Wyniki egzaminu

Nowy egzamin

Informacje o egzaminie:

Zawód: Technik żywienia i usług gastronomicznych
Kwalifikacja: HGT.12 - Organizacja żywienia i usług gastronomicznych
Data rozpoczęcia: 8 grudnia 2025 13:00
Data zakończenia: 8 grudnia 2025 13:11

Egzamin niezdany

Wynik: 18/40 punktów (45,0%)

Wymagane minimum: 20 punktów (50%)

Udostępnij swój wynik

Facebook

X.com

Szczegółowe wyniki:

Pytanie 1

Aby przygotować boeuf Strogonow, co należy uwzględnić?

A. filet drobiowy

B. polędwicę wołową

C. łopatkę wołową

D. polędwicę wieprzową

Polędwica wołowa to najwłaściwszy wybór do przygotowania boeuf Strogonow, ponieważ jest to mięso o wysokiej jakości, które charakteryzuje się delikatnością oraz niską zawartością tłuszczu. W klasycznej recepturze na boeuf Strogonow, polędwica wołowa jest krojona w kostkę i szybko smażona, co pozwala zachować jej soczystość oraz intensywny smak. Przygotowując potrawę, ważne jest, aby nie przegotować mięsa, ponieważ może stracić swoje walory. W praktyce, polędwicę wołową można podawać z różnymi dodatkami, takimi jak makaron, ryż czy ziemniaki, co czyni danie wszechstronnym. Warto również zwrócić uwagę na techniki kulinarne, takie jak deglazowanie patelni po smażeniu, co pozwala na wydobycie głębszego smaku z sosu. Stosując polędwicę wołową, zyskujemy pewność, że danie będzie nie tylko smaczne, ale i estetycznie podane, co jest zgodne z normami kulinarnymi i standardami gastronomicznymi.

Pytanie 2

Na podstawie danych zawartych w tabeli, oblicz średnią ważoną rację dla mieszkańców internatu, w której 40% stanowią dziewczęta, a chłopcy 60%.

Racje pokarmowe dla produktów zbożowych
Grupa ludności	Racja pokarmowa dla produktów zbożowych w g
Dziewczęta 16 – 20 lat	290
Chłopcy 16 – 20 lat	380

A. 670 g

B. 228 g

C. 344 g

D. 335 g

Aby zrozumieć, dlaczego odpowiedzi takie jak 335 g, 670 g czy 228 g są niepoprawne, warto zwrócić uwagę na błędną interpretację pojęcia średniej ważonej. Średnia ważona wymaga pomnożenia wartości przez ich odpowiednie wagi, a nie jedynie sumowania wartości bez uwzględnienia proporcji. W przypadku odpowiedzi 335 g, można zauważyć, że mogło dojść do pomyłki przy obliczeniach, gdzie zamiast zastosować odpowiednie procentowe udziały, użyto wartości bezpośrednich, co prowadzi do niewłaściwego wyniku. Odpowiedź 670 g może wynikać z mylnego założenia, że należy zsumować wartości dla dziewcząt i chłopców bez ich ważenia, co nie oddaje rzeczywistości i nie uwzględnia różnic w liczebności grup. Natomiast odpowiedź 228 g może sugerować, że osoba obliczająca średnią mogła użyć niewłaściwych wskaźników lub po prostu błędnie zrozumieć dane dotyczące racji pokarmowych. Kluczowe w obliczeniach średniej ważonej jest zrozumienie, że każda grupa ma inną wagę w obliczeniach, co jest fundamentalne w analizach statystycznych i dietetycznych. Niezrozumienie tej koncepcji prowadzi do powszechnych błędów w obliczeniach, dlatego ważne jest stosowanie właściwych technik analizy danych w praktyce.

Pytanie 3

Wskaź punkt usług gastronomicznych?

A. Zajazd

B. Lodziarnia

C. Kantyna

D. Punkt barowy

Wybór jadłodajni, baru lub restauracji jako punktu gastronomicznego wskazuje na pewne nieporozumienia w rozumieniu specyfiki tych miejsc. Jadłodajnia to typ lokalu gastronomicznego, który zazwyczaj oferuje jedzenie w formie stołu szwedzkiego, a często nastawiona jest na szybki serwis w relatywnie przystępnej cenie. Oferowane w niej dania są zazwyczaj mniej wyszukane niż w restauracjach, co czyni je mniej atrakcyjnymi dla osób szukających wyjątkowych kulinarnych doznań. Bar, z kolei, jest miejscem, które koncentruje się głównie na napojach alkoholowych i przekąskach, co znowu odbiega od specyfiki lodziarni, gdzie centralne miejsce zajmują lody i desery. Restauracje oferują pełnowymiarowe dania, często w bardziej formalnej atmosferze, co również różni je od lodziarni, gdzie często panuje luźniejsza i bardziej nieformalna atmosfera. Wybierając te niepoprawne odpowiedzi, można zauważyć typowy błąd myślowy polegający na nieprecyzyjnym definiowaniu punktów gastronomicznych oraz ich funkcji. Kluczowe jest zrozumienie, że różne typy lokali mają swoje specyficzne oferty i cele, które wpływają na doświadczenia klientów. Właściwe zrozumienie różnorodności gastronomicznej pomoże lepiej orientować się w branży oraz podejmować bardziej świadome decyzje konsumencyjne.

Pytanie 4

Ile nektaru trzeba przygotować, aby zastąpić 300 g świeżych owoców, jeśli według tabel zamienności 100 g świeżych owoców można zastąpić 60 g nektaru?

A. 500 g

B. 600 g

C. 180 g

D. 1 800 g

Aby obliczyć ile nektaru należy przygotować, aby zastąpić 300 g świeżych owoców, należy skorzystać z podanego wskaźnika zamienności, gdzie 100 g świeżych owoców odpowiada 60 g nektaru. W pierwszym kroku obliczamy, ile razy 100 g mieści się w 300 g. Można to zrobić dzieląc 300 g przez 100 g, co daje nam 3. Następnie mnożymy wynik przez 60 g, co oznacza, że 300 g świeżych owoców wymaga 3 razy 60 g nektaru, co daje 180 g. Dlatego poprawna odpowiedź to 180 g nektaru. W praktyce, takie obliczenia są niezwykle istotne w gastronomii oraz w dietetyce, gdzie często konieczne jest zastąpienie pełnowartościowych produktów ich przetworzonymi odpowiednikami, zachowując przy tym wartości odżywcze. Ustalanie właściwych wskaźników zamienności pozwala na utrzymanie zbilansowanej diety, co jest zgodne ze standardami żywieniowymi i dobrymi praktykami w branży. Podobne obliczenia mogą być stosowane w przypadku innych owoców i ich zamienników, co pomaga w planowaniu posiłków i zarządzaniu dietą.

Pytanie 5

Aby przygotować pierogi leniwe, oprócz ugotowanych ziemniaków, należy uwzględnić:

A. mąkę pszenną, mąkę ziemniaczaną, jaja

B. mąkę pszenną, ser twarogowy, jaja

C. mąkę pszenną, masło, jaja

D. mąkę ziemniaczaną, jaja, sól

Odpowiedź zawierająca mąkę pszenną, ser twarogowy i jaja jest prawidłowa, ponieważ składniki te są kluczowe dla przygotowania pierogów leniwych. Mąka pszenna stanowi bazę dla ciasta, która po wymieszaniu z ugotowanymi ziemniakami oraz serem twarogowym, tworzy odpowiednią konsystencję, umożliwiając formowanie pierogów. Ser twarogowy dodaje smaku, a także wpływa na teksturę ciasta, co jest istotne w kontekście tradycyjnych przepisów kulinarnych. Jaja pełnią rolę spoiwa, co z kolei wspiera strukturę ciasta, poprawiając jego elastyczność i ułatwiając formowanie. W praktycznym zastosowaniu, ważne jest również, aby składniki były świeże, co znacząco wpływa na końcowy smak potrawy. Warto zwrócić uwagę na odpowiednie proporcje tych składników, co jest standardem w profesjonalnej gastronomii. Dobre praktyki kulinarne zalecają także, aby ciasto na pierogi odpoczywało przez kilka minut po wyrobieniu, co dodatkowo wpłynie na jego jakość.

Pytanie 6

Który obiad dla dzieci w wieku przedszkolnym został stworzony zgodnie z zasadami zdrowego żywienia?

A. Zupa kalafiorowa, pulpety drobiowe w sosie koperkowym, ryż na sypko, surówka z marchwi

B. Zupa ogórkowa, polędwica po angielsku, frytki z ziemniaków, sałata ze śmietaną

C. Zupa fasolowa, zrazy w sosie grzybowym, kasza gryczana na sypko, sałatka z buraków

D. Zupa jarzynowa, golonka pieczona, ziemniaki z wody, ćwikła z chrzanem

Odpowiedź, która wskazuje na zupę kalafiorową, pulpety drobiowe w sosie koperkowym, ryż na sypko oraz surówkę z marchwi, jest zgodna z zasadami racjonalnego żywienia dla dzieci w wieku przedszkolnym. Dania te dostarczają odpowiednią ilość białka, witamin i minerałów niezbędnych do prawidłowego rozwoju maluchów. Kalafior jest bogaty w witaminę C oraz błonnik, co wspomaga odporność i zdrowie układu pokarmowego. Pulpety drobiowe stanowią źródło chudego białka, które jest kluczowe dla wzrostu i rozwoju mięśni. Ryż dostarcza węglowodanów, które są istotne dla energii, a surówka z marchwi wzbogaca posiłek o beta-karoten, który wspiera zdrowie oczu oraz skóry. Dodatkowo, zestaw ten jest różnorodny, co jest istotne w kontekście zachęcania dzieci do próbowania nowych smaków oraz edukacji w zakresie zdrowego żywienia. Implementacja tych zasad w codziennym żywieniu przedszkolaków przyczynia się do budowania zdrowych nawyków żywieniowych na przyszłość, co jest zgodne z wytycznymi WHO oraz krajowymi standardami zdrowotnymi.

Pytanie 7

Który z podanych surowców zawiera najwięcej białka w 100 g?

A. Śliwka żółta

B. Porzeczka czerwona

C. Fasola biała

D. Papryka zielona

Fasola biała jest jednym z najbogatszych źródeł białka roślinnego, co czyni ją idealnym składnikiem diety wegetariańskiej i wegańskiej. W 100 g suchej fasoli białej znajduje się około 21 g białka, co stanowi znaczny procent dziennego zapotrzebowania na ten makroskładnik. Białko jest niezwykle istotne dla organizmu, odgrywając kluczową rolę w budowie mięśni, regeneracji tkanek oraz produkcji enzymów i hormonów. Warto również zauważyć, że fasola biała dostarcza dodatkowo błonnika, witamin (np. B6, kwasu foliowego) oraz minerałów (magnez, żelazo), co czyni ją bardzo wartościowym pokarmem. W praktyce, fasola biała może być wykorzystywana w różnych potrawach, takich jak zupy, sałatki czy dania jednogarnkowe. Jej wszechstronność w kuchni oraz korzystny profil odżywczy sprawiają, że jest zalecana w ramach zdrowej diety, zgodnej z wytycznymi dietetycznymi. Bogate źródło białka roślinnego, jakim jest fasola biała, jest szczególnie rekomendowane przez dietetyków i ekspertów ds. żywienia jako alternatywa dla białka zwierzęcego, co jest zgodne z rosnącym zainteresowaniem dietami roślinnymi.

Pytanie 8

W organizmie ludzkim żółć jest wytwarzana przez

A. wątrobę

B. ślinianki

C. żołądek

D. trzustkę

Produkcja żółci w organizmie człowieka jest integralnie związana z funkcjonowaniem wątroby, co jest kluczowe dla zrozumienia procesów trawiennych. Odpowiedzi wskazujące na żołądek, ślinianki czy trzustkę są nieprawidłowe, ponieważ te narządy pełnią inne funkcje. Żołądek odpowiada głównie za trawienie białek i wchłanianie niektórych substancji, ale nie produkuje żółci. Ślinianki produkują ślinę, która zawiera enzymy trawienne, jednak nie mają nic wspólnego z produkcją żółci. Trzustka z kolei wydziela sok trzustkowy, który zawiera enzymy trawienne, ale również nie jest odpowiedzialna za produkcję żółci. Te niepoprawne odpowiedzi mogą wynikać z niepełnego zrozumienia funkcji poszczególnych narządów w układzie pokarmowym. Dla wielu osób może być mylące, że zarówno trzustka, jak i wątroba są kluczowymi elementami trawienia, jednak ich role są wyraźnie zróżnicowane. Właściwe zrozumienie funkcji tych narządów jest istotne w kontekście zdrowia układu trawiennego i profilaktyki chorób związanych z wątrobą oraz trzustką. Edukacja w tym zakresie sprzyja lepszemu podejściu do zdrowia, co jest zalecane w standardach zdrowotnych i praktykach dietetycznych.

Pytanie 9

Zgodnie z zasadą zamienności produktów w trakcie tworzenia jadłospisu, mięso powinno być zastąpione

A. warzywami

B. owocami

C. mlekiem

D. jajami

Jaja stanowią doskonałe źródło białka, które jest kluczowym składnikiem w diecie, zwłaszcza w kontekście zastępowania mięsa. Jaja zawierają wszystkie niezbędne aminokwasy, co czyni je pełnowartościowym źródłem białka. W diecie wegetariańskiej oraz w planowaniu jadłospisów dla osób ograniczających spożycie mięsa, jaja mogą być wykorzystane w różnych formach: na twardo, na miękko, w postaci omletów czy jako składnik wypieków. Dodatkowo, jaja dostarczają witamin (w tym witaminy D, B12) oraz minerałów, co czyni je ważnym elementem zrównoważonego odżywiania. W praktyce, włączenie jaj do posiłków zamiast mięsa pozwala na utrzymanie odpowiedniego poziomu białka w diecie, co jest zgodne z zaleceniami żywieniowymi i standardami zdrowego odżywiania. Warto podkreślić, że jaja są również często bogate w zdrowe tłuszcze, co dodatkowo wspiera prawidłowe funkcjonowanie organizmu.

Pytanie 10

Do potrawy z jajkami w stylu sadzonym warto dodać element, który skompensuje brak w potrawie

A. węglowodanów złożonych

B. białka pełnowartościowego

C. składników mineralnych, głównie fosforu

D. witamin rozpuszczalnych w tłuszczach

Odpowiedź dotycząca węglowodanów złożonych jest prawidłowa, ponieważ jajka sadzone, będące źródłem białka i tłuszczów, nie zawierają wystarczającej ilości węglowodanów, które są kluczowym elementem zrównoważonej diety. Węglowodany złożone, takie jak te obecne w produktach pełnoziarnistych, warzywach czy roślinach strączkowych, dostarczają energii w sposób stopniowy, co jest istotne dla stabilizacji poziomu cukru we krwi oraz długotrwałej sytości. Jajka sadzone można serwować z dodatkiem pieczywa pełnoziarnistego, awokado, lub sałatki z warzyw, co nie tylko poprawia walory smakowe potrawy, ale również wzbogaca ją o błonnik, składniki mineralne i witaminy. W praktyce kulinarnej dąży się do tworzenia potraw, które są nie tylko smaczne, ale również odżywcze, a dodatek węglowodanów złożonych w potrawie z jaj zwiększa jej wartość odżywczą oraz wpływa na pozytywne aspekty zdrowotne zgodne z zaleceniami dietetycznymi.

Pytanie 11

Ile wynosi wartość energetyczna 200 g potrawy z 100 g papryki nadziewanej mięsem, która zawiera 4 g białka, 10 g tłuszczu oraz 14 g węglowodanów?

A. 324 kcal

B. 162 kcal

C. 300 kcal

D. 100 kcal

Wiele osób w procesie obliczania wartości energetycznej potrawy popełnia błędy związane z nieprawidłowym rozumieniem makroskładników oraz ich wartości energetycznych. W przypadku wartości energetycznych białka, tłuszczu i węglowodanów kluczowe jest przypomnienie, że każde z tych składników dostarcza innej ilości energii. Białka i węglowodany dostarczają po 4 kcal na gram, natomiast tłuszcze dostarczają 9 kcal na gram. Dość powszechnym błędem jest nieuwzględnianie proporcji makroskładników w potrawach oraz ich ilości. Na przykład, niektórzy mogą zredukować wartość energetyczną jedynie do białka i węglowodanów, ignorując tłuszcz, co prowadzi do znacznego niedoszacowania wartości kalorycznej. Ponadto, ważne jest, aby pamiętać, że podawanie wartości energetycznej dla mniejszych porcji, a potem mnożenie ich przez większą ilość, musi być wykonane z zachowaniem odpowiednich proporcji, co nie zawsze jest intuicyjne. Nieprawidłowe podejście do analizy takich danych może prowadzić do błędnych wniosków na temat wartości odżywczej diety, co jest sprzeczne z najlepszymi praktykami w zakresie żywienia i zdrowego stylu życia. Dlatego kluczowe jest zrozumienie, jak każdy makroskładnik wpływa na całkowitą wartość energetyczną potrawy.

Pytanie 12

Zgodnie z tabelą zamiany produktów, masło można zamienić na

A. śmietankę tortową

B. oliwę z oliwek

C. smalec

D. olej słonecznikowy

Olej słonecznikowy jest tłuszczem roślinnym, który, choć może zastąpić masło w niektórych przepisach, nie jest idealnym zamiennikiem, szczególnie w kontekście wypieków. Olej nie ma tej samej gęstości ani struktury, co masło, co może prowadzić do zmiany konsystencji ciasta oraz końcowego efektu wizualnego. Wiele przepisów wymaga masła, aby uzyskać odpowiednią kruchość i smak, a olej może te właściwości znacząco zmienić. Oliwa z oliwek również nie jest najlepszym zamiennikiem masła w słodkich wypiekach, ponieważ ma intensywny smak, który może zdominować delikatne nuty ciasta. Ponadto, oliwa z oliwek ma inną temperaturę dymienia, co jest istotne przy pieczeniu. Smalec, chociaż może być używany w tradycyjnych przepisach, wprowadza inny profil smakowy i teksturę, co czyni go nieodpowiednim w wielu nowoczesnych recepturach. Wreszcie, śmietanka tortowa, jako produkt o wysokiej zawartości tłuszczu, jest bliższa masłu pod względem właściwości kulinarnych, co czyni ją idealnym zamiennikiem, a inne proponowane opcje nie są w stanie tak efektywnie spełnić tej roli. Zrozumienie tych różnic jest kluczowe dla uzyskania pożądanych rezultatów w kuchni.

Pytanie 13

Który zestaw dań obiadowych nie jest zgodny z regułami planowania jadłospisów?

A. Krem z dyni, kotlet mielony, ziemniaki puree, surówka z kapusty, sok wiśniowy

B. Zupa jarzynowa, pieczona pierś z kurczaka, ziemniaki z wody, mizeria, woda

C. Rosół z makaronem, pieczeń wołowa, ziemniaki z wody, buraczki zasmażane, lemoniada

D. Zupa kalafiorowa, ryba smażona, ziemniaki puree, kalafior z wody, kompot z jabłek

Zestaw obiadowy zawierający zupę kalafiorową, rybę smażoną, ziemniaki puree, kalafior z wody oraz kompot z jabłek jest niezgodny z zasadami układania jadłospisów, ponieważ brakuje w nim elementu urozmaicenia i zachowania odpowiednich proporcji między składnikami. W dobrych praktykach kulinarnych zaleca się, aby każdy posiłek zawierał źródło białka, węglowodanów oraz warzyw, które dostarczają niezbędnych witamin i minerałów. W omawianym zestawie dominują produkty pochodzenia roślinnego oraz ryby, co może prowadzić do braku różnorodności składników odżywczych. Przykładem prawidłowego jadłospisu może być zestaw, w którym obok ryby znajdowałaby się porcja mięsa, np. kurczaka, co zapewniłoby lepsze zbilansowanie białka. Ponadto, różnorodność warzyw, takich jak marchewka, brokuły czy sałata, przyczyniłaby się do wzbogacenia diety o cenne składniki odżywcze, a także poprawiła estetykę podania potrawy.

Pytanie 14

Przedstawione w tabeli zmiany w organizmie człowieka są objawami

Zmiany w organizmie człowieka
Zahamowanie wzrostu
Suchy wygląd skóry
Pogorszenie widzenia
Zmiany w układzie nerwowym

A. niedoboru węglowodanów.

B. niedoboru witaminy A.

C. nadmiaru tłuszczów.

D. nadmiaru witaminy A.

Wybór odpowiedzi dotyczących nadmiaru witaminy A, niedoboru węglowodanów lub nadmiaru tłuszczów nie uwzględnia kluczowych informacji o funkcjach witamin oraz ich wpływie na organizm człowieka. Nadmiar witaminy A, choć może prowadzić do toksyczności, zazwyczaj objawia się innymi symptomami, takimi jak bóle głowy, zawroty głowy, suchość skóry i problemy z wątrobą. Z kolei niedobór węglowodanów, które są podstawowym źródłem energii, wiąże się z osłabieniem organizmu, zmęczeniem oraz trudnościami w koncentracji, a nie objawami związanymi z narządami wzroku czy skórą. Również nadmiar tłuszczów w diecie nie powoduje objawów takich jak zahamowanie wzrostu czy pogorszenie widzenia, lecz może prowadzić do otyłości i problemów z układem sercowo-naczyniowym. Typowe błędy myślowe w tym kontekście mogą wynikać z mylnego utożsamienia symptomów z niewłaściwymi przyczynami, co podkreśla potrzebę zrozumienia roli poszczególnych składników odżywczych. Edukacja w zakresie zrównoważonej diety i jej wpływu na zdrowie jest kluczowa w celu zapobiegania niedoborom oraz nadmiarom. Właściwe podejście do diety i zrozumienie wartości odżywczych produktów spożywczych są niezbędne dla osiągnięcia i utrzymania optymalnego stanu zdrowia.

Pytanie 15

W jakiej temperaturze należy transportować ryby mrożone do jednostek gastronomicznych?

A. -4°C

B. -1°C

C. -18°C

D. -10°C

Wybór temperatury -4°C, -10°C lub -1°C wynika z nieprawidłowego zrozumienia zasad przechowywania i transportu mrożonej żywności. Temperatura -4°C jest zbyt wysoką wartością, aby zapewnić długotrwałe przechowywanie ryb. W takiej temperaturze mogą zachodzić procesy rozmrażania, co prowadzi do utraty jakości i zwiększa ryzyko rozwoju drobnoustrojów. Podobnie, temperatura -10°C nie jest wystarczająco niska, aby zapewnić długoterminowe przechowywanie ryb, szczególnie w kontekście norm weterynaryjnych i bezpieczeństwa żywności. Przy -10°C ryby mogą być bardziej podatne na degradację strukturalną, co wpływa na ich smak, teksturę oraz wartości odżywcze. Wybór temperatury -1°C jest nieakceptowalny, gdyż jest to wartość, która sprawia, że ryby są w strefie zagrożenia, gdzie mogą ulegać procesom psucia się. W kontekście przepisów prawa żywnościowego, przechowywanie ryb w wyższej temperaturze niż -18°C narusza zasady bezpieczeństwa żywności i naraża konsumentów na ryzyko. Dlatego ważne jest, aby branża gastronomiczna przestrzegała standardów dotyczących transportu mrożonek, co przyczynia się do ochrony zdrowia publicznego oraz minimalizowania strat w jakości produktów.

Pytanie 16

Kto jest instytucją odpowiedzialną za stworzenie polskich tabel dotyczących składu oraz wartości odżywczej żywności?

A. IŻiŻ

B. GIS

C. FAO

D. WHO

Wybór odpowiedzi takich jak WHO, FAO czy GIS świadczy o pewnym nieporozumieniu związanym z rolami poszczególnych instytucji w kontekście zdrowia publicznego oraz żywienia. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) jest odpowiedzialna za koordynację działań zdrowotnych na poziomie międzynarodowym oraz promowanie zdrowego stylu życia, ale nie zajmuje się bezpośrednio opracowywaniem krajowych tabel odżywczych. Z kolei Organizacja Narodów Zjednoczonych do Spraw Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) koncentruje się na globalnych kwestiach związanych z żywnością i rolnictwem, a jej działalność obejmuje badania i raporty dotyczące bezpieczeństwa żywności, ale również nie zajmuje się tworzeniem specyficznych lokalnych tabel odżywczych. GIS, czyli Główny Inspektorat Sanitarny, natomiast, pełni funkcje nadzorcze i kontrolne w zakresie żywności oraz zdrowia publicznego, co jest ważne, ale również nie obejmuje on opracowania tabel składu i wartości odżywczych. Powszechnym błędem jest mylenie tych instytucji z powodu ich związku z bezpieczeństwem zdrowotnym i żywieniowym, co prowadzi do fałszywych wniosków na temat odpowiedzialności za konkretne działania. Poprawne zrozumienie ról tych instytucji oraz ich zakresu działalności jest kluczowe dla orientacji w temacie zdrowego żywienia oraz skutecznego korzystania z dostępnych danych żywieniowych.

Pytanie 17

Do zadań Instytutu Żywności i Żywienia wchodzi

A. ochrona praw konsumentów

B. nadzorowanie stanu placówek żywieniowych

C. propagowanie racjonalnego żywienia

D. nadzorowanie produktów spożywczych, które są w obrocie handlowym

Odpowiedzi dotyczące ochraniania praw konsumentów, kontrolowania stanu placówek żywieniowych oraz kontrolowania produktów żywnościowych, chociaż mogą być związane z szerokim pojęciem zdrowia publicznego, nie są głównymi zadaniami Instytutu Żywności i Żywienia. Problematyka ochrony praw konsumentów, mimo że jest niezwykle istotna, nie leży w bezpośrednim zakresie działalności IŻŻ, który koncentruje się na aspektach naukowych związanych z żywieniem i zdrowiem. Kontrola placówek żywieniowych oraz produktów spożywczych to zadania, które mogą być realizowane przez odpowiednie organy nadzoru sanitarno-epidemiologicznego oraz inne instytucje związane z bezpieczeństwem żywności. Umożliwiają one zapewnienie wysokiej jakości produktów oraz odpowiednich standardów w placówkach gastronomicznych, ale nie są to działania, które IŻŻ wykonuje jako priorytetowe. Często pojawiające się błędne myślenie polega na utożsamianiu działalności instytutów badawczych z bezpośrednim nadzorem nad rynkiem, co może prowadzić do zniekształcenia roli, jaką pełni dany instytut. Właściwe podejście powinno opierać się na zrozumieniu, że propagowanie racjonalnego żywienia jest fundamentem działań IŻŻ, które nie tylko zwiększa świadomość zdrowotną społeczeństwa, ale także przeciwdziała rozprzestrzenianiu się chorób cywilizacyjnych związanych z niezdrowym stylem życia.

Pytanie 18

Zastąpienie chleba płatkami owsianymi w diecie wymaga sprawdzenia ich zawartości

A. białka ogółem

B. węglowodanów

C. błonnika pokarmowego

D. witaminy C

Kontrola zawartości witaminy C w przypadku zamiany chleba na płatki owsiane jest mylna, ponieważ oba produkty nie są istotnym źródłem tej witaminy. Chociaż witamina C jest kluczowa dla zdrowia, jej poziom nie wpływa w znaczący sposób na wybór między chlebem a płatkami owsianymi. Koncentrowanie się na białku ogółem również nie ma sensu w tej sytuacji, ponieważ zarówno chleb, jak i płatki owsiane mają stosunkowo niską zawartość białka w porównaniu do innych źródeł, takich jak mięso czy nabiał. Ostatecznie skupienie się na błonniku pokarmowym może być mylące, ponieważ chociaż płatki owsiane są źródłem błonnika, to kluczowym czynnikiem przy zamianie chleba jest zawartość węglowodanów. W ten sposób, ignorując znaczenie węglowodanów, można dojść do błędnych wniosków dotyczących odpowiedniej diety. Dlatego tak istotne jest, aby przy zmianie składników diety, szczególnie w kontekście węglowodanów, uwzględniać ich wpływ na poziom energii i zdrowie metaboliczne. Prawidłowe zrozumienie wartości odżywczych jest kluczowe dla podejmowania świadomych decyzji dietetycznych.

Pytanie 19

Jakie jest źródło kolagenu?

A. pieczywo pełnoziarniste

B. mleko tłuste

C. mięso wieprzowe

D. ryż biały

Mięso wieprzowe jest jednym z najważniejszych źródeł kolagenu, który stanowi kluczowy składnik tkanki łącznej w organizmach zwierząt. Kolagen ma fundamentalne znaczenie dla zdrowia stawów, skóry i kości, a jego obecność w diecie może przyczynić się do poprawy elastyczności skóry oraz wspierać regenerację stawów. W praktyce, spożywanie produktów bogatych w kolagen, takich jak wywar mięsny czy galaretki mięsne, może wspierać zdrowie układu ruchu, co jest szczególnie istotne dla osób prowadzących aktywny tryb życia lub w podeszłym wieku. Dobre praktyki dietetyczne sugerują, aby uwzględniać w diecie źródła kolagenu, co może pomóc w utrzymaniu optymalnej kondycji fizycznej i estetycznej. Warto również zwrócić uwagę na suplementy diety zawierające kolagen, które mogą być stosowane w celu uzupełnienia jego niedoborów w organizmie. Uznaje się, że kolagen typu I i III, które występują w mięsie zwierzęcym, są szczególnie korzystne dla zdrowia skóry oraz tkanki łącznej.

Pytanie 20

Jaką masę powinna mieć próbka gulaszu pobrana do badań sanitarno-epidemiologicznych?

A. 150 g

B. 250 g

C. 200 g

D. 50 g

Próbka kontrolna gulaszu powinna mieć masę 150 g, co jest zgodne z wymaganiami sanitarno-epidemiologicznymi określonymi w przepisach dotyczących nadzoru nad żywnością. Zgodnie z wytycznymi, minimalna masa próbki do badań mikrobiologicznych powinna wynosić 150 g, aby zapewnić wystarczająca ilość materiału do przeprowadzenia dokładnych analiz. Taka masa pozwala na przeprowadzenie różnych badań, takich jak analiza obecności patogenów, ocena jakości mikrobiologicznej oraz badania sensoryczne. Dodatkowo, w praktyce laboratoryjnej, zapewnienie odpowiedniej masy próbki jest kluczowe dla uzyskania wiarygodnych wyników, ponieważ zbyt mała próbka mogłaby nie oddać rzeczywistego stanu próbki gulaszu. Warto pamiętać, że przestrzeganie tych zaleceń jest istotne dla ochrony zdrowia publicznego oraz dla przestrzegania standardów jakości żywności, co w praktyce przekłada się na bezpieczeństwo konsumentów oraz reputację producentów żywności.

Pytanie 21

Ile białka znajduje się w 1 porcji żurku o wadze 300 g, jeśli w 100 g zupy jest 7,40 g tego składnika?

A. 88,80 g

B. 14,80 g

C. 74,00 g

D. 22,20 g

Aby obliczyć ilość białka w porcji żurku o masie 300 g, należy skorzystać z proporcji. Zawartość białka wynosi 7,40 g na 100 g zupy. Możemy więc obliczyć, ile białka znajduje się w 300 g, stosując równanie: 300 g * (7,40 g / 100 g) = 22,20 g białka. Taki sposób obliczeń jest zgodny z powszechnie stosowaną metodą przeliczania wartości odżywczych w żywności, co pozwala na precyzyjne określenie makroskładników w diecie. Wiedza ta jest niezwykle przydatna dla dietetyków oraz osób planujących swoje posiłki, ponieważ umożliwia im lepsze zarządzanie spożyciem białka, co jest kluczowe dla budowy mięśni oraz regeneracji organizmu. Rekomendowane dzienne spożycie białka dla dorosłych wynosi około 0,8 g na kg masy ciała, co czyni tę analizę szczególnie istotną w kontekście zdrowego odżywiania.

Pytanie 22

Korzystając z danych zamieszczonych w tabeli określ, w jakiej temperaturze należy przechowywać gotowy do wydania kisiel karmelowy.

Potrawa	Temperatura przechowywania [°C]
Dania ciepłe do wydania	powyżej 63
Zupy ciepłe do wydania	powyżej 75
Desery owocowe zimne	10
Desery mleczne zimne	0 ÷ 4

A. powyżej 75°C

B. 0 do 4°C

C. 10°C

D. powyżej 63°C

Wybór odpowiedzi z zakresu powyżej 75°C, 10°C, oraz powyżej 63°C jest błędny z kilku powodów, które są głęboko zakorzenione w zasadach przechowywania produktów spożywczych. Przechowywanie żywności w temperaturach powyżej 4°C, a zwłaszcza powyżej 63°C, sprzyja rozwojowi bakterii, co naraża konsumentów na ryzyko zatrucia pokarmowego. Desery mleczne, jak kisiel karmelowy, wymagają środowiska chłodniczego, aby utrzymać ich jakość i bezpieczeństwo. Z kolei temperatura 10°C, choć może wydawać się względnie niska, nie jest wystarczająco chłodna, aby skutecznie spowolnić rozwój mikroorganizmów, co czyni ją niewłaściwą dla tego typu produktów. Wiele osób myli również pojęcie temperatury przechowywania z temperaturą serwowania, co prowadzi do błędnych wniosków. W praktyce, odpowiednie przechowywanie produktów mlecznych w temperaturze od 0 do 4°C nie tylko zapobiega psuciu się żywności, ale także podtrzymuje ich walory smakowe i odżywcze. Dlatego kluczowe jest zrozumienie znaczenia przechowywania żywności w odpowiednich warunkach, co jest fundamentem nie tylko dla branży spożywczej, ale również dla świadomego konsumpcjonizmu.

Pytanie 23

Kelner powinien zaserwować z prawej strony gościa

A. ryż z półmiska

B. surówkę z salaterki

C. kawę z dzbanka

D. zupę z wazy

Odpowiedź "kawę z dzbanka" jest ok. W restauracjach często tak się podaje gorące napoje, jak kawa. To dlatego, że lepiej jest je serwować z prawej strony gościa, co sprawia, że to wszystko jest wygodniejsze. Kiedy kelner tak robi, gość może łatwo sięgnąć po kawę, a nie musi przestawiać talerzy i innych rzeczy na stole. Fajnie jest też, gdy kelner nie zasłania gościa w trakcie podawania, bo to trochę niekomfortowe. No i wygląd kawy też ma znaczenie – dobrze, żeby była w ładnej filiżance, a obok cukier czy mleko. Te zasady są ważne, bo dbają o dobre wrażenia gości w restauracji.

Pytanie 24

Aby ocenić jakość żywienia, należy zastosować metodę

A. punktową

B. wagową

C. inwentarzową

D. analityczną

Wybór metod wagowej, inwentarzowej czy analitycznej do oceny jakości żywienia może prowadzić do błędnych wniosków i nieefektywnego monitorowania nawyków dietetycznych. Metoda wagowa, choć użyteczna w niektórych kontekstach, polega na przypisywaniu wag do różnych elementów diety, co może być subiektywne i trudne do standaryzacji. Przykładowo, różne osoby mogą różnie interpretować wagę poszczególnych składników odżywczych, co wprowadza niejednoznaczność w wynikach. Z kolei metoda inwentarzowa, skupiająca się na spisywaniu ilości spożywanych produktów, może nie oddać jakości diety, a jedynie jej ilość, co nie jest wystarczające do oceny pełnego obrazu żywienia. Metoda analityczna, z kolei, zazwyczaj jest złożona i stosowana głównie w badaniach laboratoryjnych, a nie w codziennym monitorowaniu nawyków dietetycznych. W praktyce, osoby mogą mieć trudności z interpretacją wyników tych metod, co może prowadzić do niewłaściwych zmian w diecie. W związku z tym, wybór metody powinien być dobrze przemyślany i dostosowany do celu oceny, a dla szerokiej populacji metoda punktowa okazuje się najbardziej praktyczna i efektywna, umożliwiając łatwiejszą analizę i zrozumienie wyników.

Pytanie 25

Który z poniższych pierwiastków jest makroelementem?

A. molibden

B. magnez

C. miedź

D. mangan

Mangan, miedź oraz molibden to pierwiastki, które, choć również istotne dla organizmu, nie są klasyfikowane jako makroelementy. Mangan pełni ważną rolę w metabolizmie węglowodanów oraz cholesterolu, ale jego zapotrzebowanie w diecie jest znacznie niższe niż w przypadku makroelementów. Miedź z kolei jest niezbędna do produkcji czerwonych krwinek oraz utrzymania zdrowych naczyń krwionośnych, ale jej ilość w organizmie jest ograniczona i w porównaniu do makroelementów, występuje w minimalnych ilościach. Molibden, mimo że uczestniczy w procesach enzymatycznych, również występuje w niewielkich ilościach i jest bardziej klasyfikowany jako mikroelement. Powszechnym błędem jest mylenie pojęcia makroelementów z mikroelementami, co często wynika z niepełnego zrozumienia ich funkcji w organizmie. Kluczowe jest zrozumienie, że makroelementy, takie jak magnez, są potrzebne w większych ilościach dla utrzymania zdrowia i dobrego samopoczucia, podczas gdy mikroelementy, choć równie ważne, są potrzebne w znacznie mniejszych ilościach. Takie nieporozumienia mogą prowadzić do niewłaściwego doboru diety i suplementacji, co w dłuższej perspektywie może negatywnie wpłynąć na zdrowie.

Pytanie 26

Przy jakiej temperaturze należy przechowywać ryby w lodówce, aby zapewnić ich świeżość i bezpieczeństwo spożycia?

A. 20-25°C

B. 5-10°C

C. 0-4°C

D. 10-15°C

Przechowywanie ryb w temperaturze 0-4°C jest kluczowe dla zapewnienia ich świeżości i bezpieczeństwa spożycia. W tej temperaturze spowalniamy rozwój bakterii, które mogą powodować psucie się produktów spożywczych. Chłodzenie w tych warunkach jest zgodne z normami sanitarnymi i zaleceniami dotyczącymi przechowywania żywności. Ryby, jako produkt łatwo psujący się, wymagają odpowiednich warunków przechowywania, aby zachować swoje walory smakowe i odżywcze. W praktyce, lodówki gastronomiczne są zaprojektowane tak, aby utrzymywać temperaturę w tym właśnie zakresie, co pomaga w przedłużeniu trwałości produktów. Dobre praktyki gastronomiczne nakazują także regularne sprawdzanie temperatury w lodówkach, aby zapewnić, że mieści się ona w zalecanym zakresie. Dodatkowo, przechowywanie ryb w tej temperaturze minimalizuje ryzyko zakażeń pokarmowych, co jest niezwykle ważne w kontekście zdrowia publicznego. Warto pamiętać, że nie tylko temperatura jest istotna, ale także sposób przechowywania – ryby powinny być odpowiednio zabezpieczone i oddzielone od innych produktów spożywczych.

Pytanie 27

Na podstawie danych zamieszczonych w tabeli oceń, w którym tygodniu jadłospis jest niezgodny z normą na energię dla dziewcząt w wieku 18 lat.

Norma na energię dla dziewcząt w wieku 18 lat wynosi 2 500 kcal
Średnia wartość energetyczna jadłospisów tygodniowych dla dziewcząt w wieku 18 lat:
- I tydzień - 2240 kcal/dzień
- II tydzień - 2485 kcal/dzień
- III tydzień - 2515 kcal/dzień
- IV tydzień - 2740 kcal/dzień
Dopuszczalne odchylenie wartości energetycznej tygodniowego jadłospisu w stosunku do zalecanych norm na energię wynosi ± 10%.

A. Jadłospis w IV tygodniu.

B. Jadłospis w II tygodniu.

C. Jadłospis w I tygodniu.

D. Jadłospis w III tygodniu.

Analizując inne tygodnie jadłospisu, warto zwrócić uwagę na kilka istotnych aspektów dotyczących wartości energetycznej posiłków. W przypadku odpowiedzi sugerujących niezgodność normy w II, III lub IV tygodniu, może pojawić się błąd w ocenie rzeczywistego zapotrzebowania energetycznego. Warto zauważyć, że jeśli jadłospis w danym tygodniu nie przewyższa normy, to nie oznacza to automatycznie, że jest on zgodny z wymaganiami dla 18-letnich dziewcząt. Często występującym problemem jest zrozumienie, że normy żywieniowe są ustalane na podstawie średnich potrzeb populacyjnych, a nie indywidualnych. Dlatego zaniżona wartość w innym tygodniu nie może być traktowana jako akceptowalna, jeżeli nie spełnia minimalnych wymagań ustalonych przez odpowiednie instytucje żywieniowe. Ponadto, niekiedy błędne jest skupienie się wyłącznie na liczbie kalorii, zaniedbując inne istotne aspekty diety, takie jak jakość składników odżywczych. Dlatego kluczowe jest nie tylko monitorowanie całkowitej podaży energii, ale też zbilansowanie wartości odżywczych, co może prowadzić do przekonania, że dany jadłospis jest wystarczający, gdy w rzeczywistości może on nie spełniać wymogów zdrowotnych oraz żywieniowych dla młodych kobiet. W efekcie, pomija się istotne czynniki wpływające na zdrowie, co może prowadzić do długofalowych konsekwencji zdrowotnych.

Pytanie 28

Dieta, która opiera się na produktach roślinnych i nie obejmuje mięsa, jaj oraz nabiału, to dieta

A. owolaktowegetariańska

B. wegańska

C. laktowegetariańska

D. semiwegetariańska

Dieta wegańska jest sposobem żywienia, który opiera się wyłącznie na produktach roślinnych, całkowicie wykluczając mięso, jaja oraz produkty mleczne. To podejście nie tylko ma pozytywny wpływ na zdrowie, ale także przyczynia się do ochrony środowiska oraz dobrostanu zwierząt. Przykłady zastosowania diety wegańskiej obejmują spożywanie warzyw, owoców, orzechów, nasion, zbóż oraz roślin strączkowych, które dostarczają niezbędnych składników odżywczych. Ponadto, weganizm może wspierać profilaktykę wielu chorób, takich jak otyłość, cukrzyca typu 2 oraz choroby sercowo-naczyniowe. Warto również zaznaczyć, że dieta wegańska wymaga staranności w planowaniu, aby zapewnić odpowiednią ilość białka, witamin i minerałów, takich jak witamina B12, żelazo czy wapń, które można uzyskać z alternatywnych źródeł roślinnych lub suplementów. Standardy żywieniowe, takie jak te opracowane przez Amerykańskie Stowarzyszenie Dietetyczne, potwierdzają, że dobrze zbilansowana dieta wegańska może być zdrowa i spełniać wszystkie potrzeby żywieniowe.

Pytanie 29

Do zagrożeń chemicznych żywności nie można zaliczyć

A. pozostałości pestycydów w owocach oraz warzywach

B. dodatków do żywności w formie konserwantów i barwników

C. bakterii i wirusów, które wywołują zatrucia pokarmowe

D. środków czyszczących i dezynfekujących maszyny oraz urządzenia

Odpowiedź o bakteriach i wirusach, które mogą powodować zatrucia pokarmowe, jest jak najbardziej poprawna. Te mikroorganizmy to zagrożenia biologiczne, a nie chemiczne. W kontekście bezpieczeństwa żywności, zagrożenia chemiczne to różne substancje, które mogą zaszkodzić zdrowiu, jak na przykład pestycydy, dodatki do żywności czy środki czyszczące. Bakterie, takie jak Salmonella czy E. coli, działają na zasadzie biologicznej i mogą wywołać naprawdę poważne problemy. Zrozumienie, czym różnią się zagrożenia chemiczne od biologicznych, jest kluczowe w branży spożywczej. Dobrze jest znać metody, takie jak HACCP, które pomagają w identyfikacji i minimalizacji tych zagrożeń. W ramach HACCP producenci muszą wprowadzać różne procedury monitorowania, aby na bieżąco identyfikować i eliminować zagrożenia zarówno chemiczne, jak i biologiczne. Dlatego szkolenie pracowników w tych kwestiach to naprawdę ważna sprawa, żeby zapewnić bezpieczeństwo żywności.

Pytanie 30

Na którym etapie układu trawiennego u człowieka pepsyna zaczyna proces rozkładu białek?

A. W jelicie cienkim

B. W dwunastnicy

C. W żołądku

D. W jamie ustnej

Pojęcia związane z trawieniem białek często są mylone i prowadzą do niepełnego zrozumienia procesów zachodzących w układzie pokarmowym. Jamę ustną cechuje głównie mechaniczne rozdrabnianie pokarmu oraz rozpoczęcie trawienia węglowodanów za pomocą amylazy ślinowej, co jest zupełnie innym procesem niż ten, który zachodzi w żołądku. W dwunastnicy, gdzie odbywa się dalsze trawienie, nie dochodzi do aktywacji pepsyny, ponieważ ten odcinek układu pokarmowego działa w bardziej zasadowym środowisku i enzymy trawienne z trzustki oraz żółci neutralizują kwas żołądkowy. Jelito cienkie, choć kluczowe w procesie wchłaniania składników odżywczych, nie jest miejscem, w którym rozpoczyna się trawienie białek. Proces ten musi rozpocząć się wcześniej w żołądku, aby enzymy trzustkowe mogły kontynuować rozkład białek na wolne aminokwasy. Często mylnie zakłada się, że aktywność enzymów może zachodzić w dowolnym miejscu, co prowadzi do dezinformacji. Dlatego ważne jest, aby zrozumieć, że pepsyna jest kluczowym enzymem, który działa tylko w specyficznych warunkach żołądka, co podkreśla znaczenie środowiska enzymatycznego dla prawidłowego trawienia białek.

Pytanie 31

W przypadku spożywania 3 lub 4 posiłków dziennie, wartość energetyczna obiadu powinna stanowić dzienne zapotrzebowanie na energię

A. w 40-45%

B. w 30-35%

C. w 45-50%

D. w 35-40%

Wybór odpowiedzi spoza zakresu 35-40% może wynikać z niepełnego zrozumienia zasad żywienia i planowania posiłków. Odpowiedzi takie jak 30-35%, 40-45% oraz 45-50% mogą sugerować błędne podejście do tego, jak zbilansować dostarczane kalorie w ciągu dnia. Odpowiedź '30-35%' zaniża wartość, jaką obiad powinien mieć w kontekście całkowitego dziennego spożycia energetycznego. Taka proporcja może prowadzić do niedoboru energii, co negatywnie wpłynie na funkcje organizmu, w tym na poziom energii oraz zdolności poznawcze. Z kolei odpowiedzi '40-45%' i '45-50%' mogą sugerować przeszacowanie roli obiadu w diecie. Zbyt wysoki udział kalorii z jednego posiłku może prowadzić do nadmiernej podaży energii, co w dłuższym okresie skutkuje niepożądanym przyrostem masy ciała oraz zwiększa ryzyko wystąpienia problemów zdrowotnych, takich jak otyłość czy choroby metaboliczne. Kluczowe jest zrozumienie, że każdy posiłek powinien być częścią zrównoważonej diety, a nadmiar lub niedobór kalorii w jednym posiłku może zaburzyć ogólną równowagę. W praktyce warto stawiać na różnorodność posiłków, aby zapewnić organizmowi wszystkie niezbędne składniki odżywcze oraz odpowiednią ilość energii w ciągu dnia.

Pytanie 32

Do kategorii lokali gastronomicznych, które pełnią rolę uzupełniającą, należy

A. smażalnia

B. jadłodajnia

C. lodziarnia

D. kawiarnia

W przypadku lodziarni, smażalni oraz jadłodajni mamy do czynienia z innymi typami zakładów gastronomicznych, które nie są klasyfikowane jako uzupełniające. Lodziarnie zajmują się głównie produkcją i sprzedażą lodów oraz deserów mrożonych, co sprawia, że ich oferta koncentruje się na słodkich przekąskach, a nie na napojach czy lekkich posiłkach. Smażalnie, z kolei, specjalizują się w przygotowywaniu dań smażonych, najczęściej ryb i owoców morza, co odbiega od modelu kawiarni, która kładzie nacisk na różnorodność napojów. Jadłodajnie to miejsca, które oferują pełne posiłki, często w formie stołówki, co również różni je od kawiarni, gdzie dominują napoje oraz lekkie, nierzadko słodkie przekąski. Błędem w rozumieniu tych kategorii gastronomicznych jest mylenie ich funkcji oraz oferty, co może prowadzić do nieprawidłowej identyfikacji ich roli na rynku. Ważnym jest, aby przy definiowaniu typów zakładów gastronomicznych opierać się na ich głównym asortymencie oraz charakterze działalności, aby umożliwić prawidłowe zrozumienie rynku oraz potrzeb konsumentów.

Pytanie 33

Po spożyciu zestawu śniadaniowego, którego skład przedstawiono w tabeli, najwięcej pełnowartościowego białka dostarczy organizmowi człowieka

Zestaw śniadaniowy
Potrawa/dodatek/napój	Ilość
omlet naturalny	100 g
pieczywo mieszane	30 g
masło extra	30 g
kawa cappuccino	125 ml

A. kawa cappuccino.

B. omlet naturalny.

C. pieczywo mieszane.

D. masło extra.

Wybór pieczywa mieszanego, masła extra czy kawy cappuccino jako źródła białka jest nieuzasadniony z punktu widzenia wartości odżywczej. Pieczywo mieszane, mimo że może dostarczać pewne ilości białka, w większości składa się z węglowodanów, a jego zawartość białka jest znacznie niższa niż w przypadku omletu. Masło extra, z kolei, to produkt bogaty w tłuszcze, które oferują inne korzyści odżywcze, lecz nie dostarczają białka. Ostatecznie, kawa cappuccino, będąca napojem na bazie kawy i mleka, ma ograniczoną zawartość białka i nie jest w stanie zaspokoić potrzeb organizmu w tym zakresie. Użytkownicy mogą popadać w pułapki myślowe, zakładając, że wszystkie produkty spożywcze z jakąkolwiek zawartością białka są równoważne, co jest mylną koncepcją. Aby lepiej zrozumieć, jak różne produkty odpowiadają na potrzeby białkowe organizmu, warto znać ich składników odżywczych i ich rolę w diecie. Niezrozumienie różnorodności źródeł białka może prowadzić do niezdrowych wyborów żywieniowych, które nie wspierają zdrowego stylu życia ani zrównoważonej diety. Dlatego kluczowe jest, aby podejmować świadome decyzje, opierając się na solidnych podstawach wiedzy na temat wartości odżywczej spożywanych produktów.

Pytanie 34

Korzystając z danych zamieszczonych w tabeli, oblicz zawartość białka w 1 porcji medalionów z indyka.

Nazwa surowca	Normatyw surowcowy na 1 porcję	Zawartość białka w 100 g produktu
filet z indyka	120 g	20 g
mąka	10 g	10 g
olej	10 g	0

A. 30 g

B. 25 g

C. 20 g

D. 35 g

Poprawna odpowiedź to 25 g zawartości białka w porcji medalionów z indyka. Wartość ta została określona na podstawie analizy składników odżywczych, gdzie filet z indyka dostarcza 24 g białka na porcję, co zaokrąglamy do najbliższej wartości prezentowanej w dostępnych opcjach. Zrozumienie zawartości białka w produktach mięsnych jest kluczowe dla osób dbających o dietę wysokobiałkową, szczególnie w kontekście budowy masy mięśniowej oraz regeneracji po wysiłku. W praktyce, przy obliczaniu wartości odżywczych posiłków, warto korzystać z tabel kalorycznych i analiz składników, aby precyzyjnie dostosować dietę do swoich potrzeb. Ponadto, standardy żywienia wskazują na znaczenie białka jako jednego z podstawowych makroskładników, dlatego warto zwracać uwagę na źródła białka w diecie, takie jak mięso, ryby, nabiał oraz rośliny strączkowe.

Pytanie 35

Długotrwały deficyt witaminy C w organizmie skutkuje

A. próchnicą.

B. osteoporozą.

C. szkorbut.

D. pelagrą.

Długotrwały niedobór witaminy C prowadzi do rozwoju szkorbutu, który jest poważnymi zaburzeniem zdrowotnym. Witamina C, znana również jako kwas askorbinowy, pełni kluczową rolę w syntezie kolagenu, który jest niezbędny dla prawidłowego funkcjonowania skóry, naczyń krwionośnych oraz kości. Organizm człowieka nie jest w stanie syntetyzować witaminy C, dlatego musi być dostarczana z dietą. Objawy szkorbutu obejmują osłabienie, zmęczenie, bóle stawów oraz krwawienia z dziąseł, które są wynikiem osłabienia tkanki łącznej. W praktyce oznacza to, że osoby narażone na długotrwałą niewłaściwą dietę, ubogą w owoce i warzywa, są bardziej podatne na te dolegliwości. Profilaktyka polega na zapewnieniu odpowiedniego poziomu witaminy C poprzez spożywanie świeżych owoców cytrusowych, jagód, papryki czy zielonych warzyw liściastych. W kontekście medycyny, zaleca się regularne badania oraz edukację żywieniową, aby unikać niedoborów witamin i ich poważnych konsekwencji zdrowotnych.

Pytanie 36

Długotrwały niedobór tiaminy w organizmie człowieka sprzyja wystąpieniu

A. szkorbutu

B. beri-beri

C. pelagry

D. niedokrwistości

Niedokrwistość, pelagra i szkorbut to zupełnie inne problemy, które nie mają nic wspólnego z tiaminą. Niedokrwistość najczęściej wynika z braku żelaza, witaminy B12 albo kwasu foliowego – to sprawia, że mamy mniej czerwonych krwinek. Zauważyłem, że to ważne, by dostarczać żelazo z jedzeniem, bo organizm sam go nie wytwarza. Pelagra to brak niacyny (witamina B3) i ma swoje objawy, jak problemy skórne czy biegunki. Szkorbut z kolei powstaje przez brak witaminy C i prowadzi do różnych kłopotów, jak krwawienia. Te choroby pokazują, jak ważne są różne witaminy w naszej diecie. Mylenie ich z niedoborem tiaminy to pułapka, której lepiej unikać. Każda witamina ma swoją rolę, więc warto starać się jeść zróżnicowane jedzenie, żeby dostarczyć organizmowi wszystko, czego potrzebuje.

Pytanie 37

Osoby cierpiące na nadciśnienie tętnicze powinny ograniczać konsumpcję

A. placków ziemniaczanych

B. grillowanego bakłażana

C. potrawki cielęcej

D. pulpetów drobiowych

Wybór pulpetów drobiowych jako potrawy do unikania w diecie osób z nadciśnieniem tętniczym może wynikać z błędnego założenia, że wszelkie mięso jest niezdrowe. W rzeczywistości, drób, szczególnie chudy, może być wartościowym źródłem białka, które jest korzystne dla diety, jeśli jest przygotowane w odpowiedni sposób. Grillowany bakłażan, z drugiej strony, jest bogaty w błonnik oraz potas, co może pozytywnie wpływać na zdrowie serca, a także obniżać ciśnienie krwi. Stosowanie warzyw w diecie to zalecana praktyka, a grillowanie jest zdrowszą metodą przygotowywania posiłków, która nie wymaga dużej ilości tłuszczu. Potrawka cielęca, jeśli jest przygotowana w sposób niskotłuszczowy i bez nadmiaru soli, także może być zdrową opcją, dostarczającą niezbędnych składników odżywczych. Kluczowym aspektem diety dla osób z nadciśnieniem jest kontrola spożycia sodu, a nie całkowite wykluczanie mięsa czy konkretnych potraw, co jest częstym błędem w myśleniu o diecie. Ważne jest, aby skupić się na zbilansowanej diecie, która uwzględnia różnorodność produktów, ich sposób przygotowania oraz odpowiednie proporcje, aby wspierać zdrowie układu krążenia.

Pytanie 38

Który produkt spożyty w tej samej ilości w ciągu dnia dostarczy organizmowi człowieka najwięcej węglowodanów nieprzyswajalnych?

Nazwa produktu	Ilość produktu spożyta w ciągu dnia (g)	Zawartość w 100 g produktu (g)
Nazwa produktu	Ilość produktu spożyta w ciągu dnia (g)	węglowodany ogółem	błonnik pokarmowy
Kasza gryczana	50	70,0	6,0
Groszek zielony	100	17,0	6,0
Miód pszczeli	10	80,0	0,0
Mleko w proszku	35	51,0	0,0

A. Mleko w proszku.

B. Groszek zielony.

C. Kasza gryczana.

D. Miód pszczeli.

Groszek zielony to naprawdę fajny produkt, bo ma sporo błonnika pokarmowego, co jest super dla zdrowia. Jak policzymy, w 100 g groszku dostajemy około 6 g błonnika, więc jeśli chcesz, żeby Twoja dieta była bardziej bogata w błonnik, to groszek to strzał w dziesiątkę. Błonnik jest mega ważny dla układu pokarmowego, bo pomaga w trawieniu i reguluje poziom cukru we krwi. Warto dodawać groszek do swoich posiłków, zwłaszcza jeśli masz jakieś problemy z trawieniem albo chcesz się pilnować z wagą, bo błonnik daje uczucie sytości. Pamiętaj, że dobrze jest mieć różnorodność w źródłach błonnika, więc groszek można łączyć z innymi rzeczami, jak np. pełnoziarniste zboża czy orzechy, co pomoże lepiej zadbać o zdrowie.

Pytanie 39

Kto wydaje atest zezwalający na stosowanie tworzywa sztucznego w kontakcie z żywnością?

A. Państwowa Inspekcja Handlowa

B. Instytut Żywności i Żywienia

C. Państwowa Inspekcja Sanitarna

D. Państwowy Zakład Higieny

Wybór odpowiedzi dotyczącej Państwowej Inspekcji Sanitarnej czy Instytutu Żywności i Żywienia świadczy o niepełnym zrozumieniu ról poszczególnych instytucji w systemie nadzoru nad bezpieczeństwem żywności. Państwowa Inspekcja Sanitarna odpowiada za kontrolę sanitarno-epidemiologiczną w różnych sektorach, ale nie prowadzi badań materiałów przeznaczonych do kontaktu z żywnością ani nie wydaje atestów bezpieczeństwa dla tworzyw sztucznych. Z kolei Instytut Żywności i Żywienia skupia się głównie na badaniach nad żywnością, jej wartością odżywczą oraz dietetyką, a nie na certyfikacji materiałów opakowaniowych. Nieprawidłowy wybór Państwowej Inspekcji Handlowej również świadczy o braku zrozumienia, ponieważ ta instytucja zajmuje się kontrolą handlu oraz przestrzeganiem przepisów prawa w zakresie ochrony konsumentów, a nie oceną materiałów kontaktujących się z żywnością. Zrozumienie tych ról jest istotne, aby prawidłowo orientować się w systemie regulacyjnym związanym z bezpieczeństwem żywności i materiałów, z którymi ma ona kontakt. W praktyce oznacza to, że aby uzyskać odpowiedni atest, należy kierować swoje zapytania i wnioski do odpowiednich instytucji, co jest kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa produktów na rynku.

Pytanie 40

Jaką wartość energetyczną ma jogurt owocowy, który zawiera 45 g białka, 10 g węglowodanów i 0 g tłuszczu?

A. 310 kcal

B. 445 kcal

C. 220 kcal

D. 270 kcal

Pomyłki w wyborze odpowiedzi mogą wynikać z nieprawidłowego zrozumienia zastosowania wartości energetycznych składników odżywczych. Wiele osób może błędnie kalkulować wartość energetyczną, nie biorąc pod uwagę, że każdy makroskładnik ma różną kaloryczność. Przykładowo, jeśli ktoś przyjąłby założenie, że wartość energetyczna węglowodanów lub białka jest wyższa, mógłby obliczyć łączną wartość energetyczną na poziomie 310 kcal lub 270 kcal, co jest niewłaściwe. Ponadto, należy unikać dodawania kaloryczności na podstawie błędnych proporcji składników. Niekiedy, w przypadku diety wysokobiałkowej, ludzie mogą przesadzać z dodawanymi do potrawy źródłami węglowodanów, co prowadzi do zawyżenia szacunków energetycznych. Kolejnym częstym błędem jest zignorowanie faktu, że tłuszcz ma najwyższą kaloryczność, natomiast w tym przypadku jego wartość wynosi 0 g, co znacząco wpływa na końcowy wynik. Aby poprawnie ocenić wartość energetyczną, ważne jest zrozumienie, że każdy składnik odżywczy powinien być analizowany poprzez jego specyfikę energetyczną oraz ilościową, co jest zgodne z praktykami dietetycznymi i standardami żywieniowymi. Warto również korzystać z narzędzi takich jak tabele kaloryczne, które pomagają dokładniej ocenić zawartość makroskładników w produktach spożywczych oraz ich wartość energetyczną.

Rozpocznij nowy egzamin

Powrót do strony głównej