Wyniki egzaminu

Informacje o egzaminie:
  • Zawód: Technik farmaceutyczny
  • Kwalifikacja: MED.09 - Sporządzanie i wytwarzanie produktów leczniczych oraz prowadzenie obrotu produktami leczniczymi, wyrobami medycznymi, suplementami diety i środkami spożywczymi specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz innymi produktami dopuszczonymi do obrotu w aptece
  • Data rozpoczęcia: 7 grudnia 2025 21:40
  • Data zakończenia: 7 grudnia 2025 22:13

Egzamin zdany!

Wynik: 34/40 punktów (85,0%)

Wymagane minimum: 20 punktów (50%)

Pochwal się swoim wynikiem!
Szczegółowe wyniki:
Pytanie 1

Działanie chemioterapeutyków należących do grupy fluorochinolonów opiera się na hamowaniu

A. wewnątrzkomórkowej biosyntezy białek
B. reduktazy kwasu dihydrofoliowego
C. aktyności topoizomerazy
D. syntezy ściany komórkowej bakterii
Fluorochinolony to grupa chemioterapeutyków, które działają poprzez hamowanie aktywności topoizomerazy, enzymu kluczowego w procesie replikacji DNA w komórkach bakterii. Topoizomeraza II (lub gyraza) wprowadza skręty w DNA, co jest niezbędne do jego prawidłowego rozdzielania w trakcie podziału komórkowego. Hamowanie tego enzymu prowadzi do akumulacji nieprawidłowych DNA, co skutkuje śmiercią komórki bakteryjnej. Przykłady zastosowania fluorochinolonów obejmują leczenie zakażeń dróg moczowych, zapalenia płuc oraz infekcji skórnych. W praktyce klinicznej fluorochinolony są często stosowane, gdy inne antybiotyki są nieskuteczne, a ich szeroki zakres działania sprawia, że są cennym narzędziem w terapii zakażeń bakteryjnych. Standardy i zalecenia instytucji zajmujących się zdrowiem publicznym, takich jak CDC, wskazują na ich skuteczność w zwalczaniu wielu patogenów, co czyni je istotnym elementem w arsenale terapeutycznym.

Pytanie 2

Jaką funkcję pełni glicerolu monostearynian w procesie przygotowywania maści?

A. substancji zmiękczającej
B. konserwanta
C. emulgatora
D. substancji zwiększającej lepkość
Glicerolu monostearynian jest związkiem chemicznym, który pełni kluczową rolę jako emulgator w technologii sporządzania maści. Emulgatory są substancjami, które umożliwiają mieszanie się dwóch faz, takich jak woda i olej, które normalnie nie łączą się ze sobą. W przypadku maści, które często zawierają zarówno składniki hydrofilowe, jak i lipofilowe, glicerolu monostearynian ułatwia stabilizację emulsji, co przekłada się na jednolitą konsystencję i skuteczność preparatu. Przykładowo, w odniesieniu do maści nawilżających, emulgatory pomagają w rozpuszczaniu olejów w wodzie, co zwiększa biodostępność aktywnych składników i poprawia ich działanie na skórę. Zgodnie z dobrymi praktykami produkcji (GMP), stosowanie emulgatorów, takich jak glicerolu monostearynian, jest kluczowe dla zapewnienia jakości i stabilności produktów farmaceutycznych. Dodatkowo, ze względu na swoje właściwości, glicerolu monostearynian jest często wykorzystywany w kosmetykach oraz produktach spożywczych, co świadczy o jego wszechstronności i szerokim zastosowaniu.

Pytanie 3

Heparyna oraz jej pochodne, które mają działanie przeciwzakrzepowe, podawane są

A. doustnie i doodbytniczo
B. doodbytniczo oraz we wstrzyknięciach
C. na skórę zewnętrznie i doustnie
D. we wstrzyknięciach oraz na skórę zewnętrznie
Heparyna i jej pochodne są stosowane głównie w postaci iniekcji, zarówno podskórnych, jak i dożylnych, co jest zgodne z ich działaniem farmakologicznym polegającym na szybkim wprowadzeniu do krwiobiegu. Heparyna działa jako antykoagulant, co oznacza, że hamuje proces krzepnięcia krwi, a jej stosowanie jest kluczowe w profilaktyce i leczeniu zakrzepicy oraz zatorowości płucnej. Oprócz tego, heparyna może być stosowana zewnętrznie w postaci żeli lub maści, zwłaszcza w celu łagodzenia objawów stanu zapalnego oraz obrzęków w wyniku urazów. Na przykład, w przypadku pacjentów po operacjach ortopedycznych, heparyna podawana w iniekcjach zmniejsza ryzyko zakrzepicy, co jest zgodne z wytycznymi Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego oraz Amerykańskiego Towarzystwa Hematologicznego. Warto podkreślić, że stosowanie heparyny wymaga monitorowania aktywności krzepnięcia, co czyni tę substancję szczególnie wymagającą w kontekście klinicznym.

Pytanie 4

Pacjent zakupił w aptece Humalog 100 j./ml, roztwór insuliny lispro do wstrzykiwań. Należy go poinformować, że niewykorzystane wkłady powinny być przechowywane

A. w zamrażarce
B. w suchym miejscu, w temperaturze pokojowej
C. w ciemnym miejscu, w temperaturze pokojowej
D. w lodówce
Przechowywanie nieużywanych wkładów insuliny lispro, takich jak Humalog, w lodówce jest kluczowe dla zapewnienia ich skuteczności i stabilności. Insulina jest białkiem, które może ulegać denaturacji w wyniku nieodpowiednich warunków przechowywania, co może prowadzić do utraty jej właściwości terapeutycznych. Optymalne warunki przechowywania to temperatura od 2 do 8 stopni Celsjusza. W lodówce insulina nie tylko zachowuje swoje właściwości przez dłuższy czas, ale także minimalizuje ryzyko zanieczyszczeń mikrobiologicznych. Przykładowo, pacjenci powinni unikać przechowywania insuliny w zamrażarce, ponieważ narażenie na niskie temperatury może prowadzić do krystalizacji leku i jego inaktywacji. Ponadto, zaleca się, aby pacjenci przed wstrzyknięciem insuliny pozwolili jej osiągnąć temperaturę pokojową, aby zminimalizować dyskomfort związany z wstrzyknięciem. Dobre praktyki farmaceutyczne podkreślają ważność przestrzegania zaleceń dotyczących przechowywania insuliny, aby zapewnić jej skuteczność w terapii osób z cukrzycą.

Pytanie 5

Zjawisko adsorpcji przez substancje charakteryzujące się dużą powierzchnią właściwą zachodzi podczas łączenia

A. kwasu acetylosalicylowego z metenaminą
B. targezyny z siarczanem cynku
C. proteinianu srebra z chlorkiem sodu
D. węgla leczniczego z chlorowodorkiem papaweryny
Kwas acetylosalicylowy, znany również jako aspiryna, wykazuje różne mechanizmy działania, w tym działanie przeciwzapalne i przeciwbólowe. Jednak w kontekście zjawiska adsorpcji, to węgiel leczniczy (aktywny) z chlorowodorkiem papaweryny stanowi właściwe połączenie. Węgiel aktywny, dzięki swojej dużej powierzchni właściwej, posiada zdolność do adsorpcji różnych substancji chemicznych, co czyni go niezwykle skutecznym w oczyszczaniu i detoksykacji organizmu. Chlorowodorek papaweryny, który jest lekiem rozkurczowym, może być adsorbowany przez węgiel, co wpływa na jego biodostępność oraz skuteczność terapeutyczną w leczeniu stanów takich jak skurcze mięśni gładkich. Zjawisko to jest szeroko wykorzystywane w farmakologii oraz medycynie ratunkowej, gdzie stosuje się węgiel aktywny do neutralizacji toksycznych substancji, poprawiając w ten sposób bezpieczeństwo pacjentów. Dobre praktyki w farmacji uwzględniają zastosowanie takich połączeń w terapiach detoksykacyjnych oraz w przypadku zatruć, co potwierdza znaczenie adsorpcji jako kluczowego zjawiska w chemii i medycynie.

Pytanie 6

Methylis salicyiatis unguentum (FP VI), gdy jest stosowany zewnętrznie, posiada właściwości

A. przeciwzapalne
B. przeciwbiegunkowe
C. przeciwkrwotoczne
D. gojące rany
Salicylan metylu to substancja czynna, która wykazuje silne działanie przeciwzapalne, co czyni ją szczególnie przydatną w terapii stanów zapalnych skóry oraz bólów mięśniowych i stawowych. Jako ester kwasu salicylowego, salicylan metylu działa poprzez hamowanie enzymów prostaglandynowych, co prowadzi do zmniejszenia objawów zapalnych. W praktyce, maści zawierające tę substancję są często stosowane w leczeniu zapalnych chorób skóry, takich jak łuszczyca czy egzema, a także w rehabilitacji pacjentów z urazami sportowymi. Dodatkowo, salicylan metylu jest używany w preparatach przeciwbólowych, co jest zgodne z wytycznymi dotyczącymi leczenia bólu stosowanymi w medycynie. Wiedza o działaniu salicylanu metylu jest kluczowa w kontekście jego zastosowania w terapii, ponieważ pozwala na efektywne dobieranie metod leczenia zgodnych z aktualnymi standardami i praktykami medycznymi.

Pytanie 7

Podczas przygotowywania leku według podanej recepty, aby zapewnić trwałe rozproszenie roztworu wodnego w podłożu, zamiast wazeliny białej należy użyć

Rp.
Vaselini albi
3% Sol. Acidi borici    aa   ad   30,0
M.f. ung.
A. wazelinę żółtą.
B. eucerynę.
C. wosk żółty.
D. parafinę stałą.
Euceryna to taka emulsja wodno-olejowa, która świetnie stabilizuje roztwory wodne w podłożu. Jest naprawdę ważna w farmacji, bo pomaga uzyskać jednolitą konsystencję maści, a to ma wpływ na to, jak dobrze działają. Gdy mamy preparaty z substancjami czynnymi w roztworach wodnych, to euceryna działa jak emulgator, co ułatwia wprowadzenie tych substancji do maści. Przykładowo, używamy euceryny przy robieniu maści nawilżających czy leczniczych, gdzie ważna jest dobra dystrybucja aktywnych składników. W praktyce farmaceutycznej euceryna jest zalecana w recepturach, co zapewnia wysoką jakość i bezpieczeństwo dla pacjentów. A w porównaniu do substancji hydrofobowych, euceryna lepiej pomaga wchłaniać i rozprowadzać składniki aktywne w organizmie.

Pytanie 8

Jakie skutki uboczne może powodować hydrochlorotiazyd?

A. bradykardia zatokowa
B. hipokaliemia
C. fizyczne uzależnienie
D. trwający kaszel
Hydrochlorotiazyd jest lekiem diuretycznym, który działa poprzez hamowanie resorpcji zwrotnej sodu w kanalikach nerkowych, co prowadzi do zwiększonego wydalania sodu i wody z organizmu. Jednakże, jednym z istotnych działań niepożądanych związanych z jego stosowaniem jest hipokaliemia, czyli obniżenie poziomu potasu we krwi. Potas jest kluczowym elektrolitem, który odgrywa istotną rolę w funkcjonowaniu mięśni, w tym serca, oraz w regulacji ciśnienia krwi. W przypadku hipokaliemii pacjenci mogą doświadczać osłabienia mięśni, zaburzeń rytmu serca, a także zmęczenia. Dlatego ważne jest, aby podczas terapii hydrochlorotiazydem monitorować poziom potasu, szczególnie u pacjentów z chorobami serca lub nerkami. Zastosowanie suplementacji potasu lub wyboru alternatywnego leku, który ma mniejsze ryzyko hipokaliemii, stanowi część standardowych praktyk klinicznych w celu zminimalizowania tego ryzyka.

Pytanie 9

Dihydroergotamina wykazuje działanie

A. β – adrenolityczne.
B. α – adrenolityczne.
C. β – adrenergiczne.
D. α – adrenergiczne.
Dihydroergotamina, będąca uwodornionym alkaloidem sporyszu, wykazuje właściwości alfa-adrenolityczne, co oznacza, że blokuje receptory alfa-adrenergiczne. Taki mechanizm działania prowadzi do rozszerzenia naczyń krwionośnych, co jest kluczowe w terapii migreny. W praktyce klinicznej, dihydroergotamina jest stosowana w leczeniu napadów migrenowych, gdyż jej działanie obkurczające naczynia krwionośne w mózgu przyczynia się do łagodzenia intensywnego bólu. Warto zauważyć, że nie tylko redukuje ból, ale także zmniejsza towarzyszące objawy, takie jak nudności czy wymioty. Standardami w terapii migreny są m.in. leki działające na receptory serotoninowe oraz leki przeciwzapalne, jednak dihydroergotamina pozostaje istotnym narzędziem w arsenale terapeutycznym. W przypadku pacjentów z przewlekłymi migrenami, regularne stosowanie dihydroergotaminy w odpowiednich dawkach może znacząco poprawić jakość życia. Kluczowe jest jednak, aby pacjenci byli świadomi potencjalnych efektów ubocznych oraz przeciwwskazań, co podkreśla znaczenie edukacji w stosowaniu tego leku.

Pytanie 10

Aminoglikozydowe antybiotyki, takie jak: streptomycyna, gentamycyna, wywołują

A. otoksyczność i nefrotoksyczność
B. ból w rejonie klatki piersiowej
C. utrata wzroku
D. uszkodzenie mięśni gładkich
Antybiotyki aminoglikozydowe, takie jak streptomycyna i gentamycyna, są znane ze swojej skuteczności w leczeniu zakażeń wywołanych przez bakterie Gram-ujemne. Jednym z najważniejszych działań niepożądanych tych leków jest ototoksyczność, która może prowadzić do uszkodzenia słuchu oraz równowagi, i nefrotoksyczność, objawiająca się uszkodzeniem nerek. Z tego powodu, podczas stosowania aminoglikozydów, należy regularnie monitorować funkcje nerek oraz słuch pacjenta. Dobrym standardem praktycznym jest wykonywanie badań słuchu przed rozpoczęciem terapii oraz w trakcie jej trwania, szczególnie u pacjentów z chorobami nerek lub przyjmujących inne leki nefrotoksyczne. Należy również unikać stosowania aminoglikozydów przez dłuższy czas oraz w wysokich dawkach bez szczególnego nadzoru medycznego. Użycie aminoglikozydów powinno być ściśle zasadne i zgodne z aktualnymi wytycznymi leczenia, aby zminimalizować ryzyko wystąpienia tych poważnych działań niepożądanych.

Pytanie 11

Jakiej z poniższych informacji dotyczących dorosłego pacjenta nie musi zawierać poprawnie wystawiona recepta, na której przynajmniej jeden z zapisanych leków jest objęty obniżoną odpłatnością?

A. Wieku.
B. Adresu.
C. Imienia.
D. Numeru Pesel.
Wiek pacjenta nie jest wymogiem formalnym przy wystawianiu recepty dla osób pełnoletnich. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, recepta musi zawierać dane identyfikacyjne pacjenta, takie jak imię, nazwisko, adres oraz numer PESEL, jednak wiek nie jest konieczny. W praktyce, lekarze i farmaceuci kierują się zasadą, że pełnoletniość pacjenta, definiowana jako ukończenie 18. roku życia, jest wystarczająca do założenia, że pacjent jest w pełni zdolny do podejmowania decyzji zdrowotnych. W związku z tym, nie ma potrzeby dokumentowania wieku pacjenta na recepcie. Przykład zastosowania tego przepisu można znaleźć w codziennej praktyce medycznej, gdzie lekarze koncentrują się na innych, kluczowych informacjach, które mają wpływ na proces leczenia. Wiedza na temat tego, jakie dane są obligatoryjne, pozwala na sprawniejsze zarządzanie dokumentacją medyczną i unikanie zbędnych błędów, co jest zgodne z zasadami efektywnej organizacji procesu wystawiania recept.

Pytanie 12

Który z przepisów dotyczących prawa farmaceutycznego nie odnosi się do zadań technika farmaceutycznego?

A. nie ma uprawnień do zarządzania apteką ogólnodostępną
B. wykonuje zadania pomocnicze przy wytwarzaniu leków ocznych
C. może samodzielnie prowadzić punkt apteczny
D. może sporządzać wszystkie leki recepturowe
Wybór odpowiedzi, że technik farmaceutyczny może sporządzać wszystkie leki recepturowe, jest poprawny, ponieważ technik farmaceutyczny posiada umiejętności i uprawnienia do sporządzania leków na podstawie recepty. W praktyce, oznacza to, że technik jest w stanie przygotować leki, które są specyficznie dostosowane do potrzeb pacjenta, co ma kluczowe znaczenie w kontekście terapii indywidualnych. W Polsce, zgodnie z ustawą Prawo farmaceutyczne, technik farmaceutyczny wykonuje zadania pod nadzorem farmaceuty, co pozwala na zapewnienie wysokiej jakości i bezpieczeństwa leków. Przykładem może być przygotowanie leku w formie kropli, gdzie ważne jest precyzyjne dawkowanie składników. W procesie tym technik korzysta z wiedzy o substancjach czynnych, ich właściwościach oraz interakcji, co przyczynia się do efektywności leczenia. Dodatkowo, technik farmaceutyczny powinien znać przepisy dotyczące prawidłowego przechowywania i przygotowywania leków, co jest kluczowe dla ich skuteczności.

Pytanie 13

Jak brzmi łaciński termin dla leków, które mają działanie obniżające gorączkę?

A. antitussica
B. analgetica
C. antiphlogistica
D. antipyretica
Odpowiedzi analgetica, antitussica oraz antiphlogistica nie odnoszą się do leków o działaniu przeciwgorączkowym i stanowią klasyczne przykłady błędnego rozumienia terminologii farmakologicznej. Analgetica oznacza leki przeciwbólowe, które są stosowane w celu łagodzenia bólu, ale nie mają działania przeciwgorączkowego. W przypadku bólu głowy związanego z gorączką, leki analgetyczne mogą przynieść ulgę, jednak ich działanie nie wpływa na obniżenie temperatury ciała. Antitussica to leki stosowane w celu łagodzenia kaszlu, co również nie ma związku z kontrolą gorączki. Zrozumienie różnicy między tymi klasami leków jest kluczowe dla skutecznego leczenia oraz właściwego zarządzania objawami chorób. Z kolei antiphlogistica oznacza leki o działaniu przeciwzapalnym, które mogą redukować stany zapalne, ale ich rola w obniżaniu gorączki nie jest bezpośrednia. Często zdarza się, że lekarze stosują leki przeciwzapalne w połączeniu z lekami przeciwgorączkowymi, ale nie należy mylić ich funkcji. Prawidłowe zrozumienie tych terminów jest niezbędne w kontekście praktyki klinicznej, aby uniknąć nieporozumień i nieefektywnego leczenia.

Pytanie 14

Który z leków recepturowych wymaga sporządzania w warunkach aseptycznych?

A.

PRZYGOTOWANIE
Belladonnae tra                        2,0
Valerianae tra                         
Menthae pip. tra                aa     5,0
M.f. gtt.

B.

PRZYGOTOWANIE
Acidi salicylici                      10,0
2,0% Sol. Acidi borici
Vaselini albi
Lanolini                       aa     30,0
M.f. ung.

C.

PRZYGOTOWANIE
Calcii carbonatis                      5,0
Magnesii oxidi                         2,0
Gummi arab. mucil.                    10,0
Aquae                           ad    50,0
M.f. susp.

D.

PRZYGOTOWANIE
Detreomycini                         0,05
Vitamini A                     30 000 j.m.
0,5% Sol. Methylcellulosi      ad    10,0
M.f. guttae ophthalm.
A. B.
B. D.
C. A.
D. C.
Odpowiedź D jest poprawna, ponieważ sporządzanie kropli do oczu z antybiotykiem, takimi jak Detreomycini, oraz witaminą A wymaga zachowania szczególnych warunków aseptycznych. Preparaty oftalmiczne muszą być przygotowywane w sposób, który minimalizuje ryzyko zanieczyszczenia mikrobiologicznego. Oczy, jako organ o wysokiej wrażliwości, są szczególnie narażone na infekcje, dlatego też każdy etap produkcji musi odbywać się zgodnie z normami Dobrej Praktyki Wytwarzania (GMP). Aseptyka obejmuje nie tylko sam proces sporządzania, ale też odpowiednie przygotowanie pomieszczeń, narzędzi oraz personelu. Przykładem mogą być procedury takie jak dezynfekcja, użycie jednorazowych narzędzi oraz ochrony osobistej. Oprócz tego, stosowanie substancji czynnych wymaga precyzyjnego dawkowania, co zwiększa znaczenie dokładności w laboratoriach aptecznych. Z tego powodu, wiedza na temat aseptyki jest kluczowa dla każdego farmaceuty, zwłaszcza w kontekście produkcji leków wydawanych na receptę.

Pytanie 15

Przeszkodą w użyciu surowców roślinnych, takich jak: kora kruszyny, kłącze rzewienia, liść senesu, jest

A. podwyższona krzepliwość krwi
B. przeziębienie oraz grypa
C. okres ciąży i karmienia piersią
D. prawidłowe funkcjonowanie (perystaltyka) jelit
Okres ciąży i karmienia piersią to kluczowe etapy w życiu kobiety, które wymagają szczególnej dbałości o zdrowie zarówno matki, jak i dziecka. Surowce roślinne, takie jak kora kruszyny, kłącze rzewienia i liść senesu, są znane z działania przeczyszczającego. W tym kontekście ich stosowanie u kobiet w ciąży lub karmiących może prowadzić do poważnych komplikacji. Związki aktywne zawarte w tych roślinach mogą stymulować perystaltykę jelit, co jest niewskazane, ponieważ może prowadzić do przedwczesnych skurczów macicy. Z tego powodu odpowiednie regulacje i standardy zdrowotne, takie jak wytyczne Światowej Organizacji Zdrowia, podkreślają konieczność unikania tych substancji w przypadku kobiet w ciąży. Przykładowo, w przypadku zaparć u kobiet ciężarnych zaleca się stosowanie delikatniejszych metod, takich jak zmiany w diecie, zwiększenie spożycia błonnika oraz odpowiednia podaż płynów.

Pytanie 16

Aby przygotować 20,0 g roztworu Lugola według podanego fragmentu FP X, należy

PRZYGOTOWANIE
Kalii iodidum                   2,0 cz.
Iodum                           1,0 cz.
Aqua purificata                97,0 cz.

Jodek potasu rozpuścić w 4 cz. wody. W roztworze tym rozpuścić jod, uzupełnić wodą i zmieszać.
A. 0,4 g jodku potasu rozpuścić w 0,8 g wody oczyszczonej, w otrzymanym roztworze rozpuścić 0,2 g jodu i uzupełnić do 20,0 g wodą oczyszczoną.
B. 0,2 g jodku potasu i 0,4 g jodu rozpuścić w 4,0 g wody oczyszczonej i uzupełnić do 20,0 g wodą oczyszczoną.
C. 0,4 g jodku potasu rozpuścić w 0,8 g wody oczyszczonej, w otrzymanym roztworze rozpuścić 0,2 g jodu i dodać 20,0 g wody oczyszczonej.
D. 0,2 g jodu i 0,4 g jodku potasu rozpuścić kolejno w 20,0 g wody oczyszczonej.
Aby przygotować 20,0 g płynu Lugola, istotne jest zrozumienie proporcji oraz sekwencji mieszania składników. Poprawna odpowiedź wskazuje, że należy rozpuścić 0,4 g jodku potasu w 0,8 g wody oczyszczonej, a następnie w tym roztworze rozpuścić 0,2 g jodu i uzupełnić całość wodą oczyszczoną do 20,0 g. Taki proces zapewnia pełne rozpuszczenie jodku potasu, który jest kluczowym składnikiem płynu Lugola, a następnie umożliwia równomierne połączenie jodu. Właściwe proporcje i kolejność są kluczowe, ponieważ mogą wpływać na stabilność i skuteczność końcowego produktu. W praktyce, płyn Lugola jest często stosowany w medycynie jako środek przeciwbakteryjny oraz w diagnostyce endokrynologicznej. Zrozumienie procesu przygotowania tej mieszaniny jest istotne nie tylko dla chemików, ale także dla farmaceutów i pracowników laboratoriów, którzy muszą przestrzegać ściśle określonych standardów jakości oraz bezpieczeństwa w pracy z substancjami chemicznymi.

Pytanie 17

Przykładem klasycznego inhibitora enzymów mikrosomalnych, który jednocześnie hamuje metabolizm wielu leków, jest

A. kwas acetylosalicylowy
B. cymetydyna
C. fenobarbital
D. diklofenak
Fenobarbital jest lekiem, który można uznać za induktor enzymów metabolizujących leki, a nie inhibitor. Przyspiesza on metabolizm wielu substancji czynnych, co w praktyce może prowadzić do zmniejszenia ich skuteczności terapeutycznej. Ponadto, kwas acetylosalicylowy oraz diklofenak to leki przeciwzapalne, które nie mają działania inhibitory na enzymy mikrosomalne. Kwas acetylosalicylowy działa poprzez hamowanie cyklooksygenazy, co wpływa na syntezę prostaglandyn, natomiast diklofenak działa w podobny sposób, jednak żaden z tych leków nie wpływa na metabolizm innych leków tak, jak cymetydyna. Typowym błędem myślowym w tym przypadku jest mylenie działania inhibitorów i induktorów enzymatycznych. Niezrozumienie tych mechanizmów może prowadzić do niewłaściwego doboru terapii, a także do wystąpienia niepożądanych interakcji lekowych. Właściwa interpretacja działania leków oraz ich wpływu na enzymy wątrobowe jest kluczowa dla zapewnienia bezpieczeństwa pacjentów oraz skuteczności leczenia, co jest zgodne z najlepszymi praktykami medycznymi i wytycznymi w zakresie farmakologii.

Pytanie 18

W przypadku poparzenia gorącym roztworem wodnym należy

A. zneutralizować roztwór na skórze
B. usunąć roztwór ze skóry kawałkiem materiału
C. skontaktować się z lekarzem dermatologiem
D. oparzone miejsce polewać dużą ilością zimnej wody
Odpowiedź polegająca na polewaniu miejsca oparzenia dużą ilością zimnej wody jest poprawna i zgodna z zaleceniami w przypadkach oparzeń. Schładzanie oparzonej skóry zimną wodą (najlepiej w temperaturze 15-25°C) przez co najmniej 20 minut ma na celu zmniejszenie bólu, ograniczenie uszkodzeń tkanek oraz zapobieżenie powstawaniu pęcherzy. Woda działa jak czynnik chłodzący, który nie tylko łagodzi objawy bólowe, ale również hamuje procesy zapalne. Ważne jest, aby nie stosować lodu bezpośrednio na skórę, ponieważ może to spowodować dodatkowe uszkodzenia tkanek. Po schłodzeniu należy delikatnie osuszyć skórę i w miarę możliwości założyć opatrunek, aby chronić miejsce oparzenia przed infekcjami. W przypadku oparzeń o dużym stopniu ciężkości zawsze wskazana jest konsultacja z lekarzem. Warto również pamiętać, że takie działania są zgodne z wytycznymi Światowej Organizacji Zdrowia oraz standardami medycyny ratunkowej, które zalecają chłodzenie jako pierwszą pomoc w przypadku oparzeń.

Pytanie 19

Osoby z chorobami wątroby, które wpływają na jej funkcjonowanie, powinny stosować leki, które są metabolizowane w wątrobie?

A. w mniejszych ilościach
B. dawkowanie nie ma znaczenia w procesach metabolicznych
C. zależy to od indywidualnych cech pacjenta
D. w większych ilościach
Pacjenci ze schorzeniami wątroby, takimi jak marskość, przewlekłe zapalenie wątroby czy stłuszczenie wątroby, mogą mieć upośledzoną zdolność do metabolizowania leków. Wątroba jest kluczowym organem odpowiedzialnym za metabolizm substancji czynnych leków, a jej dysfunkcja może prowadzić do opóźnionego rozkładu i eliminacji leków z organizmu. Dlatego lekarze często zalecają stosowanie mniejszych dawek leków metabolizowanych w wątrobie. Na przykład, w przypadku stosowania leków przeciwbólowych takich jak paracetamol, dawka powinna być zredukowana, aby uniknąć toksycznego wpływu na wątrobę. W praktyce klinicznej istotne jest, aby lekarze monitorowali funkcję wątroby pacjentów oraz dostosowywali dawkowanie na podstawie wyników badań laboratoryjnych, jak poziom aminotransferaz czy bilirubiny. Dostosowanie dawek jest zgodne z zaleceniami standardów terapeutycznych, takich jak wytyczne American College of Gastroenterology, które podkreślają znaczenie bezpiecznego i skutecznego leczenia w grupie pacjentów z chorobami wątroby.

Pytanie 20

Do kategorii inhibitorów pompy protonowej - IPP należy

A. cymetydyna
B. misoprostol
C. ranitydyna
D. omeprazol
Omeprazol jest jednym z najczęściej stosowanych inhibitorów pompy protonowej (IPP), które działają poprzez hamowanie enzymu H+/K+ ATPazy w komórkach okładzinowych żołądka. Dzięki temu zmniejsza się wydzielanie kwasu solnego, co jest szczególnie istotne w leczeniu chorób takich jak choroba refluksowa przełyku, wrzody żołądka oraz zespół Zollingera-Ellisona. Przykładem zastosowania omeprazolu jest profilaktyka i leczenie wrzodów żołądka związanych z terapią niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi (NLPZ). Omeprazol jest zalecany na podstawie wytycznych takich jak te opublikowane przez American Gastroenterological Association, które podkreślają jego skuteczność i bezpieczeństwo w długoterminowym stosowaniu. Warto również zwrócić uwagę na możliwość interakcji z innymi lekami, co wymaga staranności w ich przepisywaniu, a także na znaczenie monitorowania pacjentów w trakcie terapii, aby optymalizować dawki i unikać działań niepożądanych.

Pytanie 21

Według obowiązujących przepisów, co należy zrobić z przeterminowanym w aptece środkiem psychotropowym z grupy IV-P?

A. zwrócić do hurtowni, w której dokonano zakupu
B. poddać utylizacji wraz z innymi lekami, które straciły swoje właściwości
C. sprzedać po obniżonej cenie, gdyż okres odpowiedzialności wytwórcy za lek jest dłuższy niż termin ważności
D. zgłosić do Wojewódzkiego Inspektora Farmaceutycznego przed utylizacją, stosując protokół
Wybór odpowiedzi, który mówi o tym, że trzeba zgłosić przeterminowany lek do Wojewódzkiego Inspektora Farmaceutycznego przed jego wyrzuceniem, jest w porządku i zgadza się z prawem. Jak mówi Ustawa z 6 września 2001 r. - Prawo farmaceutyczne, apteki muszą odpowiedzialnie zajmować się lekami, a przeterminowane produkty też się w to wliczają. Zgłoszenie do Inspektora jest ważne, bo pozwala na odpowiedni nadzór i utrzymanie bezpieczeństwa w całym procesie. W praktyce, takie zgłoszenie pomaga w dokumentowaniu utylizacji tych leków, co jest istotne dla ochrony środowiska i zdrowia publicznego. Wiesz, jak to jest - jeśli się nie przestrzega tych zasad, mogą być poważne konsekwencje, zarówno prawne, jak i zdrowotne. Ogólnie rzecz biorąc, współpraca z organami nadzoru to kluczowy element w farmacji, bo zmniejsza ryzyko związane z niewłaściwym przechowywaniem i usuwaniem leków.

Pytanie 22

Przygotowaniem i zabezpieczeniem próbek archiwalnych leków zajmuje się

A. Laboratorium Kontroli Jakości Leków
B. wytwórca leku
C. Główny Inspektor Farmaceutyczny
D. Instytut Badań Klinicznych
Wytwórca leku odpowiada za przygotowanie i zabezpieczenie próbek archiwalnych leków, co jest kluczowe dla zapewnienia jakości i bezpieczeństwa produktów leczniczych. Zgodnie z dyrektywami Unii Europejskiej oraz standardami GMP (Good Manufacturing Practice), wytwórca musi przechowywać próbki archiwalne, które pozwalają na przeprowadzenie późniejszych badań jakościowych oraz kontroli. Przykładem zastosowania tej procedury jest konieczność posiadania próbek do analizy w przypadku zgłoszenia działań niepożądanych po wprowadzeniu leku na rynek. Archiwizacja próbek odbywa się w odpowiednich warunkach, zapewniających ich stabilność, co pozwala na ich wykorzystanie w przyszłych badaniach oraz w przypadku potrzeby weryfikacji jakości. Takie praktyki są zgodne z wymaganiami prawa farmaceutycznego, które nakłada obowiązek na wytwórców do utrzymywania systemów zapewnienia jakości, co przekłada się na bezpieczeństwo stosowania produktów leczniczych w praktyce klinicznej.

Pytanie 23

Czym jest podłoże amfifilowe?

A. lekobaza
B. euceryna
C. maść cholesterolowa
D. maść miękka
Podłożem amfifilowym jest lekobaza, która charakteryzuje się zdolnością do tworzenia emulsji wodno-olejowych oraz olejno-wodnych. Lekobaza, będąca polimerem, posiada zarówno hydrofobowe, jak i hydrofilowe właściwości, co pozwala na skuteczną dystrybucję substancji czynnych w preparatach farmaceutycznych. W praktyce, lekobazy wykorzystuje się w formulacjach maści, kremów oraz emulsji, co sprawia, że są one niezwykle uniwersalne w zastosowaniu. Na przykład, w dermatologii lekobazy mogą być używane do transportu leków stosowanych w terapii chorób skórnych, takich jak egzema czy łuszczyca. Oprócz tego, ich właściwości amfifilowe pozwalają na stabilizację emulsji, co jest kluczowe dla zapewnienia odpowiedniej konsystencji oraz efektywności terapeutycznej preparatów. Stosowanie lekobaz w zgodzie z dobrze ugruntowanymi standardami jakości w przemyśle farmaceutycznym gwarantuje bezpieczeństwo pacjentów oraz skuteczność farmakoterapii.

Pytanie 24

W aptece, przygotowując leki do oczu, można wyjałowić za pomocą nasyconej pary wodnej pod ciśnieniem (autoklaw)

A. podłoża maściowe, substancje lecznicze i tuby
B. parafinę ciekłą oraz butelki do płynów i kropli
C. roztwory olejowe oraz sprzęt potrzebny do sporządzenia leku
D. wodę oraz wodne roztwory substancji termostabilnych
Podejście dotyczące podłoży maściowych, substancji leczniczych oraz tub przypomina, że nie wszystkie materiały są w stanie wytrzymać proces autoklawowania, zwłaszcza gdy mamy do czynienia z substancjami termolabilnymi. Substancje te mogą ulegać degradacji pod wpływem wysokiej temperatury, co czyni je nieodpowiednimi do wyjaławiania w autoklawie. Ponadto, podłoża maściowe, które często zawierają tłuszcze i oleje, mogą nie być skutecznie sterylizowane w taki sposób, co może prowadzić do zanieczyszczenia mikrobiologicznego. W przypadku płynnej parafiny oraz butelek do płynów i kropli, również musi być zachowana ostrożność. Materiały te mogą nie być w stanie znieść warunków panujących podczas autoklawowania, co powoduje, że nie mogą być skutecznie wyjałowione. Dodatkowo, roztwory olejowe są problematyczne w kontekście wyjaławiania metodą parową, jako że oleje mają różne właściwości fizykochemiczne, które mogą utrudniać proces sterylizacji. Zastosowanie niewłaściwych metod sterylizacji prowadzi nie tylko do ryzyka zdrowotnego, ale także narusza standardy jakościowe ustanowione w dobrej praktyce wytwarzania (GMP), które nakładają obowiązek przeprowadzenia skutecznej sterylizacji substancji, aby zapewnić bezpieczeństwo pacjentów.

Pytanie 25

Termin guttae stomachicae odnosi się do kropli

A. do płukań
B. żołądkowych
C. do nosa
D. uspokajających
Określenie "guttae stomachicae" pochodzi z łaciny, gdzie "guttae" oznacza krople, a "stomachicae" odnosi się do żołądka. Zatem ten termin dosłownie tłumaczy się jako "krople żołądkowe". Są to preparaty stosowane w medycynie, które mają na celu poprawę funkcji układu pokarmowego oraz stymulację wydzielania soków żołądkowych. Krople żołądkowe mogą zawierać różne składniki roślinne, takie jak zioła, które działają korzystnie na trawienie. Przykładem mogą być preparaty z rumianku czy mięty, które łagodzą dolegliwości żołądkowe. Zgodnie z dobrą praktyką w farmacji, takie preparaty powinny być stosowane zgodnie z zaleceniami specjalisty, a ich działanie powinno być poparte badaniami klinicznymi. Warto również pamiętać, że stosowanie kropli żołądkowych powinno być częścią holistycznego podejścia do zdrowia, uwzględniającego dietę, styl życia oraz ewentualne terapie wspomagające.

Pytanie 26

Jakie są objawy niedoboru cholekaciferolu?

A. ślepota zmierzchowa
B. zwiększona krzepliwość
C. krzywica u dzieci oraz rozmiękanie kości u dorosłych
D. zwyrodnienie mięśni
Zwiększona krzepliwość krwi jest procesem, który może mieć wiele przyczyn, w tym zaburzenia w metabolizmie witaminy K, ale nie jest bezpośrednio związana z niedoborem cholekalcyferolu. Mylne jest łączenie krzepliwości z niedoborami witamin, gdyż każdy rodzaj witaminy pełni specyficzne funkcje w organizmie, a witamina D nie jest odpowiedzialna za ten proces. Ślepota zmierzchowa, z kolei, jest związana z niedoborem witaminy A, a nie witaminy D, co jest częstym błędem w myśleniu o niedoborach. Zrozumienie, które witaminy są odpowiedzialne za konkretne funkcje, jest kluczowe dla prewencji i diagnostyki. Zwyrodnienie mięśni zazwyczaj nie jest spowodowane niedoborem cholekalcyferolu, lecz może być wynikiem chorób neurodegeneracyjnych czy metabolicznych. Właściwe zrozumienie funkcji witamin w organizmie i ich rolę w profilaktyce zdrowotnej pozwala unikać nieporozumień, które mogą prowadzić do błędnych diagnoz i nieefektywnego leczenia. Praktyka kliniczna wymaga zatem szczegółowej analizy objawów i ich powiązań z odpowiednimi niedoborami witaminowymi.

Pytanie 27

Zgodnie z Farmakopeą Polską XI, dla jakiego surowca oznacza się zawartość garbników?

A. Sennae folium
B. Quercus cortex
C. Ipecacuanhae radix
D. Salicis cortex
Odpowiedź "Quercus cortex" jest prawidłowa, ponieważ według Farmakopei Polskiej XI, to właśnie kora dębu (Quercus cortex) jest wskazana do oznaczania zawartości garbników. Garbniki to związki chemiczne o właściwościach taninowych, które mają znaczące zastosowanie w farmakologii oraz różnych dziedzinach przemysłu. W kontekście medycyny naturalnej, garbniki z kory dębu mają właściwości ściągające i przeciwzapalne, co czyni je przydatnymi w leczeniu biegunek oraz stanów zapalnych błon śluzowych. Właściwe oznaczanie zawartości garbników jest kluczowe dla określenia ich potencjału terapeutycznego oraz jakości surowca. Zgodnie z aktualnymi standardami, metody analizy powinny być przeprowadzane zgodnie z wytycznymi zawartymi w Farmakopei, co zapewnia ich rzetelność i powtarzalność. Przykładowo, wykorzystanie ekstrakcji z użyciem odpowiednich rozpuszczalników pozwala na uzyskanie wiarygodnych wyników, co ma bezpośrednie przełożenie na skuteczność preparatów opartych na dębie.

Pytanie 28

Jaką formę leku uzyska się z korzenia wymiotnicy (Ipecacuanhae radix), gdy surowiec zostanie zalany wodą o temperaturze pokojowej, dodany zostanie kwas cytrynowy, a następnie całość podgrzewana do temperatury przekraczającej 90 °C i utrzymywana w tej temperaturze przez 30 minut?

A. Maceratu
B. Odwaru
C. Naparu
D. Nalewki
Odpowiedź 'odwar' jest prawidłowa, ponieważ proces przygotowywania leku z korzenia wymiotnicy polega na długotrwałym gotowaniu surowca w wodzie, co jest charakterystyczne dla tej formy leku. Odwar uzyskuje się przez gotowanie surowca roślinnego w wodzie przez określony czas, zwykle dłużej niż 15 minut, co w przypadku korzenia wymiotnicy, przy temperaturze powyżej 90 °C przez 30 minut, jest zgodne z zasadami przygotowania odwarów. Odwary są stosowane w celu ekstrakcji substancji czynnych, które są trudno rozpuszczalne w zimnej wodzie, co jest typowe dla korzeni i kłączy. W praktyce, odwary najczęściej wykorzystuje się w fitoterapii, zwłaszcza w przypadku roślin o działaniu terapeutycznym, jak wymiotnica, której składniki aktywne mają zastosowanie w leczeniu problemów trawiennych oraz w terapii wymiotów. Stosowanie odwarów zgodnie z zaleceniami farmakopealnymi zapewnia nie tylko efektywność, ale także bezpieczeństwo terapii, co jest kluczowe w praktyce leczniczej.

Pytanie 29

W zależności od formy, nitroglicerynę podajemy:

A. dotkankowo, doodbytniczo
B. doustnie, podjęzykowo, doodbytniczo, miejscowo
C. dotkankowo, doustnie
D. doustnie, na błony śluzowe nosa
Nitrogliceryna to lek stosowany w terapii chorób sercowo-naczyniowych, szczególnie w leczeniu dławicy piersiowej. Jest ona dostępna w różnych postaciach, w tym tabletkach do stosowania podjęzykowego, roztworach do podawania doustnego (per os), a także w formach miejscowych. Podawanie nitrogliceryny podjęzykowo umożliwia szybkie wchłanianie substancji czynnej, co jest kluczowe w przypadku nagłych ataków bólu dławicowego, ponieważ efekty działania leku są odczuwalne niemal natychmiast. Forma doustna (per os) jest stosowana w długoterminowym leczeniu, natomiast podawanie per rectum oraz miejscowo jest używane w przypadkach, gdzie inne drogi podania nie są możliwe lub są mniej efektywne. Dobre praktyki w administracji leków wskazują na konieczność dostosowania drogi podania do specyfiki pacjenta oraz jego stanu zdrowia, co jest istotnym elementem skutecznej terapii.

Pytanie 30

Jakie działania są zabronione w kontekście promocji produktów farmaceutycznych?

A. Rozpowszechnianie informacji o produkcie leczniczym, skierowane do ogółu społeczeństwa.
B. Dostarczanie próbek produktów leczniczych bez opłat osobom uprawnionym do wypisywania recept.
C. Oferowanie lub obiecywanie korzyści w zamian za zakup leku.
D. Spotkania - organizowane przez przedstawicieli handlowych lub medycznych, z osobami uprawnionymi do wypisywania recept.
Oferowanie lub obiecywanie korzyści w zamian za nabycie leku jest zabronione ze względu na kluczowe zasady etyki i odpowiedzialności w marketingu produktów leczniczych. Takie praktyki mogą prowadzić do konfliktu interesów, zniekształcać uczciwą konkurencję oraz mieć negatywny wpływ na podejmowanie decyzji przez lekarzy i pacjentów. Zgodnie z ustawodawstwem, w tym z dyrektywami UE oraz krajowymi regulacjami, reklama leków powinna być rzetelna, nie wprowadzać w błąd i nie wykorzystywać nieuzasadnionych zachęt. Przykładowo, w sytuacji, gdzie przedstawiciel handlowy oferuje lekarzowi korzyści finansowe za prescribing konkretnego leku, może to prowadzić do stosowania tego leku bez uzasadnienia medycznego, co jest nieetyczne i może zagrażać zdrowiu pacjentów. Praktyki te są regulowane przez lokalne i międzynarodowe standardy, takie jak Kodeks Etyczny dla Przedstawicieli Medycznych, które nakładają na nich obowiązek działania w interesie pacjentów i respektowania zasad przejrzystości.

Pytanie 31

Skąd można uzyskać informacje na temat klasyfikacji substancji jako A, B lub N?

A. Ustawa Prawo Farmaceutyczne
B. Urzędowy Wykaz Produktów Leczniczych
C. Farmakopea Polska
D. Charakterystyka Produktu Leczniczego
Farmakopea Polska stanowi kluczowy dokument regulacyjny w dziedzinie farmacji, który zawiera szczegółowe informacje dotyczące substancji czynnych oraz produktów leczniczych. W kontekście przynależności substancji do wykazu A, B lub N, Farmakopea dostarcza niezbędnych danych o ich zastosowaniu, składzie, właściwościach oraz wymaganiach dotyczących jakości. Warto zauważyć, że wykazy te są ściśle związane z klasyfikacją substancji w różnych kategoriach, co ma fundamentalne znaczenie dla bezpieczeństwa pacjentów oraz skuteczności terapii. Przykładem zastosowania wiedzy zawartej w Farmakopei może być ocena ryzyka związanego z lekami kontrolowanymi, które znajdują się w wykazie A, gdzie ich stosowanie musi być ściśle monitorowane przez odpowiednie organy i specjalistów. W praktyce, farmaceuci i lekarze są zobowiązani do znajomości przepisów zawartych w tym dokumencie, aby zapewnić zgodność z regulacjami oraz najwyższe standardy opieki zdrowotnej.

Pytanie 32

Kategoria dostępności "Rp. w" odnosi się do

A. produktów medycznych
B. substancji odurzających
C. preparatów diety
D. leków
Kategoria dostępności 'Rp. w' odnosi się do środków odurzających, co jest zgodne z obowiązującymi przepisami prawnymi dotyczącymi substancji kontrolowanych. W Polsce, na podstawie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii oraz ustawy Prawo farmaceutyczne, środki odurzające są związane z określonymi regulacjami, które mają na celu ochronę zdrowia publicznego oraz zapobieganie nadużywaniu tych substancji. Przykłady środków odurzających obejmują opioidy, amfetaminę czy kokainę, które są klasyfikowane jako substancje o wysokim potencjale uzależniającym. W praktyce lekarze muszą wystawiać recepty zgodnie z rygorystycznymi normami, co ogranicza dostępność tych substancji tylko do pacjentów wymagających leczenia. Niezastosowanie się do przepisów może prowadzić do poważnych konsekwencji prawnych oraz zdrowotnych, dlatego znajomość kategorii dostępności jest kluczowa dla pracowników ochrony zdrowia oraz farmaceutów.

Pytanie 33

Jak działa mechanizm antybiotyków z grupy cefalosporyn, hamując?

A. degradację β-laktamaz
B. produkcję białek przez bakterie
C. wytwarzanie ściany komórkowej bakterii
D. powstawanie β-laktamaz
Cefalosporyny to klasa antybiotyków, które działają głównie poprzez hamowanie syntezy ściany komórkowej bakterii. Ich mechanizm działania polega na wiązaniu się z białkami wiążącymi penicylinę (PBP), które są kluczowe dla procesu tworzenia peptydoglikanu, podstawowego składnika ściany komórkowej. Ograniczając syntezę tego komponentu, cefalosporyny prowadzą do osłabienia struktury komórkowej bakterii, co skutkuje ich liza i śmiercią. Dzięki temu są skuteczne przeciwko szerokiemu spektrum patogenów, w tym wielu szczepom opornym. W praktyce oznacza to, że cefalosporyny są często wykorzystywane w leczeniu infekcji dróg moczowych, zapaleń płuc oraz zakażeń skórnych. Znajomość mechanizmów działania antybiotyków, takich jak cefalosporyny, jest kluczowa w kontekście doboru odpowiedniej terapii oraz w zapobieganiu rozwojowi oporności na leki.

Pytanie 34

Pacjent przyniósł do apteki lek, którego termin ważności minął. W tej sytuacji należy

A. przyjąć lek do stanu apteki
B. odesłać pacjenta do miejsca zakupu leku
C. zarekomendować umieszczenie leku w pojemniku na leki przeterminowane
D. zarekomendować wyrzucenie leku do odpadów komunalnych
Odpowiedź polecająca umieszczenie leku w pojemniku na leki przeterminowane jest prawidłowa z perspektywy zarządzania lekami oraz ochrony zdrowia publicznego. Przeterminowane leki mogą stanowić zagrożenie dla pacjentów, ponieważ ich skuteczność jest obniżona, a nieodpowiednie ich stosowanie może prowadzić do niepożądanych skutków zdrowotnych. Dlatego ważne jest, aby pacjenci nie wyrzucali takich leków do odpadów komunalnych, co może zanieczyścić środowisko. Pojemniki na leki przeterminowane, często dostępne w aptekach, są częścią systemu bezpiecznej utylizacji, który chroni zarówno społeczeństwo, jak i środowisko. Przykładem mogą być inicjatywy lokalnych samorządów, które organizują dni zbiórki przeterminowanych leków, co zwiększa świadomość społeczną na temat odpowiedniego zarządzania lekami. Zgodnie z wytycznymi WHO oraz krajowymi standardami, prawidłowa utylizacja przeterminowanych leków jest kluczowym elementem odpowiedzialnej farmacji, która przyczynia się do ochrony zdrowia publicznego i środowiska.

Pytanie 35

Olej wątłuszczowy ma pochodzenie

A. mineralne
B. zwierzęce
C. roślinne
D. syntetyczne
Olej wątłuszczowy, znany również jako olej rybny, jest pozyskiwany z tłuszczu ryb, co czyni go produktem pochodzenia zwierzęcego. Jest bogaty w niezbędne kwasy tłuszczowe omega-3, takie jak EPA (kwas eikozapentaenowy) i DHA (kwas dokozaheksaenowy), które mają istotne znaczenie dla zdrowia serca i mózgu. Zastosowanie oleju wątłuszczowego jest szerokie, obejmując suplementację diety, produkcję żywności, a także przemysł farmaceutyczny. W kontekście standardów branżowych, olej ten często spełnia normy jakości, takie jak ISO 22000, co zapewnia jego bezpieczeństwo i czystość. Warto mieć na uwadze, że odpowiednie dawki oleju wątłuszczowego mogą przynieść korzyści zdrowotne, w tym redukcję stanów zapalnych i wsparcie układu immunologicznego, co potwierdzają liczne badania naukowe. Dlatego też, jego znajomość i odpowiednie stosowanie są kluczowe w profilaktyce zdrowotnej i żywieniowej.

Pytanie 36

Ambrosol jest lekiem o właściwościach

A. mukolitycznych
B. przeciwkaszlowych
C. tokolitycznych
D. spazmolitycznych
Ambrosol to lek mukolityczny, który działa poprzez rozrzedzanie wydzieliny w drogach oddechowych, co ułatwia jej usunięcie. Działa na poziomie komórkowym, zmieniając skład i właściwości śluzu, co sprzyja jego wydalaniu. Mukolityki, takie jak Ambrosol, są szczególnie użyteczne w leczeniu chorób płuc, takich jak przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) oraz astma, gdzie występuje nadmierna produkcja gęstego śluzu. Przykładowo, stosowanie Ambrosolu u pacjentów z zakażeniem dróg oddechowych przyczynia się do poprawy wentylacji płuc i redukcji objawów kaszlu. Warto wspomnieć, że mukolityki często są stosowane w połączeniu z innymi lekami, takimi jak leki rozszerzające oskrzela, co zwiększa ich skuteczność w łagodzeniu objawów chorób układu oddechowego. Zgodnie z wytycznymi Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), mukolityki są zalecane w terapii wielu schorzeń dróg oddechowych, co podkreśla ich znaczenie w praktyce klinicznej.

Pytanie 37

Utrzymująca się chrypka, suchość w jamie ustnej oraz grzybica jamy ustnej i gardła mogą występować jako działania niepożądane związane ze stosowaniem drogą wziewną

A. fenoterolu
B. flutikazonu
C. mesny
D. salbutamolu
Fenoterol i salbutamol są lekami beta-agonistycznymi, które działają głównie jako bronchodilatatory, co oznacza, że ich głównym celem jest rozszerzenie dróg oddechowych, co przynosi ulgę w astmie i POChP. Chociaż leki te mogą powodować pewne działania niepożądane, takie jak drżenie mięśni, bóle głowy czy zmiany ciśnienia krwi, nie są one typowo związane z występowaniem długotrwałej chrypki, suchości w ustach czy drożdżycy jamy ustnej. Ponadto, mesny, stosowany jako środek chelatujący w terapii zatrucia cyklofosfamidem, nie ma związku z chorobami dróg oddechowych ani ich farmakologicznym leczeniem. Typowe błędy myślowe prowadzące do takich wniosków mogą wynikać z mylenia mechanizmów działania poszczególnych grup leków i niezrozumienia ich wskazań oraz potencjalnych skutków ubocznych. W kontekście farmakologii istotne jest, aby zrozumieć, że różne klasy leków mają różne profile działań niepożądanych, co wymaga precyzyjnego podejścia w diagnostyce i terapii. Dlatego kluczowym jest, aby lekarze i pacjenci byli świadomi, jakie leki są stosowane oraz jakie mogą mieć efekty uboczne, aby skutecznie zarządzać leczeniem.

Pytanie 38

Bisfosfoniany są zalecane w terapii

A. osteoporozy
B. dny moczanowej
C. hipercholesterolemii
D. nadciśnienia tętniczego
Osteoporoza jest chorobą charakteryzującą się zmniejszoną gęstością mineralną kości, co prowadzi do zwiększonego ryzyka złamań. Bisfosfoniany to grupa leków, które skutecznie hamują resorpcję kostną, co jest kluczowe w leczeniu osteoporozy. Działają one poprzez wiązanie się z hydroksyapatytem w kościach, co zmniejsza aktywność osteoklastów – komórek odpowiedzialnych za rozkładanie tkanki kostnej. W praktyce, bisfosfoniany, takie jak alendronian czy risedronian, są powszechnie stosowane w profilaktyce i leczeniu osteoporozy, szczególnie u pacjentów po menopauzie oraz u osób z ryzykiem złamań, związanym z długotrwałym stosowaniem steroidów. Standardy kliniczne, zalecane przez organizacje takie jak American College of Physicians, potwierdzają skuteczność tych leków w redukcji ryzyka złamań o 50% lub więcej. Dlatego bisfosfoniany są kluczowym elementem terapii osteoporozy, a ich stosowanie powinno być zgodne z wytycznymi terapeutycznymi, aby zapewnić maksymalne korzyści kliniczne.

Pytanie 39

Oblicz masę manganianu(VII) potasu (nadmanganianu potasu), którą trzeba odważyć, aby przygotować 1,0 L roztworu o stężeniu 0,02 mol/L. MKMnO4 - 158,04 g/mol?

A. 1,5804 g
B. 0,1580 g
C. 0,3160 g
D. 3,1608 g
Kiedy starasz się obliczyć masę manganianu(VII) potasu do roztworu o stężeniu 0,02 mol/L, mogą się pojawić różne błędy. Często zdarza się, że ktoś źle stosuje wzór na masę i przez to ma błędne wyniki. Może być tak, że niektórzy uczniowie źle przeliczają jednostki, co sprawia, że wyniki są za wysokie lub za niskie. Zdarza się też, że nie korzystają z prawidłowej masy molowej, bo nie są pewni, co jest w tym związku chemicznym. Czasem też pomijają konwersję stężenia na masę, co prowadzi do zamieszania. A na dodatek, złe zaokrąglenia mogą wprowadzić większe błędy, a w chemii analitycznej precyzja jest kluczowa. Warto pamiętać, że nie tylko same obliczenia są istotne, ale też to, jak substancje się waży i jakie techniki się stosuje, żeby wszystko było zgodne z normami jakości.

Pytanie 40

Sapo viridis oznacza

A. mydło lecznicze
B. spirytus kamforowy
C. spirytus mydlany
D. mydło potasowe
Sapo viridis, czyli mydło potasowe, to fajny organiczny środek czyszczący, który powstaje z tłuszczów roślinnych i potasu. Ma świetne właściwości emulgujące i można go używać w różnych dziedzinach – od kosmetyków po przemysł. To mydło jest naprawdę doceniane za działanie nawilżające i łagodzące, co sprawia, że idealnie nadaje się do pielęgnacji skóry, zwłaszcza w naturalnych mydłach czy środkach czyszczących. W praktyce wiele standardów, jak ISO 16128 dla naturalnych składników kosmetyków, uważa mydło potasowe za ekologiczne, co dodaje mu wartości na rynku produktów bio. Dzięki świetnej rozpuszczalności w wodzie, mydło potasowe skutecznie usuwa różne zanieczyszczenia, dlatego jest popularnym wyborem do domowych środków czyszczących. Można je znaleźć w produktach do pielęgnacji skóry, w płynach do mycia naczyń, a nawet w naturalnych preparatach czyszczących.