Wyniki egzaminu

Nowy egzamin

Informacje o egzaminie:

Zawód: Technik farmaceutyczny
Kwalifikacja: MED.09 - Sporządzanie i wytwarzanie produktów leczniczych oraz prowadzenie obrotu produktami leczniczymi, wyrobami medycznymi, suplementami diety i środkami spożywczymi specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz innymi produktami dopuszczonymi do obrotu w aptece
Data rozpoczęcia: 7 grudnia 2025 16:30
Data zakończenia: 7 grudnia 2025 16:47

Egzamin zdany!

Wynik: 23/40 punktów (57,5%)

Wymagane minimum: 20 punktów (50%)

Pochwal się swoim wynikiem!

Facebook

X.com

Szczegółowe wyniki:

Pytanie 1

Statyny stanowią grupę leków wykorzystywanych w lecznictwie

A. hipocholesterolemii

B. cukrzycy typu 2

C. hipercholesterolemii

D. powiększenia gruczołu krokowego

Statyny to grupa leków, które odgrywają kluczową rolę w terapii hipercholesterolemii, czyli podwyższonego poziomu cholesterolu we krwi. Działają poprzez hamowanie enzymu HMG-CoA reduktazy, który jest kluczowy w biosyntezie cholesterolu w wątrobie. W wyniku ich działania dochodzi do zmniejszenia produkcji cholesterolu, co skutkuje zwiększeniem liczby receptorów LDL na powierzchni komórek wątroby. To z kolei prowadzi do obniżenia poziomu cholesterolu LDL we krwi, co jest szczególnie ważne w zapobieganiu chorobom sercowo-naczyniowym. Statyny są szeroko stosowane w profilaktyce i leczeniu miażdżycy, a także w przypadkach z wysokim ryzykiem chorób serca. Przykłady statyn to atorwastatyna, symwastatyna czy rosuwastatyna. Warto zaznaczyć, że leczenie statynami powinno być prowadzone pod kontrolą lekarza, który oceni ryzyko i korzyści związane z terapią. Badania wykazały, że stosowanie statyn prowadzi do istotnego zmniejszenia umieralności z powodu chorób serca, co czyni je istotnym elementem współczesnej kardiologii.

Pytanie 2

Leki o działaniu inotropowym dodatnim podnoszą

A. moc skurczu mięśnia sercowego

B. szybkość przewodzenia w sercu

C. napięcie sercowego mięśnia

D. częstotliwość skurczów serca

Wybór odpowiedzi dotyczącej częstości skurczu mięśnia sercowego jest nieprecyzyjny, ponieważ leki inotropowe dodatnio nie wpływają bezpośrednio na częstotliwość skurczów, lecz na ich siłę. Zwiększenie częstości skurczu to efekt działania leków o charakterze chronotropowym, które oddziałują na węzeł zatokowy serca, co jest zupełnie inną klasyfikacją. Napięcie mięśnia sercowego nie jest bezpośrednio związane z działaniem inotropowym, lecz odnosi się do siły, z jaką mięsień sercowy jest w stanie skurczyć się w odpowiedzi na bodźce. W przypadku szybkości przewodzenia, leki inotropowe dodatnio również nie mają dominującego wpływu, ponieważ ich działanie koncentruje się na mechanizmach skurczu, a nie na propagacji impulsów elektrycznych w sercu. W praktyce klinicznej, mylenie pojęć z zakresu farmakologii kardiologicznej może prowadzić do niewłaściwego doboru terapii, co z kolei wpływa na efektywność leczenia. Dlatego istotne jest, aby zrozumieć różnice pomiędzy działaniami inotropowymi, chronotropowymi i dromotropowymi, aby prawidłowo stosować leki w kontekście chorób serca i zapewnić pacjentom optymalną opiekę.

Pytanie 3

W urządzeniu do sterylizacji powietrza trzeba przeprowadzać wyjaławianie

A. kwas borowy

B. plastikowe utensylia apteczne

C. wodę w butelkach

D. gentamycyny siarczan

Odpowiedzi, które zostały zaproponowane, wskazują na pewne nieporozumienia dotyczące procesu sterylizacji i jego wymogów. Woda w butelkach nie jest substancją, która wymaga sterylizacji w kontekście samego procesu wyjaławiania, ponieważ jest to substancja, która generalnie powinna być już wolna od mikroorganizmów w momencie zakupu. Woda przeznaczona do celów doustnych powinna spełniać odpowiednie normy sanitarno-epidemiologiczne, jednak sama procedura sterylizacji w tym przypadku nie jest konieczna. Kwas borowy, jako substancja chemiczna, ma swoje specyficzne zastosowania i właściwości, ale nie dotyczy to wody. Gentamycyny siarczan, będący antybiotykiem, jest stosowany do leczenia infekcji bakteryjnych, a nie do procesu sterylizacji. Jego zastosowanie w kontekście wyjaławiania sprzętu jest nie tylko niewłaściwe, ale może prowadzić do powstania oporności bakterii na antybiotyki, co jest poważnym problemem w medycynie. Plastikowe utensylia apteczne, choć mogą być sterylizowane, nie są odpowiednim materiałem do wyjaławiania w sterylizatorze powietrznym, jeśli nie jest to wskazane przez producenta. Każdy materiał ma swoje specyficzne wymagania dotyczące temperatury i czasu sterylizacji, a wiele plastików może nie wytrzymać wysokich temperatur lub może uwalniać szkodliwe substancje chemiczne. Właściwe podejście do sterylizacji wymaga zrozumienia charakterystyki materiałów oraz ich interakcji z różnymi substancjami chemicznymi, co jest kluczowe dla zapewnienia skuteczności i bezpieczeństwa procedur medycznych.

Pytanie 4

Substancje czynne zawarte w lekach przeciwdepresyjnych, które blokują wychwyt zwrotny serotoniny przez neurony w mózgu, to

A. opipramol i paroksetynę

B. amitryptylinę i imipraminę

C. paroksetynę i sertralinę

D. mianserynę i klonazepam

Mianseryna i klonazepam nie są odpowiednimi przedstawicielami grupy leków hamujących wychwyt zwrotny serotoniny. Mianseryna jest lekiem o działaniu noradrenergicznym i serotoninergicznym, ale jej mechanizm działania nie opiera się na blokowaniu wychwytu zwrotnego serotoniny. Klonazepam, z kolei, należy do grupy benzodiazepin, które działają głównie na receptory GABA, co nie ma nic wspólnego z serotoniną. Opipramol, będący lekiem przeciwdepresyjnym, również nie jest inhibitorem wychwytu zwrotnego serotoniny. Jego działanie jest bardziej złożone, obejmujące oddziaływanie na receptory serotoninowe oraz dopaminergiczne, co czyni go innym typem leku. Amitryptylina i imipramina to leki trójcykliczne, które również mają wpływ na serotoninę, ale ich mechanizm działania jest bardziej skomplikowany, ponieważ oddziałują na różne neurotransmitery, w tym norepinefrynę, a nie są prawdziwymi inhibitorami wychwytu zwrotnego serotoniny. Typowym błędem myślowym w tym przypadku jest mieszanie różnych klas leków oraz ich mechanizmów działania, co prowadzi do nieprawidłowego rozumienia ich zastosowania terapeutycznego. Kluczowe jest zrozumienie, że różne grupy leków mają odmienne profile działania i zastosowania kliniczne, co podkreśla znaczenie szczegółowego poznania farmakologii.

Pytanie 5

Oblicz ilość jodu, której należy użyć do sporządzenia 250,0 g Płynu Lugola zgodnie z FP XI.

Iodi solutio aquosa FP XI

 Iodum                           1,0
 Kalii iodidum                   2,0
 Aqua purificata                97,0

A. 2,58 g

B. 0,97 g

C. 2,50 g

D. 1,00 g

Odpowiedź 2,50 g jest prawidłowa, ponieważ obliczenia opierają się na proporcjonalnym przeliczeniu ilości jodu na podstawie receptury. Zgodnie z Farmakopeą Polską (FP XI), do 100 g Płynu Lugola dodaje się 1 g jodu. Aby obliczyć ilość jodu potrzebną do przygotowania 250 g tego płynu, należy zastosować prostą proporcję: jeśli 100 g wymaga 1 g jodu, to 250 g wymaga 2,5 g jodu (1 g/100 g * 250 g = 2,5 g). Zrozumienie tej zasady jest kluczowe w pracy farmaceuty, ponieważ umożliwia dokładne przygotowanie roztworów i zapewnienie odpowiedniej ich skuteczności. Przykład ten pokazuje, jak ważne jest umiejętne stosowanie proporcji w praktyce farmaceutycznej oraz jak istotne jest przestrzeganie standardów, aby zapewnić bezpieczeństwo i skuteczność leków. Prawidłowe obliczenia są również niezbędne w kontekście przygotowywania leków, które muszą być zgodne z przepisami i normami branżowymi, co z kolei wpływa na jakość i efektywność stosowanych substancji czynnych.

Pytanie 6

Do preparatów używanych w terapii guzków krwawniczych (hemoroidów) zalicza się

A. nalewka z pieprzu tureckiego

B. sproszkowany korzeń rzewienia

C. zawiesina antygenu powierzchniowego Vaccinum hepatitidis B

D. zawiesina składników komórkowych i produktów przemiany materii zabitych bakterii Escherichia coli

Nalewka z pieprzu tureckiego, sproszkowany korzeń rzewienia oraz zawiesina antygenu powierzchniowego Vaccinum hepatitidis B nie mają zastosowania w leczeniu guzków krwawniczych. Nalewka z pieprzu tureckiego, pomimo że może być stosowana w niektórych terapiach ziołowych, nie jest zalecana w kontekście hemoroidów. Jej działanie drażniące może wręcz pogorszyć objawy, wywołując dodatkowy dyskomfort. Rzewień, choć znany ze swoich właściwości przeczyszczających, również nie jest wskazany w tym schorzeniu, ponieważ może prowadzić do podrażnienia błony śluzowej jelit oraz nasilenia bólu. Z kolei antygeny wirusowe, takie jak te związane z wirusem zapalenia wątroby typu B, nie mają żadnego związku z leczeniem hemoroidów. Mogą być stosowane w profilaktyce i diagnostyce chorób wątroby, ale w kontekście terapii hemoroidalnej są zupełnie nieadekwatne. Używanie niewłaściwych preparatów może prowadzić do pogorszenia stanu zdrowia pacjenta oraz opóźnienia skutecznego leczenia. Zrozumienie właściwości terapeutycznych i przeciwwskazań stosowanych substancji jest kluczowe w prawidłowym podejściu do terapii hemoroidów.

Pytanie 7

Jakie klasy leków charakteryzują się wąskim zakresem terapeutycznym?

A. glikozydy nasercowe

B. leki przeciwwirusowe

C. suplementy diety

D. hormony

Tutaj mamy różnice między witaminami, lekami przeciwwirusowymi i hormonami, które mają różne profile terapeutyczne. Witaminy, jak C czy D, zazwyczaj mają szeroki margines terapeutyczny, co znaczy, że są stosunkowo bezpieczne, gdy używa się ich w diecie czy jako suplementy. Jeśli chodzi o leki przeciwwirusowe, jak oseltamiwir czy rybawiryna, to ich rozpiętość nie jest tak wąska jak w przypadku glikozydów nasercowych. Mimo że mają swoje dawki terapeutyczne, nie są one aż tak krytyczne. Hormony, takie jak insulina, również różnie działają, ale ich dawkowanie często dostosowuje się do indywidualnych potrzeb pacjenta, więc też nie ma tu mowy o wąskim oknie terapeutycznym. Częstym błędem jest mylenie wąskiej rozpiętości terapeutycznej z ogólnym ryzykiem działań niepożądanych związanych z nadmiernym stosowaniem lub złym dawkowaniem. W praktyce wiele leków działa w szerokim zakresie dawek, co zmniejsza ryzyko działań toksycznych. Rozumienie tych różnic jest kluczowe, by bezpiecznie stosować leki.

Pytanie 8

Osoba pracująca w aptece, która przyjmuje receptę do realizacji, ma prawo dodać do recepty, z imiennym potwierdzeniem dopisku,

A. dawkowanie

B. ilość leku

C. PESEL pacjenta

D. kod uprawnień pacjenta

Odpowiedź z potwierdzeniem PESEL pacjenta jest całkowicie na miejscu. Zgodnie z obowiązującymi prawami, farmaceuta musi wpisać do systemu dane, które pomogą w identyfikacji pacjenta. PESEL, jako unikalny numer, pozwala dokładnie połączyć receptę z danymi pacjenta, co jest super ważne, żeby zapewnić bezpieczeństwo terapii. Dzięki temu można uniknąć różnych pomyłek, jak np. wydanie niewłaściwego leku czy błędnego dawkowania. Wyobraź sobie, że pacjent przychodzi z receptą dla kogoś innego – w takiej sytuacji potwierdzenie PESEL-u daje szansę na sprawdzenie tożsamości i uprawnień do realizacji recepty. W aptekach powinno się przestrzegać tych zasad, bo to nie tylko chroni farmaceutów, ale przede wszystkim zdrowie pacjentów. Dlatego ważne jest, żeby zawsze upewnić się, że dane pacjenta się zgadzają i są aktualne.

Pytanie 9

Maceraty z materiałów roślinnych otrzymuje się, poddając je działaniu

A. 30 minut wodą w temperaturze pokojowej

B. 45 minut wrzącą wodą

C. 30 minut na łaźni wodnej w temperaturze 100°C

D. 45 minut na łaźni olejowej przy temp. 75°C

Odpowiedź, że maceraty z surowców roślinnych uzyskuje się poprzez wytrawianie ich wodą o temperaturze pokojowej przez 30 minut, jest poprawna, ponieważ ten proces pozwala na delikatne wydobycie substancji czynnych z roślin. Woda w temperaturze pokojowej nie powoduje denaturacji białek ani zniszczenia wrażliwych związków bioaktywnych, co jest istotne dla zachowania pełnej wartości odżywczej i właściwości leczniczych maceratów. Z tego powodu, w praktyce fitoterapeutycznej oraz w produkcji kosmetyków, często stosuje się macerację w zimnej wodzie. Przykładem może być przygotowywanie naparów z ziół, gdzie kluczowe jest zachowanie naturalnych olejków eterycznych i innych cennych składników. Dobrą praktyką jest także monitorowanie czasu maceracji, aby uniknąć nadmiernego wyciągania substancji gorzkich czy garbników, co mogłoby negatywnie wpłynąć na smak czy działanie wyciągu.

Pytanie 10

Surowcem wykorzystywanym do uzyskania Capsici tinctura normata jest owoc

A. głogu

B. róży

C. kolendry

D. pieprzowca

Odpowiedź dotycząca pieprzowca (Capsicum) jest prawidłowa, ponieważ Capsici tinctura normata jest przygotowywana z owoców tego rodzaju rośliny. Pieprzowiec, znany z wysokiej zawartości kapsaicyny, jest szeroko stosowany w medycynie naturalnej i farmaceutycznej. Kapsaicyna jest substancją czynną, która wykazuje właściwości przeciwbólowe, przeciwzapalne i pobudzające metabolizm. Preparaty na bazie pieprzowca są stosowane w terapiach bólowych, a także w kosmetykach do poprawy krążenia krwi. Warto zaznaczyć, że produkcja tinktury zgodnie z normami farmakopealnymi zapewnia standaryzację ilości substancji czynnych, co jest kluczowe dla bezpieczeństwa i skuteczności terapii. W branży farmaceutycznej istnieją ścisłe wytyczne dotyczące ekstrakcji składników aktywnych, co pozwala na uzyskanie preparatów wysokiej jakości, które mogą być stosowane w leczeniu oraz profilaktyce wielu schorzeń.

Pytanie 11

Produkt leczniczy apteczny to preparat medyczny

A. przygotowany w aptece zgodnie z normami farmakopealnymi

B. przygotowany w aptece na podstawie lekarstwa na receptę

C. przygotowany, wydawany w aptece na lekarstwo na receptę

D. przygotowany, wydawany w aptece bez lekarstwa na receptę

Pojęcie leku aptecznego jest często mylone z różnymi formami dystrybucji leków, co prowadzi do nieporozumień. Odpowiedzi sugerujące, że lek apteczny to produkt gotowy wydawany na receptę lub bez niej, pomijają kluczowy aspekt definicji leku aptecznego. Produkty wydawane na receptę są klasyfikowane jako leki gotowe, które zostały zatwierdzone przez odpowiednie instytucje regulacyjne i produkowane przez przemysł farmaceutyczny. Nie mają one jednak charakteru sporządzania w aptece. Podobnie, leki dostępne bez recepty, choć również wydawane w aptekach, są produktami komercyjnie wytworzonymi, które nie wymagają specjalistycznego przygotowania przez farmaceutę. Sporządzanie leków na podstawie recepty lekarskiej odnosi się do preparatów, które mogą być gotowe, ale nie zawsze są zgodne z farmakopeą, co jest istotnym wymogiem w kontekście jakości i bezpieczeństwa. Wreszcie, odpowiedzi dotyczące sporządzania leków zgodnie z przepisem farmakopealnym wskazują na najważniejszy aspekt, który wyklucza inne odpowiedzi. Dlatego właściwe zrozumienie definicji leku aptecznego jest kluczowe dla prawidłowego stosowania przepisów i standardów jakości w branży farmaceutycznej.

Pytanie 12

Podczas odbioru i etykietowania leków w aptece należy przede wszystkim kierować się

A. mocą farmakologiczną leku

B. nazwą, serią, terminem ważności oraz zgodnością z zapisami na fakturze

C. rozmiarem opakowania preparatu

D. brakiem uszkodzeń na opakowaniu oraz mocą jego działania

Podczas przyjmowania i metkowaniu leków w aptece szczególnie istotne jest kierowanie się nazwą leku, numerem serii, datą ważności oraz zgodnością z zapisem na fakturze. Nazwa leku jest kluczowa, ponieważ identyfikuje substancję czynna oraz jej producenta, co jest niezbędne do zapewnienia właściwej terapii pacjenta. Numer serii pozwala na śledzenie partii produktu, co jest ważne w kontekście ewentualnych działań korekcyjnych w przypadku stwierdzenia wad produkcyjnych. Data ważności gwarantuje, że lek jest stosowany w swoim okresie przydatności, co jest kluczowe dla zachowania jego skuteczności i bezpieczeństwa. Z kolei zgodność z zapisem na fakturze to element zabezpieczający przed pomyłkami w przyjmowaniu towaru, co jest zgodne z praktykami zarządzania jakością w aptekach, takimi jak systemy HACCP. Przykładowo, podczas odbioru leków, farmaceuta powinien zweryfikować wszystkie te elementy, aby uniknąć ryzyka podania pacjentowi przeterminowanego lub niewłaściwego leku, co mogłoby prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych.

Pytanie 13

Zwiększenie częstotliwości uderzeń serca powyżej 100 na minutę to

A. bradykardia

B. anafilaksja

C. tachykardia

D. tachyfilaksja

Bradykardia to stan, gdzie serce bije wolniej niż 60 uderzeń na minutę, co jest jakby przeciwieństwem tachykardii. Ludzie z bradykardią mogą czuć się zawrotowo, a w skrajnych przypadkach może to prowadzić do poważnych problemów z sercem. Z drugiej strony, anafilaksja to nagła reakcja alergiczna, która nie ma bezpośredniego związku z tym, jak szybko bije serce, choć mogą wystąpić tachykardia przez ten stres. To jest coś, co wymaga szybkiej reakcji, ale nie znaczy, że to tachykardia. A tachyfilaksja to coś innego - to jakby słabnąca reakcja na leki, więc też nie ma to związku z rytmem serca. Pomyłki w terminologii mogą się zdarzać, bo czasem trudno zrozumieć te wszystkie różnice. Fajnie jest wiedzieć, że tachykardia to konkretny stan, który może wskazywać na inne problemy zdrowotne, co czyni to ważnym zagadnieniem, zwłaszcza w medycynie, gdzie szybka diagnoza jest kluczowa.

Pytanie 14

Według zamieszczonej recepty, sporządzony lek recepturowy to

Rp.
Acidi salicylici        2,0
Zinci oxidi            25,0
Vaselini albi      ad 100,0

A. mazidło.

B. roztwór.

C. emulsja.

D. pasta.

Odpowiedź jest prawidłowa, ponieważ pasta, jako forma leku recepturowego, charakteryzuje się obecnością substancji stałych, które są nierozpuszczalne w podłożu. W przedstawionej recepturze mamy do czynienia z kwasem salicylowym i tlenkiem cynku, które są substancjami stałymi. Wazelinę białą stosuje się jako podłoże. W praktyce farmaceutycznej, pasty są często stosowane w dermatologii do leczenia stanów zapalnych skóry oraz do ochrony przed czynnikami zewnętrznymi. Tworzą one na skórze warstwę ochronną, co jest istotne w przypadku oparzeń, otarć czy odparzeń. Oprócz tego, z uwagi na właściwości adsorpcyjne tlenku cynku, takie preparaty mogą również wykazywać działanie wysuszające. Dobrą praktyką w aptece jest korzystanie z past w przypadku schorzeń wymagających lokalnego działania substancji czynnych, co czyni je efektywnym rozwiązaniem w farmakoterapii.

Pytanie 15

Oblicz dawkę jednorazową jodku potasu, którą przyjmie pacjent zażywając miksturę zgodnie z zaleceniem zamieszczonym w podanej recepcie, przy założeniu, że masa jednej łyżki wynosi 17,0 g.

Rp.
 Kalii iodidi                                   3,0
 Natrii benzoatis
 Sulfoguaiacoli                         aa      4,0
 Liq. pectoralis
 Aquae                                 aa ad  150,0
 M.f. mixt.
 D.S. 1 łyżkę rano i 1 łyżkę po południu (do godziny 17)

A. 0,34 g

B. 0,68 g

C. 0,30 g

D. 0,60 g

Dawkę jednorazową jodku potasu, którą pacjent przyjmie zażywając miksturę, obliczamy na podstawie proporcji zawartości jodku potasu w całej miksturze. Z danych wynika, że w 150,0 g mikstury znajduje się 3,0 g jodku potasu. Oznacza to, że w 1 g mikstury przypada 0,02 g jodku potasu. Z kolei, gdy weźmiemy pod uwagę, że masa jednej łyżki wynosi 17,0 g, obliczamy ilość jodku potasu w jednej łyżce: 17,0 g * 0,02 g/g = 0,34 g. Taki sposób obliczeń jest zgodny z dobrą praktyką farmaceutyczną, która zaleca dokładne przeliczenia w zależności od masy preparatu. Poprawne obliczenia dawki są kluczowe dla skuteczności leczenia oraz bezpieczeństwa pacjenta. Stosowanie takich metod pozwala uniknąć błędów w dawkowaniu, co może mieć poważne konsekwencje zdrowotne.

Pytanie 16

Do pochodnych fenylopirazolonu o właściwościach przeciwgorączkowych i przeciwbólowych zalicza się

A. metindol

B. ibuprofen

C. metamizol sodowy

D. kwas mefenamowy

Wybór ibuprofenu, metindolu czy kwasu mefenamowego jako odpowiedzi na pytanie o pochodne fenylopirazolonu jest błędny i wynika z nieporozumienia w zakresie klasyfikacji leków. Ibuprofen należy do grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ), a jego działanie przeciwbólowe i przeciwgorączkowe opiera się na hamowaniu enzymów cyklooksygenaz (COX), co prowadzi do obniżenia syntezy prostaglandyn. Choć jest to skuteczny środek, nie jest pochodną fenylopirazolonu. Metindol, będący innym NLPZ, także nie należy do omawianej grupy, a jego właściwości terapeutyczne są zbliżone do ibuprofenu, co również czyni go niewłaściwym wyborem w kontekście tego pytania. Kwas mefenamowy, który jest również niesteroidowym lekiem przeciwzapalnym, wykazuje działanie przeciwbólowe i przeciwgorączkowe, ale podobnie jak wcześniejsze wymienione leki, nie jest pochodną fenylopirazolonu. Typowym błędem myślowym przy wyborze tych odpowiedzi jest mylenie różnych klas leków i ich mechanizmów działania. Kluczowe jest zrozumienie, że pochodne fenylopirazolonu, do których należy metamizol sodowy, są odrębną grupą leków, które różnią się od NLPZ sposobem działania oraz profilem bezpieczeństwa. Niezrozumienie tych różnic może prowadzić do niepoprawnych decyzji terapeutycznych, co podkreśla znaczenie znajomości klasyfikacji farmakologicznej leków oraz ich właściwości klinicznych.

Pytanie 17

Jakie znaczenie ma adnotacja "NZ" umieszczona na recepcie obok przepisanych leków?

A. Zastrzeżenie dotyczące natychmiastowego wydania pacjentowi leku.

B. Zastrzeżenie o konieczności wydania pacjentowi wyłącznie preparatu wskazanego przez lekarza.

C. Informację, że pacjent nie ma ubezpieczenia.

D. Informację, że lek, który został przepisany, jest dostępny na zamówienie.

Adnotacja 'NZ' na recepcie oznacza, że przepisany lek ma być wydany pacjentowi wyłącznie w preparacie wskazanym przez lekarza. Jest to istotny element systemu farmaceutycznego, który zapewnia, że pacjent otrzymuje dokładnie to, co zostało mu przepisane. Takie zastrzeżenie ma na celu eliminację potencjalnych błędów w terapii oraz zapewnienie, że pacjent nie otrzyma zamiennika, który mógłby być mniej skuteczny lub nieodpowiedni w jego konkretnym przypadku. W praktyce, farmaceuci są zobowiązani do przestrzegania tej adnotacji i mogą wydać tylko ten preparat, który został dokładnie określony przez lekarza. Przykładem zastosowania tej zasady jest sytuacja, gdy lekarz przepisuje lek na konkretną dolegliwość, a zamiennik mógłby nie zawierać tej samej substancji czynnej lub mógłby różnić się dawkowaniem. Dlatego odpowiedź na to pytanie jest kluczowa dla zapewnienia bezpieczeństwa i skuteczności terapii farmakologicznej.

Pytanie 18

Jakiego podłoża dotyczy opis

Mieszanina glicerydów:
oleodipalmitnowego, oleodistearynowego
oraz oleopalmitynosteraynowego;
występuje w 4 odmianach polimorficznych
o różnych temperaturach topnienia: α, β, β' i γ.
Podłoże jest dobrze tolerowane przez organizm
a substancja lecznicza jest łatwo z niego
uwalniana.

A. Euceryna

B. Lanolina (Lanolinum anhydrium)

C. Podłoże polioksyetylenowe

D. Masło kakaowe (Butyrum Cacao)

Masło kakaowe (Butyrum Cacao) jest prawidłową odpowiedzią, ponieważ opisane podłoże rzeczywiście odnosi się do mieszaniny glicerydów, w tym oleodipalmitynowego, oleodistearowego oraz oleopalmitostearowego, które wykazują różne formy polimorficzne. Te polimorficzne formy wskazują na różne temperatury topnienia, co jest kluczowe w kontekście formulacji farmaceutycznych. Masło kakaowe jest szeroko stosowane w kosmetykach i farmaceutykach, ponieważ jest doskonale tolerowane przez skórę, co czyni je idealnym nośnikiem dla substancji czynnych. Dzięki swoim właściwościom emolientowym, masło kakaowe nie tylko nawilża, ale również wspomaga regenerację naskórka. W standardach dobrych praktyk w formulacji, z uwagi na jego naturalne pochodzenie i bezpieczeństwo stosowania, masło kakaowe jest często zalecane w kosmetykach przeznaczonych dla wrażliwej skóry. Jego zdolność do stabilizacji emulsji oraz uwalniania terapeutycznych substancji czyni go wartościowym komponentem w preparatach dermatologicznych.

Pytanie 19

Preparaty zawierające chlorowodorek metforminy powinny być stosowane ze względu na ryzyko zaburzeń żołądkowo-jelitowych

A. tuż przed snem

B. najwcześniej 3 godziny po posiłku

C. 30 minut przed posiłkiem

D. w trakcie lub tuż po posiłku

Przyjmowanie metforminy chlorowodorek w niewłaściwy sposób może prowadzić do nieefektywnej kontroli poziomu glukozy oraz zwiększonego ryzyka działań niepożądanych. Odpowiedzi sugerujące przyjmowanie leku na czczo, przed snem, czy z opóźnieniem po posiłku, są niezgodne z zaleceniami klinicznymi. Przyjmowanie metforminy bezpośrednio przed snem może prowadzić do wahań poziomu glukozy w nocy, co jest zjawiskiem niepożądanym, zwłaszcza u pacjentów z cukrzycą. Z kolei podawanie leku pół godziny przed posiłkiem również nie jest zalecane, ponieważ może zwiększyć ryzyko wystąpienia działań niepożądanych, zwłaszcza zaburzeń żołądkowo-jelitowych, które są znanym skutkiem ubocznym metforminy. Ostatecznie, zalecenie by nie przyjmować metforminy wcześniej niż 3 godziny po posiłku jest także nieprawidłowe, ponieważ takie podejście może prowadzić do opóźnienia w działaniu leku, co jest niekorzystne dla pacjentów, którzy potrzebują szybkiej kontroli glikemii po jedzeniu. Ważne jest, aby pacjenci edukowali się na temat właściwego stosowania leków, co ma kluczowe znaczenie dla skuteczności terapii oraz minimalizacji działań niepożądanych.

Pytanie 20

Diosmina, hesperydyna i kwercetyna to powszechnie spotykane w przyrodzie substancje lecznicze, które klasyfikowane są jako

A. saponiny

B. flawonoidy

C. garbniki

D. kardenoidy

Odpowiedzi na temat kardenoidów, garbników i saponin nie są prawidłowe w kontekście pytania o Diosminę, hesperydynę i kwercetynę, ponieważ te związki chemiczne nie należą do tych grup. Kardenoidy to pigmenty występujące głównie w roślinach, które są odpowiedzialne za intensywne kolory takich jak pomarańczowy czy czerwony, a ich głównym zadaniem jest fotosynteza oraz ochrona roślin przed szkodliwym działaniem promieni UV. Garbniki, będące związkami roślinnymi o właściwościach ściągających, odgrywają rolę w ochronie roślin przed szkodnikami, jednak nie mają takiego samego spektrum działania zdrowotnego jak flawonoidy. Saponiny to związki, które mogą wpływać na wchłanianie cholesterolu oraz mają działanie immunomodulujące, ale również nie są powiązane z właściwościami, które charakteryzują flawonoidy. Typowym błędem myślowym jest mylenie tych grup związków i przypisywanie im podobnych właściwości zdrowotnych, co może prowadzić do dezinformacji na temat skuteczności roślinnych substancji czynnych. Znajomość różnic pomiędzy tymi grupami związków jest kluczowa w terapii, farmakologii oraz w naukach o zdrowiu, gdzie precyzyjne zrozumienie działania substancji jest niezbędne dla skutecznych interwencji terapeutycznych.

Pytanie 21

Czym są spejsery?

A. systemy terapeutyczne przeznaczone do oczu

B. ampułkostrzykawki zawierające pojedynczą dawkę leku

C. komory inhalacyjne, w których uwalniane są dawki aerozolu

D. tabletki stosowane do implantacji

Nieprawidłowe odpowiedzi dotyczące spejserów mogą prowadzić do mylnych wyobrażeń na temat ich funkcji i zastosowania. Spejsery nie są systemami terapeutycznymi do oczu, co sugeruje pierwsza odpowiedź. Takie urządzenia nie mają związku z oftalmologią ani nie są wykorzystywane w leczeniu schorzeń oczu, jak na przykład krople do oczu. Z drugiej strony, określenie spejserów jako ampułkostrzykawki zawierające jedną dozę leku jest również błędne, ponieważ ampułkostrzykawki pełnią zupełnie inną rolę – są to jednorazowe opakowania leków do wstrzykiwań, a nie inhalacji. Kolejna nieodpowiednia interpretacja przedstawia spejsery jako tabletki do implantacji. Tego typu preparaty są stosowane w innym kontekście terapeutycznym i nie mają nic wspólnego z mechanizmem inhalacyjnym. Typowe błędy myślowe, które prowadzą do takich niepoprawnych wniosków, to mylenie różnych form farmakoterapii z ich zastosowaniem. Niezrozumienie zasad działania inhalacji oraz specyfiki urządzeń medycznych związanych z tą metodą może skutkować niewłaściwym zastosowaniem leków, co w konsekwencji wpływa na skuteczność terapii. Dlatego istotne jest, aby dokładnie zrozumieć różnice między tymi przystosowaniami w kontekście ich zastosowania medycznego.

Pytanie 22

Która z substancji medycznych nie jest zgodna z przypisanym jej synonimem?

A. Sirupus simplex - Ulepek.

B. Sulfacetamidum natricum - Albucidum.

C. Magnesii oxidum - Sól gorzka.

D. Argenti nitras - Lapis.

W przypadku tlenku magnezu, często występuje mylne skojarzenie z solą gorzką, co może prowadzić do nieporozumień w praktyce medycznej. Odpowiedzi takie jak Argenti nitras - Lapis, Sulfacetamidum natricum - Albucidum i Sirupus simplex - Ulepek są poprawne, ponieważ te substancje odpowiadają swoim synonimom. Argenti nitras to azotan srebra, który jest znany jako 'lapis', stosowany na przykład w leczeniu oparzeń i ran. Sulfacetamidum natricum, znany jako albucyd, jest stosowany w leczeniu infekcji oczu. Sirupus simplex, czyli syrop prosty, jest dodatkiem do leków, który ułatwia ich podawanie. Błąd w identyfikacji tlenku magnezu jako soli gorzkiej wynika z braku zrozumienia ich właściwości chemicznych i zastosowań. Tlenek magnezu nie jest solą, a jego rola w medycynie jest odmienna. Dobrym zwyczajem jest nauka i zapamiętywanie właściwych synonimów oraz zastosowań substancji, co pozwoli uniknąć nieporozumień i błędów w praktyce klinicznej.

Pytanie 23

W zestawie narzędzi i sprzętu do przygotowania leku według podanej recepty, niezbędna jest apteczna waga oraz

Rp.
1% Ung. Neomycini sulfatis 10,0
M.f. ung. ophthalm.

A. jałowy moździerz z pistlem i loża aseptyczna.

B. jednorazowy sączek membranowy o nominalnej wielkości porów 0,22 μm i jałowa strzykawka.

C. jałowa zlewka i jałowy lejek szklany z sączkiem bibułowym.

D. łaźnia wodna i jałowa parownica.

Wybór niewłaściwych narzędzi i warunków przygotowania leku może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych. Na przykład, łaźnia wodna i jałowa parownica są używane w procesach, które wymagają kontrolowanej temperatury lub odparowywania rozpuszczalników, ale nie są one odpowiednie do sporządzania maści do oczu, gdzie kluczowa jest aseptyka. Zastosowanie jednorazowego sączka membranowego czy jałowej strzykawki może być niezbędne w innych kontekstach, jak filtracja lub podawanie leku, jednak nie stanowią one podstawowego wyposażenia w czasie samego procesu przygotowywania maści. Jałowa zlewka i szklany lejek z sączkiem bibułowym mogą służyć do przechowywania lub przenoszenia substancji, ale nie eliminują ryzyka kontaminacji, które jest kluczowe w przypadku leków stosowanych w okolicy oczu. W praktyce, nieprzestrzeganie zasad aseptyki może prowadzić do zakażeń, które są niebezpieczne dla pacjentów, co podkreśla znaczenie znajomości odpowiednich procedur oraz narzędzi w farmacji. Wiedza na temat standardów wytwarzania leków oraz stosowanie odpowiednich technik aseptycznych jest fundamentalna dla zapewnienia bezpieczeństwa i skuteczności leków, zwłaszcza tych przeznaczonych do delikatnych obszarów, takich jak oczy.

Pytanie 24

Nervogran to granulat, który zawiera m.in. kozłek lekarski, rumianek, miętę oraz melisę i jest stosowany jako preparat leczniczy?

A. uspokajający

B. przeciwpadaczkowy

C. przeciwwymiotny

D. neuroleptyczny

Nervogran to preparat zawierający składniki roślinne, takie jak kozłek lekarski, rumianek, mięta i melisa, które mają właściwości uspokajające i relaksujące. Kozłek lekarski, znany z działaniu łagodzącym stres i napięcia, często jest stosowany w medycynie naturalnej w celu wspierania zdrowego snu i redukcji lęku. Rumianek i melisa również posiadają właściwości relaksujące, co czyni je przydatnymi w terapii stanów lękowych oraz napięcia nerwowego. Mięta, choć znana głównie ze swojego działania wspomagającego trawienie, także może przyczynić się do ogólnego poczucia komfortu. Preparaty uspokajające, takie jak Nervogran, są często wykorzystywane w praktyce klinicznej w celu łagodzenia objawów związanych z nadmiernym stresem, lękiem, a także w terapii wspomagającej zaburzenia snu. Warto zaznaczyć, że stosowanie tego typu leków powinno być zawsze konsultowane z lekarzem, aby uzyskać optymalne efekty.

Pytanie 25

Na podstawie fragmentu charakterystyki produktu leczniczego, oblicz jaką dawkę jednorazową i całkowitą dobową amoksycyliny przyjmie pacjent, jeżeli lekarz zalecił stosowanie 7,5 mL zawiesiny co 12 godzin.

1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO
Amoksiklav (400 mg + 57 mg)/5 mL, proszek do sporządzania zawiesiny doustnej
2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY
Każde 5 mL zawiesiny (1 miarka dozująca) zawiera 400 mg amoksycyliny (Amoxicillinum) w postaci amoksycyliny trójwodnej i 57 mg kwasu klawulanowego (Acidum clavulanicum) w postaci klawulanianu potasu.

A. 57 mg i 114 mg

B. 600 mg i 1200 mg

C. 457 mg i 914 mg

D. 400 mg i 800 mg

Wybór nieprawidłowej odpowiedzi często wynika z błędnego zrozumienia zasad obliczania dawek leków. Niektóre osoby mogą mylnie zakładać, że dawka leku w większej objętości zawiesiny rośnie proporcjonalnie, bez przeprowadzenia dokładnych obliczeń. Na przykład, odpowiedzi, które sugerują dawki 457 mg lub 400 mg, mogłyby wynikać z niedokładnych obliczeń, jak choćby z założenia, że 7,5 mL to po prostu 1,5 razy większa objętość niż 5 mL. W rzeczywistości, kluczowe jest, aby zrozumieć, że dawka powinna być obliczana na podstawie stężenia substancji czynnej w danej objętości, co wymaga wykonania proporcji, a także uwzględnienia częstotliwości dawkowania. Istotne jest, aby nie tylko znać teoretyczne zasady, ale również umieć je zastosować w praktyce klinicznej, zwłaszcza w kontekście indywidualnych potrzeb pacjenta oraz bezpieczeństwa stosowania leku. Przyjęcie niewłaściwej dawki może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych, dlatego istotne jest, aby każdy farmaceuta i pracownik ochrony zdrowia był dobrze zaznajomiony z metodami obliczania dawek. Ponadto, warto zwrócić uwagę na to, że stosowanie amoksycyliny wymaga również wiedzy na temat jej zastosowania, działania niepożądanych oraz interakcji z innymi lekami.

Pytanie 26

Działanie inotropowe dodatnie glikozydów nasercowych objawia się:

A. spadkiem kurczliwości mięśnia serca

B. wzrostem siły skurczu kardiomiocytów

C. zwiększeniem przewodzenia przez węzeł przedsionkowo-komorowy

D. zmniejszeniem napięcia kardiomiocytów

Dodatnie inotropowe działanie glikozydów nasercowych oznacza zwiększenie siły skurczu serca, co jest kluczowe w terapii pacjentów z niewydolnością serca. Glikozydy, takie jak digoksyna, działają poprzez hamowanie enzymu Na+/K+ ATP-azy w błonie komórkowej kardiomiocytów, co prowadzi do zwiększenia stężenia wapnia wewnątrzkomórkowego. Wzrost wapnia w komórkach mięśnia sercowego zwiększa siłę skurczu, co jest ważne dla poprawy wydolności serca i objawów u pacjentów z obniżoną kurczliwością. Praktyczne zastosowanie tego mechanizmu polega na stosowaniu glikozydów u pacjentów z ciężką niewydolnością serca, gdzie ich działanie może przynieść znaczącą poprawę jakości życia. Ponadto, leki te mogą zmniejszać objawy takie jak duszność czy zmęczenie, ponieważ efektywnie zwiększają objętość wyrzutową serca. W kontekście standardów, glikozydy są często wymieniane w zaleceniach dotyczących leczenia niewydolności serca, wskazując na ich znaczenie w praktyce klinicznej.

Pytanie 27

Błędna kalibracja wagi może być przyczyną pomyłki

A. metodycznego

B. systematycznego

C. grubego

D. przypadkowego

Nieprawidłowa kalibracja wagi prowadzi do błędów systematycznych, ponieważ oznacza, że pomiary są konsekwentnie zniekształcone w tym samym kierunku. Przykładem może być waga, która zawsze wskazuje zbyt niską wartość masy. Tego rodzaju błąd powstaje, gdy przyrząd nie został właściwie ustawiony lub zaktualizowany w odniesieniu do standardów metrologicznych. Aby zapewnić dokładność pomiarów, ważne jest regularne kalibrowanie urządzeń zgodnie z procedurami określonymi w normach ISO 9001 czy ISO/IEC 17025. W praktycznym zastosowaniu, na przykład w laboratoriach badawczych, systematyczne błędy mogą prowadzić do niewłaściwych wyników analiz chemicznych, co z kolei wpływa na jakość produktów lub prowadzone badania. Dlatego regularna kalibracja jest kluczowym elementem zapewnienia wiarygodności wyników oraz zgodności z wymaganiami prawnymi i standardami branżowymi.

Pytanie 28

Na opakowaniu, które zawiera, nie powinno się umieszczać informacji Przed użyciem zmieszaćnie należy

A. emulsio

B. mixtura

C. suspensio

D. unguentum

Odpowiedź 'unguentum' jest prawidłowa, ponieważ preparaty w postaci maści (unguenta) są zazwyczaj jednofazowe i mają na celu nawilżenie oraz ochronę skóry. W przypadku tego typu preparatów, przed użyciem nie powinno się ich mieszać, gdyż ich właściwości są ustalone na etapie formulacji, co zapewnia optymalną stabilność i skuteczność. Mieszanie takiej substancji może prowadzić do zmiany jej właściwości fizycznych i chemicznych, co przekłada się na obniżenie skuteczności terapeutycznej. Przykładowo, maści stosowane w dermatologii często zawierają substancje czynne, które współdziałają z bazą maści, tworząc synergiczne efekty w leczeniu schorzeń skórnych. Zgodnie z dobrymi praktykami farmaceutycznymi, należy zawsze stosować się do instrukcji producenta zawartych na opakowaniu, aby uniknąć potencjalnych interakcji oraz zapewnić maksymalną efektywność preparatu.

Pytanie 29

Jakie substancje można uzyskać w procesie destylacji z parą wodną?

A. balsam peruwiański

B. olejek eteryczny miętowy

C. szelak

D. olej wiesiołkowy oczyszczony

Destylacja z parą wodną to technika stosowana w celu wydobycia olejków eterycznych z roślin. W przypadku olejku eterycznego miętowego, proces ten polega na wprowadzeniu pary wodnej przez materiał roślinny, co prowadzi do uwolnienia lotnych związków aromatycznych. Para wodna transportuje te związki do kondensatora, gdzie następnie następuje ich skroplenie. Olejek miętowy, uzyskany w ten sposób, znajduje zastosowanie w przemyśle kosmetycznym, farmaceutycznym oraz spożywczym, gdzie pełni rolę zarówno aromatyzującą, jak i terapeutyczną. Dobre praktyki branżowe wymagają, aby proces destylacji odbywał się w kontrolowanych warunkach, co zapewnia wysoką jakość i czystość końcowego produktu. Ponadto, olejek eteryczny miętowy jest ceniony za swoje właściwości antystresowe i pobudzające, co sprawia, że jest często wykorzystywany w aromaterapii oraz w produkcji świec i kosmetyków.

Pytanie 30

Na podstawie właściwych dokumentów dotyczących pacjenta, osoba wydająca lek ma prawo samodzielnie wpisać na rewersie recepty

A. nazwisko pacjenta

B. nazwisko lekarza

C. datę wystawienia

D. kod uprawnień pacjenta

W przypadku pozostałych odpowiedzi, czyli nazwiska pacjenta, daty wystawienia oraz nazwiska lekarza, wypisanie ich na rewersie recepty nie jest zgodne z obowiązującymi standardami w obszarze farmacji. Wpisanie nazwiska pacjenta może prowadzić do naruszenia zasad ochrony danych osobowych, co jest szczególnie istotne w kontekście RODO, które wymaga od instytucji medycznych i farmaceutycznych zapewnienia poufności informacji pacjentów. Z kolei data wystawienia recepty, mimo że jest ważnym elementem dokumentacji, nie jest informacją, którą należy umieszczać na rewersie recepty, ponieważ sama recepta powinna już zawierać ten element. Ostatecznie, nazwisko lekarza również jest informacją, która powinna być zawarta na samej recepcie, a nie na jej rewersie. Wpisywanie tych danych na rewersie może prowadzić do dezinformacji oraz wzrostu ryzyka błędów w przepisywaniu leków. Praktyki te mogą zakłócać prawidłowy obieg dokumentów oraz zarządzanie lekami, a także wprowadzać zamieszanie w systemie farmaceutycznym. Ważne jest, aby pracownicy służby zdrowia stosowali się do ustalonych procedur i standardów, aby zapewnić bezpieczeństwo pacjentów i zgodność z przepisami prawa.

Pytanie 31

W czasie intensywnego pylenia drzew w aptece rośnie sprzedaż

A. inhibitorów pompy protonowej

B. niesteroidowych środków przeciwzapalnych

C. antagonistów receptora histaminowego H1

D. antybiotyków β-laktamowych

Antagoniści receptora histaminowego H1, znani również jako leki przeciwhistaminowe, są kluczowymi preparatami stosowanymi w leczeniu objawów alergii, takich jak katar sienny, pokrzywka i inne reakcje alergiczne. W okresie wzmożonego pylenia drzew, które występuje sezonowo, znacznie wzrasta zapotrzebowanie na te leki w aptekach. Preparaty te działają poprzez blokowanie działania histaminy, substancji chemicznej uwalnianej w organizmie podczas reakcji alergicznej. Przykłady popularnych antagonistów H1 to ceteryzyna i loratadyna, które skutecznie łagodzą objawy takie jak swędzenie, katar czy łzawienie oczu. W praktyce klinicznej, leki te są często pierwszym wyborem w terapii alergii, ponieważ są dostępne bez recepty i wykazują dobrą tolerancję, co czyni je bezpiecznymi dla pacjentów. Stosowanie antagonistów H1 podczas sezonu pylenia drzew jest zgodne z wytycznymi wielu towarzystw alergologicznych, które rekomendują ich stosowanie jako podstawowej formy terapii objawowej.

Pytanie 32

W terapii choroby Parkinsona wykorzystuje się środki zawierające lewodopę. Celem połączenia lewodopy z benserazydem (np. preparat Madopar) jest

A. ulepszenie stabilności mikrobiologicznej preparatu

B. zwiększenie absorpcji lewodopy z układu pokarmowego

C. blokowanie receptorów dopaminergicznych

D. redukcja obwodowego metabolizmu lewodopy do dopaminy

Lewodopa jest prekursorem dopaminy, który przekształcany jest w mózgu na dopaminę, co jest kluczowe w leczeniu choroby Parkinsona. Jednak lewodopa jest metabolizowana w organizmie już w trakcie wchłaniania, co ogranicza jej dostępność w mózgu. Benserazyd, będący inhibitorem dekarboksylazy, działa obwodowo, hamując enzymy odpowiedzialne za rozkład lewodopy do dopaminy w tkankach obwodowych, co zwiększa jej stężenie w krwi i umożliwia skuteczniejsze dotarcie do mózgu. Dzięki temu połączeniu, pacjenci mogą doświadczyć bardziej stabilnych i długotrwałych efektów terapii. W praktyce oznacza to, że stosowanie preparatów takich jak Madopar nie tylko poprawia efektywność leczenia, ale również minimalizuje działania niepożądane, które mogą wystąpić w wyniku wysokiego poziomu dopaminy w obwodzie. Umożliwia to lepsze zarządzanie objawami choroby Parkinsona, co jest zgodne z najlepszymi praktykami w terapii tych pacjentów, gdzie kluczowym celem jest poprawa jakości życia. Dodatkowo, stosowanie takich kombinacji leków podkreśla znaczenie zindywidualizowanego podejścia w terapii farmakologicznej.

Pytanie 33

Wskaż odpowiednią parę synonimów.

A. Mleczan etakrydyny - Rivanol

B. Nadmanganian potasu - Pyoctanina

C. Płyn Lugola - Jodyna

D. Aldehyd octowy - Formaldehyd

Mleczan etakrydyny, znany również jako etakrydyna, jest związkiem chemicznym o właściwościach przeciwdrobnoustrojowych, który jest wykorzystywany w leczeniu zakażeń bakteryjnych i grzybiczych. Rivanol to nazwa handlowa etakrydyny, a ich synonimiczne użycie jest zgodne z klasyfikacją chemiczną. W praktyce, mleczan etakrydyny jest stosowany w postaci roztworu do dezynfekcji ran oraz w medycynie jako środek antyseptyczny. Jego działanie polega na hamowaniu wzrostu bakterii oraz grzybów, co czyni go cennym narzędziem w terapii. Dobre praktyki w zakresie stosowania etakrydyny obejmują odpowiednie przygotowanie roztworu, przestrzeganie zasad aseptyki oraz monitorowanie reakcji pacjentów na leczenie. Zgodnie z wytycznymi WHO, stosowanie środków antyseptycznych takich jak Rivanol powinno być poparte badaniami klinicznymi, które potwierdzają ich skuteczność i bezpieczeństwo. Warto również zauważyć, że mleczan etakrydyny wykazuje działanie przeciwzapalne, co może wspierać gojenie się ran.

Pytanie 34

Który preparat charakteryzuje się najwyższą biodostępnością?

Nazwa handlowaPostaćSubstancja aktywnaDroga podania
A.Klacidsusp.klarytromycynap.o.
B.Diclacsupp.diklofenakp.r.
C.Fenactilinj.chloropromazynai.v.
D.Clexaneinj.enoksaparynas.c.

A. D.

B. B.

C. C.

D. A.

Odpowiedź C. jest prawidłowa, ponieważ preparaty podawane dożylnie, takie jak chloropromazyna znajdująca się w Fenactilu, charakteryzują się najwyższą dostępnością biologiczną. Oznacza to, że substancja czynna trafia bezpośrednio do krwiobiegu, co eliminuje straty związane z metabolizmem wątroby oraz efektem pierwszego przejścia, które mogą wystąpić w przypadku leków podawanych doustnie. W praktyce, tak wysoka dostępność biologiczna jest kluczowa w sytuacjach wymagających szybkiego działania leku, na przykład w nagłych stanach psychiatrycznych, gdzie konieczne jest szybkie ustabilizowanie pacjenta. W takich przypadkach, stosowanie leków dożylnych zapewnia nie tylko skuteczność, ale i większe bezpieczeństwo, ponieważ pozwala na precyzyjne dawkowanie oraz natychmiastowe wchłanianie substancji czynnej. Dobrą praktyką w terapii jest również monitorowanie stężenia leku we krwi, co umożliwia optymalizację dawkowania i minimalizację ryzyka działań niepożądanych.

Pytanie 35

Jakie twierdzenie dotyczy recepty na substancje kontrolowane?

A. oryginał pozostaje w posiadaniu lekarza

B. można na nią wypisać tylko jeden lek kontrolowany

C. jest ważna przez 30 dni

D. jest ważna przez 7 dni

Nieprawidłowe odpowiedzi na to pytanie opierają się na błędnych założeniach dotyczących regulacji dotyczących recept narkotycznych. Pierwsza z nich sugeruje, że recepta narkotyczna jest ważna przez 7 dni. W rzeczywistości, przepisy prawa farmaceutycznego przewidują, że recepty na leki narkotyczne są ważne przez 30 dni od daty wystawienia. Ta nieścisłość może prowadzić do sytuacji, w których pacjenci próbują zrealizować recepty po upływie terminu ważności, co skutkuje problemami z dostępem do niezbędnych leków. Odpowiedź, że oryginał recepty pozostaje u lekarza, jest również myląca. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, oryginał recepty powinien być wydany pacjentowi, a lekarz musi przechowywać kopię dla celów dokumentacyjnych. Kolejny błąd występuje w odpowiedzi mówiącej, że można na recepcie wypisać więcej niż jeden lek narkotyczny. To zrozumienie jest nieprawidłowe, ponieważ przepisy wyraźnie określają, że na jednej recepcie może znajdować się tylko jeden lek tego typu. Zrozumienie tych zasad jest kluczowe dla odpowiedzialnego przepisywania i wydawania leków, co ma na celu zarówno bezpieczeństwo pacjentów, jak i zgodność z prawem. Ważne jest, aby lekarze i farmaceuci byli dobrze poinformowani o przepisach dotyczących leków narkotycznych, aby minimalizować ryzyko nadużyć oraz zapewnić pacjentom odpowiednią opiekę.

Pytanie 36

Aby zrealizować standaryzację Anisi fructus, należy przeprowadzić test

A. zawartości tanin.

B. wskaźnika pęcznienia.

C. zawartości olejku eterycznego.

D. wskaźnika goryczy.

Właściwą odpowiedzią jest zawartość olejku eterycznego, ponieważ standaryzacja Anisi fructus, czyli owoców anyżu, polega na określeniu stężenia substancji czynnych, które odpowiadają za jego właściwości terapeutyczne. Olejek eteryczny z anyżu zawiera głównie anetol, który jest odpowiedzialny za charakterystyczny smak i zapach, a także za działanie lecznicze. W praktyce farmaceutycznej, aby zapewnić wysoką jakość surowców roślinnych, istotne jest monitorowanie ich zawartości olejku eterycznego, co jest zgodne z wytycznymi farmakopei. Na przykład, w przypadku produktów z anyżu, zaleca się, aby zawartość anetolu była w odpowiednich przedziałach, co gwarantuje ich skuteczność. Wykonywanie takich badań jest kluczowe dla utrzymania standardów jakości, co wpływa na bezpieczeństwo i efektywność produktów, które zawierają te surowce. Z tego powodu, analiza olejku eterycznego odgrywa kluczową rolę w procesie kontroli jakości surowców roślinnych oraz gotowych preparatów.

Pytanie 37

U pacjenta występują intensywne krwawienia. Jakie leki powinien pacjent unikać?

A. warfaryny sodowej (np. Warfin)

B. etamsylatu (np. Cyclonamine)

C. fitomenadionu (np. Vitacon)

D. kwasu traneksamowego (np. Exacyl)

Warfaryna sodowa to taki lek, który bierze się doustnie i działa jak antykoagulant. W skrócie, hamuje syntezę witaminy K w wątrobie, więc produkcja czynników krzepnięcia krwi jest mniejsza. Jak ktoś ma problem z krwawieniami, to warfaryna w ogóle nie jest dla niego, bo może tylko pogorszyć sytuację i zwiększyć ryzyko krwotoków. Jeżeli pacjent już ma tendencję do krwawienia, to dodatkowe działanie przeciwkrzepliwe może przynieść naprawdę poważne problemy zdrowotne. W takim przypadku może warto pomyśleć o innych sposobach na kontrolowanie krzepliwości, jak choćby etamsylan. Ten lek stabilizuje naczynia krwionośne i zmniejsza ich przepuszczalność, co może być lepszym wyjściem. Z mojego doświadczenia, pacjenci z przeszłością krwawień powinni być uważnie monitorowani, kiedy lekarze stosują warfarynę, a badania INR są do tego bardzo przydatne, żeby sprawdzić, jak wygląda krzepliwość krwi przed rozpoczęciem leczenia. Dobrze jest też unikać innych leków, które mogą wpływać na krzepliwość, żeby niepotrzebnie nie ryzykować.

Pytanie 38

Jaki rodzaj niezgodności chemicznej może wystąpić podczas przygotowywania leku według podanej receptury?

Rp.
Salis Erlenmeyeri         16,0
Phenobarbitali natrici     2,5
Aquae purificatae     ad 200,0
M.f.sol.
D.S. 2 x dziennie łyżeczkę

A. wytrącanie słabych zasad.

B. tworzenie kompleksów.

C. wytrącanie słabych kwasów.

D. reakcja podwójnej wymiany.

Wybór odpowiedzi dotyczącej wytrącania słabych zasad lub innych procesów chemicznych prowadzących do niezgodności chemicznych wskazuje na niepełne zrozumienie podstawowych zasad chemii farmaceutycznej. Wytrącanie słabych zasad zazwyczaj dotyczy sytuacji, w których zasady słabe są dodawane do roztworu, w którym ich stężenie jest niskie, co z kolei może prowadzić do ich wytrącania w wyniku reakcji z kwasami. W kontekście omawianej recepty, jednak nie mamy do czynienia z taką sytuacją, ponieważ głównym czynnikiem jest kwas fenobarbitalowy, który w obecności silniejszej zasady może wytrącić się z roztworu. Wybór odpowiedzi dotyczących reakcji podwójnej wymiany również wskazuje na mylne podejście do zagadnienia. Reakcje te są bardziej związane z wymianą jonów między dwoma solami, co nie jest adekwatne do sytuacji z wytrącaniem słabych kwasów. Typowe błędy w myśleniu w tym kontekście obejmują nieprawidłowe przypisanie ról kwasów i zasad w reakcjach chemicznych oraz niezrozumienie, jak pH roztworu wpływa na stabilność substancji czynnych w formulacji leku. W praktyce, znajomość takich interakcji chemicznych jest kluczowa dla zapewnienia skuteczności i bezpieczeństwa leków oraz unikania potencjalnie niebezpiecznych sytuacji w farmacji.

Pytanie 39

Ile etakrydyny mleczanu trzeba odważyć, by przygotować lek według podanej recepty?

Rp.
0,2% Sol. Ethacridini lactatis  25,0
M.f.sol.
D.S. Zewnętrznie

A. 0,50 g

B. 0,20g

C. 0,80g

D. 0,05 g

Poprawna odpowiedź to 0,05 g etakrydyny mleczanu. Aby zrozumieć, dlaczego ta ilość jest właściwa, warto przypomnieć sobie zasady obliczania stężenia roztworów. W przypadku 0,2% roztworu etakrydyny mleczanu, oznacza to, że w 100 g roztworu znajduje się 0,2 g substancji aktywnej. Zatem, aby obliczyć ilość etakrydyny potrzebną do przygotowania 25 g tego roztworu, stosujemy proporcję. Przykładowo, jeśli 100 g roztworu zawiera 0,2 g substancji, to 25 g roztworu będzie zawierać 0,05 g etakrydyny mleczanu (0,2 g x 25 g / 100 g = 0,05 g). Praktyczne zastosowanie tej wiedzy jest kluczowe w farmacji, gdzie precyzyjne dawkowanie substancji czynnych wpływa na skuteczność terapii oraz bezpieczeństwo pacjentów. Poprawne przygotowanie leków zgodnie z receptą jest fundamentem dobrej praktyki farmaceutycznej, a umiejętność obliczania ilości substancji czynnych jest niezbędna do zapewnienia jakości i efektywności stosowanych terapii.

Pytanie 40

Farmaceuta technik może wzbogacić swoją wiedzę na temat losów leku w organizmie, korzystając z publikacji specjalistycznych z dziedziny

A. receptury leków

B. medycyny naturalnej

C. chemii organicznej

D. farmakokinetyki leków

Farmakokinetyka leków to dziedzina, która bada losy leku w organizmie, obejmując procesy takie jak wchłanianie, dystrybucja, metabolizm i wydalanie substancji czynnych. Zrozumienie farmakokinetyki jest kluczowe dla techników farmaceutycznych, ponieważ pozwala na ocenę, jak szybko i w jakiej ilości lek osiąga swoje miejsce działania oraz jak długo działa w organizmie. Przykładowo, wiedza na temat tzw. „okna terapeutycznego” umożliwia dobór odpowiednich dawek leku w celu zminimalizowania działań niepożądanych. W praktyce technicy farmaceutyczni mogą korzystać z tej wiedzy przy przygotowywaniu leków, co pozwala na lepsze dostosowanie terapii do indywidualnych potrzeb pacjentów oraz unikanie interakcji leków. Dodatkowo, znajomość farmakokinetyki wspiera podejmowanie decyzji dotyczących formulacji leków, co jest zgodne z aktualnymi standardami i dobrymi praktykami w farmacji, w tym z wytycznymi organizacji takich jak FDA czy EMA.

Rozpocznij nowy egzamin

Powrót do strony głównej