praktyce kulinarnej zwiększa walory smakowe potraw oraz napojów, co czyni je ważnym składnikiem w przemyśle spożywczym.

Pytanie 14

Ichtamol według FP X otrzymuje się

A. przez destylację łupków bitumicznych
B. poprzez nacięcie pnia oraz gałęzi Acacia senegal
C. z nacinanych na gorąco pni Myroxylon balsamum
D. z świeżych wątrób wątłusza
Ichtamol, znany również jako amoniak węgla, jest substancją organiczną pozyskiwaną z łupków bitumicznych poprzez proces destylacji. Taki proces pozwala na oddzielenie cennych frakcji ropopochodnych, które mają zastosowanie w medycynie oraz kosmetyce. Ichtamol jest szeroko stosowany w dermatologii ze względu na swoje właściwości przeciwzapalne, przeciwbakteryjne oraz keratolityczne. W praktyce klinicznej, może być stosowany w leczeniu trądziku, egzemy oraz łuszczycy. Jako składnik mazideł, pomaga w oczyszczaniu i regeneracji skóry. W branży produkcyjnej, ichtamol jest również używany w formułacjach kosmetyków, w tym szamponach i maściach. Zgodność z FP X oznacza, że produkty zawierające ichtamol muszą spełniać określone standardy jakości i skuteczności, co jest zgodne z najlepszymi praktykami w farmacji i biotechnologii.

Pytanie 15

Roksytromycyna zawarta w leku RULID klasyfikuje się jako antybiotyk

A. karboksypenicylin
B. makrolidowych
C. cefalosporyn
D. aminoglikozydowych
Wybór odpowiedzi dotyczącej cefalosporyn, karboksypenicylin czy aminoglikozydów jest błędny, ponieważ te grupy antybiotyków mają odmienny mechanizm działania i zastosowanie w terapii. Cefalosporyny, podobnie jak penicyliny, działają na ścianę komórkową bakterii, co czyni je efektywnymi w leczeniu zakażeń wywołanych przez wiele Gram-dodatnich i niektóre Gram-ujemne bakterie. Jednak nie są one skuteczne wobec zakażeń wywołanych przez patogeny, które są wrażliwe na makrolidy. Karboksypenicyliny to kolejna klasa antybiotyków, która jest stosowana głównie w leczeniu zakażeń wywołanych przez szczepy Pseudomonas aeruginosa i niektóre Gram-dodatnie bakterie, ale nie mają one zastosowania w przypadku infekcji, w których skuteczne są antybiotyki makrolidowe. Z kolei aminoglikozydy działają poprzez zakłócanie syntezy białek w bakteriach, ale są one skuteczne głównie wobec bakterii tlenowych i nie są zalecane w przypadku infekcji wywołanych przez beztlenowce, co czyni je mniej uniwersalnymi. Zrozumienie różnic pomiędzy tymi klasami antybiotyków jest kluczowe w praktyce medycznej, aby właściwie dobrać leczenie w zależności od rodzaju zakażenia i wrażliwości patogenów. Właściwe zastosowanie antybiotyków jest nie tylko kwestią skuteczności, ale także unikania rozwoju oporności, co jest jednym z najważniejszych wyzwań współczesnej medycyny.

Pytanie 16

Aby uniknąć niezgodności przy przygotowaniu leku według podanej recepty, należy

Rp.
Targesini                           0,2
Glyceroli                           2,0
0,9% Sol. Natrii chloridi ad       30,0
M.f. guttae rhinologicae
D.S. 3 x dziennie po 2 krople do nosa.
A. zamienić targezynę na protargol.
B. zwiększyć ilość glicerolu.
C. zastąpić roztwór chlorku sodu parafiną ciekłą.
D. zastąpić roztwór chlorku sodu 5% roztworem glukozy.
Zastąpienie roztworu chlorku sodu 5% roztworem glukozy jest kluczową praktyką w farmacji, szczególnie w kontekście sporządzania leków zawierających koloidy, takie jak targezyna. Targezyna, będąca preparatem srebra, jest wrażliwa na działanie elektrolitów, co może prowadzić do koagulacji i utraty jej właściwości terapeutycznych. Roztwór chlorku sodu, będący elektrolitem, może wywołać zjawisko wysolenia, co jest niepożądane w preparacji farmaceutycznej. Roztwór glukozy, jako substancja nieelektrolityczna, nie powoduje takich reakcji, co czyni go bezpiecznym zamiennikiem. W praktyce, przy sporządzaniu leków, należy zawsze brać pod uwagę interakcje składników aktywnych z nośnikami i pomocniczymi substancjami. Standardy jakości w farmacji zalecają dokładne testowanie i kontrolę formulacji, aby zapewnić ich skuteczność oraz bezpieczeństwo stosowania. Właściwe zrozumienie tych aspektów jest fundamentem dla każdej osoby pracującej w dziedzinie farmacji i przygotowującej leki zgodnie z obowiązującymi przepisami.

Pytanie 17

Z wysuszonych liści naparstnicy purpurowej przygotowuje się

A. macerat
B. odwar
C. napar
D. alkoholaturę
Napar jest metodą ekstrakcji substancji czynnych z roślin, w której wykorzystuje się gorącą wodę. W przypadku naparstnicy purpurowej, używa się jej wysuszonych liści, aby uzyskać napar, który jest źródłem glikozydów nasercowych, takich jak digoksyna. Te substancje mają kluczowe znaczenie w leczeniu chorób sercowo-naczyniowych, a ich skuteczność jest ściśle związana z poprawnym przygotowaniem naparu. Proces ten polega na zalaniu liści wrzącą wodą i zaparzeniu ich przez określony czas, co pozwala na maksymalne uwolnienie substancji czynnych. W praktyce, napary stosuje się w medycynie naturalnej oraz w ziołolecznictwie, podkreślając ich terapeutyczne właściwości. Zgodnie z wytycznymi FITO i ETI, odpowiednie przygotowanie naparu jest kluczowe dla uzyskania ich pełnej skuteczności. Warto również wspomnieć, że napar z naparstnicy purpurowej powinien być stosowany wyłącznie pod kontrolą lekarza ze względu na silne działanie substancji czynnych.

Pytanie 18

Gdzie można znaleźć spis substancji przypisanych do grupy II-P?

A. w Urzędowym Wykazie Produktów Leczniczych Dopuszczonych do Obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
B. w Charakterystyce produktu leczniczego
C. w Załączniku do Ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii
D. w Farmakopei Polskiej X
Podane odpowiedzi, które sugerują inne źródła informacji na temat substancji należących do grupy II-P, są niepoprawne, ponieważ nie uwzględniają przepisów prawnych dotyczących klasyfikacji substancji psychoaktywnych. Charakterystyka produktu leczniczego, będąca dokumentem informacyjnym dla lekarzy i farmaceutów, opisuje właściwości i zastosowania konkretnych leków, ale nie zawiera wykazu substancji kontrolowanych. Podobnie, Urzędowy Wykaz Produktów Leczniczych Dopuszczonych do Obrotu, choć istotny w kontekście legalności produktów leczniczych, nie jest miejscem, gdzie można znaleźć szczegółowe klasyfikacje substancji psychotropowych. Natomiast Farmakopea Polska X to zbiór norm dotyczących jakości leków, ale nie obejmuje wykazu substancji psychoaktywnych, w tym grupy II-P. Te błędne odpowiedzi wynikają często z nieporozumienia dotyczącego podziału funkcji poszczególnych dokumentów i źródeł informacji. Ważne jest, aby zrozumieć, że klasyfikacja substancji narkotycznych i psychotropowych jest ściśle regulowana przez prawo, a źródłem wiarygodnych informacji w tym zakresie są dokumenty prawne, takie jak ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii. Kluczowe jest również zrozumienie implikacji prawnych, jakie wynikają z niewłaściwego klasyfikowania substancji oraz ich zastosowania w praktyce medycznej.

Pytanie 19

W terapii choroby Parkinsona wykorzystywane są leki:

A. dopaminergiczne
B. cholinergiczne
C. dopaminolityczne
D. adrenolityczne
Leki dopaminergiczne są kluczowymi środkami stosowanymi w leczeniu choroby Parkinsona, ponieważ pomagają uzupełnić niedobór dopaminy w mózgu, który jest główną przyczyną objawów tej choroby. Dopamina jest neuroprzekaźnikiem odpowiedzialnym za koordynację ruchu, a jej brak prowadzi do typowych objawów, takich jak drżenie, sztywność mięśni czy problemy z równowagą. Leki dopaminergiczne, takie jak lewodopa, agoniści dopaminy czy inhibitory enzymów metabolizujących dopaminę, działają poprzez naśladowanie działania dopaminy lub zwiększanie jej stężenia w synapsach. Przykładem zastosowania lewodopy jest terapia, która często jest łączona z karbidopą, co pozwala na zmniejszenie działań niepożądanych, takich jak nudności. Dobrą praktyką w leczeniu jest stopniowe dostosowywanie dawek tych leków, co umożliwia uzyskanie optymalnej kontroli objawów przy minimalnych skutkach ubocznych. Warto również zauważyć, że aktualne wytyczne zalecają regularne monitorowanie stanu pacjenta oraz dostosowywanie terapii w zależności od postępu choroby oraz indywidualnych potrzeb pacjenta.

Pytanie 20

Wyznacz procentowe stężenie roztworu, który zawiera 0,56 g substancji w 140,0 g roztworu.

A. 0,4%
B. 0,2%
C. 0,5%
D. 0,1%
Obliczanie stężenia procentowego roztworu to tak naprawdę wyrażenie masy substancji w odniesieniu do całej masy roztworu. W tym przypadku mamy 0,56 g substancji i 140,0 g roztworu. Żeby to policzyć, używamy wzoru: (masa substancji / masa roztworu) * 100%. Po podstawieniu danych wychodzi nam: (0,56 g / 140,0 g) * 100% = 0,4%. Taki sposób przedstawiania stężenia jest mega ważny w laboratoriach czy przemyśle, bo jak robimy roztwory, to muszą być dokładne. Jeśli stosujemy normy, jak ISO czy ASTM, to mamy pewność, że wszystko jest zgodne z wymaganiami jakościowymi, co ma ogromne znaczenie, zwłaszcza w farmacji czy biotechnologii. Na co dzień, wiedza o stężeniu procentowym pomaga nam dobrze przygotować roztwory do badań czy syntez chemicznych, a to ma bezpośredni wpływ na wyniki naszych doświadczeń i ich powtarzalność.

Pytanie 21

Tabulettae buccales to leki

A. podjęzykowe
B. do rozpuszczenia
C. podpoliczkowe
D. do ssania
Jak się myśli o podawaniu leków, trzeba zrozumieć, że różne formy mają różne właściwości. Odpowiedzi, które mówią o tabletkach do rozpuszczania, podjęzykowych czy do ssania, mogą wprowadzać w błąd. Tabletki do rozpuszczania są do rozpuszczenia w wodzie, więc to nie to samo co tabletki buccalne. Tabletki podjęzykowe umieszczasz pod językiem, co jest szybkie, ale różni się od podpoliczkowych. Tabletki do ssania też są w jamie ustnej, ale zazwyczaj działają wolniej, na przykład przy infekcjach gardła. Każda forma ma swoje zastosowanie, ale nie pomyl ich z tabletami podpoliczkowymi. Jak lekarze nie mówią pacjentom jak prawidłowo stosować leki, to mogą być problemy z efektywnością leczenia.

Pytanie 22

Jakie substancje gorączkotwórcze nie są wymagane w przypadku

A. kropli do oczu z gentamycyną
B. 5,0% roztworu glukozy do infuzji
C. maści z detreomycyną
D. 0,1% roztworu etakrydyny mleczanu do przemywania ran
Wiesz, niektóre odpowiedzi mówią o użyciu substancji gorączkotwórczych w medycynie, co nie jest do końca okej. Na przykład krople do oczu z gentamycyną mogą zawierać składniki, które mogą wywołać stany zapalne, a to może prowadzić do gorączki. Gentamycyna to antybiotyk, który w niektórych przypadkach może podrażniać, więc musimy na to zwracać uwagę. Jest też 0,1% roztwór etakrydyny mleczanu, który używa się do dezynfekcji ran, ale on też może powodować reakcje alergiczne, co w rezultacie może wywołać gorączkę. Maści z detreomycyną działają przy infekcjach skórnych, ale też mogą dawać lokalne stany zapalne, co znowu prowadzi do podwyższonej temperatury. Ważne, żeby zrozumieć, że dobierając leki, trzeba być bardzo ostrożnym, bo niepożądane efekty, jak gorączka, mogą być niebezpieczne dla pacjentów. Lekarze muszą mieć świadomość potencjalnych skutków ubocznych i stanu zdrowia pacjentów, żeby dobrze ich prowadzić w terapii.

Pytanie 23

Na podstawie fragmentu charakterystyki produktu leczniczego, oblicz jaką dawkę jednorazową i całkowitą dobową amoksycyliny przyjmie pacjent, jeżeli lekarz zalecił stosowanie 7,5 mL zawiesiny co 12 godzin.

1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO
Amoksiklav (400 mg + 57 mg)/5 mL, proszek do sporządzania zawiesiny doustnej
2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY
Każde 5 mL zawiesiny (1 miarka dozująca) zawiera 400 mg amoksycyliny (Amoxicillinum) w postaci amoksycyliny trójwodnej i 57 mg kwasu klawulanowego (Acidum clavulanicum) w postaci klawulanianu potasu.
A. 457 mg i 914 mg
B. 57 mg i 114 mg
C. 400 mg i 800 mg
D. 600 mg i 1200 mg
Dawka amoksycyliny zawarta w 7,5 mL zawiesiny wynosi 600 mg, co opiera się na tym, że 5 mL zawiesiny zawiera 400 mg substancji czynnej. Zatem, aby obliczyć dawkę w 7,5 mL, należy wykonać proporcję: (400 mg / 5 mL) * 7,5 mL = 600 mg. Pacjent przyjmuje tę dawkę co 12 godzin, co oznacza, że w ciągu doby (24 godzin) musi przyjąć tę samą dawkę dwa razy, co daje 1200 mg amoksycyliny. Tego typu obliczenia są kluczowe w farmakologii i stosowane są w codziennej praktyce klinicznej, aby zapewnić skuteczność i bezpieczeństwo terapii. Właściwe dawkowanie jest istotne, aby unikać niedoboru lub nadmiaru leku, co może prowadzić do niepożądanych skutków ubocznych lub braku efektu terapeutycznego. Przy planowaniu leczenia, należy również uwzględnić indywidualne cechy pacjenta, takie jak wiek, waga oraz obecność innych schorzeń, co może wpłynąć na odpowiednią dawkę leku.

Pytanie 24

Jak uniknąć niezgodności przy przygotowywaniu leku według podanej recepty?

Rp.
Resorcinoli                    0,15
Aquae purificatae    ad       25,0
M.f.sol.
D.S. Zewnętrznie. Płyn na okłady
A. wydać chlorowodorek papaweryny w postaci proszków.
B. zastosować odpowiednią kolejność łączenia składników.
C. wprowadzić potrzebną ilość etanolu.
D. zwiększyć ilość wody.
Wybór odpowiedniej kolejności łączenia składników ma znaczenie, jednak nie jest kluczowym czynnikiem w kontekście podanej recepty. Koncentracja na kolejności może prowadzić do mylnego przekonania, że wystarczające będzie jedynie stosowanie właściwej sekwencji, co w rzeczywistości nie rozwiązuje problemu niezgodności. Wprowadzenie większej ilości etanolu czy zwiększenie ilości wody również nie jest wystarczające, ponieważ zmiany te mogą prowadzić do dodatkowych reakcji chemicznych, które nie tylko nie zażegnają konfliktu, ale mogą go wręcz pogłębić. Zwiększenie ilości wody często prowadzi do rozcieńczenia substancji czynnej, co wpływa na jej skuteczność, a nadmiar etanolu może powodować zmiany w stabilności i biodostępności leku. Ostatecznie, wydanie chlorowodorku papaweryny w formie proszków nie tylko minimalizuje ryzyko błędów, ale również odpowiada na wymagania dotyczące jakości i integralności leku. Pominięcie tego elementu w procesie sporządzania recepty może prowadzić do poważnych konsekwencji w terapii pacjenta, co pokazuje, jak ważne jest stosowanie się do sprawdzonych standardów w farmacji. To podkreśla znaczenie przemyślanej i świadomej pracy w aptece, gdzie każdy element musi być dostosowany do specyfikacji i wymagań dotyczących danej substancji.

Pytanie 25

Jak działa mechanizm leków z grupy antacida?

A. tworzeniu osłony w obszarze uszkodzenia błony śluzowej
B. neutralizacji kwasu solnego w treści żołądkowej
C. inhibowaniu receptora H2 w komórkach okładzinowych żołądka
D. blokowaniu pompy protonowej w żołądku
Leki z grupy antacidów działają przede wszystkim poprzez zobojętnienie kwasu solnego w treści żołądkowej, co prowadzi do ulgi w objawach zgagi i dyspepsji. Mechanizm ten polega na reakcji chemicznej, w której substancje czynne antacidów, takie jak wodorotlenek glinu, wodorotlenek magnezu czy węglan wapnia, neutralizują nadmiar kwasu żołądkowego. Zmniejszenie kwasowości treści żołądkowej przyczynia się do redukcji podrażnienia błony śluzowej żołądka oraz przełyku, co jest szczególnie istotne w przypadku pacjentów cierpiących na chorobę refluksową przełyku. Antacida są często stosowane doraźnie, a ich efektywność można zauważyć w krótkim czasie po zastosowaniu. Istotne jest jednak, aby stosować je z rozwagą, ponieważ nadmierne ich stosowanie może prowadzić do zaburzeń równowagi elektrolitowej oraz innych działań niepożądanych. W praktyce klinicznej lekarze często zalecają antacida jako pierwszą linię leczenia w przypadku łagodnych objawów refluksu czy nadkwaśności.

Pytanie 26

Jak odbywa się pozyskiwanie ichtiolu?

A. Ze świeżych wątrób wątłusza
B. Z nacinanych na gorąco pni Myroxylon balsamum
C. Przez destylację łupków bitumicznych
D. Przez nacięcie pnia oraz gałęzi Acacia senegal
Otrzymywanie ichtiolu przez destylację łupków bitumicznych jest procesem, który opiera się na technologii przetwarzania surowców naturalnych. Łupki bitumiczne są osadami skalnymi bogatymi w organiczne substancje, które przy odpowiednich warunkach temperatury i ciśnienia mogą być poddawane procesowi destylacji. W wyniku tego procesu wydobywane są różne frakcje, w tym ichtiol. Jest on szeroko stosowany w medycynie, głównie jako środek przeciwzapalny i antyseptyczny, a także w dermatologii do leczenia chorób skóry, takich jak łuszczyca czy egzema. Dzięki swoim właściwościom, ichtiol jest cenionym składnikiem w wielu preparatach farmaceutycznych i kosmetycznych. Przemysł chemiczny korzysta z ichtiolu również w produkcji nawozów oraz jako składnika w procesach produkcyjnych, co czyni go wartościowym surowcem w różnych branżach. W kontekście standardów jakości, proces pozyskiwania ichtiolu musi spełniać określone normy, aby zapewnić jego skuteczność i bezpieczeństwo stosowania.

Pytanie 27

Które z poniższych stwierdzeń na temat wyjaławiania przy użyciu gazów jest prawdziwe?

A. Nie istnieją istotne czynniki ograniczające użycie gazów
B. Do wyjaławiania najczęściej stosuje się formaldehyd, tlenek etylenu
C. Do wyjaławiania wykorzystuje się jodopowidon oraz formaldehyd
D. Nie ma możliwości zajścia reakcji chemicznej, która mogłaby prowadzić do powstania toksycznych związków
Stwierdzenia dotyczące wyjaławiania za pomocą gazów, które nie wskazują na formaldehyd i tlenek etylenu jako głównych substancji dezynfekujących, są nieprawidłowe. Po pierwsze, nie ma żadnych podstaw do stwierdzenia, że nie istnieją istotne czynniki ograniczające zastosowanie gazów w procesie wyjaławiania. W rzeczywistości, zarówno formaldehyd, jak i tlenek etylenu są substancjami chemicznymi, które muszą być stosowane z odpowiednią ostrożnością, ponieważ mogą być toksyczne dla ludzi, a ich stosowanie wymaga odpowiednich środków bezpieczeństwa i wentylacji. Ponadto, nie można zakładać, że w procesie wyjaławiania nie zachodzą reakcje chemiczne, które mogą prowadzić do powstania toksycznych związków. Właściwe przygotowanie i kontrola procesu są kluczowe do uniknięcia takich reakcji. Dodatkowo, stwierdzenie, że jodopowidon jest powszechnie używany do wyjaławiania, jest mylące, ponieważ jest to środek stosowany głównie do dezynfekcji ran, a nie do procesu wyjaławiania w sensie sterylizacji narzędzi. Prawdziwe podejście do wyjaławiania powinno brać pod uwagę konkretne substancje, metody oraz standardy branżowe, aby zapewnić bezpieczeństwo pacjentów oraz skuteczność dezynfekcji.

Pytanie 28

Który z wymienionych leków przygotowywanych w aptece powinien być wykonany w warunkach aseptycznych?

A. Krople do ucha z hydrokortyzonem
B. Czopki doodbytnicze z benzokainą
C. Roztwór z chlorheksydyną do płukania gardła
D. Maść z siarczanem neomycyny
Maść z siarczanem neomycyny jest lekiem, który należy sporządzać w warunkach aseptycznych, ponieważ jest to substancja stosowana lokalnie, która ma na celu zwalczanie zakażeń bakteryjnych. Siarczan neomycyny jest antybiotykiem, który działa na wiele szczepów bakterii i może być stosowany w leczeniu stanów zapalnych skóry oraz w profilaktyce zakażeń po zabiegach chirurgicznych. Przygotowanie maści w warunkach aseptycznych jest kluczowe, aby zminimalizować ryzyko kontaminacji mikrobiologicznej, co mogłoby prowadzić do poważnych powikłań zdrowotnych. W praktyce, aseptyka obejmuje szereg procedur i technik, takich jak dezynfekcja narzędzi, używanie sterylnych materiałów oraz kontrola środowiska, aby zapewnić najwyższe standardy bezpieczeństwa. Zgodnie z wytycznymi Europejskiej Farmakopei, leki, które zawierają substancje czynne wrażliwe na zanieczyszczenia, powinny być sporządzane w warunkach, które eliminują ryzyko mikrobiologiczne. Takie podejście jest nie tylko zgodne z najlepszymi praktykami farmaceutycznymi, ale również chroni pacjentów przed potencjalnymi skutkami ubocznymi.

Pytanie 29

Olej z oliwek, uzyskiwany metodą, posiada największą liczbę związków o działaniu antyoksydacyjnym?

A. wytłaczania na zimno
B. ekstrakcji na gorąco
C. wytłaczania na gorąco
D. ekstrakcji na zimno
Wytłaczanie na zimno jest metodą, która pozwala na uzyskanie oleju z oliwek przy minimalnym zastosowaniu ciepła, co sprzyja zachowaniu cennych składników odżywczych oraz związków o działaniu antyoksydacyjnym. Proces ten polega na mechanicznym odciskaniu oliwek, co nie tylko pozwala na uzyskanie wyższej jakości oleju, ale również maksymalizuje ilość polifenoli, które są odpowiedzialne za działanie antyoksydacyjne. Wysoka zawartość tych związków w oleju z oliwek wytłaczanego na zimno jest jednym z powodów, dla których ten produkt jest uznawany za zdrowy dodatek do diety. Polifenole, takie jak oleuropeina czy hydroksytyrozol, wykazują szereg korzystnych właściwości zdrowotnych, w tym działanie przeciwzapalne i ochronne dla układu sercowo-naczyniowego. W branży istnieją wytyczne, które zalecają stosowanie metody wytłaczania na zimno dla uzyskania najwyższej jakości oleju, co czyni tę technikę standardem w produkcji oliwy z oliwek. Przykładem jest oliwa extra virgin, która musi spełniać określone normy jakościowe i smakowe, co jest możliwe właśnie dzięki tej metodzie.

Pytanie 30

Podczas układania leków na półkach w aptece, na co należy przede wszystkim zwracać uwagę (uwaga: pytanie może być niejednoznaczne)?

A. wielkości opakowań
B. siłą ich działania
C. reklamą w mediach
D. trwającą właśnie promocją
Siła działania leku jest kluczowym czynnikiem przy jego klasyfikacji i układaniu na półkach w aptece. W praktyce farmaceutycznej, lek powinien być łatwo dostępny dla pacjentów w zależności od jego zastosowania terapeutycznego. Na przykład, leki o silnym działaniu przeciwbólowym powinny być umieszczane w widocznym miejscu, aby pacjenci mogli je łatwo zlokalizować, w szczególności w przypadkach nagłych. Ponadto, klasyfikacja leków według ich siły działania jest zgodna z zasadami zarządzania lekami i zapewnia bardziej efektywne podejście do terapii. W wielu aptekach stosowane są standardy, takie jak systemy klasyfikacji ATC (Anatomical Therapeutic Chemical), które pomagają w organizacji leków według ich właściwości farmakologicznych. W odpowiednich sieciach aptecznych, taka klasyfikacja nie tylko usprawnia proces dystrybucji, ale także poprawia jakość obsługi pacjenta, ułatwiając farmaceutom doradzanie klientom w wyborze odpowiednich leków.

Pytanie 31

W jakim dziale FP X umiejscowiono monografię Belladonnae folii extractum siccum normatum?

A. Monografie szczegółowe
B. Monografie szczegółowe produktów specjalistycznych
C. Monografie szczegółowe substancji oraz przetworów roślinnych
D. Monografie narodowe
Odpowiedź 'Monografie szczegółowe substancji i przetworów roślinnych' jest poprawna, ponieważ monografie te zawierają szczegółowe opisy właściwości, zastosowań oraz specyfikacji substancji i przetworów roślinnych, takich jak ekstrakty. W przypadku Belladonnae folii extractum siccum normatum, czyli standaryzowanego ekstraktu z liści bielunia dziędzierzawy, kluczowe jest zrozumienie jego aktywnych składników oraz ich wpływu na organizm. Monografie te są zgodne z aktualnymi standardami farmakopealnymi, które wymagają precyzyjnych informacji o jakości i mocy substancji czynnych. Przykładem zastosowania tej wiedzy jest produkcja leków roślinnych, gdzie znajomość monografii pozwala na zapewnienie bezpieczeństwa i skuteczności farmaceutyków, co jest niezbędne w procesie rejestracji nowych preparatów. Wiedza na temat monografii jest również istotna dla farmaceutów i specjalistów zajmujących się fitoterapią, którzy muszą być świadomi norm jakościowych dla różnych substancji roślinnych.

Pytanie 32

Dokumentem, który potwierdza przyjęcie leków do stanu apteki, jest

A. potwierdzenie odbioru towaru przez kierownika
B. faktura zakupu podpisana przez osobę uprawnioną
C. dokument wydania z magazynu hurtowni
D. specyfikacja z aptecznego programu komputerowego
Faktura zakupu podpisana przez osobę upoważnioną jest kluczowym dokumentem potwierdzającym przyjęcie leków na stan apteki, ponieważ stanowi formalny dowód transakcji pomiędzy dostawcą a apteką. Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawnymi oraz standardami branżowymi, faktura musi być odpowiednio zarejestrowana i archiwizowana, co ułatwia kontrolę oraz audyty. Praktyczne zastosowanie tego dokumentu polega na tym, że zawiera ona szczegółowe informacje dotyczące zakupionych leków, takie jak ich nazwy, ilości oraz ceny, co jest niezbędne dla prawidłowego prowadzenia ewidencji stanu magazynowego. Dodatkowo, faktura stanowi podstawę do rozliczeń finansowych oraz może być wykorzystana w przypadku ewentualnych reklamacji. W związku z tym, jej poprawne wypełnienie oraz przechowywanie w systemie aptecznym jest niezbędne dla zapewnienia zgodności z przepisami prawa oraz dobrych praktyk w zarządzaniu apteką.

Pytanie 33

Co należy zrobić w sytuacji zauważenia ognia podczas pracy w aptece?

A. powiadomić kierownika apteki i czekać na jego przybycie
B. zalać palące się miejsce alkoholem etylowym
C. wywołać panikę i uciekać z miejsca, gdzie jest ogień
D. niezwłocznie odciąć dostawę energii elektrycznej
Odpowiedź polegająca na niezwłocznym odcięciu dopływu energii elektrycznej w przypadku zauważenia ognia w aptece jest prawidłowa i wynika z fundamentalnych zasad bezpieczeństwa pożarowego. W sytuacji pożarowej, odcięcie źródła energii elektrycznej może zapobiec dalszemu rozprzestrzenieniu się ognia, zwłaszcza jeżeli jego źródłem są urządzenia elektryczne, które mogą dodatkowo iskrzyć i powodować eksplozje. Przykładowo, w aptekach często znajdują się różnego rodzaju urządzenia takie jak lodówki do przechowywania leków wymagających niskich temperatur, a ich awaria w wyniku pożaru może prowadzić do poważnych zagrożeń. Kolejnym aspektem jest to, że w sytuacjach wysokiego ryzyka niezbędne jest szybkie podejmowanie decyzji, które mogą uratować życie i zdrowie pracowników oraz pacjentów. Działania zgodne z procedurami BHP i normami przeciwpożarowymi, takimi jak NFPA (National Fire Protection Association), podkreślają znaczenie szybkiego reagowania i minimalizowania ryzyka w sytuacjach kryzysowych. W związku z tym, znajomość i przestrzeganie tych zasad jest kluczowe dla bezpieczeństwa w aptece.

Pytanie 34

Jakie substancje stosuje się w terapii padaczki?

A. moklobemid, topiramat, temazepam
B. paroksetyna, chlorpromazyna, tioridazyna
C. amitryptylina, lamotrygina, paroksetyna
D. fenytoina, karbamazepina, gabapentyna
Odpowiedź, w której masz amitryptylinę, paroksetynę i lamotryginę, nie jest najlepsza. Amitryptylina to lek przeciwdepresyjny i nie miała by być używana w leczeniu padaczki. Paroksetyna to selektywny inhibitor serotoniny, który głównie leczy zaburzenia lękowe i depresję, nie padaczkę. Lamotrygina jest co prawda lekiem na padaczkę, ale nie jest jedyna w tej odpowiedzi, więc nie jest to mocna odpowiedź. Odpowiedź z paroksetyną, chlorpromazyną i tioridazyną też nie jest dobra, bo te dwa ostatnie to leki przeciwpsychotyczne, a ich używa się raczej w psychiatrii, np. przy schizofrenii. Moklobemid to inhibitor MAO, a temazepam to lek nasenny. Żaden z tych leków nie jest na padaczkę i przez to wprowadza zamieszanie. Ważne, żeby przy decyzjach o terapii brać pod uwagę, na co leki są, żeby uniknąć nieporozumień.

Pytanie 35

Kto ma prawo do wystawiania recept?

A. dentysta, fizjoterapeuta, weterynarz
B. lekarz, pielęgniarka, dentysta
C. stomatolog, pielęgniarka, technik farmacji
D. farmaceuta, lekarz, psychoterapeuta
Odpowiedź 'lekarz, pielęgniarka, lekarz dentysta' jest jak najbardziej trafna. Te zawody mają uprawnienia do wystawiania recept w Polsce. Lekarze, niezależnie od tego jaką mają specjalizację, to podstawowi wystawcy recept, bo mają odpowiednie wykształcenie i licencje. Pielęgniarki, które ukończyły specjalne kursy, też mogą wystawiać recepty, zwłaszcza na leki, które często są potrzebne, jak na przykład leki przeciwbólowe. Co do lekarzy dentystów, to oni jako specjaliści w stomatologii mogą przepisywać leki, które są im potrzebne w praktyce. To wszystko jest ważne, bo dzięki temu pacjenci mają dostęp do leków, które są im niezbędne. Warto także pamiętać, że chociaż farmaceuci odgrywają kluczową rolę w systemie ochrony zdrowia, to nie mogą wystawiać recept na własną rękę, a jedynie realizować te, które podpisał ktoś uprawniony.

Pytanie 36

Największą efektywność działania przeciwbakteryjnego uzyskuje roztwór etanolu o stężeniu

A. 700
B. 900
C. 950
D. 450
Roztwór etanolu o stężeniu 700 jest naprawdę skuteczny w działaniu przeciwbakteryjnym. Z tego, co czytałem, etanol działa jako dezynfekant, a badania pokazują, że zabija sporo rodzajów bakterii i wirusów. Najlepsze efekty osiąga się przy stężeniu 60-80%, bo w wyższych stężeniach, jak np. 90% czy 95%, etanol może szybko denaturować białka na powierzchni komórek, co z kolei utrudnia ich dalsze zniszczenie. To widać na przykład w szpitalach, gdzie używa się takich roztworów do sterylizacji narzędzi medycznych i walki z infekcjami. To ważne, żeby stosować odpowiednie stężenia w zależności od tego, jakie drobnoustroje chcemy zlikwidować, a 700 etanolu sprawdza się w większości przypadków, co potwierdzają organizacje jak CDC i WHO w swoich wytycznych.

Pytanie 37

Przechowywanie w temperaturze od +2 °C do +8 °C dotyczy

A. podłoży maściowych
B. kropli do uszu
C. szczepionek i insulin
D. maści do oczu
Szczepionki i insuliny powinny być przechowywane w ściśle kontrolowanym zakresie temperatur od +2 °C do +8 °C, aby zapewnić ich skuteczność i bezpieczeństwo. W tym zakresie temperatury zachowane są właściwe właściwości farmakologiczne preparatów, co ma kluczowe znaczenie dla ich działania. Szczepionki, które są biopreparatami, mogą stracić swoje właściwości, jeśli zostaną wystawione na działanie temperatury poza tym zakresem, co prowadzi do ich inaktywacji lub zredukowanej immunogenności. Insuliny również wymagają odpowiednich warunków przechowywania, aby utrzymać stabilność ich składu chemicznego i farmakologicznego. W praktyce, placówki medyczne powinny stosować lodówki przystosowane do przechowywania leków, które są regularnie monitorowane pod kątem temperatury. Dzięki temu można uniknąć strat związanych z niewłaściwym przechowywaniem, co ma bezpośredni wpływ na zdrowie pacjentów i efektywność terapii.

Pytanie 38

Który z wymienionych preparatów nie może być wydany przez technika farmaceutycznego?

A. Ampicillinum
B. Digoxinum
C. Allopurinolum
D. Doxycyclinum
Digoksyna, znana również jako digoksin, jest lekiem o wąskim zakresie terapeutycznym, stosowanym głównie w leczeniu niewydolności serca oraz arytmii. W Polsce, zgodnie z przepisami prawa farmaceutycznego, technik farmaceutyczny nie ma uprawnień do wydawania leków, które mają szczególne wymagania dotyczące monitorowania i dozowania. Digoksyna wymaga starannego monitorowania stężenia we krwi pacjenta, ponieważ niewłaściwe dawkowanie może prowadzić do działań niepożądanych, takich jak zatrucie. W praktyce farmaceutycznej, lekarz przepisujący digoksynę powinien również zapewnić odpowiednią edukację pacjenta na temat tego leku, co podkreśla znaczenie współpracy między lekarzem a farmaceutą. Dla porównania, ampicylina, allopurynol i doksycyklina, chociaż również wymagają ostrożności w stosowaniu, mogą być wydawane przez technika farmaceutycznego, ponieważ nie są objęte tak surowymi ograniczeniami. Zrozumienie tych różnic jest kluczowe w praktyce farmaceutycznej, aby zapewnić pacjentom bezpieczne i skuteczne leczenie.

Pytanie 39

Do preparatów używanych w terapii guzków krwawniczych (hemoroidów) zalicza się

A. nalewka z pieprzu tureckiego
B. zawiesina składników komórkowych i produktów przemiany materii zabitych bakterii Escherichia coli
C. sproszkowany korzeń rzewienia
D. zawiesina antygenu powierzchniowego Vaccinum hepatitidis B
Nalewka z pieprzu tureckiego, sproszkowany korzeń rzewienia oraz zawiesina antygenu powierzchniowego Vaccinum hepatitidis B nie mają zastosowania w leczeniu guzków krwawniczych. Nalewka z pieprzu tureckiego, pomimo że może być stosowana w niektórych terapiach ziołowych, nie jest zalecana w kontekście hemoroidów. Jej działanie drażniące może wręcz pogorszyć objawy, wywołując dodatkowy dyskomfort. Rzewień, choć znany ze swoich właściwości przeczyszczających, również nie jest wskazany w tym schorzeniu, ponieważ może prowadzić do podrażnienia błony śluzowej jelit oraz nasilenia bólu. Z kolei antygeny wirusowe, takie jak te związane z wirusem zapalenia wątroby typu B, nie mają żadnego związku z leczeniem hemoroidów. Mogą być stosowane w profilaktyce i diagnostyce chorób wątroby, ale w kontekście terapii hemoroidalnej są zupełnie nieadekwatne. Używanie niewłaściwych preparatów może prowadzić do pogorszenia stanu zdrowia pacjenta oraz opóźnienia skutecznego leczenia. Zrozumienie właściwości terapeutycznych i przeciwwskazań stosowanych substancji jest kluczowe w prawidłowym podejściu do terapii hemoroidów.

Pytanie 40

Do grupy materiałów medycznych nie zaliczają się

A. testy ciążowe
B. aerozole wziewne
C. odciągacze pokarmu
D. opatrunki hydrożelowe
Opatrunki hydrożelowe, testy ciążowe oraz odciągacze pokarmu to wyroby, które są klasyfikowane jako materiały medyczne, co często prowadzi do nieporozumień w ocenianiu ich zastosowania. Opatrunki hydrożelowe są stosowane w medycynie w celu wspomagania procesu gojenia ran, zwłaszcza tych o dużym ryzyku zakażeń. Ich właściwości, takie jak zdolność do absorpcji nadmiaru wydzieliny oraz utrzymywania odpowiedniego poziomu wilgoci, są zgodne z najlepszymi praktykami w zakresie leczenia ran. Testy ciążowe, mające na celu wykrycie obecności hormonu hCG, są niezbędne w diagnostyce ginekologicznej i są wykorzystywane w domowych oraz klinicznych warunkach. Z kolei odciągacze pokarmu są kluczowym narzędziem w zakresie laktacji, umożliwiającym matkom efektywne karmienie dzieci, nawet w sytuacjach, gdy nie mogą karmić piersią. W kontekście wyrobów medycznych, ważne jest, aby zrozumieć, że są to produkty zaprojektowane w celu ochrony zdrowia pacjentów oraz wsparcia procesów medycznych, co różni je od aerozoli wziewnych, które są lekami i nie mają charakteru wyrobów medycznych w klasycznym rozumieniu. Niezrozumienie tej różnicy może prowadzić do błędnych wniosków oraz niewłaściwego stosowania tych produktów w praktyce klinicznej.