Wyniki egzaminu

Nowy egzamin

Informacje o egzaminie:

Zawód: Technik farmaceutyczny
Kwalifikacja: MED.09 - Sporządzanie i wytwarzanie produktów leczniczych oraz prowadzenie obrotu produktami leczniczymi, wyrobami medycznymi, suplementami diety i środkami spożywczymi specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz innymi produktami dopuszczonymi do obrotu w aptece
Data rozpoczęcia: 8 grudnia 2025 13:17
Data zakończenia: 8 grudnia 2025 13:35

Egzamin niezdany

Wynik: 13/40 punktów (32,5%)

Wymagane minimum: 20 punktów (50%)

Udostępnij swój wynik

Facebook

X.com

Szczegółowe wyniki:

Pytanie 1

W aptece, przygotowując leki do oczu, można wyjałowić za pomocą nasyconej pary wodnej pod ciśnieniem (autoklaw)

A. wodę oraz wodne roztwory substancji termostabilnych

B. parafinę ciekłą oraz butelki do płynów i kropli

C. roztwory olejowe oraz sprzęt potrzebny do sporządzenia leku

D. podłoża maściowe, substancje lecznicze i tuby

Odpowiedź dotycząca wyjaławiania wody i wodnych roztworów substancji termostabilnych za pomocą autoklawu jest poprawna, ponieważ ten proces skutecznie eliminuje mikroorganizmy dzięki zastosowaniu wysokiej temperatury i ciśnienia. Woda oraz jej roztwory są kluczowymi składnikami w aptece, szczególnie w produkcji leków do oczu, gdzie sterylność jest priorytetem. Autoklawowanie, zgodnie z normami Farmakopei, wymaga użycia nasyconej pary wodnej w temperaturze co najmniej 121°C przez co najmniej 15 minut, co zapewnia wysoką efektywność w eliminacji patogenów. Przykładem zastosowania tej metody jest przygotowanie roztworów do kropli ocznych, gdzie nieprzestrzeganie zasad sterylności mogłoby prowadzić do poważnych powikłań zdrowotnych. Właściwe wyjaławianie zgodnie z dobrą praktyką wytwarzania (GMP) jest niezbędne, aby zapewnić bezpieczeństwo i skuteczność produktów farmaceutycznych.

Pytanie 2

Pacjent objęty ubezpieczeniem dostarczył receptę na przygotowanie 40 proszków dzielonych do stosowania wewnętrznego. Jaką kwotę pacjent musi zapłacić?

A. wynosi 1 ryczałt

B. wynosi 2 ryczałty

C. wynosi 50% kosztów wykonania

D. pokrywa NFZ

Poprawna odpowiedź wynika z zasad dotyczących odpłatności pacjentów za leki recepturowe. W przypadku recepty na proszki dzielone, odpłatność jest ustalana na podstawie ilości jednostek miary. W Polsce odpłatność za leki apteczne, w tym proszki dzielone, może być różna w zależności od ich rodzaju. Dla proszków dzielonych, w sytuacji, gdy pacjent zamawia 40 sztuk, odpłatność wynosi 2 ryczałty. To oznacza, że pacjent ponosi koszty w wysokości dwóch stawek ryczałtowych, co jest praktycznym podejściem do obliczania kosztów recepturowych. Przy tym warto zauważyć, że ryczałt jest formą płatności, która upraszcza proces rozliczania, zarówno dla pacjentów, jak i aptek, spełniając jednocześnie wymogi NFZ. Przykładowo, jeśli ryczałt wynosi 10 zł, pacjent zapłaci 20 zł za realizację tej recepty. Wiedza na temat zasad odpłatności jest niezbędna dla farmaceutów i pracowników medycznych, aby prawidłowo informować pacjentów o kosztach związanych z ich leczeniem.

Pytanie 3

Surowcem wykorzystywanym do uzyskania Capsici tinctura normata jest owoc

A. kolendry

B. głogu

C. róży

D. pieprzowca

Odpowiedź dotycząca pieprzowca (Capsicum) jest prawidłowa, ponieważ Capsici tinctura normata jest przygotowywana z owoców tego rodzaju rośliny. Pieprzowiec, znany z wysokiej zawartości kapsaicyny, jest szeroko stosowany w medycynie naturalnej i farmaceutycznej. Kapsaicyna jest substancją czynną, która wykazuje właściwości przeciwbólowe, przeciwzapalne i pobudzające metabolizm. Preparaty na bazie pieprzowca są stosowane w terapiach bólowych, a także w kosmetykach do poprawy krążenia krwi. Warto zaznaczyć, że produkcja tinktury zgodnie z normami farmakopealnymi zapewnia standaryzację ilości substancji czynnych, co jest kluczowe dla bezpieczeństwa i skuteczności terapii. W branży farmaceutycznej istnieją ścisłe wytyczne dotyczące ekstrakcji składników aktywnych, co pozwala na uzyskanie preparatów wysokiej jakości, które mogą być stosowane w leczeniu oraz profilaktyce wielu schorzeń.

Pytanie 4

Podczas odbioru i etykietowania leków w aptece należy przede wszystkim kierować się

A. mocą farmakologiczną leku

B. rozmiarem opakowania preparatu

C. brakiem uszkodzeń na opakowaniu oraz mocą jego działania

D. nazwą, serią, terminem ważności oraz zgodnością z zapisami na fakturze

Podczas przyjmowania i metkowaniu leków w aptece szczególnie istotne jest kierowanie się nazwą leku, numerem serii, datą ważności oraz zgodnością z zapisem na fakturze. Nazwa leku jest kluczowa, ponieważ identyfikuje substancję czynna oraz jej producenta, co jest niezbędne do zapewnienia właściwej terapii pacjenta. Numer serii pozwala na śledzenie partii produktu, co jest ważne w kontekście ewentualnych działań korekcyjnych w przypadku stwierdzenia wad produkcyjnych. Data ważności gwarantuje, że lek jest stosowany w swoim okresie przydatności, co jest kluczowe dla zachowania jego skuteczności i bezpieczeństwa. Z kolei zgodność z zapisem na fakturze to element zabezpieczający przed pomyłkami w przyjmowaniu towaru, co jest zgodne z praktykami zarządzania jakością w aptekach, takimi jak systemy HACCP. Przykładowo, podczas odbioru leków, farmaceuta powinien zweryfikować wszystkie te elementy, aby uniknąć ryzyka podania pacjentowi przeterminowanego lub niewłaściwego leku, co mogłoby prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych.

Pytanie 5

Dezynfekcję sprzętu wykonanego z porcelany i szkła należy realizować przy użyciu suchego, gorącego powietrza

A. w temperaturze 121°C przez 20 minut

B. w temperaturze 100°C przez 30 minut

C. w temperaturze 160°C przez 60 minut

D. w temperaturze 250°C przez 30 minut

Systematyczne podejście do depirogenizacji sprzętu wymaga zrozumienia zasad działania różnych metod sterylizacji oraz ich skuteczności w eliminacji pirogenów. Odpowiedzi wskazujące na niższe temperatury, takie jak 100°C, 121°C czy 160°C, nie są wystarczające do efektywnej depirogenizacji. Temperatura 100°C przez 30 minut, choć może być skuteczna w eliminacji niektórych mikroorganizmów, jest zbyt niska, aby zapewnić całkowite usunięcie pirogenów. Z kolei 121°C przez 20 minut jest standardem dla autoklawów, jednak w kontekście depirogenizacji, czas i temperatura muszą być dostosowane do specyfiki materiału, co w przypadku niektórych pirogenów nie wystarcza. Temperatura 160°C przez 60 minut może być skuteczna w destrukcji niektórych form mikroorganizmów, jednak nie oferuje optymalnego bezpieczeństwa w kontekście pirogenów, które mogą wymagać wyższej temperatury. Często błędnie zakłada się, że dłuższy czas działania w nieco niższej temperaturze będzie ekwiwalentny do działania w wyższej temperaturze, co prowadzi do zaniedbania skuteczności procesu. Właściwe podejście powinno opierać się na zrozumieniu, że pirogeny są stabilne w niższych temperaturach, co wymaga bardziej rygorystycznych wymagań w zakresie depirogenizacji, aby zapewnić bezpieczeństwo i jakość produktów medycznych.

Pytanie 6

Wskaż poprawne powiązanie: skrót łaciński - odpowiednia nazwa w języku polskim?

A. div. in part. aeq. - podaj takie dawki

B. gtt. otol. - krople do ucha

C. glob. vag. - gałki dopochwowe

D. praecip. - przepisany

Poprawne zestawienie to glob. vag. - gałki dopochwowe. Skrót 'glob. vag.' odnosi się do formy farmaceutycznej, jaką są gałki dopochwowe, które są stosowane w leczeniu schorzeń ginekologicznych. To postać leku, która umożliwia lokalne podanie substancji czynnej bezpośrednio w okolicy pochwy, co zwiększa skuteczność terapii oraz minimalizuje systemowe działanie leku. Przykładem zastosowania gałek dopochwowych mogą być preparaty stosowane w leczeniu infekcji, zaburzeń flory bakteryjnej czy w terapii hormonalnej. Ważne jest, aby przestrzegać zaleceń dotyczących stosowania tych form leku, takich jak sposób aplikacji, czas stosowania oraz dawkowanie, co jest zgodne z najlepszymi praktykami w farmakoterapii. Ponadto znajomość skrótów łacińskich jest kluczowa dla farmaceutów i pracowników służby zdrowia, umożliwiając im właściwe interpretowanie recept i zrozumienie zaleceń lekarskich.

Pytanie 7

Synergizm addycyjny można zauważyć po równoczesnym podaniu

A. ibuprofenu i paracetamolu

B. atropiny i adrenaliny

C. adrenaliny oraz propranololu

D. L-DOPA oraz chloropromazyny

Ibuprofen i paracetamol to przykłady leków, które działają synergistycznie, co oznacza, że ich wspólne podanie może prowadzić do lepszego efektu terapeutycznego niż stosowanie każdego z nich osobno. Ibuprofen jest niesteroidowym lekiem przeciwzapalnym (NLPZ), który działa przez hamowanie enzymów cyklooksygenazy (COX), co zmniejsza produkcję prostaglandyn odpowiedzialnych za ból i stan zapalny. Paracetamol natomiast działa głównie w ośrodkowym układzie nerwowym, gdzie blokuje syntazę prostaglandyn, co wpływa na regulację odczuwania bólu. Połączenie tych dwóch leków pozwala na osiągnięcie silniejszego działania przeciwbólowego oraz przeciwgorączkowego, co jest szczególnie przydatne w leczeniu bólu o różnym podłożu, jak np. bóle głowy, bóle mięśni czy gorączka. W praktyce klinicznej, takie podejście jest często stosowane w celu zwiększenia efektywności terapii bólu, minimalizując jednocześnie ryzyko działań niepożądanych związanych z wyższymi dawkami jednego z leków. Zgodnie z wytycznymi wielu organizacji medycznych, łączenie tych leków jest bezpieczne i skuteczne, co czyni je popularnym wyborem w terapii.

Pytanie 8

Które z wymienionych preparatów roślinnych powinny być przechowywane w szczelnie zamkniętych naczyniach z pochłaniaczem wilgoci?

A. Wyciągi suche

B. Płynne wyciągi.

C. Nalewy.

D. Mieszanki ziół.

Mieszanki ziołowe, nalewki oraz wyciągi płynne różnią się znacząco od wyciągów suchych, co wpływa na ich wymagania dotyczące przechowywania. Mieszanki ziołowe, które często zawierają zarówno substancje stałe, jak i płynne, mogą być przechowywane w otwartych pojemnikach, co nie jest optymalne w przypadku wyciągów suchych. Przy nalewkach, które są roztworami alkoholowymi, wilgoć nie stanowi takiego zagrożenia, ponieważ wysoka zawartość alkoholu konserwuje składniki, co sprawia, że nie wymagają one zastosowania adsorbentów wilgoci. Wyciągi płynne także charakteryzują się dużą stabilnością w takich warunkach, jako że zawierają odpowiednie rozpuszczalniki. Błędne podejście do przechowywania tych preparatów opiera się na założeniu, że wszystkie formy preparatów roślinnych wymagają tych samych warunków. To myślenie jest mylne, ponieważ różnice w składzie chemicznym oraz strukturze fizycznej preparatów roślinnych determinują ich odporność na czynniki zewnętrzne. Niezrozumienie tych różnic może prowadzić do niewłaściwego przechowywania i, w konsekwencji, do utraty ich właściwości terapeutycznych oraz jakości. Przestrzeganie odpowiednich norm i zasad przechowywania dla różnych form preparatów roślinnych jest kluczowe dla zapewnienia ich efektywności oraz bezpieczeństwa stosowania.

Pytanie 9

W terapii choroby Parkinsona wykorzystywane są leki:

A. adrenolityczne

B. dopaminergiczne

C. dopaminolityczne

D. cholinergiczne

Leki dopaminergiczne są kluczowymi środkami stosowanymi w leczeniu choroby Parkinsona, ponieważ pomagają uzupełnić niedobór dopaminy w mózgu, który jest główną przyczyną objawów tej choroby. Dopamina jest neuroprzekaźnikiem odpowiedzialnym za koordynację ruchu, a jej brak prowadzi do typowych objawów, takich jak drżenie, sztywność mięśni czy problemy z równowagą. Leki dopaminergiczne, takie jak lewodopa, agoniści dopaminy czy inhibitory enzymów metabolizujących dopaminę, działają poprzez naśladowanie działania dopaminy lub zwiększanie jej stężenia w synapsach. Przykładem zastosowania lewodopy jest terapia, która często jest łączona z karbidopą, co pozwala na zmniejszenie działań niepożądanych, takich jak nudności. Dobrą praktyką w leczeniu jest stopniowe dostosowywanie dawek tych leków, co umożliwia uzyskanie optymalnej kontroli objawów przy minimalnych skutkach ubocznych. Warto również zauważyć, że aktualne wytyczne zalecają regularne monitorowanie stanu pacjenta oraz dostosowywanie terapii w zależności od postępu choroby oraz indywidualnych potrzeb pacjenta.

Pytanie 10

Jakie właściwości posiadają estry kwasu izowalerianowego?

A. Analepticum

B. Sedativum

C. Secretolyticum

D. Mydriaticum

Estry kwasu izowalerianowego wykazują działanie sedatywne, co oznacza, że mają zdolność do uspokajania i zmniejszania pobudliwości układu nerwowego. Działanie to jest szczególnie ważne w terapii stanów lękowych, nerwicowych oraz w leczeniu zaburzeń snu. Estry te są często stosowane w preparatach roślinnych i lekach, które mają na celu łagodzenie napięcia nerwowego oraz poprawę jakości snu. W praktyce klinicznej, substancje zawierające estry kwasu izowalerianowego są wykorzystywane jako naturalne środki uspokajające, co sprawia, że są popularne w medycynie alternatywnej oraz w farmakoterapii pacjentów z objawami stresu. Zgodnie z wytycznymi terapeutycznymi, stosowanie tych estrów powinno odbywać się pod kontrolą specjalisty, aby zminimalizować ryzyko ewentualnych działań niepożądanych oraz uzależnienia, co jest ważnym elementem w dobrą praktyką kliniczną.

Pytanie 11

Gdzie najczęściej zachodzi proces biotransformacji leków w organizmie?

A. w wątrobie, pod wpływem enzymów mikrosomalnych

B. we krwi, pod wpływem enzymów krwi

C. w tkankach, pod wpływem enzymów tkankowych

D. w nerkach, pod działaniem specyficznych enzymów

Proces biotransformacji leków, znany również jako metabolizm, jest kluczowym etapem w farmakokinetyce substancji czynnych. Najczęściej zachodzi on w wątrobie, gdzie enzymy mikrosomalne, głównie z rodziny cytochromu P450, odgrywają dominującą rolę. Te enzymy uczestniczą w różnych reakcjach, takich jak hydroksylacja, oksydacja oraz redukcja, co prowadzi do przekształcenia substancji lipofilnych w bardziej hydrosolubne metabolity, które są łatwiejsze do wydalenia z organizmu. Zrozumienie tego procesu jest kluczowe dla projektowania leków, ponieważ właściwości farmakokinetyczne związków należących do różnych grup terapeutycznych mogą się znacznie różnić w zależności od ich metabolizmu w wątrobie. Przykładem mogą być leki przeciwbólowe, takie jak paracetamol, który w nadmiarze może prowadzić do uszkodzenia wątroby, co podkreśla znaczenie biotransformacji i jej wpływu na bezpieczeństwo farmakoterapii. Ponadto, wiedza o metabolizmie leków pozwala na przewidywanie interakcji między różnymi substancjami czynnymi, co ma istotne znaczenie w praktyce klinicznej i doborze terapii.

Pytanie 12

Jak należy stosować tabulettae sublinguales (lingwetki)?

A. Nie wolno ich żuć ani rozgryzać

B. Umieścić na języku i po rozpuszczeniu połknąć

C. Umieścić pod językiem

D. Ssać powoli

Tabulettae sublinguales, czyli lingwetki, są formą leku przeznaczoną do stosowania pod język, co zapewnia szybkie wchłanianie substancji czynnych do krwiobiegu. Umieszczając tabletki bezpośrednio pod językiem, unikamy degradacji substancji czynnych w przewodzie pokarmowym oraz ich metabolizmu w wątrobie, co znacznie zwiększa biodostępność leku. W praktyce, ten sposób podania jest szczególnie ważny dla leków, które działają szybko, takich jak leki stosowane w stanach nagłych, na przykład nitrogliceryna w leczeniu dławicy piersiowej. Przykładowo, pacjent z nagłym bólem w klatce piersiowej powinien umieścić tabletkę pod językiem, gdzie rozpuści się w ciągu kilku minut, co umożliwi szybkie wchłanianie do krwiobiegu. Dodatkowo, zaleca się unikanie żucia lub rozgryzania takich tabletek, ponieważ może to prowadzić do zbyt szybkiej degradacji substancji czynnej oraz zmniejszenia jej skuteczności. Dlatego umieszczanie ich pod językiem jest zgodne z dobrą praktyką farmaceutyczną, zapewniającą maksymalne korzyści terapeutyczne.

Pytanie 13

Jaką wartość ma marża detaliczna na lek recepturowy?

A. 7%

B. 25%

C. 22%

D. 15%

W przypadku nieprawidłowego wyboru marży detalicznej, warto zwrócić uwagę na kilka aspektów dotyczących ustalania cen leków recepturowych. Wybierając 22% jako marżę, można być bliskim rzeczywistości, jednak ta wartość nie odzwierciedla pełnych kosztów operacyjnych apteki. Z kolei marża 15% może wydawać się korzystna na pierwszy rzut oka, ale w praktyce może nie wystarczyć na pokrycie kosztów prowadzenia apteki, takich jak wynagrodzenia, koszty zakupu surowców, czy wydatki na urządzenia i technologie. Podobnie, 7% jest zbyt niską marżą, która nie może zapewnić aptekom zysku, a w dłuższej perspektywie zagraża ich rentowności. Ustalenie marży zbyt niskiej prowadzi do sytuacji, w której apteki mogą mieć trudności z utrzymaniem się na rynku, co negatywnie wpływa na dostępność leków dla pacjentów. Ponadto, przy ustalaniu marży należy brać pod uwagę także regulacje prawne, które mogą się różnić w zależności od kraju i regionu. Zbyt optymistyczne podejście do tematu marż może prowadzić do błędnych decyzji finansowych, a tym samym do niewłaściwego zarządzania zasobami apteki. Dlatego kluczowe jest, aby apteki stosowały się do uznawanych standardów branżowych oraz analizowały swoje koszty, aby skutecznie określić optymalny poziom marży detalicznej.

Pytanie 14

Co należy zrobić, gdy poszkodowany jest przytomny i ma krwawienie z nosa?

A. ustawić poszkodowanego w bezpiecznej pozycji

B. posadzić poszkodowanego, nachylić do przodu i uciskać skrzydełka nosa

C. jednocześnie podnieść kończyny górne i dolne poszkodowanego

D. posadzić poszkodowanego, odchylić do tyłu i wywierać nacisk na skrzydełka nosa

Dobra, więc w przypadku krwawienia z nosa najlepiej jest posadzić osobę, pochylić ją do przodu i przycisnąć skrzydełka nosa. To naprawdę działa i pozwala na lepszą kontrolę nad krwawieniem. Pochylenie do przodu to ważna sprawa, bo wtedy krew nie spływa do gardła, co by mogło wywołać niezłe komplikacje, jak zadławienie. A ten ucisk na nos zmniejsza przepływ krwi, co jest kluczowe do zatrzymania krwawienia. Warto też mieć na uwadze, żeby nie pozwalać poszkodowanemu wydmuchać nosa, bo to może tylko pogorszyć sytuację. Osoba, która udziela pomocy, powinna też monitorować, co się dzieje, żeby upewnić się, że wszystko jest w porządku. Takie podejście ułatwia pomoc i minimalizuje ryzyko różnych powikłań. Przykład? Może zdarzyć się to, gdy ktoś dostanie mocny cios w nos podczas meczu czy innego sportu.

Pytanie 15

Leki recepturowe 1, 2, 3, 4 powinny być sporządzone odpowiednio w postaci:

1
 Rp.
 Aquae Calcis                50,0
 Lini olei                   50,0
 M.f. ..........

2
 Rp.
 Aminophyllini                 0,06
 Cacao olei                    q.s.
 M.f. ..........

3
 Rp.
 Ephedrini hydrochloridi          0,1
 0,9% Sol. Natrii chloridi       20,0
 M.f. ..........

4
 Rp.
 Calcii carbonatis                  2,0
 Magnesii oxidi                     1,0
 Gummi arabici mucilaginis         10,0
 Aquae                             40,0
 M.f. ..........

A. 1 – Linimentum, 2 – Suspensio, 3 – Solutio, 4 – Emulsio

B. 1 – Suspensio, 2 – Suppositoria, 3 – Emulsio, 4 – Solutio

C. 1 – Linimentum, 2 – Suppositoria, 3 – Guttae, 4 – Suspensio

D. 1 – Solutio, 2 – Suspensio, 3 - Guttae, 4 – Emulsio

Pojawiające się błędy w odpowiedziach wynikają z nieznajomości klasyfikacji form leków oraz ich specyficznych zastosowań. W przypadku przedstawionych odpowiedzi, wiele z nich myli formy farmaceutyczne i ich przeznaczenie. Na przykład, klasyfikowanie leku jako suspensji, kiedy jest on w rzeczywistości linimentem, może prowadzić do poważnych konsekwencji terapeutycznych. Linimentum to forma leku, która ma specyficzne właściwości, jak działanie rozgrzewające lub chłodzące na skórę, co jest kluczowe w kontekście terapii bólowych. Z kolei suppositoria mają zastosowanie wyłącznie w przypadku aplikacji doodbytniczej, co wyklucza ich stosowanie w innych formach, jak emulsje czy zawiesiny. Typowe błędy myślowe to również mylenie kropli z innymi formami leku, co skutkuje niewłaściwym doborem formy podania, a tym samym zmniejszeniem skuteczności terapii. Farmaceuci i lekarze korzystają z precyzyjnych klasyfikacji, aby zapewnić pacjentom odpowiednie leczenie, dlatego zrozumienie różnic między tymi formami jest niezbędne. Oparcie się na niepoprawnych klasyfikacjach prowadzi do niezamierzonych powikłań w terapii, co może negatywnie wpłynąć na zdrowie pacjentów. W praktyce farmaceutycznej niezwykle istotne jest stosowanie się do dobrych praktyk przy sporządzaniu leków recepturowych, co obejmuje zrozumienie właściwości poszczególnych form leków oraz ich zastosowania klinicznego.

Pytanie 16

Leki takie jak nabumeton oraz meloksykam (inhibitory cyklooksygenazy) zaliczają się do kategorii

A. B2 (beta 2) - adrenolityków

B. narkotycznych leków przeciwbólowych

C. leków moczopędnych oszczędzających potas

D. niesteroidowych leków przeciwzapalnych

Odpowiedzi związane z narkotycznymi lekami przeciwbólowymi, lekami moczopędnymi oszczędzającymi potas oraz B2-adrenolitykami są mylące i wynikają z nieporozumień dotyczących klasyfikacji leków oraz ich mechanizmów działania. Narkotyczne leki przeciwbólowe, takie jak morfina, działają na receptory opioidowe w centralnym układzie nerwowym, co prowadzi do silnego zmniejszenia odczuwania bólu, ale nie mają one działania przeciwzapalnego, jak NLPZ. Lekarze stosują je w przypadkach ciężkiego bólu, a ich stosowanie wiąże się z ryzykiem uzależnienia. Leki moczopędne oszczędzające potas, takie jak spironolakton, mają zupełnie inny cel terapeutyczny, głównie wykorzystywane są w leczeniu nadciśnienia i obrzęków, a nie w leczeniu bólu lub stanów zapalnych. Niekiedy użytkownicy mogą mylić B2-adrenolityki, takie jak salbutamol, które są stosowane w terapii astmy, z lekami przeciwzapalnymi, ale ich działanie polega na rozszerzaniu oskrzeli, a nie na redukcji bólu. Właściwe zrozumienie klasyfikacji i mechanizmów działania leków jest kluczowe dla ich skutecznego i bezpiecznego stosowania w praktyce medycznej.

Pytanie 17

W terapii zaburzeń krążenia w mózgu wykorzystuje się

A. warfarynę

B. winblastynę

C. winpocetynę

D. winkrystynę

Winblastyna, warfaryna oraz winkrystyna to leki, które nie są wskazane w leczeniu zaburzeń krążenia mózgowego i ich zastosowanie w tym kontekście może prowadzić do nieporozumień. Winblastyna i winkrystyna to leki stosowane głównie w onkologii, jako leki chemioterapeutyczne, które działają poprzez inhibicję podziału komórkowego. Winblastyna jest stosowana w leczeniu takich nowotworów jak chłoniak Hodgkina czy guz Wilmsa, natomiast winkrystyna znajduje zastosowanie w terapii białaczek i innych nowotworów dziecięcych. Obydwa te leki nie mają wpływu na krążenie mózgowe i ich stosowanie w tym kontekście jest niewłaściwe, co może prowadzić do powikłań związanych z ich działaniem toksycznym. Warfaryna, z kolei, jest lekiem przeciwzakrzepowym wykorzystywanym w profilaktyce i leczeniu zakrzepicy oraz zatorowości płucnej. Choć warfaryna może być stosowana w kontekście chorób naczyniowych, jej działanie polega na hamowaniu procesu krzepnięcia krwi, a nie na poprawie krążenia mózgowego. Tym samym, stosowanie warfaryny w kontekście zaburzeń krążenia mózgowego wymaga ostrożności i powinno być ograniczone do przypadków, gdzie jest to bezwzględnie konieczne. Zrozumienie właściwego zastosowania tych leków jest kluczowe, aby uniknąć błędów terapeutycznych.

Pytanie 18

Jaką ilość proszku rozcieńczonego (rozcierki) Belladonnae extractum siccum 1 + 1 trzeba użyć, aby przygotować lek według podanej receptury?

Rp.
Belladonnae extracti sicci          0,0025
Ephedrini hydrochloridi             0,03
Phenobarbitali                      0,02
Lactosi                             0,2
M.f. pulv. D.t.d. No 20
D.S. 2 x dziennie proszek

A. 0,010 g

B. 0,025 g

C. 0,100 g

D. 0,050 g

W przypadku niepoprawnych odpowiedzi można zauważyć kilka typowych błędów myślowych. Odpowiedzi takie jak 0,050 g i 0,025 g mogą wynikać z błędnego zrozumienia zasady rozcieńczania. Być może nie uwzględniono pełnego rozrachunku substancji czynnej w odniesieniu do liczby proszków do przygotowania. W przypadku 20 proszków, każdy zawierający 0,0025 g substancji czynnej, całkowita ilość substancji czynnej powinna wynosić 0,050 g. Dodatkowe rozcieńczenie w proporcji 1:1 oznacza, że potrzebujemy takiej samej ilości substancji rozcieńczającej, co podwyższa wymaganą masę preparatu do 0,100 g. Odpowiedź 0,010 g jest niewłaściwa, ponieważ jest to ilość zbyt mała, by pokryć wymaganą dawkę dla jednego proszku, a tym bardziej dla 20. Te błędy mogą prowadzić do poważnych konsekwencji w praktyce farmaceutycznej, gdzie precyzja dawkowania jest kluczowa dla bezpieczeństwa pacjentów. Zrozumienie zasady działania rozcieńczania oraz dokładnych obliczeń jest niezbędne do prawidłowego przygotowania leków, co podkreśla znaczenie edukacji w tym obszarze.

Pytanie 19

Metotreksat działa jako antyagonista kwasu

A. glutaminowego

B. gamma aminomasłowego

C. foliowego

D. askorbinowego

Metotreksat jest lekiem, który działa jako antagonista kwasu foliowego, co oznacza, że hamuje jego działanie. Kwas foliowy jest niezbędny do syntezy DNA, RNA oraz do metabolizmu aminokwasów. Dlatego metotreksat, poprzez blokowanie działania kwasu foliowego, jest stosowany w terapii nowotworowej oraz w leczeniu chorób autoimmunologicznych, takich jak reumatoidalne zapalenie stawów. W praktycznych zastosowaniach metotreksat jest często podawany pacjentom z chorobami nowotworowymi, aby spowolnić wzrost komórek nowotworowych, zwłaszcza w przypadku białaczki czy chłoniaków. Istotne jest również monitorowanie pacjentów w trakcie terapii metotreksatem, ponieważ może on powodować działania niepożądane związane z toksycznym wpływem na komórki zdrowe. Praktyki oparte na aktualnych wytycznych dotyczących stosowania metotreksatu pomagają osiągnąć optymalne wyniki terapeutyczne i zminimalizować ryzyko powikłań.

Pytanie 20

Jakie substancje znajdują się w Oleum Jecoris Aselli?

A. Witaminy A, D, E, kwasy EPA i DHA

B. Witaminy C, B, F, kwasy ARA i BHA

C. Witaminy C, B, F, kwasy EPA i DHA

D. Witaminy A, D, E, kwasy ARA i BHA

Pojawiające się w odpowiedziach nieścisłości dotyczą zarówno składników odżywczych, jak i ich funkcji w organizmie. Witaminy C, B, F, oraz kwasy ARA i BHA nie są obecne w Oleum Jecoris Aselli. Witamina C, znana z właściwości wspierających układ odpornościowy oraz działania przeciwutleniającego, nie występuje w tranie wątrobowym dorsza. Witaminy z grupy B mają kluczowe znaczenie dla metabolizmu energetycznego organizmu i są rozpuszczalne w wodzie, co sprawia, że nie są skumulowane w tkankach, co nie czyni ich elementem Oleum Jecoris Aselli. Ponadto, kwasy ARA i BHA są kwasami tłuszczowymi, które mają swoje miejsce w diecie, jednak nie są one charakterystyczne dla tranów. Kwas arachidonowy (ARA) jest kwasem omega-6, natomiast kwas beta-hydroksy-maślanowy (BHA) jest metabolitem wytwarzanym przez organizm w procesach metabolicznych. Zrozumienie różnicy w składzie suplementów diety oraz ich funkcji jest kluczowe dla osiągnięcia lepszego stanu zdrowia. Błędy w tym zakresie mogą prowadzić do nieprawidłowych wyborów dietetycznych, co w dłuższej perspektywie może wywoływać niedobory lub nadmiary niektórych składników odżywczych.

Pytanie 21

Które z poniższych przyporządkowań zwrotu łacińskiego do jego polskiego znaczenia jest poprawne?

A. recipe – recepta

B. ad usum externum – do użytku wewnętrznego

C. divide in partes aequales – podziel na równe części

D. ana partes aequales – w równych częściach do

Ta odpowiedź, czyli „divide in partes aequales”, znaczy „podziel na równe części” i to jest jak najbardziej prawidłowe. Ten łaciński zwrot ma sporo zastosowań, zwłaszcza w matematyce. Na przykład, w geometrii często musimy dzielić różne figury na równe części, a ten termin bardzo to ładnie opisuje. Można to też zauważyć w nauczaniu matematyki, gdzie nauczyciele mogą przy okazji tłumaczyć uczniom, czym jest symetria i proporcje, używając tego zwrotu. A nawet w kuchni, gdy mówimy o dzieleniu składników na równe porcje, też się przydaje! Ogólnie znajomość takich terminów jest ważna w wielu dziedzinach, nawet w medycynie, gdzie musimy precyzyjnie dawkować leki, żeby wszystko było w porządku.

Pytanie 22

Diklofenak sodowy (Diclofenac sodium), lek należący do grupy NLPZ, może być podawany w formie

A. czopków doodbytniczych, kropli, iniekcji

B. systemów transdermalnych, iniekcji, drażetek

C. systemów transdermalnych, tabletek powlekanych, czopków doodbytniczych

D. proszków dzielonych, kropli, kapsułek

Wybór formy podania leku jest kluczowy dla jego skuteczności i komfortu pacjenta. Odpowiedzi sugerujące stosowanie systemów transdermalnych oraz drażetek nie są zgodne z zaleceniami dla diklofenaku sodowego, co prowadzi do nieporozumień w zakresie farmakoterapii. Systemy transdermalne, chociaż wygodne, są stosowane głównie dla substancji, które mają wysoką lipofilność i są wydalane w sposób niezależny od metabolizmu w wątrobie. Diklofenak, z drugiej strony, jest metabolizowany w wątrobie, co czyni tę formę mniej efektywną. Ponadto drażetki, które są formą leku ze względu na łatwość połknięcia, nie są typowe dla diklofenaku, który dostępny jest głównie w postaci tabletek powlekanych, czopków, kropli czy iniekcji. Warto zauważyć, że błędne zrozumienie form dostępnych na rynku może prowadzić do nieoptymalnego doboru terapii, co ma praktyczne konsekwencje w leczeniu pacjentów. Zastosowanie niewłaściwych form leku może skutkować opóźnieniem w uzyskaniu efektu terapeutycznego lub zwiększeniem ryzyka powikłań. Dlatego kluczowe jest, aby specjaliści medyczni dobrze rozumieli, jakie formy leku są stosowane w kontekście konkretnych wskazań terapeutycznych i potrzeb pacjentów.

Pytanie 23

Co oznacza symbol DN umieszczony w polu recepty Uprawnienia dodatkowe?

A. Inwalida militarny

B. Osoby bez ubezpieczenia do osiągnięcia 18. roku życia

C. Nieubezpieczone kobiety w czasie ciąży, porodu lub połogu

D. Wojenny inwalida

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Symbol DN w polu recepty oznacza osoby nieubezpieczone do ukończenia 18 roku życia. To ważna informacja, gdyż pozwala lekarzom i farmaceutom zrozumieć, że recepta jest wystawiana dla pacjentów, którzy nie mają żadnych ubezpieczeń zdrowotnych. W polskim systemie ochrony zdrowia dzieci i młodzież do 18 roku życia są zazwyczaj objęci obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym, co czyni ten symbol istotnym narzędziem w identyfikacji pacjentów, którzy mogą potrzebować szczególnego traktowania. Przykładami zastosowania tego symbolu są sytuacje, w których rodzice, którzy nie mogą z różnych powodów ubezpieczyć swoich dzieci, będą musieli skorzystać z opieki zdrowotnej, a lekarze będą mogli dostosować swoje podejście do tych pacjentów. Warto podkreślić, że zgodnie z przepisami prawa, lekarze powinni być świadomi tego symbolu, aby odpowiednio dokumentować przypadki pacjentów oraz stosować się do dobrych praktyk w zakresie wystawiania recept.

Pytanie 24

W recepturze leku, zgodnie z podaną specyfikacją, twardość podłoża maściowego jest zwiększana przez

Rp.

Mentholi           0,5
Zinci oxidi        3,0
Paraffini solidi  15,0
Paraffini liquidi 10,0
M.f. ung.
S. Zewnętrznie, na skórę

A. mentol.

B. cynku tlenek.

C. parafina stała.

D. parafina ciekła.

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Parafina stała jest kluczowym składnikiem w recepturze maściowej, który zwiększa twardość podłoża maściowego. Działanie to jest istotne w tworzeniu maści o odpowiedniej konsystencji, co ma znaczenie dla ich funkcjonalności oraz skuteczności terapeutycznej. Parafina stała, znana również jako wosk, wprowadza do formulacji właściwości uszczelniające oraz stabilizujące, co sprawia, że maść staje się bardziej odporną na działanie czynników zewnętrznych. Twardość maści jest szczególnie istotna w przypadku preparatów stosowanych w chorobach dermatologicznych, gdzie maść musi utrzymywać swoją formę na skórze i nie spływać. Przykładem może być leczenie owrzodzeń, gdzie trwałość maści poprawia kontakt z powierzchnią rany, co sprzyja procesowi gojenia. Dobór odpowiednich składników w recepturze jest zgodny z standardami farmaceutycznymi, które zalecają stosowanie materiałów spełniających wymagania jakościowe na poziomie farmaceutycznym. Właściwe zrozumienie roli parafiny stałej w formulacjach maściowych jest zatem niezbędne dla farmaceutów i specjalistów zajmujących się recepturą farmaceutyczną.

Pytanie 25

W sytuacji, gdy na recepcie znajduje się kodeina, która stanowi składnik płynnego leku recepturowego, należy dokonać jej wymiany na równoważną ilość kodeiny

A. siarczanu

B. glukuronidu

C. bromowodorku

D. fosforanu

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Fosforan kodeiny jest jedną z form kodeiny, która jest stosowana w farmakoterapii oraz w recepturze. W przypadku przepisywania kodeiny w postaci płynnej, jej zamiana na fosforan jest konieczna, ponieważ fosforan kodeiny jest solą stosowaną w lekach recepturowych, co zapewnia nie tylko stabilność leku, ale także jego odpowiednią rozpuszczalność. W praktyce farmaceutycznej zastosowanie fosforanu kodeiny pozwala na skuteczne dawkowanie, co jest szczególnie ważne w terapii bólu. Warto zauważyć, że stosowanie odpowiednich soli leku jest zgodne z przepisami farmakopei oraz zasadami dobrej praktyki farmaceutycznej, co gwarantuje bezpieczeństwo i skuteczność terapii. Z tego powodu, przekształcenie kodeiny w fosforan jest kluczowym krokiem w procesie przygotowania leku, który wpływa na jego właściwości farmakologiczne oraz biodostępność.

Pytanie 26

Który antybiotyk jest przeznaczony wyłącznie do stosowania na skórę?

A. Amoksycylina

B. Nystatyna

C. Bacytracyna

D. Spiramycyna

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Bacytracyna jest antybiotykiem o działaniu bakteriobójczym, który jest stosowany wyłącznie do użytku zewnętrznego. Jest najczęściej stosowany w postaci maści lub roztworu do leczenia infekcji skórnych, ran oraz oparzeń. Działa poprzez hamowanie syntezy ściany komórkowej bakterii, co prowadzi do ich zniszczenia. Stosowanie bacytracyny jest zgodne z dobrymi praktykami w terapii lokalnej, ponieważ minimalizuje ryzyko działań niepożądanych, które mogą występować przy doustnym podawaniu antybiotyków, takich jak dysbioza jelitowa czy oporność na antybiotyki. Przykłady kliniczne obejmują leczenie zakażeń wywołanych przez Staphylococcus aureus oraz inne bakterie Gram-dodatnie. Warto również zauważyć, że bacytracyna jest często stosowana w połączeniu z innymi substancjami czynnymi, aby zwiększyć skuteczność terapii. Stosując bacytracynę, ważne jest przestrzeganie zasad dotyczących jej aplikacji, aby zapewnić maksymalne bezpieczeństwo i skuteczność terapii.

Pytanie 27

Do kategorii statyn - leków blokujących produkcję cholesterolu w wątrobie zaliczają się

A. Cardilan i Ouestran

B. Lipo-Merz i Grofibrat

C. Zocor i Mevacor

D. Gevilon i Lipostat

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Zocor (symwastatyna) i Mevacor (lowastatyna) to leki z grupy statyn, które hamują syntezę cholesterolu w wątrobie, co prowadzi do obniżenia poziomu cholesterolu LDL i całkowitego cholesterolu we krwi. Działanie tych leków opiera się na blokowaniu enzymu HMG-CoA reduktazy, kluczowego w biosyntezie cholesterolu. Ich stosowanie jest szczególnie zalecane u pacjentów z hipercholesterolemią oraz w profilaktyce chorób sercowo-naczyniowych. Wytyczne European Society of Cardiology oraz American Heart Association zalecają wprowadzenie statyn jako podstawowego leczenia w przypadku wysokiego ryzyka wystąpienia chorób serca. Przykładowo, u pacjentów z miażdżycą, statyny są stosowane w celu redukcji ryzyka incydentów sercowo-naczyniowych, takich jak zawał serca czy udar mózgu. Dodatkowo, badania kliniczne wykazały, że długoterminowe stosowanie Zocoru i Mevacoru może prowadzić do poprawy rokowania u pacjentów z chorobami układu krążenia poprzez stabilizację blaszek miażdżycowych oraz zmniejszenie stanu zapalnego. Zastosowanie tych leków w praktyce medycznej opiera się na ich udowodnionej skuteczności oraz dobrym profilu bezpieczeństwa.

Pytanie 28

Na podstawie składu Sal Erlenmayeri, oblicz ilość bromku amonu, którą należy zważyć do przygotowania leku zgodnie z podaną receptą.

Sal Erlenmayeri

Kalii bromidi               2 cz.
Natrii bromidi              2 cz.
Ammonii bromidi             1 cz.

Rp.
Sal. Erlenmayeri                 10,0
Valerianae trae
Aquae                       aa   45,0
M.f. mixt.
D.S. 1 x dziennie, 1 łyżkę stołową na noc.

A. 2,0 g

B. 1,0 g

C. 3,0 g

D. 5,0 g

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Odpowiedź 2,0 g jest poprawna, ponieważ do obliczenia ilości bromku amonu (Ammonii bromidi) w recepturze należy zastosować metodę proporcji. Zaczynamy od obliczenia całkowitej masy Sal Erlenmayeri, a następnie dzielimy ją przez sumę części składników w recepturze. Dzięki temu uzyskujemy masę jednej części. Następnie, aby uzyskać wymaganą ilość bromku amonu, należy pomnożyć masę jednej części przez liczbę części przypisaną temu składnikowi. Stosowanie tej metody jest zgodne z praktykami w chemii farmaceutycznej, gdzie precyzyjne odważenie składników jest kluczowe dla skuteczności leku. Taka procedura zapewnia nie tylko poprawność receptury, ale także bezpieczeństwo pacjenta, ponieważ niewłaściwa ilość aktywnego składnika może prowadzić do niepożądanych efektów terapeutycznych. W praktyce farmaceutycznej, prawidłowe obliczenia i odważanie składników są elementami standardów jakości, takich jak GMP (Good Manufacturing Practice), które mają na celu zapewnienie wysokiej jakości leków.

Pytanie 29

Na płytkę chromatograficzną naniesiono próbkę wyciągu z nieznanej substancji roślinnej. Po rozwinięciu chromatogramu oceniono, że droga migracji ekstraktu wyniosła 8 cm, natomiast czoło fazy ruchomej przebyło od linii startu dystans 20 cm. Ustal, na podstawie współczynnika opóźnienia Rf, z której substancji roślinnej przygotowano badany wyciąg.

Nazwa substancji czynnejWspółczynnik opóźnienia Rf
(stosunek drogi migracji substancji chromatografowanej do drogi przebytej przez czoło fazy ruchomej)
Reina0,3
Salicyna0,4
Hiperozyd0,65
Kumaryna0,8

A. Z ziela dziurawca.

B. Z ziela nostrzyka.

C. Z korzenia rzewienia.

D. Z kory wierzby.

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Poprawna odpowiedź wskazuje, że wyciąg został przygotowany z kory wierzby, co jest zgodne z obliczonym współczynnikiem Rf wynoszącym 0,4. wg dostępnej tabeli substancji roślinnych, salicylina, znajdująca się w korze wierzby, jest znana ze swoich właściwości przeciwbólowych i przeciwzapalnych. W praktyce, to potwierdzenie, że kora wierzby zawiera składniki aktywne, które mogą być wykorzystywane w medycynie naturalnej, a także w preparatach farmaceutycznych. Salicylina działa jako prolek, który w organizmie przekształca się w kwas salicylowy, znany z działania przeciwzapalnego. Obliczenie współczynnika Rf jest kluczowym elementem analizy chromatograficznej, który pozwala na identyfikację substancji na podstawie ich zachowania w danej fazie ruchomej. Takie metody są stosowane w laboratoriach analitycznych do oceny składu chemicznego roślin oraz do badania ich potencjalnych zastosowań terapeutycznych.

Pytanie 30

W zapobieganiu niedokrwiennemu udarowi mózgu jako lek dostępny bez recepty wykorzystuje się

A. warfarynę

B. kwas acetylosalicylowy

C. klopidogrel

D. rywaroksaban

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Kwas acetylosalicylowy (ASA) jest lekiem stosowanym w prewencji niedokrwiennego udaru mózgu, który działa poprzez hamowanie agregacji płytek krwi. Jego działanie polega na blokowaniu enzymu cyklooksygenazy, co prowadzi do zmniejszenia produkcji tromboksanu A2, substancji odpowiedzialnej za pobudzanie płytek do zlepiania się. Kluczowe zastosowanie kwasu acetylosalicylowego znajduje się w profilaktyce wtórnej, gdzie jest zalecany pacjentom po przebytym udarze mózgu, aby zredukować ryzyko nawrotu. Standardy kliniczne, takie jak wytyczne American Heart Association, rekomendują stosowanie ASA jako pierwszego leku w prewencji udarów niedokrwiennych. Przykładem zastosowania może być pacjent, który przeszedł udar mózgu z powodu zakrzepicy tętnic mózgowych; w takim przypadku codzienne przyjmowanie kwasu acetylosalicylowego może znacząco zmniejszyć ryzyko kolejnych incydentów. Dodatkowo, ASA jest dostępny bez recepty, co ułatwia jego powszechne stosowanie.

Pytanie 31

Który z wymienionych terminów odnosi się do zwiększonego stężenia wapnia we krwi?

A. Hipernatremia

B. Hiperchloremia

C. Hiperkaliemia

D. Hiperkalcemia

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Hiperkalcemia to termin medyczny odnoszący się do podwyższonego stężenia wapnia we krwi. Wapń jest kluczowym minerałem, który pełni wiele funkcji w organizmie, w tym uczestniczy w procesach krzepnięcia krwi, przewodnictwie nerwowym oraz skurczu mięśni. Normy stężenia wapnia w surowicy krwi wahają się od 8,5 do 10,5 mg/dl. Przyczyny hiperkalcemii mogą być różnorodne, w tym nadczynność przytarczyc, nowotwory, a także stosowanie niektórych leków. W praktyce klinicznej ważne jest monitorowanie stężenia wapnia, zwłaszcza u pacjentów z ryzykiem hiperkalcemii. W przypadku stwierdzenia hiperkalcemii, kluczowe jest zidentyfikowanie przyczyny oraz wdrożenie odpowiednich interwencji, które mogą obejmować zwiększenie nawodnienia, podawanie diuretyków czy stosowanie leków obniżających stężenie wapnia. Regularne badania laboratoryjne oraz rozmowy z pacjentami na temat objawów hiperkalcemii są zgodne z najlepszymi praktykami w opiece zdrowotnej, co pozwala na wczesne wykrywanie i leczenie tego stanu.

Pytanie 32

Głównym czynnikiem aktywnym nalewki są garbniki?

A. z kwiatu konwalii majowej

B. z kłącza pięciornika

C. z owoców pieprzowca

D. z korzenia waleriany

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Kłącze pięciornika, znane również jako Potentilla, jest bogate w garbniki, które są składnikami aktywnymi wykorzystywanymi w medycynie naturalnej. Garbniki są substancjami chemicznymi, które mają zdolność do wiązania białek i innych makromolekuł, co sprawia, że są użyteczne w leczeniu stanów zapalnych i wrzodów. W praktyce, nalewki z kłącza pięciornika mogą być stosowane w celu łagodzenia dolegliwości żołądkowych oraz w terapii stanów zapalnych błony śluzowej. Ponadto, garbniki wykazują działanie ściągające, co czyni je efektywnymi w leczeniu biegunkowych schorzeń. Warto również zauważyć, że standardy jakości dla preparatów roślinnych, takie jak wytyczne WHO dotyczące fitoterapii, podkreślają znaczenie stosowania surowców o wysokiej zawartości substancji czynnych, co w przypadku kłącza pięciornika czyni go ważnym składnikiem w ziołolecznictwie.

Pytanie 33

W jakiej formie stosuje się metamizol sodowy?

A. w maściach, nanokapsułkach

B. jako aerozol do inhalacji, czopki

C. w postaci tabletek, roztworu do wstrzykiwań

D. w insertach, kapsułkach

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Metamizol sodowy, znany również jako pyralgina, jest lekiem o działaniu przeciwbólowym, przeciwgorączkowym i przeciwzapalnym. Stosuje się go w postaci tabletek oraz roztworów do wstrzykiwań, co pozwala na elastyczne dopasowanie formy podania do potrzeb pacjenta. Tabletki są najczęściej stosowane w leczeniu bólu o umiarkowanym natężeniu oraz w wysokiej gorączce, gdy inne leki nie przynoszą ulgi. Roztwór do wstrzykiwań jest z kolei używany w sytuacjach wymagających szybkiego działania leku, np. w przypadku silnego bólu lub w warunkach szpitalnych, gdzie lek podawany jest dożylnie. Dodatkowo, metamizol sodowy cechuje się stosunkowo niskim ryzykiem działań niepożądanych w porównaniu do innych leków przeciwbólowych, co czyni go bezpiecznym wyborem w wielu klinicznych przypadkach. Warto również zaznaczyć, że zgodnie z aktualnymi standardami leczenia, stosowanie metamizolu powinno być ściśle kontrolowane i ograniczone do określonych wskazań, aby uniknąć potencjalnych zagrożeń zdrowotnych.

Pytanie 34

Uprawnienia zaznaczone symbolem S, umieszczone w polu recepty, przysługują pacjentom po osiągnięciu

A. 60 lat

B. 65 lat

C. 70 lat

D. 75 lat

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Odpowiedź 75 lat jest prawidłowa, gdyż zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, pacjenci w Polsce mają prawo do uprawnień dodatkowych w przypadku ukończenia 75. roku życia. Uprawnienia te dotyczą m.in. recept na leki refundowane, co ma kluczowe znaczenie dla osób starszych, które mogą wymagać stałej opieki zdrowotnej i lekarskiej. W praktyce, pacjenci, którzy osiągną ten wiek, mogą korzystać z ulg w kosztach leków, co jest istotnym wsparciem w zarządzaniu ich zdrowiem i finansami. Przykładem może być sytuacja, w której pacjent z przewlekłą chorobą, taką jak nadciśnienie tętnicze, może otrzymać leki na receptę z refundacją, co znacząco wpływa na jego komfort życia. Przepisy te są zgodne z ogólnymi zasadami ochrony zdrowia seniorów i odpowiadają polityce państwa w zakresie wsparcia osób starszych.

Pytanie 35

Ile tabletek Zyrtec 10 mg trzeba użyć do przygotowania leku recepturowego na podstawie załączonej recepty?

Rp.
Acidi ascorbici              1,5
Zyrtec ex tabulettae         0,2
M. f. pulv.
Div. in part. aequ.        No 40

A. 800 sztuk.

B. 20 sztuk.

C. 200 sztuk.

D. 40 sztuk.

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Poprawna odpowiedź to 20 sztuk tabletek leku Zyrtec 10 mg. Na podstawie recepty, mamy do czynienia z dawką 0,2 g Zyrtec na jedną porcję leku, a przepisano 10 takich porcji. Suma potrzebnego Zyrtec wynosi zatem 2 g (0,2 g x 10). Ponieważ jedna tabletka Zyrtec zawiera 10 mg (0,01 g) substancji czynnej, aby uzyskać 2 g, musimy podzielić 2 g przez 0,01 g, co daje nam 200 tabletka. To pokazuje, jak ważne jest zrozumienie i umiejętność przeliczania dawek leków w praktyce farmaceutycznej. Warto przypomnieć, że w farmacji kluczowe jest przestrzeganie zasad związanych z dawkowaniem i przygotowaniem leków recepturowych, co ma na celu zapewnienie bezpieczeństwa pacjentów oraz skuteczności terapii. Standardy dotyczące sporządzania leków wymagają precyzyjnego obliczania dawek, co jest niezbędne do unikania potencjalnych błędów medycznych oraz do optymalizacji procesu leczenia.

Pytanie 36

Równoczesne stosowanie metotreksatu oraz kwasu foliowego ilustruje przypadek

A. antagonizmu konkurencyjnego

B. antagonizmu chemicznego

C. synergizmu hiperaddycyjnego

D. synergizmu addycyjnego

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Podanie metotreksatu i kwasu foliowego jest przykładem antagonizmu konkurencyjnego, ponieważ oba te związki oddziałują na ten sam szlak metaboliczny. Metotreksat jest antagonistą kwasu foliowego, blokując enzymy zaangażowane w syntezę kwasu tetrahydrofoliowego, co prowadzi do zahamowania proliferacji komórek. Kwas foliowy, z kolei, jest niezbędny do prawidłowej syntezy nukleotydów i, przy jego dostatecznej podaży, może zmniejszyć toksyczność metotreksatu poprzez zwiększenie dostępności formy aktywnej kwasu foliowego. Stosowanie kwasu foliowego w terapii pacjentów przyjmujących metotreksat jest standardową praktyką w onkologii oraz reumatologii, co pozwala na zminimalizowanie skutków ubocznych i poprawę tolerancji leczenia. To podejście jest zgodne z wytycznymi takich organizacji jak American College of Rheumatology, które zalecają suplementację kwasu foliowego w terapii metotreksatem.

Pytanie 37

Kwetiapina to lek

A. moczopędny.

B. przeciwpsychotyczny.

C. hipotensyjny.

D. przeciwbakteryjny.

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Kwetiapina jest lekiem przeciwpsychotycznym, który działa poprzez modulację aktywności neuroprzekaźników w mózgu, zwłaszcza dopaminy i serotoniny. Jest szeroko stosowana w leczeniu zaburzeń psychicznych, takich jak schizofrenia i zaburzenia afektywne dwubiegunowe. Przykłady zastosowań obejmują łagodzenie objawów psychozy, w tym halucynacji i urojeni, a także stabilizację nastroju u pacjentów z chorobą afektywną. W praktyce klinicznej, kwetiapina jest często preferowana ze względu na korzystny profil działania oraz mniejsze ryzyko wystąpienia działań niepożądanych w porównaniu z innymi lekami przeciwpsychotycznymi. Ponadto, jej zastosowanie w terapii zaburzeń snu, zwłaszcza u pacjentów z zaburzeniami psychotycznymi, zyskuje na znaczeniu. Warto również zauważyć, że standardy leczenia zalecają indywidualne podejście do terapii, uwzględniające zarówno skuteczność, jak i tolerancję na lek oraz potrzeby pacjenta.

Pytanie 38

Jaką nalewkę z Farmakopei zaleca się przygotować z użyciem perkolatora?

A. Tormentillae tinctura

B. Valerianae tinctura

C. Amara tinctura

D. Menthae piperitae tinctura

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Tormentillae tinctura, czyli nalewka z pięciornika, to coś, co warto przygotować przy użyciu perkolatora. Dlaczego? Bo dzięki temu możemy uzyskać lepszy ekstrakt. Perkolacja naprawdę pomaga w wydobywaniu substancji z surowca roślinnego. W przypadku tej nalewki, garbniki są kluczowe – mają działanie ściągające i przeciwzapalne. Kiedy używamy perkolatora, lepiej uwalniamy te składniki, a to przekłada się na lepszą jakość gotowego preparatu. W farmacji dobrze jest trzymać się standardów, a metoda perkolacji jest zgodna z wymaganiami Farmakopei, co daje pewność, że produkt będzie bezpieczny i skuteczny. Nalewka z pięciornika ma swoje praktyczne zastosowanie, szczególnie przy terapii biegunek i stanach zapalnych błon śluzowych, co pokazuje, jak ważna jest w fitoterapii.

Pytanie 39

Jakie jest zastosowanie antagonistów receptorów leukotrienowych w terapii?

A. schorzeń zakrzepowo-zatorowych

B. astmy

C. niewydolności mięśnia sercowego

D. choroby nadciśnieniowej

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Antagoniści receptorów leukotrienowych, takie jak montelukast czy zafirlukast, są lekami stosowanymi w terapii astmy. Działają one poprzez blokowanie receptorów leukotrienowych, co prowadzi do zmniejszenia stanu zapalnego w drogach oddechowych oraz ograniczenia skurczu oskrzeli. Leukotrieny to substancje chemiczne wydzielane w odpowiedzi na alergeny, które przyczyniają się do objawów astmy, takich jak duszność, kaszel czy świszczący oddech. W praktyce klinicznej antagoniści receptorów leukotrienowych są często stosowani jako terapia uzupełniająca, szczególnie u pacjentów, którzy nie osiągają wystarczającej kontroli objawów przy pomocy tylko glikokortykosteroidów wziewnych. Badania wykazały, że stosowanie tych leków może poprawić jakość życia pacjentów z astmą, zmniejszyć liczbę zaostrzeń oraz poprawić kontrolę nad chorobą. Ponadto, antagoniści receptorów leukotrienowych są również użyteczni w leczeniu alergicznego nieżytu nosa, co czyni je wszechstronnymi w terapii chorób układu oddechowego.

Pytanie 40

Dokumentem, który potwierdza przyjęcie leków do stanu apteki, jest

A. specyfikacja z aptecznego programu komputerowego

B. faktura zakupu podpisana przez osobę uprawnioną

C. potwierdzenie odbioru towaru przez kierownika

D. dokument wydania z magazynu hurtowni

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Faktura zakupu podpisana przez osobę upoważnioną jest kluczowym dokumentem potwierdzającym przyjęcie leków na stan apteki, ponieważ stanowi formalny dowód transakcji pomiędzy dostawcą a apteką. Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawnymi oraz standardami branżowymi, faktura musi być odpowiednio zarejestrowana i archiwizowana, co ułatwia kontrolę oraz audyty. Praktyczne zastosowanie tego dokumentu polega na tym, że zawiera ona szczegółowe informacje dotyczące zakupionych leków, takie jak ich nazwy, ilości oraz ceny, co jest niezbędne dla prawidłowego prowadzenia ewidencji stanu magazynowego. Dodatkowo, faktura stanowi podstawę do rozliczeń finansowych oraz może być wykorzystana w przypadku ewentualnych reklamacji. W związku z tym, jej poprawne wypełnienie oraz przechowywanie w systemie aptecznym jest niezbędne dla zapewnienia zgodności z przepisami prawa oraz dobrych praktyk w zarządzaniu apteką.

Rozpocznij nowy egzamin

Powrót do strony głównej