Wyniki egzaminu

Nowy egzamin
Informacje o egzaminie:
  • Zawód: Technik farmaceutyczny
  • Kwalifikacja: MED.09 - Sporządzanie i wytwarzanie produktów leczniczych oraz prowadzenie obrotu produktami leczniczymi, wyrobami medycznymi, suplementami diety i środkami spożywczymi specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz innymi produktami dopuszczonymi do obrotu w aptece
  • Data rozpoczęcia: 20 grudnia 2025 05:53
  • Data zakończenia: 20 grudnia 2025 06:04

Egzamin zdany!

Wynik: 36/40 punktów (90,0%)

Wymagane minimum: 20 punktów (50%)

Pochwal się swoim wynikiem!
Facebook
X.com
LinkedIn
Szczegółowe wyniki:
Pytanie 1

Czym jest cerezyna?

A. olej parafinowy
B. olbrot
C. parafina stała
D. cignolina
Cerezyna, znana również jako parafina stała, to substancja pochodzenia węglowodorowego, która jest szeroko stosowana w różnych dziedzinach przemysłu i technologii. Charakteryzuje się niską lepkością oraz stabilnością chemiczną, co sprawia, że jest idealna do zastosowań w kosmetykach, farmaceutykach oraz jako składnik różnych produktów przemysłowych. Przykładem jej zastosowania jest produkcja świec, gdzie cerezyna zapewnia długotrwałe palenie i estetyczny wygląd. W przemyśle farmaceutycznym cerezyna jest stosowana jako substancja pomocnicza w produkcji maści i kremów, gdzie pełni rolę emolientu, zapewniając nawilżenie i ochronę skóry. Ponadto, cerezyna jest wykorzystywana w przemyśle spożywczym, gdzie może być stosowana jako składnik powłok ochronnych dla niektórych produktów. W kontekście norm i standardów branżowych, wykorzystanie cerezyny w kosmetykach musi być zgodne z regulacjami określonymi przez odpowiednie instytucje, co gwarantuje bezpieczeństwo i efektywność jej zastosowania.
Pytanie 2

Benzocainum to międzynarodowa nazwa dla

A. kokainy
B. anestezyny
C. prokainy
D. aminofiliny
Benzocainum, znane powszechnie jako benzokaina, to substancja czynna należąca do grupy leków znieczulających miejscowo, zwanych anestezynami. Działa poprzez blokowanie przewodnictwa nerwowego, co prowadzi do zmniejszenia odczuwania bólu w lokalizacjach, w których jest stosowane. Jest szeroko używana w medycynie, szczególnie w leczeniu bólu gardła, na przykład w postaci pastylek do ssania, a także w preparatach stosowanych w dermatologii. Przykładowe zastosowanie benzokainy obejmuje również stosowanie w stomatologii w celu znieczulenia błon śluzowych przed zabiegami. Zgodnie z dobrymi praktykami, benzokaina powinna być stosowana zgodnie z zaleceniami lekarza oraz w odpowiednich dawkach, aby zminimalizować ryzyko działań niepożądanych, takich jak reakcje alergiczne czy methemoglobinemia. Warto zaznaczyć, że benzokaina jest substancją bezpieczną w stosowaniu, pod warunkiem przestrzegania zasad bezpieczeństwa i zaleceń dotyczących dawkowania.
Pytanie 3

Oblicz, ile oleju kakaowego potrzeba do przygotowania leku recepturowego, jeżeli forma czopkowa ma pojemność 2,0 g, a współczynnik wyparcia galusanu bizmutu wynosi 0,37.

Rp.

Bismuthi subgallatis         0,2
Cacao olei                   q.s.
M.f. supp. anal.      D.t.d. No 12
D.S. 1 czopek na noc.

M = F – (s₁ f₁ + s₂ f₂ + …)

M – całkowita masa podłoża czopkowego [g]
F – pojemność formy [g] pomnożona przez ilość czopków
s – masa przepisanej substancji leczniczej [g] na wszystkie czopki
f – współczynnik wyparcia
A. 9,60 g
B. 23,11 g
C. 21,60 g
D. 11,11 g
Poprawna odpowiedź wynika z zastosowania wzoru na obliczenie masy podłoża czopkowego. Wykorzystując dane z zadania, obliczamy całkowitą masę formy czopkowej, która wynosi 24 g dla 12 czopków. Następnie, na podstawie masy galusanu bizmutu, która wynosi 0,2 g na czopek i współczynnika wyparcia 0,37, dokonujemy dalszych obliczeń. Od masy formy odejmujemy masę substancji leczniczej pomnożoną przez współczynnik wyparcia. Dzięki tym obliczeniom uzyskujemy masę oleju kakaowego wynoszącą 23,11 g, co jest zgodne z dobrą praktyką w farmacji. W realnym zastosowaniu znajomość tych obliczeń jest kluczowa przy produkcji leku recepturowego, gdzie precyzja jest niezbędna dla zapewnienia skuteczności i bezpieczeństwa leku. Użycie odpowiednich wzorów oraz zrozumienie ich zastosowania w kontekście formułowania leków wpływa na jakość finalnego produktu.
Pytanie 4

Jakie twierdzenie dotyczy recepty na substancje kontrolowane?

A. jest ważna przez 30 dni
B. można na nią wypisać tylko jeden lek kontrolowany
C. oryginał pozostaje w posiadaniu lekarza
D. jest ważna przez 7 dni
Recepty narkotyczne są regulowane przez przepisy prawa farmaceutycznego, które określają szczegółowe zasady ich stosowania. Poprawna odpowiedź wskazuje, że na jednej recepcie narkotycznej można przepisać tylko jeden lek narkotyczny. Taki wymóg ma na celu ograniczenie ryzyka nadużyć oraz zapewnienie łatwiejszej kontroli nad obiegiem substancji psychoaktywnych. Praktycznie oznacza to, że lekarz przepisując lek narkotyczny powinien być świadomy jego potencjału uzależniającego i dokładnie monitorować pacjenta. W sytuacji, gdy pacjent potrzebuje więcej niż jednego leku narkotycznego, konieczne jest wystawienie oddzielnych recept. Takie podejście jest zgodne z dobrymi praktykami w zakresie farmakoterapii oraz z wymogami bezpieczeństwa i ochrony zdrowia publicznego. W przypadku recept narkotycznych należy również pamiętać o ich prawidłowym przechowywaniu i dokumentacji, co jest kluczowe dla audytów oraz inspekcji sanitarno-epidemiologicznych.
Pytanie 5

Przy wydawaniu z apteki Glibenese GITS (glipizyd) tabletek o przedłużonym uwalnianiu, należy zawsze poinformować pacjenta

A. o konieczności połknięcia tabletki w całości
B. o możliwości rozpuszczenia tabletki przed zażyciem
C. o konieczności podzielenia tabletki
D. o możliwości rozgryzienia i przeżucia tabletki
Połknięcie tabletki Glibenese GITS w całości jest kluczowe dla zapewnienia prawidłowego działania leku. Tabletki o przedłużonym uwalnianiu, takie jak glipizyd, są zaprojektowane w taki sposób, aby uwalniać substancję czynną w kontrolowany sposób przez dłuższy czas. Gdy tabletka jest rozgryzana, przeżuwana lub dzielona, może to prowadzić do szybkiego uwolnienia leku, co zwiększa ryzyko działań niepożądanych oraz zmniejsza skuteczność terapii. Zgodnie z wytycznymi dotyczącymi stosowania leków o przedłużonym uwalnianiu, pacjenci powinni być informowani o tym, że takie preparaty należy przyjmować w całości, aby zapewnić optymalne wchłanianie i skuteczność farmakoterapii. Należy również zwrócić uwagę pacjentów na to, że niektóre leki mogą powodować podrażnienia przewodu pokarmowego, dlatego połknięcie całej tabletki z odpowiednią ilością wody może zminimalizować te ryzyka. W praktyce klinicznej istotne jest, aby farmaceuci i lekarze edukowali pacjentów o prawidłowym sposobie przyjmowania leków, aby zwiększyć ich bezpieczeństwo oraz skuteczność działania.
Pytanie 6

Dihydroergotamina wykazuje działanie

A. β – adrenolityczne.
B. α – adrenergiczne.
C. α – adrenolityczne.
D. β – adrenergiczne.
Dihydroergotamina, będąca uwodornionym alkaloidem sporyszu, wykazuje właściwości alfa-adrenolityczne, co oznacza, że blokuje receptory alfa-adrenergiczne. Taki mechanizm działania prowadzi do rozszerzenia naczyń krwionośnych, co jest kluczowe w terapii migreny. W praktyce klinicznej, dihydroergotamina jest stosowana w leczeniu napadów migrenowych, gdyż jej działanie obkurczające naczynia krwionośne w mózgu przyczynia się do łagodzenia intensywnego bólu. Warto zauważyć, że nie tylko redukuje ból, ale także zmniejsza towarzyszące objawy, takie jak nudności czy wymioty. Standardami w terapii migreny są m.in. leki działające na receptory serotoninowe oraz leki przeciwzapalne, jednak dihydroergotamina pozostaje istotnym narzędziem w arsenale terapeutycznym. W przypadku pacjentów z przewlekłymi migrenami, regularne stosowanie dihydroergotaminy w odpowiednich dawkach może znacząco poprawić jakość życia. Kluczowe jest jednak, aby pacjenci byli świadomi potencjalnych efektów ubocznych oraz przeciwwskazań, co podkreśla znaczenie edukacji w stosowaniu tego leku.
Pytanie 7

Oblicz maksymalną dawkę dobową amoksycyliny dla pacjenta o masie ciała 14 kg.

NAZWA
SUBSTANCJI		DROGA
PODANIA		DAWKI, w g lub mg, mEq, stężenie %DZIAŁANIE
I/LUB
ZASTOSOWANIE
zwykle stosowane (zalecane)maksymalneantybiotyk;
przeciwbakteryjne
jednorazowadobowajednorazowadobowa
Amoxicillinum trihydricumdoustnie0,25 – 0,500,75 – 1,53,06,0
A. 1,75 g
B. 1,20 g
C. 3,50 g
D. 0,60 g
Maksymalna dawka dobowa amoksycyliny dla pacjentów pediatrycznych wynosi 90 mg na kilogram masy ciała. W przypadku pacjenta ważącego 14 kg, obliczamy maksymalną dawkę jako: 14 kg * 90 mg/kg = 1260 mg, co odpowiada 1,26 g. W kontekście dostępnych odpowiedzi, 1,20 g jest najbliższą wartością, stąd uznaje się ją za poprawną. Obliczanie dawki leku na podstawie masy ciała jest kluczowe w praktyce pediatrycznej, aby uniknąć zarówno niedodawania, jak i przedawkowania leku. Użycie amoksycyliny, której działanie polega na hamowaniu syntezy ściany komórkowej bakterii, wymaga odpowiedniego doboru dawki, by skutecznie zwalczyć infekcje, a jednocześnie minimalizować ryzyko działań niepożądanych. Warto pamiętać, że w praktyce klinicznej, poza ustaleniem właściwej dawki, należy również monitorować reakcję pacjenta na leczenie oraz uwzględnić ewentualne choroby współistniejące. Takie podejście zgodne jest z wytycznymi dotyczącymi bezpiecznego stosowania antybiotyków w pediatrii.
Pytanie 8

Forma leku, która w swoim składzie zawiera m.in. syropy oraz nalewki, to

A. unguenta
B. species
C. mixturae
D. emplastra
Mixturae, czyli mieszanki, to postacie leków, które są wytwarzane z różnych składników, takich jak syropy, nalewki czy inne substancje czynne. W praktyce farmaceutycznej mixturae są stosowane w celu uzyskania synergicznych efektów terapeutycznych, co oznacza, że składniki działają wspólnie, wzmacniając swoje działanie. Przykładem może być mieszanka syropu z nalewką, która łączy działanie składników roślinnych z właściwościami rozpuszczalników, co ułatwia ich wchłanianie przez organizm. Mixturae mogą być przygotowywane zarówno w aptekach, jak i w warunkach przemysłowych, zgodnie z normami farmaceutycznymi, takimi jak Farmakopea Polska. Ważne jest, aby zachować odpowiednie proporcje oraz metody przygotowania, co zapewnia stabilność i skuteczność leku. Dobre praktyki farmaceutyczne nakładają obowiązek dokumentowania procesu produkcji, co zwiększa bezpieczeństwo stosowania mixtur.
Pytanie 9

Ile moli NaOH zareaguje z 20 mL roztworu HCl o stężeniu 0,1 mol/L?

A. 0,006
B. 0,002
C. 0,004
D. 0,001
Aby obliczyć liczbę moli NaOH, które przereagują z roztworem HCl, należy najpierw wyznaczyć liczbę moli HCl w 20 mL roztworu o stężeniu 0,1 mol/L. Zastosujemy wzór: n = C × V, gdzie n to liczba moli, C to stężenie, a V to objętość. Podstawiając wartości, otrzymujemy n(HCl) = 0,1 mol/L × 0,020 L = 0,002 mol. Reakcja między NaOH a HCl zachodzi w stosunku 1:1, co oznacza, że do zneutralizowania 0,002 moli HCl potrzebujemy również 0,002 moli NaOH. Te obliczenia są kluczowe w chemii analitycznej, gdzie precyzyjne przygotowywanie roztworów i reagenty są niezbędne do uzyskania wiarygodnych wyników eksperymentalnych. Tego typu obliczenia są powszechnie stosowane w laboratoriach chemicznych, a znajomość ich zasad jest fundamentalna w praktyce laboratoryjnej oraz w edukacji chemicznej.
Pytanie 10

Jaką postać leku otrzymano w wyniku prawidłowego połączenia składników zamieszczonej recepty?

Rp.
Bismuthi subgallatis            0,2
Zinci oxydi                     0,1
Tannini                         0,15
Gliceroli 860 g/l               q.s

D.t.d. No XII
M D S. stosować raz na dobę
A. Czopki doodbytnicze.
B. Zawiesinę.
C. Emulsję W/O.
D. Roztwór.
Te czopki doodbytnicze, które wskazałeś jako poprawną odpowiedź, to fajna forma leku, która często pomaga przy problemach z układem pokarmowym. Składniki jak Bismuthi subgallatis i Zinci oxydi naprawdę mają znaczenie, bo działają ściągająco i osłaniająco, co jest ważne przy stanach zapalnych jelit. Glicerol 85% to też kluczowy element, bo nie tylko ułatwia formowanie tych czopków, ale też przyspiesza ich wchłanianie w organizmie. To, że masz D.t.d. No XII, oznacza, że przygotowujesz 12 sztuk, co jest dość standardowe w farmacji, bo umożliwia precyzyjne dawkowanie. Takie preparaty są często używane u dzieci lub u pacjentów, którzy mają problemy z połykaniem, więc widać, że mają swoje praktyczne zastosowanie w codziennej terapii. Przygotowanie czopków sprawia, że substancje czynne lepiej się wchłaniają, a to naprawdę ważne, jeśli chodzi o ich skuteczność leczenia.
Pytanie 11

Która z wymienionych grup odnosi się do tej samej substancji?

A. Kwas salicylowy, Aspiryna, Polopiryna
B. Metamizol sodowy, Pabialgina, Pyralgina
C. Detreomycyna, chloramfenikol, chloromycetyna
D. Kwas borowy, boraks, kwas boranowy
Detreomycyna, chloramfenikol oraz chloromycetyna to leki przeciwbakteryjne, które należą do grupy antybiotyków o działaniu bakteriostatycznym. Ich wspólną cechą jest mechanizm działania polegający na hamowaniu syntezy białek w bakteriach, co czyni je skutecznymi w leczeniu infekcji wywołanych przez różne szczepy bakterii. Detreomycyna, oryginalnie stosowana w terapii zakażeń, jest szczególnie ceniona za swoją efektywność w leczeniu ciężkich infekcji, a chloramfenikol, będący jednym z pierwszych antybiotyków, ma zastosowanie w terapii duru brzusznego oraz zakażeń wywołanych przez bakterie Gram-ujemne. Chloromycetyna z kolei również wykazuje działanie szerokospektralne i znajduje zastosowanie w przypadkach zakażeń opornych na inne antybiotyki. W praktyce klinicznej ważne jest, aby lekarze kierowali się aktualnymi wytycznymi i standardami leczenia, dobierając odpowiedni antybiotyk do konkretnego przypadku, co podkreśla znaczenie znajomości grup leków oraz ich właściwości terapeutycznych.
Pytanie 12

Jakim typowym skutkiem ubocznym po zastosowaniu inhibitorów enzymu konwertującego angiotensynę, takich jak kaptopril, może być?

A. zaparcie
B. zaczerwienienie twarzy
C. kaszel
D. uszkodzenie słuchu
Kaszel jest typowym działaniem niepożądanym, które może wystąpić po zastosowaniu inhibitorów enzymu konwertującego angiotensynę (ACEI), takich jak kaptopril. Mechanizm tego efektu ubocznego wynika z działania tych leków na układ renina-angiotensyna, które prowadzi do zwiększonej produkcji bradykininy. Bradykinina jest peptydem, który, w wyniku kumulacji, może powodować drażnienie błony śluzowej dróg oddechowych, co skutkuje kaszlem. W praktyce klinicznej, lekarze często informują pacjentów o możliwości wystąpienia kaszlu jako efektu ubocznego, który może wymagać zmiany leku w przypadku jego nasilenia. Ponadto, w standardach leczenia nadciśnienia tętniczego i niewydolności serca, ACEI są zalecane jako pierwsza linia terapii, co pokazuje ich znaczenie i powszechność stosowania, ale również konieczność monitorowania pacjentów pod kątem takich objawów. Wiedza na temat tych działań niepożądanych jest istotna, aby móc efektywnie zarządzać terapią i dostosowywać leczenie do indywidualnych potrzeb pacjenta.
Pytanie 13

Jakie jest zjawisko związane z interakcją kwasu acetylosalicylowego i opioidowych środków przeciwbólowych?

A. antagonizm kompetycyjny
B. hiperaddycja
C. antagonizm czynnościowy
D. addycja
Hiperaddycja to coś, co się dzieje, gdy dwa leki, które działają na ten sam system w ciele, współpracują ze sobą, przez co razem są skuteczniejsze niż każdy z osobna. Weźmy na przykład kwas acetylosalicylowy i opioidy. Choć te leki mają różne sposoby działania, to ich wspólne użycie może lepiej złagodzić ból. Kwas acetylosalicylowy działa jak niesteroidowy lek przeciwzapalny, zmniejszając ból i zapalenie, bo hamuje pewien enzym (nazywa się to cyklooksygenazą, czyli COX). Z drugiej strony, opioidy działają na receptory w mózgu, co skutecznie tłumi odczuwanie bólu. W praktyce takie połączenie może być bardzo przydatne, zwłaszcza w przypadku przewlekłego lub ostrego bólu, gdzie same opioidy mogą być niewystarczające albo mogą wiązać się z ryzykiem uzależnienia. Przykład to pacjenci po operacjach, gdzie te dwa leki razem pomagają lepiej kontrolować ból i zmniejszają ryzyko, że pacjent stanie się uzależniony od opioidów. Fajnie jest też zauważyć, że takie podejście jest zgodne z aktualnymi standardami w leczeniu bólu, które mówią o używaniu różnych strategii analgetycznych razem.
Pytanie 14

Wskaź właściwe powiązanie: "skrót łaciński - polskie znaczenie"?

A. m. f. gutt. - zmieszaj, niech powstanie roztwór
B. m. f. susp. - zmieszaj, niech powstanie czopek
C. d. t. d. - daj takich dawek
D. ad. us. int. - do użytku własnego
Odpowiedź d. t. d. to łaciński skrót, który tłumaczymy jako "daj takich dawek". Używa się go w farmacji, głównie przy recepturach. To ważne, bo dawkowanie leków wymaga dokładności. Na przykład, gdy lekarz mówi, żeby przygotować lek w określonej ilości dawek, farmaceuta musi wiedzieć, że każda porcja musi mieć tę samą ilość składnika aktywnego. To wszystko jest zgodne z zasadami Dobrej Praktyki Wytwarzania (GMP), które mówią, że każda dawka powinna być precyzyjna. Warto pamiętać, że znajomość tych łacińskich skrótów to must-have w naszej pracy i w dokumentacji medycznej. Ich poprawne użycie ma ogromne znaczenie.
Pytanie 15

Jaki syrop znajduje się w składzie Liquor Pectoralis?

A. sirupus Tussipecti
B. sirupus Pini
C. sirupus Althaeae
D. sirupus Thymi
Sirupus Althaeae, czyli syrop z malwy, jest składnikiem Liquor Pectoralis ze względu na swoje właściwości łagodzące i osłaniające błony śluzowe dróg oddechowych. Działa przeciwkaszlowo i wspomaga usuwanie wydzieliny, co ma ogromne znaczenie w terapii schorzeń układu oddechowego, takich jak zapalenie oskrzeli czy przeziębienia. Jego działanie opiera się na obecności polisacharydów, które tworzą warstwę ochronną i zmniejszają podrażnienie błon śluzowych. Syrop ten jest szeroko stosowany w medycynie naturalnej, a także w farmakoterapii. W praktyce aptecznej, syrop z malwy często łączy się z innymi składnikami, takimi jak miód czy zioła, aby zwiększyć jego skuteczność. Zgodnie z aktualnymi wytycznymi farmaceutycznymi, stosowanie preparatów zawierających sirupus Althaeae jest uznawane za bezpieczne, a ich efekty terapeutyczne są poparte licznymi badaniami klinicznymi.
Pytanie 16

Jakie jest zastosowanie lejka wykonanego z szkła spiekanego (Schotta)?

A. Do dekantacji
B. Do klarowania
C. Do sączenia
D. Do przesiewania
Lejek z warstwą ze szkła spiekanego (Schotta) jest specjalistycznym narzędziem wykorzystywanym w laboratoriach chemicznych oraz analitycznych do sączenia cieczy. Szkło spiekane, znane ze swojej wysokiej odporności chemicznej oraz termicznej, zapewnia skuteczne oddzielanie ciał stałych od cieczy, co jest niezbędne w wielu procesach laboratoryjnych. Przykładowo, w trakcie filtracji roztworów chemicznych, lejek spiekany umożliwia efektywne usunięcie nierozpuszczonych frakcji, co pozwala na uzyskanie czystych roztworów do dalszych analiz. W praktyce laboratoryjnej, stosuje się go również do separacji substancji w procesach, takich jak krystalizacja czy oczyszczanie reakcji chemicznych. Standardy laboratoryjne zalecają używanie sprzętu o wysokiej jakości, co czyni lejek ze szkła spiekanego idealnym narzędziem zgodnym z najlepszymi praktykami w zakresie czystości i bezpieczeństwa. Dodatkowo, ze względu na swoje właściwości, szkło spiekane jest mniej podatne na uszkodzenia mechaniczne, co zwiększa jego trwałość i niezawodność w codziennym użytkowaniu.
Pytanie 17

Polipragmazja to

A. wieloobjawowa reakcja uczuleniowa na lek
B. jednoczesne używanie wielu leków
C. częste aplikowanie niewielkich dawek tego samego leku
D. nagle zaprzestanie stosowania wielu leków
Polipragmazja odnosi się do jednoczesnego stosowania wielu leków, co jest istotnym zagadnieniem w farmakoterapii, szczególnie u pacjentów z przewlekłymi schorzeniami. W praktyce klinicznej, polipragmazja może być nieunikniona, zwłaszcza gdy pacjent cierpi na kilka chorób, które wymagają różnych interwencji terapeutycznych. Przykładowo, osoba z cukrzycą może jednocześnie przyjmować leki hipoglikemiczne, leki na nadciśnienie oraz statyny. Kluczowe jest zrozumienie, że polipragmazja może prowadzić do interakcji lekowych, co z kolei może wpływać na skuteczność leczenia oraz zwiększać ryzyko działań niepożądanych. W związku z tym, lekarze powinni stosować zasady farmakoterapii opartej na dowodach oraz regularnie przeglądać stosowane leki, by minimalizować potencjalne ryzyko. Dobre praktyki obejmują również edukację pacjentów na temat przyjmowanych leków oraz monitorowanie ich stanu zdrowia w celu oceny skuteczności terapii.
Pytanie 18

Jaki rodzaj niezgodności chemicznej może wystąpić podczas przygotowywania leku według podanej receptury?

Rp.
Salis Erlenmeyeri         16,0
Phenobarbitali natrici     2,5
Aquae purificatae     ad 200,0
M.f.sol.
D.S. 2 x dziennie łyżeczkę
A. wytrącanie słabych kwasów.
B. wytrącanie słabych zasad.
C. reakcja podwójnej wymiany.
D. tworzenie kompleksów.
Wytrącanie słabych kwasów jest typem niezgodności chemicznej, która może wystąpić w przypadku sporządzania leku na podstawie analizowanej recepty. W omawianym przypadku mamy do czynienia z kwasem fenobarbitalowym, który jest słabym kwasem. Jego obecność w połączeniu z silniejszą zasadą, taką jak salicylan sodu, prowadzi do wytrącania się fenobarbitalu, co może destabilizować formulację leku. W praktyce, wytrącanie słabych kwasów jest istotnym zjawiskiem, które trzeba brać pod uwagę podczas sporządzania rozmaitych preparatów farmaceutycznych. Dobrą praktyką jest przeprowadzanie testów stabilności formuły w różnych warunkach pH oraz w obecności potencjalnych interakcji z innymi składnikami. Ponadto, znajomość właściwości chemicznych substancji czynnych i ich współdziałania w roztworach to kluczowy element w farmacji, który pozwala na unikanie niepożądanych reakcji i zapewnienie bezpieczeństwa pacjentów. Właściwe zrozumienie i przewidywanie takich niezgodności chemicznych przyczyni się do lepszego projektowania i produkcji leków.
Pytanie 19

Objętość dystrybucji to teoretyczna objętość płynów ustrojowych, w której lek rozmieszcza się równomiernie i osiąga identyczne stężenie jak we krwi. Na podstawie danych zawartych w tabeli, wskaż który z leków ma największą tendencję do kumulowania się w organizmie.

SubstancjaObjętość dystrybucji
Digoksyna500 litrów
Gentamycyna20 litrów
Ibuprofen15 litrów
Warfaryna10 litrów
A. Digoksyna.
B. Ibuprofen.
C. Gentamycyna.
D. Warfaryna.
Digoksyna wykazuje największą tendencję do kumulacji w organizmie, co można wyjaśnić jej znaczną objętością dystrybucji wynoszącą 500 litrów. Wartość ta sugeruje, że lek ten jest szeroko rozprowadzany po tkankach, co jest szczególnie istotne w kontekście terapii niewydolności serca, gdzie digoksyna jest często stosowana. Lek ten działa poprzez zwiększenie siły skurczu mięśnia sercowego, a jego kumulacja w tkankach może prowadzić do osiągnięcia pożądanych efektów terapeutycznych. Przykładowo, w przypadku pacjentów z przewlekłą niewydolnością serca, monitorowanie poziomu digoksyny we krwi jest kluczowe, aby zminimalizować ryzyko toksyczności, ponieważ nadmierna kumulacja może prowadzić do działań niepożądanych, takich jak arytmie. Zrozumienie objętości dystrybucji leku jest kluczowe w praktyce farmakologicznej, ponieważ pozwala na bardziej precyzyjne dawkowanie i lepsze zarządzanie terapią pacjentów.
Pytanie 20

Diosmina, hesperydyna i kwercetyna to powszechnie spotykane w przyrodzie substancje lecznicze, które klasyfikowane są jako

A. kardenoidy
B. saponiny
C. flawonoidy
D. garbniki
Diosmina, hesperydyna i kwercetyna należą do grupy flawonoidów, które są naturalnymi związkami roślinnymi charakteryzującymi się silnymi właściwościami antyoksydacyjnymi oraz przeciwzapalnymi. Flawonoidy odgrywają kluczową rolę w ochronie komórek przed stresem oksydacyjnym, co jest istotne w zapobieganiu wielu chorobom, w tym chorobom sercowo-naczyniowym i nowotworom. Diosmina, na przykład, jest szeroko stosowana w terapii żylaków oraz niewydolności żylnej, poprawiając krążenie i wzmacniając ściany naczyń krwionośnych. Hesperydyna, obecna w cytrusach, może wspierać zdrowie serca poprzez obniżanie ciśnienia krwi i poziomu cholesterolu. Kwercetyna, z kolei, znana jest z działania przeciwhistaminowego i może być korzystna w leczeniu alergii. W kontekście zdrowia publicznego i medycyny naturalnej, substancje te są często badane pod kątem ich potencjalnych korzyści oraz zastosowania w profilaktyce i terapii różnych schorzeń. Warto również zauważyć, że flawonoidy stanowią ważny element diety, a ich spożycie można zwiększać poprzez regularne jedzenie owoców i warzyw, co jest zgodne z zaleceniami dietetycznymi WHO dotyczących zdrowego stylu życia.
Pytanie 21

Jakie jest stężenie kwasu borowego w leku recepturowym przygotowanym według podanej recepty?

Rp.

Sol. Acidi borici             1,5:50,0
Spir. Vini                    ad 150,0
M. f. sol.
A. 3,0%
B. 1,0%
C. 1,5%
D. 2,0%
Stężenie kwasu borowego w leku recepturowym wynosi 1%. Aby uzyskać ten wynik, należy obliczyć stosunek masy substancji czynnej do całkowitej masy roztworu. W podanej recepturze mamy 1,5 g kwasu borowego rozpuszczonego w 150 g roztworu. Obliczenia wykonujemy w następujący sposób: (1,5 g / 150 g) * 100% = 1%. To ważne, aby zrozumieć, że stężenie jest miarą ilości substancji czynnej w danym objętości roztworu, co jest kluczowe dla prawidłowego stosowania leków. W praktyce farmaceutycznej obliczanie stężenia jest niezbędne do zapewnienia bezpieczeństwa i skuteczności leczenia. Przykładowo, stężenie kwasu borowego ma zastosowanie w leczeniu zakażeń i stanów zapalnych, a jego odpowiednie stężenie w roztworze pozwala zminimalizować ryzyko działań niepożądanych. Zgodnie z obowiązującymi standardami, zarówno jakość, jak i dokładność przygotowywanych roztworów są kluczowe dla bezpieczeństwa pacjentów.
Pytanie 22

Którego leku lekarz może wpisać na jednej recepcie wyłącznie jedną nazwę preparatu, a także musi określić słownie całkowitą ilość substancji psychotropowej oraz wskazać sposób dawkowania?

A. Nimesulidum (np. Nimesil)
B. Zopiclonum (np. Imovane)
C. Tclmisartanum (np. Polsart)
D. Acidum valproicum (np. Convulex)
Zopiclonum, znany na rynku jako Imovane, jest lekiem psychotropowym klasy nasennych, który wymaga szczególnego traktowania w kontekście przepisywania. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, lekarz musi na recepcie wypisać jedynie jedną nazwę preparatu oraz dokładnie określić ilość substancji psychotropowej słownie, co jest istotne dla zapewnienia bezpieczeństwa pacjenta. Zopiclonum jest stosowane w leczeniu bezsenności, a jego dawkowanie powinno być ściśle przestrzegane, aby zminimalizować ryzyko wystąpienia działań niepożądanych oraz uzależnienia. W praktyce, lekarz powinien także uwzględnić indywidualne potrzeby pacjenta oraz potencjalne interakcje z innymi lekami. Takie podejście jest zgodne z wytycznymi dotyczącymi farmakoterapii i zapewnia właściwe wykorzystanie substancji psychotropowych. Dobrą praktyką jest również prowadzenie dokumentacji dotyczącej wydawania takich leków, aby umożliwić monitorowanie ich stosowania i ewentualnych efektów ubocznych, co jest kluczowe w kontekście bezpieczeństwa pacjentów.
Pytanie 23

Kiedy należy stosować nifuroksazyd?

A. bakteryjna infekcja dróg moczowych
B. zapalenie dróg żółciowych
C. infekcja dróg oddechowych
D. biegunka bakteryjna układu pokarmowego
Wybór odpowiedzi dotyczących zakażeń dróg oddechowych, zapaleń dróg żółciowych oraz zakażeń bakteryjnych dróg moczowych wskazuje na mylenie wskazań do stosowania nifuroksazydu. Nifuroksazyd ma specyficzne zastosowanie w kontekście biegunkowych chorób zakaźnych i nie jest skuteczny w terapii infekcji w innych częściach ciała. Zakażenia dróg oddechowych są wywoływane przez różnorodne patogeny, z których wiele nie reaguje na leczenie nifuroksazydem, który działa głównie w obrębie przewodu pokarmowego. Zapalenie dróg żółciowych oraz zakażenia dróg moczowych zazwyczaj wymagają innego podejścia terapeutycznego, często związane z zastosowaniem antybiotyków, które są skuteczne wobec drobnoustrojów odpowiedzialnych za te stany. Dodatkowo, stosowanie nifuroksazydu w tych przypadkach mogłoby prowadzić do opóźnienia w odpowiednim leczeniu oraz pogorszenia stanu pacjenta. W praktyce klinicznej kluczowe jest precyzyjne dobieranie terapii na podstawie rozpoznania, co sprzyja efektywnemu i bezpiecznemu postępowaniu medycznemu.
Pytanie 24

Jakie działania niepożądane mogą się pojawić w ciągu kilku godzin po zażyciu doustnym chloropromazyny?

A. Nowotworzenie
B. Nadkwaśność
C. Ślinotok
D. Parkinsonizm
Odpowiedź 'Parkinsonizm' jest prawidłowa, ponieważ jest to znane działanie niepożądane chloropromazyny, które może wystąpić w ciągu kilku godzin po jej przyjęciu. Chloropromazyna należy do grupy leków neuroleptycznych, które mogą wpływać na układ dopaminergiczny w mózgu. Działania niepożądane związane z tymi lekami, takie jak objawy parkinsonizmu, wynikają z blokowania receptorów dopaminowych, zwłaszcza w obszarach mózgu odpowiedzialnych za kontrolę ruchu. Praktyczne przykłady obejmują sztywność mięśni, drżenie i spowolnienie ruchowe, które mogą być mylone z objawami choroby Parkinsona. W kontekście praktyki klinicznej, istotne jest monitorowanie pacjentów stosujących chloropromazynę w celu wczesnego wykrywania tych objawów i podejmowania odpowiednich działań, takich jak dostosowanie dawki czy rozważenie zmiany leku. Zgodnie z wytycznymi klinicznymi, lekarze powinni informować pacjentów o potencjalnych skutkach ubocznych, co zwiększa świadomość i poprawia bezpieczeństwo terapeutyczne.
Pytanie 25

Nadmierne dodanie rozpuszczalnika do kolby miarowej może w trakcie pomiaru prowadzić do błędu

A. grubego
B. przypadkowego
C. losowego
D. systematycznego
Odpowiedź "grubego" jest prawidłowa, ponieważ uzupełnienie kolby miarowej zbyt dużą ilością rozpuszczalnika prowadzi do systematycznych błędów pomiarowych. W takich sytuacjach nie tylko zmienia się objętość roztworu, co wpływa na dokładność wyników, ale też może dojść do nieprawidłowego odczytu ze względu na niewłaściwe przygotowanie roztworu. Przykładem zastosowania tej wiedzy jest przygotowywanie roztworów o określonej molarności w laboratoriach chemicznych, gdzie precyzyjne odmierzenie objętości rozpuszczalnika jest kluczowe dla uzyskania dokładnych wyników eksperymentów. Zgodnie z dobrymi praktykami laboratoryjnymi, zawsze należy przestrzegać procedur dotyczących przygotowania roztworów, co obejmuje stosowanie kolb miarowych o odpowiedniej pojemności oraz zachowanie ostrożności podczas uzupełniania objętości do kreski menisku. Pamiętaj, że każde odchylenie od normy w przygotowaniu roztworu może generować błędy w dalszych analizach, co podkreśla znaczenie precyzyjnego pomiaru w chemii analitycznej.
Pytanie 26

Który z dodatków pomocniczych charakteryzuje się najwyższą zdolnością do emulgowania wody?

A. Adeps lanae
B. Adeps suillus
C. Vaselinum flavum
D. Cacao oleum
Vaselinum flavum, czy też wazelina żółta, jest substancją o właściwościach emolientowych, ale nie wykazuje zdolności emulgowania wody. Wazelina jest produktem pochodzenia mineralnego, który tworzy na skórze warstwę ochronną, ale nie może stabilizować emulsji. Jej głównym zastosowaniem jest działanie nawilżające i ochronne na skórę, co czyni ją popularnym składnikiem w wielu produktach, jednak nie nadaje się do emulsji. Cacao oleum, czyli olej kakaowy, to tłuszcz roślinny, który również nie jest emulgatorem, a jego właściwości są bardziej związane z nawilżeniem i odżywieniem skóry. Choć olej kakaowy może wzbogacać formuły kosmetyczne, nie stabilizuje emulsji i nie ma zdolności do wiązania wody. Adeps suillus, czyli tłuszcz wieprzowy, podobnie jak olej kakaowy, ma zastosowanie w preparatach maściowych, ale także nie wykazuje zdolności emulgowania. Często błędnie sądzimy, że tłuszcze stałe mogą pełnić rolę emulgatorów, podczas gdy w rzeczywistości efektywne emulgatory muszą mieć odpowiednie właściwości chemiczne do stabilizacji emulsji. Takie nieporozumienia mogą prowadzić do błędnych wyborów składników w formulacji kosmetyków czy leków, co jest kluczowe w kontekście ich skuteczności i stabilności. Dla skutecznego tworzenia emulsji należy stosować substancje, które mają zdolność do łączenia wody i oleju, a adekwatnym przykładem jest właśnie lanolina.
Pytanie 27

Które substancje wykazują efekt synergistyczny?

A. paracetamol i tramadol
B. dekstrometorfan oraz bromheksyna
C. morfina oraz nalokson
D. pilokarpina i atropina
Paracetamol i tramadol wykazują działanie synergistyczne, co oznacza, że ich połączenie prowadzi do bardziej efektywnego łagodzenia bólu niż stosowanie każdego z tych leków osobno. Paracetamol działa głównie w ośrodkowym układzie nerwowym, blokując syntezę prostaglandyn, co prowadzi do zmniejszenia odczuwania bólu i obniżenia gorączki. Z kolei tramadol jest lekiem opioidowym, który działa na receptory opioidowe oraz hamuje wychwyt zwrotny serotoniny i noradrenaliny, co dodatkowo potęguje jego działanie przeciwbólowe. Przykłady zastosowania takiego połączenia leków można znaleźć w terapii przewlekłego bólu, gdzie zaleca się ich wspólne stosowanie dla uzyskania lepszego efektu analgetycznego przy jednoczesnym zmniejszeniu ryzyka działań niepożądanych związanych z wyższymi dawkami jednego z leków. W praktyce klinicznej, takie podejście jest zgodne z wytycznymi leczenia bólu, które sugerują multimodalne podejście, polegające na łączeniu różnych mechanizmów działania leków przeciwbólowych, co może prowadzić do lepszej kontroli bólu i poprawy jakości życia pacjentów.
Pytanie 28

Na bazie fragmentu XI Farmakopei wylicz ilość wazeliny białej koniecznej do przygotowania 15,0 g maści majerankowej.

PRZYGOTOWANIE

Majoranae herba                 2,0 cz.
Ethanolum (96 per centum)       1,0 cz.
Vaselinum album                10,0 cz.

Ziele majeranku średnio rozdrobnione, zwilżyć etanolem, po 1 h dodać stopionej wazeliny i ogrzewać na łaźni wodnej do ulotnienia się zapachu etanolu. Całość na ciepło wycisnąć przez tkaninę.
A. 11,5 g
B. 12,5 g
C. 10,0 g
D. 15,0 g
Wybór innej ilości wazeliny białej, takiej jak 11,5 g, 10,0 g lub 12,5 g, jest związany z nieprawidłowym zrozumieniem proporcji składników w przepisie na maść majerankową. Kluczowe jest, aby zrozumieć, że w przypadku maści, masa końcowa jest ściśle związana z ilością użytej wazeliny, ponieważ to ona stanowi główny nośnik dla pozostałych składników. Użytkownik mógł nie zrozumieć, że etanol, który odparowuje, nie wpływa na masę końcową, a ziele majeranku jest eliminowane w procesie przygotowania. Często popełnianym błędem jest zaniżanie lub zawyżanie wymaganej ilości składników w oparciu o intuicję zamiast skoncentrowania się na proporcjach podanych w przepisie. Ponadto, niektórzy mogą myśleć, że dodanie mniej wazeliny może wystarczyć do osiągnięcia zamierzonego efektu terapeutycznego, co jest błędne, ponieważ niewłaściwa ilość nośnika może prowadzić do zmniejszenia skuteczności maści. Zrozumienie tych zasad jest kluczowe dla każdego, kto zajmuje się przygotowaniem maści, a także dla zapewnienia zgodności z dobrymi praktykami w farmacji.
Pytanie 29

Jakie leki są uznawane za pierwszego wyboru w terapii chorób reumatoidalnych?

A. opioidowe środki przeciwbólowe
B. preparaty do znieczulenia ogólnego
C. leki zwiotczające mięśnie
D. niesteroidowe leki przeciwzapalne
Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) stanowią podstawę w leczeniu chorób reumatoidalnych, ponieważ działają poprzez hamowanie enzymów cyklooksygenazy (COX), co prowadzi do zmniejszenia produkcji prostaglandyn. Prostaglandyny są związkami, które odgrywają kluczową rolę w procesach zapalnych i bólowych. W praktyce, NLPZ, takie jak ibuprofen czy diklofenak, są szeroko stosowane w leczeniu chorób takich jak reumatoidalne zapalenie stawów, gdzie ich działanie przeciwbólowe i przeciwzapalne przynosi ulgę pacjentom. Ponadto, stosowanie NLPZ jest zgodne z wytycznymi wielu towarzystw medycznych, które rekomendują je jako leki I-go rzutu w terapii bólów związanych z chorobami reumatoidalnymi. Warto również zauważyć, że podczas stosowania NLPZ należy monitorować pacjentów pod kątem potencjalnych działań niepożądanych, takich jak problemy z układem pokarmowym czy sercowo-naczyniowym. Dodatkowo, zaleca się indywidualizację dawki na podstawie ciężkości choroby oraz reakcji pacjenta na leczenie.
Pytanie 30

Która substancja pomocnicza jest opisana w przedstawionym opisie farmakopealnym zgodnie z FP X?

Definicja: oczyszczona, bezwodna, woskowata substancja otrzymana z wełny owiec.
Wygląd: żółta, tłusta substancja.
A. Vaselinum album.
B. Adeps lanae.
C. Cacao butyrum.
D. Adeps suillus.
Adeps lanae, znany również jako lanolina, jest substancją uzyskiwaną z wełny owiec, co jest zgodne z opisem farmakopealnym. Charakteryzuje się ona żółtawą, woskowatą konsystencją i jest wysoce emolientna, co sprawia, że stosuje się ją szeroko w kosmetykach oraz farmaceutykach. Dzięki swoim właściwościom nawilżającym i ochronnym, lanolina jest szczególnie ceniona w produkcie do pielęgnacji skóry, w tym w maściach, balsamach i kremach, gdzie pełni rolę substancji czynnej oraz nośnika dla innych składników aktywnych. W kontekście dobrych praktyk wytwarzania, lanolina musi być oczyszczona, aby spełniać wymagania jakościowe i bezpieczeństwa, co jest zgodne z normami farmakopealnymi. Warto zauważyć, że jej zastosowanie nie ogranicza się jedynie do kosmetyków; jest także używana w formułach do pielęgnacji ran i w produktach przeznaczonych dla dzieci. Zrozumienie właściwości lanoliny oraz jej zastosowania w praktyce jest kluczowe dla farmaceutów i kosmetologów, co czyni tę substancję istotnym elementem zarówno w naukach przyrodniczych, jak i w branży kosmetycznej.
Pytanie 31

Podczas dożylnego podawania efedryny, po każdym kolejnym zastrzyku leku obserwuje się coraz mniej wyraźny wzrost ciśnienia tętniczego krwi. Jakie zjawisko to opisuje?

A. antagonizm
B. synergizm
C. tachyfilaksja
D. idiosynkrazja
Tachyfilaksja to zjawisko polegające na szybko postępującej utracie odpowiedzi na dany lek po jego wielokrotnym podaniu. W przypadku efedryny, po każdym kolejnym wstrzyknięciu dochodzi do coraz słabszego działania leku na układ krążenia, co skutkuje mniejszym podwyższeniem ciśnienia tętniczego krwi. Mechanizm tachyfilaksji wiąże się z desensytyzacją receptorów adrenergicznych, na które działa efedryna, co prowadzi do obniżonej odpowiedzi komórkowej na ten sam bodziec. W praktyce klinicznej, zjawisko to jest istotne przy stosowaniu leków, takich jak efedryna, które są wykorzystywane w leczeniu stanów wymagających szybkiego podwyższenia ciśnienia krwi. Wiedza o tachyfilaksji pozwala na właściwe planowanie terapii oraz unikanie nieefektywnego powtarzania tej samej dawki leku. W takich sytuacjach lekarze mogą rozważyć zwiększenie dawki lub zastosowanie alternatywnych leków w celu uzyskania pożądanego efektu terapeutycznego, co jest standardem w praktyce medycznej.
Pytanie 32

W sytuacji, gdy na recepcie znajduje się kodeina, która stanowi składnik płynnego leku recepturowego, należy dokonać jej wymiany na równoważną ilość kodeiny

A. glukuronidu
B. siarczanu
C. bromowodorku
D. fosforanu
Fosforan kodeiny jest jedną z form kodeiny, która jest stosowana w farmakoterapii oraz w recepturze. W przypadku przepisywania kodeiny w postaci płynnej, jej zamiana na fosforan jest konieczna, ponieważ fosforan kodeiny jest solą stosowaną w lekach recepturowych, co zapewnia nie tylko stabilność leku, ale także jego odpowiednią rozpuszczalność. W praktyce farmaceutycznej zastosowanie fosforanu kodeiny pozwala na skuteczne dawkowanie, co jest szczególnie ważne w terapii bólu. Warto zauważyć, że stosowanie odpowiednich soli leku jest zgodne z przepisami farmakopei oraz zasadami dobrej praktyki farmaceutycznej, co gwarantuje bezpieczeństwo i skuteczność terapii. Z tego powodu, przekształcenie kodeiny w fosforan jest kluczowym krokiem w procesie przygotowania leku, który wpływa na jego właściwości farmakologiczne oraz biodostępność.
Pytanie 33

Jakie właściwości terapeutyczne ma kodeiny fosforan?

A. przeciwbólowe i urykozuryczne
B. przeciwzapalne i przeciwkaszlowe
C. przeciwbólowe i przeciwkaszlowe
D. przeciwzapalne i przeciwgorączkowe
Kodeiny fosforan to lek z grupy opioidów, który wykazuje działanie przeciwbólowe oraz przeciwkaszlowe. Działanie przeciwbólowe wynika z agonistycznego wpływu na receptory opioidowe w ośrodkowym układzie nerwowym, co prowadzi do złagodzenia odczuwania bólu. Kodeina jest często stosowana w leczeniu umiarkowanego bólu, takiego jak bóle głowy, bóle mięśniowe czy bóle pooperacyjne. Działanie przeciwkaszlowe kodeiny jest związane z jej wpływem na ośrodek kaszlu w rdzeniu przedłużonym, co czyni ją skuteczną w łagodzeniu kaszlu, zwłaszcza w przypadku kaszlu suchego i męczącego. Kodeina jest stosowana w terapii objawowej chorób układu oddechowego, gdzie kaszel jest dokuczliwy. W praktyce, jej stosowanie powinno być ściśle kontrolowane, biorąc pod uwagę ryzyko uzależnienia oraz działania niepożądane, takie jak sedacja czy zaparcia. Z tego powodu kodeina powinna być podawana zgodnie z rekomendacjami terapeutycznymi i w odpowiednich dawkach.
Pytanie 34

Oleum Jecoris Aselli może być polecany przy niedoborze witaminy

A. A
B. C
C. D
D. PP
Oleum Jecoris Aselli, znane również jako olej z wątroby dorsza, jest cennym źródłem witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, zwłaszcza witaminy D. Witamina D odgrywa kluczową rolę w regulacji metabolizmu wapnia i fosforu, co jest niezbędne dla zdrowia kości oraz funkcjonowania układu odpornościowego. Jej niedobór, czyli hipowitaminoza, może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych, w tym osteoporozy u dorosłych i krzywicy u dzieci. Oleum Jecoris Aselli jest często zalecane w terapii uzupełniającej w przypadku niskiego poziomu witaminy D, zwłaszcza w regionach o ograniczonej ekspozycji na słońce. Regularne stosowanie tego oleju może wspierać nie tylko układ kostny, ale także ogólną kondycję organizmu, co czyni go istotnym elementem diety, szczególnie w okresach zimowych. Przy wyborze suplementów witaminowych należy kierować się dobrymi praktykami branżowymi, takimi jak konsultacja z lekarzem lub dietetykiem, aby zapewnić odpowiednie dawkowanie i bezpieczeństwo stosowania.
Pytanie 35

Jaką formą substancji jest maść kamforowa?

A. maść roztwór
B. maść - emulsja
C. maść - zawiesina
D. maść - wielofazowa
Maść kamforowa jest klasyfikowana jako maść roztwór, co oznacza, że substancja czynna, w tym przypadku kamfora, jest rozpuszczona w odpowiednim nośniku, najczęściej w oleju lub innym składniku bazowym. Tego typu preparaty charakteryzują się jednorodnością oraz możliwością łatwego aplikowania na skórę. Maści roztwory są szczególnie preferowane w przypadku substancji o wysokiej rozpuszczalności w tłuszczach, takich jak kamfora, co pozwala na skuteczniejsze wchłanianie przez skórę. Maść kamforowa stosowana jest w medycynie ludowej jako środek przeciwbólowy, łagodzący objawy przeziębienia, a także w kosmetykach. Dobrą praktyką przy stosowaniu maści kamforowej jest unikanie aplikacji na uszkodzoną skórę oraz stosowanie jej w odpowiednich stężeniach, aby zminimalizować ryzyko podrażnień. Warto zwrócić uwagę, że zgodnie z normami dotyczącymi przygotowywania maści, powinny one być jednorodne oraz stabilne, co jest kluczowe dla ich skuteczności oraz bezpieczeństwa stosowania.
Pytanie 36

Aminofilina to substancja, która jest kombinacją

A. teofiliny i etylenodiaminy
B. teofiliny oraz propyloaminy
C. kofeiny oraz benzoesanu sodu
D. kofeiny oraz salicylanu sodu
Aminofilina jest połączeniem teofiliny i etylenodiaminy, co czyni ją lekiem o działaniu rozszerzającym oskrzela. Teofilina jest alkaloidem purynowym, który działa poprzez rozluźnienie mięśni gładkich dróg oddechowych, co jest szczególnie przydatne w leczeniu astmy oraz przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP). Etylenodiamina z kolei poprawia rozpuszczalność teofiliny i zwiększa jej biodostępność, co może prowadzić do skuteczniejszego działania terapeutycznego. Praktycznym zastosowaniem aminofiliny jest stosowanie jej w sytuacjach nagłych, takich jak atak astmy, gdzie szybkie działanie bronchodilatacyjne jest kluczowe. Ponadto, aminofilina może być również stosowana w terapii niewydolności oddechowej u pacjentów wymagających wsparcia wentylacyjnego. Warto zwrócić uwagę na to, że stosowanie aminofiliny powinno być monitorowane przez specjalistów, ponieważ może wiązać się z działaniami niepożądanymi, takimi jak tachykardia czy zwiększone ciśnienie krwi. Zgodność z zaleceniami terapeutycznymi oraz regularna ocena stanu pacjenta są kluczowe dla skuteczności i bezpieczeństwa terapii.
Pytanie 37

Jakie objawy może wywołać chlorpromazyna?

A. objawy pozapiramidowe
B. nadkwaśność soku żołądkowego
C. bezsenność
D. zwiększone wydzielanie śliny oraz potu
Chlorpromazyna jest lekiem neuroleptycznym, który wykazuje działanie antagonistyczne na receptory dopaminowe w mózgu. To działanie prowadzi do zmniejszenia objawów psychotycznych, jednak może również wywoływać objawy pozapiramidowe, które są niepożądanymi efektami ubocznymi związanymi z blokowaniem dopaminy w układzie pozapiramidowym. Objawy te mogą obejmować sztywność mięśni, drżenie, spowolnienie ruchowe oraz zaburzenia równowagi. W praktyce klinicznej, rozpoznanie i monitorowanie tych objawów jest kluczowe, zwłaszcza u pacjentów, którzy są długoterminowo leczeni chlorpromazyną. Ważne jest, aby lekarze stosowali odpowiednie strategie zaradcze, takie jak wprowadzenie leków antycholinergicznych, które mogą pomóc w złagodzeniu tych objawów. Znajomość potencjalnych działań niepożądanych leków psychotropowych, takich jak chlorpromazyna, jest niezbędna dla zapewnienia pacjentom bezpiecznego i skutecznego leczenia."
Pytanie 38

Na podstawie przepisów farmakopealnych, oblicz ilość etanolu 96°, zawartego w leku przygotowanym według podanej recepty.

Rp.
Spir. formici            10,0
Spir. camphorati   aa    20,0
Ethanoli 96°
M.f.sol.

Spirytus kamforowy wg FP
Camphora             10,0 cz.
Ethanolum 96°        65,0 cz.
Aqua purificata      25,0 cz.

Spirytus mrówczany wg FP
Acidum formicum      1,25 cz.
Ethanolum 96°        70,0 cz.
Aqua purificata     28,75 cz.
A. 50,0 g
B. 27,0 g
C. 40,0 g
D. 20,0 g
Wybór innych ilości etanolu wskazuje na błędne podejście do obliczeń związanych z recepturą. W przypadku odpowiedzi sugerujących wartości mniejsze niż 40,0 g, można zauważyć, że użytkownik prawdopodobnie zignorował kluczowe źródła etanolu. Przykładowo, odpowiedzi takie jak 27,0 g i 20,0 g omijają istotność spirytusów kamforowego i mrówczanowego, które dostarczają dodatkowych ilości etanolu. To niepełne uwzględnienie wszystkich składników leku skutkuje zaniżeniem całkowitej ilości etanolu. Ponadto, odpowiedzi wykraczające powyżej 40,0 g mogą wynikać z błędnej interpretacji proporcji oraz niewłaściwego zrozumienia receptury. W praktyce farmaceutycznej kluczowe jest ścisłe przestrzeganie przepisów farmakopealnych, które definiują precyzyjne zasady dotyczące obliczeń. Złamanie tych zasad może prowadzić do poważnych konsekwencji, takich jak zmniejszenie skuteczności leku, wprowadzenie zanieczyszczeń czy ryzyko działań niepożądanych. Warto zatem zwrócić szczególną uwagę na każdy składnik receptury, aby uniknąć mylnych wyników i zapewnić bezpieczeństwo pacjentów.
Pytanie 39

Do sporządzenia leku według podanej recepty potrzebny jest następujący zestaw utensyliów aptecznych:

Rp.
Sulfuris ad usum ext.             1,0
Adipis suilli                 ad 30,0
M.f. ung.
D.S. Zewnętrznie
A. parownica, pistel, karta celuloidowa.
B. moździerz, bagietka, łaźnia wodna.
C. moździerz, pistel, karta celuloidowa.
D. parownica, bagietka, łaźnia wodna.
Odpowiedź "moździerz, pistel, karta celuloidowa" jest poprawna, ponieważ odzwierciedla kluczowe utensylia apteczne wymagane do sporządzenia leku w postaci maści. Moździerz oraz pistel są niezbędne do efektywnego mielenia i mieszania składników aktywnych, co jest istotnym etapem w procesie wytwarzania maści. W praktyce, odpowiednie rozdrobnienie substancji czynnych wpływa na ich biodostępność oraz skuteczność terapeutyczną. Karta celuloidowa natomiast umożliwia precyzyjne przenoszenie i podział uzyskanej maści, co jest szczególnie ważne w kontekście zapewnienia odpowiednich dawek dla pacjentów. Warto podkreślić, że zgodnie z zasadami Dobrej Praktyki Wytwarzania (GMP), każdy etap produkcji leku, w tym dobór narzędzi, powinien być przemyślany w celu minimalizacji ryzyka zanieczyszczeń i zapewnienia jakości finalnego produktu. Zastosowanie tych trzech utensyliów jest kluczowe w standardowych procedurach przygotowywania maści, a znajomość ich roli jest niezbędna dla farmaceutów i techników farmaceutycznych.
Pytanie 40

Skrót trit. w polskim znaczeniu to

A. trzy
B. tabletka
C. nalewka
D. roztarty
Skrót <i>trit.</i> pochodzi od łacińskiego "trituratio", co oznacza 'roztarcie'. W farmacji i naukach o zdrowiu termin ten odnosi się do procesu mechanicznego, w którym substancje stałe są redukowane do postaci proszku lub drobnych cząsteczek poprzez tarcie. Przykładowo, w przygotowywaniu niektórych leków, roztarcie składników aktywnych jest kluczowe dla poprawy ich biodostępności. Dobre praktyki farmaceutyczne wskazują, że prawidłowe rozdrobnienie substancji może zwiększyć ich rozpuszczalność, co jest istotne dla skuteczności terapii. Warto zwrócić uwagę na to, że proces ten powinien być przeprowadzany z zachowaniem odpowiednich norm, takich jak czystość narzędzi i środowiska pracy, aby uniknąć kontaminacji. Zrozumienie tego terminu jest niezbędne dla osób pracujących w branży farmaceutycznej, ponieważ precyzyjne przygotowanie leków ma kluczowe znaczenie dla ich skuteczności.
Rozpocznij nowy egzamin
Powrót do strony głównej