Wyniki egzaminu

Nowy egzamin

Informacje o egzaminie:

Zawód: Technik farmaceutyczny
Kwalifikacja: MED.09 - Sporządzanie i wytwarzanie produktów leczniczych oraz prowadzenie obrotu produktami leczniczymi, wyrobami medycznymi, suplementami diety i środkami spożywczymi specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz innymi produktami dopuszczonymi do obrotu w aptece
Data rozpoczęcia: 17 grudnia 2025 13:46
Data zakończenia: 17 grudnia 2025 14:02

Egzamin zdany!

Wynik: 24/40 punktów (60,0%)

Wymagane minimum: 20 punktów (50%)

Pochwal się swoim wynikiem!

Facebook

X.com

Szczegółowe wyniki:

Pytanie 1

Jakie jest uzasadnienie dodawania odpowiedniej ilości ksylenu do kolby ze substancją roślinną podczas oznaczania olejków eterycznych, zgodnie z monografią szczegółową?

A. W celu zagęszczenia olejku

B. Aby zwiększyć różnicę gęstości olejku i wody

C. W celu przyspieszenia parowania olejku

D. Po to, aby obniżyć temperaturę wrzenia olejku

Nieprawidłowe odpowiedzi wskazują na nieporozumienia dotyczące roli ksylenu w procesach ekstrakcji olejków eterycznych. Wybór opcji sugerującej, że ksylenu używa się do przyspieszenia parowania olejku, jest mylny, ponieważ parowanie jest procesem, który w dużej mierze zależy od temperatury i ciśnienia, a nie od obecności ksylenu. Ponadto, stwierdzenie dotyczące obniżania temperatury wrzenia olejku jest również nieuzasadnione; ksylenu nie stosuje się w tym celu, ponieważ jego obecność może wręcz prowadzić do wzrostu temperatury wrzenia mieszaniny ze względu na zmiany ciśnienia pary. Ostatecznie, zagęszczenie olejku, jako cel użycia ksylenu, jest niezgodne z praktyką, ponieważ ksylenu nie dodaje się w celu zwiększenia lepkości olejku, a raczej dla poprawy separacji faz. Rozumienie roli ksylenu i jego właściwości fizykochemicznych jest zatem kluczowe dla skutecznego przeprowadzania analiz w laboratoriach zajmujących się olejkami eterycznymi. Właściwe podejście do ich analizy stanowi fundament dla rozwijania produktów opartych na naturalnych surowcach, co w kontekście współczesnych norm branżowych staje się coraz bardziej istotne.

Pytanie 2

Jakie warunki powinny być spełnione podczas przechowywania maści do oczu z siarczanem neomycyny?

A. W otwartej tubce

B. Po otwarciu opakowania - w temperaturze pokojowej

C. W temperaturze powyżej 25 °C

D. Po otwarciu opakowania - w chłodnym miejscu

Przechowywanie recepturowych maści do oczu z siarczanem neomycyny w otwartej tubie, w temperaturze pokojowej lub w warunkach powyżej 25 °C jest zdecydowanie niewłaściwe i może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych. Otwarta tuba zwiększa ryzyko kontaminacji mikrobiologicznej, co może skutkować zakażeniem oka u pacjenta. Ponadto, temperatura pokojowa, która często oscyluje wokół 20-25 °C, nie jest odpowiednia dla przechowywania leków wrażliwych na ciepło. Wysokie temperatury mogą przyspieszać procesy degradacji substancji czynnych, a także zmieniać ich właściwości fizykochemiczne, co w efekcie prowadzi do zmniejszenia skuteczności terapii. Podobnie, przechowywanie w temperaturze powyżej 25 °C jest sprzeczne z zaleceniami dotyczącymi farmakologii. W przemyśle farmaceutycznym standardy przechowywania są niezwykle istotne, a każdy błąd w tym zakresie może skutkować poważnymi następstwami zdrowotnymi. Dlatego tak ważne jest przestrzeganie wskazówek dotyczących przechowywania leków, aby zapewnić ich skuteczność oraz bezpieczeństwo stosowania.

Pytanie 3

W kontekście bez dodatkowego wyjaśnienia, termin „solutio” zazwyczaj odnosi się do roztworu

A. etanolowego

B. wodnego

C. olejowego

D. glicerolowego

Termin „solutio” w kontekście chemii i biologii odnosi się do roztworu, który najczęściej jest wodny. Woda jest najpowszechniejszym rozpuszczalnikiem w przyrodzie, a jej unikalne właściwości, takie jak zdolność do rozpuszczania wielu substancji chemicznych, czynią ją idealnym medium do reakcji chemicznych i procesów biologicznych. W praktyce, woda jako rozpuszczalnik jest zastosowana w różnych dziedzinach, od farmacji, gdzie używa się jej do przygotowywania roztworów leków, po przemysł spożywczy, gdzie występuje w procesach produkcji i przechowywania żywności. W standardach laboratoryjnych, takich jak ISO 8655, zaleca się stosowanie wysokiej jakości wody do przygotowywania roztworów w celu uzyskania dokładnych wyników analitycznych. Dlatego bez dodatkowych informacji, termin „solutio” najczęściej odnosi się do roztworu wodnego, co jest zgodne z powszechnie akceptowanymi definicjami w literaturze naukowej.

Pytanie 4

II etap metabolizmu leków skutkuje

A. przekształceniem proleków w substancje aktywne farmakologicznie

B. rozkładem substancji leczniczej najczęściej na drodze utleniania, hydrolizy, redukcji

C. powstaniem związków farmakologicznie nieaktywnych, głównie lipofilowych

D. powstaniem związków farmakologicznie nieaktywnych, głównie hydrofilowych

Wybór odpowiedzi dotyczących powstania związków farmakologicznie nieaktywnych, głównie lipofilowych, jest błędny, ponieważ w II fazie metabolizmu leków dochodzi do koniugacji, która skutkuje powstawaniem związków hydrofilowych, a nie lipofilowych. Lipofilowość oznacza, że substancje są rozpuszczalne w tłuszczach, co utrudnia ich wydalanie z organizmu, a celem II fazy jest właśnie zwiększenie rozpuszczalności w wodzie, co sprzyja eliminacji leku przez nerki. Wskazanie na przekształcenie proleków w substancje aktywne farmakologicznie jest również błędne, ponieważ to w pierwszej fazie metabolizmu mogą powstawać aktywne metabolity z proleków, a II faza koncentruje się głównie na inaktywacji leków już aktywnych. Kolejna odpowiedź, sugerująca rozkład substancji leczniczej najczęściej na drodze utleniania, hydrolizy, redukcji, dotyczy fazy I metabolizmu, gdzie zachodzą reakcje prowadzące do aktywacji lub inaktywacji leku. Dlatego zrozumienie tych procesów jest kluczowe dla właściwego zastosowania leków w praktyce klinicznej oraz dla uniknięcia poważnych interakcji i efektów ubocznych, co jest podstawą farmakologii i terapii.

Pytanie 5

Jeśli nie podano inaczej, zapis solutio spirituosa sugeruje, że do przygotowania roztworu należy zastosować alkohol etylowy w stężeniu wyjściowym

A. 96% v/v

B. 40% v/v

C. 50% v/v

D. 70% v/v

Odpowiedź 96% v/v jest prawidłowa, ponieważ solutio spirituosa oznacza roztwór, w którym głównym składnikiem jest alkohol etylowy o wysokim stężeniu. W praktyce laboratoriami i farmaceutycznymi normami jest stosowanie alkoholu etylowego o stężeniu 96% v/v do sporządzania roztworów. Taki wybór zapewnia optymalne warunki do ekstrakcji substancji czynnych z roślin czy innych materiałów, a także skuteczność konserwacyjną. Na przykład, w procesie destylacji lub podczas sporządzania nalewek, wysoka zawartość alkoholu pozwala na efektywne wyciąganie składników aktywnych. Ponadto, stężenie 96% v/v jest zgodne z normami farmakopealnymi, co czyni go standardem w produkcji farmaceutyków. W praktyce, jeśli nie zaznaczone jest inaczej, zawsze przyjmuje się, że do sporządzenia solutio spirituosa należy użyć tego stężenia, co jest kluczowe dla uzyskania pożądanych właściwości roztworu. Zrozumienie tego zagadnienia jest ważne dla każdego profesjonalisty zajmującego się chemikaliami czy farmaceutykami.

Pytanie 6

Antybiotyki powinny być zawsze przechowywane

A. zgodnie z regulacjami BHP

B. w temperaturze otoczenia

C. w chłodnym miejscu

D. zgodnie z wskazaniami producenta

Odpowiedź, że antybiotyki należy przechowywać zgodnie z zaleceniem producenta, jest prawidłowa, ponieważ każdy producent leków dostarcza szczegółowe informacje dotyczące warunków przechowywania swoich produktów. Te zalecenia uwzględniają nie tylko temperaturę, ale także wilgotność i ekspozycję na światło, co jest kluczowe dla zachowania skuteczności leku. Na przykład, niektóre antybiotyki muszą być przechowywane w lodówce, podczas gdy inne mogą być trzymane w temperaturze pokojowej. Niezastosowanie się do tych wskazówek może prowadzić do degradacji substancji czynnej i zmniejszenia skuteczności terapeutycznej leku. Dlatego zawsze należy zapoznać się z ulotką dołączoną do leku oraz z zaleceniami zawartymi w dokumentacji producenta. Ponadto, stosowanie się do tych wytycznych jest zgodne z zasadami dobrej praktyki farmaceutycznej, które mają na celu zapewnienie bezpieczeństwa i skuteczności terapii antybiotykowej.

Pytanie 7

Jakiej formy leku wymagane jest spełnienie kryterium apirogenności?

A. Preparatom na rany

B. Płynom do wlewów

C. Roztworom doustnym

D. Kroplom do uszu

Płyny do wlewów są specyficzną postacią leku, dla której stawia się wymóg apirogenności, co oznacza, że muszą być wolne od substancji, które mogłyby wywołać gorączkę po ich wprowadzeniu do organizmu. Apiragenność jest szczególnie kluczowa w przypadku produktów, które są podawane bezpośrednio do krwiobiegu, ponieważ nawet niewielka ilość endotoksyn bakteryjnych może prowadzić do poważnych reakcji niepożądanych, takich jak sepsa. W praktyce oznacza to, że procesy produkcji i kontroli jakości płynów infuzyjnych muszą być ściśle monitorowane zgodnie z normami GMP (Dobrą Praktyką Wytwarzania). Przykładem mogą być roztwory elektrolitowe, stosowane w sytuacjach nagłych, które muszą mieć potwierdzoną apirogenność, aby zapewnić bezpieczeństwo pacjentów. Dodatkowo, badania sterylności i analizy mikrobiologiczne są kluczowe w zapewnieniu jakości tych produktów. Warto również zauważyć, że standardy europejskie oraz wytyczne WHO precyzują, jakie metody powinny być stosowane w celu weryfikacji apirogenności tych produktów.

Pytanie 8

Niesteroidowe leki przeciwzapalne powinny być stosowane z ostrożnością w połączeniu

A. z cefalosporynami

B. z lekami przeciwhistaminowymi

C. z opioidami

D. z pochodnymi kumaryny

Wybór innych opcji do połączenia z niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi, takimi jak leki przeciwhistaminowe, cefalosporyny czy opioidy, nie prowadzi typowo do tak poważnych interakcji jak w przypadku pochodnych kumaryny. Leki przeciwhistaminowe, takie jak ceteryzyna, są stosowane w leczeniu alergii i nie wykazują istotnych interakcji z NLPZ, co czyni je bezpiecznymi do stosowania razem z tymi lekami w kontekście bólu i stanu zapalnego. Cefalosporyny to grupa antybiotyków, która generalnie nie wpływa na działanie NLPZ ani nie zwiększa ryzyka krwawień. Opioidy, takie jak morfina czy oksykodon, są często stosowane w połączeniu z NLPZ w celu uzyskania synergicznego efektu przeciwbólowego. Trzeba jednak pamiętać, że chociaż można je stosować razem, to ich połączenie może zwiększać ryzyko działań niepożądanych, takich jak depresja oddechowa. Typowym błędem myślowym jest zatem zakładanie, że wszystkie leki przeciwbólowe i przeciwzapalne mają takie samo ryzyko interakcji. W rzeczywistości, kluczowa jest znajomość mechanizmów działania oraz potencjalnych interakcji pomiędzy lekami, co pozwala na ich odpowiednie łączenie w terapii. W każdej sytuacji należy dążyć do zapewnienia pacjentowi najbezpieczniejszej terapii, co wymaga dokładnej analizy historii choroby i aktualnie stosowanych leków.

Pytanie 9

Nie można podawać dożylnie

A. roztworów na bazie wody

B. liposomów

C. roztworów na bazie oleju

D. emulsji wodno-olejowych

Roztwory olejowe nie są stosowane do podawania dożylnego z uwagi na ich fizykochemiczne właściwości, które mogą prowadzić do poważnych powikłań. Podawanie substancji olejowych intrawaskularnie może prowadzić do zatorów, ponieważ olej nie rozpuszcza się w wodzie i nie jest kompatybilny z krążącą krwią. Zamiast tego, do podania dożylnego stosuje się roztwory wodne, które są w stanie szybko i efektywnie dyfundować w organizmie. Przykładami są roztwory izotoniczne, takie jak sól fizjologiczna czy roztwory glukozy. W praktyce, standardy terapeutyczne, takie jak wytyczne dotyczące żywienia dożylnego, jasno określają, że wszelkie emulsje o/w (olej w wodzie) mogą być stosowane w określonych warunkach, ale roztwory olejowe muszą być zarezerwowane do innych form podania, takich jak infuzje dożołądkowe. Dobre praktyki kliniczne sugerują, aby unikać podawania substancji olejowych dożylnie ze względu na ryzyko powikłań związanych z ich obecnością w krążeniu krwi.

Pytanie 10

Zidentyfikuj formę leku, do przygotowania którego zastosowano następujące urządzenia: wagę elektroniczną, podkłady pergaminowe, moździerz, pistel, kliszę i kapsułki żelatynowe?

A. Proszki dzielone.

B. Proszki niedzielone.

C. Tabletki.

D. Maść zawiesina.

Proszki dzielone to taki rodzaj leku, który powstaje, gdy zmieszamy substancję czynną z odpowiednim nośnikiem i podzielimy to na mniejsze porcje. Fajnie jest użyć wagi elektronicznej, bo dzięki temu możemy dokładnie odmierzyć składniki, co jest mega ważne, żeby lek był skuteczny i działał tak, jak powinien. Używając moździerza i pestle, możemy dobrze rozdrobnienie i wymieszać składniki. Podkłady pergaminowe są super do ochrony i transportu tych gotowych dawek, a kapsułki żelatynowe są wygodne do przechowywania i podawania leku pacjentom. Proszki dzielone mają sporo zastosowań w medycynie, zwłaszcza w farmacji, gdzie pacjenci naprawdę potrzebują precyzyjnych dawek. Pamiętaj, żeby trzymać się standardów Dobrej Praktyki Wytwarzania (GMP) podczas pracy, bo to gwarantuje, że wszystko jest robione na najwyższym poziomie, a bezpieczeństwo pacjentów jest najważniejsze.

Pytanie 11

Aby zapobiec powstaniu niezgodności recepturowej przy sporządzaniu leku według zamieszczonej recepty należy

Rp.

Pepsini2,5

Acidi hydrochloridi dil.3,0

Aquaad 120,0

M.f. mixt.

D.S. 3 x dziennie łyżkę stołową

przed jedzeniem

A. dodać właściwe substancje pomocnicze

B. połączyć składniki we właściwej kolejności

C. wykonać dwa leki

D. zmienić ilości składników

Aby zapobiec powstaniu niezgodności recepturowej przy sporządzaniu leku, kluczowe jest przestrzeganie odpowiedniej kolejności dodawania składników. W przypadku sporządzania leku według recepty, każdy składnik odgrywa istotną rolę w końcowej formie leku, a ich kolejność ma bezpośredni wpływ na skuteczność i bezpieczeństwo produktu. Na przykład, w przypadku mieszania Pepsini i Acidum hydrochloridum dilutum z wodą, najpierw należy połączyć składniki w zalecanej kolejności, aby zapewnić, że każdy z nich jest odpowiednio rozpuszczony i zintegrowany w końcowym preparacie. Niezastosowanie się do tej zasady może prowadzić do nieprawidłowych reakcji chemicznych, które mogą zmienić właściwości leku, a w konsekwencji jego działanie. Zgodność z normami i dobrymi praktykami, takimi jak te określone w farmakopea, jest niezbędna, aby zapewnić jakość i bezpieczeństwo sporządzanych leków. Dodatkowo, przestrzeganie właściwej kolejności gwarantuje, że wszystkie składniki są używane w odpowiednich proporcjach, co jest kluczowe dla uzyskania pożądanego efektu terapeutycznego.

Pytanie 12

Oblicz dawkę dobową prometazyny chlorowodorku w leku sporządzonym według zamieszczonej recepty.

Rp.
 Promethazini hydrochloridi           0,8
 Lactosi                              8,0
 M.f. pulv. Div. in part. aequ. No 20

 D.S. 1 proszek 2 razy dziennie (rano i wieczorem)

A. 0,04 g

B. 8,00 g

C. 4,00 g

D. 0,08 g

Wybór 4,00 g, 0,04 g oraz 8,00 g jako odpowiedzi na pytanie o dzienną dawkę prometazyny chlorowodorek wskazuje na błędne zrozumienie zasad dawkowania tej substancji. Dawka 4,00 g znacznie przekracza zalecaną dawkę oraz normy bezpieczeństwa dla tego leku, co może prowadzić do poważnych skutków ubocznych, takich jak sedacja, zaburzenia oddychania czy nawet zatrucie. Z kolei odpowiedź 0,04 g odnosi się jedynie do jednej porcji leku, a nie do całkowitej dawki dobowe. Kluczowe jest zrozumienie, że dawka dobowa to suma wszystkich porcji przyjmowanych w ciągu dnia, a w tym przypadku pacjent przyjmuje dwie porcje, co oznacza, że całkowita dawka musi być podwójna. Ostatecznie odpowiedź 8,00 g jest również błędna, ponieważ jest to znacznie wyższa wartość niż jakakolwiek rozsądna dawka. W rzeczywistości, stosowanie jakiejkolwiek z tych błędnych wartości może wynikać z niewłaściwego zrozumienia zasad farmakologii lub nieprawidłowego przeliczenia dawek. Zawsze należy pamiętać o znaczeniu dokładności w obliczeniach i mieć na uwadze rekomendowane dawki, a także indywidualne potrzeby pacjenta oraz potencjalne interakcje z innymi lekami.

Pytanie 13

Koszt wytworzenia leku recepturowego (nazywanego taksa laborum) według aktualnych przepisów zależy od

A. tego, czy lek był wytwarzany w warunkach aseptycznych

B. używanych opakowań

C. liczby przygotowywanego leku

D. cen surowców farmaceutycznych, które zostały wykorzystane

Wszystkie zaproponowane odpowiedzi, chociaż mogą wydawać się logiczne, nie uwzględniają kluczowego aspektu, jakim są warunki aseptyczne. Koszt leków recepturowych nie zależy od ilości sporządzanego leku, ponieważ niezależnie od wielkości produkcji, wymogi aseptyczne pozostają takie same i mają wpływ na proces. Często może występować mylne przekonanie, że użyte opakowania lub ilość surowców mają większy wpływ na koszt, ponieważ te elementy mogą wydawać się bardziej namacalne w ocenie kosztów. Jednakże należy pamiętać, że aseptyka wymaga szczegółowych procedur, które są kluczowe w procesie wytwarzania. Ponadto, niektórzy mogą sądzić, że koszty są związane jedynie z wartością surowców farmaceutycznych, co jest błędnym podejściem, gdyż nieodpowiednie warunki produkcji mogą prowadzić do dużych strat i dodatkowych kosztów związanych z ponownym wytwarzaniem leku. W praktyce, lek sporządzony w nieodpowiednich warunkach aseptycznych może nie tylko stanowić zagrożenie dla zdrowia pacjenta, ale również generować znaczne koszty związane z jego wycofaniem z rynku lub leczeniem powikłań. Dlatego zrozumienie znaczenia aseptycznych warunków produkcji jest kluczowe dla właściwej oceny kosztów wytwarzania leków recepturowych.

Pytanie 14

Przy wytwarzaniu czopków dopochwowych zakłada się, że przeciętna masa globulki wynosi

A. 3,0 g

B. 4,0 g

C. 1,0 g

D. 2,0 g

Wybór masy czopka dopochwowego poniżej 3,0 g, jak 2,0 g, 1,0 g lub 4,0 g, prowadzi do błędnych praktyk w farmacji. Przyjęcie masy 2,0 g może skutkować niewystarczającą ilością substancji czynnej, co ogranicza efektywność terapeutyczną czopków, zwłaszcza w przypadku leków hormonalnych czy przeciwzapalnych. Z drugiej strony, masa 4,0 g, chociaż może wydawać się sensowna, przekracza standardowe wartości i może prowadzić do podrażnienia błony śluzowej. Kluczowym aspektem jest zrozumienie, że czopki muszą być zaprojektowane z myślą o ich funkcji oraz miejscu aplikacji. Niekorygowane, zbyt małe czopki mogą nie tylko zawierać niewystarczające dawki leku, ale także stawać się trudne do aplikacji. Typowym błędem jest również pomijanie różnic w formulacjach i ich wpływu na efektywność. Na przykład, czopki o zbyt dużej masie mogą nie rozpuścić się prawidłowo w obszarze docelowym, co dodatkowo obniża ich skuteczność. Wartości masy czopków powinny być oparte na badaniach klinicznych oraz standardach farmakopealnych, które definiują optymalne parametry dla produktów leczniczych, co jest niezbędne dla uzyskania wysokiej jakości i bezpieczeństwa terapii.

Pytanie 15

Pod którym składem receptury leku powinno się umieścić notatkę Misce fiat emulsio?

Rp. Acidi salicylici 2,5 Mentholi 2,0 Spir. Vini 70% (v/v) 60,0 A.	Rp. Camphorae 2,5 Ichthammmoli 7,5 Lanolini 7,5 Vaselini flavi aa ad 50,0 B.
Rp. Paraffini liq. 40,0 4% Sol. Methylcellulosi 37,5 Aquae Menthae piperitae ad 100,0 C.	Rp. Calcii carbonatis 5,0 Magnesii oxidi 2,0 Gummi arab. mucil. 10,0 Aquae ad 50,0 D.

A. C.

B. A.

C. B.

D. D.

Wybór odpowiedzi A, B lub D może wynikać z niepełnego zrozumienia zasad dotyczących emulsji w farmacji. Emulsja jest układem, który wymaga nie tylko odpowiednich składników, ale także zastosowania właściwych proporcji oraz technik mieszania. Odpowiedzi A i B mogą być związane z preparatami, które nie mają właściwości emulgujących, co może prowadzić do rozwarstwienia lub osadzania się faz. Głównym błędem jest założenie, że każdy składnik może być stosowany niezależnie, bez uwzględniania ich interakcji. W odpowiedzi D być może zastosowano niewłaściwe emulgatory lub pominięto kluczowe składniki, co również czyni tę odpowiedź niewłaściwą. Każdy farmaceuta powinien znać zasady dotyczące przygotowania emulsji oraz umieć identyfikować odpowiednie składniki, aby zapewnić skuteczność i stabilność preparatów. W praktyce, brak wiedzy na temat emulgacji może prowadzić do nieefektywnych formuł, co z kolei wpływa na jakość i bezpieczeństwo leków. Znajomość właściwych proporcji i zrozumienie, jak różne składniki współdziałają, jest istotna dla uzyskania pożądanych wyników terapeutycznych w farmacji.

Pytanie 16

Jak długo recepty są przechowywane w aptece w celach kontrolnych?

A. 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym zostały zrealizowane

B. 1 rok, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym zostały zrealizowane

C. 10 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym zostały zrealizowane

D. 3 lata, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym zostały zrealizowane

Przechowywanie recept w aptece przez okres 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym zostały zrealizowane, jest zgodne z obowiązującymi przepisami prawa, które mają na celu zapewnienie rzetelnej kontroli nad obrotem leków oraz bezpieczeństwem pacjentów. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia, farmaceuci są zobowiązani do przechowywania dokumentacji związanej z realizacją recept przez co najmniej 5 lat. Taki okres umożliwia skuteczne prowadzenie audytów oraz monitorowanie nieprawidłowości w przepisywaniu i wydawaniu leków. W praktyce, w przypadku ewentualnych niezgodności lub skarg dotyczących realizacji recept, posiadanie tych danych jest kluczowe dla wyjaśnienia sytuacji. Dodatkowo, przestrzeganie tego terminu jest elementem zapewnienia jakości usług farmaceutycznych oraz ochrony zdrowia publicznego, co jest niezbędne w kontekście ciągłej poprawy standardów w aptekach.

Pytanie 17

Producent leku jest zobowiązany do udostępnienia próbek archiwalnych w celu przeprowadzenia kontroli przez

A. ministra odpowiedzialnego za zdrowie.

B. Głównego Inspektora Sanitarnego.

C. inspektora ds. wytwarzania Głównego Inspektoratu Farmaceutycznego.

D. Przewodniczącego Naczelnej Rady Aptekarskiej.

Wybierając odpowiedzi, takie jak minister właściwy d/s. zdrowia, Główny Inspektor Sanitarny czy Prezes Naczelnej Rady Aptekarskiej, można napotkać na nieporozumienia dotyczące ról i odpowiedzialności w systemie regulacyjnym farmacji. Minister zdrowia ma ogólną odpowiedzialność za politykę zdrowotną kraju, ale nie zajmuje się bezpośrednio inspekcją wytwórni leków. Jego rola jest bardziej związana z wprowadzaniem regulacji i nadzorem nad systemem ochrony zdrowia, a nie z kontrolą jakości wytwarzania farmaceutyków. Podobnie, Główny Inspektor Sanitarny koncentruje się na zagadnieniach zdrowia publicznego, takich jak epidemiologia i higiena, a nie na szczegółowych inspekcjach zakładów produkujących leki. Natomiast Prezes Naczelnej Rady Aptekarskiej odpowiada za regulacje dotyczące aptek i farmaceutów, ale nie ma kompetencji w zakresie inspekcji procesów wytwarzania leków. W rezultacie, wybierając te odpowiedzi, można wpaść w pułapkę błędnego myślenia, które prowadzi do zniekształcenia zakresu odpowiedzialności poszczególnych organów. Właściwe zrozumienie, kto jest odpowiedzialny za konkretne aspekty regulacji w branży farmaceutycznej, jest kluczowe dla zapewnienia zgodności i jakości produktów leczniczych.

Pytanie 18

W jaki sposób powinno się prawidłowo zażywać kwas alendronowy?

A. Na czczo, popijając wodą

B. Rano, zawsze po jedzeniu

C. Wieczorem, zawsze po jedzeniu

D. Podczas posiłku

Branie kwasu alendronowego podczas jedzenia lub po posiłku to kiepski pomysł. Pokarmy w żołądku mogą utrudnić wchłanianie leku, przez co jego działanie będzie gorsze. Kwas alendronowy wymaga, żeby go przyjmować na czczo, bo inaczej nie zadziała jak należy. Branie go wieczorem po jedzeniu też jest nieodpowiednie, bo jak leżysz zaraz po tym, to ryzyko podrażnienia przełyku wzrasta. Ludzie często mylą ten lek z innymi, które można brać podczas jedzenia, ale to nie to samo. Zrozumienie tych różnic jest kluczowe, żeby terapia była skuteczna. Dobre stosowanie kwasu alendronowego nie tylko poprawia jego działanie, ale też chroni pacjenta, co jest mega ważne w farmakologii.

Pytanie 19

Tropikamid (Tropicamidum) to substancja czynna wykazująca działanie

A. sympatykomimetyczne.

B. cholinolityczne.

C. sympatykolityczne.

D. cholinomimetyczne.

Odpowiedzi cholinomimetyczne, sympatykomimetyczne oraz sympatykolityczne są niepoprawne w kontekście działania tropikamidu. Leki cholinomimetyczne działają poprzez stymulację receptorów cholinergicznych, co prowadzi do zwiększenia aktywności układu przywspółczulnego, a ich zastosowanie w okulistyce koncentruje się na leczeniu jaskry lub jako środki zwężające źrenicę, co jest odwrotne do działania tropikamidu. Z kolei sympatykomimetyki, które aktywują receptory adrenergiczne, mają na celu zwiększenie ciśnienia krwi, rozszerzenie oskrzeli czy przyspieszenie akcji serca, co również nie znajduje zastosowania w kontekście tropikamidu, który działa na inne mechanizmy. Ostatnia z wymienionych odpowiedzi, sympatykolityki, działają poprzez blokowanie receptorów adrenergicznych, prowadząc do zmniejszenia ciśnienia krwi i redukcji aktywności układu współczulnego. W związku z tym, podejście do leczenia z użyciem sympatykolityków jest całkowicie niezgodne z zastosowaniem tropikamidu, którego fundamentem działania jest antagonizacja receptorów cholinergicznych. Typowym błędem w myśleniu jest pomylenie mechanizmu działania leku z jego zastosowaniem, co prowadzi do nieporozumień w tym zakresie.

Pytanie 20

"Spirytusy lecznicze" to mieszanki

A. etanolu o stężeniu 70°

B. etanolu o stężeniu 95°

C. substancji leczniczej w etanolu do 40°

D. substancji leczniczej w etanolu o stężeniu powyżej 40°

Odpowiedź 'substancji leczniczej w etanolu o stężeniu powyżej 40°' jest poprawna, ponieważ spirytusy lecznicze są definiowane jako roztwory, które wykorzystują etanol jako rozpuszczalnik dla substancji czynnych. Stężenie powyżej 40° jest kluczowe, ponieważ etanol w takiej koncentracji działa jako skuteczny środek konserwujący i rozpuszczający, co umożliwia ekstrakcję substancji leczniczych z roślin lub innych źródeł. Przykładem zastosowania spirytusów leczniczych może być produkcja nalewki, gdzie zioła są macerowane w etanolu, co pozwala na uwolnienie ich aktywnych składników. Takie roztwory są powszechnie stosowane w medycynie naturalnej oraz w farmaceutykach, a ich przygotowywanie i stosowanie powinno odbywać się zgodnie z określonymi standardami jakości, aby zapewnić bezpieczeństwo i skuteczność. Dobrym przykładem jest stosowanie nalewki z dziewanny, która w odpowiedniej koncentracji etanolu może być stosowana w leczeniu schorzeń górnych dróg oddechowych oraz jako środek wspomagający w terapii kaszlu. Warto również zaznaczyć, że spirytusy lecznicze powinny być stosowane zgodnie z zaleceniami specjalistów medycznych oraz w odpowiednich dawkach, aby maksymalizować ich korzystny wpływ na zdrowie.

Pytanie 21

Ile gramów Perhydrolu jest potrzebnych do przygotowania 120,0 g 3% roztworu wody utlenionej?

A. 1,2 g

B. 24,0 g

C. 120,0 g

D. 12,0 g

Aby obliczyć, ile gramów Perhydrolu (30% roztwór wody utlenionej) jest potrzebne do uzyskania 120,0 g 3% wody utlenionej, należy zastosować proporcje. Woda utleniona o stężeniu 3% oznacza, że w 100 g roztworu znajduje się 3 g H2O2. Zatem w 120 g 3% wody utlenionej będzie 3,6 g H2O2. Ponieważ Perhydrol ma stężenie 30%, oznacza to, że w 100 g Perhydrolu znajduje się 30 g H2O2. Ustalając proporcje, możemy obliczyć, ile Perhydrolu potrzebujemy do uzyskania 3,6 g H2O2: (3,6 g H2O2) / (30 g H2O2/100 g Perhydrolu) = 12 g Perhydrolu. Ta koncepcja jest istotna w chemii analitycznej i przemysłowej, gdzie precyzyjne przygotowywanie roztworów o określonym stężeniu jest kluczowe do uzyskania wiarygodnych wyników. Dobrą praktyką jest zawsze sprawdzanie obliczeń oraz szacowanie błędów pomiarowych, co jest zgodne z normami jakości ISO.

Pytanie 22

Podczas odbioru i etykietowania leków w aptece należy przede wszystkim kierować się

A. rozmiarem opakowania preparatu

B. nazwą, serią, terminem ważności oraz zgodnością z zapisami na fakturze

C. brakiem uszkodzeń na opakowaniu oraz mocą jego działania

D. mocą farmakologiczną leku

Podczas przyjmowania i metkowaniu leków w aptece szczególnie istotne jest kierowanie się nazwą leku, numerem serii, datą ważności oraz zgodnością z zapisem na fakturze. Nazwa leku jest kluczowa, ponieważ identyfikuje substancję czynna oraz jej producenta, co jest niezbędne do zapewnienia właściwej terapii pacjenta. Numer serii pozwala na śledzenie partii produktu, co jest ważne w kontekście ewentualnych działań korekcyjnych w przypadku stwierdzenia wad produkcyjnych. Data ważności gwarantuje, że lek jest stosowany w swoim okresie przydatności, co jest kluczowe dla zachowania jego skuteczności i bezpieczeństwa. Z kolei zgodność z zapisem na fakturze to element zabezpieczający przed pomyłkami w przyjmowaniu towaru, co jest zgodne z praktykami zarządzania jakością w aptekach, takimi jak systemy HACCP. Przykładowo, podczas odbioru leków, farmaceuta powinien zweryfikować wszystkie te elementy, aby uniknąć ryzyka podania pacjentowi przeterminowanego lub niewłaściwego leku, co mogłoby prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych.

Pytanie 23

Jaką funkcję pełni glicerolu monostearynian w procesie przygotowywania maści?

A. substancji zmiękczającej

B. konserwanta

C. emulgatora

D. substancji zwiększającej lepkość

Wybór innych odpowiedzi, takich jak konserwant, substancja zwiększająca lepkość czy substancja zmiękczająca, opiera się na niepełnym zrozumieniu funkcji glicerolu monostearynian w technologii sporządzania maści. Konserwanty mają na celu zapobieganie rozwojowi mikroorganizmów, co jest kluczowe dla utrzymania trwałości produktów, jednak glicerolu monostearynian nie wykazuje takich właściwości. Jego działanie polega na stabilizacji emulsji, a nie na eliminacji patogenów. Jeśli chodzi o substancje zwiększające lepkość, to ich rola skupia się na zagęszczaniu formulacji, co nie jest główną funkcją glicerolu monostearynian, chociaż może wpływać na teksturę końcowego produktu. Z kolei substancje zmiękczające mają na celu poprawę elastyczności i nawilżenia skóry, co jest odmiennym procesem od emulgacji. Kluczowym błędem jest mylenie tych funkcji, co prowadzi do nieprawidłowych wniosków. W praktyce, wybór odpowiednich substancji czynnych w formulacji maści jest istotny dla osiągnięcia zamierzonych efektów terapeutycznych, a zrozumienie różnic pomiędzy tymi funkcjami jest fundamentalne dla każdego specjalisty zajmującego się opracowywaniem produktów farmaceutycznych.

Pytanie 24

Jaki surowiec znajduje się w składzie maści tranowej?

A. Olbrot

B. Olej wątłuszowy

C. Olej rycynowy

D. Kamfora

Olej wątłuszowy, znany również jako olej z wątroby dorsza, jest kluczowym składnikiem maści tranowej ze względu na swoje unikalne właściwości terapeutyczne. Jego bogaty skład zawiera witaminy A i D, a także kwasy tłuszczowe omega-3, które wspierają zdrowie układu sercowo-naczyniowego oraz mają działanie przeciwzapalne. W kontekście zastosowania, maści tranowe są powszechnie stosowane w dermatologii do leczenia stanów zapalnych skóry, oparzeń oraz ran, a także w terapii chorób reumatycznych. Olej wątłuszowy, dzięki swoim właściwościom nawilżającym i regenerującym, przyspiesza proces gojenia i łagodzi podrażnienia. Warto również podkreślić, że wykorzystanie oleju wątłuszowego w farmacji i kosmetologii jest zgodne z aktualnymi standardami jakości, co czyni go zaufanym i skutecznym składnikiem preparatów medycznych i pielęgnacyjnych.

Pytanie 25

Jaka jest główna substancja czynna (basis) w leku przygotowanym według receptury?

Rp. 
 Calcii carbonatis                              3,0 
 2% Sol. Methylcellulosi                       77,0 
 Sir. simpl.                                   20,0 
 Menthae piperitae aetherolei                gtt. 5 
 M.f. susp. 
 D.S. 3 x dziennie 1 łyżeczkę

A. syrop prosty.

B. węglan wapnia.

C. metyloceluloza.

D. olejek miętowy.

Wybór węglanu wapnia jako kluczowego składnika leku to naprawdę trafny wybór. W farmacji nazywa się to "basis" i chodzi o to, że ten składnik ma największe znaczenie w danym preparacie. Węglan wapnia, czyli "Calci carbonatis", jest świetny w leczeniu zgagi i refluksu, bo działa tak, że neutralizuje nadmiar kwasu w żołądku, co przynosi ulgę. Fajnym przykładem są tabletki musujące, które znajdziesz w aptekach – działają szybko i skutecznie. No i jeszcze jedno: węglan wapnia jest często w suplementach diety dla tych, którzy potrzebują więcej wapnia, co jest super ważne dla zdrowych kości i zębów. Tak więc, to nie tylko główny składnik, ale naprawdę ma wiele zastosowań w codziennej praktyce medycznej. To potwierdza, że węglan wapnia to solidny wybór.

Pytanie 26

Z surowej ropy naftowej można uzyskać

A. wazelinę

B. wosk biały

C. alkohol cetylowy

D. euceryt

Wazelina, znana również jako żel wazelinowy, jest substancją, która powstaje z ropy naftowej poprzez proces rafinacji. W wyniku tego procesu otrzymuje się produkt, który jest odtłuszczony i oczyszczony, co skutkuje uzyskaniem gęstej, przezroczystej substancji. Wazelina ma wiele zastosowań, zarówno w przemyśle kosmetycznym, jak i farmaceutycznym. Jest stosowana jako środek nawilżający oraz ochronny, często dodawana do balsamów do ciała, pomadek do ust i różnych preparatów medycznych. Dzięki swoim właściwościom emolientowym, wazelina tworzy na skórze barierę, która zapobiega utracie wilgoci. Przemysł kosmetyczny i farmaceutyczny korzystają z wazeliny, stosując ją jako nośnik dla leków oraz składnik preparatów pielęgnacyjnych. Jej bezpieczeństwo stosowania potwierdzają liczne badania oraz regulacje, co czyni ją popularnym wyborem w wielu produktach. Warto również zaznaczyć, że wazelina posiada właściwości antyseptyczne, co przyczynia się do jej wykorzystania w leczeniu drobnych ran i oparzeń.

Pytanie 27

Lejek wykonany z szkła spiekanego (Schotta) stosuje się do

A. dekantacji

B. sączenia

C. przesiewania

D. klarowania

Lejek z warstwą ze szkła spiekanego, znany także jako lejek szklany, jest powszechnie stosowany w laboratoriach chemicznych do procesu sączenia. Jego budowa i materiał, z którego jest wykonany, umożliwiają skuteczne separowanie cieczy od ciał stałych. Szkło spiekane ma porowatą strukturę, co sprawia, że jest idealne do filtracji, a jego chemiczna odporność na wiele reagentów chemicznych sprawia, że jest preferowany w wielu zastosowaniach laboratoryjnych. W praktyce, podczas eksperymentów, można używać lejka do oddzielania osadu od cieczy po reakcjach chemicznych, co jest kluczowe w uzyskiwaniu czystych produktów. Dobrą praktyką jest używanie lejka w połączeniu z papierowymi filtrami, co zwiększa efektywność procesu. Warto również zauważyć, że lejek ze szkła spiekanego jest zgodny z normami bezpieczeństwa chemicznego i może być używany w laboratoriach zajmujących się różnorodnymi reakcjami chemicznymi, co czyni go wszechstronnym narzędziem w pracy laboratoryjnej.

Pytanie 28

Jaką postać ma lek przygotowany według podanej receptury?

Rp.
Zinci oxidi            3,0
Ureae                  2,0
Aquae                 15,0
Vaselini albi        
Lanolini     aa ad    100,0
M.f.

A. zawiesina do użytku zewnętrznego.

B. emulsja do użytku zewnętrznego.

C. maść wielofazowa.

D. maść zawiesina.

Recepta wskazuje na przygotowanie maści wielofazowej, co wynika z zawartości składników takich jak tlenek cynku, mocznik, woda, wazelina biała oraz lanolina. Maści wielofazowe, w przeciwieństwie do podstawowych maści lub emulsji, charakteryzują się obecnością zarówno fazy wodnej, jak i fazy tłuszczowej. Tlenek cynku jest składnikiem aktywnym stosowanym w dermatologii, który działa łagodząco i przeciwzapalnie, co czyni tę maść idealną do stosowania w przypadku podrażnień skóry. Wazelina biała oraz lanolina pełnią rolę substancji emolientowych, które nawilżają i zmiękczają skórę, a także tworzą barierę ochronną. W praktyce, maści wielofazowe są często stosowane w leczeniu stanów zapalnych, odparzeń, a także w terapii ran. Zrozumienie składników i ich właściwości jest kluczowe dla właściwego dobrania terapii w praktyce farmaceutycznej oraz dermatologicznej. Dobre praktyki w zakresie przygotowania leków podkreślają konieczność znajomości właściwości fizykochemicznych składników, co bezpośrednio wpływa na skuteczność i bezpieczeństwo stosowanych preparatów.

Pytanie 29

Kwetiapina to lek

A. hipotensyjny.

B. przeciwbakteryjny.

C. moczopędny.

D. przeciwpsychotyczny.

Kwetiapina jest lekiem przeciwpsychotycznym, który działa poprzez modulację aktywności neuroprzekaźników w mózgu, zwłaszcza dopaminy i serotoniny. Jest szeroko stosowana w leczeniu zaburzeń psychicznych, takich jak schizofrenia i zaburzenia afektywne dwubiegunowe. Przykłady zastosowań obejmują łagodzenie objawów psychozy, w tym halucynacji i urojeni, a także stabilizację nastroju u pacjentów z chorobą afektywną. W praktyce klinicznej, kwetiapina jest często preferowana ze względu na korzystny profil działania oraz mniejsze ryzyko wystąpienia działań niepożądanych w porównaniu z innymi lekami przeciwpsychotycznymi. Ponadto, jej zastosowanie w terapii zaburzeń snu, zwłaszcza u pacjentów z zaburzeniami psychotycznymi, zyskuje na znaczeniu. Warto również zauważyć, że standardy leczenia zalecają indywidualne podejście do terapii, uwzględniające zarówno skuteczność, jak i tolerancję na lek oraz potrzeby pacjenta.

Pytanie 30

Co to jest puder płynny?

A. emulsja przeznaczona do użytku zewnętrznego

B. zawiesina przeznaczona do użytku wewnętrznego

C. emulsja przeznaczona do użycia wewnętrznego

D. zawiesina przeznaczona do użycia zewnętrznego

Puder płynny, klasyfikowany jako zawiesina do użytku zewnętrznego, jest formulacją, która łączy cząstki stałe z płynem, co pozwala na uzyskanie stabilnej mieszanki. Puder płynny jest często stosowany w dermatologii oraz kosmetykach, gdzie jego zadaniem jest aplikacja na skórę w celu łagodzenia podrażnień lub w celach estetycznych. Przykładowo, pudry płynne zawierające składniki aktywne mogą być używane do leczenia trądziku, ponieważ mają zdolność do wnikania w pory oraz kontrolowania nadmiernego wydzielania sebum. Ważne jest, aby stosować puder płynny zgodnie z zaleceniami producenta, co zapewnia optymalne działanie oraz minimalizuje ryzyko działań niepożądanych. W kontekście standardów branżowych, pudry płynne muszą spełniać określone normy jakości, co potwierdza ich skuteczność oraz bezpieczeństwo stosowania, co jest szczególnie istotne w produkcie przeznaczonym do kontaktu z skórą.

Pytanie 31

Ile gramów bromku amonu należy użyć do sporządzenia 200,0 g 10 % roztworu soli Erlenmeyera?

Skład soli Erlenmeyera:

 NaBr            2,0
 KBr             2,0
 NH4Br           1,0

A. 2,0 g

B. 4,0 g

C. 8,0 g

D. 10,0 g

Odpowiedź 4,0 g jest poprawna, ponieważ aby sporządzić 200,0 g 10% roztworu soli Erlenmeyera, należy użyć 20,0 g soli. Sól Erlenmeyera składa się z trzech składników: NaBr, KBr i NH4Br w proporcjach 2:2:1. W tej mieszance NH4Br stanowi 20% masy całkowitej soli, co oznacza, że w 20,0 g soli znajdziemy 4,0 g NH4Br. Przygotowanie roztworu o odpowiednim stężeniu jest kluczowe w wielu procesach chemicznych, zarówno w laboratoriach, jak i w przemyśle. Na przykład, w syntezach chemicznych, dokładność w przygotowywaniu roztworów może mieć wpływ na wydajność reakcji. Ponadto, umiejętność obliczania masy składników w roztworach jest niezbędna w kontekście zapewnienia bezpieczeństwa i efektywności procesów chemicznych, zgodnie z dobrymi praktykami laboratoryjnymi i standardami branżowymi.

Pytanie 32

Według obowiązujących przepisów, co należy zrobić z przeterminowanym w aptece środkiem psychotropowym z grupy IV-P?

A. poddać utylizacji wraz z innymi lekami, które straciły swoje właściwości

B. zgłosić do Wojewódzkiego Inspektora Farmaceutycznego przed utylizacją, stosując protokół

C. sprzedać po obniżonej cenie, gdyż okres odpowiedzialności wytwórcy za lek jest dłuższy niż termin ważności

D. zwrócić do hurtowni, w której dokonano zakupu

Wybór odpowiedzi, który mówi o tym, że trzeba zgłosić przeterminowany lek do Wojewódzkiego Inspektora Farmaceutycznego przed jego wyrzuceniem, jest w porządku i zgadza się z prawem. Jak mówi Ustawa z 6 września 2001 r. - Prawo farmaceutyczne, apteki muszą odpowiedzialnie zajmować się lekami, a przeterminowane produkty też się w to wliczają. Zgłoszenie do Inspektora jest ważne, bo pozwala na odpowiedni nadzór i utrzymanie bezpieczeństwa w całym procesie. W praktyce, takie zgłoszenie pomaga w dokumentowaniu utylizacji tych leków, co jest istotne dla ochrony środowiska i zdrowia publicznego. Wiesz, jak to jest - jeśli się nie przestrzega tych zasad, mogą być poważne konsekwencje, zarówno prawne, jak i zdrowotne. Ogólnie rzecz biorąc, współpraca z organami nadzoru to kluczowy element w farmacji, bo zmniejsza ryzyko związane z niewłaściwym przechowywaniem i usuwaniem leków.

Pytanie 33

Preparaty handlowe takie jak Stilnox i Hypnogen, które zawierają substancję czynną zolpidem, mają działanie

A. nasenne

B. przeciwkaszlowe

C. antyarytmiczne

D. wykrztuśne

Preparaty zawierające substancję czynną zopiclone, takie jak Stilnox i Hypnogen, są klasyfikowane jako leki nasenne. Działają one poprzez modulowanie aktywności receptorów GABA w mózgu, co prowadzi do zwiększenia hamowania neuroprzekaźnictwa, skutkując tym samym wydłużeniem fazy snu oraz poprawą jego jakości. Stosowane są najczęściej w terapii krótkoterminowej bezsenności, zwłaszcza u pacjentów, którzy mają trudności z zasypianiem lub utrzymywaniem snu. Zopiclone, w porównaniu do innych leków nasennych, wykazuje mniejszy potencjał uzależniający oraz krótszy czas działania, co czyni go preferowanym wyborem w wielu przypadkach. Ważne jest, aby stosować te leki zgodnie z zaleceniami lekarza, aby uniknąć skutków ubocznych, takich jak senność w ciągu dnia czy zaburzenia pamięci. Dodatkowo, zopiclone może być stosowany w połączeniu z terapią behawioralną, co zwiększa efektywność leczenia bezsenności.

Pytanie 34

W rejestrze leków recepturowych prowadzonym w aptece należy wpisać datę

A. wydania leku

B. sporządzenia leku

C. wystawienia recepty

D. przydatności leku

Poprawna odpowiedź to data sporządzenia leku, która jest kluczowym elementem ewidencji leków recepturowych w aptece. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, w dokumentacji powinny być odnotowane wszystkie istotne informacje dotyczące wytwarzania leku, w tym data jego sporządzenia. To pozwala na właściwe zarządzanie zapasami oraz zapewnienie jakości produktów farmaceutycznych. Przykładowo, jeśli pacjent zgłasza się po lek recepturowy, farmaceuta musi mieć dostęp do informacji o tym, kiedy lek został przygotowany, aby ocenić jego przydatność do użycia. Ponadto, prowadzenie ewidencji według daty sporządzenia jest standardem w aptekach, co również wpływa na bezpieczeństwo pacjenta i zgodność z regulacjami prawnymi. Warto zaznaczyć, że inne daty, takie jak data przydatności, wydania leku czy wystawienia recepty, mają swoje specyficzne znaczenie, ale nie są kluczowe dla ewidencji sporządzenia leku.

Pytanie 35

Stabilność roztworów sacharozy o stężeniu 64% - 66% przechowywanych w temperaturze pokojowej zapewnia

A. użycie opakowań z ciemnego szkła

B. ich wysokie ciśnienie osmotyczne, które hamuje rozwój drobnoustrojów

C. dodatek substancji przeciwutleniających

D. ich niskie pH, które hamuje rozwój drobnoustrojów

Inne odpowiedzi, jak na przykład użycie opakowań z ciemnego szkła czy dodatków przeciwutleniaczy, mogą sprawiać, że ma się mylne pojęcie o trwałości roztworów sacharozy. Ciemne szkło chroni przed światłem, co jest ważne dla niektórych substancji, ale nie robi nic szczególnego dla osmotycznych właściwości roztworu. Z kolei przeciwutleniacze są bardziej do ochrony lipidów przed utlenieniem i nie mają wielkiego wpływu na trwałość roztworów sacharozy, która w warunkach wysokiej osmotyczności jest dosyć stabilna. Niskie pH, które może hamować rozwój niektórych mikroorganizmów, wcale nie jest typowe dla roztworów sacharozy, bo te mają pH zbliżone do neutralnego. Takie problemy mogą brać się z braku pełnego zrozumienia, jak działają mechanizmy konserwacji żywności, gdzie kluczowe są zjawiska osmotyczne i ich wpływ na aktywność wody. Dobra znajomość tych zjawisk jest naprawdę ważna w przemyśle spożywczym i farmacetycznym, gdzie trwałość produktów to podstawa.

Pytanie 36

Podstawowym surowcem do sporządzenia Belladonnae folii tinctura normata jest

A. liść brzozy

B. liść oczaru

C. liść boldo

D. liść pokrzyku

Liść pokrzyku (Atropa belladonna) jest kluczowym surowcem do produkcji Belladonnae folii tinctura normata, która jest stosowana w medycynie ze względu na swoje właściwości farmakologiczne. Zawiera alkaloidy, takie jak atropina, skopolamina i hyoscyjamina, które mają działanie przeciwskurczowe oraz rozszerzające źrenice. Tinctura normata to standaryzowany ekstrakt, co oznacza, że zawiera ściśle określoną ilość substancji czynnych, co zapewnia bezpieczeństwo i efektywność terapii. W praktyce, preparaty na bazie pokrzyku są wykorzystywane w leczeniu skurczów mięśni gładkich, a także w anestezjologii i okulistyce. Standardy dotyczące przygotowania tinctură normata opierają się na normach farmakopealnych, co zapewnia wysoką jakość produktu i zgodność z wymaganiami prawnymi oraz bezpieczeństwa pacjentów. Zrozumienie roli surowców roślinnych, takich jak liść pokrzyku, w farmakoterapii jest niezbędne dla wszystkich profesjonalistów w dziedzinie farmacji i medycyny.

Pytanie 37

Sole walproinianu zawarte w środkach DIPROMAL, DEPAKINE wykazują działanie

A. przeciwpadaczkowe

B. przeciwalergiczne

C. przeciwastmatyczne

D. przeciwgrzybiczne

Sole kwasu walproinowego, takie jak te w DIPROMAL i DEPAKINE, mają właściwości przeciwpadaczkowe. Kwas walproinowy to lek, który jest pomocny w leczeniu padaczki. Działa tak, że stabilizuje aktywność elektryczną neuronów w mózgu, co pozwala na zmniejszenie liczby napadów. Zwiększa stężenie GABA, czyli kwasu gamma-aminomasłowego w synapsach. To istotne dla hamowania nadmiernej aktywności neuronów. W praktyce, leki te są często stosowane u osób z różnymi typami padaczki, na przykład przy padaczce toniczno-klonicznej oraz mioklonicznej. Poza tym, kwas walproinowy bywa stosowany także w leczeniu chorób afektywnych dwubiegunowych i migren. Ale trzeba pamiętać, że przy jego stosowaniu ważne są regularne kontrole stanu zdrowia pacjenta, bo mogą wystąpić działania niepożądane, jak problemy z wątrobą czy zmiany w morfologii krwi. Dlatego tak ważne jest, żeby przestrzegać zasad dotyczących dawkowania i monitorować pacjentów.

Pytanie 38

W Farmakopei Polskiej informacja o przygotowywaniu roztworu zasadowego octanu glinu znajduje się w sekcji monografii

A. ogólnych

B. narodowych

C. ogólnych postaci leku

D. szczegółowych produktów specjalistycznych

Wybór odpowiedzi dotyczących monografii ogólnych, szczegółowych produktów specjalistycznych czy ogólnych postaci leku wynika z nieporozumienia dotyczącego struktury Farmakopei Polskiej. Monografie ogólne skupiają się na substancjach czynnych, ich właściwościach chemicznych oraz ogólnych zasadach przygotowania, ale nie zawierają specyficznych informacji dotyczących poszczególnych preparatów dostępnych na rynku krajowym. Monografie szczegółowych produktów specjalistycznych dotyczą wyłącznie tych produktów, które są już w obrocie i wymagają szczegółowych instrukcji, co nie odnosi się do procesu sporządzania roztworów. Natomiast ogólne postaci leku odnoszą się do form farmaceutycznych, takich jak tabletki czy płyny, ale nie obejmują specyficznych metod sporządzania roztworów zasadowych, jakimi są te zawierające octan glinu. Błędne podejście może wynikać z mylnego skojarzenia ogólnych zasad i specyfikacji. Kluczowe jest zrozumienie, że każda kategoria monografii ma swoją unikalną rolę i znaczenie, co jest fundamentalne dla zapewnienia odpowiedniej jakości i bezpieczeństwa wszystkich preparatów farmaceutycznych. Zrozumienie tych różnic jest niezbędne dla profesjonalistów pracujących w dziedzinie farmacji oraz dla zapewnienia zgodności z regulacjami oraz standardami jakości.

Pytanie 39

Benzodiazepiny pochodne, takie jak temazepam (Signopam), mają jakie działanie?

A. przeciwdepresyjne

B. psychoanaleptyczne

C. nootropowe

D. anksjolityczne

Odpowiedzi zawierające pojęcia takie jak psychoanaleptyczne, nootropowe czy przeciwdepresyjne są mylące w kontekście działania temazepamu jako pochodnej benzodiazepiny. Psychoanaleptyki to leki, które mają na celu stymulowanie funkcji psychicznych, co jest w sprzeczności z działaniem anksjolitycznym temazepamu, który działa uspokajająco. Z kolei nootropowe substancje mają na celu poprawę funkcji poznawczych, co również nie jest spójne z mechanizmem działania benzodiazepin, które koncentrują się na redukcji lęku i napięcia. Przeciwdepresyjne leki, takie jak SSRI (selektywne inhibitory zwrotnego wychwytu serotoniny), są stosowane w leczeniu depresji, co nie jest charakterystyczne dla temazepamu. Typowym błędem myślowym jest utożsamianie różnych klas leków ze względu na ich wpływ na układ nerwowy, nie biorąc pod uwagę specyficznych mechanizmów działania. Zrozumienie różnic pomiędzy tymi klasami farmaceutyków jest kluczowe dla skutecznej terapii pacjentów z zaburzeniami psychicznymi oraz dla uniknięcia błędów w diagnostyce i leczeniu. Ważne jest również, aby pamiętać, że benzodiazepiny, w tym temazepam, powinny być stosowane z rozwagą, mając na uwadze ich potencjał uzależniający oraz możliwość wystąpienia objawów odstawienia.

Pytanie 40

Przy przygotowywaniu wody miętowej olejek eteryczny powinno się

A. rozpuścić w etanolu 96% v/v

B. rozproszyć za pomocą talku

C. zemulgować z użyciem oleju rycynowego

D. wprowadzić do glicerolu 85% m/m

Odpowiedzi, które sugerują inne metody, takie jak zawieszenie w glicerolu, emulgowanie z olejem rycynowym czy rozpuszczenie w etanolu, nie są odpowiednie w kontekście przygotowywania wody miętowej. Zawieszenie w glicerolu może wydawać się atrakcyjne, jednak glicerol, będący substancją higroskopijną, ma tendencję do wiązania wody, co może wpływać na stabilność i smak finalnego produktu. Woda miętowa ma być lekka i orzeźwiająca, a glicerol nadałby jej zbyt ciężką konsystencję, co nie jest pożądane w tym przypadku. Emulgacja z olejem rycynowym to kolejny nieprawidłowy krok; oleje i wodne roztwory nie mieszają się łatwo, a ich emulgowanie wymaga użycia silnych emulgatorów, co jest zbędne i nieefektywne dla tego typu preparatu. Rozpuszczenie w etanolu również nie jest optymalne, ponieważ wysoka zawartość alkoholu może prowadzić do utraty aromatu i właściwości terapeutycznych olejku eterycznego. Olejek eteryczny posiada lotne składniki, które mogą ulec zniszczeniu w wyniku kontaktu z wysokimi stężeniami alkoholu. Tak więc, kluczowe jest zrozumienie, że dla uzyskania stabilnych i skutecznych produktów, sprawdzone metody, takie jak rozproszenie talku, są nie tylko bardziej praktyczne, ale również przyczyniają się do uzyskania wysokiej jakości preparatu.

Rozpocznij nowy egzamin

Powrót do strony głównej