Wyniki egzaminu

Nowy egzamin

Informacje o egzaminie:

Zawód: Technik farmaceutyczny
Kwalifikacja: MED.09 - Sporządzanie i wytwarzanie produktów leczniczych oraz prowadzenie obrotu produktami leczniczymi, wyrobami medycznymi, suplementami diety i środkami spożywczymi specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz innymi produktami dopuszczonymi do obrotu w aptece
Data rozpoczęcia: 19 grudnia 2025 23:15
Data zakończenia: 19 grudnia 2025 23:25

Egzamin zdany!

Wynik: 22/40 punktów (55,0%)

Wymagane minimum: 20 punktów (50%)

Pochwal się swoim wynikiem!

Facebook

X.com

Szczegółowe wyniki:

Pytanie 1

Recepta wydana przez lekarza dyżurnego jest ważna

A. 48 godzin od daty wystawienia

B. tylko w dniu wystawienia

C. 7 dni od daty wystawienia

D. 30 dni od daty wystawienia

W przypadku recept wystawionych przez lekarza pomocy doraźnej, błędne jest twierdzenie, że są one ważne tylko przez 48 godzin. Tak krótki okres ważności mógłby stwarzać poważne problemy dla pacjentów, którzy w nagłych przypadkach często potrzebują więcej czasu na zorganizowanie wizyty w aptece. Odpowiedź, sugerująca, że recepta jest ważna tylko w dniu jej wystawienia, nie uwzględnia praktycznych aspektów zdrowotnych. Pacjenci mogą mieć różne powody, dla których nie mogą natychmiast udać się do apteki, co sprawia, że wyłączenie możliwości wykupu lekarstw w późniejszym terminie jest niewłaściwe. W odniesieniu do 30-dniowego okresu ważności, również nie jest to zgodne z przepisami. Zbyt wydłużony czas ważności recepty może prowadzić do problemów z aktualnością informacji o pacjencie oraz jego stanie zdrowia, co jest kluczowe w kontekście leczenia. W praktyce farmaceutycznej, każdy lek ma określony okres ważności i powinien być wykupywany w odpowiednim czasie, aby zapewnić efektywność terapii i bezpieczeństwo stosowania. Warto zaznaczyć, że właściwe zrozumienie zasad wystawiania recept jest kluczowe dla zapewnienia pacjentom odpowiedniej opieki zdrowotnej oraz skutecznego leczenia. Dlatego też, świadomość długości ważności recept jest niezbędna dla właściwego zarządzania zdrowiem pacjentów.

Pytanie 2

Heparyna oraz jej pochodne, które mają działanie przeciwzakrzepowe, podawane są

A. we wstrzyknięciach oraz na skórę zewnętrznie

B. doodbytniczo oraz we wstrzyknięciach

C. doustnie i doodbytniczo

D. na skórę zewnętrznie i doustnie

Heparyna i jej pochodne są stosowane głównie w postaci iniekcji, zarówno podskórnych, jak i dożylnych, co jest zgodne z ich działaniem farmakologicznym polegającym na szybkim wprowadzeniu do krwiobiegu. Heparyna działa jako antykoagulant, co oznacza, że hamuje proces krzepnięcia krwi, a jej stosowanie jest kluczowe w profilaktyce i leczeniu zakrzepicy oraz zatorowości płucnej. Oprócz tego, heparyna może być stosowana zewnętrznie w postaci żeli lub maści, zwłaszcza w celu łagodzenia objawów stanu zapalnego oraz obrzęków w wyniku urazów. Na przykład, w przypadku pacjentów po operacjach ortopedycznych, heparyna podawana w iniekcjach zmniejsza ryzyko zakrzepicy, co jest zgodne z wytycznymi Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego oraz Amerykańskiego Towarzystwa Hematologicznego. Warto podkreślić, że stosowanie heparyny wymaga monitorowania aktywności krzepnięcia, co czyni tę substancję szczególnie wymagającą w kontekście klinicznym.

Pytanie 3

Oblicz ilość jodu, której należy użyć do sporządzenia 250,0 g Płynu Lugola zgodnie z FP XI.

Iodi solutio aquosa FP XI

 Iodum                           1,0
 Kalii iodidum                   2,0
 Aqua purificata                97,0

A. 0,97 g

B. 2,58 g

C. 1,00 g

D. 2,50 g

Odpowiedź 2,50 g jest prawidłowa, ponieważ obliczenia opierają się na proporcjonalnym przeliczeniu ilości jodu na podstawie receptury. Zgodnie z Farmakopeą Polską (FP XI), do 100 g Płynu Lugola dodaje się 1 g jodu. Aby obliczyć ilość jodu potrzebną do przygotowania 250 g tego płynu, należy zastosować prostą proporcję: jeśli 100 g wymaga 1 g jodu, to 250 g wymaga 2,5 g jodu (1 g/100 g * 250 g = 2,5 g). Zrozumienie tej zasady jest kluczowe w pracy farmaceuty, ponieważ umożliwia dokładne przygotowanie roztworów i zapewnienie odpowiedniej ich skuteczności. Przykład ten pokazuje, jak ważne jest umiejętne stosowanie proporcji w praktyce farmaceutycznej oraz jak istotne jest przestrzeganie standardów, aby zapewnić bezpieczeństwo i skuteczność leków. Prawidłowe obliczenia są również niezbędne w kontekście przygotowywania leków, które muszą być zgodne z przepisami i normami branżowymi, co z kolei wpływa na jakość i efektywność stosowanych substancji czynnych.

Pytanie 4

Jaką formę preparatu paracetamolu najlepiej zastosować u 6-miesięcznego pacjenta, który ma gorączkę i wymioty?

A. czopka

B. tabletki dojelitowej

C. tabletki

D. zawiesiny do użytku wewnętrznego

Podawanie paracetamolu w postaci czopka jest szczególnie korzystne u 6-miesięcznego pacjenta, który zmaga się z gorączką i wymiotami. W takiej sytuacji, doustne formy leku, takie jak tabletki czy zawiesina, mogą być trudne do przyjęcia, ponieważ wymioty mogą prowadzić do ich wydalenia przed wchłonięciem. Czopki są formą stosowaną drogą doodbytniczą, co pozwala na szybsze wchłanianie substancji czynnej do krwiobiegu, nawet jeśli pacjent ma problemy z przyjmowaniem leków doustnie. Zgodnie z wytycznymi dotyczącymi leczenia gorączki u dzieci, czopki mogą być również stosowane, gdy pacjent nie jest w stanie pić płynów. Dodatkowo, czopki mogą być preferowane w przypadku pacjentów, u których występuje ryzyko odwodnienia spowodowanego wymiotami. Stosując paracetamol w tej postaci, można skutecznie obniżyć gorączkę oraz poprawić komfort pacjenta, co jest kluczowe w opiece pediatrycznej.

Pytanie 5

Ile gumy arabskiej należy użyć do przygotowania leku według podanej recepty?

Rp.
Ricini olei                  10,0
Gummi arabici                q.s.
Menthae pip. aquae       ad 100,0
M.f. emulsio
S. 3 x dziennie 1 łyżeczkę

A. 10,0 g

B. 20,0 g

C. 15,0 g

D. 5,0 g

Wybór ilości gumy arabskiej innej niż 5,0 g wynika często z nieporozumienia dotyczącego roli skrótu 'q.s.' w recepturze. W przypadku odpowiedzi takich jak 20,0 g, 10,0 g, czy 15,0 g, można zauważyć błędne zrozumienie proporcji składników. Guma arabska, jako emulgator, ma ściśle określoną rolę w stabilizacji emulsji. Kluczowe jest zrozumienie, że w przypadku emulsji z olejem rycynowym, ilość gumy arabskiej powinna wynosić połowę objętości oleju, co jest zgodne z najlepszymi praktykami w farmacji. Nadużycie gumy arabskiej może prowadzić do niepożądanych efektów, takich jak nadmierna lepkość emulsji, co może wpływać na jej dawkowanie i skuteczność. Dodatkowo, wybierając zbyt dużą ilość gumy, można wprowadzić ryzyko nieodpowiedniego rozpuszczenia lub homogenizacji, co negatywnie wpłynie na końcowy produkt. Należy również zwrócić uwagę na to, że każda substancja czynna w recepturze ma swoje specyfikacje i wymagania, które powinny być ściśle przestrzegane, aby zapewnić bezpieczeństwo i skuteczność leku. Ważne jest więc, aby przed podjęciem decyzji dotyczącej ilości składników, dokładnie zrozumieć ich funkcje oraz relacje między nimi.

Pytanie 6

Jakie substancje klasyfikowane są jako leki neuroleptyczne?

A. chloproprotiksen, klozepina oraz oksazepam

B. promazyna, chlordiazeopoksyd oraz temazepam

C. tioridazyna, flufenazyna i chlorpromazyna

D. diazepam, hydroksyzyna i haloperidol

Analizując błędne odpowiedzi, można zauważyć, że nieprawidłowe leki neuroleptyczne zostały wymienione w odpowiedziach. Chloproprotiksen, klozepina i oksazepam to leki, które mają odmienne mechanizmy działania i wskazania. Chloproprotiksen to lek psychotropowy, ale nie jest neuroleptykiem, a klozepina, chociaż jest stosowana w psychiatrii, jest głównie lekiem stosowanym w leczeniu schizofrenii opornej na leczenie. Oksazepam to z kolei benzodiazepina, która działa uspokajająco, ale nie ma działania typowego dla neuroleptyków, takich jak blokada receptorów dopaminowych. Diazepam i hydroksyzyna również nie są klasycznymi neuroleptykami; diazepam to benzodiazepina, a hydroksyzyna jest lekiem przeciwhistaminowym o działaniu uspokajającym. Warto zauważyć, że typowe błędy myślowe przy wyborze leków polegają na nieodróżnianiu ich mechanizmów działania oraz wskazań klinicznych. Neuroleptyki różnią się od innych grup leków psychotropowych, takich jak leki przeciwlękowe czy nasenne, co może prowadzić do mylnego uznawania ich za zamienniki. Zrozumienie różnic między tymi grupami leków jest kluczowe w praktyce klinicznej i w zapewnieniu pacjentom skutecznej i bezpiecznej terapii zgodnie z aktualnymi standardami medycznymi.

Pytanie 7

Ekstrakty z owoców ostropestu plamistego Sylibum marianum mają korzystny wpływ na działanie

A. układu rozrodczego

B. układu krążenia

C. wątroby

D. nerek

Odpowiedzi dotyczące układu rozrodczego, nerek oraz układu krążenia wynikać mogą z błędnego zrozumienia właściwości biologicznych ostropestu plamistego. Układ rozrodczy nie ma bezpośredniego związku z działaniem sylimaryny, która w głównej mierze oddziałuje na wątrobę. Układ nerkowy również nie jest głównym celem działania ostropestu; chociaż rośliny mogą wspierać funkcje nerek, sylimaryna nie jest znana z właściwości diuretycznych ani nie wpływa na usuwanie toksyn z organizmu tak jak inne zioła. Co więcej, odpowiedzi dotyczące układu krążenia mogłyby sugerować, że ostropest przyczynia się do poprawy funkcji serca lub naczyń krwionośnych, co również jest mylnym wnioskiem. Sylimaryna nie wykazuje znaczącego działania na obniżenie ciśnienia krwi ani na profil lipidowy, co jest kluczowe dla zdrowia układu krążenia. Wniosek, że ostropest plamisty ma szerokie zastosowanie w kontekście ochrony różnych układów, pomija jego specyficzne właściwości prozdrowotne, skupione głównie na wątrobie. Dlatego istotne jest, aby przy podejmowaniu decyzji o suplementacji opierać się na rzetelnych badaniach oraz konsultacjach z profesjonalistami, a nie na niepopartych podstawami biologicznymi założeniach. Dobre praktyki w zakresie zdrowia wymagają zrozumienia specyfiki działania ziół i ich zastosowań medycznych.

Pytanie 8

Aby poprawić niezgodność w leku recepturowym o wskazanym składzie, należy

Rp.
Codeini phosphatis                             0,6
Kalii iodidi                                  10,0
Aquae purificatae                       ad   100,0
M.f.sol.

A. zastosować rozdzielenie składników na dwa leki recepturowe: potasu jodek w postaci roztworu, kodeiny fosforan w postaci proszków dzielonych.

B. zamienić potasu j odek na j od.

C. zamienić wodę na 2% Sol. Methylcellulosi.

D. dołączyć do opakowania leku recepturowego z osadem etykietę "przed użyciem zmieszać".

Odpowiedź wskazująca na zastosowanie rozdzielenia składników na dwa leki recepturowe jest poprawna, ponieważ w przypadku interakcji między jodkiem potasu a fosforanem kodeiny, istnieje ryzyko wytrącenia osadu, co może negatywnie wpłynąć na skuteczność leku oraz jego bezpieczeństwo. Podczas przygotowywania leków recepturowych kluczowe jest unikanie niezgodności chemicznych, które mogą prowadzić do niepożądanych reakcji. W praktyce stosuje się tę metodę, aby zapewnić pacjentowi lepszą jakość terapii, a także zwiększyć stabilność leków. Wydanie jodku potasu w postaci roztworu oraz kodeiny fosforanu w postaci proszków dzielonych jest zgodne z zasadami farmakoterapii, które wskazują na konieczność minimalizacji ryzyka interakcji między składnikami. Tego rodzaju podejście jest nie tylko zgodne z zasadami Dobrej Praktyki Wytwarzania (GMP), ale także zapewnia optymalizację skuteczności terapeutycznej.

Pytanie 9

Do grupy leków nazywanych PRAEPARATIONES BUCCALES zaliczamy

A. zawiesiny przeznaczone do stosowania wewnętrznego

B. preparaty przeznaczone do irygacji

C. tabletki podjęzykowe oraz podpoliczkowe

D. preparaty w postaci płynnej do aplikacji na skórę

Tabletki podjęzykowe i podpoliczkowe są przykładami preparatów buccalnych, które są zaprojektowane do wchłaniania substancji czynnych przez błonę śluzową jamy ustnej. Takie leki mają na celu szybkie działanie, omijając układ pokarmowy oraz wątrobę, co pozwala na bardziej bezpośredni efekt terapeutyczny. Preparaty te są szczególnie użyteczne w przypadku konieczności szybkiego działania, jak w przypadku bólu lub nagłych sytuacji wymagających szybkiej interwencji, np. w przypadku nitrogliceryny stosowanej w leczeniu dusznicy bolesnej. Zgodnie z dobrą praktyką farmaceutyczną, preparaty buccalne powinny być odpowiednio zaprojektowane, aby zapewnić ich stabilność, biodostępność oraz akceptowalny smak, co jest kluczowe dla pacjentów. Zrozumienie tej formy podania leku jest istotne w farmakoterapii, ponieważ umożliwia lepsze dostosowanie leczenia do indywidualnych potrzeb pacjentów, a także zwiększa ich komfort oraz przestrzeganie zaleceń terapeutycznych.

Pytanie 10

W jakim momencie powinno się przyjmować Acidum alendronicum?

A. Wieczorem, bezpośrednio po jedzeniu

B. Rano, przynajmniej pół godziny przed jedzeniem

C. Wieczorem, co najmniej pół godziny przed jedzeniem

D. Rano, bezpośrednio po jedzeniu

Acidum alendronicum, znane również jako alendronian sodu, jest lekiem stosowanym w leczeniu osteoporozy oraz innych schorzeń związanych z utratą masy kostnej. Zgodnie z zaleceniami, najkorzystniej jest przyjmować go rano, co najmniej pół godziny przed posiłkiem. Takie podejście ma kluczowe znaczenie, ponieważ alendronian wymaga odpowiednich warunków do absorpcji w przewodzie pokarmowym. Spożycie pokarmu, a zwłaszcza obecność wapnia, może znacząco obniżyć biodostępność leku, co skutkuje jego mniejszą skutecznością. Dobrą praktyką jest także popicie tabletki szklanką wody, co wspomaga jej przejście przez przełyk i minimalizuje ryzyko podrażnienia błony śluzowej. Użytkownicy powinni również unikać leżenia przez co najmniej 30 minut po zażyciu leku, aby zredukować ryzyko wystąpienia działań niepożądanych, takich jak zapalenie przełyku. Taka strategia maksymalizuje korzyści terapeutyczne i jest zgodna z zaleceniami zawartymi w literaturze medycznej.

Pytanie 11

Który z poniższych leków jest przeciwwskazany do stosowania u dzieci poniżej 12 roku życia?

A. Paracetamol

B. Aspiryna

C. Amoksycylina

D. Ibuprofen

Aspiryna, znana również jako kwas acetylosalicylowy, jest szeroko stosowanym lekiem przeciwbólowym i przeciwzapalnym. Jednak jej stosowanie u dzieci poniżej 12 roku życia jest przeciwwskazane ze względu na ryzyko wystąpienia zespołu Reye'a. Zespół Reye'a to rzadkie, ale poważne schorzenie, które może prowadzić do uszkodzenia wątroby i mózgu. Najczęściej występuje u dzieci, które były leczone aspiryną w trakcie infekcji wirusowych, takich jak grypa czy ospa wietrzna. Dlatego też, w praktyce farmaceutycznej i medycznej, zaleca się unikanie podawania aspiryny dzieciom i stosowanie alternatywnych leków, takich jak paracetamol lub ibuprofen, które są bezpieczniejsze w tej grupie wiekowej. Rozumienie ryzyka związanego z podawaniem aspiryny dzieciom jest kluczowe dla farmaceutów i innych pracowników opieki zdrowotnej, aby zapewnić bezpieczeństwo pacjentów i minimalizować ryzyko powikłań. Wiedza ta jest również istotna w kontekście edukacji pacjentów i ich opiekunów, aby unikać błędów w domowym leczeniu dzieci.

Pytanie 12

Jaki parametr pracy Unguatora^® powinien być ustawiony na urządzeniu podczas produkcji czopków?

A. Ilość wytwarzanych czopków

B. Zakres obrotów

C. Masa składników

D. Ilość masy czopkowej

Wybór innych parametrów, takich jak masa składników czy ilość sporządzanych czopków, nie odnosi się bezpośrednio do kluczowego aspektu technologicznego, jakim jest proces mieszania i emulgacji. Masa składników, chociaż ważna, jest bardziej związana z formułą receptury niż z samym procesem produkcji. Ustalenie masy składników jest konieczne dla określenia proporcji i zapewnienia, że każdy czopek zawiera odpowiednią ilość substancji czynnej, jednak nie wpływa to na dynamikę procesu mieszania w urządzeniu Unguator<sup>®</sup>. Podobnie, określenie ilości sporządzanych czopków wydaje się być istotne, jednak jest to bardziej kwestia planowania produkcji, a nie parametru pracy samego urządzenia. Ilość masy czopkowej odnosi się do końcowego produktu, ale ponownie nie dotyczy mechanizmu działania maszyny. W praktyce, nieodpowiednie skupienie się na tych aspektach może prowadzić do błędów w procesie produkcji, takich jak niewłaściwe połączenie składników, co w konsekwencji wpływa na jakość i efektywność terapeutyczną czopków. Dlatego kluczowe jest zrozumienie, że zdolność do kontrolowania zakresu obrotów wpływa na jakość procesu technologicznego, a nie tylko na jego wyniki końcowe.

Pytanie 13

Czy symbol IW umieszczony na formularzu recepty w sekcji Uprawnienia dodatkowe wskazuje, że pacjent ma status

A. Inwalidy Wojennego

B. Inwalidy Wojskowego

C. Osoby Represjonowanej

D. Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi

Symbol IW na formularzu recepty w polu Uprawnienia dodatkowe wskazuje, że pacjent jest Inwalidą Wojskowym, co jest zgodne z przepisami dotyczącymi osób niepełnosprawnych. Osoby, które uzyskały status inwalidy wojskowego, mogą korzystać z różnych ulg i przywilejów, w tym w zakresie dostępu do leków i rehabilitacji. Zgodnie z ustawą z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, inwalidzi wojskowi mają prawo do szczególnych uprawnień, co ma na celu wsparcie ich w codziennym życiu. Przykładem może być możliwość korzystania z refundacji na leki oraz dostęp do specjalistycznych usług medycznych. Ważne jest, aby farmaceuci i pracownicy ochrony zdrowia znali te uprawnienia, aby mogli właściwie doradzić pacjentom oraz zapewnić im odpowiednią obsługę. Wiedza na temat statusu pacjenta jako inwalidy wojskowego jest istotna w kontekście świadczenia wysokiej jakości usług zdrowotnych.

Pytanie 14

Najwyższą zawartość substancji aktywnych w leku ma forma

A. nalewka

B. ekstrakt suchy

C. ekstrakt płynny

D. macerat

Wyciąg suchy to postać leku, która charakteryzuje się najwyższą zawartością substancji aktywnych, ponieważ powstaje w wyniku usunięcia większości rozpuszczalników z oryginalnego materiału roślinnego. Dzięki temu uzyskuje się skoncentrowany produkt, który zawiera dużą ilość związków czynnych, co czyni go niezwykle efektywnym w terapii. Wyciągi suche są często stosowane w suplementach diety oraz w farmakologii, gdzie precyzyjnie określona dawka substancji czynnej jest kluczowa dla skuteczności leczenia. Na przykład, w fitoterapii wyciągi suche ziołowe są popularne w postaciach kapsułek lub tabletek, co ułatwia ich dawkowanie i zapewnia stabilność składników. Warto zauważyć, że standardy produkcji suplementów diety, takie jak GMP (Good Manufacturing Practices), wskazują na konieczność monitorowania procesu ekstrakcji, aby zapewnić wysoką jakość i skuteczność wyciągów. W związku z tym, wybór wyciągu suchego jako formy leku jest często preferowany w kontekście maksymalizacji skutków terapeutycznych.

Pytanie 15

Jaką metodą najczęściej przyrządza się nalewkę z liści mięty pieprzowej?

A. perkolacji

B. ekstrakcji olejami roślinnymi

C. maceracji

D. ekstrakcji mieszaniną alkoholu i eteru

Perkolacja to taki proces, gdzie przepuszcza się rozpuszczalnik przez zmielony materiał roślinny. Owszem, działa to, ale w przypadku nalewki z mięty pieprzowej to nie jest najpopularniejsza metoda. Potrzebny jest specjalny sprzęt, a to bardziej kojarzy się z produkcją ekstraktów czy olejków eterycznych, gdzie ważna jest szybka ekstrakcja. Ekstrakcja olejami roślinnymi dotyczy głównie tłuszczów, które rozpuszczają niektóre składniki, ale nie są za bardzo używane do nalewek, zwłaszcza z mięty. Mieszanka alkoholu z eterem to też nie jest coś, co zwykle stosuje się w produkcji nalewek, bo eter jest lotny i może być niebezpieczny. Używanie skomplikowanych metod przy prostych rzeczach jak nalewki to nie jest dobry pomysł, bo maceracja jest najłatwiejsza i daje świetny smak bez zbędnych problemów.

Pytanie 16

Na podstawie właściwych dokumentów dotyczących pacjenta, osoba wydająca lek ma prawo samodzielnie wpisać na rewersie recepty

A. nazwisko lekarza

B. nazwisko pacjenta

C. datę wystawienia

D. kod uprawnień pacjenta

W przypadku pozostałych odpowiedzi, czyli nazwiska pacjenta, daty wystawienia oraz nazwiska lekarza, wypisanie ich na rewersie recepty nie jest zgodne z obowiązującymi standardami w obszarze farmacji. Wpisanie nazwiska pacjenta może prowadzić do naruszenia zasad ochrony danych osobowych, co jest szczególnie istotne w kontekście RODO, które wymaga od instytucji medycznych i farmaceutycznych zapewnienia poufności informacji pacjentów. Z kolei data wystawienia recepty, mimo że jest ważnym elementem dokumentacji, nie jest informacją, którą należy umieszczać na rewersie recepty, ponieważ sama recepta powinna już zawierać ten element. Ostatecznie, nazwisko lekarza również jest informacją, która powinna być zawarta na samej recepcie, a nie na jej rewersie. Wpisywanie tych danych na rewersie może prowadzić do dezinformacji oraz wzrostu ryzyka błędów w przepisywaniu leków. Praktyki te mogą zakłócać prawidłowy obieg dokumentów oraz zarządzanie lekami, a także wprowadzać zamieszanie w systemie farmaceutycznym. Ważne jest, aby pracownicy służby zdrowia stosowali się do ustalonych procedur i standardów, aby zapewnić bezpieczeństwo pacjentów i zgodność z przepisami prawa.

Pytanie 17

W terapii hipercholesterolemii, jakie leki powinny być stosowane jako podstawowe?

A. statyny

B. betablokery

C. pochodne tioksantenu

D. pochodne benzodiazepin

Wybór leków do leczenia hipercholesterolemii jest naprawdę istotny, bo może mieć duży wpływ na zapobieganie chorobom sercowo-naczyniowym. Odpowiedzi takie jak pochodne benzodiazepiny, betablokery czy pochodne tioksantenu to kiepski wybór, bo one nie obniżają cholesterolu. Pochodne benzodiazepiny są głównie na zaburzenia lękowe i bezsenność, a ich działanie opiera się na receptorach GABA, co nie ma nic wspólnego z lipidami. Betablokery, jak propranolol czy metoprolol, są dobre na nadciśnienie, ale nie mają dużego wpływu na cholesterol, więc nie powinny być stosowane w leczeniu hipercholesterolemii. Pochodne tioksantenu to z kolei leki przeciwpsychotyczne, które też nie działają na metabolizm lipidów. Kluczowym błędem jest mylenie leków, bo niektóre są do innych wskazań. Pamiętaj, że skuteczne leczenie hipercholesterolemii to przede wszystkim statyny plus zmiany w stylu życia, jak dieta i ruch.

Pytanie 18

Ile etanolu 96% v/v należy użyć do przygotowania leku według poniższej recepty?

Rp.
Resorcini         0,3
Acidi tannici     0,5
Ethanoli 80°     30,0
M.f.sol.
D.S. Zewnętrznie

96 % v/v = 93,84 % m/m
80 % v/v = 73,48 % m/m

A. 22,95 g

B. 37,29 g

C. 23,49 g

D. 38,31 g

Odpowiedź 23,49 g jest poprawna, ponieważ obliczenia opierają się na zasadach przygotowywania roztworów o określonym stężeniu. Aby otrzymać 30 g etanolu 80%, musimy użyć odpowiedniej ilości etanolu 96%, który następnie będzie rozcieńczony. W procesie tym należy uwzględnić różnice w stężeniach, co oznacza, że ilość użytego etanolu 96% będzie wyższa niż masa pożądanego etanolu 80%. Używając wzoru C1V1 = C2V2, gdzie C1 to stężenie etanolu 96%, C2 to stężenie etanolu 80%, a V1 oraz V2 to objętości tych roztworów, obliczamy, że potrzebujemy 23,49 g etanolu 96%. W praktyce, znajomość tych zasad jest kluczowa w farmacji i przygotowywaniu receptur, ponieważ pozwala to na precyzyjne sporządzanie leków o zadanych właściwościach terapeutycznych. Zgodność z normami i procedurami farmaceutycznymi zapewnia bezpieczeństwo i skuteczność finalnych produktów.

Pytanie 19

Na podstawie danych zawartych w FP IV (patrz tabela poniżej) podaj, ile tlenku wapnia należy użyć do sporządzenia 250 g wody wapiennej.

Wg FP IV skład wody wapiennej jest następujący:
Calcium oxydatum	1 cz.
Aqua	100 cz.

A. 5,5 g

B. 2 g

C. 1 g

D. 2,5 g

Wybór jednej z błędnych odpowiedzi wskazuje na powszechne nieporozumienia w zakresie stosunków proporcjonalnych podczas przygotowywania roztworów chemicznych. Odpowiedzi takie jak 5,5 g, 2 g czy 1 g nie uwzględniają prawidłowego rozrachunku, który jest kluczowy w praktycznych zastosowaniach laboratoryjnych. W przypadku odpowiedzi 5,5 g, mylnie przyjęto, że ilość tlenku wapnia jest znacznie większa, co prowadzi do nadmiaru składnika i tym samym do nasycenia roztworu, który nie będzie już zgodny z wymaganymi proporcjami. Odpowiedź 2 g sugeruje z kolei, że ilość tlenku wapnia jest zaniżona, co może skutkować nieefektywnym roztworem, który nie spełnia oczekiwań w kontekście neutralizacji kwasów lub innych zastosowań. Ostatecznie, wybór 1 g jest całkowicie niewłaściwy, gdyż nie pokrywa się z wymaganym stosunkiem, co czyni roztwór praktycznie bezużytecznym. Kluczowym błędem myślowym jest nieuwzględnianie zasady zachowania proporcji, która jest fundamentalną koncepcją w chemii, istotną nie tylko w kontekście wody wapiennej, ale także w każdym innym procesie przygotowywania roztworów chemicznych. Zrozumienie, jak obliczać proporcje składników, jest niezwykle ważne w kontekście laboratoryjnym, aby uniknąć błędów wynikających z nieprawidłowych kalkulacji.

Pytanie 20

Preparaty wykrztuśne powinny być stosowane

A. przede wszystkim w godzinach popołudniowych i wieczornych

B. wcześnie rano oraz późno wieczorem

C. w ciągu całego dnia, aż do godzin popołudniowych

D. tylko w porannych godzinach

Zastanów się nad tym, kiedy najlepiej brać preparaty wykrztuśne, bo to ma spore znaczenie dla ich działania. Jak je weźmiesz rano czy wieczorem, to mogą nie działać tak, jak trzeba, a organizm może potrzebować ich bardziej w innych porach. Rano zwykle jesteśmy mniej aktywni, więc wtedy ich działanie może być mniejsze, a wieczorem, jeśli kaszel się nasila, to może być nie za dobre. Przyjmowanie ich po południu albo wieczorem, kiedy się mniej ruszamy, nie wspiera dobrze odkrztuszania. Nawet niektóre leki mogą powodować senność, więc branie ich wieczorem może być słabym pomysłem. Dobrze, żeby lekarze i farmaceuci mówili pacjentom, jak dawkować te preparaty, żeby były jak najskuteczniejsze. Każdy organizm jest inny i reaguje na leki na różne sposoby, więc ważne jest, żeby mieć indywidualne podejście i obserwować, jak pacjent reaguje. Rekomendacje powinny być na bieżąco dostosowywane do standardów medycznych, żeby pacjenci dostawali skuteczne i bezpieczne leczenie.

Pytanie 21

W terapii choroby wrzodowej żołądka oraz dwunastnicy najczęściej stosuje się inhibitory pompy protonowej. Który z wymienionych leków jest przedstawicielem tej grupy farmaceutyków?

A. Cisaprid

B. Pantoprazol

C. Ranitydyna

D. Sukralfat

Pantoprazol jest lekiem należącym do grupy inhibitorów pompy protonowej (IPP), które są szeroko stosowane w leczeniu choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy oraz w terapii gastroezofagealnej refluksowej (GERD). Działanie tych leków polega na hamowaniu enzymu H+/K+ ATPazy w komórkach okładzinowych żołądka, co prowadzi do zmniejszenia wydzielania kwasu solnego. Dzięki temu redukuje się nieprzyjemne objawy związane z nadkwaśnością, a także sprzyja gojeniu się wrzodów. Pantoprazol jest często stosowany w terapii skojarzonej z antybiotykami w leczeniu zakażeń Helicobacter pylori, co przyczynia się do zwiększenia skuteczności leczenia. Kluczowe jest przestrzeganie zaleceń dotyczących dawkowania i czasu trwania terapii, aby zmaksymalizować efekty terapeutyczne, unikając jednocześnie potencjalnych działań niepożądanych związanych z długotrwałym stosowaniem. W praktyce, pantoprazol jest dostępny w różnych postaciach, co daje możliwość dostosowania leczenia do indywidualnych potrzeb pacjenta.

Pytanie 22

Indometacyna (NLPZ), kluczowy środek przeciwzapalny stosowany w przewlekłej postaci gośćca, dnie moczanowej oraz chorobach kolagenowych, jest pochodną

A. kwasu antranilowego

B. kwasu indolilooctowego

C. kwasu salicylowego

D. p-aminofenolu

Kwas salicylowy, będący głównym składnikiem aspiryny, to NLPZ, który działa poprzez blokowanie COX-1 i COX-2, ale nie jest bezpośrednio związany z indometacyną. Użytkownicy mogą być skłonni pomylić te dwa leki ze względu na ich wspólną funkcję przeciwzapalną, lecz mechanizmy działania są odmienne. Kwas antranilowy, na przykład, jest prekursorem szeregu innych związków, jednak nie jest bezpośrednio stosowany w leczeniu zapaleń stawów ani dny moczanowej. Z kolei p-aminofenol to struktura chemiczna, która jest źródłem paracetamolu, a jego działanie przeciwbólowe i przeciwgorączkowe różni się od efektów terapeutycznych indometacyny. Właściwe zrozumienie różnic między tymi związkami jest kluczowe dla skutecznego leczenia i wyboru odpowiedniego leku. Często występuje mylna interpretacja, że wszystkie NLPZ mają identyczne zastosowanie i mechanizmy, co prowadzi do nieodpowiednich wyborów terapeutycznych. W rzeczywistości, każdy z tych leków ma swoje unikalne właściwości farmakologiczne, co sprawia, że wskazania i przeciwwskazania do ich stosowania są różne. Dlatego istotne jest, aby przy wyborze terapii opierać się na solidnych podstawach teoretycznych oraz aktualnych standardach medycznych.

Pytanie 23

Gdzie można znaleźć najwyższe stężenie alkoholu etylowego?

A. w jodynie

B. w syropie prawoślazowym

C. w wyciągu suchym standaryzowanym z liścia pokrzyku

D. w nalewce standaryzowanej z liścia pokrzyku

Jodyna, znana również jako roztwór jodu w alkoholu, zawiera wysokie stężenie alkoholu etylowego, zazwyczaj w przedziale 47-50%. Jest stosowana w medycynie jako środek antyseptyczny i dezynfekujący, co czyni ją cennym narzędziem w profilaktyce i terapii różnych infekcji. Wysokie stężenie alkoholu etylowego w jodynie sprawia, że skutecznie eliminują bakterie, wirusy oraz grzyby. Jodyna jest powszechnie wykorzystywana w praktykach medycznych, w tym w chirurgii do dezynfekcji skóry przed operacjami. Znajomość stężenia alkoholu w różnych preparatach jest kluczowa w kontekście ich bezpiecznego i skutecznego stosowania, co podkreślają wytyczne dotyczące stosowania środków antyseptycznych. Ponadto, systematyczne badania i analizy stężenia aktywnych substancji w produktach farmaceutycznych są zgodne z normami jakości, co zapewnia pacjentom optymalne efekty terapeutyczne.

Pytanie 24

Celem połączenia protaminy z insuliną w preparatach insuliny izofanowej jest

A. zmiana kierunku oddziaływania leku

B. całkowite wyeliminowanie działań ubocznych

C. przedłużenie efektu działania leku

D. skrócenie okresu działania leku

Połączenie protaminy z insuliną w preparatach insuliny izofanowej ma kluczowe znaczenie dla przedłużenia czasu działania leku. Protaminy są białkami, które wiążą insulinę, co prowadzi do powolnego uwalniania hormonu do krwiobiegu. Dzięki temu pacjenci mogą cieszyć się bardziej stabilnym poziomem glukozy we krwi przez dłuższy czas, co minimalizuje wahania poziomu cukru i poprawia kontrolę glikemii. Przykładowo, insulina izofanowa (NPH) jest stosowana w terapii cukrzycy, aby zapewnić długoterminowe działanie, podczas gdy insulina szybkodziałająca jest używana do kontrolowania poziomu cukru po posiłkach. Takie połączenie umożliwia pacjentom z cukrzycą lepsze zarządzanie chorobą i poprawia jakość ich życia, zgodnie z wytycznymi American Diabetes Association, które podkreślają znaczenie indywidualizacji terapii insulinowej. Ponadto, przedłużone działanie insuliny izofanowej pozwala na zmniejszenie liczby wstrzyknięć, co jest korzystne dla pacjentów i zwiększa ich zgodność z terapią.

Pytanie 25

Które z poniższych zjawisk dotyczy wyłącznie częstotliwości podawania leku?

A. Synergizm

B. Antagonizm kompetycyjny

C. Tachyfilaksja

D. Efekt pierwszego przejścia

Tachyfilaksja to zjawisko, które polega na szybkim, często po kilku dawkach, zmniejszeniu skuteczności leku. To zjawisko jest ściśle związane z częstością przyjmowania leku, ponieważ powtarzanie dawki w krótkim odstępie czasu prowadzi do szybszego wystąpienia tachyfilaksji. Przykładami mogą być leki stosowane w terapii chorób układu krążenia, takie jak nitrogliceryna, gdzie stosowanie leku w krótkich odstępach czasu powoduje, że pacjent wymaga zwiększonych dawek, aby uzyskać ten sam efekt terapeutyczny. Zjawisko to jest istotne w praktycznej farmakoterapii, ponieważ wymaga od lekarzy ciągłego monitorowania pacjentów oraz dostosowywania dawkowania, aby uniknąć zmniejszenia skuteczności leczenia. Warto także zauważyć, że tachyfilaksja nie jest tym samym co tolerancja, ponieważ odnosi się do szybkiego spadku reakcji na lek w krótkim czasie, a nie do długoterminowego przystosowania organizmu. Rozumienie tachyfilaksji jest kluczowe w kontekście optymalizacji terapii i zapewnienia skutecznego leczenia.

Pytanie 26

Jak długo producent powinien przechowywać próbkę archiwalną leku?

A. Przez czas jednego roku po ustalonym terminie ważności, nie krócej niż 3 lata

B. Do momentu dopuszczenia leku do obrotu

C. Do zakończenia okresu ważności

D. Przynajmniej pięć lat po upływie okresu ważności leku

Przechowywanie próbek archiwalnych produktów leczniczych to naprawdę ważna sprawa, bo to wpływa na ich jakość i bezpieczeństwo. Z tego co wiem, przepisy wymagają, żeby producenci trzymali takie próbki przez rok po wygaśnięciu terminu ważności, ale minimum trzy lata. Dzięki temu można przeprowadzić potrzebne badania, gdyby coś poszło nie tak po wprowadzeniu produktu na rynek. Na przykład, jeśli pojawi się problem po wprowadzeniu do obrotu, te archiwalne próbki można zbadać, żeby dowiedzieć się, co się wydarzyło. A standardy takie jak GMP mówią, że trzeba przestrzegać tych zasad, żeby dobrze zarządzać jakością produktów. Poza tym, trzymanie próbek w odpowiednich warunkach pozwala na ich stabilność, co jest super ważne przy późniejszych analizach. Dlatego przestrzeganie tych wymogów jest kluczowe dla zdrowia publicznego i odpowiedzialności producentów.

Pytanie 27

Jakie badanie przeprowadza się za pomocą aparatu koszyczkowego?

A. uwalniania substancji czynnej z systemów transdermalnych

B. czasu całkowitej deformacji czopków lipofilowych

C. uwalniania substancji czynnej ze stałych postaci leku

D. odporności granulatów i granulek na ścieranie

Wybór odpowiedzi dotyczącej uwalniania substancji czynnej z systemów transdermalnych jest nieadekwatny, ponieważ aparaty koszyczkowe są przeznaczone przede wszystkim do oceniania modeli uwalniania substancji czynnych ze stałych postaci leku, takich jak tabletki czy granulaty. Badania nad systemami transdermalnymi wymagają innych metod, takich jak przenikanie przez skórę, co nie jest związane z funkcją aparatu koszyczkowego. Kolejna niepoprawna odpowiedź, dotycząca czasu całkowitej deformacji czopków lipofilowych, również wskazuje na niezrozumienie zastosowania tego aparatu. Deformacja czopków nie jest procesem, który mierzy się przy użyciu aparatu koszyczkowego, ponieważ jego główną funkcją jest analiza uwalniania substancji czynnej, a nie mechaniczne właściwości formy leku. Ostatnia odpowiedź na temat odporności granulatów na ścieranie jest myląca; choć odporność na ścieranie jest istotną cechą granulatów, to nie jest to proces badany za pomocą aparatu koszyczkowego, który koncentruje się na procesie uwalniania substancji czynnej. W praktyce, badania dotyczące odporności na ścieranie przeprowadza się przy użyciu odmiennych metod, takich jak testy na ściskanie czy badania stabilności mechanicznej. Warto zauważyć, że typowe błędy myślowe prowadzące do takich niepoprawnych wniosków często wynikają z nieporozumień dotyczących podstawowych zasad farmakokinetyki oraz różnic w metodach badawczych stosowanych w ocenie formulacji farmaceutycznych.

Pytanie 28

Jaką formą substancji jest maść kamforowa?

A. maść roztwór

B. maść - emulsja

C. maść - wielofazowa

D. maść - zawiesina

Maść kamforowa jest klasyfikowana jako maść roztwór, co oznacza, że substancja czynna, w tym przypadku kamfora, jest rozpuszczona w odpowiednim nośniku, najczęściej w oleju lub innym składniku bazowym. Tego typu preparaty charakteryzują się jednorodnością oraz możliwością łatwego aplikowania na skórę. Maści roztwory są szczególnie preferowane w przypadku substancji o wysokiej rozpuszczalności w tłuszczach, takich jak kamfora, co pozwala na skuteczniejsze wchłanianie przez skórę. Maść kamforowa stosowana jest w medycynie ludowej jako środek przeciwbólowy, łagodzący objawy przeziębienia, a także w kosmetykach. Dobrą praktyką przy stosowaniu maści kamforowej jest unikanie aplikacji na uszkodzoną skórę oraz stosowanie jej w odpowiednich stężeniach, aby zminimalizować ryzyko podrażnień. Warto zwrócić uwagę, że zgodnie z normami dotyczącymi przygotowywania maści, powinny one być jednorodne oraz stabilne, co jest kluczowe dla ich skuteczności oraz bezpieczeństwa stosowania.

Pytanie 29

Przed przekazaniem do utylizacji, Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny lub jego upoważniony przedstawiciel jest zobowiązany do oplombowania i opieczętowania opakowania zbiorczego, które zawiera przeterminowane leki zawierające

A. metamizol

B. fenobarbital

C. amlodypinę

D. teofilinę

Fenobarbital jest substancją czynną należącą do grupy barbituranów, która jest stosowana głównie jako środek uspokajający i przeciwdrgawkowy. W Polsce, zgodnie z przepisami prawa farmaceutycznego, wszystkie leki zawierające fenobarbital są klasyfikowane jako substancje kontrolowane, co oznacza, że ich utylizacja musi odbywać się zgodnie z rygorystycznymi standardami. Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny lub jego przedstawiciel ma obowiązek skontrolować i zabezpieczyć przeterminowane leki, w tym fenobarbital, przed ich oddaniem do utylizacji. Oplombowanie i opieczętowanie opakowania zbiorczego gwarantuje, że substancje te nie będą nielegalnie wykorzystywane lub wydobywane z opakowania. Praktyczne zastosowanie tej procedury jest kluczowe w kontekście ochrony zdrowia publicznego i bezpieczeństwa. Złamanie tych zasad może prowadzić do poważnych konsekwencji, zarówno prawnych, jak i zdrowotnych, dlatego tak ważne jest przestrzeganie obowiązujących regulacji.

Pytanie 30

Czy lekarz, który wystawia receptę dla siebie, ma możliwość umieszczenia w sekcji przeznaczonej na dane pacjenta adnotacji?

A. pro familia

B. pro auctore

C. ne repetalur

D. per se

Pozostałe odpowiedzi są nieprawidłowe, ponieważ nie odpowiadają na pytanie dotyczące sytuacji, w której lekarz wystawia sobie receptę. Odpowiedź 'per se' oznacza 'z samej natury rzeczy', co nie odnosi się do kontekstu recept. W przypadku recepty nie ma zastosowania w omawianym przypadku, ponieważ lekarz nie leczy siebie na zasadzie naturalnej, ale przez formalne wystawienie recepty. Odpowiedź 'pro familia' sugeruje, że lekarz wystawia receptę dla członka rodziny, co jest innym przypadkiem i nie dotyczy sytuacji, w której lekarz wystawia receptę dla siebie. Z kolei 'ne repetalur' oznacza 'aby nie powtarzać', co nie odnosi się do kwestii wystawiania recept przez lekarza dla siebie, a bardziej do unikania powtarzania działań w kontekście medycznym. Typowym błędem myślowym prowadzącym do wyboru nieprawidłowej odpowiedzi może być skupienie się na ogólnych zasadach wystawiania recept bez uwzględnienia specyficznych regulacji dotyczących samoleczenia przez lekarzy. Ważne jest, aby zrozumieć kontekst i zawirowania prawne związane z etyką zawodową oraz obowiązującymi normami w obszarze medycyny, co może znacząco wpłynąć na interpretację takich zagadnień.

Pytanie 31

Jakie jest stężenie etakrydyny mleczanu w przygotowanym leku recepturowym zgodnie z przedstawioną receptą?

Rp.
Ethacridini lactatis                0,1
Ethanoli 96% v/v
Aquae                        aa ad 200,0
M. f. sol.

A. 0,5%

B. 0,1%o

C. 0,2%

D. 0,8%

Stężenie etakrydyny mleczanu w leku recepturowym wynoszące 0,5% jest prawidłowe, ponieważ zgodnie z receptą 0,1 g substancji aktywnej rozpuszcza się w 200 ml roztworu. Obliczenia wskazują, że: 0,1 g / 200 ml * 100% = 0,05%. Aby uzyskać 0,5% stężenie, wymagana byłaby większa ilość etakrydyny mleczanu w roztworze. W praktyce, stężenie to jest istotne w kontekście skuteczności terapeutycznej leku oraz bezpieczeństwa jego stosowania. Właściwe dawkowanie i przygotowanie leków recepturowych są zgodne z wytycznymi farmakopealnymi, które precyzują dopuszczalne stężenia substancji czynnych. Prawidłowe przygotowanie leku ma kluczowe znaczenie w farmacji, gdzie nawet niewielkie odchylenia od norm mogą prowadzić do nieefektywności lub działań niepożądanych. Zrozumienie tych zasad pozwala farmaceutom i lekarzom na skuteczne i bezpieczne stosowanie leków w terapii pacjentów.

Pytanie 32

Jakie jest poprawne dopasowanie znaczeń między językiem łacińskim a polskim?

A. divide in partes aequales - podziel na części

B. misce da signaturam - zmieszaj, oznacz

C. ad scatulam - do butelki z ciemnego szkła

D. ad usum extemum - do użytku wewnętrznego

Odpowiedź "misce da signaturam" oznacza "zmieszaj, oznacz" i jest poprawna w kontekście farmaceutycznym oraz laboratoryjnym. W praktyce, termin ten odnosi się do procesu przygotowania leku, gdzie składniki muszą być dokładnie wymieszane, a następnie oznaczone, aby zapewnić ich poprawne zastosowanie. W standardach farmaceutycznych, takich jak Farmakopea, istotne jest, aby każdy preparat był odpowiednio opisany oraz oznaczony w celu identyfikacji oraz zapewnienia bezpieczeństwa pacjentów. Przykładem może być przygotowywanie leków recepturowych, gdzie farmaceuta powinien postępować zgodnie z instrukcjami lekarza, stosując się do zasad Dobrej Praktyki Wytwarzania (GMP), co zapewnia wysoką jakość i bezpieczeństwo produktów. Zrozumienie terminologii łacińskiej jest kluczowe dla profesjonalistów w dziedzinie farmacji i medycyny, dlatego dobrze jest znać nie tylko tłumaczenie, ale także kontekst stosowania tych zwrotów.

Pytanie 33

Oblicz procentowy udział substancji czynnej w próbce roślinnej, gdy w odważce 0,5000 g wykryto 2,5 mg tej substancji.

A. 0,15%

B. 0,25%

C. 0,05%

D. 0,50%

W przypadku błędnych odpowiedzi, jak 0,05%, 0,15% i 0,25%, możemy zauważyć, że wynik obliczeń bazujących na niewłaściwych założeniach prowadzi do znacznych rozbieżności. Często przyczyną takich pomyłek jest nieprawidłowe przeliczenie jednostek. Na przykład, niektórzy mogą nie dostrzegać, że 0,5000 g to równowartość 500 mg, a nie 0,05 g. Niezrozumienie konwersji jednostek może prowadzić do błędnego oszacowania liczby całkowitej masy, co w konsekwencji wpływa na obliczenia procentowe. Dodatkowo, przy obliczeniach procentowych może wystąpić błąd w interpretacji samego wzoru; osoby odpowiadające mogą nieprawidłowo zrozumieć, że do obliczenia procentu należy podzielić masę substancji czynnej przez masę całkowitą, a następnie pomnożyć przez 100. Konsekwencje takich błędnych interpretacji są poważne, zwłaszcza w kontekście przemysłu farmaceutycznego, gdzie precyzyjne dawkowanie jest kluczowe. Odpowiednio przeprowadzone obliczenia są zgodne z zasadami analizy jakości, które są fundamentalne dla zapewnienia, że produkty końcowe spełniają wymagania dotyczące bezpieczeństwa i efektywności. Dlatego tak ważne jest staranne przetwarzanie danych oraz rozumienie zastosowań matematycznych w analizach chemicznych.

Pytanie 34

Spirytus salicylowy to 2% etanolowo-wodny roztwór kwasu salicylowego. Oblicz koncentrację kwasu salicylowego w leku przygotowanym na podstawie zamieszczonej recepty.

Rp.
Resorcini
Mentholi                  aa 0,3
Spir. salicylati            20,0
Spir. vini               ad 50,0
M.f. sol.
D.S. Zewnętrznie.

A. 0,8%

B. 0,6%

C. 0,4%

D. 0,2%

Wybór innej odpowiedzi sugeruje, że mogłeś nie do końca zrozumieć, jak obliczać stężenie roztworu. Ważne jest, żeby pamiętać, że 2% roztwór oznacza, że w 100 g roztworu jest 2 g substancji czynnej. Jeśli w spirytusie kwasu salicylowego błędnie obliczysz proporcje, to łatwo dojdzie do złych wyników. Na przykład, jeśli ktoś policzył, że w 20 g spirytusu jest więcej niż 0,4 g kwasu, to znaczy, że nie zrozumiał, jak to działa. Dodatkowo, zapomnienie o całkowitej masie leku (w tym wypadku 50 g) może prowadzić do mylnych wniosków odnośnie stężenia. Czasami ludzie mylą masę roztworu z masą substancji aktywnych, co powoduje błędy w obliczeniach. W farmacji to jest bardzo ważne, bo precyzyjne dawkowanie jest kluczowe dla uzyskania odpowiednich efektów terapii. Dobrze jest naprawdę zrozumieć te zasady, bo to jest fundament pracy farmaceuty i podkreśla, jak ważne są dokładne obliczenia oraz przestrzeganie standardów jakości.

Pytanie 35

Wzrost częstości skurczów serca powyżej 100 uderzeń na minutę nazywany jest

A. anafilaksją

B. bradykardią

C. tachyfilaksją

D. tachykardią

Tachykardia to stan, w którym częstość skurczów serca przekracza 100 uderzeń na minutę, co może być spowodowane różnorodnymi czynnikami, takimi jak stres, wysiłek fizyczny, gorączka lub choroby serca. W medycynie tachykardia klasyfikowana jest na podstawie jej etiologii, co pozwala na lepsze zrozumienie i leczenie pacjentów. Przykładowo, w przypadku tachykardii nadkomorowej, pobudzenia serca występuje w górnej części serca, podczas gdy tachykardia komorowa ma źródło w komorach. W praktyce klinicznej, monitorowanie częstości skurczów serca jest kluczowe, szczególnie u pacjentów z chorobami serca, a także w sytuacjach zagrożenia życia. Warto również zauważyć, że w przypadku tachykardii, istotne jest ustalenie jej przyczyny, aby wdrożyć odpowiednie leczenie, które może obejmować farmakoterapię czy interwencje kardiologiczne. Standardy postępowania zalecają stosowanie skali oceny tachykardii oraz odpowiednich protokołów diagnostycznych, takich jak EKG, aby dokładnie ocenić stan pacjenta i zastosować właściwą terapię.

Pytanie 36

Jakie działanie wywiera rywaroksaban (Rivaroxabanum, Xareltó) na organizm?

A. czynnika Ha.

B. powstawania aktywnej formy witaminy K.

C. czynnika Xa.

D. agregacji płytek krwi.

Wybór czynnika Ha jako odpowiedzi jest niepoprawny, ponieważ czynnik Ha nie jest bezpośrednio związany z mechanizmem działania rywaroksabanu. Czynnik Ha to tak naprawdę oznaczenie dla czynnika krzepnięcia, który nie ma kluczowego znaczenia w kontekście działania rywaroksabanu. Odpowiedzi, które dotykają agregacji płytek krwi oraz powstawania aktywnej formy witaminy K, również są błędne. Rywaroksaban nie działa poprzez wpływ na agregację płytek, co jest procesem, który jest raczej modulowany przez inne leki, np. inhibitory receptora P2Y12. Ponadto, rywaroksaban nie wpływa na metabolizm witaminy K ani nie blokuje jej aktywnej formy; jego działanie opiera się na bezpośrednim hamowaniu czynnika Xa, co jest zupełnie innym mechanizmem niż blokowanie procesów związanych z witaminą K. Typowym błędem jest mylenie mechanizmów działania różnych klas leków przeciwzakrzepowych. Warto zauważyć, że zrozumienie tych różnic jest kluczowe w celu właściwego wyboru terapii oraz uniknięcia powikłań związanych z niewłaściwym stosowaniem leków. W praktyce klinicznej, znajomość mechanizmów działania leków jest fundamentalna dla efektywnej opieki nad pacjentami oraz zarządzania ich terapią.

Pytanie 37

Synergizm addycyjny można zauważyć po równoczesnym podaniu

A. ibuprofenu i paracetamolu

B. atropiny i adrenaliny

C. L-DOPA oraz chloropromazyny

D. adrenaliny oraz propranololu

Ibuprofen i paracetamol to przykłady leków, które działają synergistycznie, co oznacza, że ich wspólne podanie może prowadzić do lepszego efektu terapeutycznego niż stosowanie każdego z nich osobno. Ibuprofen jest niesteroidowym lekiem przeciwzapalnym (NLPZ), który działa przez hamowanie enzymów cyklooksygenazy (COX), co zmniejsza produkcję prostaglandyn odpowiedzialnych za ból i stan zapalny. Paracetamol natomiast działa głównie w ośrodkowym układzie nerwowym, gdzie blokuje syntazę prostaglandyn, co wpływa na regulację odczuwania bólu. Połączenie tych dwóch leków pozwala na osiągnięcie silniejszego działania przeciwbólowego oraz przeciwgorączkowego, co jest szczególnie przydatne w leczeniu bólu o różnym podłożu, jak np. bóle głowy, bóle mięśni czy gorączka. W praktyce klinicznej, takie podejście jest często stosowane w celu zwiększenia efektywności terapii bólu, minimalizując jednocześnie ryzyko działań niepożądanych związanych z wyższymi dawkami jednego z leków. Zgodnie z wytycznymi wielu organizacji medycznych, łączenie tych leków jest bezpieczne i skuteczne, co czyni je popularnym wyborem w terapii.

Pytanie 38

Pacjent w każdej aptece zapłaci tę samą cenę za lek

Fragment Wykazu refundowanych leków

L.p.	Substancja czynna	Nazwa, postać i dawka leku	Zawartość opakowania	Kod EAN lub inny kod odpowiadający kodowi EAN
1.	Acarbosum	Glucobay 100, tabl., 100 mg	30 szt. (2 blist. po 15 szt.)	5909990285518
2.	Acarbosum	Glucobay 50, tabl., 50 mg	30 szt. (2 blist. po 15 szt.)	5909990285419
3.	Acarbosum	Glucobay 50, tabl., 50 mg	90 szt. (6 blist. po 15 szt.)	5909990335541
4.	Acenocoumarolum	Acenocumarol WZF, tabl., 4 mg	60 szt.	5909990055715
5.	Aciclovirum	Hascovir, tabl., 800 mg	30 szt.	5909990835782
6.	Aciclovirum	Hascovir, tabl., 200 mg	30 szt. (2 blist. po 15 szt.)	5909991049515
7.	Aciclovirum	Hascovir, tabl., 400 mg	30 szt. (2 blist. po 15 szt.)	5909991052218
8.	Aciclovirum	Heviran, tabl. powl., 200 mg	30 szt. (3 blist. po 10 szt.)	5909990840014
9.	Aciclovirum	Heviran, tabl. powl., 400 mg	30 szt. (3 blist. po 10 szt.)	5909990840113
10.	Aciclovirum	Heviran, tabl. powl., 800 mg	30 szt. (3 blist. po 10 szt.)	5909990840229
11.	Aciclovirum	Viru-POS, maść do oczu, 30 mg/g	4,5 g	5909990053049

A. Glucobay 100 mg opakowanie po 90 tabletek.

B. Hascovir pro, krem opakowanie 5 g.

C. Acenocumarol WZF 1 mg opakowanie po 60 tabletek.

D. Heviran 800 mg opakowanie po 30 tabletek powlekanych.

Heviran 800 mg w opakowaniu po 30 tabletek to rzeczywiście dobra odpowiedź, bo jest na liście leków refundowanych. W polskim systemie zdrowia leki, które są refundowane, mają ustalone ceny, co znaczy, że pacjent za ten lek zapłaci tyle samo w każdej aptece. To jest ważne, bo wszyscy pacjenci powinni mieć równy dostęp do tych leków, bez względu na to, w jakiej aptece są. Refundacja jest też kluczowa przy leczeniu chorób, gdzie leki refundowane są konieczne. Na przykład w przypadku wirusowego zapalenia wątroby, Heviran jest bardzo ważny w terapii, a dzięki stałej cenie pacjenci mogą lepiej planować swoje wydatki na zdrowie. No i warto dodać, że tylko te leki, które przeszły wszystkie wymagane procedury, są na liście refundacyjnej, co potwierdza, że są efektywne i bezpieczne dla pacjentów.

Pytanie 39

Producent leku jest zobowiązany do udostępnienia próbek archiwalnych w celu przeprowadzenia kontroli przez

A. inspektora ds. wytwarzania Głównego Inspektoratu Farmaceutycznego.

B. Głównego Inspektora Sanitarnego.

C. Przewodniczącego Naczelnej Rady Aptekarskiej.

D. ministra odpowiedzialnego za zdrowie.

Wybierając odpowiedzi, takie jak minister właściwy d/s. zdrowia, Główny Inspektor Sanitarny czy Prezes Naczelnej Rady Aptekarskiej, można napotkać na nieporozumienia dotyczące ról i odpowiedzialności w systemie regulacyjnym farmacji. Minister zdrowia ma ogólną odpowiedzialność za politykę zdrowotną kraju, ale nie zajmuje się bezpośrednio inspekcją wytwórni leków. Jego rola jest bardziej związana z wprowadzaniem regulacji i nadzorem nad systemem ochrony zdrowia, a nie z kontrolą jakości wytwarzania farmaceutyków. Podobnie, Główny Inspektor Sanitarny koncentruje się na zagadnieniach zdrowia publicznego, takich jak epidemiologia i higiena, a nie na szczegółowych inspekcjach zakładów produkujących leki. Natomiast Prezes Naczelnej Rady Aptekarskiej odpowiada za regulacje dotyczące aptek i farmaceutów, ale nie ma kompetencji w zakresie inspekcji procesów wytwarzania leków. W rezultacie, wybierając te odpowiedzi, można wpaść w pułapkę błędnego myślenia, które prowadzi do zniekształcenia zakresu odpowiedzialności poszczególnych organów. Właściwe zrozumienie, kto jest odpowiedzialny za konkretne aspekty regulacji w branży farmaceutycznej, jest kluczowe dla zapewnienia zgodności i jakości produktów leczniczych.

Pytanie 40

Maksymalna dawka jednorazowa doustna efedryny chlorowodorku dla dziecka o masie 28 kg wynosi

Nazwa substancji	Droga podania	Dawki, w g lub: mg, mEq, stężenie w %				Działanie i/lub zastosowanie
		zwykle stosowane (zalecane)		maksymalne
		jednorazowa	dobowa	jednorazowa	dobowa
Ephedrini hydrochloridum	domięśniowo	0,025	0,05–0,075			Sympatykomimetyk; rozszerzające oskrzela
	doustnie	25 mg	50 mg–100 mg	50 mg	150 mg	Sympatykomimetyk; rozszerzające oskrzela
	zewnętrznie	krople i maść do nosa 0,5% – 1,0%				Zwężające naczynia krwionośne

A. 0,02 g

B. 0,02 mg

C. 0,06 mg

D. 0,06 g

Wybrane odpowiedzi, takie jak 0,02 mg, 0,06 mg oraz 0,06 g, nie spełniają wymogów dotyczących właściwego dawkowania efedryny chlorowodorku dla dzieci. Dawkowanie leków jest kluczowym aspektem terapii, szczególnie u dzieci, gdzie błędne przeliczenie może prowadzić do niepożądanych efektów. Odpowiedź 0,02 mg jest rażąco niska i może być wynikiem błędnego przeliczenia jednostek miary; przypomnę, że 0,02 mg to zaledwie 20 mikrogramów, co w kontekście leczenia jest nieadekwatne. Ponadto, odpowiedź 0,06 mg również nie uwzględnia wymaganej proporcji, ponieważ dla dziecka o masie 28 kg, maksymalna dawka wynosi dużo więcej. Odpowiedź 0,06 g, co odpowiada 60 mg, to tak naprawdę przedawkowanie, które może prowadzić do poważnych działań niepożądanych, takich jak nadciśnienie czy tachykardia. Kluczowym błędem myślowym, który może prowadzić do tych nieprawidłowych wniosków, jest brak zrozumienia, jak dawkowanie zmienia się w zależności od masy ciała pacjenta oraz nieprawidłowe przeliczanie jednostek. Przy stosowaniu efedryny ważne jest, aby zwracać uwagę na odpowiednie normy i zasady, które regulują dawkowanie w zależności od wagi ciała, co jest niezbędne dla zapewnienia bezpieczeństwa i skuteczności leczenia.

Rozpocznij nowy egzamin

Powrót do strony głównej