Wyniki egzaminu

Nowy egzamin

Informacje o egzaminie:

Zawód: Technik farmaceutyczny
Kwalifikacja: MED.09 - Sporządzanie i wytwarzanie produktów leczniczych oraz prowadzenie obrotu produktami leczniczymi, wyrobami medycznymi, suplementami diety i środkami spożywczymi specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz innymi produktami dopuszczonymi do obrotu w aptece
Data rozpoczęcia: 5 grudnia 2025 22:36
Data zakończenia: 5 grudnia 2025 22:54

Egzamin zdany!

Wynik: 24/40 punktów (60,0%)

Wymagane minimum: 20 punktów (50%)

Pochwal się swoim wynikiem!

Facebook

X.com

Szczegółowe wyniki:

Pytanie 1

Na płytkę chromatograficzną naniesiono próbkę wyciągu z nieznanej substancji roślinnej. Po rozwinięciu chromatogramu oceniono, że droga migracji ekstraktu wyniosła 8 cm, natomiast czoło fazy ruchomej przebyło od linii startu dystans 20 cm. Ustal, na podstawie współczynnika opóźnienia Rf, z której substancji roślinnej przygotowano badany wyciąg.

Nazwa substancji czynnejWspółczynnik opóźnienia Rf
(stosunek drogi migracji substancji chromatografowanej do drogi przebytej przez czoło fazy ruchomej)
Reina0,3
Salicyna0,4
Hiperozyd0,65
Kumaryna0,8

A. Z korzenia rzewienia.

B. Z ziela nostrzyka.

C. Z ziela dziurawca.

D. Z kory wierzby.

Poprawna odpowiedź wskazuje, że wyciąg został przygotowany z kory wierzby, co jest zgodne z obliczonym współczynnikiem Rf wynoszącym 0,4. wg dostępnej tabeli substancji roślinnych, salicylina, znajdująca się w korze wierzby, jest znana ze swoich właściwości przeciwbólowych i przeciwzapalnych. W praktyce, to potwierdzenie, że kora wierzby zawiera składniki aktywne, które mogą być wykorzystywane w medycynie naturalnej, a także w preparatach farmaceutycznych. Salicylina działa jako prolek, który w organizmie przekształca się w kwas salicylowy, znany z działania przeciwzapalnego. Obliczenie współczynnika Rf jest kluczowym elementem analizy chromatograficznej, który pozwala na identyfikację substancji na podstawie ich zachowania w danej fazie ruchomej. Takie metody są stosowane w laboratoriach analitycznych do oceny składu chemicznego roślin oraz do badania ich potencjalnych zastosowań terapeutycznych.

Pytanie 2

Czas ważności recepty na antybiotyki w formie preparatów do stosowania wewnętrznego oraz parenteralnego, liczony od daty jej wystawienia, nie może być dłuższy niż

A. 120 dni

B. 30 dni

C. 90 dni

D. 7 dni

Odpowiedź 7 dni jest prawidłowa, ponieważ zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa farmaceutycznego w Polsce, recepty na antybiotyki w postaci preparatów do stosowania wewnętrznego i parenteralnego muszą być zrealizowane w terminie nieprzekraczającym 7 dni od daty ich wystawienia. Jest to istotne z perspektywy skuteczności terapeutycznej oraz bezpieczeństwa pacjentów. Antybiotyki, ze względu na ryzyko rozwoju oporności, powinny być stosowane w ściśle określonym czasie, co ogranicza potencjalne zagrożenia związane z ich stosowaniem. Na przykład, jeżeli pacjent otrzymuje lekarstwo na zakażenie bakteryjne, jego szybka realizacja jest kluczowa dla uzyskania pozytywnego efektu terapeutycznego i zapobiegania powikłaniom. W praktyce aptecznej oznacza to, że farmaceuci i lekarze muszą ścisłe przestrzegać tych regulacji, co stanowi część odpowiedzialnej i profesjonalnej praktyki medycznej oraz farmaceutycznej.

Pytanie 3

Który z wymienionych olejów posiada najsilniejsze właściwości przeczyszczające?

A. Lini oleum

B. Ricini oleum

C. Jecoris aselli oleum

D. Rapae oleum

Ricini oleum, czyli olej rycynowy, jest znanym środkiem przeczyszczającym, który działa poprzez stymulację motoryki jelit. Substancje czynne zawarte w oleju rycynowym, głównie rycynoleinian, działają drażniąco na błonę śluzową jelit, co prowadzi do zwiększenia perystaltyki i przyspieszenia wydalania treści pokarmowej. W praktyce, olej rycynowy może być stosowany w leczeniu zaparć lub jako środek przeczyszczający przed zabiegami chirurgicznymi. Warto jednak pamiętać, że należy go stosować z ostrożnością, ponieważ nadmierne dawkowanie może prowadzić do skurczów jelit oraz odwodnienia. Standardowe dawkowanie to zazwyczaj 15-30 ml oleju rycynowego, a jego efekty mogą być odczuwalne już po 2-6 godzinach od spożycia. Dobrym zwyczajem jest także konsultacja z lekarzem przed rozpoczęciem kuracji, aby upewnić się, że nie ma przeciwwskazań do stosowania oleju rycynowego w danym przypadku.

Pytanie 4

Mikser recepturowy wykorzystywany jest do przygotowywania

A. emulsji oraz roztworów wodnych

B. maści oraz roztworów wodnych

C. maści i czopków

D. maści oraz proszków

Mikser recepturowy to naprawdę ważne urządzenie w przemyśle farmaceutycznym i kosmetycznym. Używa się go do robienia różnych form leków, takich jak maści i czopki. Maści, to w sumie półstałe preparaty z substancjami czynnymi, które rozpuszczają się w oleju albo wodzie i są nakładane na skórę. Dzięki mikserowi wszystko się łączy tak, jak trzeba, co jest mega ważne, żeby uzyskać stabilną emulsję. Czopki są stałymi lekami, które też muszą być dobrze wymieszane, żeby substancje czynne rozkładały się równomiernie i działały skutecznie. Mikser pomaga w uzyskaniu jednorodnej masy, co jest kluczowe dla ich działania w organizmie. Pamiętaj, że są też standardy jakości, jak Good Manufacturing Practice (GMP), które nakładają wymogi na używanie odpowiednich urządzeń, aby zapewnić bezpieczeństwo i skuteczność produktów. Także, korzystanie z miksera w tych procesach jest nie tylko wskazane, ale wręcz konieczne.

Pytanie 5

Aby poprawić niezgodność w leku recepturowym o wskazanym składzie, należy

Rp.
Codeini phosphatis                             0,6
Kalii iodidi                                  10,0
Aquae purificatae                       ad   100,0
M.f.sol.

A. zamienić wodę na 2% Sol. Methylcellulosi.

B. zamienić potasu j odek na j od.

C. dołączyć do opakowania leku recepturowego z osadem etykietę "przed użyciem zmieszać".

D. zastosować rozdzielenie składników na dwa leki recepturowe: potasu jodek w postaci roztworu, kodeiny fosforan w postaci proszków dzielonych.

Odpowiedź wskazująca na zastosowanie rozdzielenia składników na dwa leki recepturowe jest poprawna, ponieważ w przypadku interakcji między jodkiem potasu a fosforanem kodeiny, istnieje ryzyko wytrącenia osadu, co może negatywnie wpłynąć na skuteczność leku oraz jego bezpieczeństwo. Podczas przygotowywania leków recepturowych kluczowe jest unikanie niezgodności chemicznych, które mogą prowadzić do niepożądanych reakcji. W praktyce stosuje się tę metodę, aby zapewnić pacjentowi lepszą jakość terapii, a także zwiększyć stabilność leków. Wydanie jodku potasu w postaci roztworu oraz kodeiny fosforanu w postaci proszków dzielonych jest zgodne z zasadami farmakoterapii, które wskazują na konieczność minimalizacji ryzyka interakcji między składnikami. Tego rodzaju podejście jest nie tylko zgodne z zasadami Dobrej Praktyki Wytwarzania (GMP), ale także zapewnia optymalizację skuteczności terapeutycznej.

Pytanie 6

W Oficjalnym Wykazie Leków zatwierdzonych na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej można znaleźć informacje dotyczące

A. ceny detalicznej

B. kategorii dostępności

C. grupy ryczałtowej

D. wielkości refundacji

W Urzędowym Wykazie Produktów Leczniczych znajduje się szczegółowa informacja na temat kategorii dostępności. Kategoria dostępności wskazuje, w jaki sposób dany produkt leczniczy może być nabywany przez pacjentów oraz jakie są wymagania dotyczące jego wydawania. W Polsce wyróżniamy kilka kategorii, takich jak produkty dostępne bez recepty, produkty wydawane na receptę oraz te, które są stosowane w ramach programów lekowych. Przykładowo, leki dostępne bez recepty są łatwiej dostępne dla pacjentów, co sprzyja samodzielnemu leczeniu w przypadku drobnych dolegliwości. Zrozumienie kategorii dostępności jest kluczowe dla farmaceutów i pracowników ochrony zdrowia, ponieważ pozwala na prawidłowe doradzenie pacjentowi i zapewnienie mu odpowiedniej dostępności do niezbędnych leków. Dodatkowo, znajomość tych kategorii jest istotna w kontekście przepisów dotyczących refundacji leków oraz zarządzania produktami leczniczymi w aptekach.

Pytanie 7

Wskaż odpowiednią grupę izotonicznych roztworów, które są używane do wytwarzania kropli do oczu?

A. Roztwór azotanu potasu, kwasu borowego, glukozy

B. Roztwór kwasu borowego, chlorku potasu, gliceryny

C. Roztwór chlorku sodu, azotanu srebra, glukozy

D. Roztwór azotanu potasu, kwasu ortofosforowego, chlorku potasu

Wiele składników chemicznych, które pojawiły się w nieprawidłowych odpowiedziach, nie spełnia kryteriów dotyczących roztworów izotonicznych stosowanych w okulistyce. Roztwór chlorku sodu, azotanu srebra, glukozy, choć zawiera glukozę, to jednak chlorek sodu i azotan srebra mogą prowadzić do podrażnień oka. Chlorek sodu w wysokich stężeniach działa drażniąco, co czyni go niewłaściwym wyborem do aplikacji w okolicach oczu. Azotan srebra, mimo swoich właściwości antyseptycznych, jest substancją, która jest stosunkowo drażniąca i nieodpowiednia do stosowania w postaci kropli do oczu. Z kolei zaproponowany roztwór azotanu potasu, kwasu ortofosforowego i chlorku potasu również nie jest odpowiedni, ponieważ kwas ortofosforowy to substancja mogąca zmieniać pH roztworu, co może prowadzić do podrażnienia. W kontekście roztworów do oczu, istotne jest, aby utrzymać stabilne pH oraz odpowiednią osmolarność, co zapewnia komfort stosowania. Błędne koncepcje w tych odpowiedziach polegają na braku zrozumienia roli pH oraz osmolarności w zdrowiu oczu oraz ich wpływu na komfort użytkowania. Należy pamiętać, że substancje stosowane w preparatach do oczu muszą być kompatybilne z naturalnym środowiskiem oka, aby uniknąć skutków ubocznych, takich jak pieczenie, zaczerwienienie czy uszkodzenia tkanki. Dlatego poprawny dobór składników roztworu jest kluczowy dla bezpieczeństwa i skuteczności terapii okularowej.

Pytanie 8

Preparat farmaceutyczny (oficynalny) to specyfik wytworzony

A. zgodnie z przepisem aptecznym

B. na podstawie recepty wystawionej przez lekarza

C. na podstawie zasad określonych w farmakopei

D. na podstawie receptariusza

Wybierając odpowiedzi nieprawidłowe, można napotkać kilka nieporozumień dotyczących procesu sporządzania leków w aptekach. Odpowiedź sugerująca, że lek apteczny jest sporządzany na podstawie recepty lekarskiej, wprowadza w błąd, ponieważ recepta jest dokumentem, który pozwala na przepisanie leku pacjentowi, a nie na jego przygotowanie w aptece. Recepta często odnosi się do leków gotowych, które są produkowane przez przemysł farmaceutyczny, a nie do leków sporządzanych przez farmaceutów według standardów farmakopealnych. Podobnie, odpowiedź, która wskazuje na receptariusz, również jest niewłaściwa. Receptariusz to zbiór przepisów dotyczących składników i metod sporządzania leków, ale nie jest to dokument, który wprost reguluje ich przygotowanie. Wreszcie, odpowiedź wskazująca na przepisy apteczne ukazuje mylne przekonanie, że leki te sporządzane są wyłącznie według wewnętrznych norm apteki. W rzeczywistości, każdy lek apteczny musi być zgodny z wymaganiami farmakopei, które ustanawiają jednolite standardy dla wszystkich aptek. Ostatecznie, kluczowym aspektem dla zrozumienia, dlaczego te odpowiedzi są niepoprawne, jest podkreślenie, że leki apteczne mają na celu nie tylko osobiste podejście do pacjenta, ale także zgodność z międzynarodowymi standardami, które zapewniają ich jakość i bezpieczeństwo.

Pytanie 9

Farmaceuta technik może wzbogacić swoją wiedzę na temat losów leku w organizmie, korzystając z publikacji specjalistycznych z dziedziny

A. receptury leków

B. medycyny naturalnej

C. chemii organicznej

D. farmakokinetyki leków

Farmakokinetyka leków to dziedzina, która bada losy leku w organizmie, obejmując procesy takie jak wchłanianie, dystrybucja, metabolizm i wydalanie substancji czynnych. Zrozumienie farmakokinetyki jest kluczowe dla techników farmaceutycznych, ponieważ pozwala na ocenę, jak szybko i w jakiej ilości lek osiąga swoje miejsce działania oraz jak długo działa w organizmie. Przykładowo, wiedza na temat tzw. „okna terapeutycznego” umożliwia dobór odpowiednich dawek leku w celu zminimalizowania działań niepożądanych. W praktyce technicy farmaceutyczni mogą korzystać z tej wiedzy przy przygotowywaniu leków, co pozwala na lepsze dostosowanie terapii do indywidualnych potrzeb pacjentów oraz unikanie interakcji leków. Dodatkowo, znajomość farmakokinetyki wspiera podejmowanie decyzji dotyczących formulacji leków, co jest zgodne z aktualnymi standardami i dobrymi praktykami w farmacji, w tym z wytycznymi organizacji takich jak FDA czy EMA.

Pytanie 10

Jak należy przechowywać próbkę archiwalną leku?

A. w szklanym opakowaniu z oznaczeniem numeru serii oraz daty ważności

B. w oryginalnym opakowaniu handlowym

C. w dowolnym opakowaniu z informacjami o producencie i numerem serii

D. w białej torbie aptecznej z nadrukowanymi numerem serii i datą ważności

Odpowiedź "w oryginalnym opakowaniu handlowym" jest jak najbardziej trafna. Przechowywanie próbek w tych opakowaniach naprawdę daje najlepszą ochronę przed różnymi czynnikami, które mogą je uszkodzić, jak światło czy wilgoć. No i wiadomo, że oryginalne opakowanie ma wszystkie potrzebne info, jak data ważności czy numer serii, co jest zgodne z dobrymi praktykami wytwarzania. Właściwie, łatwiej też później zidentyfikować lek, co ma spore znaczenie, szczególnie w kontekście bezpieczeństwa i skuteczności leków. Na przykład, jak apteka trzyma próbki do badań, to bez oryginalnego opakowania może być nieco problematycznie, szczególnie jeśli chodzi o przestrzeganie przepisów i jakość leku. A przypominam, że według ESA, próbki najlepiej trzymać w oryginalnych opakowaniach, żeby nic im się nie stało.

Pytanie 11

W jakich monografiach można znaleźć opis Belladonnae folii extractum siccum normatum?

A. Krajowych.

B. Szczegółowych substancji i przetworów roślinnych.

C. Ogólnych form leków.

D. Ogólnych.

Odpowiedź dotycząca monografii 'Szczegółowych substancji i przetworów roślinnych' jest poprawna, ponieważ Belladonnae folii extractum siccum normatum, jako standaryzowany ekstrakt z rośliny, jest szczegółowo opisany w dokumentacji, która koncentruje się na substancjach czynnych oraz ich właściwościach. Monografie te zawierają istotne informacje dotyczące jakości, bezpieczeństwa, a także skuteczności ekstraktów roślinnych. W praktyce, farmaceuci oraz specjaliści ds. zdrowia muszą stosować się do wytycznych zawartych w takich publikacjach, aby zapewnić odpowiednie stosowanie leków roślinnych. Na przykład, informacje o dawkach, metodach przygotowania oraz potencjalnych interakcjach z innymi substancjami czynnymi są kluczowe w kontekście prawidłowego stosowania leków. Dodatkowo, standardy takie jak monografie farmakopealne, które są opracowywane przez międzynarodowe organizacje, stanowią fundament dla zapewnienia wysokiej jakości i skuteczności preparatów roślinnych.

Pytanie 12

Jakie urządzenie pozwala na uzyskanie zarówno stałych, jak i ciekłych form leku?

A. moździerz z pistlem

B. macerator

C. infuzorka

D. perkolator

Infuzorka, perkolator i macerator to urządzenia, które mają swoje specyficzne zastosowania w procesie przygotowywania leków, jednak nie są one uniwersalnymi narzędziami do otrzymywania zarówno stałych, jak i płynnych postaci leku. Infuzorka, choć użyteczna w kontekście podawania płynów, nie jest odpowiednia do przygotowywania substancji stałych. W praktyce, jej zastosowanie ogranicza się do procesów infuzji, co oznacza, że nie spełnia roli mieszania czy rozdrabniania, które są kluczowe w farmacji. Perkolator natomiast jest używany do ekstrakcji substancji czynnych z roślin, a jego działanie opiera się na przepuszczaniu rozpuszczalnika przez materiał roślinny. Chociaż może być użyteczny do przygotowywania nalewek, nie jest przeznaczony do obróbki leków stałych. Macerator z kolei jest przeznaczony do wstępnej obróbki roślin, ułatwiając wydobycie substancji czynnych, zatem jego funkcje również nie obejmują produkcji postaci stałych. Typowym błędem myślowym jest mylenie tych narzędzi z moździerzem, jako że są one skoncentrowane na różnych aspektach procesu farmaceutycznego. Z tego względu, kluczowe jest zrozumienie, jakie dokładnie funkcje spełnia każde z tych urządzeń w kontekście przygotowania leków.

Pytanie 13

Aby przyrządzić lek recepturowy, przygotowano: substancje aktywne, wagę elektroniczną, zlewkę, łyżkę do pobierania składników, moździerz z pistylem, kliszę oraz szklaną butelkę z szeroką szyjką. Wybór tego zestawu sugeruje, że możliwe jest otrzymanie leku w formie

A. zawiesiny do stosowania wewnętrznego lub proszku dzielonego

B. proszku dzielonego lub maści - emulsji

C. zawiesiny do zastosowania zewnętrznego lub emulsji o/w

D. maści - emulsji lub płynnego pudru

Odpowiedź dotycząca zawiesin do użytku zewnętrznego lub emulsji o/w jest poprawna, ponieważ wskazuje na możliwość przygotowania preparatu na bazie składników, które są łatwo rozpuszczalne w wodzie oraz mają właściwości emulgujące. W kontekście farmaceutycznym, zawiesiny stosowane do użytku zewnętrznego są często wykorzystywane w dermatologii do leczenia schorzeń skórnych, takich jak egzema czy łuszczyca. Emulsje o/w (woda w oleju) są preferowane w przypadku, gdy potrzebna jest większa stabilność preparatu oraz ich zastosowanie w postaci kremów lub maści, które są bardziej nawilżające. Przykładowo, emulsje o/w mogą być wykorzystywane w preparatach nawilżających do pielęgnacji skóry, co podkreśla ich rolę w praktycznej farmacji. Dobre praktyki wytwarzania takich leków recepturowych wymagają odpowiedniego doboru składników aktywnych oraz nośników, co zapewnia ich efektywność, bezpieczeństwo i stabilność.

Pytanie 14

Forma leku używana zewnętrznie, która może wywoływać działanie ogólne, to

A. pręciki docewkowe

B. pasta cynkowa

C. czopki doodbytnicze

D. maść siarkowa

Pasta cynkowa, pręciki docewkowe oraz maść siarkowa to postacie leków, które są stosowane lokalnie, co oznacza, że ich działanie ogranicza się do miejsca aplikacji i nie zapewniają efektów ogólnoustrojowych. Pasta cynkowa, na przykład, jest stosowana w dermatologii, gdzie działa zasłaniająco i ściągająco, jednak jej efekty pozostają tylko w obszarze stosowania. Pręciki docewkowe stosowane są w urologii, jednak ich działanie również jest ograniczone do drobnych obszarów anatomicznych i nie wpływają na ogólny stan zdrowia pacjenta. Maść siarkowa, z drugiej strony, jest skuteczna w leczeniu chorób skórnych, takich jak trądzik czy świerzb, ale podobnie jak inne wymienione postacie, działa lokalnie. Typowym błędem w rozumowaniu jest mylenie lokalnego działania leków z ich działaniem ogólnym; wiele osób może pomyśleć, że jakakolwiek forma aplikacji zewnętrznej ma potencjał do działania w szerszym zakresie. Jednakże, aby uzyskać działanie ogólne, substancje czynne muszą być podawane w sposób, który umożliwia ich wchłanianie do układu krążenia, co jest charakterystyczne dla aplikacji doodbytniczej, a nie dla form lokalnych.

Pytanie 15

Która z wymienionych grup odnosi się do tej samej substancji?

A. Kwas borowy, boraks, kwas boranowy

B. Kwas salicylowy, Aspiryna, Polopiryna

C. Metamizol sodowy, Pabialgina, Pyralgina

D. Detreomycyna, chloramfenikol, chloromycetyna

Detreomycyna, chloramfenikol oraz chloromycetyna to leki przeciwbakteryjne, które należą do grupy antybiotyków o działaniu bakteriostatycznym. Ich wspólną cechą jest mechanizm działania polegający na hamowaniu syntezy białek w bakteriach, co czyni je skutecznymi w leczeniu infekcji wywołanych przez różne szczepy bakterii. Detreomycyna, oryginalnie stosowana w terapii zakażeń, jest szczególnie ceniona za swoją efektywność w leczeniu ciężkich infekcji, a chloramfenikol, będący jednym z pierwszych antybiotyków, ma zastosowanie w terapii duru brzusznego oraz zakażeń wywołanych przez bakterie Gram-ujemne. Chloromycetyna z kolei również wykazuje działanie szerokospektralne i znajduje zastosowanie w przypadkach zakażeń opornych na inne antybiotyki. W praktyce klinicznej ważne jest, aby lekarze kierowali się aktualnymi wytycznymi i standardami leczenia, dobierając odpowiedni antybiotyk do konkretnego przypadku, co podkreśla znaczenie znajomości grup leków oraz ich właściwości terapeutycznych.

Pytanie 16

Po ukończeniu 2-letniego stażu zawodowego technik farmaceutyczny ma prawo do samodzielnego wykonania

A. kropli do oczu z siarczanem atropiny

B. rozcieńczenia perhydrolu

C. maści z neomycyną

D. płynu wieloelektrolitowego

Maść z neomycyną to preparat, który technicy farmaceutyczni mogą samodzielnie przygotować po odbyciu 2-letniej praktyki zawodowej, ponieważ jej wytwarzanie wpisuje się w zakres ich kompetencji oraz umiejętności nabytych w trakcie nauki. Neomycyna jest antybiotykiem stosowanym w leczeniu infekcji bakteryjnych, a jej zastosowanie w postaci maści jest powszechne w dermatologii oraz w leczeniu ran. Przygotowując maść, technik farmaceutyczny wykonuje kilka kluczowych czynności, od ważenia surowców, przez ich mieszanie, aż po pakowanie finalnego produktu. Dobrą praktyką wytwarzania leków (GMP) wymaga, aby każdy etap był odpowiednio udokumentowany, co zapewnia jakość i bezpieczeństwo preparatu. Współpraca z farmaceutą w tym procesie jest istotna, ponieważ to farmaceuta odpowiada za zatwierdzenie składu oraz wskazania do stosowania. W kontekście maści z neomycyną, jej zastosowanie w praktyce klinicznej obejmuje leczenie zmian skórnych, co czyni ją istotnym narzędziem w arsenale terapeutycznym. Zrozumienie właściwości składników aktywnych oraz ich interakcji z pacjentem jest kluczowe w pracy technika farmaceutycznego.

Pytanie 17

Podłoże maściowe lipofilowe bezwodne o niskiej zawartości wody, uzyskiwane w procesie destylacji ropy naftowej to

A. wazelina biała

B. smalec wieprzowy

C. euceryna

D. plastibase

Wazelina biała to produkt pochodzenia petroleum, otrzymywany w wyniku destylacji ropy naftowej. Charakteryzuje się niską liczbą wodną oraz brakiem wody, co czyni ją doskonałym podłożem lipofilowym. Jej główną zaletą jest zdolność do tworzenia okluzyjnej warstwy na skórze, co sprzyja zatrzymywaniu wilgoci i ochronie przed czynnikami zewnętrznymi. W medycynie i kosmetyce wazelina biała jest szeroko stosowana jako baza maści oraz kremów, zwłaszcza w preparatach przeznaczonych do ochrony i nawilżania skóry. Jej neutralność chemiczna sprawia, że jest dobrze tolerowana przez skórę, co pozwala na jej wykorzystanie w produktach dla osób z wrażliwą skórą. W kontekście standardów branżowych, wazelina biała spełnia normy jakościowe, co czyni ją niezawodnym składnikiem wielu formuł farmaceutycznych i kosmetycznych. Warto również zauważyć, że jej właściwości fizyczne, takie jak temperatura topnienia, a także lepsze rozpuszczalność w tłuszczach, sprawiają, że jest preferowanym wyborem w produkcji maści.

Pytanie 18

Fenoloftaleina, wykorzystywana jako wskaźnik w alkacymetrii, w roztworze zasadowym zmienia kolor na

A. pomarańczową

B. niebieską

C. malinową

D. żółtą

Odpowiedzi żółta, pomarańczowa oraz niebieska są nieprawidłowe w kontekście fenoloftaleiny jako wskaźnika pH. Fenoloftaleina nie zmienia koloru na żółty w roztworze zasadowym, ponieważ jej zmiana barwy zachodzi w innym zakresie pH. W rzeczywistości, żółta barwa jest charakterystyczna dla wskaźników takich jak bromotymolowy, który zmienia kolor w pH od 6,0 do 7,6. Pomarańczowa barwa również nie jest związana z fenoloftaleiną – wskaźniki w tym zakresie pH, jak na przykład oranż metylowy, również nie mają związku z tym związkiem. Z kolei niebieska barwa jest typowa dla niektórych wskaźników kwasowo-zasadowych, ale nie dla fenoloftaleiny, która w roztworach alkalicznych wyraźnie wskazuje na obecność zasady poprzez intensywny malinowy kolor. Typowy błąd myślowy, który prowadzi do błędnych odpowiedzi, to utożsamianie koloru wskaźnika z innymi wskaźnikami, co może wynikać z braku różnicowania ich właściwości chemicznych. Dlatego ważne jest, by podczas nauki chemii szczegółowo zapoznawać się z właściwościami wskaźników oraz ich zakresami pH, aby uniknąć nieporozumień i błędnych interpretacji wyników analizy.

Pytanie 19

Sylimaryna obecna w owocach ostropestu - Silybi mariani fructus posiada działanie

A. relaksujące

B. zmniejszające ciśnienie tętnicze krwi

C. ochronne dla komórek wątroby

D. wykrztuśne

Sylimaryna, zawarta w owocach ostropestu plamistego, wykazuje silne działanie ochronne na komórki wątroby. Jej mechanizm działania opiera się na wspomaganiu detoksykacji organizmu poprzez zwiększenie produkcji enzymów wątrobowych, które są kluczowe w procesach detoksykacyjnych. Dodatkowo, sylimaryna działa jako przeciwutleniacz, co oznacza, że neutralizuje wolne rodniki, które w przeciwnym razie mogłyby uszkadzać komórki wątroby. To działanie jest szczególnie istotne w kontekście ochrony przed skutkami toksycznych substancji, takich jak alkohol czy leki. W praktyce, sylimaryna jest często wykorzystywana w terapii chorób wątroby, takich jak stłuszczenie wątroby, marskość czy wirusowe zapalenie wątroby. Badania wykazują, że suplementacja sylimaryną może przyczynić się do poprawy funkcji wątroby oraz jakości życia pacjentów, co czyni ją ważnym elementem w praktykach zdrowotnych i dietetycznych.

Pytanie 20

Jakie jest tłumaczenie łacińskiego terminu flos?

A. korzeń.

B. koszyczek.

C. kwiat.

D. kwiatostan.

Termin "flos" w języku łacińskim odnosi się bezpośrednio do pojęcia kwiatu. W kontekście botaniki, kwiat jest kluczowym organem rośliny, odpowiedzialnym za rozmnażanie płciowe, a jego struktura jest złożona i różnorodna w zależności od gatunku. Kwiaty mogą mieć różnorodne kształty, kolory oraz zapachy, co nie tylko przyciąga zapylaczy, ale także odgrywa ważną rolę w ekosystemach. W praktyce, zrozumienie tej terminologii jest niezwykle przydatne w takich dziedzinach jak horticultura, florystyka czy nauki przyrodnicze. Wiedza o kwiatach i ich funkcji jest fundamentalna dla hodowców, którzy wybierają rośliny do uprawy na podstawie ich kwiatów. Przykładowo, różnorodność kwiatów w obrębie jednego gatunku, jak w przypadku róż, może mieć istotny wpływ na ich atrakcyjność w sprzedaży.

Pytanie 21

Wyznacz molowe stężenie roztworu NaOH, jeśli do miareczkowania 25 mL tego roztworu użyto 10 mL roztworu HCl o stężeniu 0,1 mol/L?

A. 0,4 mol/L

B. 2,5 mol/L

C. 0,04 mol/L

D. 0,25 mol/L

Podczas analizy błędnych odpowiedzi, warto zwrócić uwagę na typowe mylne podejścia. Osoby, które wskazały stężenie 0,25 mol/L, mogą myśleć, że obliczając stężenie, wystarczy podzielić objętość HCl przez objętość NaOH, nie uwzględniając równowagi reakcji chemicznej, co prowadzi do niepoprawnych wyników. Z kolei odpowiedź 0,4 mol/L mogła wyniknąć z błędnej interpretacji proporcji molowych między reagentami, co jest kluczowe dla określenia stężenia. Odpowiedzi na poziomie 2,5 mol/L wskazują na zrozumienie tematu na bardzo podstawowym poziomie, gdzie uczestnicy mogą pomylić użycie jednostek miary, nie doceniając znaczenia konwersji objętości i stężenia do wspólnej jednostki, jaką jest mol/L. Prawidłowe podejście do obliczeń chemicznych wymaga zrozumienia, że stężenie molowe to stosunek moli substancji do objętości roztworu, a nie wynik prostych działań arytmetycznych. Właściwe zrozumienie chemicznych zasad obliczeń jest fundamentem w praktyce laboratoryjnej, a także w przemyśle chemicznym, gdzie precyzyjność ma kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa i efektywności produkcji.

Pytanie 22

Indometacyna (NLPZ), kluczowy środek przeciwzapalny stosowany w przewlekłej postaci gośćca, dnie moczanowej oraz chorobach kolagenowych, jest pochodną

A. kwasu salicylowego

B. p-aminofenolu

C. kwasu indolilooctowego

D. kwasu antranilowego

Kwas salicylowy, będący głównym składnikiem aspiryny, to NLPZ, który działa poprzez blokowanie COX-1 i COX-2, ale nie jest bezpośrednio związany z indometacyną. Użytkownicy mogą być skłonni pomylić te dwa leki ze względu na ich wspólną funkcję przeciwzapalną, lecz mechanizmy działania są odmienne. Kwas antranilowy, na przykład, jest prekursorem szeregu innych związków, jednak nie jest bezpośrednio stosowany w leczeniu zapaleń stawów ani dny moczanowej. Z kolei p-aminofenol to struktura chemiczna, która jest źródłem paracetamolu, a jego działanie przeciwbólowe i przeciwgorączkowe różni się od efektów terapeutycznych indometacyny. Właściwe zrozumienie różnic między tymi związkami jest kluczowe dla skutecznego leczenia i wyboru odpowiedniego leku. Często występuje mylna interpretacja, że wszystkie NLPZ mają identyczne zastosowanie i mechanizmy, co prowadzi do nieodpowiednich wyborów terapeutycznych. W rzeczywistości, każdy z tych leków ma swoje unikalne właściwości farmakologiczne, co sprawia, że wskazania i przeciwwskazania do ich stosowania są różne. Dlatego istotne jest, aby przy wyborze terapii opierać się na solidnych podstawach teoretycznych oraz aktualnych standardach medycznych.

Pytanie 23

Wystąpienie suchości w jamie ustnej może być skutkiem stosowania pewnych grup leków?

A. cholinolityków, takich jak siarczan atropiny

B. cholinomimetyków, takich jak karbachol

C. beta-adrenolityków, takich jak propranolol i atenolol

D. alfa1-adrenomimetyków, takich jak ksylometazolina i nafazolina

Odpowiedzi dotyczące beta-adrenolityków i alfa1-adrenomimetyków są niestety niepoprawne. Te leki nie mają bezpośredniego związku z suchością jamy ustnej. Beta-adrenolityki, jak propranolol czy atenolol, działają na receptory beta-adrenergiczne, co wpływa na spowolnienie akcji serca i obniżenie ciśnienia krwi, ale nie mają wpływu na wydzielanie śliny. Ich zastosowanie to głównie leczenie nadciśnienia i stanów lękowych, więc nie wpływają na gruczoły ślinowe w taki sposób, żeby powodować suchość. Z kolei alfa1-adrenomimetyki, jak ksylometazolina i nafazolina, są stosowane przy katarze sennym czy nieżytach nosa, bo zwężają naczynia krwionośne, ale nie mają wpływu na ślinę. Jeśli chodzi o cholinomimetyki, to są to leki, które stymulują receptory cholinergiczne i raczej prowadzą do zwiększenia wydzielania śliny. Wydaje mi się, że to zrozumienie tych różnych klas leków jest mega ważne, żeby nie pomylić się w diagnostyce i terapii pacjentów.

Pytanie 24

Jakie właściwości terapeutyczne umożliwiają stosowanie u osób w podeszłym wieku w terapii wspomagającej choroby sercowo-naczyniowe, w szczególności miażdżycę, dusznicę bolesną oraz nadciśnienie?

A. Tinctura lub Intractum Crateagi

B. Infusum Digitalis

C. Tinctura Valerianae

D. Adonidis vernalis herba

Tinctura lub Intractum Crateagi, znana jako nalewka z głogu, jest szeroko stosowana w medycynie naturalnej ze względu na swoje korzystne działanie na układ sercowo-naczyniowy. Głóg zawiera związki, takie jak flawonoidy i procyjanidyny, które wspierają funkcję serca, poprawiają krążenie krwi oraz wpływają na redukcję ciśnienia krwi. Badania wykazują, że regularne stosowanie głogu może pomóc w leczeniu miażdżycy, dusznicy bolesnej oraz nadciśnienia. W praktyce, preparaty z głogu są często rekomendowane dla osób starszych, które są bardziej narażone na choroby układu krążenia. Warto również zauważyć, że głóg może poprawiać wydolność serca przez jego działanie tonizujące, co jest istotne w terapii pacjentów z przewlekłymi schorzeniami sercowymi. Przy wdrażaniu terapii z użyciem głogu, zaleca się konsultację z lekarzem, aby dostosować dawkowanie i formę preparatu do indywidualnych potrzeb pacjenta, co jest zgodne z dobrymi praktykami w farmakoterapii.

Pytanie 25

Jakie leki są uznawane za pierwszego wyboru w terapii chorób reumatoidalnych?

A. opioidowe środki przeciwbólowe

B. leki zwiotczające mięśnie

C. preparaty do znieczulenia ogólnego

D. niesteroidowe leki przeciwzapalne

Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) stanowią podstawę w leczeniu chorób reumatoidalnych, ponieważ działają poprzez hamowanie enzymów cyklooksygenazy (COX), co prowadzi do zmniejszenia produkcji prostaglandyn. Prostaglandyny są związkami, które odgrywają kluczową rolę w procesach zapalnych i bólowych. W praktyce, NLPZ, takie jak ibuprofen czy diklofenak, są szeroko stosowane w leczeniu chorób takich jak reumatoidalne zapalenie stawów, gdzie ich działanie przeciwbólowe i przeciwzapalne przynosi ulgę pacjentom. Ponadto, stosowanie NLPZ jest zgodne z wytycznymi wielu towarzystw medycznych, które rekomendują je jako leki I-go rzutu w terapii bólów związanych z chorobami reumatoidalnymi. Warto również zauważyć, że podczas stosowania NLPZ należy monitorować pacjentów pod kątem potencjalnych działań niepożądanych, takich jak problemy z układem pokarmowym czy sercowo-naczyniowym. Dodatkowo, zaleca się indywidualizację dawki na podstawie ciężkości choroby oraz reakcji pacjenta na leczenie.

Pytanie 26

Dwie części substancji leczniczej rozpuszczają się w 400 częściach rozpuszczalnika. Na podstawie załączonej tabeli określ rozpuszczalność tej substancji.

Rozpuszczalność substancji, wg FP VIII
Określenie rozpuszczalności	Rozpuszczalność 1 części substancji w x częściach rozpuszczalnika
Bardzo łatwo rozpuszczalny	< 1
Łatwo rozpuszczalny	1-10
Rozpuszczalny	10-30
Dość trudno rozpuszczalny	30-100
Trudno rozpuszczalny	100-1000
Bardzo trudno rozpuszczalny	1000-10 000
Praktycznie nierozpuszczalny	>10 000

A. Łatwo rozpuszczalna.

B. Bardzo łatwo rozpuszczalna.

C. Trudno rozpuszczalna.

D. Dość trudno rozpuszczalna.

Odpowiedź 'Trudno rozpuszczalna' jest poprawna, ponieważ zgodnie z definicją rozpuszczalności substancji, rozpuszczalność określa się na podstawie ilości rozpuszczalnika potrzebnego do rozpuszczenia danej ilości substancji. W tym przypadku, mamy 400 części rozpuszczalnika na 2 części substancji, co daje 200 części rozpuszczalnika na 1 część substancji. Zgodnie z klasyfikacją, substancje, które rozpuszczają się w 100-1000 częściach rozpuszczalnika, są uznawane za 'trudno rozpuszczalne'. Przykładem takiej substancji może być niektóre leki stosowane w farmacji, które wymagają dużej ilości rozpuszczalnika do osiągnięcia odpowiedniej biodostępności. Zrozumienie tej klasyfikacji jest kluczowe w procesie opracowywania i formułowania leków, ponieważ wpływa na ich skuteczność oraz sposób podawania. W praktyce, wiedza na temat rozpuszczalności substancji pozwala farmaceutom i chemikom lepiej projektować formulacje leków, co jest zgodne z dobrymi praktykami branżowymi.

Pytanie 27

Przygotowując syrop prosty, należy po rozpuszczeniu sacharozy w wodzie, doprowadzeniu roztworu do wrzenia oraz uzupełnieniu go gorącą wodą, poddać powstały roztwór

A. zdekantowaniu

B. odwirowaniu

C. przesączeniu

D. przecedzeniu

Wybór metod jak odwirowywanie, przesączanie czy zdekantowanie w przypadku sporządzania syropu prostego nie jest odpowiedni, ponieważ każda z tych technik ma swoje specyficzne zastosowania, które nie odpowiadają celom tego procesu. Odwirowywanie polega na wykorzystaniu siły odśrodkowej do oddzielenia cieczy od ciał stałych. W kontekście syropu prostego, nie ma ciał stałych, które wymagałyby takiej obróbki, dlatego ta metoda jest nieefektywna. Przesączanie, choć może sugerować filtrację, zazwyczaj odnosi się do procesów, w których ciecz przechodzi przez medium filtracyjne pod wpływem grawitacji lub ciśnienia. Ta technika, używana w odniesieniu do bardziej skomplikowanych mieszanin, w kontekście syropu prostego nie przyniesie korzyści, ponieważ nie usunie zanieczyszczeń, które mogą występować w formie rozpuszczonej. Zdekantowanie to kolejna technika, polegająca na oddzielaniu cieczy od osadu poprzez powolne przelewanie górnej warstwy cieczy. Ponownie, w przypadku roztworu syropu prostego, nie ma osadu, co czyni tę metodę zbędną. Typowe błędy myślowe, które mogą prowadzić do wyboru tych technik, obejmują mylenie efektów różnych metod separacji z ich zastosowaniem w konkretnych procesach. Dlatego kluczowe jest zrozumienie charakterystyki procesów technologicznych oraz ich odpowiedniego doboru do specyficznych wymagań produkcyjnych.

Pytanie 28

Zgodnie z Farmakopeą Polską Iecoris aselli oleum uzyskuje się

A. z tłuszczu wieloryba

B. z tłuszczu łososia

C. z wątroby rekina

D. z wątroby dorsza

Iecoris aselli oleum, zgodnie z Farmakopeą Polską, jest olejem otrzymywanym z wątroby dorsza (Gadus morhua), co czyni go znanym suplementem diety i składnikiem stosowanym w medycynie. Wątroba dorsza jest bogata w kwasy tłuszczowe omega-3, witaminy A i D oraz inne cenne składniki odżywcze, które wpływają korzystnie na zdrowie. Przykładem zastosowania oleju z wątroby dorsza jest profilaktyka chorób sercowo-naczyniowych, wspieranie zdrowia mózgu oraz redukcja stanów zapalnych. Warto zaznaczyć, że olej ten jest często zalecany dla dzieci oraz osób starszych, aby wspierać prawidłowy rozwój i funkcje poznawcze. Zgodnie z normami branżowymi, olej z wątroby dorsza powinien być poddawany odpowiednim badaniom jakościowym, aby zapewnić jego czystość i skuteczność, co podkreśla znaczenie przestrzegania standardów produkcji suplementów diety.

Pytanie 29

Podczas przygotowywania odwarów farmaceuta narażony jest głównie na

A. poparzenie parą wodną

B. poparzenie gorącym olejem

C. zatrucie pyłami substancji leczniczej

D. zatrucie parami etanolu

Zatrucie parami etanolu może wystąpić w kontekście pracy w laboratoriach chemicznych, jednak w przypadku wykonywania odwarów, etanol nie jest głównym czynnikiem ryzyka. Etanol jest stosowany w niektórych preparatach farmaceutycznych, ale nie w procesie gotowania odwarów, gdzie dominującym płynem jest woda. Zatrucie pyłami substancji leczniczej jest również mało prawdopodobne podczas przygotowywania odwarów, ponieważ większość surowców po ich obróbce w postaci wywaru nie emituje pyłów. Ponadto, podejście do oceny zagrożenia związanego z substancjami leczniczymi powinno być oparte na wiedzy o właściwościach chemicznych i fizycznych tych substancji, co może prowadzić do błędnych wniosków, jeśli nie uwzględni się kontekstu ich użycia. Poparzenie gorącym olejem, choć samo w sobie jest niebezpieczne, nie jest związane z wykonywaniem odwarów, gdzie nie stosuje się olejów w procesie ich przygotowywania. Zrozumienie specyfikacji procesu i jego charakterystyki jest kluczowe dla zidentyfikowania głównych zagrożeń, co może pomóc w lepszym przygotowaniu i unikaniu niebezpiecznych sytuacji w środowisku pracy.

Pytanie 30

Recepta zawierająca antybiotyk jest aktualna i może być zrealizowana

A. przez cały okres trwania kuracji

B. 30 dni od daty wydania

C. 7 dni od daty wydania

D. 2 tygodnie od daty wydania

Odpowiedź, że recepta na antybiotyk jest ważna 7 dni od daty wystawienia, jest zgodna z obowiązującymi przepisami prawnymi i praktykami w medycynie. Zgodnie z Ustawą o zawodzie lekarza oraz Ustawą o refundacji leków, recepty na antybiotyki, które są lekami kontrolowanymi, mają krótki okres ważności, aby zapewnić właściwą kontrolę nad ich stosowaniem oraz minimalizować ryzyko nadużyć. Przykładowo, po wystawieniu recepty pacjent ma tydzień na jej zrealizowanie, co pozwala lekarzowi na monitorowanie skuteczności leczenia i ewentualne wprowadzenie zmian w terapii. To podejście jest zgodne z wytycznymi organizacji zdrowotnych, które wskazują na konieczność ograniczenia stosowania antybiotyków do niezbędnego minimum, aby przeciwdziałać oporności na te leki. W praktyce oznacza to, że pacjenci powinni być świadomi, iż nie mogą odkładać realizacji recepty na dłuższy czas, co jest kluczowe dla skuteczności leczenia i zdrowia publicznego.

Pytanie 31

Recepta wydana przez lekarza dyżurnego jest ważna

A. 30 dni od daty wystawienia

B. 48 godzin od daty wystawienia

C. 7 dni od daty wystawienia

D. tylko w dniu wystawienia

W przypadku recept wystawionych przez lekarza pomocy doraźnej, błędne jest twierdzenie, że są one ważne tylko przez 48 godzin. Tak krótki okres ważności mógłby stwarzać poważne problemy dla pacjentów, którzy w nagłych przypadkach często potrzebują więcej czasu na zorganizowanie wizyty w aptece. Odpowiedź, sugerująca, że recepta jest ważna tylko w dniu jej wystawienia, nie uwzględnia praktycznych aspektów zdrowotnych. Pacjenci mogą mieć różne powody, dla których nie mogą natychmiast udać się do apteki, co sprawia, że wyłączenie możliwości wykupu lekarstw w późniejszym terminie jest niewłaściwe. W odniesieniu do 30-dniowego okresu ważności, również nie jest to zgodne z przepisami. Zbyt wydłużony czas ważności recepty może prowadzić do problemów z aktualnością informacji o pacjencie oraz jego stanie zdrowia, co jest kluczowe w kontekście leczenia. W praktyce farmaceutycznej, każdy lek ma określony okres ważności i powinien być wykupywany w odpowiednim czasie, aby zapewnić efektywność terapii i bezpieczeństwo stosowania. Warto zaznaczyć, że właściwe zrozumienie zasad wystawiania recept jest kluczowe dla zapewnienia pacjentom odpowiedniej opieki zdrowotnej oraz skutecznego leczenia. Dlatego też, świadomość długości ważności recept jest niezbędna dla właściwego zarządzania zdrowiem pacjentów.

Pytanie 32

Lanolina jest wykorzystywana w składzie czopków jako

A. rozpuszczalnik

B. substancja wypełniająca

C. główny składnik nośnika

D. emulgator

Wybór lanoliny jako głównego składnika podłoża w czopkach jest błędnym stwierdzeniem, ponieważ głównym celem podłoża jest dostarczenie struktury i formy preparatu, a nie tylko emulgacja substancji aktywnych. Podłoża czopków są zazwyczaj zbudowane z substancji, które są odpowiednie do formowania i utrzymywania kształtu, takimi jak masła kakowe czy glicerol. Podobnie, stwierdzenie, że lanolina jest rozpuszczalnikiem jest mylące, ponieważ rozpuszczalniki mają na celu rozpuszczenie substancji aktywnych, co nie jest funkcją lanoliny. Lanolina nie działa na zasadzie rozpuszczania, lecz emulgacji i nawilżania, co czyni ją niewłaściwą dla tego opisu. W przypadku substancji wypełniających, lanolina również nie spełnia tej roli, ponieważ jej funkcją jest stabilizacja emulsji, a nie uzupełnianie objętości preparatu. Zrozumienie właściwego zastosowania lanoliny w farmacji jest kluczowe dla prawidłowego projektowania formularzy, a niepoprawne rozumienie tych terminów może prowadzić do błędnych konkluzji oraz nieefektywnych preparatów. Warto pamiętać, że właściwe dobranie składników jest fundamentalne dla skuteczności i bezpieczeństwa leków.

Pytanie 33

Jakie interakcje występują w fazie farmaceutycznej?

A. fenobarbital z alkoholem etylowym

B. węgiel aktywny oraz wyciąg suchy z liści pokrzyku

C. furosemid z kwasem acetylosalicylowym

D. paracetamol oraz ibuprofen

Jak mówimy o interakcjach w fazie farmaceutycznej, to te przykłady, co podajesz, jak furosemid z kwasem acetylosalicylowym albo fenobarbital z alkoholem, są trochę nie na miejscu. One tak naprawdę dotyczą bardziej fazy farmakokinetycznej i farmakodynamicznej. Furosemid, ten diuretyk, i kwas acetylosalicylowy mogą mieć wpływ na siebie w kontekście działania diuretycznego i krzepliwości krwi, ale to nie dotyczy fazy farmaceutycznej. A fenobarbital może przyspieszać metabolizm alkoholu, ale to też nie ta faza. Jak mówimy o interakcjach farmaceutycznych, myślimy o tym, co się dzieje, zanim substancje trafią do organizmu. Węgiel aktywny działa inaczej niż fenobarbital z alkoholem, bo jego celem jest usunięcie toksycznych substancji. Ważne, żeby zrozumieć, że błędne interpretacje mogą prowadzić do groźnych sytuacji klinicznych, dlatego lepiej mieć pojęcie o mechanizmach działania i interakcjach leków oraz trzymać się dobrych praktyk farmaceutycznych, żeby pacjenci byli bezpieczni.

Pytanie 34

Jakie jest zjawisko związane z interakcją kwasu acetylosalicylowego i opioidowych środków przeciwbólowych?

A. hiperaddycja

B. addycja

C. antagonizm kompetycyjny

D. antagonizm czynnościowy

Addycja to po prostu łączenie wpływu dwóch substancji, gdzie ich efekty się sumują, ale nie ma tu synergizmu, co jest istotne przy interakcji kwasu acetylosalicylowego i opioidów. To znaczy, że chociaż te leki mogą działać w tym samym czasie, to nie są tak efektywne jakby mogły być, przez co potencjał terapeutyczny się obniża. Co więcej, antagonizm kompetycyjny i czynnościowy to sytuacje, gdzie jedna substancja osłabia działanie drugiej, a to zazwyczaj dotyczy leków działających na ten sam receptor. W przypadku kwasu acetylosalicylowego i opioidów to nie ma zastosowania. Czasami mylne interpretacje mogą wynikać z nadmiernego uproszczenia. A prawda jest taka, że użycie kwasu acetylosalicylowego razem z opioidami nie osłabia ich działania, a wręcz przeciwnie — może zwiększyć skuteczność w łagodzeniu bólu. Dlatego warto rozumieć, jak te leki działają i jakie mają interakcje, żeby wiedzieć, jak je stosować w praktyce.

Pytanie 35

Jakie urządzenie powinno być wykorzystane do analizy uwalniania substancji czynnej z postaci stałych leków?

A. Aparat łopatkowy

B. Pipetę Andreasena

C. Penetrometr

D. Komorę ekstrakcyjną

Aparat łopatkowy jest narzędziem stosowanym w farmacji do oceny uwalniania substancji czynnej ze stałych postaci leku, takich jak tabletki czy proszki. Umożliwia on badanie, jak szybko i w jakiej ilości substancja czynna przechodzi do fazy płynnej w kontrolowanych warunkach. Zgodnie z wytycznymi farmakopei, badanie to jest kluczowe w procesie rozwoju leku, gdyż pozwala ocenić, czy dany produkt farmaceutyczny spełnia wymagania dotyczące biodostępności. Praktyczne zastosowanie aparatu łopatkowego obejmuje zarówno badania rutynowe w laboratoriach kontrolnych, jak i badania rozwojowe podczas tworzenia nowych formulacji. Dzięki temu narzędziu można zrozumieć właściwości uwalniania substancji czynnej, co wpływa na skuteczność i bezpieczeństwo leków. Warto zaznaczyć, że zgodnie z dobrą praktyką laboratoryjną, badania te powinny być przeprowadzane zgodnie z określonymi protokołami, aby zapewnić powtarzalność i wiarygodność wyników.

Pytanie 36

Ze względu na możliwość inaktywacji pepsyny w środowisku kwaśnym dopuszczalne stężenie kwasu solnego w leku recepturowym z pepsyną wynosi 0,5%. Na podstawie analizy załączonej recepty zaznacz wnioski dotyczące dopuszczalnego stężenia kwasu solnego w leku recepturowym oraz sposobu wykonania leku recepturowego.

Rp.
Pepsini                          5,0
Acidi hydrochloridi dil.         5,0
Sir. simplicis                  20,0
Aquae                       ad 200,0
D.S. 3 x dziennie łyżkę przed jedzeniem

	Dopuszczalne stężenie kwasu solnego w leku recepturowym	Wykonanie leku recepturowego
A.	zostało przekroczone	Pepsynę należy wydać w postaci proszków. Rozcieńczony kwas solny, wodę i syrop prosty wymieszać w butelce.
B.	zostało przekroczone	Pepsynę należy rozpuścić w całej przepisanej ilości wody, dodać syrop prosty i na końcu rozcieńczony kwas solny.
C.	nie zostało przekroczone	Pepsynę należy rozpuścić w rozcieńczonym kwasie solnym, a następnie dodać przepisaną ilość wody i syrop prosty.
D.	nie zostało przekroczone	Pepsynę należy rozpuścić w całej przepisanej ilości wody, dodać syrop prosty i na końcu rozcieńczony kwas solny.

A. D.

B. B.

C. C.

D. A.

Odpowiedzi A, B i C nie spełniają wymogów dotyczących stężenia kwasu solnego w leku recepturowym. Odpowiedzi te mogą sugerować, że stężenie kwasu solnego wynoszące 0,5% lub więcej jest akceptowalne, co jest niezgodne z rzeczywistością, gdyż takie stężenie przekracza dopuszczalny limit i prowadziłoby do inaktywacji pepsyny. Ponadto, nieprawidłowe podejścia mogą wynikać z błędnej interpretacji przepisów dotyczących przygotowania leku, co może prowadzić do poważnych konsekwencji terapeutycznych. Zrozumienie, jak substancje działają w różnych pH, jest kluczowe w farmacji, a niewłaściwe przygotowanie leku może zniweczyć jego skuteczność. Ważne jest, aby zawsze opierać się na aktualnych standardach i dobrych praktykach, które wskazują na konieczność ścisłego przestrzegania zalecanych stężeń. Nieprzestrzeganie tych zasad nie tylko stawia pod znakiem zapytania efektywność terapii, ale także może prowadzić do działań niepożądanych, co jest absolutnie niedopuszczalne w praktyce farmaceutycznej. W związku z tym, należy zawsze dążyć do dokładności w obliczeniach oraz ścisłego przestrzegania zaleceń w zakresie przygotowywania leków.

Pytanie 37

Pulvis Magnesiae z Rheo to

A. proszek przeciwbólowy

B. proszek troisty

C. sól Erlenmeyera

D. zasypka dla niemowląt

Pulvis Magnesiae cum Rheo, znany również jako proszek troisty, jest połączeniem tlenku magnezu oraz wodorotlenku glinu. Ta substancja ma szerokie zastosowanie w medycynie i farmacji, szczególnie w kontekście łagodzenia dolegliwości żołądkowych, takich jak nadkwaśność czy zgaga. W praktyce stosuje się go jako środek zobojętniający kwasy żołądkowe, co jest szczególnie istotne dla pacjentów cierpiących na refluks żołądkowo-przełykowy. Proszek troisty działa w sposób neutralizujący, co pozwala na szybkie złagodzenie dyskomfortu, a jego stosowanie jest poparte licznymi badaniami klinicznymi. Co więcej, Pulvis Magnesiae cum Rheo jest składnikiem wielu preparatów dostępnych bez recepty, co świadczy o jego bezpieczeństwie i skuteczności. Dodatkowo, zgodnie z normami farmaceutycznymi, produkt ten musi spełniać określone standardy jakości, co zapewnia pacjentom odpowiednią skuteczność terapeutyczną. Warto zaznaczyć, że jego działanie jest często podkreślane w kontekście długofalowego leczenia schorzeń układu pokarmowego, co czyni go istotnym elementem terapii.

Pytanie 38

Jakie właściwości wykazuje Hydrochlorotiazyd - lek stanowiący pochodną sulfonyiomocznika?

A. Zwiększa aktywność skurczową serca

B. Obniża poziom glikemii po spożyciu posiłku

C. Charakteryzuje się działaniem antyarytmicznym oraz łagodzącym bóle wieńcowe

D. Działa diuretycznie, podnosi wchłanianie wapnia oraz zmniejsza wydalanie magnezu w nefronie

Hydrochlorotiazyd jest diuretykiem tiazydowym, którego działanie polega na zwiększeniu wydalania wody i elektrolitów, co prowadzi do obniżenia ciśnienia tętniczego. Lek ten działa poprzez inhibicję reabsorpcji sodu w dystalnych cewkach nerkowych, co skutkuje zwiększonym wydalaniem sodu i wody. Ważnym aspektem jego działania jest także wpływ na gospodarkę wapniową – hydrochlorotiazyd powoduje zwiększenie wchłaniania wapnia, co może być korzystne u pacjentów z osteoporozą. Z drugiej strony, zwiększa wydalanie magnezu, co może prowadzić do hipomagnezemii u niektórych pacjentów. Lek ten jest stosowany w leczeniu nadciśnienia tętniczego oraz obrzęków związanych z niewydolnością serca, a także w terapii chorób nerek. W praktyce medycznej stosuje się go często w skojarzeniu z innymi lekami przeciwnadciśnieniowymi, co zwiększa jego skuteczność i pozwala na osiągnięcie lepszej kontroli ciśnienia tętniczego.

Pytanie 39

Glikozydy antrachinonowe obecne w korze kruszyny (Frangulae cortex) mają działanie

A. przeciwkrwotoczne

B. tłumiące wymioty

C. przeczyszczające

D. przeciwbiegunkowe

Wybór odpowiedzi związanych z hamowaniem wymiotów, działaniem przeciwkrwotocznym oraz przeciwbiegunkowym nie znajduje uzasadnienia w kontekście działania glikozydów antrachinonowych. Przede wszystkim, hamowanie wymiotów to działanie typowe dla leków antagonistycznych receptorów serotoninowych lub neuroleptyków, a nie dla substancji, które w sposób bezpośredni wpływają na perystaltykę jelit, jak ma to miejsce w przypadku kruszyny. Działania przeciwkrwotoczne są związane z innymi rodzajami ziół, które mają właściwości uszczelniające naczynia krwionośne lub wspomagają krzepnięcie, co również nie odnosi się do kruszyny. Odpowiedzi dotyczące działania przeciwbiegunkowego są również mylne, ponieważ kruszyna, poprzez swoje właściwości przeczyszczające, może zaostrzyć biegunkę, a nie leczyć ją. Typowe błędy myślowe w tym kontekście to mylenie właściwości przeczyszczających i przeciwbiegunkowych, co często wynika z braku zrozumienia mechanizmu działania substancji czynnych. Dlatego ważne jest, aby dobrze poznać farmakologię ziół oraz ich zastosowania terapeutyczne, aby unikać niewłaściwych wniosków i stosować środki w sposób bezpieczny i skuteczny.

Pytanie 40

Kiedy należy stosować nifuroksazyd?

A. biegunka bakteryjna układu pokarmowego

B. infekcja dróg oddechowych

C. bakteryjna infekcja dróg moczowych

D. zapalenie dróg żółciowych

Nifuroksazyd jest lekiem stosowanym w leczeniu biegunek, zwłaszcza tych o podłożu bakteryjnym. Działa jako środek przeciwbakteryjny, ograniczając rozwój drobnoustrojów w przewodzie pokarmowym. Wskazany jest w przypadku biegunek spowodowanych bakteriami, takimi jak Escherichia coli czy Campylobacter jejuni, które są częstymi patogenami wywołującymi objawy. Nifuroksazyd nie działa na wirusy ani nie jest wskazany w przypadku biegunkowych objawów wywołanych przez ich infekcje. Stosowanie nifuroksazydu jest zgodne z wytycznymi Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) oraz lokalnymi standardami leczenia biegunkowych chorób, gdzie priorytetem jest unikanie stosowania antybiotyków w przypadkach niespecyficznych biegunek. Ważne jest również, aby pamiętać, że lek ten nie wchłania się do krwiobiegu, co czyni go bezpiecznym dla pacjentów, nawet w przypadku dłuższego leczenia. Przykładem zastosowania może być leczenie pacjenta z biegunką po spożyciu zakażonej żywności, gdzie szybkie działanie leku może znacząco skrócić czas trwania objawów.

Rozpocznij nowy egzamin

Powrót do strony głównej