Wyniki egzaminu

Nowy egzamin

Informacje o egzaminie:

Zawód: Technik farmaceutyczny
Kwalifikacja: MED.09 - Sporządzanie i wytwarzanie produktów leczniczych oraz prowadzenie obrotu produktami leczniczymi, wyrobami medycznymi, suplementami diety i środkami spożywczymi specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz innymi produktami dopuszczonymi do obrotu w aptece
Data rozpoczęcia: 17 grudnia 2025 14:19
Data zakończenia: 17 grudnia 2025 14:33

Egzamin zdany!

Wynik: 21/40 punktów (52,5%)

Wymagane minimum: 20 punktów (50%)

Pochwal się swoim wynikiem!

Facebook

X.com

Szczegółowe wyniki:

Pytanie 1

Aby stworzyć układ dyspersyjny z dwóch niedopuszczających mieszania się faz ciekłych, wykorzystuje się proces

A. zawieszania

B. mikronizacji

C. emulgowania

D. rozpuszczania

Wybór odpowiedzi związanych z zawieszaniem, mikronizacją oraz rozpuszczaniem w kontekście tworzenia układów dyspersyjnych z dwóch niemieszających się faz ciekłych jest błędny, ponieważ każdy z tych procesów odnosi się do innych mechanizmów fizycznych. Zawieszanie dotyczy procesu, w którym cząstki stałe są rozproszone w cieczy, co nie ma zastosowania w przypadku dwóch cieczy, które się nie mieszają. Mikronizacja, z kolei, odnosi się do procesów mających na celu redukcję wielkości cząstek stałych do mikroskal, co jest istotne w kontekście farmacji czy technologii materiałowej, ale nie ma wpływu na tworzenie emulsji. Rozpuszczanie jest procesem, w którym substancja stała (lub gaz) jest rozpuszczana w cieczy, co także nie dotyczy dwóch niemieszających się cieczy. W kontekście tworzenia emulsji kluczowe jest zrozumienie roli emulgatorów i mechanizmów stabilizacji, co jest pomijane w tych odpowiedziach. Błędem jest również utożsamianie tych procesów z emulgowaniem, co zafałszowuje zrozumienie podstawowych zasad chemii fizycznej i inżynierii procesowej. Osoby wybierające te odpowiedzi mogą nie dostrzegać różnicy między różnymi metodami przygotowywania układów dyspersyjnych i nie rozumieją, jak każda z tych metod wpływa na stabilność, reologię i funkcjonalność końcowego produktu.

Pytanie 2

Wybór pistla do moździerza powinien uwzględniać

A. średnicę moździerza oraz średnicę główki pistla

B. objętość moździerza oraz średnicę główki pistla

C. krzywizny pistla oraz krzywiznę powierzchni wewnętrznej moździerza

D. długość pistla i wysokość moździerza

Wybór odpowiedniej średnicy moździerza i średnicy główki pistla, choć istotny, nie jest najważniejszym kryterium doboru tych narzędzi. Skupienie się wyłącznie na średnicy może prowadzić do błędów związanych z nieodpowiednim dopasowaniem, co skutkuje nieefektywnym procesem rozdrabniania. Średnica nie odzwierciedla bowiem krzywizny, która ma kluczowe znaczenie dla skuteczności mielenia. Długość pistla oraz wysokość moździerza także nie stanowią głównych czynników, ponieważ nie wpływają bezpośrednio na dynamikę procesu. Użytkownicy często mylą te parametry, nie dostrzegając, że właściwa krzywizna pistla jest niezbędna do optymalnego rozkładu siły w trakcie pracy. Ponadto, objętość moździerza i średnica główki pistla mogą być mylone z efektywnością mielenia, co jest błędnym podejściem, ponieważ nie uwzględniają one rzeczywistych interakcji między narzędziami. Właściwy dobór opiera się na zrozumieniu mechaniki pracy pistla w kontekście jego współdziałania z moździerzem, co przekłada się na jakość przetwarzanych materiałów oraz ich jednorodność.

Pytanie 3

Ile etakrydyny mleczanu trzeba odważyć, by przygotować lek według podanej recepty?

Rp.
0,2% Sol. Ethacridini lactatis  25,0
M.f.sol.
D.S. Zewnętrznie

A. 0,50 g

B. 0,05 g

C. 0,20g

D. 0,80g

Poprawna odpowiedź to 0,05 g etakrydyny mleczanu. Aby zrozumieć, dlaczego ta ilość jest właściwa, warto przypomnieć sobie zasady obliczania stężenia roztworów. W przypadku 0,2% roztworu etakrydyny mleczanu, oznacza to, że w 100 g roztworu znajduje się 0,2 g substancji aktywnej. Zatem, aby obliczyć ilość etakrydyny potrzebną do przygotowania 25 g tego roztworu, stosujemy proporcję. Przykładowo, jeśli 100 g roztworu zawiera 0,2 g substancji, to 25 g roztworu będzie zawierać 0,05 g etakrydyny mleczanu (0,2 g x 25 g / 100 g = 0,05 g). Praktyczne zastosowanie tej wiedzy jest kluczowe w farmacji, gdzie precyzyjne dawkowanie substancji czynnych wpływa na skuteczność terapii oraz bezpieczeństwo pacjentów. Poprawne przygotowanie leków zgodnie z receptą jest fundamentem dobrej praktyki farmaceutycznej, a umiejętność obliczania ilości substancji czynnych jest niezbędna do zapewnienia jakości i efektywności stosowanych terapii.

Pytanie 4

Osoby z chorobami wątroby, które wpływają na jej funkcjonowanie, powinny stosować leki, które są metabolizowane w wątrobie?

A. w mniejszych ilościach

B. w większych ilościach

C. dawkowanie nie ma znaczenia w procesach metabolicznych

D. zależy to od indywidualnych cech pacjenta

Pacjenci ze schorzeniami wątroby, takimi jak marskość, przewlekłe zapalenie wątroby czy stłuszczenie wątroby, mogą mieć upośledzoną zdolność do metabolizowania leków. Wątroba jest kluczowym organem odpowiedzialnym za metabolizm substancji czynnych leków, a jej dysfunkcja może prowadzić do opóźnionego rozkładu i eliminacji leków z organizmu. Dlatego lekarze często zalecają stosowanie mniejszych dawek leków metabolizowanych w wątrobie. Na przykład, w przypadku stosowania leków przeciwbólowych takich jak paracetamol, dawka powinna być zredukowana, aby uniknąć toksycznego wpływu na wątrobę. W praktyce klinicznej istotne jest, aby lekarze monitorowali funkcję wątroby pacjentów oraz dostosowywali dawkowanie na podstawie wyników badań laboratoryjnych, jak poziom aminotransferaz czy bilirubiny. Dostosowanie dawek jest zgodne z zaleceniami standardów terapeutycznych, takich jak wytyczne American College of Gastroenterology, które podkreślają znaczenie bezpiecznego i skutecznego leczenia w grupie pacjentów z chorobami wątroby.

Pytanie 5

Pozytywny wpływ prazosyny, alfa1-adrenoiityku, na profil lipidowy to

A. redukcja frakcji HDL

B. wzrost frakcji LDL

C. wzrost frakcji HDL i redukcja frakcji LDL

D. redukcja frakcji HDL i wzrost frakcji LDL cholesterolu

Prawidłowa odpowiedź to zwiększenie frakcji HDL i zmniejszenie frakcji LDL, co jest korzystne dla zdrowia sercowo-naczyniowego. Prazosyna, będąca alfa1-adrenolitykiem, działa poprzez blokowanie receptorów alfa1-adrenergicznych, co prowadzi do rozszerzenia naczyń krwionośnych i obniżenia ciśnienia tętniczego. To działanie może również wpływać na profil lipidowy, zwiększając stężenie lipoprotein o dużej gęstości (HDL), które są często nazywane „dobrym” cholesterolem, oraz zmniejszając stężenie lipoprotein o małej gęstości (LDL), które są związane z większym ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych. W praktyce klinicznej, poprawa profilu lipidowego przy użyciu prazosyny może być szczególnie korzystna u pacjentów z nadciśnieniem tętniczym oraz hiperlipidemią, jako część kompleksowej strategii zmniejszania ryzyka sercowego. Zgodnie z wytycznymi American Heart Association, podnoszenie poziomu HDL oraz redukcja LDL to kluczowe cele w zarządzaniu profilaktyką chorób układu krążenia oraz poprawie ogólnego zdrowia metabolicznego pacjentów.

Pytanie 6

Wysoka wartość liczby potwierdza obecność wiązań wielokrotnych w cząsteczce substancji leczniczej?

A. zmydlania

B. estrowej

C. jodowej

D. kwasowej

Obecność wiązań wielokrotnych w cząsteczce substancji leczniczej jest potwierdzona wysoką wartością liczby jodowej, co oznacza, że substancja ta ma zdolność do reagowania z jodem. Liczba jodowa jest miarą ilości wiązań nienasyconych, które mogą wchodzić w reakcje z reagentem jodowym, co jest kluczowym aspektem w analizie substancji chemicznych. W praktyce, substancje o wysokiej liczbie jodowej, takie jak niektóre kwasy tłuszczowe czy oleje, są istotne w farmakologii, ponieważ ich struktura chemiczna może wpływać na biodostępność i efekty działania leków. Na przykład, wiele leków przeciwzapalnych zawiera nienasycone kwasy tłuszczowe, które wykazują korzystne działanie w organizmie. W standardach analitycznych, takich jak metody oznaczania liczby jodowej, stosuje się je jako narzędzie do oceny jakości i czystości substancji, co jest kluczowe w branży farmaceutycznej, gdzie precyzyjne dane chemiczne są niezbędne do zapewnienia bezpieczeństwa i skuteczności leków.

Pytanie 7

Informacje odnośnie działania farmakologicznego, przeciwwskazań oraz działań niepożądanych leku technik farmacji powinien poszukiwać:

A. w ulotce dołączonej do leku

B. w bazie danych "BLOZ"

C. w Farmakopei Polskiej

D. u lekarza wskazującego na leczenie

Ulotka załączona do leku stanowi kluczowe źródło informacji na temat działania farmakologicznego, przeciwwskazań oraz działań niepożądanych leku. Zawiera ona szczegółowe dane o składzie leku, jego mechanizmie działania, wskazaniach oraz zalecanych dawkach. Ulotki są zatwierdzane przez odpowiednie organy regulacyjne, co zapewnia ich zgodność z obowiązującymi normami prawnymi i standardami w zakresie informacji dla pacjentów. Ważne jest, aby technik farmacji regularnie konsultował ulotki, ponieważ zawierają one najnowsze i najbardziej wiarygodne informacje, które są niezbędne do prawidłowego doradztwa pacjentom oraz zapewnienia bezpieczeństwa stosowania leków. Na przykład, w przypadku leku, który może powodować poważne działania niepożądane, technik powinien być w stanie szybko zidentyfikować te informacje i odpowiednio poinformować pacjenta, co jest niezbędne dla jego bezpieczeństwa i zdrowia. Ponadto, ulotki są często jedynym źródłem aktualnych informacji o produktach leczniczych i ich zastosowaniach, co czyni je niezastąpionymi w codziennej praktyce farmaceutycznej.

Pytanie 8

Jaki surowiec znajduje się w składzie maści tranowej?

A. Olej wątłuszowy

B. Olbrot

C. Olej rycynowy

D. Kamfora

Olej rycynowy, pomimo swoich licznych właściwości, nie jest składnikiem maści tranowej. Znany przede wszystkim z działania przeczyszczającego, olej rycynowy wykazuje również właściwości nawilżające i zmiękczające, co sprawia, że jest popularny w kosmetykach do pielęgnacji skóry. Jednak jego zastosowanie w maściach nie jest związane z właściwościami leczniczymi, jakie oferuje olej wątłuszowy. Z kolei olej z olbrotu, który jest również opcją mylącą, jest rzadziej stosowany w medycynie i nie ma potwierdzonych działań terapeutycznych, które mogłyby wspierać gojenie ran czy stany zapalne. Kamfora, chociaż stosowana w maściach i przygotowaniach do użytku zewnętrznego, działa głównie jako środek przeciwbólowy i rozgrzewający, a nie jako główny składnik maści tranowej. Błędem jest myślenie, że każde olej lub substancja o działaniu łagodzącym może być zamiennikiem oleju wątłuszowego w kontekście maści tranowej. Należy zwrócić uwagę na składniki aktywne i ich konkretne działanie, aby unikać nieporozumień i stosować odpowiednie preparaty w zależności od potrzeb terapeutycznych. Wiedza ta jest kluczowa dla prawidłowego doboru leków oraz kosmetyków, co ma bezpośredni wpływ na skuteczność terapii.

Pytanie 9

W podanej recepcie zostały przekroczone maksymalne dawki kodeiny fosforanu. Oblicz, ile kodeiny fosforanu należy użyć do przygotowania leku, jeśli maksymalne dawki dla dziecka wynoszą: jednorazowa - 0,021 g, dobowa - 0,042 g.

Rp.
Sulfoguaiacoli           1,0
Codeini phosphatis       0,5
Althaeae sir.           25,0
Aquae               ad 100,0
M.f.mixt.
D.S. 3 x dziennie łyżeczka (6,0 g)
Lek dla dziecka o masie ciała 25 kg.

A. 0,350 g

B. 0,021 g

C. 0,233 g

D. 0,042 g

Wybór błędnych odpowiedzi może wynikać z niepełnego zrozumienia zasad dawkowania leków oraz nieprawidłowych obliczeń. Odpowiedzi wskazujące na 0,350 g, 0,021 g oraz 0,042 g nie uwzględniają istotnych zależności między maksymalnymi dawkami a całkowitą ilością leku. Na przykład, 0,042 g to maksymalna dawka dobowa, a nie dawka, którą należy podać w jednej aplikacji. Takie zrozumienie może prowadzić do nieświadomego przedawkowania. Kolejnym typowym błędem jest pominięcie istotnych informacji o tym, jak często lek jest podawany. Przy podawaniu leku trzy razy dziennie, należy zrozumieć, że maksymalna dobowa dawka powinna być rozłożona na każdą dawkę, co w praktyce oznacza, że pojedyncza dawka nie może przekraczać 0,021 g. Nie uwzględniając całkowitej objętości leku, łatwo jest dojść do błędnych wniosków o ilości substancji czynnej. Zrozumienie mechanizmu działania i dawkowania leków jest kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa i skuteczności terapii, zwłaszcza w kontekście pediatrycznym, gdzie dawkowanie musi być bardzo precyzyjne z uwagi na różnice w metabolizmie i wrażliwości na leki dzieci w porównaniu do dorosłych.

Pytanie 10

Jakie działanie występuje przy równoczesnym zastosowaniu paracetamolu oraz tramadolu?

A. antagonizm kompetycyjny

B. synergizm addycyjny

C. antagonizm czynnościowy

D. synergizm hiperaddycyjny

Pojęcia synergizmu addycyjnego, antagonizmu kompetycyjnego oraz antagonizmu czynnościowego odnoszą się do różnych mechanizmów interakcji pomiędzy substancjami, które mogą wpływać na ich działanie terapeutyczne. Synergizm addycyjny polega na tym, że efekty działania dwóch leków sumują się, co oznacza, że ich łączny efekt jest równy sumie efektów każdego z osobna. W przypadku paracetamolu i tramadolu, ich działanie nie jest jedynie sumą, lecz wynika z potęgowania efektów, co jest definicją synergizmu hiperaddycyjnego. Antagonizm kompetycyjny opisuje sytuację, w której dwa leki konkurują o to samo miejsce receptorowe, co prowadzi do zmniejszenia efektu jednego z nich, co jest sprzeczne z działaniem paracetamolu i tramadolu, które nie konkurują, lecz współdziałają w systemie nerwowym. Z kolei antagonizm czynnościowy odnosi się do sytuacji, w której różne leki mają przeciwne efekty, co również nie dotyczy omawianej kombinacji. Typowym błędem myślowym w ocenie interakcji leków jest nieprawidłowe utożsamianie synergizmu z prostą addycją efektów, co prowadzi do niepełnego zrozumienia mechanizmów działania. Warto zwrócić uwagę na znaczenie znajomości farmakologii leków i ich interakcji, aby właściwie stosować terapie skojarzone zgodnie z aktualnymi standardami klinicznymi.

Pytanie 11

Ilość wodna to masa

A. wody [g], którą na stałe zwiąże 100,0 g bezwodnego podłoża maściowego w temperaturze 20°C

B. podłoża maściowego [g], które na stałe zwiąże 1,0 g wody w temperaturze 20°C

C. podłoża maściowego [g], które na stałe zwiąże 100,0 g wody w temperaturze 20°C

D. wody [g], którą na stałe zwiąże 1,0 g bezwodnego podłoża maściowego w temperaturze 20°C

Definicja liczby wodnej jest kluczowym elementem w formulacji maści i innych preparatów farmaceutycznych, jednak wiele osób myli podstawowe pojęcia związane z tym zagadnieniem. Odpowiedzi, które wskazują na ilość podłoża maściowego, które zwiąże określoną ilość wody, są błędne, ponieważ koncentrują się na odwrotnej relacji. Liczba wodna nie odnosi się do tego, ile substancji maściowej można użyć, aby zatrzymać wodę, ale do tego, ile wody można wprowadzić do określonego podłoża. Przykładowo, podanie, że 'podłoża maściowego [g], które zwiąże trwale 100,0 g wody w temperaturze 20°C' zamiast bezwodnego podłoża, myli koncepcję związku wodno-podłoże. W praktyce, formułując maści, kluczowe jest zrozumienie, jak różne podłoża reagują z wodą, w tym ich zdolność do zatrzymywania wody, co jest istotne dla stabilności preparatu oraz jego skuteczności. Dlatego też pomyłki w definiowaniu liczby wodnej mogą prowadzić do niewłaściwych obliczeń w procesie produkcji, co w konsekwencji wpłynie na jakość i bezpieczeństwo produktów farmaceutycznych. Oznacza to, że zrozumienie i poprawne zastosowanie definicji liczby wodnej jest niezbędne w praktyce farmaceutycznej.

Pytanie 12

Jakie jest zastosowanie antagonistów receptorów leukotrienowych w terapii?

A. choroby nadciśnieniowej

B. niewydolności mięśnia sercowego

C. astmy

D. schorzeń zakrzepowo-zatorowych

Wybór odpowiedzi dotyczących zaburzeń zakrzepowo-zatorowych jest błędny, ponieważ te schorzenia wymagają innego podejścia terapeutycznego. Zazwyczaj w takich przypadkach stosuje się leki przeciwzakrzepowe, takie jak inhibitory COX-1, heparyny lub antagonisty witaminy K, które działają na poziomie krzepnięcia krwi, a nie na mechanizmy zapalne związane z receptorami leukotrienowymi. Choroba nadciśnieniowa również nie jest leczona antagonistami receptorów leukotrienowych. W terapii nadciśnienia tętniczego standardowe leczenie wykorzystuje leki takie jak diuretyki, beta-blokery, blokery kanałów wapniowych oraz inhibitory ACE, które mają na celu obniżenie ciśnienia krwi poprzez różne mechanizmy działania. Co więcej, niewydolność mięśnia sercowego nie jest także wskazaniem do stosowania antagonistów receptorów leukotrienowych. W tym przypadku kluczowe są leki takie jak inhibitory ACE, beta-blokery i leki moczopędne, które wpływają na poprawę funkcji serca oraz redukcję objawów. Błędne wybory można często tłumaczyć niewłaściwym zrozumieniem mechanizmu działania antagonistów receptorów leukotrienowych oraz ich wskazań terapeutycznych. Lekarze i specjaliści powinni być dobrze zaznajomieni z różnorodnością farmakoterapii, aby skutecznie dobierać leki do konkretnego schorzenia, co jest kluczowe w osiąganiu optymalnych wyników leczenia.

Pytanie 13

Analiza na obecność salicyny potwierdza identyfikację

A. kora wierzby

B. ziele lebiodki

C. liść szałwii

D. korzeń ipekakuany

Wybór innych odpowiedzi, takich jak ziele lebiodki, liść szałwii czy korzeń ipekakuany, nie jest uzasadniony w kontekście badania obecności salicyny. Ziele lebiodki, choć posiada swoje właściwości zdrowotne, nie zawiera salicyny i jest stosowane głównie w aromaterapii oraz w kuchni. Podobnie, liść szałwii, ceniony za działanie przeciwbakteryjne i przeciwzapalne, nie ma związku z salicyną, a jego skład chemiczny różni się znacząco. Korzeń ipekakuany, znany za swoje działanie wykrztuśne, również nie jest źródłem salicyny, a jego zastosowanie w medycynie ma zupełnie inny charakter. Wybierając te odpowiedzi, można błądzić w zrozumieniu chemicznych właściwości roślin i ich zastosowań, co może prowadzić do błędnych wniosków w praktyce terapeutycznej. Kluczowe jest zrozumienie, że skuteczna identyfikacja surowców roślinnych wymaga znajomości ich specyficznych związków chemicznych oraz ich właściwości farmakologicznych. W kontekście farmacji ziołowej, błędne przypisanie właściwości do niewłaściwych roślin może skutkować nieskutecznymi i potencjalnie szkodliwymi terapiami. Dlatego tak istotne jest stosowanie precyzyjnych i naukowych metod identyfikacji w procesach związanych z wytwarzaniem leków roślinnych.

Pytanie 14

Substancją wspomagającą, dodawaną do maści w celu zwiększenia zawartości wody, jest

A. wazelina żółta

B. tokoferol

C. cholesterol

D. parafina ciekła

Wazelina żółta jest znana jako substancja o działaniu emolientowym, ale nie ma właściwości zwiększających liczbę wodną w maściach. Jej głównym zadaniem jest tworzenie bariery ochronnej na skórze, co pomaga w utrzymaniu nawilżenia, jednak nie przyczynia się do wprowadzenia wody do formulacji. Z kolei tokoferol, czyli witamina E, choć ma pozytywne działanie na skórę, jest przede wszystkim składnikiem aktywnym o właściwościach przeciwutleniających, a nie substancją pomocniczą zwiększającą wodność. Nie jest on w stanie emulgować i stabilizować wody w maści. Parafina ciekła również nie jest substancją, która zwiększa liczby wodnej w maściach. Jest to oleista substancja, która działa jako środek nawilżający, ale przede wszystkim tworzy barierę na powierzchni skóry, a nie wprowadza wodę do emulsji. Użycie tych substancji może prowadzić do błędnych założeń w formulacji produktów. Typowym błędem jest mylenie działania emolientów ze stabilizatorami emulsji. W praktyce, odpowiedni dobór składników jest kluczowy dla efektywności preparatów, a ich funkcje muszą być precyzyjnie rozumiane. Dlatego znajomość charakterystyki substancji pomocniczych jest niezbędna do tworzenia skutecznych i bezpiecznych formulacji farmaceutycznych.

Pytanie 15

Według zamieszczonej recepty, sporządzony lek recepturowy to

Rp.
Acidi salicylici        2,0
Zinci oxidi            25,0
Vaselini albi      ad 100,0

A. emulsja.

B. pasta.

C. mazidło.

D. roztwór.

Odpowiedź jest prawidłowa, ponieważ pasta, jako forma leku recepturowego, charakteryzuje się obecnością substancji stałych, które są nierozpuszczalne w podłożu. W przedstawionej recepturze mamy do czynienia z kwasem salicylowym i tlenkiem cynku, które są substancjami stałymi. Wazelinę białą stosuje się jako podłoże. W praktyce farmaceutycznej, pasty są często stosowane w dermatologii do leczenia stanów zapalnych skóry oraz do ochrony przed czynnikami zewnętrznymi. Tworzą one na skórze warstwę ochronną, co jest istotne w przypadku oparzeń, otarć czy odparzeń. Oprócz tego, z uwagi na właściwości adsorpcyjne tlenku cynku, takie preparaty mogą również wykazywać działanie wysuszające. Dobrą praktyką w aptece jest korzystanie z past w przypadku schorzeń wymagających lokalnego działania substancji czynnych, co czyni je efektywnym rozwiązaniem w farmakoterapii.

Pytanie 16

Podczas układania leków na półkach w aptece, na co należy przede wszystkim zwracać uwagę (uwaga: pytanie może być niejednoznaczne)?

A. reklamą w mediach

B. wielkości opakowań

C. trwającą właśnie promocją

D. siłą ich działania

Siła działania leku jest kluczowym czynnikiem przy jego klasyfikacji i układaniu na półkach w aptece. W praktyce farmaceutycznej, lek powinien być łatwo dostępny dla pacjentów w zależności od jego zastosowania terapeutycznego. Na przykład, leki o silnym działaniu przeciwbólowym powinny być umieszczane w widocznym miejscu, aby pacjenci mogli je łatwo zlokalizować, w szczególności w przypadkach nagłych. Ponadto, klasyfikacja leków według ich siły działania jest zgodna z zasadami zarządzania lekami i zapewnia bardziej efektywne podejście do terapii. W wielu aptekach stosowane są standardy, takie jak systemy klasyfikacji ATC (Anatomical Therapeutic Chemical), które pomagają w organizacji leków według ich właściwości farmakologicznych. W odpowiednich sieciach aptecznych, taka klasyfikacja nie tylko usprawnia proces dystrybucji, ale także poprawia jakość obsługi pacjenta, ułatwiając farmaceutom doradzanie klientom w wyborze odpowiednich leków.

Pytanie 17

Jakie formy mogą mieć leki podawane dożylnie?

A. zawiesiny lub emulsje W/O/W

B. zawiesiny lub roztwory rzeczywiste

C. roztwory rzeczywiste lub emulsje W/O

D. roztwory rzeczywiste lub emulsje O/W

Wybór nieprawidłowych odpowiedzi wskazuje na pewne nieporozumienia związane z formami leku dożylnego. Zawiesiny, które są jedną z opcji wymienionych w niepoprawnych odpowiedziach, są to systemy, w których cząstki stałe są rozproszone w cieczy, ale ich niestabilność i potencjalne osadzanie się osadu czynią je mniej odpowiednimi do zastosowań dożylnych. Ruchome cząstki mogą prowadzić do zatorów w naczyniach krwionośnych, co jest niebezpieczne. Emulsje W/O/W, które również zostały wymienione, są bardziej skomplikowanymi systemami, które mają zastosowanie w specyficznych przypadkach, ale nie są standardem w terapii dożylnej, ponieważ nie zapewniają optymalnej biodostępności leków. Emulsje te są rzadko stosowane w praktyce klinicznej ze względu na ich niewielką stabilność oraz ograniczone możliwości rozpuszczania substancji czynnych. Roztwory rzeczywiste natomiast są preferowane ze względu na ich optymalne właściwości farmakokinetyczne. Ostatecznie, stosowanie zawiesin lub roztworów rzeczywistych w kontekście dożylnym opiera się na zasadach bezpieczeństwa i efektywności terapeutycznej, co wymaga dogłębnego zrozumienia właściwości fizykochemicznych substancji aktywnych i ich interakcji z organizmem.

Pytanie 18

W preparatach stosowanych drogą inhalacyjną w terapii astmy oskrzelowej wykorzystuje się:

A. Naphazolinum

B. Aminophylinum

C. Theophylinum

D. Salbutamolum

Salbutamolum, będący selektywnym agonistą receptora beta-2 adrenergicznego, jest szeroko stosowany w leczeniu astmy oskrzelowej ze względu na swoje działanie rozszerzające oskrzela. Działa poprzez relaksację mięśni gładkich dróg oddechowych, co prowadzi do poprawy przepływu powietrza i zmniejszenia duszności. Preparaty zawierające salbutamol są dostępne w formie inhalatorów, co pozwala na szybką i bezpośrednią interwencję w przypadku wystąpienia objawów astmy. Przykładem może być stosowanie salbutamolu w formie inhalatora ciśnieniowego, który pacjent może używać w trakcie ataku astmy, co jest zgodne z wytycznymi Global Initiative for Asthma (GINA). Oprócz tego, salbutamol może być stosowany w leczeniu przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP), co podkreśla jego wszechstronność i znaczenie w terapii chorób układu oddechowego. Warto również zaznaczyć, że ze względu na swój mechanizm działania, salbutamol wykazuje szybkie działanie, co jest kluczowe w sytuacjach nagłych.

Pytanie 19

Czopki zawierające paracetamol to

A. lek

B. produkt diety do uzupełnienia

C. substancja pomocnicza

D. produkt medyczny

Czopki z paracetamolem klasyfikują się jako produkty lecznicze, ponieważ zawierają substancję czynną (paracetamol), która jest stosowana w celu łagodzenia bólu i obniżania gorączki. Produkty lecznicze są definiowane przez prawo jako substancje lub kombinacje substancji, które mają działanie terapeutyczne na organizm ludzki. W przypadku paracetamolu, jego stosowanie jest szeroko udokumentowane w literaturze medycznej. Czopki są szczególnie cenną formą podania leku, gdyż umożliwiają szybsze wchłanianie substancji czynnej do krwiobiegu, co jest korzystne w przypadku pacjentów, którzy nie mogą przyjmować leków doustnie, na przykład w stanie wymiotów lub u małych dzieci. Standardy dotyczące produktów leczniczych określają również, że muszą one przechodzić rygorystyczne testy jakości i skuteczności, co zapewnia bezpieczeństwo ich stosowania. W praktyce, czopki z paracetamolem są szczególnie zalecane w pediatrii, ponieważ ich forma pozwala na łatwe podanie leku dzieciom, które mogą mieć trudności z przyjmowaniem tabletek lub syropów.

Pytanie 20

Preparaty wykrztuśne powinny być stosowane

A. wcześnie rano oraz późno wieczorem

B. przede wszystkim w godzinach popołudniowych i wieczornych

C. tylko w porannych godzinach

D. w ciągu całego dnia, aż do godzin popołudniowych

Preparaty wykrztuśne pomagają w pozbywaniu się wydzieliny z dróg oddechowych, co jest mega ważne, kiedy masz problem z kaszlem. Zwiększają one objętość i płynność śluzu, przez co jest łatwiej go wykrztusić. W ciągu dnia, szczególnie po południu, potrzebujemy ich działania, bo wtedy jesteśmy bardziej aktywni i często mamy więcej wydzieliny do usunięcia. Jak weźmiesz leki w tym czasie, to efekty będą lepsze, co zdecydowanie poprawi komfort Twojego samopoczucia. Syropy ziołowe to dobry przykład, bo nie tylko wspomagają odkrztuszanie, ale też działają przeciwzapalnie, co pomaga w ogólnym zdrowiu. Pamiętaj tylko, żeby brać te leki zgodnie z tym, co mówi lekarz albo producent, żeby nie narobić sobie problemów. Regularne przyjmowanie ich w ciągu dnia jest kluczowe, żeby organizm miał stałe wsparcie w leczeniu.

Pytanie 21

W jakiej sekcji Farmakopei Polskiej X można znaleźć informacje dotyczące pH roztworu substancji aktywnej?

A. W monografii szczegółowej

B. W monografii ogólnej

C. W farmakognostycznych metodach badawczych

D. W biologicznych metodach badawczych

Wybór biologicznych metod badań jako źródła informacji o pH roztworu substancji czynnej jest nieodpowiedni, ponieważ ten dział koncentruje się na ocenie aktywności biologicznej substancji oraz ich wpływie na organizmy żywe. Badania biologiczne są istotne w kontekście skuteczności terapeutycznej, ale nie dostarczają informacji dotyczących fizykochemicznych właściwości substancji, takich jak pH. Podobnie, monografia ogólna, mimo że zawiera ogólne zasady dotyczące metod analitycznych i jakości preparatów, nie dostarcza szczegółowych informacji na temat poszczególnych substancji, w tym ich pH. Farmakognostyczne metody badań również nie odnoszą się do kwestii pH, ponieważ dotyczą one analizy substancji pochodzenia roślinnego i ich właściwości chemicznych oraz farmakologicznych. Kluczowym błędem w poszczególnych odpowiedziach jest pomylenie ogólnych zasad analizy z konkretnymi wymaganiami dotyczącymi substancji czynnych. Istnieje powszechne przekonanie, że ogólne ramy regulacyjne zastępują szczegółowe informacje zawarte w monografiach szczegółowych, co prowadzi do nieporozumień i błędów w praktyce laboratoryjnej. Właściwe podejście do badania pH roztworu substancji czynnej wymaga korzystania z monografii szczegółowych, które dostarczają precyzyjnych danych niezbędnych do prowadzenia badań analitycznych.

Pytanie 22

W terapii rzęsistkowicy u kobiet wykorzystuje się metronidazol w formie

A. tabletek dopochwowych

B. kremu

C. kropli do użytku zewnętrznego

D. aerozolu

Wybór nieprawidłowej formy leku na rzęsistkowicę może prowadzić do nieefektywnego leczenia oraz niepotrzebnego wydłużania czasu terapii. Aerozol do stosowania w leczeniu rzęsistkowicy nie jest odpowiednią formą, ponieważ nie zapewnia wystarczającej lokalnej koncentracji substancji czynnej w miejscu zakażenia. Rzęsistek pochwowy jest pasożytem, który osiedla się w tkankach błony śluzowej pochwy, a podawanie leku w postaci aerozolu może nie tylko ograniczyć jego skuteczność, ale również prowadzić do rozprzestrzenienia infekcji. Kremy, chociaż używane w niektórych terapiach, również nie są standardowo zalecane w leczeniu rzęsistkowicy, ponieważ ich działanie jest bardziej ograniczone do powierzchniowej aplikacji, co nie jest wystarczające w przypadku głębokich infekcji pochwy. Krople do użytku zewnętrznego z kolei sugerują aplikację na skórę, co jest niewłaściwe, gdyż rzęsistek wymaga leczenia specyficznego dla wewnętrznej florze pochwy. Używanie niewłaściwych form może wynikać z braku zrozumienia mechanizmu działania leku oraz jego zastosowania w kontekście anatomicznym. W praktyce klinicznej kluczowe jest stosowanie leku w postaci tabletki dopochwowej, co jest zgodne z aktualnymi wytycznymi i badaniami, które potwierdzają efektywność tego podejścia w eliminacji infekcji."

Pytanie 23

W przypadku pacjentów, którzy potrzebują długotrwałego zażywania nieselektywnych niesteroidowych leków przeciwzapalnych, aby zapobiegać owrzodzeniom żołądka i dwunastnicy, zaleca się używanie preparatu zawierającego

A. metoklopramid

B. histaminę

C. pantoprazol

D. mieszankę pepsynową

Wybór niepoprawnych odpowiedzi wskazuje na brak zrozumienia mechanizmów działania różnych substancji w kontekście terapii stosowanej u pacjentów wymagających długotrwałego leczenia NLPZ. Histamina, jako neurotransmiter i mediator w odpowiedzi zapalnej, nie ma zastosowania w zapobieganiu owrzodzeniom żołądka. Jej działanie polega głównie na zwiększaniu wydzielania soku żołądkowego, co mogłoby dodatkowo pogorszyć stan pacjenta. Mieszanka pepsynowa to preparat zawierający enzymy trawienne, które również nie wpływają na redukcję kwasowości w żołądku, co czyni go nieodpowiednim wyborem w kontekście ochrony błony śluzowej. Metoklopramid, natomiast, jest lekiem prokinetycznym, który zwiększa motorykę przewodu pokarmowego, ale nie ma właściwości ochronnych wobec błony śluzowej. Chociaż jego zastosowanie może być korzystne w kontekście łagodzenia objawów dyspeptycznych, nie chroni on przed uszkodzeniami wywołanymi przez kwas. Kluczowym błędem w rozumowaniu jest nieprzywiązywanie wagi do mechanizmu działania leków w kontekście ich zastosowania w terapii. Wiedza o tym, jak leki wpływają na organizm i jakie mają interakcje, jest niezbędna do podejmowania właściwych decyzji terapeutycznych.

Pytanie 24

Który produkt farmakopealny jest opisany?

DEFINICJA
 Oczyszczona mieszanina ciekłych nasyconych węglowodorów uzyskana z ropy naftowej.
 WŁAŚCIWOŚCI
 Wygląd: bezbarwna, przezroczysta, oleista ciecz, niewykazująca fluorescencji w świetle dziennym.
 Rozpuszczalność: substancja praktycznie nierozpuszczalna w wodzie, trudno rozpuszczalna w etanolu (96%), miesza się z węglowodorami.

A. Paraffinum solidum.

B. Propylenoglycolum.

C. Paraffinum liquidum.

D. Vaselinum flavum.

Paraffinum liquidum, czyli ciekła parafina, jest substancją wykorzystywaną w przemyśle kosmetycznym i farmaceutycznym ze względu na swoje właściwości emolientowe oraz zdolność do tworzenia ochronnej warstwy na skórze. Oczyszczona mieszanina ciekłych nasyconych węglowodorów uzyskana z ropy naftowej charakteryzuje się wysokim poziomem czystości oraz stabilności chemicznej, co czyni ją idealnym składnikiem w formularzach kosmetyków, takich jak kremy, maści i balsamy. W praktyce, paraffinum liquidum jest cenione za swoje właściwości nawilżające, a także zdolność do zmiękczania naskórka. Stosuje się je również w preparatach farmaceutycznych, gdzie pełni rolę nośnika dla składników aktywnych. W kontekście standardów przemysłowych, substancja ta musi spełniać określone normy czystości, co jest regulowane przez farmakopee oraz dobre praktyki wytwarzania (GMP). Wiedza na temat zastosowania oraz właściwości paraffinum liquidum jest niezbędna dla profesjonalistów zajmujących się formułowaniem produktów kosmetycznych i farmaceutycznych.

Pytanie 25

Jaką ilość proszku rozcieńczonego (rozcierki) Belladonnae extractum siccum 1 + 1 trzeba użyć, aby przygotować lek według podanej receptury?

Rp.
Belladonnae extracti sicci          0,0025
Ephedrini hydrochloridi             0,03
Phenobarbitali                      0,02
Lactosi                             0,2
M.f. pulv. D.t.d. No 20
D.S. 2 x dziennie proszek

A. 0,010 g

B. 0,100 g

C. 0,050 g

D. 0,025 g

Aby sporządzić lek zgodnie z receptą, kluczowe jest zrozumienie procesu rozcieńczania substancji czynnej. W przypadku Belladonnae extractum siccum 1+1, oznacza to, że do każdej części substancji czynnej dodajemy równą ilość substancji rozcieńczającej. W obliczeniach uwzględniamy, że każdy proszek ma zawierać 0,0025 g substancji czynnej. Przygotowując 20 proszków, otrzymujemy łączną ilość 0,050 g substancji czynnej. Jednak ze względu na proporcję 1+1, musimy podwoić tę ilość, co daje 0,100 g całkowitej masy rozcierki. Takie podejście jest zgodne z dobrymi praktykami w farmacji, w których precyzyjne obliczenia są niezbędne do uzyskania skutecznych i bezpiecznych leków. Umożliwia to nie tylko prawidłowe dawkowanie, ale także minimalizuje ryzyko niepożądanych efektów ubocznych. W kontekście praktyki farmaceutycznej, umiejętność dokładnego przygotowywania leków według recept jest kluczowa dla zapewnienia ich jakości i skuteczności.

Pytanie 26

Zidentyfikuj formę leku, do przygotowania którego zastosowano następujące urządzenia: wagę elektroniczną, podkłady pergaminowe, moździerz, pistel, kliszę i kapsułki żelatynowe?

A. Proszki niedzielone.

B. Maść zawiesina.

C. Tabletki.

D. Proszki dzielone.

Proszki dzielone to taki rodzaj leku, który powstaje, gdy zmieszamy substancję czynną z odpowiednim nośnikiem i podzielimy to na mniejsze porcje. Fajnie jest użyć wagi elektronicznej, bo dzięki temu możemy dokładnie odmierzyć składniki, co jest mega ważne, żeby lek był skuteczny i działał tak, jak powinien. Używając moździerza i pestle, możemy dobrze rozdrobnienie i wymieszać składniki. Podkłady pergaminowe są super do ochrony i transportu tych gotowych dawek, a kapsułki żelatynowe są wygodne do przechowywania i podawania leku pacjentom. Proszki dzielone mają sporo zastosowań w medycynie, zwłaszcza w farmacji, gdzie pacjenci naprawdę potrzebują precyzyjnych dawek. Pamiętaj, żeby trzymać się standardów Dobrej Praktyki Wytwarzania (GMP) podczas pracy, bo to gwarantuje, że wszystko jest robione na najwyższym poziomie, a bezpieczeństwo pacjentów jest najważniejsze.

Pytanie 27

Jaką ilość 3,0% roztworu kwasu borowego należy zastosować do przygotowania leku zgodnie z receptą?

Rp.
Chloramphenicoli              1,0
Resorcinoli                   2,0
2,0% Sol. Acidi borici       20,0
Spiritus Vini 85°        ad 100,0
M.f. solutio
D.S. Zewnętrznie

A. 13,33 g

B. 12,37 g

C. 3,33 g

D. 6,67 g

Aby sporządzić lek według podanej recepty, istotne jest zrozumienie, jak oblicza się ilość substancji czynnej w roztworze. W przypadku 3,0% roztworu kwasu borowego, oznacza to, że w 100 g roztworu znajduje się 3 g czystego kwasu borowego. Potrzebujemy 20,0 g 2,0% roztworu, co odpowiada 0,4 g czystego kwasu borowego. Ustalając, ile gramów 3,0% roztworu potrzebujemy, możemy użyć proporcji: 3 g w 100 g roztworu to 0,4 g w X g roztworu. Stąd wynika, że X = (0,4 g * 100 g) / 3 g = 13,33 g. Takie podejście jest zgodne z dobrą praktyką farmaceutyczną, gdzie precyzja w obliczeniach jest kluczowa dla skuteczności leku. Zrozumienie, jak obliczać stężenia i ilości substancji czynnych, jest fundamentalne dla każdego farmaceuty oraz osoby zajmującej się przygotowaniem leków, co przyczynia się do zapewnienia pacjentom bezpiecznych i skutecznych terapii.

Pytanie 28

Jakie działania są zabronione w kontekście promocji produktów farmaceutycznych?

A. Spotkania - organizowane przez przedstawicieli handlowych lub medycznych, z osobami uprawnionymi do wypisywania recept.

B. Rozpowszechnianie informacji o produkcie leczniczym, skierowane do ogółu społeczeństwa.

C. Oferowanie lub obiecywanie korzyści w zamian za zakup leku.

D. Dostarczanie próbek produktów leczniczych bez opłat osobom uprawnionym do wypisywania recept.

Oferowanie lub obiecywanie korzyści w zamian za nabycie leku jest zabronione ze względu na kluczowe zasady etyki i odpowiedzialności w marketingu produktów leczniczych. Takie praktyki mogą prowadzić do konfliktu interesów, zniekształcać uczciwą konkurencję oraz mieć negatywny wpływ na podejmowanie decyzji przez lekarzy i pacjentów. Zgodnie z ustawodawstwem, w tym z dyrektywami UE oraz krajowymi regulacjami, reklama leków powinna być rzetelna, nie wprowadzać w błąd i nie wykorzystywać nieuzasadnionych zachęt. Przykładowo, w sytuacji, gdzie przedstawiciel handlowy oferuje lekarzowi korzyści finansowe za prescribing konkretnego leku, może to prowadzić do stosowania tego leku bez uzasadnienia medycznego, co jest nieetyczne i może zagrażać zdrowiu pacjentów. Praktyki te są regulowane przez lokalne i międzynarodowe standardy, takie jak Kodeks Etyczny dla Przedstawicieli Medycznych, które nakładają na nich obowiązek działania w interesie pacjentów i respektowania zasad przejrzystości.

Pytanie 29

Z uwagi na zagrożenie dla płodu, dla kobiety w ciąży zatrudnionej w aptece najbardziej ryzykowne jest przygotowywanie leków zawierających

A. kwas askorbowy

B. kwas borowy

C. detreomycynę

D. nystatynę

Kwas borowy, nystatyna oraz kwas askorbowy różnią się znacznie od detreomycyny pod względem ich wpływu na organizm, zwłaszcza w kontekście ciąży. Kwas borowy, choć jest substancją toksyczną w dużych dawkach, w praktyce farmaceutycznej stosowany jest w formach lokalnych i nie jest przeznaczony do podawania wewnętrznego, co zmniejsza ryzyko systemowego działania na płód. Nystatyna jest lekiem przeciwgrzybiczym, którego stosowanie w ciąży jest zazwyczaj uznawane za bezpieczne, ponieważ nie wchłania się znacząco w organizmie. Kwas askorbowy, czyli witamina C, jest stosunkowo bezpieczny i wręcz zalecany w ciąży, ponieważ wspiera zdrowie matki i rozwój płodu. Typowym błędem myślowym jest mylenie ogólnych zasad bezpieczeństwa leków z ich konkretnym zastosowaniem w kontekście ciążowym. Dlatego ważne jest, aby farmaceuci i osoby pracujące w ochronie zdrowia dobrze znały farmakologię leków oraz ich potencjalne skutki uboczne w specyficznych populacjach pacjentów. Kluczowe jest także, aby nie podejmować decyzji o bezpieczeństwie leków na podstawie ogólnych przekonań, ale raczej na podstawie rzetelnych badań i wytycznych klinicznych.

Pytanie 30

Pregabalina jest pochodną kwasu gamma-aminomasłowego używaną w terapii skojarzonej w przypadku częściowych napadów padaczkowych u osób dorosłych. Inne wskazanie do jej aplikacji to

A. zastoinowa niewydolność serca

B. nadmierna senność

C. zaparcia

D. uogólnione zaburzenia lękowe

Pregabalina, będąca pochodną kwasu gamma-aminomasłowego, jest stosunkowo nowym lekiem, który znajduje zastosowanie nie tylko w leczeniu padaczki, ale także w terapii uogólnionych zaburzeń lękowych. Jest to szczególnie istotne w kontekście leczenia pacjentów z problemami lękowymi, ponieważ pregabalina działa na układ nerwowy, zmniejszając nadmierną aktywność neuronów, co przekłada się na redukcję objawów lękowych. W praktyce klinicznej, pacjenci z uogólnionymi zaburzeniami lękowymi mogą odczuwać poprawę samopoczucia już po kilku tygodniach stosowania leku. Odniesienie się do standardów leczenia opublikowanych przez takie organizacje jak American Psychiatric Association czy National Institute for Health and Care Excellence podkreśla znaczenie pregabaliny jako skutecznej opcji terapeutycznej w przypadku pacjentów, którzy nie reagują na tradycyjne metody leczenia zaburzeń lękowych, w tym terapię poznawczo-behawioralną i inne leki przeciwdepresyjne. Dodatkowo, stosowanie pregabaliny w terapii bólu neuropatycznego wskazuje na jej wszechstronność i potwierdza jej zastosowanie w szerokim zakresie problemów psychiatrycznych i neurologicznych.

Pytanie 31

Urządzenie, które wykorzystuje filtry HEPA i zapewnia aseptyczne warunki, to

A. suszarka z wymuszonym obiegiem powietrza

B. sterylizator powietrzny

C. loża z laminarnym nawiewem jałowego powietrza

D. szafka Hansena

Loża z laminarnym nawiewem jałowego powietrza to urządzenie, które zapewnia optymalne warunki aseptyczne dzięki zastosowaniu filtrów HEPA (High Efficiency Particulate Air). Filtry te eliminują 99,97% cząsteczek o średnicy 0,3 mikrometra, co czyni je niezwykle skutecznymi w usuwaniu zanieczyszczeń biologicznych, pyłów oraz innych szkodliwych cząsteczek. W praktyce, loże te są powszechnie wykorzystywane w laboratoriach biologicznych, chirurgii oraz w przemysłach farmaceutycznych, gdzie konieczne jest utrzymanie sterylnych warunków. Dzięki laminarnej cyrkulacji powietrza, zanieczyszczenia nie mają szans na osadzanie się na materiałach czy narzędziach, co jest kluczowe w precyzyjnych procedurach. Standardy takie jak ISO 14644 klasyfikują czystość powietrza w obszarach kontrolowanych, a loże z laminarnym nawiewem są projektowane zgodnie z tymi wymaganiami, co dodatkowo podkreśla ich rolę w zapewnieniu bezpieczeństwa i jakości pracy w środowiskach wymagających sterylności.

Pytanie 32

Jakie jest apteczne lekarstwo?

A. zawiesina do stosowania zewnętrznego z benzokainą

B. 1% roztwór chlorowodorku papaweryny

C. mikstura z sodowym metamizolem

D. maść siarkowa

Zawiesina do użytku zewnętrznego z benzokainą nie jest klasyfikowana jako lek apteczny w kontekście farmacji, ponieważ jej działanie opiera się głównie na znieczuleniu miejscowym, a nie na długofalowym leczeniu. Choć benzokaina ma swoje miejsce w terapii bólu, nie jest uznawana za substancję czynnie leczniczą w kontekście farmaceutycznym, co może prowadzić do zrozumienia, że nie wszystkie substancje stosowane w medycynie są lekami aptecznymi. Mikstura z metamizolem sodowym, znana z działania przeciwbólowego i przeciwgorączkowego, jest dostępna w różnych formach, jednak jej zastosowanie nie jest ograniczone do apteki, ponieważ często jest przepisywana przez lekarzy, ale jednocześnie iz partycypacji w aptecznych preparatach mogą wynikać różne ograniczenia. 1% roztwór chlorowodorku papaweryny, stosowany głównie w terapii skurczów mięśni gładkich, również nie kwalifikuje się jako typowy lek apteczny, gdyż jest stosowany w bardzo specyficznych wskazaniach i może być dostępny w ograniczonej formie. Wskazanie na maść siarkową jako lek apteczny może być pomylone z innymi substancjami, które faktycznie nie spełniają kryteriów dotyczących leków aptecznych. Kluczowym błędem jest zatem mylenie substancji leczniczych z preparatami stosowanymi w terapii objawowej, co może prowadzić do nieprawidłowych wniosków na temat ich klasyfikacji i zastosowania w praktyce klinicznej.

Pytanie 33

Jakie urządzenie nadaje się do przygotowania odwaru z korzenia kozłka lekarskiego?

A. infuzorka

B. czopkarka

C. kapsułkarka

D. autoklaw

Infuzorka jest urządzeniem zaprojektowanym specjalnie do przygotowywania naparów oraz odwarów z ziół, w tym korzenia kozłka lekarskiego. Proces infuzji polega na ekstrakcji substancji czynnych z roślin, co odbywa się poprzez zalewanie ich gorącą wodą. Infuzorka zapewnia optymalną temperaturę i czas ekstrakcji, co jest kluczowe dla uzyskania jak najwyższej jakości odwaru. Korzeń kozłka lekarskiego, znany ze swoich właściwości uspokajających i wspomagających sen, wymaga odpowiedniego przygotowania, aby wydobyć jego pełny potencjał terapeutyczny. Przykładowo, zgodnie z zaleceniami wytwórców ziół, powinno się używać infuzorek o regulowanej temperaturze, co pozwala na uniknięcie zbyt wysokich temperatur, które mogą niszczyć delikatne składniki aktywne. Dobrą praktyką jest także monitorowanie czasu infuzji, co pozwala na uzyskanie optymalnego stężenia ekstraktu. Warto podkreślić, że stosowanie infuzorek może znacząco poprawić jakość i skuteczność przygotowywanych naparów ziołowych.

Pytanie 34

Jakie działania niepożądane mogą się pojawić w ciągu kilku godzin po zażyciu doustnym chloropromazyny?

A. Nadkwaśność

B. Nowotworzenie

C. Parkinsonizm

D. Ślinotok

Odpowiedź 'Parkinsonizm' jest prawidłowa, ponieważ jest to znane działanie niepożądane chloropromazyny, które może wystąpić w ciągu kilku godzin po jej przyjęciu. Chloropromazyna należy do grupy leków neuroleptycznych, które mogą wpływać na układ dopaminergiczny w mózgu. Działania niepożądane związane z tymi lekami, takie jak objawy parkinsonizmu, wynikają z blokowania receptorów dopaminowych, zwłaszcza w obszarach mózgu odpowiedzialnych za kontrolę ruchu. Praktyczne przykłady obejmują sztywność mięśni, drżenie i spowolnienie ruchowe, które mogą być mylone z objawami choroby Parkinsona. W kontekście praktyki klinicznej, istotne jest monitorowanie pacjentów stosujących chloropromazynę w celu wczesnego wykrywania tych objawów i podejmowania odpowiednich działań, takich jak dostosowanie dawki czy rozważenie zmiany leku. Zgodnie z wytycznymi klinicznymi, lekarze powinni informować pacjentów o potencjalnych skutkach ubocznych, co zwiększa świadomość i poprawia bezpieczeństwo terapeutyczne.

Pytanie 35

Określenie zawartości garbników jest częścią standaryzacji surowca?

A. Thymi herba

B. Menyanthidis folium

C. Valerianae radix

D. Agrimoniae herba

Wybór odpowiedzi związanych z 'Menyanthidis folium', 'Valerianae radix' oraz 'Thymi herba' może wynikać z niepełnego zrozumienia roli garbników w standaryzacji surowców roślinnych. Menyanthes trifoliata, znana jako czermień, nie jest głównie badana pod kątem zawartości garbników, lecz jej właściwości związane z działaniem moczopędnym oraz na układ trawienny. W przypadku Valerianae radix, czyli korzenia waleriany, kluczowe są inne składniki aktywne takie jak kwasy walerianowy i walepotriaty, które odpowiedzialne są za działanie uspokajające. Z kolei Thymi herba, czyli ziele tymianku, zawiera przede wszystkim olejek eteryczny tymolu, który ma działanie antyseptyczne i rozkurczowe, ale nie jest istotnym źródłem garbników. Wybór niewłaściwej odpowiedzi może wynikać z założenia, że każdy surowiec roślinny zawiera garbniki, co jest błędne. Ponadto, wiele osób może mylić różne właściwości związków chemicznych w tych roślinach z ich potencjalnym zastosowaniem terapeutycznym, co prowadzi do nieporozumień. Kluczowe jest zrozumienie, że standaryzacja surowców roślinnych opiera się na specyficznych związkach chemicznych, które dominują w danym surowcu, a nie na ogólnym założeniu o obecności pewnych substancji.

Pytanie 36

Kto ma prawo do wystawiania recept?

A. stomatolog, pielęgniarka, technik farmacji

B. farmaceuta, lekarz, psychoterapeuta

C. dentysta, fizjoterapeuta, weterynarz

D. lekarz, pielęgniarka, dentysta

Odpowiedź 'lekarz, pielęgniarka, lekarz dentysta' jest jak najbardziej trafna. Te zawody mają uprawnienia do wystawiania recept w Polsce. Lekarze, niezależnie od tego jaką mają specjalizację, to podstawowi wystawcy recept, bo mają odpowiednie wykształcenie i licencje. Pielęgniarki, które ukończyły specjalne kursy, też mogą wystawiać recepty, zwłaszcza na leki, które często są potrzebne, jak na przykład leki przeciwbólowe. Co do lekarzy dentystów, to oni jako specjaliści w stomatologii mogą przepisywać leki, które są im potrzebne w praktyce. To wszystko jest ważne, bo dzięki temu pacjenci mają dostęp do leków, które są im niezbędne. Warto także pamiętać, że chociaż farmaceuci odgrywają kluczową rolę w systemie ochrony zdrowia, to nie mogą wystawiać recept na własną rękę, a jedynie realizować te, które podpisał ktoś uprawniony.

Pytanie 37

W jakiej formie stosuje się penicylinę krystaliczną?

A. dotętniczo i doustnie

B. dostawowo oraz doustnie

C. wyłącznie doustnie

D. dożylnie

Podawanie penicyliny krystalicznej w sposób dostawowy lub per os nie jest zalecane, ponieważ te metody mogą prowadzić do zmniejszonej biodostępności leku. Penicylina jest znana z tego, że może ulegać degradacji w przewodzie pokarmowym, co znacząco ogranicza jej skuteczność w przypadku administracji doustnej. Stosowanie penicyliny w takich formach może prowadzić do nieosiągnięcia terapeutycznych stężeń leku we krwi, co w przypadku poważnych infekcji jest absolutnie nieakceptowalne. Dotętnicze podawanie również jest rzadko praktykowane w kontekście penicyliny, ze względu na specyfikę działania i wymagania co do szybkości działania leku. W praktyce klinicznej, metoda dotętnicza jest zarezerwowana dla bardzo specyficznych sytuacji, które nie dotyczą powszechnego leczenia zakażeń bakteryjnych. Typowe błędy myślowe obejmują przekonanie, że każda forma podania leku będzie miała podobny efekt terapeutyczny, co jest mylne, zwłaszcza w kontekście leków wrażliwych na degradację lub wymagających wysokich stężeń w osoczu do skutecznego działania. Dlatego kluczowe jest, aby zrozumieć, że odpowiednia droga podania ma bezpośredni wpływ na skuteczność leczenia i uniknięcie poważnych komplikacji zdrowotnych.

Pytanie 38

Jakie objawy może wywołać chlorpromazyna?

A. objawy pozapiramidowe

B. bezsenność

C. nadkwaśność soku żołądkowego

D. zwiększone wydzielanie śliny oraz potu

Wybór odpowiedzi dotyczącej bezsenności, zwiększonego wydzielania śliny i potu, czy nadkwaśności soku żołądkowego w kontekście chlorpromazyny opiera się na niewłaściwych założeniach dotyczących działania tego leku. Bezsenność, mimo że jest istotnym problemem w psychiatrii, nie jest typowym działaniem niepożądanym chlorpromazyny, a wręcz przeciwnie, ten lek często stosowany jest w celu łagodzenia objawów psychotycznych, co może wpływać na poprawę jakości snu u pacjentów. Podobnie, zwiększone wydzielanie śliny i potu nie są klasycznymi efektami ubocznymi związanymi z chlorpromazyną; w rzeczywistości wiele leków neuroleptycznych może powodować suchość w ustach. Z kolei nadkwaśność soku żołądkowego jest związana z innymi lekami, jak inhibitorami pompy protonowej, a nie z działaniem chlorpromazyny. Typowe błędy myślowe, które prowadzą do takich pomyłek, obejmują mylenie objawów ubocznych różnych klas leków oraz brak zrozumienia specyfiki farmakologicznej chlorpromazyny, co może skutkować niewłaściwą interpretacją jej działania i efektów ubocznych.")

Pytanie 39

Czas ważności recepty na leki przeciwbólowe, które nie są opioidami, wynosi

A. 14 dni

B. 7 dni

C. 60 dni

D. 30 dni

Termin realizacji recepty na nieopioidowe środki przeciwbólowe wynosi 30 dni. Jest to zgodne z przepisami prawa farmaceutycznego w Polsce, które regulują czas, w jakim pacjent ma możliwość zrealizowania recepty na leki. W praktyce oznacza to, że pacjent, który otrzymał receptę na nieopioidowy środek przeciwbólowy, ma 30 dni na dostarczenie jej do apteki i uzyskanie leku. Kluczowe jest, aby osoby pracujące w ochronie zdrowia były świadome tego terminu, ponieważ może on wpływać na decyzje dotyczące przepisywania leków oraz monitorowania pacjentów. Warto także pamiętać, że po upływie tego terminu recepta staje się nieważna, co oznacza, że pacjent musi skonsultować się ponownie z lekarzem w celu uzyskania nowej recepty. Znajomość przepisów dotyczących realizacji recepty jest istotna nie tylko dla lekarzy, ale także dla farmaceutów, którzy muszą potrafić prawidłowo ocenić ważność recepty w momencie jej realizacji. Przykładowo, pacjent przychodząc do apteki z receptą, której termin realizacji minął, nie może otrzymać leku, co może prowadzić do nieporozumień oraz frustracji.

Pytanie 40

Które z wymienionych rodzajów antybiotyków działają poprzez inhibitowanie syntezy ściany komórkowej bakterii?

A. Makrolidowe

B. Glikopeptydowe

C. Aminoglikozydowe

D. Linkozamidowe

Odpowiedzi aminoglikozydowe, makrolidowe i linkozamidowe nie są związane z hamowaniem syntezy ściany komórkowej bakterii, co stanowi kluczowy błąd w rozumieniu ich mechanizmu działania. Antybiotyki aminoglikozydowe, takie jak gentamycyna czy tobramycyna, działają poprzez inhibicję syntezy białek, wiążąc się z podjednostką 30S rybosomu, co prowadzi do błędnego odczytu kodu genetycznego i produkcji niefunkcjonalnych białek. Z kolei makrolidy, takie jak erytromycyna, również działają na poziomie syntezy białek, ale poprzez wiązanie się z podjednostką 50S rybosomu, co hamuje elongację łańcucha polipeptydowego. Antybiotyki linkozamidowe, takie jak klindamycyna, mają podobny mechanizm i również hamują syntezę białek, co sprawia, że są mniej skuteczne w kontekście zakażeń wywołanych przez bakterie Gram-dodatnie, u których kluczowe jest niszczenie ściany komórkowej. W związku z tym, wybierając antybiotyki, istotne jest zrozumienie ich mechanizmów działania, co pozwala na skuteczniejsze podejście do leczenia zakażeń bakteryjnych i unikanie błędów terapeutycznych.

Rozpocznij nowy egzamin

Powrót do strony głównej