Wyniki egzaminu

Informacje o egzaminie:
  • Zawód: Technik farmaceutyczny
  • Kwalifikacja: MED.09 - Sporządzanie i wytwarzanie produktów leczniczych oraz prowadzenie obrotu produktami leczniczymi, wyrobami medycznymi, suplementami diety i środkami spożywczymi specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz innymi produktami dopuszczonymi do obrotu w aptece
  • Data rozpoczęcia: 17 grudnia 2025 20:04
  • Data zakończenia: 17 grudnia 2025 20:14

Egzamin zdany!

Wynik: 34/40 punktów (85,0%)

Wymagane minimum: 20 punktów (50%)

Pochwal się swoim wynikiem!
Szczegółowe wyniki:
Pytanie 1

Wykorzystanie substancji poślizgowej podczas produkcji tabletek ma na celu

A. zwiększenie dostępności biologicznej substancji czynnej
B. osiągnięcie jednorodnej masy nasypowej
C. podniesienie dostępności farmaceutycznej substancji czynnej
D. wydłużenie uwalniania składników aktywnych
Odpowiedzi, które wskazują na przedłużenie uwalniania składników leku, zwiększenie dostępności farmaceutycznej lub biologicznej substancji czynnej, są mylne, ponieważ nie odnoszą się do głównego celu stosowania substancji poślizgowych. Substancje poślizgowe pełnią rolę w poprawie procesów technologicznych, a nie w modyfikacji profilu uwalniania leku. Przedłużenie uwalniania jest osiągane poprzez zastosowanie odpowiednich polimerów lub formulacji o kontrolowanym uwalnianiu, co jest zupełnie innym procesem. Zwiększenie dostępności farmaceutycznej określa, jak skutecznie substancja czynna może być absorbowana po podaniu, co również nie jest związane z substancjami poślizgowymi. Z kolei dostępność biologiczna jest związana z tym, ile z danej substancji czynnej dostaje się do krwiobiegu i w jakim czasie, co także nie zależy od zastosowania substancji poślizgowej. W praktyce, nieprawidłowe zrozumienie funkcji substancji poślizgowych prowadzi do wniosków, które mogą zafałszować procesy związane z projektowaniem formulacji farmaceutycznych i wpłynąć na jakość finalnego produktu.

Pytanie 2

Jakie urządzenie jest wykorzystywane do określenia skręcalności właściwej substancji aktywnych optycznie?

A. Refraktometr
B. Fluorymetr
C. Polarymetr
D. Spektrofotometr
Polarymetr to urządzenie służące do pomiaru skręcalności optycznej substancji aktywnych, co jest kluczowym parametrem w chemii analitycznej i farmakologii. Pomiar skręcalności jest istotny, ponieważ substancje optycznie czynne mają zdolność do skręcania płaszczyzny polaryzacji światła w zależności od swojej koncentracji oraz struktury chemicznej. Polarymetr działa na zasadzie analizy różnicy kąta polaryzacji światła przechodzącego przez próbkę, co pozwala na określenie stężenia substancji w roztworze. W praktyce, polarymetry są szeroko stosowane w przemyśle farmaceutycznym do kontroli jakości, gdzie pozwalają na szybkie i precyzyjne oznaczanie czystości substancji czynnych, a także w produkcji cukru, by monitorować skład i jakość syropów. Dobrą praktyką jest stosowanie polarymetrów zgodnie z wytycznymi ASTM E287 oraz ISO 5725, co zapewnia dokładność i powtarzalność wyników pomiarów.

Pytanie 3

Przechowywanie w temperaturze od +2 °C do +8 °C dotyczy

A. szczepionek i insulin
B. maści do oczu
C. podłoży maściowych
D. kropli do uszu
Szczepionki i insuliny powinny być przechowywane w ściśle kontrolowanym zakresie temperatur od +2 °C do +8 °C, aby zapewnić ich skuteczność i bezpieczeństwo. W tym zakresie temperatury zachowane są właściwe właściwości farmakologiczne preparatów, co ma kluczowe znaczenie dla ich działania. Szczepionki, które są biopreparatami, mogą stracić swoje właściwości, jeśli zostaną wystawione na działanie temperatury poza tym zakresem, co prowadzi do ich inaktywacji lub zredukowanej immunogenności. Insuliny również wymagają odpowiednich warunków przechowywania, aby utrzymać stabilność ich składu chemicznego i farmakologicznego. W praktyce, placówki medyczne powinny stosować lodówki przystosowane do przechowywania leków, które są regularnie monitorowane pod kątem temperatury. Dzięki temu można uniknąć strat związanych z niewłaściwym przechowywaniem, co ma bezpośredni wpływ na zdrowie pacjentów i efektywność terapii.

Pytanie 4

Minimalna odległość między oczami pracownika a ekranem monitora powinna wynosić

A. 200 mm
B. 100 mm
C. 400 mm
D. 300 mm
Minimalna odległość oczu pracownika od ekranu monitora wynosząca 400 mm jest zgodna z zaleceniami ergonomii i zdrowia w miejscu pracy. Taka odległość pozwala na zminimalizowanie napięcia oczu, co ma kluczowe znaczenie w kontekście długotrwałego korzystania z urządzeń elektronicznych. Badania wykazują, że zbyt bliskie umiejscowienie ekranu może prowadzić do syndromu widzenia komputerowego, który objawia się zmęczeniem oczu, bólem głowy oraz problemami z koncentracją. W praktyce, aby zapewnić prawidłową postawę ciała i komfort wzrokowy, warto także stosować dodatkowe zasady, takie jak regulacja wysokości ekranu, aby górna krawędź monitora znajdowała się na poziomie oczu lub nieco poniżej. Ponadto, regularne przerwy w pracy przy komputerze, zgodnie z zasadą 20-20-20 (co 20 minut patrzeć na obiekt oddalony o 20 stóp przez 20 sekund), są ważnym elementem dbania o zdrowie oczu. Właściwe ustawienie odległości ekranu od oczu to zatem kluczowy aspekt ergonomicznego stanowiska pracy, co potwierdzają liczne normy i wytyczne, takie jak ISO 9241 dotyczące ergonomii interakcji człowiek-komputer.

Pytanie 5

Która z poniższych czynności nie jest przeprowadzana za każdym razem podczas uruchamiania wagi elektronicznej?

A. Legalizacja
B. Sprawdzenie wypoziomowania
C. Kalibracja
D. Ręczne zerowanie
Legalizacja wagi elektronicznej jest procesem, który ma na celu zapewnienie, że urządzenie spełnia określone normy prawne i techniczne. Legalizacja jest procesem przeprowadzanym okresowo, zazwyczaj co kilka lat, i nie jest wymagane przy każdym uruchomieniu wagi. Przykładem może być legalizacja wagi w momencie zakupu czy po przeprowadzeniu istotnych zmian w jej konstrukcji. W praktyce, użytkownicy powinni skupić się na kalibracji i zerowaniu wagi przed każdym użyciem, co zapewnia precyzyjne pomiary. Kalibracja polega na dostosowaniu wskazań wagi do znanych wartości mas, co jest kluczowe dla utrzymania dokładności pomiarów. Zerowanie natomiast odnosi się do ustawienia wagi na wartość zerową przed pomiarem, co jest szczególnie istotne w przypadku pomiarów, gdzie nie ma dodatkowego obciążenia. Warto również zaznaczyć, że normy ISO oraz regulacje metrologiczne kładą duży nacisk na regularne przeprowadzanie legalizacji, co pomaga w utrzymaniu wysokich standardów jakości i bezpieczeństwa w pomiarach.

Pytanie 6

Do jakiego opakowania należy włożyć lek przygotowany według tej recepty?

Rp.
Bismuthi subnitratis         3,0
Magnesii carbonatis          9,0
Rhei rad. pulv.              4,0
Foeniculi oleosacchari   ad 20,0
M.f. pulv.
D.S. 1 x dziennie pół łyżeczki
A. Torebka koloru pomarańczowego.
B. Słoik apteczny.
C. Tekturowe pudełko.
D. Torebka koloru białego.
Wybór innych opakowań, takich jak torebki koloru pomarańczowego, tekturowe pudełka czy torebki koloru białego, nie jest uzasadniony ze względu na specyfikę leku oraz wymagania dotyczące jego przechowywania. Torebki, niezależnie od koloru, zazwyczaj nie zapewniają odpowiedniej ochrony przed wilgocią i światłem, co jest kluczowe w przypadku substancji czynnych zawartych w przepisanym leku. Opakowania tekturowe, choć użyteczne w przypadku wielu preparatów, nie są przystosowane do ochrony proszków farmaceutycznych, które muszą być przechowywane w warunkach ograniczających kontakt z powietrzem. Tektura nie jest materiałem barierowym i naraża lek na działanie czynników zewnętrznych, co może prowadzić do degradacji substancji czynnych. Zrozumienie, jak różne materiały opakowaniowe wpływają na stabilność i skuteczność leków, jest niezwykle istotne. Typowe błędy myślowe, które mogą prowadzić do wyboru niewłaściwego opakowania, obejmują nadmierne skupienie na estetyce opakowania lub na jego ogólnym przeznaczeniu zamiast na specyfikach dotyczących przechowywania konkretnego leku. To podejście może być niebezpieczne, ponieważ może prowadzić do obniżenia jakości leku i wpływać na zdrowie pacjenta. W związku z tym, istotne jest, aby zawsze kierować się wymaganiami prawnymi oraz najlepszymi praktykami w zakresie farmacji, aby zapewnić pacjentom bezpieczeństwo i skuteczność stosowanych leków.

Pytanie 7

Jaką metodą należy przygotować lek recepturowy zgodny z przedstawioną receptą?

Rp.
Ichthamomoli             0,1
Gelatinae glycerinatae   q.s.
M.f.glob.vag.
D.t.d. No 6
A. Przygotowanie masy w parownicy na łaźni wodnej i wylanie jej do form.
B. Przygotowanie masy w moździerzu i wytłoczenie globulek w prasie (czopkarce).
C. Przygotowanie masy przy użyciu miksera recepturowego i wylanie jej do form.
D. Przygotowanie masy w moździerzu i ręczne formowanie globulek.
Poprawna odpowiedź to przygotowanie masy w parownicy na łaźni wodnej i wylanie jej do form. Ten sposób przygotowania jest zgodny z zasadami sporządzania leków recepturowych, szczególnie w kontekście globulek dopochwowych. Żelatyna glicerynowa, będąca jednym z podstawowych składników recepty, wymaga rozpuszczenia w temperaturze podwyższonej, co jest możliwe tylko przy użyciu parownicy. Dzięki temu procesowi uzyskuje się jednolitą, lejącą masę, która po schłodzeniu przyjmuje formę globulek. Ważne jest, aby przed przystąpieniem do wylania masy do form, dokładnie wymieszać wszystkie składniki, co zapewnia równomierne rozproszenie substancji aktywnej. Praktyka ta jest zgodna z wytycznymi farmakopealnymi oraz dobrymi praktykami produkcji leków, co przyczynia się do uzyskania produktu o wysokiej jakości i skuteczności terapeutycznej. Warto zaznaczyć, że właściwy sposób przygotowania leku nie tylko wpływa na jego skuteczność, ale również na bezpieczeństwo pacjenta, co jest kluczowym elementem w farmacji.

Pytanie 8

Jaki zestaw należy wykorzystać do przygotowania leku zgodnie z załączoną receptą, jeśli według FP X papaweryny chlorowodorek to substancja dość trudno rozpuszczalna w wodzie?

Rp.
Papaverini hydrochloridi     1,0
Aquae                   ad 100,0
M.f. sol.
A. Zlewkę, bagietkę, źródło ciepła.
B. Moździerz, pistel, kartę celuloidową.
C. Moździerz, pistel, łopatkę.
D. Źródło ciepła, parownicę, bagietkę.
Odpowiedź 'Zlewkę, bagietkę, źródło ciepła' jest poprawna, ponieważ przygotowanie roztworu papaweryny chlorowodorek, substancji trudnorozpuszczalnej w wodzie, wymaga zastosowania odpowiednich narzędzi i technik. Zlewka jest kluczowym elementem do wykonania roztworu, ponieważ umożliwia wygodne mieszanie i podgrzewanie substancji. Bagietka jest niezbędna do efektywnego mieszania składników, co jest szczególnie istotne w przypadku substancji, które nie rozpuszczają się łatwo. Wprowadzenie źródła ciepła do procesu pozwala na zwiększenie temperatury roztworu, co znacząco ułatwia rozpuszczenie papaweryny chlorowodorek. W praktyce, podgrzewanie roztworu w zlewce może być zrealizowane na wiele sposobów, na przykład za pomocą płyty grzewczej. Tego typu procedury są zgodne z dobrymi praktykami laboratoriami farmaceutycznymi i są fundamentem wytwarzania leków w przemyśle farmaceutycznym.

Pytanie 9

Która z wymienionych leków wymaga zachowania w chłodni?

A. Eksenatyd
B. Kanagliflozyna
C. Nateglinid
D. Sitagliptyna
Eksenatyd jest lekiem stosowanym w terapii cukrzycy typu 2, który należy do grupy agonistów receptora GLP-1. Jego przechowywanie w lodówce jest niezbędne, aby zapewnić stabilność chemiczną i aktywność biologiczną substancji czynnej. Eksenatyd jest dostępny w postaci roztworu do wstrzykiwań, a jego skuteczność może być znacznie obniżona, jeśli nie jest przechowywany w odpowiednich warunkach. Zgodnie z wytycznymi producenta oraz ogólnymi zasadami farmakoterapii, leki biologiczne, w tym leki peptydowe, często wymagają niskotemperaturowego przechowywania, aby zminimalizować ryzyko denaturacji białek. W praktyce oznacza to, że eksenatyd powinien być przechowywany w temperaturze od 2 do 8 stopni Celsjusza, co jest standardem w wielu aptekach i placówkach medycznych. Właściwe przechowywanie eksenatydu jest kluczowe, zwłaszcza dla pacjentów stosujących terapię długoterminową, ponieważ stabilność leku bezpośrednio wpływa na efektywność leczenia.

Pytanie 10

Jakie badanie przeprowadza się za pomocą aparatu koszyczkowego?

A. uwalniania substancji czynnej ze stałych postaci leku
B. czasu całkowitej deformacji czopków lipofilowych
C. odporności granulatów i granulek na ścieranie
D. uwalniania substancji czynnej z systemów transdermalnych
Wybór odpowiedzi dotyczącej uwalniania substancji czynnej z systemów transdermalnych jest nieadekwatny, ponieważ aparaty koszyczkowe są przeznaczone przede wszystkim do oceniania modeli uwalniania substancji czynnych ze stałych postaci leku, takich jak tabletki czy granulaty. Badania nad systemami transdermalnymi wymagają innych metod, takich jak przenikanie przez skórę, co nie jest związane z funkcją aparatu koszyczkowego. Kolejna niepoprawna odpowiedź, dotycząca czasu całkowitej deformacji czopków lipofilowych, również wskazuje na niezrozumienie zastosowania tego aparatu. Deformacja czopków nie jest procesem, który mierzy się przy użyciu aparatu koszyczkowego, ponieważ jego główną funkcją jest analiza uwalniania substancji czynnej, a nie mechaniczne właściwości formy leku. Ostatnia odpowiedź na temat odporności granulatów na ścieranie jest myląca; choć odporność na ścieranie jest istotną cechą granulatów, to nie jest to proces badany za pomocą aparatu koszyczkowego, który koncentruje się na procesie uwalniania substancji czynnej. W praktyce, badania dotyczące odporności na ścieranie przeprowadza się przy użyciu odmiennych metod, takich jak testy na ściskanie czy badania stabilności mechanicznej. Warto zauważyć, że typowe błędy myślowe prowadzące do takich niepoprawnych wniosków często wynikają z nieporozumień dotyczących podstawowych zasad farmakokinetyki oraz różnic w metodach badawczych stosowanych w ocenie formulacji farmaceutycznych.

Pytanie 11

Aby uzyskać jałowy 1% roztwór metylocelulozy, należy wykonać

A. sterylizację roztworu w autoklawie
B. sączenie mikrobiologiczne tego roztworu
C. naświetlanie roztworu promieniami UV
D. sterylizację roztworu suchym, gorącym powietrzem
Choć sączenie mikrobiologiczne roztworu jest techniką używaną w laboratoriach do filtrowania mikroorganizmów z cieczy, nie jest to skuteczne podejście dla pełnej sterylizacji, zwłaszcza w przypadku roztworu metylocelulozy. Metoda ta polega na przepuszczaniu roztworu przez filtr o określonej porowatości, co skutkuje usunięciem większości bakterii i zarodników, ale nie eliminuje wirusów ani niektórych form przetrwalnikowych bakterii. Dodatkowo, zastosowanie filtracji może zmienić właściwości fizykochemiczne roztworu, co może być niepożądane w kontekście dalszych badań czy aplikacji. Naświetlanie promieniami UV, choć jest przydatne w dezynfekcji powierzchni i niektórych cieczy, ma ograniczoną skuteczność w głębszych roztworach oraz w obecności zmętnienia, które może blokować promieniowanie. Z kolei sterylizacja suchym gorącym powietrzem jest skuteczna głównie dla narzędzi i powierzchni, a nie dla cieczy, ponieważ wymaga znacznie dłuższego czasu działania i wyższej temperatury, co może prowadzić do denaturacji składników aktywnych w roztworach. Takie podejścia mogą prowadzić do błędnych wniosków dotyczących skuteczności procesów sterylizacji oraz ich zastosowania w praktyce laboratoryjnej i przemysłowej. Właściwe zrozumienie metod sterylizacji jest kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa i jakości w badaniach oraz produkcji.

Pytanie 12

Olej rycynowy, używany jako rozpuszczalnik do przygotowywania kropli do oczu, powinien być wyjaławiany

A. tlenkiem etylenu
B. suchym gorącym powietrzem
C. w autoklawie
D. promieniowaniem nadfioletowym
Odpowiedź "suchym gorącym powietrzem" jest poprawna, ponieważ w kontekście sterylizacji oleju rycynowego, który jest stosowany jako rozpuszczalnik w preparatach oftalmicznych, sucha gorąca para jest uznaną metodą, która skutecznie eliminować mikroorganizmy. Proces ten polega na umieszczeniu substancji w komorze, gdzie temperatura jest podnoszona do poziomu wystarczającego do zniszczenia patogenów, co jest zgodne z wymaganiami norm takich jak ISO 13485. Przykładowo, podczas produkcji kropli do oczu, kluczowe jest, aby każda partia oleju była wolna od zanieczyszczeń mikrobiologicznych, co zapewnia bezpieczeństwo i skuteczność terapeutyczną preparatu. Stosowanie suchego gorącego powietrza jest efektywne, gdyż nie wprowadza wody, która mogłaby negatywnie wpłynąć na właściwości oleju. Dodatkowo, metoda ta jest szeroko akceptowana w przemyśle farmaceutycznym, szczególnie tam, gdzie wymagana jest wysoka jakość i czystość preparatów.

Pytanie 13

Z jakiej recepty zostanie przygotowana postać leku?

Rp.
3% Sol. Acidi borici       5,0
Lanolini                   3,0
Paraffini liq.            10,0
M.f. ...
A. Emulsja.
B. Maść.
C. Roztwór.
D. Zawiesina.
Emulsja jest odpowiedzią prawidłową, ponieważ recepta wskazuje na zastosowanie lanoliny, która działa jako emulgator. W recepturze uwzględniono 3% roztwór kwasu borowego, który jest fazą wodną, oraz płynny parafin, będący fazą olejową. Emulgatory są kluczowe w tworzeniu emulsji, ponieważ stabilizują połączenie tych dwóch faz, co pozwala uzyskać jednolitą formę leku. Emulsje stosuje się w dermatologii do aplikacji na skórę, co przyczynia się do lepszego wchłaniania substancji czynnych oraz zmniejszenia podrażnień. Przykładem zastosowania emulsji jest preparat do nawilżania skóry, który nie tylko dostarcza składników odżywczych, ale również tworzy barierę ochronną. W praktyce farmaceutycznej, podczas sporządzania emulsji, istotne jest przestrzeganie określonych standardów, takich jak Monografia Europejska, aby zapewnić ich skuteczność i bezpieczeństwo dla pacjentów.

Pytanie 14

Dostrzegając nieszczelność w łaźni wodnej, technik farmaceutyczny powinien

A. wyłączyć łaźnię przy użyciu wyłącznika
B. uszczelnić łaźnię np.: "Poxipolem"
C. utrzymywać stały poziom wody
D. wyłączyć zasilanie elektryczne łaźni wodnej
Wyłączenie zasilania elektrycznego łaźni wodnej jest kluczowym krokiem w sytuacji, gdy zauważono cieknącą łaźnię. Taki proces powinien odbywać się natychmiast, aby zapobiec potencjalnym zagrożeniom, takim jak porażenie prądem elektrycznym. W przypadku wody i elektryczności, połączenie tych dwóch elementów stwarza ryzyko, które może prowadzić do tragicznych wypadków. W praktyce, technicy farmaceutyczni powinni być przeszkoleni w zakresie identyfikacji ryzykownych sytuacji oraz w stosowaniu procedur bezpieczeństwa. Ponadto, zgodnie z normami BHP, warto znać lokalizację wyłączników, aby w razie potrzeby móc szybko odciąć zasilanie. Wyłączenie zasilania nie tylko zwiększa bezpieczeństwo, ale także chroni urządzenie przed dalszymi uszkodzeniami, które mogą wyniknąć z awarii. Warto również po wyłączeniu zasilania powiadomić odpowiednie służby techniczne o wystąpieniu problemu, aby przeprowadzili niezbędną konserwację i naprawy, co jest kluczowe dla zapewnienia ciągłości pracy łaźni wodnej.

Pytanie 15

Czy można wykorzystać emaliowaną parownicę podczas przygotowywania?

A. wody aromatyzowanej
B. zawiesiny do stosowania zewnętrznego
C. maści typu roztworu
D. proszków do stosowania zewnętrznego
Maści typu roztworu są preparatami farmaceutycznymi, które wymagają użycia parownicy emaliowanej ze względu na jej właściwości materiałowe i odporność na wysoką temperaturę. Parownica emaliowana, dzięki gładkiej powierzchni, zapobiega przywieraniu substancji oraz umożliwia równomierne podgrzewanie. W procesie sporządzania maści ważne jest, aby dokładnie kontrolować temperaturę, co można osiągnąć, wykorzystując parownice, które nie tylko zapewniają odpowiednią trwałość, ale również pozwalają na łatwe mieszanie składników aktywnych. Przykładowo, w praktyce aptecznej parownice emaliowane są wykorzystywane do przygotowywania maści na bazie substancji czynnych, takich jak maści z antybiotykami, które wymagają precyzyjnego dozowania i rozpuszczania. Używanie parownicy emaliowanej jest zgodne z dobrymi praktykami w farmacji, gdzie czystość i jakość produkcji są kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa pacjentów.

Pytanie 16

Który z poniższych leków lub materiałów medycznych powinien być przechowywany w chłodni?

A. Humalog (insulina lispro)
B. Bactigras (jałowy opatrunek)
C. Klarmin (klarytromycyna)
D. Chlorprothixen (chlorprotyksen)
Humalog, zawierający insulinę lispro, jest lekiem stosowanym w leczeniu cukrzycy, który wymaga przechowywania w lodówce. Insulina jest białkiem, które jest wrażliwe na temperaturę, a jej niewłaściwe przechowywanie może prowadzić do degradacji, co z kolei zmniejsza jej skuteczność. Zgodnie z zaleceniami producentów oraz standardami przechowywania leków, insulina powinna być przechowywana w temperaturze od 2°C do 8°C. Ważne jest także, aby nie zamrażać insuliny, ponieważ może to prowadzić do nieodwracalnych zmian w strukturze białkowej. W praktyce, pacjenci często przechowują nieużywaną insulinę w lodówce, a otwartą insulinę można przechowywać w temperaturze pokojowej przez określony czas, ale należy unikać wysokich temperatur i ekspozycji na światło. Przechowywanie insuliny zgodnie z zaleceniami jest kluczowe dla zapewnienia jej skuteczności i bezpieczeństwa terapeutycznego.

Pytanie 17

Definicja ogólna zimnego lub chłodnego miejsca według Farmakopei Polskiej odnosi się do zakresu temperatur

A. od 15°C do 25°C
B. od 8°C do 15°C
C. od 2°C do 8°C
D. od 0 do 2°C
Odpowiedź 'od 8°C do 15°C' jest poprawna, ponieważ zgodnie z Farmakopeą Polską, ogólne określenie zimne lub chłodne miejsce odnosi się właśnie do tego zakresu temperatur. W praktyce, utrzymywanie substancji w takim przedziale termicznym jest kluczowe dla zachowania ich stabilności i skuteczności. Na przykład, wiele leków wymagających przechowywania w temperaturze chłodnej, takich jak niektóre szczepionki czy insuliny, musi być transportowanych i przechowywanych w właśnie takim zakresie, aby uniknąć degradacji aktywnych składników. Przepisy farmaceutyczne nakładają obowiązku monitorowania temperatury w magazynach i transportach medykamentów, co pozwala na zapewnienie ich jakości do momentu użycia. Przykładowo, w laboratoriach i aptekach często stosuje się rejestratory temperatury, które umożliwiają ciągłe śledzenie warunków przechowywania, co jest zgodne z zasadami Dobrej Praktyki Wytwarzania (GMP). Utrzymywanie odpowiednich warunków przechowywania to także element zapewnienia pacjentom wysokiej jakości i bezpieczeństwa stosowanych leków.

Pytanie 18

Jaki parametr pracy Unguatora® powinien być ustawiony na urządzeniu podczas produkcji czopków?

A. Masa składników
B. Ilość wytwarzanych czopków
C. Zakres obrotów
D. Ilość masy czopkowej
Ustawienie odpowiedniego zakresu obrotów w urządzeniu Unguator<sup>®</sup> jest kluczowym elementem procesu produkcji czopków. Zakres obrotów odnosi się do prędkości mieszania oraz emulgacji składników, co ma bezpośredni wpływ na jakość uzyskiwanego produktu. W przypadku czopków, które często zawierają substancje aktywne oraz różnego rodzaju nośniki, istotne jest, aby składniki były dokładnie wymieszane, a ich tekstura była jednorodna. Stosując właściwy zakres obrotów, można kontrolować proces homogenizacji, co jest niezbędne do uzyskania odpowiedniej stabilności i biodostępności czopków. Przykładem praktycznego zastosowania może być potrzeba uzyskania emulsji o konkretnej lepkości, co wymaga precyzyjnego dostosowania obrotów maszyny. Ponadto, zgodnie z zaleceniami branżowymi, dobór zakresu obrotów powinien być oparty na charakterystyce używanych składników oraz na wynikach wcześniejszych badań i testów. Właściwe ustawienie tego parametru jest niezbędne dla zapewnienia wysokiej jakości i skuteczności finalnego wyrobu farmaceutycznego.

Pytanie 19

Urządzenie, którego dotyczy poniższy opis:

Elementami urządzenia są: matryca o różnym kształcie (jedno- lub wielootworowa), lejek dozujący oraz stemple; ma zastosowanie w przemyśle farmaceutycznym, chemicznym i spożywczym.
A. Drażownica.
B. Tabletkarka.
C. Kapsułkarka.
D. Granulator.
Granulator, kapsułkarka oraz drażownica to urządzenia, które mają różne funkcje i zastosowania w przemyśle farmaceutycznym. Granulator służy do wytwarzania granulatów, które są formą pośrednią w produkcji tabletek, jednak nie jest to urządzenie odpowiednie do bezpośredniego wytwarzania tabletek. Granulacja jest procesem kluczowym, ale to tabletkarka przeprowadza finalne formowanie produktu. Kapsułkarka z kolei jest odpowiedzialna za napełnianie kapsułek, a nie za tworzenie twardych tabletek – to zupełnie inny proces, który wymaga innego typu surowców i technologii. Drażownica, choć może wydawać się podobna, jest przeznaczona do pokrywania rdzeni tabletek lub granulatów słodką powłoką, co jest stosowane głównie w produkcji pastylek do ssania. Typowym błędem w myśleniu jest utożsamianie tych różnych procesów, co prowadzi do nieporozumień w zakresie technologii produkcji farmaceutycznej. Każde z tych urządzeń ma swoje specyficzne zastosowanie i nie może być stosowane zamiennie, co jest kluczowe dla zachowania standardów jakości i efektywności produkcji. Zrozumienie różnic między tymi maszynami jest niezbędne dla zapewnienia skuteczności procesów produkcyjnych i przestrzegania norm branżowych.

Pytanie 20

W laboratorium farmaceutycznym technik farmaceutyczny zebrał narzędzia do sporządzenia leku recepturowego. Należą do nich: waga do proszków oraz waga do płynów z pełnym zestawem odważników, moździerz, pistel, zlewki, łyżeczki oraz butelka z szeroką szyjką o pojemności 100,0 z zakrętką. Jaką formę przyjmie przygotowany lek?

A. Roztworu
B. Pudru płynnego
C. Mieszanki
D. Kropli
Odpowiedź 'Pudru płynnego' jest poprawna, ponieważ w procesie przygotowania leku recepturowego technik farmaceutyczny wykorzystał utensylia typowe dla produkcji postaci proszkowych, z dodatkowym wskazaniem na formę 'płynnego'. Waga do proszków oraz moździerz i pistel sugerują, że substancje czynne mogą być rozdrabniane, co jest kluczowe w przypadku przygottowania pudrów. Z kolei składniki płynne mogą być dodawane do proszku w celu uzyskania odpowiedniej konsystencji. Puder płynny to forma leku, która ma na celu ułatwienie podawania leków trudnych do zażywania w inny sposób, dzięki czemu może być stosowany w pediatrii, geriatrze czy w przypadkach z dysfagią. Przykładem zastosowania pudrów płynnych są leki stosowane w leczeniu bólu, gdzie po rozpuszczeniu w wodzie lub innym płynie pacjent może łatwiej je przyjąć. Zgodnie z wytycznymi Dobrej Praktyki Wytwarzania (GMP), proces ten musi być przeprowadzany w odpowiednich warunkach sanitarnych, aby zapewnić jakość i bezpieczeństwo leku.

Pytanie 21

Zidentyfikuj formę leku, do przygotowania którego zastosowano następujące urządzenia: wagę elektroniczną, podkłady pergaminowe, moździerz, pistel, kliszę i kapsułki żelatynowe?

A. Maść zawiesina.
B. Proszki dzielone.
C. Proszki niedzielone.
D. Tabletki.
Proszki dzielone to taki rodzaj leku, który powstaje, gdy zmieszamy substancję czynną z odpowiednim nośnikiem i podzielimy to na mniejsze porcje. Fajnie jest użyć wagi elektronicznej, bo dzięki temu możemy dokładnie odmierzyć składniki, co jest mega ważne, żeby lek był skuteczny i działał tak, jak powinien. Używając moździerza i pestle, możemy dobrze rozdrobnienie i wymieszać składniki. Podkłady pergaminowe są super do ochrony i transportu tych gotowych dawek, a kapsułki żelatynowe są wygodne do przechowywania i podawania leku pacjentom. Proszki dzielone mają sporo zastosowań w medycynie, zwłaszcza w farmacji, gdzie pacjenci naprawdę potrzebują precyzyjnych dawek. Pamiętaj, żeby trzymać się standardów Dobrej Praktyki Wytwarzania (GMP) podczas pracy, bo to gwarantuje, że wszystko jest robione na najwyższym poziomie, a bezpieczeństwo pacjentów jest najważniejsze.

Pytanie 22

Jakie urządzenie wykorzystuje się do określania współczynnika załamania światła?

A. spektrofotometr
B. pehametr
C. refraktometr
D. osmometr
Refraktometr jest specjalistycznym przyrządem pomiarowym, który służy do pomiaru współczynnika załamania światła. Współczynnik ten jest kluczowy dla wielu zastosowań w naukach przyrodniczych i inżynieryjnych, w tym w analizach chemicznych, biologicznych oraz w kontroli jakości produktów. Refraktometr działa na zasadzie pomiaru kąta załamania światła przechodzącego przez próbkę, co pozwala na określenie jej stężenia lub czystości. Na przykład, w przemyśle spożywczym refraktometry są wykorzystywane do pomiaru zawartości cukru w sokach, co jest istotne dla utrzymania standardów jakości. W laboratoriach chemicznych refraktometr może być użyty do analizy roztworów, co umożliwia szybkie i dokładne określenie ich charakterystyki. Użytkowanie refraktometru jest zgodne z dobrymi praktykami laboratoryjnymi, w tym z normami ISO, co zapewnia wiarygodność i powtarzalność wyników pomiarów. Z tego powodu refraktometr jest niezastąpionym narzędziem w wielu dziedzinach nauki i przemysłu.

Pytanie 23

Materiał do produkcji czopków tą metodą można stopić

A. w moździerzu
B. w czopkarce
C. na płytce Petriego
D. w parownicy
Podłoże do sporządzania czopków metodą wylewania można stopić w parownicy, co jest zgodne z najlepszymi praktykami w zakresie przygotowywania substancji farmaceutycznych. Parownice, zarówno rotacyjne, jak i standardowe, zapewniają precyzyjną kontrolę temperatury oraz umożliwiają usunięcie nadmiaru rozpuszczalnika, co jest niezbędne w procesie formowania czopków. Użycie parownicy pozwala na osiągnięcie jednorodnej konsystencji podłoża, co jest kluczowe dla skuteczności i stabilności gotowego produktu. W praktyce, proces ten obejmuje również dokładne monitorowanie parametrów, takich jak czas i temperatura, aby zapewnić pełne roztopienie substancji czynnej oraz nośnika, co zwiększa bioavailability leku. Dodatkowo, parownica minimalizuje ryzyko kontaminacji, co jest niezbędne w farmacji, gdzie jakość i czystość produktów są priorytetem. W kontekście produkcji czopków, standardy GMP (Good Manufacturing Practice) wymagają, aby wszystkie etapy procesu były ściśle kontrolowane, co potwierdza zasadność korzystania z parownicy w tym zastosowaniu.

Pytanie 24

Aby przyrządzić lek recepturowy, przygotowano: substancje aktywne, wagę elektroniczną, zlewkę, łyżkę do pobierania składników, moździerz z pistylem, kliszę oraz szklaną butelkę z szeroką szyjką. Wybór tego zestawu sugeruje, że możliwe jest otrzymanie leku w formie

A. proszku dzielonego lub maści - emulsji
B. zawiesiny do zastosowania zewnętrznego lub emulsji o/w
C. maści - emulsji lub płynnego pudru
D. zawiesiny do stosowania wewnętrznego lub proszku dzielonego
Odpowiedź dotycząca zawiesin do użytku zewnętrznego lub emulsji o/w jest poprawna, ponieważ wskazuje na możliwość przygotowania preparatu na bazie składników, które są łatwo rozpuszczalne w wodzie oraz mają właściwości emulgujące. W kontekście farmaceutycznym, zawiesiny stosowane do użytku zewnętrznego są często wykorzystywane w dermatologii do leczenia schorzeń skórnych, takich jak egzema czy łuszczyca. Emulsje o/w (woda w oleju) są preferowane w przypadku, gdy potrzebna jest większa stabilność preparatu oraz ich zastosowanie w postaci kremów lub maści, które są bardziej nawilżające. Przykładowo, emulsje o/w mogą być wykorzystywane w preparatach nawilżających do pielęgnacji skóry, co podkreśla ich rolę w praktycznej farmacji. Dobre praktyki wytwarzania takich leków recepturowych wymagają odpowiedniego doboru składników aktywnych oraz nośników, co zapewnia ich efektywność, bezpieczeństwo i stabilność.

Pytanie 25

Friabilator to urządzenie służące do oceny

A. kruchości i ścieralności tabletek
B. temperatury topnienia
C. zawartości olejków eterycznych
D. lepkości cieczy
Friabilator jest specjalistycznym urządzeniem stosowanym w przemyśle farmaceutycznym oraz kosmetycznym do badania kruchości i ścieralności tabletek. Kruchość tabletek jest istotnym parametrem, który wpływa na ich trwałość oraz skuteczność, dlatego przeprowadzenie testu na friabilatorze, polegającego na mechanicznym uderzaniu i tarciu tabletek, pozwala na ocenę ich odporności na uszkodzenia podczas transportu i przechowywania. Zgodnie z wytycznymi Farmakopei, testowanie friabilacji powinno być częścią procesu kontroli jakości, aby zapewnić, że tabletki spełniają wymagania dotyczące ich integralności. Dobrą praktyką jest również dokumentowanie wyników testów oraz ich analizowanie w kontekście formulacji i procesu produkcyjnego, co może pomóc w optymalizacji receptur i metod wytwarzania. Użycie friabilatora jest zatem kluczowe dla zapewnienia wysokiej jakości produktów farmaceutycznych.

Pytanie 26

Która z wymienionych form leku odpowiada standardowi jałowości?

A. Czopki doodbytnicze
B. Pręciki docewkowe
C. Kapsułki dopochwowe
D. Globulki dopochwowe
Pręciki docewkowe są postacią leku, która spełnia wymaganie jałowości, co jest kluczowe w kontekście ich zastosowania. Jałowość oznacza, że produkt farmaceutyczny nie zawiera żadnych mikroorganizmów, co jest szczególnie ważne w przypadku preparatów stosowanych w obrębie układu moczowego. Pręciki te są używane w terapii zakażeń dróg moczowych i w diagnostyce, a ich wprowadzenie do cewki moczowej stwarza ryzyko wprowadzenia patogenów, dlatego muszą być sterylne. Zgodność z normami jałowości jest nie tylko wymogiem prawnym, ale także najlepszą praktyką zgodną z wytycznymi farmakopei oraz przepisami dotyczącymi wyrobów medycznych. Utrzymywanie jałowości wymaga zastosowania odpowiednich technik produkcji oraz pakowania, które zapobiegają kontaminacji. Dodatkowo, pręciki docewkowe mogą być stosowane w leczeniu konkretnych schorzeń, takich jak zapalenie pęcherza moczowego, co podkreśla ich znaczenie terapeutyczne w praktyce klinicznej.

Pytanie 27

Które z poniższych stwierdzeń dotyczących pakowania kropli ocznych jest niezgodne z normami aptekarskimi?

A. Krople do oczu w opakowaniach jednorazowych nie mogą zawierać środków konserwujących
B. Na etykiecie kropli z siarczanem atropiny powinna być umieszczona informacja "Trucizna"
C. Maści do oczu powinny być umieszczane w tubach z odpowiednią końcówką
D. Na etykiecie kropli z Penicyliną powinna być umieszczona informacja "Zmieszać przed użyciem"
Odpowiedź jest prawidłowa, ponieważ na opakowaniu kropli z Penicyliną nie umieszcza się informacji 'Zmieszać przed użyciem'. Penicylina jest antybiotykiem, który w postaci kropli nie wymaga przed użyciem mieszania, co odzwierciedla stabilność farmaceutyczną tego leku w postaci gotowej do użycia. Kiedy leki są przygotowywane do podania, istotne jest, aby informacje na opakowaniu były jasne i zgodne z praktyką apteczną. Na przykład, w przypadku leków, które rzeczywiście wymagają mieszania, takich jak niektóre roztwory do iniekcji, pacjent powinien otrzymać jasne instrukcje, aby uniknąć ewentualnych błędów w podawaniu. Wzmianka o 'Zmieszaniu przed użyciem' mogłaby wprowadzać w błąd, co mogłoby prowadzić do niewłaściwego stosowania leku oraz obniżenia jego skuteczności. W kontekście farmakoterapii, kluczowe jest przestrzeganie zasad pakowania i oznaczania leków, a także edukacja pacjentów w zakresie używania leków z zachowaniem odpowiednich zasad bezpieczeństwa.

Pytanie 28

Informacji Przed użyciem należy unikać umieszczania na opakowaniu, które zawiera

A. unguentum
B. mixtura
C. suspensio
D. emulsio
Odpowiedź 'unguentum' jest prawidłowa, ponieważ unguenta, czyli maści, są preparatami, które są stosowane na skórę, a ich składniki aktywne często wymagają stałego stanu i nie powinny być mieszane przed użyciem. W przypadku unguentum ważne jest, aby zachować ich jednolitą konsystencję i właściwości fizykochemiczne, co jest kluczowe dla skuteczności terapeutycznej. Przykłady zastosowania unguentum obejmują maści stosowane w dermatologii, gdzie kluczowe jest, aby składniki aktywne były równomiernie rozprowadzone i nie ulegały separacji. Przestrzeganie standardów takich jak Farmakopea, która określa wymagania dotyczące formulacji i przechowywania takich preparatów, jest istotne dla zapewnienia bezpieczeństwa i efektywności terapii. W praktyce, niewłaściwe przygotowanie unguentum, takie jak mieszanie przed użyciem, może prowadzić do zmiany ich właściwości i obniżenia skuteczności, co może być szkodliwe dla pacjentów.

Pytanie 29

Zapas benzyny aptecznej powinien być przechowywany w

A. wyodrębnionych pomieszczeniach, bez potrzeby dodatkowych zabezpieczeń
B. towarzystwie wszystkich płynów zewnętrznych
C. towarzystwie wszystkich płynów wewnętrznych
D. osobnych pomieszczeniach, zabezpieczonych zgodnie z regulacjami bhp i przeciwpożarowymi
Zapas benzyny aptecznej powinien być przechowywany w oddzielnych pomieszczeniach, które są zabezpieczone zgodnie z przepisami bhp oraz przeciwpożarowymi, ponieważ substancje łatwopalne, takie jak benzyna, stwarzają poważne ryzyko pożarowe i eksplozji. Przechowywanie tych materiałów w odpowiednich warunkach jest kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa zarówno personelu, jak i pacjentów. Przykładem właściwej praktyki jest wykorzystanie pomieszczeń wyposażonych w systemy wentylacji oraz gaśnice odpowiednie do rodzaju substancji. Ponadto, odpowiednie oznakowanie przestrzeni oraz regularne szkolenia dla personelu w zakresie postępowania w sytuacjach awaryjnych są kluczowe. Zgodność z normami takimi jak PN-EN 14015 dotycząca zbiorników do przechowywania cieczy oraz PN-ISO 45001 związana z zarządzaniem bezpieczeństwem i higieną pracy umożliwia minimalizację ryzyka wystąpienia incydentów związanych z substancjami niebezpiecznymi, co jest niezbędne w każdym zakładzie ochrony zdrowia.

Pytanie 30

Jakie formy mogą mieć leki podawane dożylnie?

A. roztwory rzeczywiste lub emulsje W/O
B. roztwory rzeczywiste lub emulsje O/W
C. zawiesiny lub emulsje W/O/W
D. zawiesiny lub roztwory rzeczywiste
Wybór nieprawidłowych odpowiedzi wskazuje na pewne nieporozumienia związane z formami leku dożylnego. Zawiesiny, które są jedną z opcji wymienionych w niepoprawnych odpowiedziach, są to systemy, w których cząstki stałe są rozproszone w cieczy, ale ich niestabilność i potencjalne osadzanie się osadu czynią je mniej odpowiednimi do zastosowań dożylnych. Ruchome cząstki mogą prowadzić do zatorów w naczyniach krwionośnych, co jest niebezpieczne. Emulsje W/O/W, które również zostały wymienione, są bardziej skomplikowanymi systemami, które mają zastosowanie w specyficznych przypadkach, ale nie są standardem w terapii dożylnej, ponieważ nie zapewniają optymalnej biodostępności leków. Emulsje te są rzadko stosowane w praktyce klinicznej ze względu na ich niewielką stabilność oraz ograniczone możliwości rozpuszczania substancji czynnych. Roztwory rzeczywiste natomiast są preferowane ze względu na ich optymalne właściwości farmakokinetyczne. Ostatecznie, stosowanie zawiesin lub roztworów rzeczywistych w kontekście dożylnym opiera się na zasadach bezpieczeństwa i efektywności terapeutycznej, co wymaga dogłębnego zrozumienia właściwości fizykochemicznych substancji aktywnych i ich interakcji z organizmem.

Pytanie 31

Jakie urządzenie, posiadające filtry HEPA, gwarantuje aseptyczne warunki?

A. loża z laminarnym nawiewem jałowego powietrza
B. suszarka z wymuszonym obiegiem powietrza
C. szafa Hansena
D. oczyszczacz powietrza
Loża z laminarnym nawiewem jałowego powietrza to zaawansowane urządzenie, które zapewnia aseptyczne warunki poprzez wykorzystanie filtrów HEPA. Filtry te są zdolne do zatrzymywania cząstek o wielkości do 0,3 mikrona, co pozwala na skuteczne usuwanie z powietrza bakterii, wirusów i innych zanieczyszczeń. W praktyce loże te stosowane są w laboratoriach biologicznych, szpitalach oraz w przemyśle farmaceutycznym, gdzie wymagana jest wysoka jakość powietrza. Dzięki laminarnemu przepływowi powietrza, zanieczyszczenia nie mają szans na osadzenie się w obszarze roboczym, co jest kluczowe dla bezpieczeństwa procesów, takich jak hodowla komórkowa czy prace z materiałem biologicznym. Standardy takie jak ISO 14644 definiują wymagania dotyczące czystości powietrza, co czyni loże z laminarnym nawiewem kluczowym elementem w zapewnieniu aseptycznych warunków pracy.

Pytanie 32

Przepuszczanie cieczy przez materiał o luźnej strukturze, np. watę lub płótno, to

A. sedymentacja
B. cedzenie
C. sączenie
D. ekstrakcja
Cedzenie to proces, w którym roztwór przechodzi przez materiał porowaty, taki jak tkanina o luźnej strukturze, co pozwala na oddzielenie ciał stałych od cieczy. W praktyce jest to technika szeroko stosowana w laboratoriach chemicznych, gastronomii oraz przemysłach spożywczym i farmaceutycznym. Na przykład, podczas przygotowywania soków owocowych, owoce są miażdżone, a następnie masa jest cedzona przez sito lub gazę, co pozwala na uzyskanie klarownego płynu. W kontekście standardów laboratoryjnych, cedzenie jest również kluczowym etapem w analizie próbek, gdzie odseparowanie osadu od cieczy umożliwia dalsze badania chemiczne. Ponadto, technika ta jest często wykorzystywana w procesach filtracji, gdzie stosuje się odpowiednie materiały filtracyjne, aby uzyskać pożądany stopień czystości roztworu. Cedzenie, w odróżnieniu od innych metod, takich jak sączenie czy sedymentacja, koncentruje się na mechanicznym oddzieleniu faz, co czyni je bardziej efektywnym w wielu zastosowaniach przemysłowych.

Pytanie 33

Leki Chloropromazyna, Zofran oraz Zuclopenthixol, które trafiły do apteki, farmaceuta powinien przechować w:

A. sejfie
B. zaciemnionym miejscu
C. lodówce
D. szafkach na leki gotowe
Sejf jest odpowiednim miejscem do przechowywania leków takich jak chloropromazyna, zofran i zuclopenthixol, ponieważ są to substancje psychoaktywne, które wymagają szczególnej ochrony przed dostępem osób nieuprawnionych. Zgodnie z odpowiednimi przepisami prawa oraz normami zarządzania lekami, leki te powinny być przechowywane w warunkach, które zapewniają ich bezpieczeństwo i integralność. Przykładem może być sytuacja, gdy apteka jest otwarta, a dostęp do leków kontrolowany. W przypadku chloropromazyny i zuclopenthixolu, które są neuroleptykami, ich niewłaściwe użycie może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych. Z kolei zofran, stosowany w terapii nudności i wymiotów, również jest substancją wymagającą starannego nadzoru. Przechowywanie tych leków w sejfie pozwala na minimalizację ryzyka ich niewłaściwego użycia oraz kradzieży. W praktyce aptecznej zaleca się regularne audyty przechowywania leków, aby upewnić się, że stosowane są odpowiednie środki ochrony i bezpieczeństwa, co jest kluczowe dla zachowania standardów jakości i bezpieczeństwa farmakoterapii.

Pytanie 34

Jakim urządzeniem bada się konsystencję maści?

A. spirometrem
B. penetrometrem
C. ekstensjometrem
D. spektrometrem
Penetrometr jest urządzeniem służącym do oceny konsystencji maści i innych produktów o podobnej strukturze. Działa na zasadzie pomiaru głębokości wnikania w próbkę pod wpływem określonego obciążenia, co pozwala na oszacowanie jej zdolności do przylegania i rozprowadzania się. W kontekście przemysłu farmaceutycznego, odpowiednia konsystencja maści jest kluczowa dla efektywności jej aplikacji i wchłaniania przez skórę. Przykładem zastosowania penetrometru jest ocena maści stosowanych w dermatologii, gdzie właściwa konsystencja wpływa na komfort pacjenta oraz skuteczność działania farmaceutyków. Standardy branżowe, takie jak ISO 11036, określają metodykę pomiaru, co zapewnia wysoką jakość i powtarzalność wyników. Warto również zauważyć, że w praktyce laboratoryjnej penetrometry są często wykorzystywane w analizie stabilności produktów i ich zachowania podczas przechowywania.

Pytanie 35

W jakiej kolejności powinno się połączyć składniki leku, aby sporządzić 'lege artis' maść według recepty?

Rp.

Mentholi                0,5
Zinci oxidi             7,0
Talci                   5,0
Vaselini albi     ad   50,0
M.f. ung.
D.S. Zewnętrznie.
A. Mentol rozpuścić w wazelinie, pozostałe składniki zawiesić w podłożu.
B. Mentol rozetrzeć w moździerzu, wymieszać z pozostałymi składnikami stałymi i dodać wazelinę.
C. Rozpuścić wszystkie składniki w stopionej wazelinie i zemulgować z podłożem.
D. Wymieszać wszystkie składniki stałe i rozproszyć w wazelinie.
Poprawna odpowiedź to mentol rozpuszczony w wazelinie, a pozostałe składniki zawieszone w podłożu. Rozpuszczanie mentolu w wazelinie jest zgodne z zasadami farmacji recepturowej, które wymagają, by substancje aktywne, możliwe do rozpuszczenia, były wprowadzone do bazy jako pierwsze. Wazelinę stosuje się jako podłoże maści, a jej właściwości umożliwiają efektywne rozpuszczanie substancji lipofilowych, takich jak mentol. Pozostałe składniki, takie jak tlenek cynku i talk, są substancjami nierozpuszczalnymi, które powinny być zawieszone w podłożu, co zapewnia ich równomierne rozmieszczenie w maści. Takie podejście jest zgodne z praktykami farmaceutycznymi, które wskazują na konieczność zapewnienia jednorodności leku oraz skuteczności terapeutycznej. Zastosowanie odpowiedniej kolejności w łączeniu składników jest kluczowe dla uzyskania stabilnego produktu farmaceutycznego, co ma bezpośredni wpływ na jego działanie oraz bezpieczeństwo stosowania.

Pytanie 36

Do opakowania, które zawiera, należy dołączyć białą etykietę

A. płyn do pędzlowania jamy ustnej
B. wodny roztwór jodu
C. krople do płukania gardła
D. płyn do inhalacji
Biała etykieta jest stosowana w przypadku wodnego roztworu jodu, ponieważ jest to preparat zaliczany do grupy leków stosowanych w leczeniu i dezynfekcji. Roztwór jodu jest często używany w medycynie jako środek antyseptyczny, a jego zastosowanie wymaga jasnego oznaczenia zawartości w opakowaniu. Dołączenie białej etykiety zapewnia łatwe identyfikowanie tego leku oraz informowanie użytkowników o jego właściwościach i zastosowaniach. Przykładowo, wodny roztwór jodu może być wykorzystany do dezynfekcji ran, co jest istotne w praktykach medycznych. Zgodnie z zaleceniami dotyczącymi etykietowania produktów farmaceutycznych, każda substancja czynna powinna być oznakowana w sposób umożliwiający jej łatwe zidentyfikowanie, co jest niezbędne dla bezpieczeństwa pacjentów oraz zgodności z regulacjami prawnymi. Dodatkowo, biała etykieta ułatwia farmaceutom i personelowi medycznemu szybkie odnalezienie informacji o preparacie, co jest kluczowe w sytuacjach awaryjnych.

Pytanie 37

Którą metodę należy wykorzystać, aby uzyskać Aqua aromaticae do celów recepturowych w warunkach aptecznych?

A. Poddanie destylacji surowców zielarskich
B. Poddanie destylacji surowców aromatycznych
C. Rozpuszczenie olejku eterycznego po roztarciu z talkiem
D. Rozpuszczenie olejocukru
Prawidłowa odpowiedź polega na rozpuszczeniu olejku eterycznego po roztarciu z talkiem, co jest kluczową metodą wytwarzania Aqua aromaticae w aptece. Olejek eteryczny, będący koncentratem substancji aromatycznych, połączenie z talkiem ma na celu zwiększenie jego rozpuszczalności w wodzie oraz ułatwienie procesu aplikacji. Talk działa jako substancja pomocnicza, która stabilizuje emulsję, a także poprawia rozprowadzenie olejku w roztworze. W praktyce recepturowej, stosuje się ten proces w celu uzyskania jednorodnej cieczy, co jest istotne dla jakości finalnego produktu. Warto zauważyć, że standardy farmaceutyczne, takie jak Farmakopea, jednoznacznie wskazują na stosowanie olejków eterycznych w połączeniu z substancjami pomocniczymi, co zapewnia nie tylko skuteczność, ale również bezpieczeństwo stosowania. Tego typu preparaty są często wykorzystywane w terapii aromaterapeutycznej oraz w kosmetykach, co podkreśla ich wszechstronność i znaczenie w farmaceutycznym rzemiośle.

Pytanie 38

Jaką nalewkę z Farmakopei zaleca się przygotować z użyciem perkolatora?

A. Amara tinctura
B. Tormentillae tinctura
C. Valerianae tinctura
D. Menthae piperitae tinctura
Tormentillae tinctura, czyli nalewka z pięciornika, to coś, co warto przygotować przy użyciu perkolatora. Dlaczego? Bo dzięki temu możemy uzyskać lepszy ekstrakt. Perkolacja naprawdę pomaga w wydobywaniu substancji z surowca roślinnego. W przypadku tej nalewki, garbniki są kluczowe – mają działanie ściągające i przeciwzapalne. Kiedy używamy perkolatora, lepiej uwalniamy te składniki, a to przekłada się na lepszą jakość gotowego preparatu. W farmacji dobrze jest trzymać się standardów, a metoda perkolacji jest zgodna z wymaganiami Farmakopei, co daje pewność, że produkt będzie bezpieczny i skuteczny. Nalewka z pięciornika ma swoje praktyczne zastosowanie, szczególnie przy terapii biegunek i stanach zapalnych błon śluzowych, co pokazuje, jak ważna jest w fitoterapii.

Pytanie 39

Wskaż urządzenie, podczas użytkowania którego trzeba monitorować czas oraz wskazania termometru i manometru?

A. Sterylizator powietrzny
B. Autoklaw
C. Łaźnia wodna
D. Szybkowar
Autoklaw jest urządzeniem, które służy do sterylizacji narzędzi i materiałów medycznych oraz laboratoryjnych, wykorzystując wysoką temperaturę i ciśnienie. W trakcie pracy autoklawu niezwykle ważne jest monitorowanie zarówno czasu procesu, jak i wskazań termometru oraz manometru. Temperatura w autoklawie musi osiągnąć określony poziom, zazwyczaj 121-134°C, przez określony czas, aby skutecznie zabić wszystkie mikroorganizmy, w tym bakterie oporne na inne metody sterylizacji. Ponadto, odpowiednie ciśnienie jest kluczowe, aby zapewnić, że para wodna dociera do wszystkich powierzchni, a także aby uniknąć kondensacji, która mogłaby wpłynąć na skuteczność procesu. Praktyczne zastosowanie autoklawu wymaga znajomości procedur sterylizacji, a także regularnego kalibrowania i konserwacji urządzenia zgodnie z normami ISO 13485, co zapewnia bezpieczeństwo i skuteczność. W zastosowaniach medycznych i laboratoryjnych, kontrola tych parametrów jest obowiązkowa dla uzyskania certyfikacji i akredytacji placówek.

Pytanie 40

Aby zapobiec efektowi pierwszego przejścia, substancję leczniczą należy aplikować w formie

A. zawiesiny doustnej
B. systemu transdermalnego
C. tabletki niepowlekanej
D. tabletki dojelitowej
Systemy transdermalne są jedną z najbardziej efektywnych metod podawania substancji leczniczych, które mogą zminimalizować efekt pierwszego przejścia. Efekt pierwszego przejścia odnosi się do metabolizmu substancji czynnej w wątrobie po jej wchłonięciu z przewodu pokarmowego, co może znacznie ograniczyć jej biodostępność. Przy zastosowaniu systemu transdermalnego, substancja jest wchłaniana bezpośrednio przez skórę do krwiobiegu, co omija procesy metaboliczne zachodzące w wątrobie. Przykłady zastosowania systemów transdermalnych obejmują leki przeciwbólowe, takie jak fentanyl, oraz hormony, jak estrogeny w terapii hormonalnej. Dzięki tej metodzie można uzyskać bardziej stabilne stężenie leku we krwi oraz zmniejszyć ryzyko działań niepożądanych. W kontekście standardów branżowych, systemy transdermalne są zgodne z wymaganiami FDA oraz EMA, które podkreślają znaczenie biodostępności i efektywności terapeutycznej leków.