Wyniki egzaminu

Nowy egzamin

Informacje o egzaminie:

Zawód: Technik farmaceutyczny
Kwalifikacja: MED.09 - Sporządzanie i wytwarzanie produktów leczniczych oraz prowadzenie obrotu produktami leczniczymi, wyrobami medycznymi, suplementami diety i środkami spożywczymi specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz innymi produktami dopuszczonymi do obrotu w aptece
Data rozpoczęcia: 18 grudnia 2025 18:59
Data zakończenia: 18 grudnia 2025 19:59

Egzamin zdany!

Wynik: 26/40 punktów (65,0%)

Wymagane minimum: 20 punktów (50%)

Pochwal się swoim wynikiem!

Facebook

X.com

Szczegółowe wyniki:

Pytanie 1

Jeśli nie podano inaczej, zapis solutio spirituosa sugeruje, że do przygotowania roztworu należy zastosować alkohol etylowy w stężeniu wyjściowym

A. 40% v/v

B. 50% v/v

C. 96% v/v

D. 70% v/v

Odpowiedź 96% v/v jest prawidłowa, ponieważ solutio spirituosa oznacza roztwór, w którym głównym składnikiem jest alkohol etylowy o wysokim stężeniu. W praktyce laboratoriami i farmaceutycznymi normami jest stosowanie alkoholu etylowego o stężeniu 96% v/v do sporządzania roztworów. Taki wybór zapewnia optymalne warunki do ekstrakcji substancji czynnych z roślin czy innych materiałów, a także skuteczność konserwacyjną. Na przykład, w procesie destylacji lub podczas sporządzania nalewek, wysoka zawartość alkoholu pozwala na efektywne wyciąganie składników aktywnych. Ponadto, stężenie 96% v/v jest zgodne z normami farmakopealnymi, co czyni go standardem w produkcji farmaceutyków. W praktyce, jeśli nie zaznaczone jest inaczej, zawsze przyjmuje się, że do sporządzenia solutio spirituosa należy użyć tego stężenia, co jest kluczowe dla uzyskania pożądanych właściwości roztworu. Zrozumienie tego zagadnienia jest ważne dla każdego profesjonalisty zajmującego się chemikaliami czy farmaceutykami.

Pytanie 2

Który z leków recepturowych wymaga sporządzania w warunkach aseptycznych?

PRZYGOTOWANIE
 Belladonnae tra                        2,0
 Valerianae tra                         
 Menthae pip. tra                aa     5,0
 M.f. gtt.

PRZYGOTOWANIE
 Acidi salicylici                      10,0
 2,0% Sol. Acidi borici
 Vaselini albi
 Lanolini                       aa     30,0
 M.f. ung.

PRZYGOTOWANIE
 Calcii carbonatis                      5,0
 Magnesii oxidi                         2,0
 Gummi arab. mucil.                    10,0
 Aquae                           ad    50,0
 M.f. susp.

PRZYGOTOWANIE
 Detreomycini                         0,05
 Vitamini A                     30 000 j.m.
 0,5% Sol. Methylcellulosi      ad    10,0
 M.f. guttae ophthalm.

A. C.

B. B.

C. D.

D. A.

Odpowiedź D jest poprawna, ponieważ sporządzanie kropli do oczu z antybiotykiem, takimi jak Detreomycini, oraz witaminą A wymaga zachowania szczególnych warunków aseptycznych. Preparaty oftalmiczne muszą być przygotowywane w sposób, który minimalizuje ryzyko zanieczyszczenia mikrobiologicznego. Oczy, jako organ o wysokiej wrażliwości, są szczególnie narażone na infekcje, dlatego też każdy etap produkcji musi odbywać się zgodnie z normami Dobrej Praktyki Wytwarzania (GMP). Aseptyka obejmuje nie tylko sam proces sporządzania, ale też odpowiednie przygotowanie pomieszczeń, narzędzi oraz personelu. Przykładem mogą być procedury takie jak dezynfekcja, użycie jednorazowych narzędzi oraz ochrony osobistej. Oprócz tego, stosowanie substancji czynnych wymaga precyzyjnego dawkowania, co zwiększa znaczenie dokładności w laboratoriach aptecznych. Z tego powodu, wiedza na temat aseptyki jest kluczowa dla każdego farmaceuty, zwłaszcza w kontekście produkcji leków wydawanych na receptę.

Pytanie 3

Glicerol (Glicerolum) jest:

A. przezroczystą substancją w stanie płynnym, o charakterystycznym zapachu i palącym smaku

B. białym, krystalicznym proszkiem, rozpuszczającym się w wodzie i etanolu

C. bezbarwną, chłonącą wilgoć cieczą, o gęstości syropu

D. żółtawą, klarowną, gęstą cieczą, o subtelnym, charakterystycznym zapachu

Glicerol, znany również jako glicerina, to bezbarwna, higroskopijna ciecz o konsystencji syropu, która jest stosunkowo gęsta. Jako trihydroksylowy alkohol, glicerol wykazuje właściwości nawilżające i jest powszechnie stosowany w kosmetykach, farmaceutykach oraz w przemyśle spożywczym jako substancja słodząca i stabilizator. Jego higroskopijność oznacza, że przyciąga i zatrzymuje wilgoć, co czyni go idealnym składnikiem w produktach, które mają na celu nawilżenie skóry. W przemyśle spożywczym glicerol jest używany jako środek konserwujący oraz w produkcji wyrobów cukierniczych, gdzie poprawia teksturę i smak. W farmacji, glicerol znajduje zastosowanie w produkcji syropów oraz jako rozpuszczalnik dla substancji czynnych. Ponadto, glicerol spełnia normy bezpieczeństwa i jakości, co jest potwierdzone regulacjami FDA oraz EFSA, co czyni go zaufanym składnikiem w wielu aplikacjach.

Pytanie 4

Zgodnie z zaleceniami FP, jaka metoda pozyskiwania substancji leczniczych z Lini semen jest rekomendowana?

A. perkolacja

B. przygotowanie decoctum

C. przygotowanie infusum

D. maceracja

Maceracja jest metodą pozyskiwania substancji czynnych z surowców roślinnych, która polega na namaczaniu surowca w zimnym lub letnim rozpuszczalniku przez określony czas. Jest to szczególnie skuteczna technika w przypadku surowców, takich jak Lini semen, które zawierają żywice, oleje eteryczne oraz inne substancje rozpuszczalne w tłuszczach. Proces maceracji pozwala na delikatne wydobycie składników aktywnych, minimalizując ich degradację. Zastosowanie maceracji ma miejsce w farmacji oraz fitoterapii, gdzie znaczenie ma zachowanie pełnego profilu chemicznego surowca. Dodatkowo, w kontekście standardów branżowych, maceracja jest zgodna z wymaganiami farmakopei, które podkreślają bezpieczeństwo i skuteczność pozyskiwanych ekstraktów. W praktyce, macerację można zastosować do przygotowania olejów roślinnych, maści oraz ekstraktów, które mają zastosowanie w terapii różnych schorzeń, takich jak stany zapalne czy problemy skórne.

Pytanie 5

Z surowców roślinnych uzyskuje się

A. nalewkę standaryzowaną

B. ekstrakt płynny

C. intrakt

D. napar

Intrakt, będący formą ekstraktu roślinnego, jest otrzymywany z świeżych substancji roślinnych w procesie, który umożliwia skuteczne wydobycie substancji czynnych. W odróżnieniu od innych form ekstrakcji, jak na przykład nalewka, intrakt zazwyczaj nie zawiera alkoholu jako rozpuszczalnika, co czyni go bardziej odpowiednim dla osób unikających alkoholu. Proces produkcji intraktów wymaga zachowania odpowiednich proporcji rośliny do rozpuszczalnika, co powinno wynosić na ogół około 1:1, co zapewnia wysoką jakość i skuteczność końcowego preparatu. Intrakty są często stosowane w fitoterapii i medycynie naturalnej, aby wykorzystać pełny potencjał składników aktywnych zawartych w roślinach. Warto zauważyć, że stosowanie intraktów powinno opierać się na uznanych praktykach oraz standardach, takich jak te zawarte w farmakopeach, które określają metody oznaczania i standaryzacji preparatów roślinnych. Przykładem zastosowania intraktu mogą być preparaty z nagietka, które są wykorzystywane w leczeniu stanów zapalnych skóry.

Pytanie 6

Która z wymienionych grup odnosi się do tej samej substancji?

A. Metamizol sodowy, Pabialgina, Pyralgina

B. Detreomycyna, chloramfenikol, chloromycetyna

C. Kwas borowy, boraks, kwas boranowy

D. Kwas salicylowy, Aspiryna, Polopiryna

Detreomycyna, chloramfenikol oraz chloromycetyna to leki przeciwbakteryjne, które należą do grupy antybiotyków o działaniu bakteriostatycznym. Ich wspólną cechą jest mechanizm działania polegający na hamowaniu syntezy białek w bakteriach, co czyni je skutecznymi w leczeniu infekcji wywołanych przez różne szczepy bakterii. Detreomycyna, oryginalnie stosowana w terapii zakażeń, jest szczególnie ceniona za swoją efektywność w leczeniu ciężkich infekcji, a chloramfenikol, będący jednym z pierwszych antybiotyków, ma zastosowanie w terapii duru brzusznego oraz zakażeń wywołanych przez bakterie Gram-ujemne. Chloromycetyna z kolei również wykazuje działanie szerokospektralne i znajduje zastosowanie w przypadkach zakażeń opornych na inne antybiotyki. W praktyce klinicznej ważne jest, aby lekarze kierowali się aktualnymi wytycznymi i standardami leczenia, dobierając odpowiedni antybiotyk do konkretnego przypadku, co podkreśla znaczenie znajomości grup leków oraz ich właściwości terapeutycznych.

Pytanie 7

W jaki sposób personel apteki szpitalnej powinien zareagować na przeterminowany lek w formie kropli do użytku wewnętrznego?

A. wyrzucić do odpadów ogólnych

B. zwrócić do hurtowni

C. dać pacjentowi

D. przekazać do utylizacji

Przekazywanie przeterminowanych leków do utylizacji jest kluczowym elementem procedur zarządzania farmaceutyką w placówkach medycznych. Zgodnie z wytycznymi Światowej Organizacji Zdrowia oraz lokalnymi przepisami dotyczącymi gospodarowania odpadami medycznymi, leki, które utraciły swoją datę ważności, nie mogą być stosowane ani wydawane pacjentom, ponieważ mogą nie być już skuteczne, a w niektórych przypadkach mogą nawet być szkodliwe. Utylizacja takich produktów zapewnia, że nie trafią one do obiegu i nie będą narażać zdrowia pacjentów. Przykładem dobrych praktyk w tym zakresie jest współpraca z certyfikowanymi firmami zajmującymi się utylizacją odpadów farmaceutycznych, które stosują odpowiednie metody, takie jak spalanie czy unieszkodliwianie poprzez współspalanie w piecach przemysłowych, co minimalizuje ryzyko zanieczyszczenia środowiska. Regularne audyty i szkolenia dla personelu apteki szpitalnej w zakresie utylizacji odpadów medycznych są niezbędne dla zapewnienia zgodności z obowiązującymi normami.

Pytanie 8

Do przygotowania potrzebne są: substancja lecznicza (penicylina), strzykawka, igły, 3% jałowy roztwór cytrynianu sodu, butelka z ciemnego szkła oraz nakrętka z zakraplaczem

A. kropli do stosowania wewnętrznego

B. maści zawierającej penicylinę

C. kropli do oczu z penicyliną

D. iniekcji z penicyliną

Odpowiedzi, które wskazują na krople do użytku wewnętrznego, wstrzyknięcia z penicyliną lub maści z penicyliną, są błędne z kilku kluczowych powodów. Krople do użytku wewnętrznego nie wymagają takiego zestawu akcesoriów jak strzykawka, igły czy butelka z ciemnego szkła, które są typowe dla preparatów ocularnych. Ponadto, podawanie penicyliny w formie doustnej nie wymaga jałowego roztworu cytrynianu sodu, który jest istotny w kontekście sporządzania preparatów przeznaczonych do oczu. W przypadku wstrzyknięć z penicyliną, odpowiedni byłby inny zestaw akcesoriów, w tym zwykle roztwory do iniekcji oraz inny sposób pakowania. Maści z penicyliną również wymagałyby innych składników i substancji pomocniczych, które są dostosowane do formy maści, co różni się od podawania kropli do oczu. Błędy te mogą wynikać z ogólnego niezrozumienia różnic w metodach podawania leków oraz specyfiki ich form farmaceutycznych. Zastosowanie odpowiednich zasad przygotowania oraz zrozumienie wymagań dotyczących różnych form farmaceutycznych są kluczowe dla skuteczności leczenia oraz zapewnienia pacjentom bezpieczeństwa.

Pytanie 9

Oficjalne źródło, które zawiera dane o cenach leków objętych refundacją oraz związanymi z nimi limitami, to

A. Farmakopea Polska

B. publikacja zatytułowana: "Leki współczesnej terapii"

C. odpowiednie obwieszczenia ministra zdrowia

D. Ustawa "Prawo Farmaceutyczne"

Książka pt. 'Leki współczesnej terapii' jest cennym źródłem wiedzy na temat leków i ich zastosowań w terapii, jednak nie jest ona oficjalnym dokumentem regulującym ceny leków refundowanych. Publikacje naukowe, takie jak ta książka, mogą dostarczać informacji na temat mechanizmów działania leków, ich wskazań oraz przeciwwskazań, ale nie zawierają aktualnych danych dotyczących refundacji czy limitów cenowych. Farmakopea Polska natomiast jest formalnym zbiorem standardów dotyczących substancji farmaceutycznych oraz metod ich wytwarzania. Choć jest ważnym dokumentem w kontekście jakości leków, nie odnosi się bezpośrednio do kwestii refundacji i cen. Z kolei Ustawa 'Prawo Farmaceutyczne' reguluje szerokie spektrum zagadnień związanych z obrotem lekami, ale również nie dostarcza szczegółowych informacji na temat cen i limitów refundacyjnych. Często mylone jest pojęcie źródeł informacji, co prowadzi do nieporozumień w kontekście odnajdywania aktualnych danych. Aby poprawnie zrozumieć, gdzie szukać aktualnych informacji o cenach leków refundowanych, ważne jest, aby odróżniać dokumenty legislacyjne od publikacji naukowych oraz innych materiałów informacyjnych. Kluczowe jest ścisłe przestrzeganie regulacji oraz korzystanie z wiarygodnych źródeł, aby uniknąć dezinformacji w obszarze farmacji.

Pytanie 10

Jaką nalewkę z Farmakopei zaleca się przygotować z użyciem perkolatora?

A. Valerianae tinctura

B. Menthae piperitae tinctura

C. Amara tinctura

D. Tormentillae tinctura

Wybór odpowiedzi, które dotyczą Valerianae tinctura, Menthae piperitae tinctura i Amara tinctura, opiera się na nieco mylnych założeniach o ekstrakcji. Valerianae tinctura, znana jako nalewka z kozłka, można zrobić innymi metodami, jak na przykład maceracja – to często lepsza opcja dla roślin o delikatnym składzie chemicznym. Nalewka z mięty pieprzowej, czyli Menthae piperitae tinctura, też nie potrzebuje perkolacji, bo jej składniki są łatwe do wydobycia w krótkim czasie. Stosowanie perkolacji mogłoby nawet zniszczyć niektóre ważne składniki. Amara tinctura, która zawiera gorzkie substancje, też nie jest najlepszym kandydatem do tej metody, bo gorzkie składniki potrzebują dłuższego kontaktu z rozpuszczalnikiem. Może warto zwrócić uwagę na to, że te błędne przekonania mogą wynikać z braku zrozumienia zasad ekstrakcji i właściwości chemicznych roślin, co jest kluczowe w produkcji dobrych preparatów medycznych.

Pytanie 11

Nifedypina, znana jako bloker kanałów wapniowych, jest pochodną

A. dihydropirydyny

B. imidazolu

C. dihydropuryny

D. pirolu

Nifedypina to typowy bloker kanałów wapniowych, zaliczany do dihydropirydyn, które są pochodnymi pirydyny. Działa tak, że blokuje kanały wapniowe typu L, co sprawia, że mięśnie gładkie naszych naczyń krwionośnych się rozkurczają, a ciśnienie krwi spada. Jeśli chodzi o stosowanie w medycynie, to te leki są świetne w leczeniu nadciśnienia i dławicy piersiowej. W praktyce często używa się nifedypiny w formie tabletek, które mają przedłużone działanie, co jest super wygodne dla pacjentów. Warto też wiedzieć, że leki z tej grupy mają mniejszy wpływ na pracę serca niż inne blokerzy kanałów wapniowych, więc są lepsze dla osób z dławicą, które nie mają wyraźnych objawów niewydolności serca. No i w farmakoterapii ważne jest, żeby na bieżąco kontrolować ciśnienie krwi oraz to, jak pacjent reaguje na leki, bo to pomaga w dostosowaniu dawek i unikaniu problemów.

Pytanie 12

Które opakowanie należy zastosować do leku sporządzonego według zamieszczonej recepty?

Rp.
 0,1 % Ung. Gentamicini          10,0
 M.f. ung. Ophthalm.

A. Jałowe pudełko apteczne z pokrywką.

B. Butelkę z zakraplaczem.

C. Jałową tubę z aplikatorem.

D. Słoik apteczny.

Jałowa tuba z aplikatorem jest najbardziej odpowiednim opakowaniem dla maści ocznej, co jest zgodne z wytycznymi dotyczącymi przechowywania i stosowania leków ocznych. Użycie tuby zapewnia nie tylko ochronę przed zanieczyszczeniem mikrobiologicznym, ale także umożliwia precyzyjne dozowanie leku, co jest kluczowe w terapii chorób oczu. W kontekście farmakoterapii maści ocznej, niezwykle ważne jest, aby opakowanie było jałowe, ponieważ nieprawidłowe przechowywanie może prowadzić do zakażeń, które mogą pogorszyć stan pacjenta. Dodatkowo, tuba z aplikatorem ułatwia zachowanie higieny podczas aplikacji leku, co jest istotne dla skuteczności terapii. Warto zaznaczyć, że standardy jakości w farmacji wymagają, aby leki do oczu były pakowane w odpowiednie, jałowe opakowania, co jest potwierdzone w dokumentach takich jak Pharmacopeia oraz wytycznych Europejskiej Agencji Leków (EMA).

Pytanie 13

Ostre zatrucie wynikające z przekroczenia maksymalnej dawki metamizolu sodowego może wystąpić w sytuacji jednoczesnego podania pacjentowi leków, które zawierają

A. aminophenazon i prokainę

B. nowalginę i pyralginę

C. paracetamol i pyralginę

D. aminophenazon i analginę

To, co zaznaczyłeś, to rzeczywiście prawidłowa odpowiedź. Chodzi tu o to, że leki takie jak nowalgina i pyralgin zawierają substancję, która może być naprawdę niebezpieczna, jeśli nie stosuje się ich zgodnie z zaleceniami. Metamizol sodowy, który w nich znajdziesz, działa jako środek przeciwbólowy i można go przedawkować. Jeśli ktoś przekroczy maksymalną dawkę, to może mieć poważne problemy zdrowotne, nawet takie jak agranulocytoza. Dlatego lekarze muszą uważnie pilnować, ile tych leków pacjent bierze oraz czy nie łączy ich z innymi, bo to może prowadzić do groźnych sytuacji. W sumie, dobrze jest też, żeby lekarze byli na bieżąco z aktualnymi wytycznymi na temat interakcji lekowych, bo to bardzo ważne dla bezpieczeństwa pacjentów.

Pytanie 14

Wskaż naturalny składnik, który spełnia następujące kryteria: doskonale chłonie wodę, jest bazą dla maści i kremów z substancjami rozpuszczalnymi w wodzie, w połączeniu z wazeliną tworzy podłoże do maści, topnieje w temperaturze 40 stopni C, przekształcając się w przezroczysty, ciemnożółty płyn.

A. Cera flava

B. Cera alba

C. Butrynum cacao

D. Lanolinom anhydricum

Cera alba i cera flava to różne rodzaje wosków pszczelich, które choć również stosowane są w kosmetykach i farmaceutykach, nie spełniają wszystkich warunków podanych w pytaniu. Cera alba, znana jako wosk biały, ma właściwości emulgujące, ale nie posiada tak dużej zdolności do absorpcji wody jak lanolinom anhydricum, co ogranicza jej zastosowanie w preparatach wymagających intensywnego nawilżenia. Z kolei cera flava, czyli wosk żółty, również charakteryzuje się niską zdolnością do absorpcji wody i ma inną konsystencję, co wpływa na stabilność i wydajność końcowego produktu. Butrynum cacao, czyli masło kakaowe, jest kolejnym przykładem substancji, która głównie działa jako emolient, ale nie topnieje w temperaturze 40 stopni Celsjusza, co czyni je nieodpowiednim wyborem dla opisanego zastosowania. Generalnie, wybór odpowiednich składników w formulacjach farmaceutycznych powinien opierać się na ich specyficznych właściwościach, takich jak zdolność do absorpcji wilgoci, stabilność w różnych temperaturach oraz ich interakcja z innymi składnikami. Stosowanie niewłaściwych substancji może prowadzić do obniżenia jakości preparatów, co jest sprzeczne z zasadami dobrej praktyki wytwarzania.

Pytanie 15

Czopki doodbytnicze dla dziecka, jeśli nie zostanie to zmienione przez lekarza, powinny być przygotowane o masie

A. 0,5 g

B. 2,0 g

C. 3,0 g

D. 1,0 g

Czopki doodbytnicze dla dzieci, zgodnie z zaleceniami i standardami farmakoterapii, powinny mieć masę 1,0 g, chyba że lekarz zaleci inaczej. Przyjmuje się, że ta ilość substancji czynnej jest optymalna dla dzieci, co zapewnia skuteczność leczenia przy jednoczesnym minimalizowaniu ryzyka działań niepożądanych. Przykładem zastosowania może być wprowadzenie leku przeciwgorączkowego lub przeciwbólowego w postaci czopków, kiedy dziecko nie jest w stanie przyjąć leków doustnych z powodu wymiotów. Ważne jest, aby przed zastosowaniem czopków, szczególnie u dzieci, skonsultować się z lekarzem, który dobierze odpowiednią dawkę oraz czas stosowania. Warto także pamiętać, że czopki powinny być przechowywane w odpowiednich warunkach, aby nie straciły swoich właściwości. Dostosowanie masy czopków do konkretnej grupy wiekowej i wagi dziecka jest kluczowe dla bezpieczeństwa i efektywności terapii oraz zgodności z zaleceniami farmakopealnymi.

Pytanie 16

Aby uniknąć wydostania się balsamu peruwiańskiego z podłoża czopkowego opartego na oleju kakaowym, balsam peruwiański należy

A. zmieszać z mielonym talkiem

B. wymieszać z olejem rycynowym

C. rozpuścić w etanolu 96%

D. rozpuścić w gorącej lanolinie

Wymieszanie balsamu peruwiańskiego z olejem rycynowym jest najskuteczniejszym sposobem zapobiegania jego wydzieleniu się z podłoża czopkowego opartego na oleju kakaowym. Olej rycynowy działa jako doskonały środek emulgujący, który zmniejsza lepkość i zwiększa stabilność formuły. Dzięki temu balsam peruwiański, będący substancją o silnych właściwościach leczniczych, zostaje równomiernie rozprowadzony w czopku, co zapewnia jego efektywne działanie terapeutyczne. W praktyce, kluczowe jest, aby substancje czynne nie ulegały separacji w czasie przechowywania lub po podaniu, co może prowadzić do obniżenia skuteczności leczenia. W branży farmaceutycznej, takie podejście jest zgodne z dobrymi praktykami w zakresie formułowania leków, gdzie istotne jest zachowanie stabilności i biodostępności substancji terapeutycznych. Z uwagi na właściwości oleju rycynowego, wiele produktów farmaceutycznych, takich jak maści i czopki, korzysta z jego zdolności do przedłużania uwalniania substancji czynnych, co sprzyja lepszemu wchłanianiu i skuteczności leczenia.

Pytanie 17

Aby uzyskać jałowość kropli do oczu, roztwór targezyny powinien zostać

A. sterylizowany suchym gorącym powietrzem

B. przygotowany z użyciem jałowych składników w aseptycznych warunkach

C. przesączony przez filtr membranowy o wielkości porów 0,22 µm

D. wyjaławiany termicznie w nasyconej parze wodnej (121°C, 20 minut)

Właściwe uzyskanie jałowości kropli do oczu z roztworu targezyny wymaga użycia wyłącznie jałowych składników w warunkach aseptycznych. To podejście jest kluczowe dla zapewnienia, że produkt finalny nie zawiera patogenów ani innych mikroorganizmów, co mogłoby prowadzić do zakażeń u pacjentów. W praktyce, aseptyczne przygotowanie polega na zachowaniu wysokich standardów higieny podczas całego procesu produkcji, co obejmuje dezynfekcję powierzchni roboczych, stosowanie jałowych narzędzi oraz odzieży ochronnej. Na przykład, w laboratoriach farmaceutycznych często korzysta się z laminarnego przepływu powietrza, który chroni preparaty przed zanieczyszczeniem. Dobrą praktyką jest również przeprowadzanie regularnych audytów aseptycznych oraz monitorowanie środowiska, aby zapewnić, że spełnia ono wymagania norm ISO 14644 dotyczących czystości powietrza. Tylko w ten sposób można zapewnić, że roztwór będzie bezpieczny dla pacjentów i skuteczny w leczeniu.

Pytanie 18

Jakie substancje wchodzą w skład wykazu N?

A. substancje silnie działające

B. środki odurzające

C. substancje psychotropowe

D. substancje cytostatyczne

Środki odurzające są substancjami, które wpływają na funkcjonowanie ośrodkowego układu nerwowego, co prowadzi do zmian w percepcji, nastroju i zachowaniu. W Polsce, substancje te są regulowane przez ustawę o przeciwdziałaniu narkomanii, która określa klasyfikację oraz zasady obrotu tymi substancjami. Przykłady środków odurzających to opioidy, kokaina czy marihuana. Zastosowanie kliniczne, takie jak leczenie bólu przewlekłego, wymaga dokładnego monitorowania i przestrzegania procedur bezpieczeństwa. W praktyce, do środków odurzających zalicza się także leki na receptę, które mogą prowadzić do uzależnienia, dlatego ich stosowanie powinno odbywać się pod nadzorem specjalisty. Kluczowe jest zrozumienie, że odpowiednia klasyfikacja substancji ma na celu ochronę zdrowia publicznego, a także zapewnienie ich odpowiedniego wykorzystania w medycynie.

Pytanie 19

Wskaż lek, który może wpływać negatywnie na zdolności psychiczne i fizyczne, co może utrudniać prowadzenie pojazdów?

A. Vitaminum B1 (tiamina)

B. Promazin (promazyna)

C. Clexane (enoksaparyna)

D. Zofran (ondansetron)

Promazin (promazyna) jest lekiem przeciwpsychotycznym należącym do grupy leków neuroleptycznych, który działa poprzez blokowanie receptorów dopaminowych w mózgu. Działanie to może prowadzić do sedacji oraz zmniejszenia sprawności psychicznej i fizycznej pacjenta, co w konsekwencji utrudnia prowadzenie pojazdów. Ze względu na swoje właściwości, promazyna jest stosowana w leczeniu zaburzeń psychotycznych oraz w stanach lękowych, jednak jej działanie uspokajające może być problematyczne w kontekście czynności wymagających pełnej koncentracji. Standardy dotyczące prowadzenia pojazdów zalecają, aby osoby przyjmujące leki o działaniu uspokajającym były szczególnie ostrożne, ponieważ mogą one wpływać na czas reakcji, zdolność oceny sytuacji oraz koordynację ruchową. Przykłady zastosowań promazyny obejmują leczenie pacjentów z schizofrenią, a także w terapii krótkoterminowej w przypadku ciężkich stanów lękowych. W takich sytuacjach lekarze często zalecają unikanie prowadzenia pojazdów do czasu ustabilizowania się stanu zdrowia pacjenta oraz dostosowania dawki leku.

Pytanie 20

Roksytromycyna zawarta w leku RULID klasyfikuje się jako antybiotyk

A. makrolidowych

B. cefalosporyn

C. karboksypenicylin

D. aminoglikozydowych

Wybór odpowiedzi dotyczącej cefalosporyn, karboksypenicylin czy aminoglikozydów jest błędny, ponieważ te grupy antybiotyków mają odmienny mechanizm działania i zastosowanie w terapii. Cefalosporyny, podobnie jak penicyliny, działają na ścianę komórkową bakterii, co czyni je efektywnymi w leczeniu zakażeń wywołanych przez wiele Gram-dodatnich i niektóre Gram-ujemne bakterie. Jednak nie są one skuteczne wobec zakażeń wywołanych przez patogeny, które są wrażliwe na makrolidy. Karboksypenicyliny to kolejna klasa antybiotyków, która jest stosowana głównie w leczeniu zakażeń wywołanych przez szczepy Pseudomonas aeruginosa i niektóre Gram-dodatnie bakterie, ale nie mają one zastosowania w przypadku infekcji, w których skuteczne są antybiotyki makrolidowe. Z kolei aminoglikozydy działają poprzez zakłócanie syntezy białek w bakteriach, ale są one skuteczne głównie wobec bakterii tlenowych i nie są zalecane w przypadku infekcji wywołanych przez beztlenowce, co czyni je mniej uniwersalnymi. Zrozumienie różnic pomiędzy tymi klasami antybiotyków jest kluczowe w praktyce medycznej, aby właściwie dobrać leczenie w zależności od rodzaju zakażenia i wrażliwości patogenów. Właściwe zastosowanie antybiotyków jest nie tylko kwestią skuteczności, ale także unikania rozwoju oporności, co jest jednym z najważniejszych wyzwań współczesnej medycyny.

Pytanie 21

Leki, które są przepisywane na recepty wydane przez

A. lekarza dentystę

B. położną

C. pielęgniarkę

D. lekarza weterynarii

Odpowiedź 'lekarza weterynarii' jest poprawna, ponieważ leki wydawane na recepty wystawione przez lekarzy weterynarii są przeznaczone wyłącznie dla zwierząt. W polskim systemie ochrony zdrowia, refundacja leków dotyczy tylko tych, które są przepisywane przez lekarzy, którzy mają prawo do wystawiania recept na leki stosowane w terapii ludzi. Leki weterynaryjne, mimo że są istotne dla zdrowia zwierząt, nie kwalifikują się do refundacji w ramach NFZ, co wynika z przepisów prawa dotyczących refundacji. Przykładowo, leki antybiotykowe podawane psom lub kotom nie są objęte refundacją, a ich zakup obciąża wyłącznie portfel właściciela zwierzęcia. Warto również zauważyć, że w przypadku leków stosowanych u ludzi, prawo do wystawiania recept mają lekarze różnych specjalizacji, pielęgniarki i położne w określonych przypadkach, co potwierdza znaczenie odpowiednich kwalifikacji i przepisów prawnych w procesie refundacji.

Pytanie 22

Jakiego podłoża dotyczy opis

Mieszanina glicerydów:
oleodipalmitnowego, oleodistearynowego
oraz oleopalmitynosteraynowego;
występuje w 4 odmianach polimorficznych
o różnych temperaturach topnienia: α, β, β' i γ.
Podłoże jest dobrze tolerowane przez organizm
a substancja lecznicza jest łatwo z niego
uwalniana.

A. Masło kakaowe (Butyrum Cacao)

B. Lanolina (Lanolinum anhydrium)

C. Podłoże polioksyetylenowe

D. Euceryna

Masło kakaowe (Butyrum Cacao) jest prawidłową odpowiedzią, ponieważ opisane podłoże rzeczywiście odnosi się do mieszaniny glicerydów, w tym oleodipalmitynowego, oleodistearowego oraz oleopalmitostearowego, które wykazują różne formy polimorficzne. Te polimorficzne formy wskazują na różne temperatury topnienia, co jest kluczowe w kontekście formulacji farmaceutycznych. Masło kakaowe jest szeroko stosowane w kosmetykach i farmaceutykach, ponieważ jest doskonale tolerowane przez skórę, co czyni je idealnym nośnikiem dla substancji czynnych. Dzięki swoim właściwościom emolientowym, masło kakaowe nie tylko nawilża, ale również wspomaga regenerację naskórka. W standardach dobrych praktyk w formulacji, z uwagi na jego naturalne pochodzenie i bezpieczeństwo stosowania, masło kakaowe jest często zalecane w kosmetykach przeznaczonych dla wrażliwej skóry. Jego zdolność do stabilizacji emulsji oraz uwalniania terapeutycznych substancji czyni go wartościowym komponentem w preparatach dermatologicznych.

Pytanie 23

Jakie nieodwracalne zjawisko występuje podczas przechowywania emulsji o/w?

A. zjawisko śmietankowania

B. koalescencja

C. wysolenie

D. flokulacja

Emulsje są układami, w których jedna ciecz jest rozproszona w drugiej, a procesy destabilizacji tych układów są kluczowe dla zrozumienia ich zachowań. Śmietankowanie odnosi się do tendencji kropli oleju do gromadzenia się na powierzchni emulsji, co niekoniecznie prowadzi do trwałej destabilizacji, a raczej do ich rozwarstwienia w wyniku różnicy gęstości. Flokulacja, natomiast, polega na agregacji cząsteczek drobnych, co prowadzi do ich większej wielkości, ale niekoniecznie oznacza nieodwracalny proces destabilizacji, ponieważ flokulaty mogą powrócić do stanu rozproszonego. Wysolenie to zjawisko, w którym sól wpływa na stabilność emulsji, ale nie jest to proces, który zachodzi wyłącznie w emulsjach o/w. Kluczowym błędem myślowym jest mylenie tych zjawisk z koalescencją, która jest procesem nieodwracalnym, prowadzącym do trwałej destabilizacji emulsji. Zrozumienie różnic między tymi procesami jest istotne dla skutecznego zarządzania jakością produktów emulsjowych w różnych branżach, gdzie stabilność emulsji jest kluczowa dla zachowania ich właściwości.

Pytanie 24

Aby uniknąć powikłań po leczeniu antybiotykami, konieczne jest stosowanie u pacjentów preparatów podczas tego procesu

A. probiotycznych

B. bogatych w błonnik

C. ubogoresztkowych

D. wysokoelektrolitowych

Odpowiedź probioptyczne jest prawidłowa, ponieważ probiotyki są żywymi mikroorganizmami, które mają korzystny wpływ na zdrowie człowieka, szczególnie w kontekście antybiotykoterapii. Antybiotyki, działając na patogeny, mogą również zaburzać równowagę flory bakteryjnej jelit, prowadząc do rozwoju biegunek, infekcji grzybiczych oraz innych powikłań. Podawanie probiotyków w trakcie antybiotykoterapii wspomaga odbudowę naturalnej mikroflory jelitowej i może zmniejszać ryzyko wystąpienia powikłań. Przykładowo, szczepy Lactobacillus rhamnosus i Saccharomyces boulardii wykazały się skutecznością w redukcji ryzyka biegunki związanej z antybiotykami. W praktyce klinicznej zaleca się włączenie probiotyków w terapii pacjentów przyjmujących antybiotyki, co jest zgodne z wytycznymi wielu towarzystw medycznych, takich jak European Society of Clinical Microbiology and Infectious Diseases (ESCMID). Istotne jest również, aby wybierać preparaty o udowodnionej skuteczności i odpowiedniej liczbie jednostek formujących kolonie (CFU).

Pytanie 25

Leki takie jak nabumeton oraz meloksykam (inhibitory cyklooksygenazy) zaliczają się do kategorii

A. leków moczopędnych oszczędzających potas

B. B2 (beta 2) - adrenolityków

C. niesteroidowych leków przeciwzapalnych

D. narkotycznych leków przeciwbólowych

Odpowiedzi związane z narkotycznymi lekami przeciwbólowymi, lekami moczopędnymi oszczędzającymi potas oraz B2-adrenolitykami są mylące i wynikają z nieporozumień dotyczących klasyfikacji leków oraz ich mechanizmów działania. Narkotyczne leki przeciwbólowe, takie jak morfina, działają na receptory opioidowe w centralnym układzie nerwowym, co prowadzi do silnego zmniejszenia odczuwania bólu, ale nie mają one działania przeciwzapalnego, jak NLPZ. Lekarze stosują je w przypadkach ciężkiego bólu, a ich stosowanie wiąże się z ryzykiem uzależnienia. Leki moczopędne oszczędzające potas, takie jak spironolakton, mają zupełnie inny cel terapeutyczny, głównie wykorzystywane są w leczeniu nadciśnienia i obrzęków, a nie w leczeniu bólu lub stanów zapalnych. Niekiedy użytkownicy mogą mylić B2-adrenolityki, takie jak salbutamol, które są stosowane w terapii astmy, z lekami przeciwzapalnymi, ale ich działanie polega na rozszerzaniu oskrzeli, a nie na redukcji bólu. Właściwe zrozumienie klasyfikacji i mechanizmów działania leków jest kluczowe dla ich skutecznego i bezpiecznego stosowania w praktyce medycznej.

Pytanie 26

Jaka niezgodność może pojawić się w trakcie przygotowywania leku według podanej recepty?

Rp.
Kalii iodidi                  6,0
Papaverini hydrochloridi      0,4
Aquae                  ad   100,0
M.f.sol.
D.S. 2 x łyżkę deserową

A. Wytrącanie słabych zasad.

B. Wytrącanie słabych kwasów.

C. Tworzenie kompleksów.

D. Reakcja podwójnej wymiany.

Reakcja podwójnej wymiany, która zachodzi między jodkami a alkaloidami, jak papaweryna, może prowadzić do powstania nierozpuszczalnych soli, co jest istotnym zagadnieniem w farmacji. W przypadku połączenia Kalii iodidi z Papaverini hydrochloridi, proces ten może skutkować wytrąceniem osadu, co jest klasycznym przykładem niezgodności farmaceutycznych. W praktyce farmaceutycznej, ważne jest, aby farmaceuci i technicy przy sporządzaniu leków byli świadomi potencjalnych reakcji chemicznych, które mogą zachodzić między substancjami czynnymi. Na przykład, standardy opracowane przez European Pharmacopoeia oraz inne regulacje branżowe podkreślają znaczenie przeprowadzania analizy kompatybilności substancji czynnych przed ich połączeniem w preparacie. Właściwe zrozumienie chemicznych interakcji między składnikami może zapobiec powstawaniu niepożądanych efektów ubocznych oraz zapewnić skuteczność i bezpieczeństwo leku dla pacjenta.

Pytanie 27

Jakie jest inne określenie Pyoctaninum coeruleum?

A. dermatol

B. fiolet gencjanowy

C. nadmanganian potasu

D. jodyna

Fiolet gencjanowy, znany również jako Pyoctaninum coeruleum, jest barwnikiem stosowanym w medycynie i dermatologii, mającym właściwości antyseptyczne oraz dezynfekujące. Jego skuteczność w zwalczaniu bakterii, grzybów oraz wirusów sprawia, że często bywa stosowany w leczeniu ran, oparzeń oraz w dermatologii do zwalczania infekcji skórnych. Fiolet gencjanowy znalazł zastosowanie nie tylko w medycynie, ale także w weterynarii, gdzie służy do leczenia różnych dolegliwości skórnych u zwierząt. Zgodnie z zaleceniami standardów medycznych, należy stosować go ostrożnie, aby uniknąć podrażnień skóry, a także stosować go w odpowiednich stężeniach, co podkreśla znaczenie znajomości właściwości farmakologicznych substancji. Ponadto, fiolet gencjanowy może być stosowany w laboratoriach do barwienia preparatów mikroskopowych, co czyni go wszechstronnym narzędziem zarówno w praktyce medycznej, jak i badawczej.

Pytanie 28

Jaką metodę należy zastosować, aby przygotować odwar z roślinnych surowców?

A. Zalanie wodą o temperaturze pokojowej i pozostawienie na 30 minut

B. Podgrzewanie przez 30 minut na łaźni wodnej o temperaturze 45 °C

C. Podgrzewanie odpowiedniej ilości surowca z wodą przez 30 minut w temperaturze 90 °C

D. Podgrzewanie surowca z wodą przez 20 minut w temperaturze 70 °C

Ogrzewanie odpowiedniej ilości surowca roślinnego z wodą przez 30 minut w temperaturze 90 °C jest kluczowym procesem w uzyskiwaniu odwaru. W tej metodzie, wysoka temperatura pozwala na efektywne wydobycie substancji czynnych z roślin, co jest istotne dla zachowania ich właściwości terapeutycznych. W praktyce, odwar jest często stosowany w ziołolecznictwie, gdzie precyzyjne przygotowanie ma bezpośredni wpływ na jakość i skuteczność preparatów. Odpowiednia temperatura i czas ekstrakcji pomagają w uwolnieniu składników, takich jak flawonoidy, alkaloidy czy garbniki, które mają potwierdzone działanie zdrowotne. Warto pamiętać, że stosowanie takiej metody powinno być zgodne z zasadami sztuki zielarskiej oraz z normami dotyczącymi bezpieczeństwa i jakości wyrobów zielarskich. W praktyce, często stosuje się ją w przemyśle farmaceutycznym oraz kosmetycznym, gdzie wysokiej jakości ekstrakty roślinne są kluczowe.

Pytanie 29

Jakie badanie przeprowadza się za pomocą aparatu koszyczkowego?

A. czasu całkowitej deformacji czopków lipofilowych

B. odporności granulatów i granulek na ścieranie

C. uwalniania substancji czynnej ze stałych postaci leku

D. uwalniania substancji czynnej z systemów transdermalnych

Aparat koszyczkowy, znany również jako aparatura do badania uwalniania substancji czynnej, jest kluczowym narzędziem w ocenie wydajności farmaceutycznej stałych postaci leku. Poprawna odpowiedź dotycząca uwalniania substancji czynnej ze stałych postaci leku odnosi się do standardu, jakim jest badanie profilu uwalniania. W praktyce, aparaty te są wykorzystywane w badaniach mających na celu określenie tempa i stopnia, w jakim substancja czynna jest zwalniana z formy leku, co jest niezbędne przy projektowaniu i optymalizacji formulacji farmaceutycznych. Przykładem zastosowania jest badanie tabletek o przedłużonym działaniu, gdzie istotne jest, aby substancja czynna była uwalniana w odpowiednim tempie, zapewniając skuteczność terapeutyczną i minimalizując działania niepożądane. Normy i wytyczne, takie jak te wydawane przez Farmakopee i Międzynarodową Organizację Normalizacyjną (ISO), podkreślają znaczenie dokładności oraz powtarzalności wyników tego typu badań, co podkreśla rolę aparatu koszyczkowego w zapewnieniu jakości produktów farmaceutycznych.

Pytanie 30

Ze względu na możliwość inaktywacji pepsyny w środowisku kwaśnym dopuszczalne stężenie kwasu solnego w leku recepturowym z pepsyną wynosi 0,5%. Na podstawie analizy załączonej recepty zaznacz wnioski dotyczące dopuszczalnego stężenia kwasu solnego w leku recepturowym oraz sposobu wykonania leku recepturowego.

Rp.
Pepsini                          5,0
Acidi hydrochloridi dil.         5,0
Sir. simplicis                  20,0
Aquae                       ad 200,0
D.S. 3 x dziennie łyżkę przed jedzeniem

	Dopuszczalne stężenie kwasu solnego w leku recepturowym	Wykonanie leku recepturowego
A.	zostało przekroczone	Pepsynę należy wydać w postaci proszków. Rozcieńczony kwas solny, wodę i syrop prosty wymieszać w butelce.
B.	zostało przekroczone	Pepsynę należy rozpuścić w całej przepisanej ilości wody, dodać syrop prosty i na końcu rozcieńczony kwas solny.
C.	nie zostało przekroczone	Pepsynę należy rozpuścić w rozcieńczonym kwasie solnym, a następnie dodać przepisaną ilość wody i syrop prosty.
D.	nie zostało przekroczone	Pepsynę należy rozpuścić w całej przepisanej ilości wody, dodać syrop prosty i na końcu rozcieńczony kwas solny.

A. D.

B. C.

C. B.

D. A.

Odpowiedź D jest prawidłowa, ponieważ stężenie kwasu solnego w leku recepturowym wynosi 0,25%, co jest zgodne z dopuszczalnym limitem 0,5%. Przygotowanie leku polega na rozpuszczeniu pepsyny w pełnej ilości wody, co zapewnia odpowiednią rozpuszczalność i aktywność enzymu. Następnie dodaje się syrop prosty, który działa jako nośnik, a na koniec roztwór kwasu solnego. Takie podejście jest zgodne z dobrymi praktykami farmaceutycznymi, zapewniającym stabilność leku oraz jego skuteczność. Znajomość dopuszczalnych stężeń substancji czynnych jest kluczowa w farmacji, ponieważ pozwala na uniknięcie inaktywacji substancji aktywnej, co mogłoby prowadzić do nieskutecznych terapii. Prawidłowe przygotowanie leku recepturowego wymaga także uwzględnienia interakcji składników oraz ich właściwości chemicznych, co jest istotnym elementem w praktyce farmaceutycznej.

Pytanie 31

Który z poniższych leków jest mukolitykiem?

A. acenokumarol

B. acebutolol

C. acetazolamid

D. acetylocysteina

Acetylocysteina jest lekiem mukolitycznym, co oznacza, że działa poprzez rozrzedzenie śluzu w drogach oddechowych, ułatwiając jego usunięcie. Działa na poziomie molekularnym, rozkładając mostki dwusiarczkowe w mucynie, co prowadzi do zmniejszenia lepkości wydzielin. Jest powszechnie stosowana w leczeniu schorzeń płucnych, takich jak przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) czy mukowiscydoza. Acetylocysteina może być podawana doustnie lub inhalacyjnie, co zwiększa jej dostępność w układzie oddechowym. W kontekście standardów terapeutycznych, jej stosowanie jest zgodne z wytycznymi wielu towarzystw medycznych, które rekomendują mukolityki jako kluczowe elementy terapii w chorobach towarzyszących zwiększonej produkcji śluzu. Dodatkowo, acetylocysteina ma właściwości przeciwutleniające, co może przynosić dodatkowe korzyści w terapii chorób układu oddechowego.

Pytanie 32

Skrót trit. w polskim tłumaczeniu oznacza

A. roztarty

B. tabletka

C. nalewka

D. trzy

Skrót "trit." pochodzi od łacińskiego terminu "tritus", co w tłumaczeniu na polski oznacza "roztarty". W kontekście farmacji oraz przygotowywania leków, termin ten stosowany jest do opisania substancji, które zostały zmielone lub zmiksowane na proszek, co jest istotnym etapem w procesie produkcji leków. W praktyce, substancje roztarte mogą być używane jako składniki aktywne w tabletkach czy maściach, gdzie ich forma proszkowa pozwala na lepszą biodostępność. Przykładem zastosowania może być przygotowanie leku przeciwbólowego, gdzie substancja czynna w postaci roztartej jest łatwiej mieszana z innymi składnikami, co zwiększa skuteczność terapeutyczną. W farmaceutycznych standardach, takich jak Farmakopea, proces mielenia substancji jest precyzyjnie określony, aby zapewnić jakość i efektywność leku. Dlatego umiejętność rozpoznawania terminów i ich znaczeń jest kluczowa dla profesjonalistów w obszarze farmacji i medycyny.

Pytanie 33

Jaka powinna być dzienna dawka fenobarbitalu sodu dla pacjenta przyjmującego lek sporządzony według załączonej recepty, jeśli waga 1 łyżki stołowej wynosi 15,0 g?

Rp.
Phenobarbitali natrici       1,0
Metamizoli natrici           5,0
Aquae                ad    150,0
M.f. sol.
D.S. 3 x dziennie 1 łyżkę stołową

A. 0,30 g

B. 0,15 g

C. 0,10 g

D. 0,50 g

Niestety, Twoja odpowiedź nie jest poprawna, ponieważ nie uwzględniłaś kluczowych elementów obliczenia dawki sodu fenobarbitalu. Wiele osób może pomylić się, przyjmując za punkt wyjścia niewłaściwą ilość substancji czynnej w przeliczeniu na łyżkę stołową. Na przykład, odpowiedzi sugerujące 0,15 g i 0,10 g wynikają z błędnego założenia dotyczącego ilości substancji czynnej w jednej łyżce. W rzeczywistości, aby obliczyć dawkę, musisz odnosić się do całkowitej ilości roztworu, z którego pochodzi substancja czynna. Kolejnym powszechnym błędem jest założenie, że pacjent przyjmuje mniejszą liczbę łyżek stołowych, co znacznie zmniejsza obliczoną dawkę. Ponadto, odpowiedzi, które podają 0,50 g, mogą sugerować nadmierne dawkowanie, co może prowadzić do poważnych efektów ubocznych. W praktyce medycznej, precyzyjne dawkowanie jest kluczowe dla bezpieczeństwa pacjenta. Dlatego ważne jest, aby nie tylko znać teoretyczne aspekty dawkowania, ale również umieć je zastosować w praktyce, bazując na rzetelnych danych z recepty oraz dostosowując dawkowanie do indywidualnych potrzeb pacjenta.

Pytanie 34

W aseptycznych warunkach należy zawsze przygotowywać krople do

A. nosa

B. płukań

C. oczu

D. uszu

Odpowiedź dotycząca sporządzania kropli do oczu w warunkach aseptycznych jest słuszna, ponieważ preparaty stosowane w okulistyce muszą spełniać szczególne normy dotyczące czystości i braku zanieczyszczeń mikrobiologicznych. Okulary są bezpośrednio związane z delikatną strukturą oka, która jest wrażliwa na wszelkie infekcje. Proces aseptyczny zapewnia, że preparaty do oczu są wolne od drobnoustrojów, co jest kluczowe dla zapobiegania zakażeniom. Wytwarzanie takich preparatów wymaga stosowania sterylnych narzędzi, odpowiednich technik produkcyjnych oraz przestrzegania zasad Dobrej Praktyki Wytwarzania (GMP). Przykładowo, krople do oczu powinny być przechowywane w sterylnych pojemnikach i poddawane testom na obecność zanieczyszczeń. Dobrym przykładem są krople sztucznych łez, które muszą być odpowiednio zabezpieczone przed zanieczyszczeniem, aby mogły być bezpiecznie stosowane przez pacjentów. Aseptyczność w tym kontekście nie tylko wpływa na skuteczność leczenia, ale również na bezpieczeństwo pacjentów.

Pytanie 35

Jaki jest okres ważności recepty na preparat Klindacin T - 1 op. a 15 g, wystawionej na prawidłowo wypełnionym druku na lek refundowany?

KLINDACIN T
Clindamycina, 10 mg/g, żel

Skład leku
1 g żelu zawiera:
substancję czynną: klindamycyna 10 mg (w postaci klindamycyny fosforanu)
substancje pomocnicze: glikol propylenowy, alkohol izopropylowy, woda oczyszczona, hydroksypropyloceluloza, sodu wodorotlenek.

Opakowania
Tuba zawierająca 15 g lub 30 g żelu, umieszczona w tekturowym pudełku.

A. 7 dni.

B. 120 dni.

C. 30 dni.

D. 90 dni.

Wybierając odpowiedzi 7 dni, 120 dni lub 90 dni, można wprowadzać w błąd co do zasadności terminu ważności recepty na leki refundowane. Odpowiedź 7 dni jest zbyt krótka, gdyż taki okres ważności dotyczy zazwyczaj leków stosowanych w nagłych przypadkach, a nie refundowanych. Wybór 120 dni sugeruje, że pacjent miałby znacznie dłuższy czas na zrealizowanie recepty, co jest niezgodne z przepisami. Tak długi okres może prowadzić do niebezpiecznych sytuacji, w których pacjent nie otrzymuje na czas potrzebnego leku, co może skutkować pogorszeniem stanu zdrowia. Odpowiedź 90 dni wprowadza również zamieszanie, ponieważ nie ma podstaw prawnych do tak wydłużonego terminu w przypadku leków refundowanych. Prawidłowe podejście do zarządzania receptami i ich terminami jest kluczowe dla zapewnienia prawidłowego stosowania leków oraz unikania sytuacji, w których pacjenci mogliby nieświadomie narazić się na ryzyko zdrowotne. W praktyce, każdy z tych błędnych wyborów może wynikać z braku zrozumienia przepisów dotyczących leków na receptę, a także z nieznajomości procedur dotyczących refundacji. Właściwe zrozumienie tych zasad powinno być priorytetem dla wszystkich zaangażowanych w proces leczenia.

Pytanie 36

Zioła, otrzymane przez zmieszanie odpowiednio rozdrobnionych substancji roślinnych, w proporcji zgodnej z zamieszczonym przepisem farmakopealnym, działają

PRZYGOTOWANIE
Sambuci flos	25,0 cz.
Salicis cortex	25,0 cz.
Tiliae flos	20,0 cz.
Matricariae flos	15,0 cz.
Millefolii herba	15,0 cz.

A. uspokajająco.

B. wykrztuśnie.

C. przeciwgorączkowe

D. moczopędnie.

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Zioła wymienione w pytaniu, takie jak kwiat bzu czarnego, kora wierzby, kwiat lipy, kwiat rumianku i krwawnik, mają dobrze udokumentowane właściwości przeciwgorączkowe. Kora wierzby, dzięki zawartości salicyny, działa podobnie do kwasu salicylowego, co potwierdza jej zastosowanie w medycynie jako środka przeciwgorączkowego i przeciwbólowego. Kwiaty lipy i bzu czarnego są często stosowane w ziołolecznictwie do obniżania gorączki, zwłaszcza w kontekście przeziębień i infekcji wirusowych. W farmakopealnych przepisach ziołoleczniczych te składniki są zalecane z uwagi na ich efektywność i bezpieczeństwo stosowania, co podkreśla znaczenie stosowania ziół w oparciu o sprawdzone dane naukowe. Przykładem zastosowania może być przygotowanie naparów z tych ziół, które są powszechnie używane w celu łagodzenia objawów gorączki, co stanowi praktyczną aplikację wiedzy o ich właściwościach.

Pytanie 37

Do nalewek złożonych uzyskanych w procesie maceracji zalicza się

A. Amara tinctura

B. Convallariae tincturae

C. Tormentillae tinctura

D. Guttae cardiacae

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Amara tinctura, czyli nalewka gorzka, jest klasycznym przykładem nalewki złożonej otrzymanej metodą maceracji. W procesie tym surowce roślinne są macerowane w alkoholu, co pozwala na ekstrakcję związków czynnych, nadających nalewce jej charakterystyczne właściwości. Nalewki gorzkie, takie jak Amara tinctura, są często wykorzystywane w fitoterapii jako środki wspomagające trawienie, a także w medycynie ludowej jako preparaty poprawiające apetyt. W praktyce klinicznej lub farmaceutycznej, nalewki te są standardowo stosowane w formie kropel, co umożliwia precyzyjne dawkowanie. Zgodnie z dobrą praktyką wytwarzania, ważne jest, aby surowce roślinne były starannie dobrane i odpowiednio przygotowane, co wpływa na jakość i skuteczność finalnego produktu. Amara tinctura jest także często używana w formulacjach farmaceutycznych jako składnik aktywny w preparatach do leczenia problemów żołądkowych.

Pytanie 38

Substancje czynne zawarte w lekach przeciwdepresyjnych, które blokują wychwyt zwrotny serotoniny przez neurony w mózgu, to

A. mianserynę i klonazepam

B. amitryptylinę i imipraminę

C. paroksetynę i sertralinę

D. opipramol i paroksetynę

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Paroksetyna i sertralina to leki przeciwdepresyjne z grupy inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI), które są powszechnie stosowane w leczeniu depresji oraz zaburzeń lękowych. Mechanizm ich działania polega na zwiększeniu stężenia serotoniny w synapsach poprzez blokowanie jej wychwytu zwrotnego przez neurony. Dzięki temu, leki te przyczyniają się do poprawy nastroju i redukcji objawów depresyjnych. Paroksetyna jest często stosowana w leczeniu zaburzeń lękowych, a także w terapii zespołu stresu pourazowego, natomiast sertralina jest zalecana w przypadku depresji, zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych i PTSD. W praktyce klinicznej, wybór konkretnego leku zależy od profilu pacjenta, w tym od towarzyszących schorzeń oraz potencjalnych interakcji z innymi przyjmowanymi lekami. Ważne jest, aby lekarz prowadzący monitorował skuteczność oraz ewentualne działania niepożądane, co jest zgodne z wytycznymi EBM (evidence-based medicine).

Pytanie 39

Jakie są odpowiednie warunki do przechowywania wody utlenionej?

A. W szczelnych opakowaniach, bez kontaktu z substancjami utleniającymi

B. Zapewniających dostęp metali stabilizujących roztwór

C. W okolicy miejsca nasłonecznionego i gorącego

D. W pojemnikach z przezroczystego szkła

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Woda utleniona, czyli roztwór nadtlenku wodoru, jest substancją szeroko stosowaną w medycynie, kosmetologii oraz w laboratoriach. Przechowywanie jej w zamkniętych opakowaniach, które są odporne na dostęp substancji utleniających, jest kluczowe dla zachowania jej stabilności i skuteczności. Nadtlenek wodoru jest substancją niestabilną, która w obecności światła, ciepła oraz zanieczyszczeń może ulegać rozkładowi na wodę i tlen. Dlatego zaleca się przechowywanie wody utlenionej w ciemnych, szczelnych butelkach, aby ograniczyć jej kontakt z powietrzem i promieniowaniem UV, co jest zgodne z praktykami wielu producentów. Na przykład, wiele renomowanych firm farmaceutycznych dostarcza wodę utlenioną w brązowych butelkach, co jest rozwiązaniem zgodnym z normami bezpieczeństwa i jakości. Dobrą praktyką jest także trzymanie tych substancji w temperaturze pokojowej, z daleka od źródeł ciepła, aby zmniejszyć ryzyko degradacji.

Pytanie 40

Gdzie są przechowywane próbki archiwalne?

A. apteka ogólnodostępna

B. wytwórca leku

C. Wojewódzki Inspektor Nadzoru Farmaceutycznego

D. Okręgowa Izba Aptekarska

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Wytwórca leku jest odpowiedzialny za przechowywanie próbek archiwalnych zgodnie z wymaganiami określonymi w Ustawie Prawo farmaceutyczne oraz odpowiednich rozporządzeniach. Próbki archiwalne są przechowywane w celu zapewnienia ścisłej kontroli jakości produktów farmaceutycznych, co jest kluczowe dla bezpieczeństwa pacjentów. Wytwórcy są zobowiązani do archiwizacji próbek leku przez określony czas, aby móc przeprowadzić analizy w przypadku wystąpienia problemów jakościowych lub w przypadku konieczności przeprowadzenia badań dotyczących skuteczności leku. Przykładowo, jeśli na rynku pojawią się skargi dotyczące działania leku, wytwórca może sięgnąć po archiwalne próbki, aby przeanalizować skład chemiczny lub przeprowadzić testy stability. Zgodnie z dobrą praktyką wytwarzania (GMP), każda seria leku powinna być odpowiednio zarchiwizowana, co umożliwia weryfikację zgodności z normami jakości. Takie działanie nie tylko wspiera transparentność w procesie wytwarzania, ale także przyczynia się do budowania zaufania wśród konsumentów.

Rozpocznij nowy egzamin

Powrót do strony głównej