Wyniki egzaminu

Nowy egzamin

Informacje o egzaminie:

Zawód: Technik farmaceutyczny
Kwalifikacja: MED.09 - Sporządzanie i wytwarzanie produktów leczniczych oraz prowadzenie obrotu produktami leczniczymi, wyrobami medycznymi, suplementami diety i środkami spożywczymi specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz innymi produktami dopuszczonymi do obrotu w aptece
Data rozpoczęcia: 29 grudnia 2025 23:41
Data zakończenia: 30 grudnia 2025 00:01

Egzamin zdany!

Wynik: 35/40 punktów (87,5%)

Wymagane minimum: 20 punktów (50%)

Pochwal się swoim wynikiem!

Facebook

X.com

Szczegółowe wyniki:

Pytanie 1

Który produkt farmakopealny jest opisany?

DEFINICJA
 Oczyszczona mieszanina ciekłych nasyconych węglowodorów uzyskana z ropy naftowej.
 WŁAŚCIWOŚCI
 Wygląd: bezbarwna, przezroczysta, oleista ciecz, niewykazująca fluorescencji w świetle dziennym.
 Rozpuszczalność: substancja praktycznie nierozpuszczalna w wodzie, trudno rozpuszczalna w etanolu (96%), miesza się z węglowodorami.

A. Paraffinum solidum.

B. Vaselinum flavum.

C. Paraffinum liquidum.

D. Propylenoglycolum.

Paraffinum liquidum, czyli ciekła parafina, jest substancją wykorzystywaną w przemyśle kosmetycznym i farmaceutycznym ze względu na swoje właściwości emolientowe oraz zdolność do tworzenia ochronnej warstwy na skórze. Oczyszczona mieszanina ciekłych nasyconych węglowodorów uzyskana z ropy naftowej charakteryzuje się wysokim poziomem czystości oraz stabilności chemicznej, co czyni ją idealnym składnikiem w formularzach kosmetyków, takich jak kremy, maści i balsamy. W praktyce, paraffinum liquidum jest cenione za swoje właściwości nawilżające, a także zdolność do zmiękczania naskórka. Stosuje się je również w preparatach farmaceutycznych, gdzie pełni rolę nośnika dla składników aktywnych. W kontekście standardów przemysłowych, substancja ta musi spełniać określone normy czystości, co jest regulowane przez farmakopee oraz dobre praktyki wytwarzania (GMP). Wiedza na temat zastosowania oraz właściwości paraffinum liquidum jest niezbędna dla profesjonalistów zajmujących się formułowaniem produktów kosmetycznych i farmaceutycznych.

Pytanie 2

Lekarz nie określił rodzaju wyciągu wodnego na recepcie. Podaj temperaturę i czas wytrawiania substancji roślinnej według podanej recepty.

Rp.
Lini seminis .....     5,0/100,0
Menthae pip. trae      5,0
M.f. mixt.
S. 3 x dziennie łyżkę

A. Powyżej 90°C, 45 minut.

B. Około 20°C, 45 minut.

C. Powyżej 90°C, 30 minut.

D. Około 20°C, 30 minut.

Odpowiedź "około 20°C, 30 minut" jest prawidłowa, ponieważ zgodnie z zasadami farmacji, macerat z nasion lnu (Lini semen) wytwarza się w temperaturze pokojowej, co wynosi około 20°C, przez 30 minut. Nasiona lnu są surowcem śluzowym, a ich właściwości lecznicze najlepiej zachowuje się przy tej metodzie ekstrakcji. Maceracja polega na zanurzeniu surowca w cieczy, co umożliwia wydobycie wartościowych składników, takich jak oleje i śluzy. W przypadku nasion lnu, dłuższy czas maceracji lub wyższe temperatury mogłyby prowadzić do degradacji substancji czynnych oraz zmniejszenia ich skuteczności. W praktyce farmaceutycznej, stosowanie odpowiednich temperatur i czasów ekstrakcji jest kluczowe dla zapewnienia jakości leku. Przykładem zastosowania tej wiedzy jest przygotowanie preparatów roślinnych w aptekach, gdzie przestrzeganie standardów dotyczących temperatury i czasu wytrawiania jest niezbędne dla uzyskania skutecznych produktów terapeutycznych.

Pytanie 3

Sertralina jest lekiem z grupy o działaniu

A. przeciwdepresyjnym

B. hipotensyjnym

C. moczopędnym

D. przeciwrobaczym

Sertralina to selektywny inhibitor wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI), który jest szeroko stosowany w leczeniu depresji oraz zaburzeń lękowych. Jej działanie polega na zwiększeniu stężenia serotoniny w mózgu, co przyczynia się do poprawy nastroju oraz zmniejszenia objawów lękowych. Zastosowanie sertraliny w praktyce klinicznej często obejmuje leczenie depresji dużej, zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych oraz fobii społecznej. Jest to lek o dobrze udokumentowanej skuteczności, który jest zalecany przez wiele wytycznych dotyczących leczenia depresji i lęku, w tym przez American Psychiatric Association i National Institute for Health and Care Excellence (NICE). Warto również zauważyć, że sertralina ma korzystny profil działań niepożądanych w porównaniu do starszych leków przeciwdepresyjnych, takich jak trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne, co czyni ją pierwszym wyborem w wielu przypadkach. Zrozumienie mechanizmów działania leków takich jak sertralina jest kluczowe dla efektywnego zarządzania zdrowiem psychicznym pacjentów.

Pytanie 4

Jak długo po otwarciu opakowania można bez obaw używać kropli do oczu zawierających konserwant, jeśli producent nie podaje innych informacji?

A. 1 tydzień

B. 2 tygodnie

C. 4 tygodnie

D. 8 tygodni

Bezpieczeństwo stosowania kropli do oczu z konserwantem po otwarciu opakowania jest kluczowym zagadnieniem, które nie powinno być bagatelizowane. Wybierając krótszy okres stosowania, jak 1 tydzień lub 2 tygodnie, możemy wpaść w pułapkę myślenia, że im krótszy czas użycia, tym mniejsze ryzyko kontaminacji. W rzeczywistości jednak, większość preparatów okulistycznych została zaprojektowana tak, aby były stabilne i bezpieczne w użyciu przez 4 tygodnie, co było potwierdzone odpowiednimi badaniami. Wybór 8 tygodni jako okresu stosowania jest niebezpieczny, ponieważ znacznie przekracza zalecany limit, co może prowadzić do poważnych komplikacji zdrowotnych. Zrozumienie, że konserwanty w kroplach do oczu mają na celu przedłużenie ich trwałości i zapobieganie rozwojowi mikroorganizmów, jest kluczowe. W rzeczywistości, po czterech tygodniach, nawet obecność konserwantów nie gwarantuje już bezpieczeństwa użytkowania, ponieważ może nastąpić degradacja substancji czynnych lub kontaminacja. W takim przypadku, zamiast unikać problemów, możemy nieświadomie narazić się na większe ryzyko, co podkreśla znaczenie edukacji na temat właściwego użytkowania farmaceutyków. Warto również pamiętać, że każdy produkt ma swoje unikalne właściwości, a zalecenia producentów powinny być zawsze priorytetem. Zachęcam do skrupulatnego przestrzegania zaleceń dotyczących przechowywania oraz okresu ważności po otwarciu, aby zapewnić sobie optymalne bezpieczeństwo i skuteczność stosowanych leków.

Pytanie 5

Na etykiecie leku widnieje data ważności 09.2017, co wskazuje, że preparat można używać do

A. 30.09.2017

B. 01.10.2017

C. 31.08.2017

D. 01.09.2017

Odpowiedź 30.09.2017 jest poprawna, ponieważ termin ważności podany na opakowaniu produktu leczniczego oznacza, że preparat zachowuje pełną skuteczność oraz bezpieczeństwo do ostatniego dnia miesiąca, który jest wskazany na etykiecie. W przypadku daty ważności 09.2017, preparat można stosować do końca września 2017 roku, co oznacza, że 30.09.2017 jest ostatnim dniem, w którym produkt może być legalnie i bezpiecznie używany. W praktyce, po upływie terminu ważności, substancje czynne w preparacie mogą ulegać degradacji, co może prowadzić do osłabienia efektu terapeutycznego lub wręcz do niebezpiecznych skutków ubocznych. Dlatego istotne jest, aby użytkownicy zawsze sprawdzali daty ważności leków oraz innych produktów medycznych, przestrzegając standardów przechowywania i stosowania, które zapewniają ich właściwe działanie. Również w kontekście farmakologii, zarządzanie czasem ważności leków jest kluczowe dla zapewnienia pacjentom odpowiedniej opieki zdrowotnej oraz minimalizowania ryzyka związanego z ich stosowaniem.

Pytanie 6

Jakie jest zastosowanie lejka wykonanego z szkła spiekanego (Schotta)?

A. Do klarowania

B. Do dekantacji

C. Do przesiewania

D. Do sączenia

Lejek z warstwą ze szkła spiekanego (Schotta) jest specjalistycznym narzędziem wykorzystywanym w laboratoriach chemicznych oraz analitycznych do sączenia cieczy. Szkło spiekane, znane ze swojej wysokiej odporności chemicznej oraz termicznej, zapewnia skuteczne oddzielanie ciał stałych od cieczy, co jest niezbędne w wielu procesach laboratoryjnych. Przykładowo, w trakcie filtracji roztworów chemicznych, lejek spiekany umożliwia efektywne usunięcie nierozpuszczonych frakcji, co pozwala na uzyskanie czystych roztworów do dalszych analiz. W praktyce laboratoryjnej, stosuje się go również do separacji substancji w procesach, takich jak krystalizacja czy oczyszczanie reakcji chemicznych. Standardy laboratoryjne zalecają używanie sprzętu o wysokiej jakości, co czyni lejek ze szkła spiekanego idealnym narzędziem zgodnym z najlepszymi praktykami w zakresie czystości i bezpieczeństwa. Dodatkowo, ze względu na swoje właściwości, szkło spiekane jest mniej podatne na uszkodzenia mechaniczne, co zwiększa jego trwałość i niezawodność w codziennym użytkowaniu.

Pytanie 7

Podając krople do nosa zawierające ksylometazolinę w postaci chlorowodorku, należy poinformować pacjenta, że maksymalny czas stosowania leku wynosi

A. 14 dni

B. 5 dni

C. 3 miesiące

D. 2 miesiące

Ksylometazolina to lek stosowany w terapii objawowej przeziębienia i alergicznego nieżytu nosa. Ze względu na działanie obkurczające na naczynia krwionośne w błonie śluzowej nosa, ksylometazolina może przynieść ulgę w zatkanym nosie. Jednakże, ważne jest, aby stosować ten lek zgodnie z zaleceniami, ponieważ długotrwałe stosowanie (dłużej niż 5 dni) może prowadzić do zjawiska tzw. ''rebound'' - czyli nasilenia objawów, a nawet spowodować przewlekły nieżyt nosa. Ograniczenie stosowania do 5 dni jest standardem w praktyce medycznej, aby zminimalizować ryzyko wystąpienia powikłań. Pacjenci powinni być instruowani, aby nie przekraczać tego czasu i, w przypadku przedłużających się objawów, skonsultować się z lekarzem w celu ustalenia alternatywnych metod leczenia. Dobrym przykładem jest możliwość zastosowania innych form terapii, takich jak inhalacje solankowe lub stosowanie preparatów na bazie soli morskiej. Takie podejście nie tylko poprawi komfort pacjenta, ale także zminimalizuje ryzyko działań niepożądanych.

Pytanie 8

Która z wymienionych substancji występuje w formie lekkiego, jednorodnego, białego lub niemal białego proszku, o tłustym odczuciu?

A. Resorcinolum

B. Talcum

C. Ureum

D. Tanninum

Tanninum, w przeciwieństwie do talcu, jest substancją chemiczną klasyfikowaną jako taninę, która występuje w roślinach i charakteryzuje się zdolnością do wiązania białek. Tanniny mają właściwości ściągające i są często wykorzystywane w przemyśle spożywczym oraz kosmetycznym, jednak nie mają one formy proszku ani nie wykazują cech tłustego dotyku. Ureum, znane jako mocznik, jest organicznym związkiem chemicznym, który występuje w organizmach żywych jako produkt metabolizmu białek. Jego postać jest bardziej krystaliczna i nie przypomina właściwości proszku o tłustym dotyku. Wykorzystywane jest głównie w przemyśle chemicznym i nawozowym, a jego zastosowanie w kosmetykach opiera się na działaniu nawilżającym, a nie na właściwościach proszkowych. Resorcinolum, z kolei, to związek chemiczny stosowany w chemii organicznej do syntez, a także w dermatologii. Jego postać to oleista ciecz lub stały produkt, ale nie jest to substancja, która mogłaby być opisana jako proszek. Zrozumienie różnic między tymi substancjami oraz ich właściwościami jest kluczowe w kontekście zastosowań zarówno przemysłowych, jak i kosmetycznych. Błędem jest mylenie tych substancji z talcum, którego właściwości fizyczne i chemiczne są zupełnie różne, co ma istotne znaczenie w kontekście ich zastosowania.

Pytanie 9

Zapas benzyny aptecznej powinien być przechowywany w

A. towarzystwie wszystkich płynów wewnętrznych

B. towarzystwie wszystkich płynów zewnętrznych

C. wyodrębnionych pomieszczeniach, bez potrzeby dodatkowych zabezpieczeń

D. osobnych pomieszczeniach, zabezpieczonych zgodnie z regulacjami bhp i przeciwpożarowymi

Zapas benzyny aptecznej powinien być przechowywany w oddzielnych pomieszczeniach, które są zabezpieczone zgodnie z przepisami bhp oraz przeciwpożarowymi, ponieważ substancje łatwopalne, takie jak benzyna, stwarzają poważne ryzyko pożarowe i eksplozji. Przechowywanie tych materiałów w odpowiednich warunkach jest kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa zarówno personelu, jak i pacjentów. Przykładem właściwej praktyki jest wykorzystanie pomieszczeń wyposażonych w systemy wentylacji oraz gaśnice odpowiednie do rodzaju substancji. Ponadto, odpowiednie oznakowanie przestrzeni oraz regularne szkolenia dla personelu w zakresie postępowania w sytuacjach awaryjnych są kluczowe. Zgodność z normami takimi jak PN-EN 14015 dotycząca zbiorników do przechowywania cieczy oraz PN-ISO 45001 związana z zarządzaniem bezpieczeństwem i higieną pracy umożliwia minimalizację ryzyka wystąpienia incydentów związanych z substancjami niebezpiecznymi, co jest niezbędne w każdym zakładzie ochrony zdrowia.

Pytanie 10

Zawarte w korzeniu rzewienia - Rhei radix (FP VI) substancje antranoidowe, takie jak reina, mają działanie

A. przeciwbiegunkowe

B. przeczyszczające

C. przeciwgorączkowe

D. adsorbujące

Związki antranoidowe, takie jak reina, są znane ze swojego działania przeczyszczającego, co czyni je skutecznym środkiem w terapii zaparć. Mechanizm działania tych substancji polega na zwiększeniu perystaltyki jelit, co sprzyja szybszemu przesuwaniu się treści pokarmowej i ułatwia jej wydalanie. Rzewień, wykorzystywany w medycynie od wieków, jest ceniony nie tylko za swoje właściwości przeczyszczające, ale także za działanie regulujące pracę jelit. W praktyce klinicznej, preparaty zawierające rzewień są często stosowane w przypadkach przewlekłych zaparć oraz w sytuacjach wymagających detoksykacji organizmu. Ponadto, zalecenia dotyczące stosowania rzewienia w terapii zaparć są zgodne z zasadami medycyny naturalnej, gdzie podkreśla się znaczenie ziół w przywracaniu równowagi funkcji jelit. Warto również pamiętać, że ze względu na działanie przeczyszczające, preparaty te powinny być stosowane z umiarem, aby uniknąć potencjalnych skutków ubocznych, takich jak odwodnienie czy zaburzenia elektrolitowe.

Pytanie 11

W terminologii medycznej, co oznacza symbol T4?

A. tyroksyna

B. tryptamina

C. tromboksan

D. tetracyklina

Symbol T4 to tak naprawdę tyroksyna, czyli hormon, który produkuje tarczyca. To bardzo ważny hormon, bo reguluje nasz metabolizm, wzrost i rozwój. Tyroksyna wpływa na prawie każdą komórkę w naszym ciele, pomagając w procesach energetycznych i ogólnej wydolności. Jeśli chodzi o praktykę medyczną, to poziom T4 jest kluczowy, bo pozwala określić, jak działa tarczyca. Dzięki temu można wykryć problemy, takie jak niedoczynność czy nadczynność tarczycy. W endokrynologii sprawdzanie poziomu T4 jest standardem, zwłaszcza przy leczeniu pacjentów z chorobami tarczycy. Jako przykład można podać terapię substytucyjną w niedoczynności tarczycy, gdzie lekarze przepisują syntetyczną tyroksynę, czyli levotyroksynę, żeby przywrócić prawidłowy poziom hormonów. Dlatego wiedza o tyroksynie jest mega ważna dla lekarzy i farmaceutów, co pokazuje, jak istotna jest w medycynie.

Pytanie 12

Topiramat (marki: TOPAMAX, TOPIRAMAT) posiada właściwości

A. antydepresyjne

B. przeciwpadaczkowe

C. psychoaktywne

D. uspokajające

Topiramat jest lekiem przeciwpadaczkowym, który wykazuje skuteczność w leczeniu różnych typów napadów padaczkowych, w tym napadów częściowych oraz toniczno-klonicznych. Jego mechanizm działania obejmuje blokowanie kanałów sodowych oraz modulację aktywności neuroprzekaźników, co przyczynia się do stabilizacji aktywności elektrycznej w mózgu. Topiramat jest również stosowany w profilaktyce migreny oraz w leczeniu otyłości. W praktyce klinicznej często jest wybierany ze względu na korzystny profil skutków ubocznych w porównaniu z innymi lekami przeciwpadaczkowymi. Lekarze zalecają monitorowanie pacjentów pod kątem ewentualnych skutków ubocznych, takich jak zmiany w masie ciała czy problemy z koncentracją, aby zapewnić bezpieczeństwo stosowania. Zgodnie z aktualnymi wytycznymi terapeutycznymi, topiramat powinien być stosowany jako część kompleksowego planu leczenia, uwzględniającego również inne metody terapeutyczne i wsparcie psychologiczne.

Pytanie 13

Olej wątłuszczowy ma pochodzenie

A. mineralne

B. syntetyczne

C. zwierzęce

D. roślinne

Olej wątłuszczowy, znany również jako olej rybny, jest pozyskiwany z tłuszczu ryb, co czyni go produktem pochodzenia zwierzęcego. Jest bogaty w niezbędne kwasy tłuszczowe omega-3, takie jak EPA (kwas eikozapentaenowy) i DHA (kwas dokozaheksaenowy), które mają istotne znaczenie dla zdrowia serca i mózgu. Zastosowanie oleju wątłuszczowego jest szerokie, obejmując suplementację diety, produkcję żywności, a także przemysł farmaceutyczny. W kontekście standardów branżowych, olej ten często spełnia normy jakości, takie jak ISO 22000, co zapewnia jego bezpieczeństwo i czystość. Warto mieć na uwadze, że odpowiednie dawki oleju wątłuszczowego mogą przynieść korzyści zdrowotne, w tym redukcję stanów zapalnych i wsparcie układu immunologicznego, co potwierdzają liczne badania naukowe. Dlatego też, jego znajomość i odpowiednie stosowanie są kluczowe w profilaktyce zdrowotnej i żywieniowej.

Pytanie 14

Jest to metabolit fenacetyny o większej skuteczności oraz niższej toksyczności. Dobrze wchłania się z układu pokarmowego. W dzisiejszych czasach często używany jako środek przeciwbólowy oraz przeciwgorączkowy. Ktoś może wskazać, do kogo odnosi się ta charakterystyka?

A. kwasu acetylosalicylowego

B. ibuprofenu

C. tramadolu

D. paracetamolu

Paracetamol, znany również jako acetaminofen, jest metabolitem fenacetyny i jest szeroko stosowany jako lek przeciwbólowy i przeciwgorączkowy. Jego działanie przeciwbólowe jest silniejsze od fenacetyny, a przy tym jest mniej toksyczny, co czyni go bezpieczniejszym wyborem w terapii bólu. Paracetamol jest szybko wchłaniany z przewodu pokarmowego, co zapewnia jego skuteczność w łagodzeniu objawów bólu i gorączki. Jego farmakokinetyka charakteryzuje się dużą biodostępnością oraz zdolnością do penetracji do tkanek, co czyni go preferowanym lekiem w wielu sytuacjach klinicznych, takich jak bóle głowy, bóle mięśniowe oraz w terapii stanów gorączkowych. Paracetamol jest także często stosowany w połączeniu z innymi lekami, co zwiększa jego efektywność w przypadku silniejszych bólów. Warto także zaznaczyć, że zgodnie z wytycznymi Światowej Organizacji Zdrowia, paracetamol jest zalecany jako pierwszy wybór w leczeniu bólu i gorączki, co potwierdza jego istotną rolę w terapii.

Pytanie 15

Podstawowym surowcem do sporządzenia Belladonnae folii tinctura normata jest

A. liść boldo

B. liść pokrzyku

C. liść brzozy

D. liść oczaru

Liść pokrzyku (Atropa belladonna) jest kluczowym surowcem do produkcji Belladonnae folii tinctura normata, która jest stosowana w medycynie ze względu na swoje właściwości farmakologiczne. Zawiera alkaloidy, takie jak atropina, skopolamina i hyoscyjamina, które mają działanie przeciwskurczowe oraz rozszerzające źrenice. Tinctura normata to standaryzowany ekstrakt, co oznacza, że zawiera ściśle określoną ilość substancji czynnych, co zapewnia bezpieczeństwo i efektywność terapii. W praktyce, preparaty na bazie pokrzyku są wykorzystywane w leczeniu skurczów mięśni gładkich, a także w anestezjologii i okulistyce. Standardy dotyczące przygotowania tinctură normata opierają się na normach farmakopealnych, co zapewnia wysoką jakość produktu i zgodność z wymaganiami prawnymi oraz bezpieczeństwa pacjentów. Zrozumienie roli surowców roślinnych, takich jak liść pokrzyku, w farmakoterapii jest niezbędne dla wszystkich profesjonalistów w dziedzinie farmacji i medycyny.

Pytanie 16

Jaką temperaturę w odniesieniu do FP definiuje się jako ogólnie zimne lub chłodne miejsce?

A. od 2°C do 8°C

B. poniżej -15°C

C. od 15°C do 25°C

D. od 8°C do 15°C

Odpowiedź 'od 8°C do 15°C' jest poprawna, ponieważ w Konwencji Europejskiej dotyczącej przechowywania żywności i norm dotyczących transportu w łańcuchu chłodniczym, to właśnie ten zakres temperatury definiuje miejsce, które można określić jako 'chłodne'. W praktyce oznacza to, że produkty spożywcze przechowywane w takich warunkach, są zabezpieczone przed rozmnażaniem się bakterii, co jest kluczowe dla zapewnienia ich bezpieczeństwa i jakości. Utrzymanie temperatury w tym zakresie jest również istotne w kontekście długoterminowego przechowywania produktów, takich jak mięso, nabiał i owoce, które wymagają szczególnej troski. Warto zauważyć, że nieprzestrzeganie tych norm może prowadzić do pogorszenia jakości produktów, co jest niezgodne z regulacjami prawnymi, takimi jak HACCP (Hazard Analysis and Critical Control Points), które mają na celu zapewnienie bezpieczeństwa żywności. Dlatego stosowanie się do podanych standardów jest niezbędne w każdym procesie związanym z przechowywaniem i transportem żywności.

Pytanie 17

Pacjent przyniósł do apteki lek, którego termin ważności minął. W tej sytuacji należy

A. zarekomendować wyrzucenie leku do odpadów komunalnych

B. odesłać pacjenta do miejsca zakupu leku

C. zarekomendować umieszczenie leku w pojemniku na leki przeterminowane

D. przyjąć lek do stanu apteki

Odpowiedź polecająca umieszczenie leku w pojemniku na leki przeterminowane jest prawidłowa z perspektywy zarządzania lekami oraz ochrony zdrowia publicznego. Przeterminowane leki mogą stanowić zagrożenie dla pacjentów, ponieważ ich skuteczność jest obniżona, a nieodpowiednie ich stosowanie może prowadzić do niepożądanych skutków zdrowotnych. Dlatego ważne jest, aby pacjenci nie wyrzucali takich leków do odpadów komunalnych, co może zanieczyścić środowisko. Pojemniki na leki przeterminowane, często dostępne w aptekach, są częścią systemu bezpiecznej utylizacji, który chroni zarówno społeczeństwo, jak i środowisko. Przykładem mogą być inicjatywy lokalnych samorządów, które organizują dni zbiórki przeterminowanych leków, co zwiększa świadomość społeczną na temat odpowiedniego zarządzania lekami. Zgodnie z wytycznymi WHO oraz krajowymi standardami, prawidłowa utylizacja przeterminowanych leków jest kluczowym elementem odpowiedzialnej farmacji, która przyczynia się do ochrony zdrowia publicznego i środowiska.

Pytanie 18

Indometacyna (NLPZ), kluczowy środek przeciwzapalny stosowany w przewlekłej postaci gośćca, dnie moczanowej oraz chorobach kolagenowych, jest pochodną

A. kwasu antranilowego

B. kwasu indolilooctowego

C. kwasu salicylowego

D. p-aminofenolu

Indometacyna jest pochodną kwasu indolilooctowego, co czyni ją jednym z najważniejszych niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ). Działanie indometacyny polega na hamowaniu enzymu cyklooksygenazy (COX), co prowadzi do zmniejszenia syntezy prostaglandyn, substancji odpowiedzialnych za wywoływanie stanu zapalnego, bólu oraz gorączki. Dzięki temu indometacyna jest skuteczna w leczeniu stanów zapalnych związanych z chorobami reumatycznymi, takimi jak gościec przewlekły postępujący, a także w przypadku dny moczanowej oraz kolagenoz. W praktyce klinicznej indometacyna stosowana jest nie tylko w farmakoterapii, ale także w sytuacjach, gdy pacjenci wymagają szybkiej ulgi w bólu związanym z zapaleniem stawów. Zgodnie z aktualnymi zaleceniami, przed rozpoczęciem terapii indometacyną ważne jest monitorowanie pacjentów pod kątem działań niepożądanych, w tym ryzyka uszkodzenia układu pokarmowego, co jest typowe dla NLPZ. W związku z tym, lekarze często zalecają dodatkowe leki osłonowe w celu ochrony błony śluzowej żołądka.

Pytanie 19

Oblicz koszt sporządzenia w aptece leku recepturowego zapisanego na przedstawionej recepcie (bez podatku VAT i marży detalicznej)

Ceny surowców za 1.0 g są następujące:

– Codeini phosphas           18,24 zł
– Pini sirupus                0,03 zł
– Aqua purificata            0,01 zł

Cena opakowania za 1szt.:

– butelka 125ml 0,56 zł

Rp
Codeini phosphatis          0,1
Pini sirupi                    10,0
Aquae pur.                100,0
M.f. mixt.
S. 3 x dz. łyżeczkę

Fragment Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 31 marca 2008 r. w sprawie (...) wysokości opłaty ryczałtowej za leki (...) recepturowe, ilości leku recepturowego, którego dotyczy opłata ryczałtowa (...) (Dz. U. 08. 56. 341)

§ 1. Ustala się wykaz leków, które mogą być traktowane jako surowce farmaceutyczne przy sporządzaniu leków recepturowych, stanowiący załącznik do rozporządzenia.

§ 2. Opłata ryczałtowa za lek podstawowy wynosi 3,20 zł.

§ 3. Opłata ryczałtowa za lek recepturowy wynosi 5 zł.

§ 4. 1. Opłata ryczałtowa, o której mowa w § 3, dotyczy:

1) proszków dzielonych do 20 szt.;
2) proszków niedzielonych (prostych i złożonych) do 80 g;
3) substancji stosowanych przy oznaczaniu krzywej cukrowej do 100 g;
4) czopków, globulek, pręcików do 12 szt.;
5) roztworów, mikstur, zawiesin, emulsji do 250 g;
6) płynnych leków do stosowania zewnętrznego (jeżeli zawierają spirytus, ilość spirytusu w przeliczeniu na spirytus 95% nie może przekroczyć 100 g) do 500 g;
7) maści, kremów, mazideł, past do 100 g;
8) kropli do użytku wewnętrznego do 40 g;
9) mieszanek ziołowych do 100 g;
10) pigułek do 30 szt.;
11) klein do 500 g;
12) kropli do oczu i uszu oraz maści ocznych sporządzanych w warunkach aseptycznych do 10 g.

2. Opłata ryczałtowa, o której mowa w § 3, dotyczy również postaci i ilości leków, o których mowa w ust. 1 pkt 1, 2, 5, 6 i 7 oraz w pkt. 6 w odniesieniu do leków recepturowych sporządzanych w warunkach aseptycznych.

§ 5. Koszt sporządzenia w aptece leku recepturowego obejmuje:

1) wartość użytych surowców farmaceutycznych dopuszczonych do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub zamieszczonych w Farmakopei Polskiej lub Farmakopei Europejskiej, w tym leków gotowych;
(...)
2) wartość opakowań;
3) koszt wykonania leku recepturowego (taksa laborum).(...)

§ 6. Koszt wykonania leku recepturowego ustala się w zależności od postaci leku i wynosi:

1) 12,33 zł - dla postaci leków wymienionych w § 4 ust. 1 pkt. 1 - 11;
2) 24,66 zł - dla postaci leków wymienionych w § 4 ust. 1 pkt 12.

§ 8. Do kosztu sporządzenia leku recepturowego dolicza się marżę detaliczną w wysokości 25%.

A. 5,00 zł

B. 16,01 zł

C. 28,34 zł

D. 3,68 zł

Koszt sporządzenia leku recepturowego, wynoszący 16,01 zł, został obliczony na podstawie wartości surowców, opakowania oraz stałej taksy recepturowej. Wartości surowców, takich jak codeina, syrop pini oraz woda, zsumowane z kosztem opakowania (butelka), dają wstępną kwotę 3,68 zł. Następnie, zgodnie z obowiązującymi regulacjami, do tej kwoty dodaje się stałą taksę recepturową dla mikstur do 250 g, która wynosi 12,33 zł. Całościowe podejście do obliczania kosztów sporządzenia leków recepturowych jest zgodne z najlepszymi praktykami w aptece, a także z aktualnymi normami prawnymi i zwyczajowymi w branży farmaceutycznej, co pozwala na prawidłowe oszacowanie kosztów produkcji leków. Wiedza ta jest kluczowa dla farmaceutów, którzy muszą być w stanie poprawnie wyceniać leki, aby dostosować się do przepisów oraz oczekiwań pacjentów i ubezpieczycieli.

Pytanie 20

Zioła, otrzymane przez zmieszanie odpowiednio rozdrobnionych substancji roślinnych, w proporcji zgodnej z zamieszczonym przepisem farmakopealnym, działają

PRZYGOTOWANIE
Sambuci flos	25,0 cz.
Salicis cortex	25,0 cz.
Tiliae flos	20,0 cz.
Matricariae flos	15,0 cz.
Millefolii herba	15,0 cz.

A. moczopędnie.

B. przeciwgorączkowe

C. wykrztuśnie.

D. uspokajająco.

Zioła wymienione w pytaniu, takie jak kwiat bzu czarnego, kora wierzby, kwiat lipy, kwiat rumianku i krwawnik, mają dobrze udokumentowane właściwości przeciwgorączkowe. Kora wierzby, dzięki zawartości salicyny, działa podobnie do kwasu salicylowego, co potwierdza jej zastosowanie w medycynie jako środka przeciwgorączkowego i przeciwbólowego. Kwiaty lipy i bzu czarnego są często stosowane w ziołolecznictwie do obniżania gorączki, zwłaszcza w kontekście przeziębień i infekcji wirusowych. W farmakopealnych przepisach ziołoleczniczych te składniki są zalecane z uwagi na ich efektywność i bezpieczeństwo stosowania, co podkreśla znaczenie stosowania ziół w oparciu o sprawdzone dane naukowe. Przykładem zastosowania może być przygotowanie naparów z tych ziół, które są powszechnie używane w celu łagodzenia objawów gorączki, co stanowi praktyczną aplikację wiedzy o ich właściwościach.

Pytanie 21

Jakim urządzeniem bada się konsystencję maści?

A. penetrometrem

B. ekstensjometrem

C. spirometrem

D. spektrometrem

Penetrometr jest urządzeniem służącym do oceny konsystencji maści i innych produktów o podobnej strukturze. Działa na zasadzie pomiaru głębokości wnikania w próbkę pod wpływem określonego obciążenia, co pozwala na oszacowanie jej zdolności do przylegania i rozprowadzania się. W kontekście przemysłu farmaceutycznego, odpowiednia konsystencja maści jest kluczowa dla efektywności jej aplikacji i wchłaniania przez skórę. Przykładem zastosowania penetrometru jest ocena maści stosowanych w dermatologii, gdzie właściwa konsystencja wpływa na komfort pacjenta oraz skuteczność działania farmaceutyków. Standardy branżowe, takie jak ISO 11036, określają metodykę pomiaru, co zapewnia wysoką jakość i powtarzalność wyników. Warto również zauważyć, że w praktyce laboratoryjnej penetrometry są często wykorzystywane w analizie stabilności produktów i ich zachowania podczas przechowywania.

Pytanie 22

Fenoloftaleina używana jako wskaźnik pH w środowisku kwasowym przybiera postać

A. bezbarwnej.

B. jasnoróżowofioletowej.

C. żółtej.

D. pomarańczowej.

Niektóre odpowiedzi mogą prowadzić do nieporozumień związanych z właściwościami fenoloftaleiny i jej zastosowaniem w analizie chemicznej. W przypadku odpowiedzi sugerujących, że fenoloftaleina jest żółta, pomarańczowa lub jasnoróżowofioletowa, warto zauważyć, że te kolory nie są reprezentatywne dla jej zachowania w roztworach kwaśnych. Żółty kolor często kojarzony jest z innymi wskaźnikami, takimi jak bromo-cresol green czy metylowy pomarańcz, które zmieniają kolor w innych warunkach pH. Fenoloftaleina w środowisku kwaśnym pozostaje bezbarwna, co jest kluczowe do zrozumienia jej roli jako wskaźnika pH. Błędne kojarzenie fenoloftaleiny z kolorami żółtym czy pomarańczowym może wynikać z mylnego myślenia o jej właściwościach oraz funkcji w titracji. W kontekście titracji, zrozumienie, że fenoloftaleina zmienia kolor w wyższych pH, jest kluczowe dla poprawnej interpretacji wyników. Ponadto, nieprawidłowe odpowiedzi mogą prowadzić do nieporozumień w obszarze praktycznych aplikacji wskaźników w laboratoriach, gdzie precyzyjne pomiary pH są kluczowe dla skuteczności analiz chemicznych.

Pytanie 23

Jakie substancje pełnią rolę korrigens w procesie przygotowywania mieszanek?

A. nipaginy

B. syropy

C. pochodne celulozy

D. czwartorzędowe związki amoniowe

Syropy są powszechnie stosowane jako corrigens smaku w przemyśle spożywczym. Pełnią one funkcję nie tylko poprawiającą smak, ale także wpływają na teksturę oraz stabilność produktów. Przykładem mogą być syropy owocowe, które dodawane są do napojów, deserów i przetworów, aby zwiększyć ich słodkość oraz nadać charakterystyczny aromat. Wybór odpowiedniego syropu zależy od pożądanej profilu smakowego oraz zastosowania końcowego produktu. Standardy branżowe, takie jak HACCP (Analiza Zagrożeń i Krytyczne Punkty Kontroli), podkreślają znaczenie jakości składników używanych w produkcji, dlatego syropy muszą spełniać określone normy czystości i bezpieczeństwa. Użycie syropów w mieszankach smakowych jest uzasadnione ich zdolnością do łatwego rozpuszczania oraz mieszania z innymi składnikami, co czyni je efektywnym narzędziem w kreowaniu pożądanych smaków.

Pytanie 24

Jak długo należy parzyć surowce roślinne, aby uzyskać odwar (uwaga: pytanie może być niejednoznaczne)?

A. 30 minut wodą o temperaturze powyżej 90°C

B. 45 minut wrzącą wodą

C. 30 minut na łaźni olejowej o temperaturze 150°C

D. 45 minut na łaźni wodnej o temperaturze 60°C

Odpowiedź wskazująca na użycie wody o temperaturze powyżej 90°C przez 30 minut jest prawidłowa, ponieważ proces ekstrakcji wód roślinnych bazuje na zjawisku rozpuszczania substancji czynnych w wysokotemperaturowym medium. Wysoka temperatura wody wspomaga rozkład ścian komórkowych roślin, co sprzyja uwalnianiu związków bioaktywnych, takich jak flawonoidy, alkaloidy czy garbniki. Przykładowo, w medycynie naturalnej, odwary z korzeni czy liści często przygotowuje się w temperaturze powyżej 90°C, aby uzyskać maksymalne stężenie substancji czynnych. W praktyce, przeprowadzanie ekstrakcji w temperaturze powyżej 90°C przez zalecany czas 30 minut umożliwia efektywne wydobycie składników terapeutycznych i smakowych, co jest zgodne z normami farmakopealnymi i praktykami stosowanymi w fitoterapii. Dobrą praktyką jest także monitorowanie czasu oraz temperatury ekstrakcji, aby zapewnić optymalne właściwości finalnego produktu.

Pytanie 25

Które z podanych leków mają zastosowanie w zapobieganiu nudnościom w trakcie chemioterapii nowotworowej?

A. Ondansetron, tietylperazyna i metoklopramid

B. Lansoprazol, famotydyna oraz pirenzepina

C. Aliskiren, chinapryl i kandesartan

D. Mianseryna, escitalopram oraz amitryptylina

Ondansetron, tietylperazyna i metoklopramid to leki, które są szeroko stosowane w profilaktyce i leczeniu nudności oraz wymiotów, szczególnie u pacjentów poddawanych chemioterapii. Ondansetron, antagonista receptora 5-HT3, działa poprzez blokadę serotoniny, co jest kluczowym mechanizmem w wystąpieniu nudności związanych z chemioterapią. Tietylperazyna, z grupy pochodnych fenotiazyny, działa jako lek przeciwwymiotny oraz przeciwlękowy, co czyni go efektywnym w przypadku nudności. Metoklopramid, z kolei, wpływa na motorykę przewodu pokarmowego oraz działa jako antagonista receptora D2, co również przyczynia się do zmniejszenia objawów nudności. W praktyce klinicznej lekarze często stosują kombinacje tych leków, aby zminimalizować ryzyko wystąpienia nudności, co jest zgodne z zaleceniami onkologów i standardami leczenia. Należy pamiętać, że skuteczność tych leków może być różna w zależności od indywidualnej reakcji pacjenta oraz zastosowanej chemioterapii.

Pytanie 26

Jakie leki są wykorzystywane w przypadku alergicznego zapalenia nosa i spojówek?

A. papaweryna i loratadyna

B. hydroksyzyna, mizoprostol

C. nitrogliceryna, hydroksyzyna

D. loratadyna, cetyryzyna

Loratadyna i cetyryzyna to leki przeciwhistaminowe, które są powszechnie stosowane w leczeniu objawów alergicznego zapalenia nosa i spojówek, takich jak katar, kichanie, swędzenie nosa oraz łzawienie. Działają one poprzez blokowanie receptorów histaminowych H1, co prowadzi do łagodzenia objawów alergicznych. Loratadyna jest lekiem drugiej generacji, co oznacza, że ma mniejsze ryzyko powodowania senności w porównaniu do leków pierwszej generacji. Cetyryzyna, choć również wykazuje działanie przeciwhistaminowe, może powodować nieco większą senność, ale mimo to jest wysoko ceniona za swoją skuteczność. Oba leki są dostępne bez recepty i mogą być stosowane zarówno przez dorosłych, jak i dzieci powyżej drugiego roku życia. Przykładowo, osoby cierpiące na sezonowe alergie na pyłki mogą przyjmować te leki, aby skutecznie złagodzić objawy, co wpływa na poprawę jakości ich życia. Zgodnie z aktualnymi standardami leczenia alergii, stosowanie leków przeciwhistaminowych jest pierwszym krokiem w terapii, co podkreśla ich znaczenie w praktyce klinicznej.

Pytanie 27

Pacjent przyszedł do apteki z lekiem, którego termin ważności już minął, a znajduje się on na liście B jako część domowej apteczki. Jaką metodę postępowania powinien zalecić farmaceuta pacjentowi?

A. Złożenie leku w aptece z zamiarem jego utylizacji.

B. Korzystanie z leku aż do wystąpienia negatywnych zmian, takich jak osad, zmatowienie lub zmętnienie.

C. Wyrzucenie leku do kosza na śmieci, który jest zabezpieczony przed dziećmi.

D. Rozcieńczenie leku i spuszczenie go do kanalizacji.

Odpowiedź, która sugeruje pozostawienie przeterminowanego leku w aptece w celu jego utylizacji, jest zgodna z najlepszymi praktykami w zakresie zarządzania farmaceutyką i bezpieczeństwa publicznego. W Polsce, zgodnie z przepisami prawa, apteki są zobowiązane do odbierania przeterminowanych leków oraz ich utylizacji. Taki sposób postępowania nie tylko zabezpiecza przed przypadkowym zażyciem leków, które mogą być szkodliwe, ale również chroni środowisko przed zanieczyszczeniem. Utylizacja leków w aptece odbywa się w sposób kontrolowany, co minimalizuje ryzyko ich nieodpowiedniego użycia. Na przykład, leki z grupy B, które zawierają substancje kontrolowane, wymagają szczególnego traktowania, dlatego ich oddanie do apteki jest jedynym bezpiecznym rozwiązaniem. Dzięki temu pacjent nie ryzykuje zdrowia oraz nie przyczynia się do problemów związanych z niewłaściwym usuwaniem leków, takich jak zanieczyszczenie wód gruntowych, co może mieć poważne konsekwencje zdrowotne dla społeczeństwa i ekosystemów.

Pytanie 28

Podczas przygotowywania syropu z prawoślazu farmaceuta doznał poparzenia. Jak należy udzielić pierwszej pomocy zgodnie z wytycznymi dotyczącymi oparzeń?

A. kwasami

B. zasadami

C. chemicznych

D. termicznych

Oparzenia termiczne to uszkodzenia skóry spowodowane działaniem wysokiej temperatury, takich jak gorące płyny, pary czy ogień. W przypadku oparzeń ważne jest, aby jak najszybciej schłodzić miejsce poparzenia, aby zminimalizować uszkodzenia tkanek. Zaleca się przepłukanie oparzonego miejsca chłodną wodą przez co najmniej 10-20 minut. Takie postępowanie jest zgodne z zasadami pierwszej pomocy i standardami ochrony zdrowia. Dodatkowo, w sytuacji oparzeń termicznych, ważne jest także unikanie stosowania lodu bezpośrednio na skórę, ponieważ może to prowadzić do dalszego uszkodzenia tkanek. Wiedza na temat klasyfikacji oparzeń, ich objawów oraz odpowiednich reakcji jest kluczowa dla skutecznego udzielania pierwszej pomocy. W praktyce farmaceutycznej, znajomość tych zasad pozwala na profesjonalne reagowanie w sytuacjach kryzysowych, co jest istotne zarówno dla bezpieczeństwa pacjentów, jak i personelu.

Pytanie 29

Co należy zrobić w sytuacji zauważenia ognia podczas pracy w aptece?

A. zalać palące się miejsce alkoholem etylowym

B. powiadomić kierownika apteki i czekać na jego przybycie

C. wywołać panikę i uciekać z miejsca, gdzie jest ogień

D. niezwłocznie odciąć dostawę energii elektrycznej

Odpowiedź polegająca na niezwłocznym odcięciu dopływu energii elektrycznej w przypadku zauważenia ognia w aptece jest prawidłowa i wynika z fundamentalnych zasad bezpieczeństwa pożarowego. W sytuacji pożarowej, odcięcie źródła energii elektrycznej może zapobiec dalszemu rozprzestrzenieniu się ognia, zwłaszcza jeżeli jego źródłem są urządzenia elektryczne, które mogą dodatkowo iskrzyć i powodować eksplozje. Przykładowo, w aptekach często znajdują się różnego rodzaju urządzenia takie jak lodówki do przechowywania leków wymagających niskich temperatur, a ich awaria w wyniku pożaru może prowadzić do poważnych zagrożeń. Kolejnym aspektem jest to, że w sytuacjach wysokiego ryzyka niezbędne jest szybkie podejmowanie decyzji, które mogą uratować życie i zdrowie pracowników oraz pacjentów. Działania zgodne z procedurami BHP i normami przeciwpożarowymi, takimi jak NFPA (National Fire Protection Association), podkreślają znaczenie szybkiego reagowania i minimalizowania ryzyka w sytuacjach kryzysowych. W związku z tym, znajomość i przestrzeganie tych zasad jest kluczowe dla bezpieczeństwa w aptece.

Pytanie 30

Jakie jest podłoże maści kamforowej (Camphorae unguentum) według FP X?

A. Unguentum hydrophylicum

B. Unguentum album

C. Vaselinum flavum

D. Vaselinum hydrophylicum

Wybór podłoża dla maści ma kluczowe znaczenie dla efektywności terapeutycznej preparatu. Unguentum hydrophylicum i Unguentum album to dwa różne typy podłoży, które nie są dedykowane dla substancji takich jak kamfora. Unguentum hydrophylicum, mimo że ma zdolność do zwiększania rozpuszczalności substancji czynnych, nie jest odpowiednie w przypadku kamfory, ponieważ nie zapewnia odpowiednich właściwości emulgujących i stabilizujących dla tego specyficznego związku. Z kolei Unguentum album, będące podłożem na bazie wazeliny białej, również nie gwarantuje efektywnego wchłaniania kamfory, co prowadzi do jej ograniczonej biodostępności. W przypadku Vaselinum flavum, które jest wazeliną żółtą, występują dodatkowe zanieczyszczenia, które mogą negatywnie wpływać na działanie terapeutyczne. Typowe błędy myślowe w analizie tego zagadnienia dotyczą często ignorowania właściwości fizykochemicznych substancji czynnych oraz ich interakcji z różnymi nośnikami. W kontekście farmaceutycznym, wybór podłoża powinien być uzależniony od charakterystyki substancji czynnej, jej rozpuszczalności oraz zamierzonego sposobu aplikacji. Brak zrozumienia tych zasad może prowadzić do tworzenia nieefektywnych preparatów, co w dłu

Pytanie 31

Jaka jest dawka dobowa chlorowodorku papaweryny w leku przygotowanym według powyższej recepty?

Rp.
Papaverini hydrochloridi      1,0
Chelidonii trae
Aquae            aa ad      100,0
M.f.mixt.
D.S. 3 razy dziennie 1 łyżkę stołową (14,0 g)

A. 0,42 g

B. 0,14 g

C. 0,28 g

D. 0,07 g

Odpowiedź 0,42 g jest jak najbardziej w porządku. Obliczanie dawki dobowej papaweryny chlorowodorek opiera się na prostych zasadach. Musisz pomnożyć ilość substancji w jednej dawce przez to, ile dawek bierzesz w ciągu dnia. Papaweryna pomaga przy skurczach mięśni gładkich, więc ważne jest, żeby dobrze ustalić dawkę, żeby leczenie było skuteczne, ale i bezpieczne. Lekarze w praktyce korzystają z tabel, żeby ustalić, jaką dawkę podać pacjentowi w zależności od ich stanu zdrowia. A pamiętaj, żeby uwzględniać jednostki objętości, jak łyżki stołowe, bo to istotne w kontekście leków doustnych. W końcu, jak masz wartość bliską 0,42 g, to pacjent dostaje odpowiednią ilość leku, która działa, ale nie jest za wysoka.

Pytanie 32

Jakie są objawy niedoboru cholekaciferolu?

A. ślepota zmierzchowa

B. zwiększona krzepliwość

C. zwyrodnienie mięśni

D. krzywica u dzieci oraz rozmiękanie kości u dorosłych

Cholekalcyferol, znany jako witamina D3, odgrywa kluczową rolę w metabolizmie wapnia i fosforu, co jest niezbędne dla utrzymania zdrowych kości. Niedobór tej witaminy prowadzi do poważnych zaburzeń w mineralizacji kości. U dzieci może to skutkować krzywicą, schorzeniem objawiającym się deformacjami kości, bólem oraz osłabieniem mięśni. U dorosłych niedobór cholekalcyferolu przyczynia się do osteomalacji, czyli rozmiękania kości, co może prowadzić do zwiększonego ryzyka złamań. Praktyczne zalecenia dotyczące zapobiegania niedoborom obejmują zwiększenie ekspozycji na słońce, spożywanie produktów bogatych w witaminę D oraz suplementację, zwłaszcza w grupach wysokiego ryzyka, takich jak osoby starsze czy te z ograniczonym dostępem do światła słonecznego. Utrzymanie odpowiedniego poziomu witaminy D w organizmie jest zgodne z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia, która podkreśla znaczenie tej witaminy dla zdrowia publicznego.

Pytanie 33

Zastosowanie w leczeniu owsicy wymaga użycia

A. petydyny

B. paklitakselu

C. perazyny

D. pyrantelu

Pyrantel jest lekiem przeciwpasożytniczym stosowanym w leczeniu owsicy, która jest spowodowana przez pasożyty jelitowe, takie jak owsiki (Enterobius vermicularis). Działa poprzez paraliżowanie mięśni pasożytów, co prowadzi do ich wydalenia z organizmu. Pyrantel jest stosowany w postaci doustnej i jest dobrze tolerowany przez pacjentów, co czyni go preferowanym wyborem w terapii owsicy, zwłaszcza u dzieci. Ważne jest, aby podawać lek zgodnie z zaleceniami lekarza oraz przestrzegać zaleceń dotyczących higieny, aby zapobiec reinfekcji. W praktyce klinicznej pyrantel jest często stosowany w pojedynczej dawce, co zwiększa wygodę terapii. Dodatkowo, ze względu na szerokie spektrum działania, może być również stosowany w przypadku innych inwazji pasożytniczych, co czyni go wszechstronnym lekiem w terapii. W kontekście standardów leczniczych, pyrantel znajduje się na liście podstawowych leków WHO, co potwierdza jego skuteczność i bezpieczeństwo stosowania.

Pytanie 34

Jak uniknąć niezgodności przy przygotowywaniu leku według podanej recepty?

Rp.
 Resorcinoli                    0,15
 Aquae purificatae    ad       25,0
 M.f.sol.
 D.S. Zewnętrznie. Płyn na okłady

A. zastosować odpowiednią kolejność łączenia składników.

B. zwiększyć ilość wody.

C. wydać chlorowodorek papaweryny w postaci proszków.

D. wprowadzić potrzebną ilość etanolu.

Wydanie chlorowodorku papaweryny w postaci proszków jest kluczowym krokiem w procesie sporządzania leku, ponieważ forma proszkowa zapewnia lepszą rozpuszczalność i stabilność substancji czynnej. Ta forma podania umożliwia dokładne dawkowanie oraz minimalizuje ryzyko wystąpienia niezgodności, które mogą prowadzić do nieefektywności terapii. W praktyce farmaceutycznej opiera się to na zasadach zapewnienia jakości oraz zgodności z normami Dobrej Praktyki Wytwarzania (GMP), które zalecają wydawanie leków w postaciach gwarantujących najwyższą jakość i bezpieczeństwo. W przypadku chlorowodorku papaweryny, forma proszku to nie tylko preferencja, lecz także rezultat rozważań dotyczących interakcji z innymi substancjami oraz optymalizacji procesu przygotowania. Dodatkowo, stosowanie proszków ułatwia ich dalsze przetwarzanie, np. w postaci roztworów do iniekcji, co jest często wymagane w kontekście medycznym. Zastosowanie tej metody w praktyce ilustruje znaczenie odpowiedniego formułowania leków dla zapewnienia skuteczności oraz bezpieczeństwa terapii.

Pytanie 35

Czym jest podłoże amfifilowe?

A. maść cholesterolowa

B. lekobaza

C. euceryna

D. maść miękka

Podłożem amfifilowym jest lekobaza, która charakteryzuje się zdolnością do tworzenia emulsji wodno-olejowych oraz olejno-wodnych. Lekobaza, będąca polimerem, posiada zarówno hydrofobowe, jak i hydrofilowe właściwości, co pozwala na skuteczną dystrybucję substancji czynnych w preparatach farmaceutycznych. W praktyce, lekobazy wykorzystuje się w formulacjach maści, kremów oraz emulsji, co sprawia, że są one niezwykle uniwersalne w zastosowaniu. Na przykład, w dermatologii lekobazy mogą być używane do transportu leków stosowanych w terapii chorób skórnych, takich jak egzema czy łuszczyca. Oprócz tego, ich właściwości amfifilowe pozwalają na stabilizację emulsji, co jest kluczowe dla zapewnienia odpowiedniej konsystencji oraz efektywności terapeutycznej preparatów. Stosowanie lekobaz w zgodzie z dobrze ugruntowanymi standardami jakości w przemyśle farmaceutycznym gwarantuje bezpieczeństwo pacjentów oraz skuteczność farmakoterapii.

Pytanie 36

W stanowisku pracy technika farmaceutycznego znajdują się: waga do ważenia substancji w proszku i cieczy, 3 zlewki, 3 bagietki. Aby przygotować SAPO KALINUS, technik będzie potrzebował także

A. palnik gazowy

B. sterylizator powietrzny

C. lożę laminarną

D. łaźnię wodną

Łaźnia wodna jest kluczowym urządzeniem wykorzystywanym w laboratoriach farmaceutycznych do kontrolowania temperatury podczas procesów przygotowywania substancji. W przypadku SAPO KALINUS, który może wymagać precyzyjnego podgrzewania substancji czynnych, łaźnia wodna zapewnia równomierne i stabilne warunki dla reakcji chemicznych. Przykładowo, wiele protokołów farmaceutycznych zaleca stosowanie łaźni wodnych przy rozpuszczaniu substancji w płynach, co wpływa na uzyskanie stabilnych i jednorodnych roztworów. Dodatkowo, łaźnia wodna pozwala na monitorowanie temperatury z wysoką dokładnością, co jest niezbędne do zapewnienia jakości i bezpieczeństwa preparatów. W standardach GMP (Good Manufacturing Practices) podkreśla się znaczenie właściwego zarządzania temperaturą w procesach produkcyjnych, co czyni łaźnię wodną niezbędnym elementem wyposażenia w każdej aptece lub laboratorium zajmującym się przygotowaniem leków.

Pytanie 37

Jakie białka osocza mają zdolność wiązania leków?

A. neurotrofiny

B. albuminy

C. fibryna i fibrynogen

D. białko C-reaktywne oraz hemopeksyna

Albuminy to najważniejsze białka osocza, które pełnią kluczową rolę w wiązaniu i transportowaniu różnych substancji, w tym leków. Dzięki swojej zdolności do wiązania cząsteczek, albuminy mogą wpływać na biodostępność leków, co jest istotne dla ich skuteczności terapeutycznej. W praktyce klinicznej, zrozumienie, jak albuminy wiążą leki, jest niezbędne dla optymalizacji terapii farmakologicznych, zwłaszcza w przypadku pacjentów z różnymi schorzeniami współistniejącymi. Na przykład, w przypadkach niewydolności nerek lub wątroby, poziom albumin może być obniżony, co prowadzi do zwiększonej dostępności leków w osoczu i potencjalnego ryzyka działań niepożądanych. Dobrą praktyką jest również monitorowanie stężenia albumin u pacjentów, którzy przyjmują leki o wąskim indeksie terapeutycznym, aby uniknąć niepożądanych interakcji. Albuminy są także wykorzystywane w terapii infuzyjnej, aby zwiększyć objętość krwi i poprawić ciśnienie onkotyczne, co jest szczególnie ważne w stanach krytycznych.

Pytanie 38

Werapamil, substancja hamująca kanały wapniowe, ma działanie

A. stymuluje czynność kurczliwą komór.

B. ma właściwości antyarytmiczne.

C. przyspiesza funkcjonowanie węzła zatokowo-przedsionkowego.

D. potęguje niemiarowość rytmu serca.

Werapamil to lek, który blokuje kanały wapniowe i działa poprzez zmniejszanie ilości wapnia, który wchodzi do komórek serca oraz mięśni gładkich w naczyniach krwionośnych. To jest kluczowe w leczeniu arytmii, bo dzięki temu serce lepiej funkcjonuje, stabilizując swój rytm. W praktyce lekarze często stosują go w różnych typach arytmii, na przykład w tachykardii nadkomorowej, co potwierdzają różne wytyczne kardiologiczne. Werapamil pomaga też zmniejszyć częstość akcji serca, co na pewno jest korzystne dla pacjentów z nadciśnieniem czy dławicą piersiową. Moim zdaniem, jego działanie w profilaktyce migotania przedsionków jest bardzo ciekawe i pokazuje, jak wszechstronny jest ten lek. Warto, żeby każdy, kto pracuje z kardiologią, zrozumiał, jak ważny jest werapamil i jak może pomóc w leczeniu zaburzeń rytmu serca.

Pytanie 39

Do przygotowania maści o działaniu powierzchniowym wykorzystuje się

A. lanolinę oraz eucerynę

B. smalec wieprzowy oraz parafinę ciekłą

C. wazelinę białą i parafinę ciekłą

D. wazelinę białą oraz smalec wieprzowy

Smalec wieprzowy i parafina ciekła nie tworzą optymalnej bazy do maści o działaniu powierzchniowym. Smalec wieprzowy, będący tłuszczem zwierzęcym, ma inną strukturę chemiczną i właściwości niż wazelina biała, co może prowadzić do pogorszenia stabilności emulsji. Tego rodzaju kombinacja może również powodować problemy z absorpcją przez skórę, a także zwiększać ryzyko wystąpienia reakcji alergicznych u pacjentów. W przypadku łączenia wazeliny białej z smalcem, istnieje ryzyko powstania niepożądanych reakcji chemicznych, co obniża skuteczność produktu. Lanolina i euceryna, choć są popularnymi składnikami w formulacjach maści, nie są odpowiednie w kontekście działania powierzchniowego. Lanolina ma właściwości nawilżające, ale jest bardziej zalecana w preparatach o działaniu głębszym, a nie powierzchniowym. Euceryna, choć ma zastosowanie w wielu maściach, jest bardziej skierowana na emulgację i stabilizację, co niekoniecznie odpowiada potrzebom maści o działaniu powierzchniowym. Właściwe zrozumienie interakcji między różnymi składnikami jest kluczowe w formulacji skutecznych i bezpiecznych preparatów farmaceutycznych.

Pytanie 40

Hipokaliemia może wystąpić w trakcie stosowania środków przeczyszczających razem

A. z metoprololem

B. z fenobarbitalem

C. z paracetamolem

D. z hydrochlorotiazydem

Hydrochlorotiazyd jest lekiem moczopędnym, który działa na nerki, zwiększając wydalanie sodu i wody, co może prowadzić do zmniejszenia poziomu potasu we krwi, czyli hipokaliemii. Zastosowanie środków przeczyszczających może dodatkowo nasilać tę tendencję, ponieważ większość z nich działa poprzez zwiększenie wydalania wody oraz elektrolitów z organizmu. W praktyce klinicznej, szczególnie u pacjentów z chorobami serca, nerek lub u osób starszych, monitorowanie poziomu elektrolitów, w tym potasu, jest niezwykle istotne. Hipokaliemia może prowadzić do poważnych zaburzeń rytmu serca i innych powikłań kardiologicznych. Dlatego ważne jest, aby lekarze byli świadomi potencjalnych interakcji między stosowanymi lekami a suplementacją potasu lub dietą bogatą w ten pierwiastek. Zastosowanie hydrochlorotiazydu wymaga zatem świadomości ryzyka hipokaliemii i odpowiednich działań prewencyjnych, takich jak suplementacja potasu, gdy jest to konieczne.

Rozpocznij nowy egzamin

Powrót do strony głównej