Wyniki egzaminu

Nowy egzamin

Informacje o egzaminie:

Zawód: Technik analityk
Kwalifikacja: CHM.03 - Przygotowywanie sprzętu, odczynników chemicznych i próbek do badań analitycznych
Data rozpoczęcia: 7 grudnia 2025 11:53
Data zakończenia: 7 grudnia 2025 12:04

Egzamin zdany!

Wynik: 24/40 punktów (60,0%)

Wymagane minimum: 20 punktów (50%)

Pochwal się swoim wynikiem!

Facebook

X.com

Szczegółowe wyniki:

Pytanie 1

Który z etapów przygotowania próbek do analizy opisano w ramce?

Proces polegający na usuwaniu wody z zamrożonego materiału na drodze sublimacji lodu, tzn. bezpośredniego jego przejścia w stan pary z pominięciem stanu ciekłego.

A. Utrwalanie.

B. Oznaczanie wilgoci.

C. Liofilizację.

D. Wstępne suszenie.

W analizie procesów przygotowania próbek do analizy istotne jest zrozumienie, że liofilizacja różni się znacznie od innych metod, takich jak oznaczanie wilgoci, utrwalanie czy wstępne suszenie. Oznaczanie wilgoci polega na określeniu procentowej zawartości wody w próbce, co jest istotne, ale nie jest bezpośrednio związane z usuwaniem wody z zamrożonego materiału. Utrwalanie natomiast to proces mający na celu zatrzymanie metabolizmu komórek lub tkanek, co jest kluczowe w biologii, ale także nie obejmuje sublimacji. Wstępne suszenie to technika stosowana w celu redukcji zawartości wody, która może poprzedzać liofilizację, jednak nie jest tożsame z tym procesem. Często mylnie zakłada się, że te metody są wymienne, co prowadzi do nieporozumień. Problemy te mogą wynikać z braku zrozumienia różnic między tymi procesami, co jest kluczowe w kontekście przygotowania próbek do analizy. Każdy z tych procesów ma swoje specyficzne zastosowania i cele, które są dostosowane do wymagań danej analizy. W związku z tym, ważne jest, aby dobrze poznać ich rolę i zastosowanie, aby uniknąć błędnych interpretacji i zapewnić właściwe przygotowanie próbek do analizy.

Pytanie 2

300 cm³ zanieczyszczonego benzenu poddano procesowi destylacji. Uzyskano 270 cm³ czystej substancji. Jaką wydajność miało oczyszczanie?

A. 80%

B. 111%

C. 10%

D. 90%

Wydajność procesu oczyszczania oblicza się przy użyciu wzoru: (objętość uzyskanego produktu / objętość surowca) * 100%. W naszym przypadku mamy 270 cm³ czystego benzenu uzyskanego z 300 cm³ zanieczyszczonego. Podstawiając wartości do wzoru, otrzymujemy: (270 / 300) * 100% = 90%. Taki wynik oznacza, że proces destylacji był efektywny i pozwolił na odzyskanie 90% czystej substancji. W praktyce, w przemyśle chemicznym, ocena wydajności procesów oczyszczania jest kluczowa, aby zapewnić opłacalność i efektywność produkcji. Wysoka wydajność wskazuje na skuteczną separację substancji, co jest istotne zarówno z punktu widzenia ekonomicznego, jak i jakościowego. Procesy oczyszczania są stosowane w różnych branżach, w tym w produkcji farmaceutycznej czy petrochemicznej, gdzie czystość substancji ma bezpośrednie znaczenie dla bezpieczeństwa i właściwości końcowego produktu. Prawidłowe obliczenie wydajności pozwala również na identyfikację potencjalnych problemów w procesie, co sprzyja ciągłemu doskonaleniu technologii produkcji.

Pytanie 3

Reagenty o czystości na poziomie 99,999% — 99,9999% to reagenty

A. spektralnie czyste

B. czyste do badań

C. czyste

D. czyste chemicznie

Odczynniki o poziomie czystości 99,999% — 99,9999% są klasyfikowane jako spektralnie czyste, ponieważ ich wysoka czystość zapewnia minimalną ilość zanieczyszczeń, które mogą wpłynąć na wyniki analizy spektroskopowej. Spektralna czystość jest kluczowa w technikach analitycznych, takich jak spektroskopia UV-Vis, IR oraz NMR, gdzie obecność nawet śladowych zanieczyszczeń może prowadzić do zniekształcenia widm analitycznych. Przykładem zastosowania spektralnie czystych odczynników jest ich użycie w badaniach biologicznych, gdzie dokładne pomiary są niezbędne do analizy interakcji między biomolekułami. W przemyśle chemicznym i farmaceutycznym, stosowanie takich odczynników jest ściśle regulowane i zgodne z normami jakości, takimi jak ISO 17025, które wymagają wysokiej jakości i powtarzalności wyników. Zastosowanie spektralnie czystych odczynników nie tylko poprawia wiarygodność analiz, ale także pozwala na uzyskanie wyników o wysokiej precyzji, co jest kluczowe w badaniach naukowych oraz rozwoju nowych produktów.

Pytanie 4

Przy transporcie próbek wody zaleca się, aby próbki były

A. narażone na działanie światła

B. zalkalizowane

C. schłodzone do temperatury 2 - 5°C

D. zakwaszone do pH < 6

Schłodzenie próbek wody do temperatury 2 - 5°C to naprawdę ważny krok, gdy transportujemy te próbki. Chodzi o to, żeby zmniejszyć wszelkie zmiany w ich składzie chemicznym i biologicznym. Niska temperatura spowalnia mikroorganizmy i różne reakcje chemiczne, które mogą zniszczyć próbki. W praktyce, według wytycznych takich organizacji jak EPA albo ISO, próbki powinny być transportowane w termosach czy chłodnicach, żeby zachować ich właściwości fizykochemiczne. Na przykład, jeśli analizujemy wodę pitną, to dobre utrzymanie temperatury jest konieczne dla dokładnych wyników badań, co jest kluczowe dla zdrowia publicznego. Dodatkowo, schłodzenie próbek pomaga też w zachowaniu ich wartości analitycznej, co jest ważne, zwłaszcza w kontekście monitorowania jakości wód w środowisku. Dlatego naprawdę trzeba trzymać się tych standardów, żeby uzyskać wiarygodne wyniki.

Pytanie 5

Metoda przygotowania próbki do badania, która nie jest

A. miareczkowanie

B. spopielenie

C. stapianie

D. mineralizacja

Spopielenie, stapianie i mineralizacja to różne metody przygotowania próbek do analizy, które mogą być stosowane w laboratoriach analitycznych. Spopielenie polega na poddawaniu próbki działaniu wysokiej temperatury w obecności tlenu, co prowadzi do usunięcia organicznych składników, pozostawiając jedynie popioły, które można następnie analizować. Ta technika jest często wykorzystywana w analizach materiałów stałych, takich jak gleby czy odpady. Z kolei stapianie to proces, w którym próbka jest poddawana wysokiej temperaturze w celu uzyskania jednorodnej masy, co ułatwia późniejszą analizę, zwłaszcza w przypadku minerałów. Mineralizacja to zaawansowana technika, która polega na rozkładzie próbki na jej składniki mineralne, zwykle przy użyciu kwasów, co jest kluczowe w analizach chemicznych, takich jak badania zawartości metali ciężkich w próbkach środowiskowych. Wybór odpowiedniej metody przygotowania próbki ma kluczowe znaczenie dla uzyskania dokładnych i wiarygodnych wyników analizy. Osoby przystępujące do analiz chemicznych muszą być świadome, że miareczkowanie to etap, który następuje po przygotowaniu próbki, a nie proces, który wchodzi w skład przygotowania samej próbki. Typowe błędy myślowe związane z tym zagadnieniem obejmują mylenie etapów analizy i niezrozumienie roli każdej z metod w kontekście całego procesu analitycznego.

Pytanie 6

Jakie substancje wykorzystuje się do wykrywania obecności jonów chlorkowych w wodzie mineralnej?

A. roztwór szczawianu potasu

B. uniwersalny papierek wskaźnikowy

C. roztwór azotanu srebra

D. roztwór chlorku baru

Roztwór chlorku baru (BaCl2) jest używany głównie do wykrywania jonów siarczanowych i nie znajduje zastosowania w identyfikacji jonów chlorkowych. Kiedy BaCl2 jest dodawany do roztworu zawierającego jony siarczanowe, powstaje biały osad siarczanu baru (BaSO4). Użycie tego odczynnika do wykrywania chlorków jest mylące i nieefektywne, co może prowadzić do błędnych wniosków dotyczących zawartości anionów w wodzie. Roztwór szczawianu potasu (K2C2O4) jest również niewłaściwy, ponieważ jest stosowany do detekcji jonów wapnia (Ca2+) poprzez tworzenie osadu szczawianu wapnia (CaC2O4). Użycie tego odczynnika w kontekście chlorków może prowadzić do nieprawidłowych wyników, co jest wynikiem braku znajomości specyficznych reakcji chemicznych. Uniwersalny papierek wskaźnikowy służy do ogólnej oceny pH roztworu, ale nie jest zdolny do selektywnej detekcji jonów chlorkowych, co jest kluczowe w analizach jakości wody. Kluczowym błędem w myśleniu jest niezrozumienie, że każdy z tych odczynników ma swoje specyficzne zastosowania i nie można ich stosować zamiennie bez znajomości ich chemicznych właściwości oraz reakcji. Rzetelna analityka wymaga precyzyjnych narzędzi i zrozumienia ich funkcji w kontekście chemicznym.

Pytanie 7

Podczas przewozu próbek wody, które mają być badane pod kątem właściwości fizykochemicznych, zaleca się, aby te próbki były

A. ogrzane do temperatury 15°C

B. ogrzane do temperatury 25°C

C. schłodzone do temperatury 6-10°C

D. schłodzone do temperatury 2-5°C

Właściwe schłodzenie próbek wody do temperatury 2-5°C podczas transportu jest kluczowe dla zachowania ich jakości i integralności chemicznej. Niska temperatura spowalnia procesy biologiczne oraz chemiczne, które mogą prowadzić do zmiany składu chemicznego próbek, co z kolei może skutkować błędnymi wynikami analizy. Przykładem jest analiza zawartości substancji odżywczych, w których degradacja może nastąpić w wyniku działania mikroorganizmów. Zgodnie z zaleceniami takich organizacji jak EPA (Environmental Protection Agency) oraz ISO (Międzynarodowa Organizacja Normalizacyjna), transport próbek wody powinien odbywać się z zastosowaniem odpowiednich środków chłodzących. Praktyczne zastosowanie tych standardów można zauważyć w laboratoriach zajmujących się monitoringiem jakości wody, gdzie stosuje się lodowe akumulatory lub specjalne torby chłodzące. Zachowanie odpowiedniej temperatury transportu jest więc nie tylko kwestią zgodności z przepisami, ale również kluczowym elementem zapewniającym rzetelność wyników badań.

Pytanie 8

Jakie urządzenie jest wykorzystywane do oczyszczania próbki gazowej?

A. rozdzielacz

B. chłodnica

C. płuczka

D. zestaw sit

Chłodnica, zestaw sit oraz rozdzielacz to urządzenia, które pełnią różne funkcje w procesach przemysłowych, jednak nie są przeznaczone do oczyszczania gazów. Chłodnice służą do obniżania temperatury gazów lub cieczy, co ma znaczenie w wielu aplikacjach, ale nie jest ich celem usuwanie zanieczyszczeń. W przypadku zestawów sit, ich główną rolą jest separacja cząsteczek na podstawie wielkości, co może być przydatne w procesach takich jak filtracja, ale nie skutkuje to oczyszczaniem gazów z rozpuszczalnych zanieczyszczeń. Rozdzielacze natomiast, są stosowane do kierowania przepływu gazów lub cieczy w danym systemie, co ma znaczenie w kontekście zapewnienia odpowiedniego przepływu, ale nie wpływają na jakość gazu pod względem czystości chemicznej. Typowe błędy myślowe prowadzące do wyboru tych odpowiedzi obejmują mylenie funkcji różnych urządzeń oraz nieznajomość procesów oczyszczania gazów, co jest kluczowe dla zrozumienia ich roli w przemyśle. W praktyce, dobór odpowiednich technologii oczyszczania gazów powinien być oparty na szczegółowej analizie zanieczyszczeń oraz wymagań regulacyjnych, co podkreśla znaczenie znajomości specyfiki każdego z urządzeń.

Pytanie 9

Wskaź zestaw reagentów oraz przyrządów wymaganych do przygotowania 0,5 dm³ roztworu HCl o stężeniu 0,2 mol/dm³?

A. Kolba pomiarowa na 1000 cm3, cylinder pomiarowy na 500 cm3, 1 naważka analityczna HCl

B. Kolba pomiarowa na 1000 cm3, cylinder pomiarowy na 500 cm3, 4 odważki analityczne HCl 0,1 mol/dm3

C. Kolba pomiarowa na 500 cm3, 1 odważka analityczna HCl 0,1mol/dm3

D. Kolba pomiarowa na 500 cm3, 2 odważki analityczne HCl 0,1 mol/dm3

Przy wyborze zestawu odczynników i sprzętu do sporządzenia 0,5 dm³ roztworu HCl o stężeniu 0,2 mol/dm³ ważne jest zrozumienie, dlaczego inne opcje są niewłaściwe. Na przykład, użycie kolby miarowej na 1000 cm³ w połączeniu z cylinder miarowym na 500 cm³ oraz jedną naważką analityczną HCl nie odpowiada wymaganiom tego zadania. Takie podejście może sugerować marnotrawstwo materiałów, gdyż nie jest konieczne posiadanie większej kolby do przygotowania mniejszych objętości roztworu. Ponadto, to może prowadzić do błędów w odmierzeniu HCl, co jest kluczowe w kontekście uzyskania pożądanego stężenia. Niepoprawne mieszanie odczynników może skutkować niewłaściwym przygotowaniem roztworu, co może wpłynąć na dalsze eksperymenty oraz wyniki badań. Użycie czterech odważek analitycznych HCl 0,1 mol/dm³ w innym zestawie również jest zbędne, gdyż konieczne są tylko jedne odważki dla uzyskania żądanej ilości moli. Takie nadmierne wyposażenie w sprzęt oraz reagenty może prowadzić do nieefektywności oraz zwiększenia ryzyka błędów w laboratorium. W kontekście dobrych praktyk laboratoryjnych istotne jest dążenie do minimalizacji użycia materiałów oraz przestrzeganie zasad precyzyjnego pomiaru, co jest kluczowe w chemii analitycznej.

Pytanie 10

Reakcja neutralizacji wodorotlenku sodu z kwasem solnym zrealizowana jest zgodnie z równaniem:
NaOH + HCl → NaCl + H₂O Masy molowe: M_NaOH = 40 g/mol, M_HCl = 36,5 g/mol Aby zneutralizować 10 g wodorotlenku sodu, wymagane jest

A. 10 g roztworu kwasu solnego o stężeniu 38%

B. 24,013 g roztworu kwasu solnego o stężeniu 38%

C. 9,125 g roztworu kwasu solnego o stężeniu 38%

D. 36,5 g roztworu kwasu solnego o stężeniu 38%

Aby zobojętnić 10 g wodorotlenku sodu (NaOH), najpierw musimy obliczyć liczbę moli NaOH. Liczba moli obliczana jest ze wzoru n = m/M, gdzie m to masa, a M to masa molowa substancji. Masy molowe NaOH wynoszą 40 g/mol, więc liczba moli NaOH to 10 g / 40 g/mol = 0,25 mol. Reakcja zobojętniania NaOH z kwasem solnym (HCl) jest jednoczynnikowa, co oznacza, że jeden mol NaOH reaguje z jednym molem HCl. Zatem potrzebujemy 0,25 mola HCl do zobojętnienia 0,25 mola NaOH. Masy molowe HCl wynoszą 36,5 g/mol, więc masa HCl potrzebna do reakcji wynosi 0,25 mol * 36,5 g/mol = 9,125 g. Roztwór kwasu solnego o stężeniu 38% oznacza, że w 100 g roztworu znajduje się 38 g HCl. Aby obliczyć masę roztworu potrzebnego do uzyskania 9,125 g HCl, można skorzystać ze wzoru: masa roztworu = masa HCl / (stężenie HCl/100) = 9,125 g / (38/100) = 24,013 g. Tak więc do zobojętnienia 10 g NaOH potrzeba 24,013 g roztworu kwasu solnego o stężeniu 38%. Takie obliczenia są kluczowe w laboratoriach chemicznych, gdzie precyzyjne dawkowanie reagentów jest niezbędne dla uzyskania dokładnych wyników.

Pytanie 11

Proces nastawiania miana kwasu solnego na wodorowęglan potasu KHCO₃ przebiega zgodnie z następującą instrukcją:
Na wadze analitycznej odmierzyć 1 g KHCO₃ (z precyzją 0,00001 g) i przesypać go ilościowo do kolby stożkowej, dodać około 50 cm³ destylowanej wody i dokładnie wymieszać roztwór. Następnie dodać kilka kropel roztworu czerwieni metylowej. Przeprowadzić miareczkowanie kwasem aż do pierwszej zmiany koloru wskaźnika.
W tym przypadku titrantem jest

A. roztwór wodorowęglanu potasu

B. woda destylowana

C. czerwień metylowa

D. kwas

Czerwony metylowy, wodorowęglan potasu oraz woda destylowana nie są titrantami w kontekście miareczkowania opisanego w pytaniu. Czerwień metylowa jest wskaźnikiem pH, który zmienia kolor w zależności od kwasowości roztworu, jednak nie bierze udziału w samym procesie miareczkowania jako reagent. Używa się jej jedynie do wizualizacji końca miareczkowania, co jest istotne dla interpretacji wyników, ale nie wpływa na reakcję chemiczną, która się odbywa. Wodorowęglan potasu jest substancją, którą miareczkujemy, a nie titrantem; jego rola jest pasywna, jako że reaguje z kwasem, a nie dostarcza go do roztworu. Woda destylowana służy jedynie jako rozpuszczalnik, ułatwiający rozprowadzenie wodorowęglanu potasu w kolbie, ale sama w sobie nie ma roli reagenta w miareczkowaniu. Zrozumienie ról różnych substancji w procesie miareczkowania jest kluczowe, aby prawidłowo przeprowadzać eksperymenty chemiczne. Umiejętność ta wymaga znajomości nie tylko reagujących substancji, ale również mechanizmów reakcji oraz odpowiednich wskaźników, co pozwala na uzyskanie dokładnych wyników analitycznych.

Pytanie 12

Aby przygotować 150 g roztworu jodku potasu o stężeniu 10% (m/m), konieczne jest użycie
(zakładając, że gęstość wody wynosi 1 g/cm³)

A. 15 g KI oraz 135 cm3 wody destylowanej

B. 10 g KI oraz 140 g wody destylowanej

C. 10 g KI oraz 150 cm3 wody destylowanej

D. 15 g KI oraz 145 g wody destylowanej

Stężenie 10% (m/m) oznacza, że na każde 100 g roztworu przypada 10 g substancji czynnej, czyli jodku potasu (KI). Aby przygotować 150 g roztworu, musimy obliczyć masę KI: 150 g x 10% = 15 g. Pozostała masa roztworu to woda, która będzie stanowić 135 g (150 g - 15 g). Woda ma gęstość 1 g/cm³, co oznacza, że 135 g wody to 135 cm³. Ta odpowiedź jest zgodna z zasadami przygotowywania roztworów, które wymagają zachowania proporcji masowych dla określonego stężenia. Przykładem zastosowania tego procesu może być przygotowanie roztworu do badań chemicznych, gdzie precyzyjne stężenie reagentów jest kluczowe dla uzyskania wiarygodnych wyników. Ponadto, zgodnie z dobrą praktyką laboratoryjną, zawsze warto sprawdzić obliczenia i użyć wagi analitycznej oraz menzurki, aby zapewnić dokładność pomiarów.

Pytanie 13

Naczynia z roztworem kwasu siarkowego(VI) o dużym stężeniu nie powinny być pozostawiane otwarte nie tylko za względów bezpieczeństwa, ale także dlatego, że kwas

A. zwiększy swoje stężenie, ponieważ wyparuje woda

B. zwiększy swoją masę, ponieważ jest higroskopijny

C. zmniejszy swoją masę, ponieważ jest higroskopijny

D. zmniejszy swoją masę, ponieważ jest lotny

Odpowiedź jest poprawna, ponieważ stężony roztwór kwasu siarkowego(VI) jest substancją higroskopijną, co oznacza, że ma zdolność do absorbowania wilgoci z otoczenia. Gdy naczynie z takim roztworem jest otwarte, kwas siarkowy może wchłaniać pary wodne z powietrza, co prowadzi do zwiększenia jego masy. Jest to istotne z perspektywy bezpieczeństwa, ponieważ przyrost masy roztworu może wpływać na jego stężenie oraz właściwości chemiczne. Na przykład, w praktyce laboratoryjnej, jeżeli kwas siarkowy jest przechowywany w otwartych naczyniach, może dojść do niezamierzonego wzrostu stężenia kwasu, co zwiększa ryzyko reakcji niepożądanych. W przemyśle chemicznym, gdzie kwas siarkowy jest powszechnie stosowany, kluczowe jest przestrzeganie odpowiednich norm i procedur przechowywania, aby uniknąć niebezpiecznych sytuacji. Dobrą praktyką jest stosowanie szczelnych pojemników oraz regularne monitorowanie właściwości roztworów, co pozwala na zapewnienie ich stabilności i bezpieczeństwa użytkowania.

Pytanie 14

Który z wskaźników nie jest używany w alkacymetrii?

A. Błękit tymolowy

B. Fenoloftaleina

C. Oranż metylowy

D. Skrobia

Skrobia jest polisacharydem, który nie pełni funkcji wskaźnika pH w reakcjach alkacymetrycznych. W alkacymetrii, kluczowe jest monitorowanie zmian pH roztworu, co pozwala na określenie punktu równoważności. W tym kontekście, wskaźniki takie jak oranż metylowy, fenoloftaleina oraz błękit tymolowy są stosowane ze względu na ich zdolność do zmiany koloru w określonym zakresie pH. Oranż metylowy zmienia kolor w pH od 3,1 do 4,4, co czyni go użytecznym w reakcjach kwasowo-zasadowych w środowisku kwasowym. Fenoloftaleina natomiast zmienia kolor z bezbarwnego na różowy w pH od 8,2 do 10,0, co jest istotne w alkacymetrii zasadowej. Błękit tymolowy działa w zakresie pH 6,0 - 7,6, co pozwala na wykrywanie przejścia z kwasowego do obojętnego. W przeciwieństwie do tych wskaźników, skrobia nie jest używana w alkacymetrii, a jej zastosowanie koncentruje się głównie w analizie jakościowej, jako reagent do wykrywania jodu.

Pytanie 15

Oblicz, ile moli gazu można zebrać w pipecie gazowej o pojemności 500 cm³, jeśli gaz będzie gromadzony w warunkach normalnych. (W normalnych warunkach jeden mol gazu ma objętość 22,4 dm³)

A. 0,200 mola

B. 0,002 mola

C. 0,100 mola

D. 0,022 mola

Aby obliczyć liczbę moli gazu, który można zebrać w pipecie gazowej o pojemności 500 cm³ w warunkach normalnych, należy skorzystać z faktu, że w tych warunkach jeden mol gazu zajmuje objętość 22,4 dm³. Najpierw przekształcamy objętość pipecie z cm³ na dm³, co daje: 500 cm³ = 0,5 dm³. Następnie stosujemy wzór na obliczenie liczby moli: liczba moli = objętość gazu / objętość jednego mola. W naszym przypadku to będzie: liczba moli = 0,5 dm³ / 22,4 dm³/mol = 0,022 mól. To obliczenie jest zgodne z zasadami chemii gazów idealnych i przydatne w różnych zastosowaniach laboratoryjnych, takich jak przygotowywanie roztworów, gdzie precyzyjne dawkowanie reagentów jest kluczowe. Zrozumienie tego zagadnienia jest istotne nie tylko w chemii, ale również w dziedzinach pokrewnych, takich jak inżynieria chemiczna czy biotechnologia, gdzie kontrola warunków reakcji jest niezbędna dla uzyskania optymalnych wyników.

Pytanie 16

Po przeprowadzeniu krystalizacji z 120 g kwasu szczawiowego uzyskano 105 g produktu o wysokiej czystości. Jaki był poziom zanieczyszczeń w kwasie szczawiowym?

A. 12,5%

B. 87,5%

C. 15%

D. 20%

Aby zrozumieć, dlaczego pozostałe odpowiedzi są błędne, należy przyjrzeć się podstawowym zasadom obliczeń związanych z zawartością zanieczyszczeń. Odpowiedzi takie jak 20%, 15% i 87,5% opierają się na nieprawidłowych wyliczeniach lub błędnych założeniach. Przykładowo, jeśli ktoś wyliczałby 20%, mógłby mylnie pomyśleć, że zanieczyszczenia stanowią znacznie większy udział masy początkowej. Może to wynikać z pomyłki w obliczeniach lub braku zrozumienia, że zanieczyszczenia są obliczane na podstawie masy uzyskanego czystego produktu, a nie samej masy początkowej. Odpowiedź 15% również jest wynikiem nieprawidłowego obliczenia. Osoba udzielająca takiej odpowiedzi mogła pomylić się, przyjmując, że zanieczyszczenia to po prostu 15 g z 120 g, co nie uwzględnia odpowiedniego podziału przez masę początkową i pomnożenia przez 100%. Z kolei odpowiedź 87,5% jest szczególnie myląca, ponieważ sugeruje, że niemal cała masa kwasu szczawiowego była zanieczyszczona, co jest niezgodne z danymi przedstawionymi w pytaniu. Takie podejście może prowadzić do dramatycznych nieporozumień w analizie danych chemicznych i w przemyśle, gdzie dokładność pomiarów jest kluczowa. Dlatego ważne jest, aby stosować jednoznaczne metody obliczeń oraz zrozumieć, jakie wartości są istotne w kontekście danej analizy chemicznej.

Pytanie 17

Aby otrzymać czystą substancję, próbka z nitroaniliną została poddana procesowi krystalizacji. Jaką masę nitroaniliny użyto do krystalizacji, jeśli uzyskano 1,5 g czystego związku, a wydajność krystalizacji wyniosła 75%?

A. 2 g

B. 50 g

C. 0,5 g

D. 0,02 g

W przypadku obliczeń związanych z krystalizacją często dochodzi do nieporozumień dotyczących interpretacji wydajności oraz masy próbki. Wydajność krystalizacji to kluczowy parametr, który informuje nas, jaką część początkowej masy substancji udało się uzyskać w formie czystego związku. Niektórzy mogą błędnie zakładać, że masa odważki powinna być równa masie czystego produktu, co jest znamienne dla błędnej interpretacji wyników. Odpowiedzi, które sugerują masę mniejszą niż rzeczywista masa próbki, ignorują fakt, że wydajność jest zawsze wyrażana jako wartość mniejsza niż 1 lub 100%. To prowadzi do poważnych błędów w obliczeniach. Na przykład, odpowiedzi, które sugerują masy takie jak 0,02 g czy 0,5 g, pomijają podstawowy związek pomiędzy masą uzyskanego produktu a jego wydajnością. Ważne jest również to, aby zrozumieć, że przy krystalizacji nie tylko ilość, ale także jakość uzyskanego produktu jest kluczowa. W praktyce, niewłaściwe obliczenia mogą prowadzić do nieefektywnego procesu oczyszczania, co może mieć poważne konsekwencje w przemyśle chemicznym. W kontekście standardów branżowych, takie błędy mogą skutkować niezgodnością z wymaganiami jakościowymi, co jest nieakceptowalne w produkcji farmaceutyków i chemikaliów specjalistycznych. Z tego powodu niezwykle ważne jest, aby zrozumieć i zastosować poprawne metody obliczeń w każdym etapie procesu chemicznego.

Pytanie 18

Na skutek krystalizacji 18 g kwasu benzoesowego uzyskano 8 g czystego produktu. Jaką wydajność miała ta krystalizacja?

A. 44,44%

B. 2,25 g

C. 2,25%

D. 44,44 g

Wydajność procesu krystalizacji oblicza się jako stosunek masy uzyskanego produktu do masy surowca, wyrażony w procentach. W tym przypadku, otrzymując 8 g czystego kwasu benzoesowego z 18 g użytego surowca, wydajność wynosi: (8 g / 18 g) * 100% = 44,44%. Taka wydajność jest ważna w kontekście procesów technologicznych, ponieważ pozwala ocenić, jak efektywnie surowce zostały wykorzystane. W praktyce, wysoka wydajność jest pożądana, ponieważ obniża koszty materiałowe i zwiększa rentowność produkcji. W kontekście przemysłu farmaceutycznego lub chemicznego, osiągnięcie wysokiej wydajności krystalizacji jest kluczowe dla zapewnienia czystości i jakości produktów końcowych, co odpowiada standardom takim jak GMP (Good Manufacturing Practices). Dodatkowo, analiza wydajności może pomóc w identyfikacji potencjalnych problemów w procesie produkcyjnym i dostosowywaniu parametrów, aby zoptymalizować proces.

Pytanie 19

Laboratoryjny aparat szklany, który wykorzystuje kwasy do wytwarzania gazów w reakcji z metalem lub odpowiednią solą, to

A. aparat Kippa

B. aparat Orsata

C. aparat Soxhleta

D. aparat Hofmanna

Aparat Orsata jest używany do destylacji, co oznacza, że jego funkcja różni się od roli aparatu Kippa, który jest przeznaczony do wytwarzania gazów. Aparat Soxhleta jest narzędziem stosowanym w ekstrakcji, często w analizie chemicznej, gdzie celem jest wydobycie substancji rozpuszczalnych z materiałów stałych, co również nie pokrywa się z funkcją aparatu Kippa. Z kolei aparat Hofmanna, wykorzystywany do elektrolizy wody, jest narzędziem do rozdzielania gazów na ich składniki, co również różni się od zadania aparatu Kippa, który nie wymaga stosowania prądu elektrycznego. Często mylone są różne typy aparatów laboratoryjnych ze względu na ich podobieństwa wizualne lub nazwy, co prowadzi do nieporozumień. Kluczowe jest zrozumienie specyficznych zastosowań każdego z tych urządzeń i ich konstrukcyjnych różnic. Dlatego ważne jest, aby przy nauce o aparatach laboratoryjnych nie tylko zapamiętywać ich nazwy, ale także ich funkcje i zastosowania, aby uniknąć błędów w praktyce laboratoryjnej. Niezrozumienie tych różnic może skutkować nieefektywnym wykorzystaniem sprzętu i potencjalnymi zagrożeniami w laboratorium.

Pytanie 20

W celu przeprowadzenia opisanego doświadczenia, należy przygotować:

Opis procesu wydzielenia kwasu acetylosalicylowego z tabletek
Pięć rozgniecionych tabletek aspiryny (polopiryny) umieszcza się w kolbie stożkowej o pojemności 100 ml, dodaje 10 ml etanolu i ogrzewa na łaźni wodnej, aż do momentu rozpadnięcia się tabletek. W roztworze znajduje się kwas acetylosalicylowy, natomiast masa tabletkowa pozostaje w osadzie. Osad ten odsącza się na ogrzanym lejku szklanym zaopatrzonym w sączek karbowany. Do odebiornego przesączu dodaje się 20-30 ml zimnej wody destylowanej. Dodatek wody powoduje wypadanie osadu aspiryny z roztworu (zmniejsza się rozpuszczalność aspiryny w roztworze wodno-alkoholowym). Wydzielone kryształy odsączyć na lejku sitowym i suszyć na powietrzu.

Opis procesu wydzielenia kwasu acetylosalicylowego z tabletek

Pięć rozgniecionych tabletek aspiryny (polopiryny) umieszcza się w kolbie stożkowej o pojemności 100 ml, dodaje 10 ml etanolu i ogrzewa na łaźni wodnej, aż do momentu rozpadnięcia się tabletek. W roztworze znajduje się kwas acetylosalicylowy, natomiast masa tabletkowa pozostaje w osadzie. Osad ten odsącza się na ogrzanym lejku szklanym zaopatrzonym w sączek karbowany. Do odebiornego przesączu dodaje się 20-30 ml zimnej wody destylowanej. Dodatek wody powoduje wypadanie osadu aspiryny z roztworu (zmniejsza się rozpuszczalność aspiryny w roztworze wodno-alkoholowym). Wydzielone kryształy odsączyć na lejku sitowym i suszyć na powietrzu.

A. aspirynę, moździerz, etanol, kolbę stożkową 100 ml, łaźnię wodną, lejek szklany, kolbę ssawkową, lejek sitowy, sączek karbowany.

B. polopirynę, metanol, kolbę stożkową 100 ml, łaźnię wodną, bagietkę, lejek szklany, termometr.

C. aspirynę etanol, kolbę stożkową 250 ml, łaźnię wodną, lejek metalowy do sączenia na gorąco, bagietkę, pompkę wodą, cylinder miarowy.

D. etopirynę, stężony kwas siarkowy, etanol, kolbę ssawkową lejek sitowy, pompkę wodną, eksykator, cylinder miarowy, moździerz.

Odpowiedź jest poprawna, ponieważ opisany proces eksperymentalny rzeczywiście wymaga użycia aspiryny, która jest substancją czyną w tym doświadczeniu. Kluczowym krokiem jest rozcieranie aspiryny w moździerzu, co pozwala na zwiększenie powierzchni kontaktu substancji z rozpuszczalnikiem, jakim jest etanol. Użycie kolby stożkowej o pojemności 100 ml jest zgodne z zasadami laboratoryjnymi, które zalecają stosowanie odpowiednich naczyń do reakcji chemicznych, aby zapewnić dokładność pomiarów. Ogrzewanie roztworu w łaźni wodnej to standardowa procedura, która pozwala na kontrolowanie temperatury, co jest niezbędne dla prawidłowego rozpuszczenia aspiryny. W procesie filtracji, obecność lejka szklanego, kolby ssawkowej, lejka sitowego oraz sączka karbowanego umożliwia skuteczne oddzielenie kryształów aspiryny od roztworu oraz ich osuszenie. Takie podejście jest zgodne z dobrymi praktykami laboratoryjnymi, które kładą nacisk na precyzję i efektywność w przeprowadzaniu doświadczeń chemicznych.

Pytanie 21

Który zestaw zawiera niezbędne urządzenia laboratoryjne do przygotowania 10% (m/m) roztworu NaCl?

A. Waga laboratoryjna, zlewka, cylinder miarowy, naczynko wagowe

B. Waga laboratoryjna, kolba miarowa, naczynko wagowe, palnik

C. Waga laboratoryjna, cylinder miarowy, kolba miarowa, szkiełko zegarkowe

D. Waga laboratoryjna, zlewka, cylinder miarowy, palnik

Poprawna odpowiedź wskazuje na zestaw sprzętów laboratoryjnych, które są niezbędne do sporządzenia 10% (m/m) roztworu chlorku sodu. Waga laboratoryjna umożliwia dokładne odważenie odpowiedniej ilości chlorku sodu, co jest kluczowe dla uzyskania właściwego stężenia roztworu. Zlewka służy do mieszania składników i przygotowania roztworu, a cylinder miarowy pozwala na precyzyjne odmierzenie objętości wody. Naczynko wagowe jest używane do ważenia substancji stałych, co dodatkowo zwiększa dokładność pomiarów. Takie podejście jest zgodne z najlepszymi praktykami w laboratoriach chemicznych, gdzie precyzja i dokładność są kluczowe dla uzyskania wiarygodnych wyników. Sporządzając roztwory, należy również pamiętać o zasadach BHP, aby zapewnić bezpieczeństwo podczas pracy z substancjami chemicznymi.

Pytanie 22

Na podstawie danych w tabeli próbkę, w której będzie oznaczany BZT, należy przechowywać

Oznaczany parametr	Rodzaj naczynia do przechowywania	Sposób utrwalania	Dopuszczalny czas przechowywania
barwa	szklane lub polietylenowe	- schłodzenie do temperatury 2-5°C	24 h
fosforany ogólne	szklane lub polietylenowe	- zakwaszenie kwasem siarkowym(VI) - schłodzenie do temperatury 2-5°C	4 h 48 h
BZT	szklane	- schłodzenie do temperatury 2-5°C - przechowywanie w ciemności	24 h
azot azotanowy(V)	szklane lub polietylenowe	- schłodzenie do temperatury 2-5°C - dodanie 2 cm³ chloroformu do 1 dm³ próbki	24 h 48 h

A. w szklanej butelce.

B. w polietylenowej butelce.

C. w metalowym naczyniu.

D. w butelce z ciemnego szkła.

Przechowywanie próbki do oznaczania biochemicznego zapotrzebowania tlenu (BZT) w butelce z ciemnego szkła jest kluczowe, aby zapewnić jej integralność i dokładność pomiarów. Ciemne szkło chroni próbkę przed działaniem światła, które może prowadzić do fotodegradacji niektórych składników organicznych, co w konsekwencji zafałszowałoby wyniki analizy. Przechowywanie w odpowiedniej temperaturze, zazwyczaj w zakresie 2-5°C, również ma fundamentalne znaczenie, ponieważ niska temperatura spowalnia procesy biochemiczne, które mogłyby wpłynąć na zmiany w stężeniu tlenu. Zgodnie z normami ISO i dobrymi praktykami laboratoryjnymi, nieprzekraczanie tych warunków gwarantuje wyższej jakości wyniki. W praktyce, takie podejście jest stosowane w laboratoriach zajmujących się analizą wód, gdzie prawidłowe przechowywanie próbek jest kluczowe dla monitorowania stanu ekologicznego zbiorników wodnych. Zastosowanie butelek z ciemnego szkła jest zatem nie tylko zgodne z wymaganiami, ale także odzwierciedla wysokie standardy profesjonalizmu w pracy laboratoryjnej.

Pytanie 23

Wskaź sprzęt laboratoryjny, który znajduje się w zestawie do filtracji pod obniżonym ciśnieniem?

A. Kolba miarowa, lejek szklany, bagietka

B. Kolba ssawkowa, lejek z sitkiem, urządzenie do pompowania wody

C. Kolba ssawkowa, lejek szklany, urządzenie do pompowania wody

D. Kolba stożkowa, lejek z sitkiem, bagietka

Odpowiedź wskazująca na kolbę ssawkową, lejek z sitowym dnem oraz pompkę wodną jako zestaw do sączenia pod zmniejszonym ciśnieniem jest prawidłowa. Kolba ssawkowa jest specjalnie zaprojektowana do przechwytywania i transportu cieczy, a jej konstrukcja umożliwia tworzenie podciśnienia wewnątrz kolby. Lejek z sitowym dnem odgrywa kluczową rolę w procesie filtracji, umożliwiając sączenie cieczy przez sitko, co pozwala na oddzielenie cząstek stałych od cieczy. Pompka wodna jest używana do redukcji ciśnienia, co jest istotne w procesach takich jak ekstrakcja czy destylacja, gdyż umożliwia efektywne usuwanie cieczy w niższych temperaturach, co z kolei zapobiega degradowaniu wrażliwych substancji chemicznych. Użycie tego sprzętu jest zgodne z najlepszymi praktykami laboratoryjnymi, gdzie ważne jest zachowanie integralności próbek oraz minimalizacja strat substancji lotnych.

Pytanie 24

Sód metaliczny powinien być przechowywany w laboratorium

A. w szklanych pojemnikach wypełnionych naftą

B. w butelkach plastikowych

C. w szklanych naczyniach

D. w butlach metalowych z wodą destylowaną

Sód metaliczny należy przechowywać w szklanych butlach wypełnionych naftą, ponieważ ma on silne właściwości reaktywne, szczególnie w kontakcie z wodą i powietrzem. Sód reaguje z wodą, wytwarzając wodór i ciepło, co może prowadzić do niebezpiecznych eksplozji. Nafta, jako substancja organiczna, skutecznie izoluje sód od kontaktu z wodą i wilgocią, co zapobiega jego utlenianiu oraz niebezpiecznym reakcjom chemicznym. Ponadto, szklane pojemniki są neutralne chemicznie i nie wchodzą w reakcje z sodem, co czyni je odpowiednim materiałem do przechowywania. Tego rodzaju praktyki są zgodne z normami bezpieczeństwa w laboratoriach chemicznych, gdzie szczególną uwagę zwraca się na odpowiednie metody przechowywania substancji niebezpiecznych. Warto również zauważyć, że w wielu laboratoriach stosuje się podobne metody przechowywania innych reaktywnych metali, aby zminimalizować ryzyko ich reakcji z substancjami zewnętrznymi.

Pytanie 25

Technika oddzielania płynnych mieszanin, w której wykorzystuje się różnice w prędkości migracji składników przez odpowiednią bibułę, nazywa się

A. filtracją

B. adsorpcją

C. chromatografią

D. destylacją

Chromatografia to technika rozdzielania składników mieszanin, która opiera się na różnicach w ich powinowactwie do fazy stacjonarnej i fazy ruchomej. Proces ten umożliwia analizę oraz oczyszczanie substancji chemicznych, a jego zastosowanie jest szerokie, od analizy jakościowej w laboratoriach chemicznych po przemysł farmaceutyczny, gdzie służy do czyszczenia składników aktywnych. W chromatografii cieczowej, która jest jedną z najczęstszych metod, próbka jest rozdzielana na podstawie różnic w szybkości migracji jej składników przez bibulę lub kolumnę wypełnioną odpowiednim materiałem. Zastosowanie chromatografii obejmuje zarówno naukę, jak i przemysł, umożliwiając kontrolę jakości, identyfikację substancji oraz badania środowiskowe, co czyni ją kluczowym narzędziem w analizach chemicznych. Standardy ISO oraz metodyka Good Laboratory Practice (GLP) regulują stosowanie chromatografii, zapewniając wysoką jakość wyników i bezpieczeństwo w laboratoriach.

Pytanie 26

Wodę do badań mikrobiologicznych powinno się pobierać do butelek

A. zanurzonych wcześniej na 2-3 minuty w alkoholu etylowym

B. starannie wypłukanych, na przykład po niegazowanej wodzie mineralnej

C. umytych wodorotlenkiem sodu

D. sterylnych

Pobieranie próbek wody do badań mikrobiologicznych powinno odbywać się wyłącznie w sterylnych butelkach, co ma kluczowe znaczenie dla uzyskania wiarygodnych wyników. Sterylność opakowania eliminuje ryzyko kontaminacji próbki przez mikroorganizmy z otoczenia. W praktyce, butelki do pobierania wody mikrobiologicznej są zazwyczaj produkowane z materiałów, które można wysterylizować, a ich zamknięcia są zaprojektowane tak, aby zapobiegać wszelkim kontaktom z zanieczyszczeniami. Ponadto, w przypadku badań mikrobiologicznych, takie wymagania są zgodne z normami, takimi jak ISO 5667, które określają procedury pobierania wody. Użycie sterylnych pojemników jest szczególnie istotne, gdyż mikroorganizmy mogą być obecne w różnych formach, a nawet niewielka ilość zanieczyszczeń może prowadzić do fałszywych wyników. Dlatego w laboratoriach oraz w trakcie inspekcji sanitarno-epidemiologicznych stosuje się ściśle określone procedury, aby zapewnić wysoką jakość i wiarygodność badań.

Pytanie 27

Aby odróżnić urządzenia w laboratorium chemicznym, rury do próżni maluje się w kolorze

A. niebieskim

B. żółtym

C. szarym

D. czerwonym

Rury do próżni w laboratoriach chemicznych maluje się na kolor szary, aby zapewnić ich łatwe rozróżnienie od innych systemów rurociągów, a także podnieść bezpieczeństwo pracy w laboratoriach. Kolor szary jest standardem w wielu laboratoriach, ponieważ konkretne barwy przypisuje się różnym zastosowaniom i funkcjom rur. Rury do próżni muszą być odpowiednio oznaczone, aby uniknąć pomyłek, które mogłyby prowadzić do niebezpiecznych sytuacji, takich jak przypadkowe podłączenie nieprawidłowych systemów. Przykładowo, w sytuacji awaryjnej, kiedy konieczne jest szybkie rozpoznanie systemów, oznakowanie kolorystyczne umożliwia personelowi natychmiastowe zidentyfikowanie rur do próżni i podjęcie odpowiednich działań. Dobre praktyki branżowe, takie jak normy ISO oraz wytyczne dotyczące bezpieczeństwa chemicznego, również podkreślają znaczenie prawidłowego oznakowania infrastruktury laboratoryjnej, co ma kluczowe znaczenie dla minimalizacji ryzyka oraz zapewnienia efektywności operacyjnej.

Pytanie 28

Wybór lokalizacji do poboru próbek wody z rzeki nie jest uzależniony od

A. usytuowania źródeł zanieczyszczeń

B. celu oraz zakresu badań

C. usytuowania dopływów

D. rodzaju pojemników do ich przechowywania

Wybór miejsca pobierania próbek wody z rzeki jest kluczowym elementem badań jakości wody, a rodzaj naczyń do ich przechowywania nie ma wpływu na lokalizację ich pobierania. Istotne jest, aby miejsce poboru było reprezentatywne dla badanego obszaru i odpowiadało celom oraz zakresowi badań. Na przykład, jeśli celem jest ocena wpływu zanieczyszczeń przemysłowych, należy wybierać miejsca w pobliżu źródeł tych zanieczyszczeń. Z kolei lokalizacja dopływów może wskazywać na różne warunki hydrologiczne i chemiczne wody. Zarówno standardy ISO, jak i normy krajowe dotyczące monitorowania jakości wody podkreślają znaczenie odpowiedniego doboru punktów poboru. Przechowywanie próbek w odpowiednich naczyniach, takich jak butelki szklane lub plastikowe, ma z kolei na celu zapewnienie, że próbki nie ulegną zanieczyszczeniu ani degradacji w czasie transportu do laboratorium. Dlatego rodzaj naczyń jest istotny, ale nie wpływa na wybór miejsca ich pobierania.

Pytanie 29

Transformacja zolu w żel to zjawisko określane jako

A. peptyzacja

B. sedymentacja

C. koagulacja

D. azulacja

Sedymentacja to proces, w którym cząstki stałe opadają na dno cieczy na skutek działania siły grawitacyjnej. Choć może wydawać się, że jest on związany z procesem przekształcania zolu w żel, nie jest to właściwe podejście w kontekście koagulacji. Sedymentacja dotyczy głównie separacji faz, a nie formowania strukturalnej sieci, jak ma to miejsce w koagulacji. Peptyzacja jest procesem odwrotnym do koagulacji, polegającym na rozbijaniu agregatów cząstek, co prowadzi do ich stabilizacji w postaci koloidalnej. W praktyce, peptyzacja występuje, gdy dodawane są substancje zwane peptyzatorami, co jest całkowicie przeciwne do celu koagulacji. Azulacja to termin, który nie występuje w literaturze naukowej w kontekście procesów koagulacji i nie ma związku z przemianą zolu w żel. Te błędne odpowiedzi mogą wynikać z mylenia procesów fizykochemicznych oraz nieuwagi wobec ich definicji. Kluczowe jest zrozumienie, że koagulacja jest specyficznym procesem, który różni się od sedymentacji i peptyzacji, a każde z tych zjawisk ma swoje unikalne mechanizmy oraz zastosowania w różnych dziedzinach nauki i technologii.

Pytanie 30

Aby sporządzić 20 cm3 roztworu HCl (1+1), należy w pierwszej kolejności wlać do zlewki

A. 10 cm3 rozcieńczonego kwasu solnego, a potem 10 cm3 wody destylowanej

B. 10 cm3 wody destylowanej, a następnie 10 cm3 rozcieńczonego kwasu solnego

C. 10 cm3 stężonego kwasu solnego, a potem 10 cm3 wody destylowanej

D. 10 cm3 wody destylowanej, a potem 10 cm3 stężonego kwasu solnego

Odpowiedź, w której na początku dodajemy 10 cm3 wody destylowanej, a następnie 10 cm3 stężonego kwasu solnego, jest prawidłowa z kilku powodów. Po pierwsze, rozcieńczanie kwasu solnego powinno zawsze rozpocząć się od dodania wody do kwasu, a nie odwrotnie. Dodanie stężonego kwasu do wody zmniejsza ryzyko reakcji egzotermicznej, która może prowadzić do niebezpiecznego rozprysku kwasu. W praktyce, woda powinna być dodawana do kwasu w kontrolowany sposób, aby uniknąć gwałtownego wrzenia. Te zasady są zgodne z najlepszymi praktykami w laboratoriach chemicznych, które podkreślają znaczenie bezpieczeństwa podczas pracy z substancjami żrącymi. Dodatkowo, stężony kwas solny ma gęstość większą niż woda, co oznacza, że jego dodanie do wody powoduje szybkie i silne mieszanie, co ułatwia osiągnięcie pożądanej koncentracji roztworu. W kontekście praktycznym, taka procedura jest niezbędna w laboratoriach analitycznych czy edukacyjnych, gdzie przygotowywanie roztworów o określonych stężeniach jest codziennością.

Pytanie 31

Jaką masę NaCl uzyskuje się poprzez odparowanie do sucha 250 g roztworu 10%?

A. 250 g

B. 0,25 g

C. 25 g

D. 2,5 g

Aby obliczyć ilość NaCl w 250 g 10% roztworu, należy zastosować wzór na stężenie procentowe. Stężenie 10% oznacza, że w 100 g roztworu znajduje się 10 g substancji rozpuszczonej. Dla 250 g roztworu, proporcja ta jest taka sama, co można obliczyć, stosując przeliczenie: (10 g / 100 g) * 250 g = 25 g NaCl. W praktyce, takie obliczenia są niezwykle istotne w laboratoriach chemicznych oraz w przemyśle farmaceutycznym, gdzie precyzyjne przygotowanie roztworów jest kluczowe dla uzyskania odpowiednich reakcji chemicznych. Zrozumienie stężenia roztworów pozwala na ich prawidłowe stosowanie w różnych procedurach, takich jak przygotowanie leków, analiza chemiczna czy też wytwarzanie materiałów. Warto również znać zasady dotyczące przechowywania oraz rozcieńczania roztworów, co jest zgodne z najlepszymi praktykami laboratoryjnymi.

Pytanie 32

Jeżeli partia towaru składa się z 10 dużych opakowań, wtedy z jednego opakowania pobiera się kilka próbek, które następnie łączy, uzyskując próbkę

A. pierwotną

B. laboratoryjną

C. jednostkową

D. średnią

Odpowiedzi "pierwotną", "średnią" oraz "laboratoryjną" nie są poprawne, ponieważ dotyczą one różnych koncepcji związanych z pobieraniem próbek, które nie pasują do opisanego kontekstu. Próbka pierwotna zazwyczaj odnosi się do materiału, który nie został jeszcze poddany analizie ani obróbce w laboratorium; tymczasem w naszym przypadku próbka została już pobrana z opakowania. Z kolei pojęcie próbki średniej sugeruje, że próbki z różnych jednostek są łączone w celu uzyskania jednej reprezentatywnej próbki. Chociaż takie podejście może być stosowane w niektórych analizach statystycznych, w sytuacji opisanej w pytaniu, bardziej adekwatne byłoby mówienie o próbkach jednostkowych. Odpowiedź "laboratoryjną" jest myląca, ponieważ odnosi się do próbki, która została już poddana działaniu w laboratorium, co nie odpowiada definicji próbki pobieranej z opakowania. Typowym błędem myślowym jest utożsamienie próbki średniej z jednostkową, gdyż mogą one pełnić różne funkcje w procesie analizy jakości. Właściwe zrozumienie różnicy między tymi terminami ma kluczowe znaczenie w kontekście zapewnienia jakości w różnych branżach.

Pytanie 33

Jakie są zalecenia dotyczące postępowania z odpadowymi roztworami kwasów oraz zasad?

A. Roztwory kwasów i zasad należy mocno zagęścić i zobojętnić stężonymi roztworami NaOH oraz HCl, aby uzyskać odpady w postaci stałych soli

B. Roztwory kwasów i zasad można wylewać do kanalizacji, przepłukując silnym strumieniem wody w celu maksymalnego rozcieńczenia

C. Roztwory kwasów i zasad należy rozcieńczyć, zobojętnić zgodnie z procedurą, a następnie umieścić w osobnych pojemnikach

D. Roztwory kwasów i zasad można umieścić bez neutralizacji w tym samym pojemniku, gdzie będą się wzajemnie neutralizowały

Podawane koncepcje, wskazujące na możliwość mieszania roztworów kwasów i zasad bez neutralizacji, są nieprawidłowe. W rzeczywistości, choć teoretycznie takie mieszanie może prowadzić do ich wzajemnego zobojętnienia, w praktyce niesie ze sobą wiele zagrożeń. Po pierwsze, niekontrolowane łączenie silnych kwasów z mocnymi zasadami może prowadzić do gwałtownych reakcji, wydzielania dużych ilości ciepła oraz potencjalnego rozprysku niebezpiecznych substancji. Mieszanie powinno być przeprowadzane w kontrolowanych warunkach, z odpowiednim sprzętem ochronnym i w pojemnikach przeznaczonych do tego celu. Kolejnym błędem jest sugerowanie, że odpady te można wylewać do kanalizacji, co jest absolutnie niedopuszczalne. Wylanie roztworów chemicznych do kanalizacji może spowodować zanieczyszczenie wód gruntowych oraz systemu wodociągowego, co jest sprzeczne z przepisami ochrony środowiska. Również stwierdzenie, że odpady należy silnie zatężyć i zobojętniać stężonymi roztworami NaOH i HCl jest niebezpieczne. Tego typu praktyki mogą prowadzić do powstawania niebezpiecznych oparów oraz reakcji egzotermicznych, które mogą być trudne do kontrolowania. Aby zapewnić bezpieczeństwo i zgodność z przepisami, najlepiej jest stosować procedury ustalone przez organizacje zajmujące się ochroną zdrowia i środowiska, które przewidują odpowiednie metody neutralizacji i przechowywania odpadów chemicznych.

Pytanie 34

Czy próbkę laboratoryjną przechowuje się w lodówce, gdy występuje w niej

A. chłonięcie wody

B. degradacja termiczna

C. rozpad promieniotwórczy

D. utrata lotnych składników

Rozpatrując odpowiedzi dotyczące przechowywania próbki laboratoryjnej, warto zauważyć, że niektóre podejścia są mylące i mogą prowadzić do nieprawidłowych wniosków. Rozpad promieniotwórczy nie jest procesem, który można kontrolować przez działanie temperatury, gdyż jest to zjawisko fizyczne związane z czasem połowicznego rozpadu izotopów. Przechowywanie próbek w lodówce nie ma wpływu na ten proces, ponieważ nie eliminuje on promieniotwórczości. Podobnie, chłonięcie wody, które jest raczej zjawiskiem związanym z adsorpcją lub dyfuzją, nie jest bezpośrednio związane z degradacją termiczną. Wysoka wilgotność może wpływać na niektóre próbki, ale nie jest to główny powód, dla którego próbki przechowuje się w chłodniach. Utrata lotnych składników, chociaż może być istotna, dotyczy raczej zjawisk, które są efektem obróbki lub analizy, a nie samym procesem przechowywania. Właściwe przechowywanie próbek jest zatem kluczowe, aby uniknąć degradacji termicznej, a nie zjawisk związanych z promieniotwórczością czy adsorpcją. W praktyce, nieprawidłowe zrozumienie tych procesów może prowadzić do błędów w analizach laboratoryjnych, co w konsekwencji wpływa na diagnostykę medyczną i wyniki badań. Przechowywanie próbek w odpowiednich warunkach zgodnych z wytycznymi branżowymi jest kluczowe dla zapewnienia ich stabilności i właściwej analizy.

Pytanie 35

Proces przesiewania próbki prowadzi się za pomocą urządzenia przedstawionego na rysunku

A. D.

B. C.

C. A.

D. B.

Wybór odpowiedzi A, B lub D wskazuje na pewne nieporozumienia dotyczące podstawowych zasad przesiewania próbki. Odpowiedzi te mogą sugerować, że użytkownik nie rozumie, że proces przesiewania wymaga zastosowania odpowiednich narzędzi, które są specjalnie zaprojektowane do tego celu. Na przykład, odpowiedzi A i B mogą być mylone z ideą użycia innych metod mechanicznych, takich jak mieszanie czy szarpanie, które nie są właściwe do oddzielania cząstek według ich rozmiaru. W rzeczywistości, metody te nie zapewniają wymaganej precyzji, ponieważ nie segregują one cząstek na podstawie ich właściwości fizycznych. Odpowiedź D sugeruje z kolei inne techniki separacji, takie jak filtracja, która jest stosowana do usuwania większych zanieczyszczeń z cieczy, a nie do przesiewania ciał stałych. Kluczowym błędem myślowym, który może prowadzić do takich odpowiedzi, jest nieporozumienie dotyczące zasad mechaniki ciał stałych i procesów separacji. Przesiewanie i filtracja to dwa różne procesy, które mają swoje specyficzne zastosowania. Zrozumienie tego rozróżnienia jest niezbędne dla prawidłowego podejścia do analizy materiałów sypkich oraz do stosowania norm branżowych, które gwarantują skuteczność i dokładność wyników.

Pytanie 36

Aby podnieść stężenie mikroelementów w roztworze, próbkę należy poddać

A. roztwarzaniu

B. zagęszczaniu

C. liofilizacji

D. rozcieńczaniu

Zagęszczanie jest procesem, który polega na usunięciu części rozpuszczalnika z roztworu, co prowadzi do zwiększenia stężenia składników rozpuszczonych w tym roztworze. Proces ten jest szczególnie istotny w chemii analitycznej, gdzie precyzyjne przygotowanie próbek jest kluczowe dla uzyskania wiarygodnych wyników analiz. Przykładami zastosowania zagęszczania mogą być przygotowanie próbek do spektroskopii lub chromatografii, gdzie wymagane jest osiągnięcie odpowiedniego stężenia analitu. Dodatkowo, w przemyśle farmaceutycznym zagęszczanie jest stosowane w produkcji leków, gdzie stężenie substancji czynnej musi być dokładnie kontrolowane. Standardy branżowe, takie jak GMP (Good Manufacturing Practices), kładą duży nacisk na precyzyjne przygotowanie roztworów, co czyni zagęszczanie kluczowym krokiem w wielu procesach produkcyjnych i analitycznych.

Pytanie 37

Jakie roztwory chemiczne powinny być stanowczo pobierane przy włączonym dygestorium?

A. kwasu cytrynowego o stężeniu 36%

B. kwasu solnego o stężeniu 36%

C. glicerolu o stężeniu 36%

D. etanolu o stężeniu 36%

Kwas solny o stężeniu 36% jest substancją silnie żrącą i niebezpieczną dla zdrowia. Jego właściwości chemiczne sprawiają, że w przypadku kontaktu z skórą lub błonami śluzowymi może prowadzić do poważnych oparzeń oraz uszkodzenia tkanek. Dlatego zgodnie z zasadami bezpieczeństwa pracy w laboratoriach chemicznych, wszelkie operacje związane z kwasem solnym powinny być przeprowadzane pod włączonym dygestorium. Dygestorium zapewnia odpowiednią wentylację, eliminując ryzyko wdychania szkodliwych oparów i substancji lotnych, co jest zgodne z normami BHP oraz praktykami stosowanymi w laboratoriach. Przykłady zastosowania kwasu solnego obejmują jego użycie w procesach analitycznych, jak titracje, czy w syntezach chemicznych, co podkreśla jego znaczenie w branży chemicznej. Stosowanie dygestorium nie tylko chroni pracowników, ale także zapobiega zanieczyszczeniu środowiska laboratorium. Współczesne laboratoria stosują te zasady jako standard, zapewniając bezpieczeństwo i zgodność z normami ochrony zdrowia.

Pytanie 38

Jakie środki należy zastosować do gaszenia pożaru metali, takich jak magnez, sód czy potas?

A. piasku

B. wody

C. gaśnicy pianowej

D. gaśnicy śniegowej

Wybór niewłaściwych środków do gaszenia pożarów metali często wynika z błędnych przekonań na temat sposobów ich kontroli. Użycie gaśnicy śniegowej wydaje się być atrakcyjne, gdyż zmniejsza temperaturę, jednak nie jest skuteczne w przypadku reakcji chemicznych, jakie mogą wystąpić podczas pożaru metalu. Oprócz tego, niektóre metale, takie jak magnez, mogą reagować ze składnikami obecnymi w gaśnicy śniegowej, co prowadzi do niebezpiecznych efektów. Nawet woda, która w wielu sytuacjach jest podstawowym środkiem gaśniczym, w kontekście pożarów metali jest całkowicie niewłaściwa. Kontakt wody z metalami, takimi jak sód czy potas, nie tylko nasila ogień, ale może również prowadzić do eksplozji, ponieważ metal reaguje z wodą, tworząc łatwopalne gazy. Użycie gaśnicy pianowej jest również złym wyborem, ponieważ piany nie są w stanie stłumić ognia w przypadku materiałów reagujących z wodą. Te błędne decyzje często wynikają z braku świadomości o specyfikach pożarów metali i ich unikalnych właściwościach. Dlatego kluczowe jest, aby osoby zajmujące się bezpieczeństwem przeciwpożarowym były dobrze poinformowane o właściwych metodach gaszenia takich pożarów oraz posługiwały się odpowiednimi standardami, jak na przykład wytyczne NFPA 484, które dostarczają niezbędnych informacji na ten temat.

Pytanie 39

Butle gazowe (czasy butli) napełnione wodorem są oznaczone kolorem

A. jasnozielonym

B. żółtym

C. czerwonym

D. niebieskim

Zrozumienie systemu oznaczania butli gazowych jest kluczowe dla bezpieczeństwa pracy z substancjami chemicznymi. Kolorystyka oznaczeń butli gazowych jest ściśle określona przez normy. Odpowiedzi sugerujące żółty, jasnozielony lub niebieski kolor są błędne, ponieważ nie odzwierciedlają one aktualnych praktyk w branży. Żółty kolor często kojarzony jest z gazami toksycznymi, a jasnozielony z gazami szlachetnymi, natomiast niebieski stosuje się zazwyczaj do azotu lub innych gazów obojętnych. Wybierając niepoprawne kolory, można narazić się na poważne konsekwencje, takie jak błędna identyfikacja gazu, co prowadzi do niebezpiecznych sytuacji. W przemyśle, gdzie obsługiwane są różne rodzaje gazów, znajomość i przestrzeganie norm dotyczących oznaczania butli gazowych jest niezbędne. Typowe błędy myślowe prowadzące do takich wniosków to ignorowanie standardów branżowych oraz brak świadomości na temat zagrożeń związanych z niewłaściwym oznaczeniem gazów. Warto pamiętać, że bezpieczeństwo w pracy z niebezpiecznymi substancjami chemicznymi opiera się na dokładnym przestrzeganiu procedur oraz systemów oznaczania, co bezpośrednio wpływa na zdrowie i życie pracowników oraz osób postronnych.

Pytanie 40

Które z poniższych równań ilustruje reakcję, w której powstają produkty gazowe?

A. 2HgO —> 2Hg + O2

B. Fe + S —> FeS

C. Fe(CN)2 + 4KCN —> K4[Fe(CN)6]

D. AgNO3 + KBr —> AgBr↓ + KNO3

Reakcja przedstawiona w równaniu 2HgO —> 2Hg + O2 jest klasycznym przykładem reakcji rozkładu, która skutkuje wydzieleniem produktów gazowych. W tym przypadku, pod wpływem ciepła, woda utleniona (HgO) rozkłada się na rtęć metaliczną (Hg) oraz tlen (O2), który jest gazem. Proces ten ilustruje zasady termodynamiki oraz mechanizm reakcji chemicznych. W praktyce rozkład wody utlenionej jest ważny w różnych dziedzinach, w tym w chemii analitycznej, gdzie tlen jest wykorzystywany w reakcjach utleniających. Tego typu reakcje są również istotne w kontekście bezpieczeństwa, gdyż uwolnienie gazów może mieć wpływ na warunki pracy w laboratoriach. Dobrą praktyką w chemii jest stosowanie zasad BHP w obecności gazów, które mogą być wybuchowe lub toksyczne. W związku z tym, zrozumienie reakcji gazowych jest niezbędne do prowadzenia bezpiecznych eksperymentów chemicznych oraz skutecznego zarządzania ryzykiem.

Rozpocznij nowy egzamin

Powrót do strony głównej

Tabela. Sposoby utrwalania próbek wody i ścieków, miejsce analizy, dopuszczalny czas przechowywania próbek
Oznaczany parametr	Rodzaj naczynia do przechowywania próbki	Sposób utrwalania próbki	Miejsce wykonania analizy	Dopuszczalny czas przechowywania próbki
Chlorki	szklane lub polietylenowe	-	laboratorium	96 godzin
Chlor pozostały	szklane	-	w miejscu pobrania próbki	-
ChZT	szklane	zakwaszenie do pH<2 , schłodzenie do temperatury 2-5°C	laboratorium	24 godziny
Kwasowość	szklane lub polietylenowe	schłodzenie do temperatury 2-5°C	laboratorium	4 godziny
Mangan	szklane lub polietylenowe	zakwaszenie do pH<2 , schłodzenie do temperatury 2-5°C	laboratorium	48 godzin