Wyniki egzaminu

Nowy egzamin

Informacje o egzaminie:

Zawód: Technik farmaceutyczny
Kwalifikacja: MED.09 - Sporządzanie i wytwarzanie produktów leczniczych oraz prowadzenie obrotu produktami leczniczymi, wyrobami medycznymi, suplementami diety i środkami spożywczymi specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz innymi produktami dopuszczonymi do obrotu w aptece
Data rozpoczęcia: 18 grudnia 2025 17:40
Data zakończenia: 18 grudnia 2025 17:49

Egzamin zdany!

Wynik: 25/40 punktów (62,5%)

Wymagane minimum: 20 punktów (50%)

Pochwal się swoim wynikiem!

Facebook

X.com

Szczegółowe wyniki:

Pytanie 1

Hipokaliemia może wystąpić w trakcie stosowania środków przeczyszczających razem

A. z metoprololem

B. z paracetamolem

C. z hydrochlorotiazydem

D. z fenobarbitalem

Paracetamol jest lekiem przeciwbólowym i przeciwgorączkowym, który nie ma bezpośredniego wpływu na stężenie potasu we krwi. Jego działanie nie wiąże się z modyfikacją wydalania elektrolitów przez nerki, co czyni go nieodpowiednim jako przyczynę hipokaliemii w kontekście stosowania środków przeczyszczających. Fenobarbital, lek stosowany w terapii padaczki, również nie wpływa na poziom potasu w sposób, który mógłby prowadzić do hipokaliemii. Jego głównym działaniem jest depresja ośrodkowego układu nerwowego, a nie zaburzenia gospodarki elektrolitowej. Metoprolol, będący beta-blokerem, jest stosowany w leczeniu nadciśnienia tętniczego i chorób serca. Choć wpływa na układ sercowo-naczyniowy, nie ma bezpośredniego związku z hipokaliemią. Powszechnym błędem jest mylenie potencjalnych skutków ubocznych różnych grup leków, co może prowadzić do nieprawidłowych wniosków dotyczących ich interakcji. Zrozumienie mechanizmów działania leków oraz ich interakcji z innymi substancjami jest kluczowe dla właściwego zarządzania terapią pacjentów i unikania poważnych powikłań zdrowotnych.

Pytanie 2

Antybiotyki należące do grupy tetracyklin nie powinny być podawane razem z jonami wapnia, żelaza oraz magnezu, ponieważ

A. tworzą z antybiotykiem kompleksy chelatowe, co zwiększa jego działanie

B. tworzą z antybiotykiem kompleksy chelatowe, co utrudnia jego wchłanianie

C. przyspieszają metabolizm antybiotyku, skracając czas jego efektywności

D. powodują one rozkład antybiotyku i osłabiają jego skuteczność

Twoja odpowiedź o tym, jak jony wapnia, żelaza i magnezu tworzą kompleksy chelatowe z antybiotykami, jest na pewno trafna. Takie jony mogą się łączyć z tetracyklinami, przez co powstają ciężkie do wchłonięcia kompleksy. Antybiotyki z tej grupy, jak doksycyklina czy minocyklina, mają tę cechę, że chelatowanie metali wpływa na to, jak dobrze działają w organizmie. Na przykład, jeśli pacjent bierze suplementy z wapniem albo leki na żelazo razem z tetracyklinami, to ich efektywność może znacznie spaść. Dlatego zaleca się, żeby odczekać przynajmniej 2-3 godziny między przyjmowaniem tetracyklin a preparatami zawierającymi te metale. Warto, żeby lekarze dokładnie informowali pacjentów o tych interakcjach i kontrolowali, jak przyjmują leki, żeby maksymalnie zwiększyć skuteczność leczenia.

Pytanie 3

Sporządzanie powinno odbywać się w warunkach aseptycznych

A. maść zawierająca antybiotyk

B. krople do stosowania wewnętrznego

C. krople do uszu

D. puder w płynie

Maść z antybiotykiem powinna być sporządzana w warunkach aseptycznych, ponieważ ma to kluczowe znaczenie dla zapewnienia jej skuteczności oraz bezpieczeństwa dla pacjenta. Aseptyka odnosi się do praktyk mających na celu eliminację drobnoustrojów z otoczenia, co jest szczególnie istotne w przypadku produktów medycznych, które mają kontakt z ranami lub uszkodzoną skórą. Wytwarzanie maści w aseptycznych warunkach minimalizuje ryzyko zakażeń oraz kontaminacji, co może prowadzić do poważnych powikłań zdrowotnych. Przykładem dobrych praktyk w tej dziedzinie jest stosowanie odpowiednich środków ochrony osobistej, dezynfekcja powierzchni roboczych oraz używanie narzędzi jednorazowych lub starannie sterylizowanych. Aseptyczne przygotowanie maści z antybiotykiem jest również zgodne z wytycznymi stawianymi przez standardy farmaceutyczne, które określają procedury wytwarzania leków, aby zapewnić ich jakość oraz efektywność. Ponadto, wytwarzanie takich preparatów w aseptycznych warunkach wspiera ich długotrwałe przechowywanie oraz bezpieczeństwo stosowania, co jest niezbędne w leczeniu infekcji.

Pytanie 4

Która herbata ziołowa ma właściwości moczopędne?
A.

PRZYGOTOWANIE
Thymi herba                                 25,0 cz.
Althaeae folium                             20,0 cz.
Anisi fructus                               20,0 cz.
Liquiritiae radix                           20,0 cz.
Menthae piperitae folium                    15,0 cz.

PRZYGOTOWANIE
Solidaginis virgaureae herba  30,0 cz.
Taraxaci officinalis herba cum radice       20,0 cz.
Betulae folium                              15,0 cz.
Levistici radix                             15,0 cz.
Equiseti herba                              10,0 cz.
Phaseoli pericarpium                        10,0 cz.

PRZYGOTOWANIE
Frangulae cortex                            20,0 cz.
Graminis rhizoma                            30,0 cz.
Carvi fructus                               20,0 cz.
Lini semen                                  10,0 cz.
Menthae piperitae folium                    20,0 cz.

PRZYGOTOWANIE
Taraxaci officinalis radix                  29,0 cz.
Menthae piperitae folium                    30,0 cz.
Helichrysi flos                             20,0 cz.
Millefolii herba                            20,0 cz.
Frangulae cortex                             1,0 cz.

A. D.

B. A.

C. B.

D. C.

Wybór odpowiedzi, która nie jest mieszanką ziołową B, prowadzi do kilku błędów poznawczych związanych z brakiem zrozumienia właściwości ziół i ich zastosowania w fitoterapii. Mieszanek ziołowych A, C i D mogą nie zawierać składników aktywnych, które wykazują działanie moczopędne, co jest kluczowe w kontekście funkcji nerek i układu moczowego. Użytkownicy często mylą ogólne właściwości ziół z ich specyficznymi efektami terapeutycznymi, co skutkuje błędnymi wnioskami. Warto zwrócić uwagę, że wiele roślin ma działanie wspomagające, ale niekoniecznie moczopędne. Na przykład, niektóre zioła mogą działać jako przeciwzapalne lub uspokajające, co nie jest tożsame z działaniem moczopędnym. Ponadto, błędne interpretacje dotyczące ziół mogą prowadzić do nieprawidłowego stosowania ich w terapii, co w dłuższej perspektywie może zaszkodzić zdrowiu. Kluczowe jest zrozumienie, że skuteczność zioła w leczeniu danego schorzenia zależy od jego profilu chemicznego oraz sposobu przygotowania. Warto zasięgnąć profesjonalnej porady zielarza lub lekarza, aby unikać niepożądanych efektów zdrowotnych, związanych z niewłaściwym stosowaniem ziół. W kontekście profesjonalnej fitoterapii, zrozumienie mechanizmów działania ziół jest niezbędne dla efektywnego i bezpiecznego ich stosowania.

Pytanie 5

Jakie jest przeczyszczające lekarstwo działające na zasadzie osmozy?

A. makrogol

B. liść senesu

C. rycynowy olej

D. bisakodyl

Olej rycynowy, bisakodyl i liść senesu to inne leki przeczyszczające, ale nie działają osmotycznie, więc nie są najlepszym wyborem w tym kontekście. Olej rycynowy działa głównie poprzez podrażnienie błony śluzowej jelit, co powoduje ruchy perystaltyczne. Często to prowadzi do bólu i dyskomfortu, a długotrwałe stosowanie może uszkodzić jelita. Z kolei bisakodyl to lek kontaktowy, też stymuluje jelita, ale skurcze mogą być odczuwalne, więc nie polecałbym go przy przewlekłych zaparciach. Liść senesu działa podobnie do bisakodylu, stymulując perystaltykę przez antrachinony, co też może wywoływać skurcze. Z mojego punktu widzenia, warto znać różnice między tymi środkami, bo leki osmotyczne, jak makrogol, są zwykle lepszym wyborem ze względu na ich łagodniejsze działanie oraz lepszy profil bezpieczeństwa.

Pytanie 6

Heparyna oraz jej pochodne, które mają działanie przeciwzakrzepowe, podawane są

A. doustnie i doodbytniczo

B. na skórę zewnętrznie i doustnie

C. we wstrzyknięciach oraz na skórę zewnętrznie

D. doodbytniczo oraz we wstrzyknięciach

Wybór drogi podania heparyny jest kluczowy dla jej skuteczności. Szczególnie nieprawidłowe jest sugerowanie stosowania heparyny doustnie lub doodbytniczo, co wynika z błędnych założeń dotyczących jej farmakokinetyki. Heparyna jest substancją o dużej masie cząsteczkowej oraz polarnych właściwościach, co uniemożliwia jej skuteczne wchłanianie z przewodu pokarmowego. Podawanie doustne nie tylko prowadziłoby do niskiej biodostępności, ale także do nieprzewidywalnych efektów terapeutycznych. Dodatkowo, stosowanie heparyny doodbytniczo jest niepraktyczne i niezgodne z jej standardami farmakologicznymi, ponieważ nie zapewnia odpowiednich stężeń terapeutycznych w krwiobiegu. W praktyce klinicznej decyzja o wyborze metody podania opiera się na dowodach naukowych oraz wytycznych, które wskazują na iniekcje jako najskuteczniejszą metodę. Wykorzystanie heparyny w kontekście terapii wymaga również analizy ryzyka i korzyści, co często pomija się w przypadku zastosowań niezgodnych ze standardami. Dlatego kluczowe jest, aby zrozumieć, że niewłaściwe drogi podania heparyny nie tylko obniżają jej skuteczność, ale mogą także prowadzić do poważnych powikłań, co podkreśla znaczenie przestrzegania zasad stosowania leków w medycynie.

Pytanie 7

Poniżej przedstawiono fragment rozporządzenia Ministra Zdrowia dotyczący recept lekarskich. Na druku recepty, której numer zawiera cyfrę dziewiętnastą o wartości 9, lekarz wypisze lek

Numer recepty, o którym mowa w § 3 ust. 4 rozporządzenia, jest zbudowany z dwudziestu dwóch cyfr,
z których: (...)
3) cyfry od piątej do dwudziestej są ustalane przez Prezesa Funduszu, przy czym tworzą one unikalny,
  w ramach danego oddziału wojewódzkiego Funduszu, numer;
4) cyfra dwudziesta pierwsza przyjmuje wartość:
  a) „8” – dla recept na leki posiadające kategorię dostępności „Rp”, środki spożywcze specjalnego
    przeznaczenia żywieniowego i wyroby medyczne podlegające refundacji,
  b) „9” – dla recept na leki posiadające kategorię dostępności „Rpw”;
5) cyfra dwudziesta druga jest cyfrą kontrolną obliczaną według algorytmu określonego w części II
  załącznika nr 5 do rozporządzenia.

A. Fentanyl (np. Durogesic).

B. Mianscryna (np. Lerh on).

C. Alprazolam (np. Xanax).

D. Hydroksyzyna (np. Atarax).

Wybór odpowiedzi Mianscryna, Hydroksyzyna albo Alprazolam pokazuje, że może nie do końca rozumiesz przepisy dotyczące leków. Mianscryna jest używana w psychiatrii, ale nie mieści się w grupie leków z wąskim przepisaniem, co oznacza, że nie pasuje do tego, co mówi pytanie. Hydroksyzyna? To lek przeciwhistaminowy, a nie ma tu mowy o wąskim przepisywaniu. Na pewno nie pasuje do recepty z cyfrą 9. Alprazolam to lek przeciwlękowy i chociaż ma swoje zasady, to też nie pasuje do pytania. Te wybory pokazują, że może nie rozróżniasz dobrze klasyfikacji leków i ich zastosowań. Ważne jest, aby wiedzieć, że przepisy dla leków psychiatrycznych i przeciwlękowych są inne niż te dla silnych środków przeciwbólowych jak Fentanyl. Zrozumienie tych zasad pomoże zadbać o bezpieczeństwo pacjentów i skuteczność terapii.

Pytanie 8

Która z wymienionych roślinnych substancji jest kluczowa do uzyskania Tormentillae tinctura?

Wygląd: gęsta, czarnobrunatna ciecz.
Rozpuszczalność: substancja miesza się z wodą i glicerolem, trudno rozpuszczalna w etanolu (96%), olejach tłustych i ciekłej parafinie. Substancja tworzy jednolite mieszaniny z lanoliną i z parafiną miękką.

A. Korzeń prawoślazu.

B. Korzeń pierwiosnka.

C. Kłącze pięciornika.

D. Kłącze perzu.

Kłącze pięciornika (Potentilla erecta) jest kluczowym składnikiem do produkcji Tormentillae tinctura, znanej z właściwości ściągających i przeciwzapalnych. Nalewka ta jest często stosowana w ziołolecznictwie do łagodzenia biegunek oraz stanów zapalnych błony śluzowej jelit. Wytwarzanie nalewki z pięciornika opiera się na maceracji kłącza w alkoholu, co pozwala na wydobycie cennych substancji czynnych, takich jak garbniki, flawonoidy oraz kwasy organiczne. Dobrą praktyką w farmacji roślinnej jest stosowanie roślin certyfikowanych, aby zapewnić jakość i skuteczność końcowego produktu. Pięciornik, ze względu na swoje właściwości, jest elementem wielu tradycyjnych receptur, a jego użycie w nalewkach i ekstraktach rośnie w popularności, co świadczy o jego znaczeniu w nowoczesnej fitoterapii.

Pytanie 9

Jaką masę ma lek przygotowany zgodnie z podaną recepturą?

Rp.

 Sol. Kalii iodidi         4,0/100,0
 Ephedrini hydrochloridi   0,12
 Aminophyllini             1,6
 Phenobarbitali natrici    0,3
 Natrii benzoatis          4,0
 Sulfoguaiacoli sir.     100,0

 M.f.mixt.
 D.S. 3 x dziennie łyżkę 

A. 210,02 g

B. 100,0 g

C. 206,02 g

D. 110,02 g

Wybierając prawidłową odpowiedź, dobrze, że uwzględniłeś wszystkie składniki przy obliczaniu całkowitej masy leku. Jak wiesz, to ważne, żeby wszystko dokładnie zsumować. W tym przypadku masa roztworu Kalii iodidi, czyli 100 g, jest kluczowa, bo całość mieszanki się na niej opiera. Musisz pamiętać, że do obliczeń bierzesz pod uwagę całą masę roztworu, a nie tylko substancję czynną, która wynosi 4 g. Potem dodajemy masy pozostałych składników, takich jak Ephedrini hydrochloridi, Aminophyllini i inne. Po zsumowaniu wychodzi 206,02 g, czyli to jest prawidłowy wynik. Takie obliczenia są mega istotne w farmacji, bo mają wpływ na to, jak lek działa i jak jest bezpieczny dla pacjenta. Dobrze, że trzymasz się tych reguł, bo to klucz do skutecznych leków.

Pytanie 10

Lecytyna w emulsjach submikronowych odgrywa rolę

A. fazy wodnej

B. fazy tłuszczowej

C. regulatora pH

D. emulgatora

Zrozumienie roli lecytyny w emulsjach submikronowych jest kluczowe dla właściwego ich stosowania w różnych branżach. Odpowiedzi dotyczące fazy tłuszczowej lub wodnej są mylące, ponieważ lecytyna nie działa jako jedna z faz, ale jako substancja, która łączy te fazy, tworząc stabilną emulsję. Lecytyna nie może być uznawana za regulatora pH, ponieważ jej główną funkcją jest stabilizacja emulsji, a nie wpływanie na kwasowość lub zasadowość roztworu. Regulatorzy pH to zazwyczaj substancje chemiczne, które aktywnie zmieniają odczyn środowiska, co jest odmienną funkcją od tego, co pełni lecytyna. Zrozumienie błędnych koncepcji związanych z tymi odpowiedziami może pomóc w uniknięciu typowych pomyłek. Stosowanie lecytyny jako emulgatora jest zgodne z zasadami technologii żywności i kosmetyków, a jej właściwości jako biokompatybilnego składnika czynią ją bardzo cenioną w wielu zastosowaniach. Nieodpowiednie przypisanie lecytyny do roli regulatora pH lub fazy emulsji może prowadzić do nieefektywnych produktów, co pokazuje ważność precyzyjnego zrozumienia funkcji składników w procesach technologicznych.

Pytanie 11

Olej wątłuszczowy ma pochodzenie

A. mineralne

B. roślinne

C. zwierzęce

D. syntetyczne

Olej wątłuszczowy, znany również jako olej rybny, jest pozyskiwany z tłuszczu ryb, co czyni go produktem pochodzenia zwierzęcego. Jest bogaty w niezbędne kwasy tłuszczowe omega-3, takie jak EPA (kwas eikozapentaenowy) i DHA (kwas dokozaheksaenowy), które mają istotne znaczenie dla zdrowia serca i mózgu. Zastosowanie oleju wątłuszczowego jest szerokie, obejmując suplementację diety, produkcję żywności, a także przemysł farmaceutyczny. W kontekście standardów branżowych, olej ten często spełnia normy jakości, takie jak ISO 22000, co zapewnia jego bezpieczeństwo i czystość. Warto mieć na uwadze, że odpowiednie dawki oleju wątłuszczowego mogą przynieść korzyści zdrowotne, w tym redukcję stanów zapalnych i wsparcie układu immunologicznego, co potwierdzają liczne badania naukowe. Dlatego też, jego znajomość i odpowiednie stosowanie są kluczowe w profilaktyce zdrowotnej i żywieniowej.

Pytanie 12

Związanie leku z albuminami krwi sprawia, że lek

A. ma krótszy czas działania

B. może być usuwany z organizmu z moczem

C. przenika przez barierę krew-mózg

D. nie wykazuje działania farmakologicznego

Wybór odpowiedzi, że lek może być wydalany z moczem, jest mylny, ponieważ proces wydalania nie zależy bezpośrednio od jego związania z albuminami osocza. Leki, które wiążą się z białkami, mogą w rzeczywistości być wolniej eliminowane z organizmu, ponieważ tylko forma niewiązana jest zdolna do filtracji w nerkach. W praktyce, jeśli lek pozostaje w formie związanej, jego wydalanie jest ograniczone, co prowadzi do dłuższego czasu działania. Kolejną nieprawidłową koncepcją jest założenie, że połączenie leku z białkami osocza wpływa na jego czas działania w sposób, który sugeruje krótszą aktywność. W rzeczywistości, takie połączenie może prolongować efekt farmakologiczny, utrzymując lek w organizmie przez dłuższy czas. Odpowiedzi sugerujące przenikanie przez barierę krew-mózg również nie są trafne, gdyż wiele leków wiąże się z albuminami i nie przechodzi przez tę barierę, co ogranicza ich działanie w układzie nerwowym. Zrozumienie mechanizmów farmakokinetycznych oraz wpływu białek osocza na leki jest kluczowe dla praktyki klinicznej, a błędne wyciąganie wniosków może prowadzić do niewłaściwej aplikacji leków oraz nieoptymalnego leczenia pacjentów.

Pytanie 13

Jakie substancje mają działanie hepatoprotekcyjne?

A. kwiat dziewanny

B. ziele karczocha

C. liść brzozy

D. nasienie lnu

Liść brzozy, nasienie lnu oraz kwiat dziewanny, choć mogą mieć swoje właściwości zdrowotne, nie wykazują działania hepatoprotekcyjnego w takim stopniu jak ziele karczocha. Liść brzozy jest znany przede wszystkim ze swoich właściwości moczopędnych i detoksykacyjnych, jednak jego wpływ na wątrobę jest ograniczony, a jego działanie nie zostało dostatecznie potwierdzone w badaniach klinicznych dotyczących ochrony wątroby. Nasienie lnu, z kolei, jest bogate w kwasy tłuszczowe omega-3 oraz błonnik, co czyni je korzystnym dla układu pokarmowego, ale nie wpływa bezpośrednio na funkcję hepatoprotekcyjną. Kwiat dziewanny jest ceniony za swoje właściwości przeciwzapalne i wykrztuśne, ale nie ma dowodów na jego pozytywny wpływ na zdrowie wątroby. Często błędnie zakłada się, że naturalne składniki automatycznie będą miały pozytywny wpływ na wszystkie organy. Kluczowe jest zrozumienie specyficznych właściwości roślin i ich aktywnych składników, które mogą mieć odmienne działania terapeutyczne. Właściwe podejście do suplementacji i wsparcia zdrowia wątroby powinno bazować na solidnych dowodach naukowych oraz zaleceniach ekspertów w dziedzinie zdrowia i dietetyki.

Pytanie 14

Jaki jest główny cel stosowania leku o działaniu mukolitycznym?

A. Rozrzedzenie wydzieliny oskrzelowej

B. Obniżenie temperatury ciała

C. Zmniejszenie bólu gardła

D. Zwiększenie ciśnienia krwi

Leki mukolityczne są powszechnie stosowane w leczeniu chorób układu oddechowego, gdzie dochodzi do nadmiernego gromadzenia się gęstej i lepkiej wydzieliny w drogach oddechowych. Ich głównym celem jest rozrzedzenie tej wydzieliny, co ułatwia jej odkrztuszanie i usuwanie z układu oddechowego. Działanie mukolityków polega na rozbijaniu wiązań chemicznych w mucynie, głównym składniku śluzu, co zmniejsza jego lepkość. Dzięki temu, oskrzela są mniej zablokowane, a pacjent może łatwiej oddychać. Mukolityki są szczególnie przydatne w leczeniu chorób takich jak przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP), mukowiscydoza czy ostre i przewlekłe zapalenie oskrzeli. Istotne jest, aby pacjenci przyjmujący leki mukolityczne pamiętali o odpowiednim nawodnieniu organizmu, co dodatkowo wspiera proces rozrzedzania śluzu. W praktyce farmaceutycznej, zalecenie mukolityków powinno być poprzedzone dokładną oceną stanu pacjenta i jego indywidualnych potrzeb, a także świadomością potencjalnych interakcji z innymi lekami.

Pytanie 15

Maść do oczu przygotowaną w aptece należy przechowywać w

A. plastikowym pudełku

B. specjalnej tubie z aplikatorem

C. szklanym pojemniku

D. buteleczce z aplikatorem

Specjalna tuba z aplikatorem jest idealnym opakowaniem dla maści do oczu, ponieważ zapewnia odpowiednią ochronę przed zanieczyszczeniami oraz umożliwia precyzyjne dawkowanie. Tuby te są zazwyczaj wykonane z materiałów, które minimalizują ryzyko interakcji z substancjami czynnych zawartymi w maści. Zastosowanie aplikatora pozwala na łatwe i bezpieczne aplikowanie preparatu bez potrzeby bezpośredniego kontaktu z palcami, co zmniejsza ryzyko zakażeń oraz podrażnień. W przemyśle farmaceutycznym, wykorzystanie takich opakowań jest zgodne z wytycznymi dotyczącymi bezpieczeństwa i skuteczności produktów leczniczych. Dodatkowo, tuby te są często projektowane w sposób, który umożliwia ich łatwe przechowywanie i użytkowanie, co zwiększa komfort pacjenta. Przykłady zastosowania obejmują preparaty stosowane w leczeniu stanów zapalnych oczu, gdzie precyzyjność aplikacji jest kluczowa dla efektywności terapii.

Pytanie 16

Jakie substancje powinny być trzymane w lodówce?

A. Perindoprilum (np. Prestarium)

B. Rosuvastatinum (np. Roswera)

C. Pantoprazolum (np. Controloc)

D. Vaccinum hepatitidis B (np. Engerix B)

Vaccinum hepatitidis B (np. Engerix B) jest szczepionką, która wymaga przechowywania w temperaturze od 2 do 8 stopni Celsjusza, co jest typowe dla wielu szczepionek. Dlatego należy ją trzymać w lodówce, aby zachować jej skuteczność i stabilność. Przechowywanie szczepionek w odpowiednich warunkach temperaturowych jest kluczowe, aby uniknąć ich degradacji oraz utraty właściwości immunologicznych. Przykładami dobrych praktyk są regularne monitorowanie temperatury w lodówkach, w których przechowywane są szczepionki, oraz stosowanie rejestratorów temperatury. W przypadku nieprawidłowego przechowywania szczepionek może dojść do osłabienia odpowiedzi immunologicznej pacjenta, co może prowadzić do nieefektywnego zabezpieczenia przed chorobą. Z tego powodu, personel medyczny musi być dobrze przeszkolony w zakresie zasad przechowywania i transportu szczepionek, co jest zgodne z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) oraz krajowymi wytycznymi zdrowotnymi.

Pytanie 17

Jednofazową, płynną mieszaninę wieloskładnikową, w której składniki są rozmieszczone w formie cząsteczek, uzyskuje się przez:

A. mikronizację

B. rozcieranie

C. rozpuszczanie

D. emulgowanie

Odpowiedź "rozpuszczania" jest poprawna, ponieważ odnosi się do procesu, w którym substancje stałe, cieczy lub gazy są rozpraszane w rozpuszczalniku, tworząc jednofazową mieszaninę cząsteczkową. Proces ten jest kluczowy w wielu gałęziach przemysłu, w tym farmaceutycznym, chemicznym i spożywczym. Na przykład, w produkcji leków, wiele aktywnych składników musi być rozpuszczonych w odpowiednich rozpuszczalnikach, aby uzyskać stabilne i skuteczne formuły. Dobry przykład to roztwory soli w wodzie, gdzie sól całkowicie rozpuszcza się, tworząc jednorodną mieszankę. Dobre praktyki w zakresie rozpuszczania obejmują odpowiedni dobór rozpuszczalnika, kontrolę temperatury oraz czas mieszania, co zapewnia optymalne warunki dla uzyskania jednorodnej mieszaniny. Warto również zwrócić uwagę na różnice między rozpuszczaniem a innymi procesami, takimi jak emulgowanie, które dotyczy mieszania dwóch cieczy, które normalnie się nie mieszają, co prowadzi do powstania emulsji, a nie jednofazowej mieszaniny cząsteczkowej.

Pytanie 18

Jak należy postąpić, aby zgodnie z podaną recepturą przygotować maść lege artis?

Rp.
Zinci oxidi                5,0
3,0% Sol. Acidi borici
Vaselini albi     aa ad   50,0
M.f. ung.
S. Zewnętrznie

A. tlenek cynku zawiesić w niewielkiej ilości etanolu 96% v/v.

B. wprowadzić niewielką ilość oleju rycynowego do wazeliny białej.

C. zamienić wazelinę białą na eucerynę.

D. zamienić wazelinę białą na wazelinę żółtą.

Zamiana wazeliny białej na wazelinę żółtą jest niewłaściwa, ponieważ wazelina żółta i biała mają podobne właściwości jako podłoża hydrofobowe, co oznacza, że nie będą w stanie związać roztworu wodnego, takiego jak 3% roztwór kwasu borowego. Tlenek cynku nie powinien być zawieszany w etanolu 96%, ponieważ etanol nie jest odpowiednim medium dla tlenku cynku w kontekście tworzenia maści. Tego typu pomyłki mogą wynikać z niepełnego zrozumienia właściwości chemicznych poszczególnych substancji oraz ich interakcji w formułacjach. Przykładowo, olej rycynowy dodany do wazeliny białej nie sprawi, że maść stanie się bardziej hydrofilowa, a wręcz może zredukować jej zdolność do wchłaniania wody. W praktyce farmaceutycznej kluczowe jest zrozumienie, jakie podłoża i dodatki są odpowiednie dla różnych formulacji, aby zapewnić ich skuteczność i stabilność. Nieprzemyślane zamiany składników mogą prowadzić do nieskutecznych lub wręcz szkodliwych preparatów, co jest sprzeczne z zasadami dobrej praktyki w farmacji.

Pytanie 19

Oblicz stężenie % (m/m) roztworu glukonianu chlorheksydyny, który powstał w wyniku połączenia 100,0 g 20% glukonianu chlorheksydyny z 400,0 g wody?

A. 4,0%

B. 8,0%

C. 2,0%

D. 6,0%

Stężenie % (m/m) roztworu oblicza się, dzieląc masę substancji rozpuszczonej przez masę całkowitą roztworu, a następnie mnożąc przez 100. W tym przypadku mamy 100,0 g 20% roztworu glukonianu chlorheksydyny. Oznacza to, że w tym roztworze znajduje się 20 g substancji czynnej. Po dodaniu 400,0 g wody, masa całkowita roztworu wynosi 500,0 g (100,0 g + 400,0 g). Obliczając stężenie, otrzymujemy: (20 g / 500 g) * 100 = 4,0%. W praktyce, umiejętność obliczania stężenia roztworów jest niezbędna w laboratoriach chemicznych oraz w przemyśle farmaceutycznym, gdzie właściwe przygotowanie roztworów ma kluczowe znaczenie dla skuteczności leków oraz ich bezpieczeństwa. Znajomość obliczeń stężenia wspiera również standardy dobrej praktyki laboratoryjnej (GLP), które wymagają precyzyjnego przygotowania roztworów.

Pytanie 20

Jakie właściwości farmakologiczne posiadają benzodiazepiny?

A. Nasenne, drgawkotwórcze, miorelaksujące

B. Przeciwdrgawkowe, nasenne, uspokajające

C. Miorelaksujące, uspokajające, przeciwpsychotyczne

D. Przedwiekowe, drgawkotwórcze, przeciwdepresyjne

Benzodiazepiny to leki, które w wielu sytuacjach są mylone z innymi substancjami. Często pojawiają się przekonania, że mają działanie przedwiekowe, drgawkotwórcze albo przeciwdepresyjne. No ale to nie jest to, co te leki faktycznie robią. Działanie przedwiekowe w ogóle nie ma związku z benzodiazepinami – taka klasyfikacja po prostu nie istnieje. I mówiąc 'drgawkotwórcze', to wręcz można powiedzieć, że to jest sprzeczne z tym, co one robią, bo przecież mają na celu kontrolowanie napadów, a nie ich wywoływanie. A co do depresji, benzodiazepiny nie są lekiem na to – do tego są inne leki, jak na przykład SSRI. Niezrozumienie ich działania może prowadzić do problemów, a nawet uzależnienia. Także dobrze jest mieć jasność na temat tego, kiedy i jak stosować benzodiazepiny, żeby nie zaszkodzić sobie lub innym.

Pytanie 21

Jakiego leku przeciwgorączkowego można użyć u sześciolatka?

A. indometacyna

B. luminal

C. kwas acetylosalicylowy

D. ibuprofen

Ibuprofen jest lekiem przeciwgorączkowym oraz przeciwbólowym, który jest szeroko stosowany u dzieci, w tym u tych w wieku 6 lat. Działa poprzez hamowanie enzymów COX (cyklooksygenaz), co prowadzi do zmniejszenia produkcji prostaglandyn – substancji odpowiedzialnych za wywoływanie stanu zapalnego, bólu oraz gorączki. Ibuprofen jest uznawany za bezpieczny dla dzieci, gdy stosowany zgodnie z zaleceniami dotyczącymi dawkowania, które powinny być dostosowane do wagi i wieku dziecka. W praktyce medycznej ibuprofen jest często stosowany w przypadku infekcji wirusowych, które są najczęstszą przyczyną gorączki u dzieci. Jako typowy lek OTC (over-the-counter) jest łatwo dostępny i może być stosowany w domu, co czyni go wygodnym rozwiązaniem w przypadku łagodzenia objawów przeziębienia i grypy. Warto również zauważyć, że ibuprofen może być stosowany w połączeniu z innymi lekami, ale zawsze należy przestrzegać zaleceń lekarza lub farmaceuty, aby uniknąć interakcji i skutków ubocznych.

Pytanie 22

Jak należy przechowywać próbkę archiwalną leku?

A. w białej torbie aptecznej z nadrukowanymi numerem serii i datą ważności

B. w szklanym opakowaniu z oznaczeniem numeru serii oraz daty ważności

C. w oryginalnym opakowaniu handlowym

D. w dowolnym opakowaniu z informacjami o producencie i numerem serii

Odpowiedź "w oryginalnym opakowaniu handlowym" jest jak najbardziej trafna. Przechowywanie próbek w tych opakowaniach naprawdę daje najlepszą ochronę przed różnymi czynnikami, które mogą je uszkodzić, jak światło czy wilgoć. No i wiadomo, że oryginalne opakowanie ma wszystkie potrzebne info, jak data ważności czy numer serii, co jest zgodne z dobrymi praktykami wytwarzania. Właściwie, łatwiej też później zidentyfikować lek, co ma spore znaczenie, szczególnie w kontekście bezpieczeństwa i skuteczności leków. Na przykład, jak apteka trzyma próbki do badań, to bez oryginalnego opakowania może być nieco problematycznie, szczególnie jeśli chodzi o przestrzeganie przepisów i jakość leku. A przypominam, że według ESA, próbki najlepiej trzymać w oryginalnych opakowaniach, żeby nic im się nie stało.

Pytanie 23

Który z wymienionych olejów posiada najsilniejsze właściwości przeczyszczające?

A. Jecoris aselli oleum

B. Ricini oleum

C. Rapae oleum

D. Lini oleum

Ricini oleum, czyli olej rycynowy, jest znanym środkiem przeczyszczającym, który działa poprzez stymulację motoryki jelit. Substancje czynne zawarte w oleju rycynowym, głównie rycynoleinian, działają drażniąco na błonę śluzową jelit, co prowadzi do zwiększenia perystaltyki i przyspieszenia wydalania treści pokarmowej. W praktyce, olej rycynowy może być stosowany w leczeniu zaparć lub jako środek przeczyszczający przed zabiegami chirurgicznymi. Warto jednak pamiętać, że należy go stosować z ostrożnością, ponieważ nadmierne dawkowanie może prowadzić do skurczów jelit oraz odwodnienia. Standardowe dawkowanie to zazwyczaj 15-30 ml oleju rycynowego, a jego efekty mogą być odczuwalne już po 2-6 godzinach od spożycia. Dobrym zwyczajem jest także konsultacja z lekarzem przed rozpoczęciem kuracji, aby upewnić się, że nie ma przeciwwskazań do stosowania oleju rycynowego w danym przypadku.

Pytanie 24

Maści, które powinny być przechowywane w chłodnym lub zimnym otoczeniu, należy umieszczać zgodnie z Farmakopeą Polską?

A. w lodówce, w temperaturze nie niższej niż 8 °C i nie wyższej niż 15 °C

B. w lodówce, w temperaturze nie wyższej niż 8 °C

C. w zaciemnionym miejscu, w temperaturze od 15 do 25 °C

D. w suchym miejscu, w temperaturze nieprzekraczającej 25 °C

Maści, które wymagają przechowywania w zimnym lub chłodnym miejscu, powinny być umieszczane w lodówce w temperaturze nie niższej niż 8 °C i nie wyższej niż 15 °C zgodnie z wytycznymi zawartymi w Farmakopei Polskiej. Takie warunki minimalizują ryzyko destabilizacji składników aktywnych, co może wpływać na skuteczność terapii. Przykładem mogą być maści zawierające antybiotyki, które w zbyt wysokich temperaturach mogą ulegać degradacji. Właściwe przechowywanie maści zapewnia nie tylko ich skuteczność, ale także bezpieczeństwo pacjentów. Kluczowe jest, aby farmaceuci i pracownicy służby zdrowia byli świadomi tych wymagań i stosowali się do nich w praktyce. W przypadku maści, które wymagają szczególnej ostrożności w przechowywaniu, należy regularnie monitorować temperaturę w lodówce oraz prowadzić dokumentację, aby upewnić się, że warunki przechowywania są zgodne z zaleceniami producenta oraz normami branżowymi.

Pytanie 25

W sytuacji, gdy ciało zostanie splamione stężonym roztworem kwasu nieorganicznego, należy niezwłocznie:

A. zobojętnić kwas stężoną zasadą

B. skonsultować się z dermatologiem

C. usunąć kwas ze skóry

D. spłukać kwas dużą ilością wody

Poprawna odpowiedź to spłukanie kwasu dużą ilością wody, ponieważ jest to najskuteczniejsza metoda neutralizacji działania stężonego kwasu na skórę. Stężony kwas nieorganiczny, taki jak kwas siarkowy czy solny, może powodować poważne oparzenia chemiczne na skórze, dlatego kluczowe jest natychmiastowe działanie. Spłukanie wodą pomaga w rozcieńczeniu kwasu, co zmniejsza jego stężenie i minimalizuje szkodliwe działanie na tkankę. Zgodnie z wytycznymi OSHA (Occupational Safety and Health Administration) oraz innymi standardami BHP, w przypadku kontaktu z substancjami chemicznymi należy używać dużych ilości wody przez co najmniej 15-20 minut. W praktyce, w sytuacjach wypadkowych, dostęp do wody jest kluczowy, dlatego w miejscach pracy powinny znajdować się odpowiednie stacje do płukania oczu i zraszacze do ciała. Istotne jest również, aby nie czekać na pomoc medyczną, lecz działać natychmiast, aby zminimalizować potencjalne uszkodzenia. Po spłukaniu kwasu zaleca się również skonsultować z lekarzem, aby ocenić ewentualne zranienia i podjąć dalsze kroki rehabilitacyjne.

Pytanie 26

Jaka jest dawka dzienna papaweryny chlorowodorku według podanej recepty?

Rp.
1,5% Sol. Papaverini hydrochloridi 200,0
M.f.sol.
D.S. 2 x dziennie łyżkę stołową (15,0 g)

A. 0,90 g

B. 0,30g

C. 0,45g

D. 0,15g

Dawka dobowa papaweryny chlorowodorku wynosząca 0,45g jest prawidłowa, ponieważ wynika z dokładnego obliczenia zawartości substancji czynnej w roztworze. W 200g roztworu znajduje się 3g papaweryny, co daje 0,225g substancji w jednej łyżce stołowej. Przy standardowym dawkowaniu, które zaleca podawanie leku dwa razy dziennie, suma dawek wynosi 0,45g. Takie podejście jest zgodne z wytycznymi dotyczącymi dawkowania leków, które podkreślają znaczenie precyzyjnego obliczania dawek w zależności od stężenia substancji czynnej. W praktyce klinicznej, właściwe obliczenia są kluczowe dla zapewnienia pacjentom skuteczności terapii oraz minimalizacji ryzyka wystąpienia działań niepożądanych. Należy zawsze upewnić się, że dawkowanie jest dostosowane do indywidualnych potrzeb pacjenta oraz jego stanu zdrowia, co jest zgodne z najlepszymi praktykami w farmakoterapii.

Pytanie 27

Jak działa akarboza (lek Glucobay)?

A. zwiększeniu efektywności insuliny

B. zmniejszeniu wchłaniania glukozy z diety

C. produkcji energii z insuliny

D. przyspieszeniu rozkładu glukozy w trzustce

Niektóre koncepcje dotyczące działania akarbozy mogą prowadzić do nieporozumień. Twierdzenie, że akarboza nasila działanie insuliny, jest błędne, ponieważ jej mechanizm nie polega na zwiększaniu produkcji insuliny ani na jej działaniu. Akarboza nie wpływa na trzustkę w sposób bezpośredni, co wyklucza możliwość przyspieszenia rozkładu glukozy przez ten organ. Zamiast tego, preparat ten ma na celu spowolnienie procesu wchłaniania glukozy w jelitach. Na przykład, mylenie akarbozy z innymi lekami, które stymulują insulinę, może prowadzić do nieefektywnego leczenia cukrzycy. Dodatkowo, wytwarzanie energii z insuliny odnosi się do metabolizmu energii, który jest procesem oddzielnym od roli akarbozy. Użytkownicy mogą mieć tendencję do mylenia mechanizmów działania różnych leków, co jest częstym błędem myślowym w terapii cukrzycy. Ważne jest, aby zrozumieć, że akarboza działa na poziomie jelit, a nie poprzez modyfikację fizjologicznych odpowiedzi na insulinę, co jest kluczowe dla skutecznego zarządzania terapią.

Pytanie 28

W przypadku kobiet w drugim trymestrze ciąży, jako środek przeciwbólowy można czasowo zastosować

A. kwas acetylosalicylowy

B. metamizol sodowy

C. indometacynę

D. paracetamol

Stosowanie metamizolu sodowego w czasie ciąży budzi poważne obawy. Metamizol, znany również jako naproxen, może prowadzić do poważnych działań niepożądanych, w tym agranulocytozy, co czyni go niezalecanym w tym okresie. Indometacyna, będąca niesteroidowym lekiem przeciwzapalnym, również nie jest zalecana, szczególnie w trzecim trymestrze, z uwagi na ryzyko przedwczesnego zamknięcia przewodu tętniczego u płodu oraz inne powikłania. Kwas acetylosalicylowy, często stosowany w bólach głowy czy gorączce, może negatywnie wpływać na funkcje krzepnięcia krwi zarówno u matki, jak i u dziecka, a także zwiększać ryzyko powikłań podczas porodu. Wybór niewłaściwego leku przeciwbólowego może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych. Kluczowe jest zrozumienie, że nie wszystkie leki są bezpieczne w czasie ciąży, a ich stosowanie powinno być ściśle regulowane przez lekarza. Wybór paracetamolu jako leku pierwszego rzutu oparty jest na solidnych dowodach naukowych oraz analizach ryzyka i korzyści, które należy brać pod uwagę, aby chronić zdrowie matki i rozwijającego się płodu.

Pytanie 29

Symbol R dotyczący poziomu odpłatności wskazuje, że lek można otrzymać w aptece

A. nieodpłatnie do wysokości limitu

B. za opłatą ryczałtową

C. za pełną cenę

D. nieodpłatnie dla osób powyżej 75 roku życia

Symbol R przy lekach oznacza, że są one dostępne za stałą opłatą, co może być naprawdę istotne dla pacjentów i całego systemu zdrowia. To znaczy, że pacjent płaci jedną, niezmienną kwotę za lek, bez względu na jego realną cenę. Przyznaję, że to rozwiązanie jest stosowane w wielu krajach, żeby ograniczyć koszty leków i jednocześnie umożliwić dostęp do ważnych terapii. Na przykład, za opłatą ryczałtową wydawane są leki dla osób z przewlekłymi chorobami, jak cukrzyca czy nadciśnienie. Dzięki temu pacjenci, którzy potrzebują tych leków, mogą je dostać bez obaw o wysokie rachunki, bo płacą tylko jedną stałą kwotę. W moim odczuciu to podejście jest naprawdę korzystne i wpisuje się w najlepsze praktyki, które dążą do tego, by każdy miał dostęp do niezbędnych leków bez załamywania budżetu.

Pytanie 30

Preparat Brilique (tikagrelor), stosowany razem z kwasem salicylowym (ASA), ma na celu zapobieganie

A. złamaniom osteoporotycznym

B. zdarzeniom sercowo-naczyniowym

C. atakom kolki nerkowej

D. poważnej niewydolności nerek

Brilique (tikagrelor) jest lekiem z grupy inhibitorów agregacji płytek krwi, a jego połączenie z kwasem acetylosalicylowym (ASA) jest stosowane w profilaktyce zdarzeń sercowo-naczyniowych, takich jak zawał serca czy udar mózgu. Działanie tikagreloru polega na blokowaniu receptorów P2Y12 na powierzchni płytek krwi, co hamuje ich aktywację i agregację, stanowiąc ważny aspekt terapii w chorobach układu krążenia. W praktyce klinicznej, stosowanie tego skojarzenia jest szczególnie zalecane u pacjentów z ostrym zespołem wieńcowym czy po wszczepieniu stentu. Zgodnie z wytycznymi Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego, odpowiednia terapia przeciwpłytkowa jest kluczowa w zmniejszaniu ryzyka ponownych zdarzeń kardiologicznych, co potwierdzają liczne badania kliniczne. Takie podejście do leczenia ma na celu poprawę jakości życia pacjentów oraz zwiększenie ich przeżywalności, co jest zgodne z najlepszymi praktykami medycznymi.

Pytanie 31

Co należy natychmiast zrobić w przypadku splamienia dłoni stężonym roztworem kwasu solnego?

A. zneutralizować kwas przy pomocy zasady

B. usunąć kwas z powierzchni skóry

C. udać się do specjalisty dermatologa

D. spłukać dłonie dużą ilością wody

W przypadku kontaktu skóry z stężonym roztworem kwasu solnego, natychmiastowe spłukanie dłoni dużą ilością wody jest kluczowe dla minimalizacji skutków chemicznych. Kwas solny (HCl) jest substancją silnie żrącą, która może powodować poważne oparzenia chemiczne, prowadząc do uszkodzenia tkanek. Woda działa jako rozcieńczalnik, co pozwala na szybsze zneutralizowanie kwasu, a także usunięcie go z powierzchni skóry. Zgodnie z wytycznymi Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy (EU-OSHA), w przypadku kontaktu skórnego z substancjami chemicznymi, woda powinna być stosowana przez co najmniej 15 minut. Ważne jest, aby nie używać mydła ani innych substancji czyszczących w początkowej fazie, ponieważ mogą one prowadzić do dalszego podrażnienia. Po spłukaniu, zaleca się konsultację z lekarzem w celu oceny ewentualnych obrażeń. Dodatkowe środki ochrony, takie jak rękawice i odzież ochronna, powinny być stosowane w celu zminimalizowania ryzyka kontaktu z niebezpiecznymi substancjami chemicznymi na co dzień.

Pytanie 32

Aby sporządzić roztwór wykazujący wyznaczoną koncentrację azotanu (V) srebra z określonej masy, jakiego naczynia trzeba użyć?

A. erlenmajerki

B. kolby miarowej

C. zlewki

D. cylindra miarowego

Erlenmajerki, zlewki oraz cylindry miarowe, choć stosowane w laboratoriach chemicznych, nie są najlepszymi wyborami do przygotowywania mianowanych roztworów. Erlenmajerki, ze względu na ich kształt, są mniej precyzyjne przy odmierzaniu objętości cieczy. Ich konstrukcja sprawia, że nie ma wyraźnych oznaczeń poziomu cieczy, co może prowadzić do błędów w pomiarze. Zlewki, podobnie jak erlenmajerki, są przeznaczone głównie do mieszania i przechowywania substancji, ale nie do dokładnego odmierzania objętości. Mimo że można je wykorzystać do wstępnego przygotowania roztworu, nie zapewniają one wymaganej precyzji w końcowym etapie przygotowania mianowanego roztworu. Cylindry miarowe, choć lepsze od erlenmajek i zlewek, również mogą nie być wystarczająco dokładne dla rozwiązań wymagających wysokiej precyzji. W przypadku roztworów o niskich stężeniach lub tych, które są szczególnie wrażliwe na zmiany objętości, zastosowanie kolby miarowej jest kluczowe, aby uniknąć błędów pomiarowych. Niezrozumienie tych różnic oraz znaczenia precyzyjnego odmierzania objętości w przygotowywaniu roztworów może prowadzić do błędnych wniosków i wyników w eksperymentach chemicznych.

Pytanie 33

Pozytywny wpływ prazosyny, alfa1-adrenoiityku, na profil lipidowy to

A. wzrost frakcji HDL i redukcja frakcji LDL

B. redukcja frakcji HDL

C. redukcja frakcji HDL i wzrost frakcji LDL cholesterolu

D. wzrost frakcji LDL

Prawidłowa odpowiedź to zwiększenie frakcji HDL i zmniejszenie frakcji LDL, co jest korzystne dla zdrowia sercowo-naczyniowego. Prazosyna, będąca alfa1-adrenolitykiem, działa poprzez blokowanie receptorów alfa1-adrenergicznych, co prowadzi do rozszerzenia naczyń krwionośnych i obniżenia ciśnienia tętniczego. To działanie może również wpływać na profil lipidowy, zwiększając stężenie lipoprotein o dużej gęstości (HDL), które są często nazywane „dobrym” cholesterolem, oraz zmniejszając stężenie lipoprotein o małej gęstości (LDL), które są związane z większym ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych. W praktyce klinicznej, poprawa profilu lipidowego przy użyciu prazosyny może być szczególnie korzystna u pacjentów z nadciśnieniem tętniczym oraz hiperlipidemią, jako część kompleksowej strategii zmniejszania ryzyka sercowego. Zgodnie z wytycznymi American Heart Association, podnoszenie poziomu HDL oraz redukcja LDL to kluczowe cele w zarządzaniu profilaktyką chorób układu krążenia oraz poprawie ogólnego zdrowia metabolicznego pacjentów.

Pytanie 34

Równoczesne przyjmowanie suplementu diety z potasem oraz leku klasy antagonistów aldosteronu może prowadzić do

A. hiponatremii

B. hipokaliemii

C. hipernatremii

D. hiperkaliemii

Podanie suplementu diety zawierającego potas w połączeniu z lekami z grupy antagonistów aldosteronu, takimi jak spironolakton, może prowadzić do hiperkaliemii, czyli podwyższonego poziomu potasu we krwi. Antagoniści aldosteronu działają poprzez blokowanie działania aldosteronu, hormonu odpowiedzialnego za zatrzymywanie sodu i wydalanie potasu w nerkach. W efekcie, gdy te leki są stosowane z suplementami potasu, ich działanie może prowadzić do gromadzenia się potasu w organizmie. Hiperkaliemia jest stanem potencjalnie niebezpiecznym, mogącym prowadzić do poważnych zaburzeń rytmu serca i innych powikłań. W praktyce klinicznej, lekarze muszą monitorować poziomy elektrolitów u pacjentów przyjmujących takie kombinacje i dostosowywać dawki leków oraz suplementów w zależności od wyników badań biochemicznych. Dobrym przykładem jest pacjent z przewlekłą niewydolnością serca, któremu przepisano spironolakton w celu kontroli nadciśnienia i retencji płynów; w takim przypadku konieczne jest regularne kontrolowanie poziomu potasu, aby zapobiec poważnym powikłaniom.

Pytanie 35

Które opakowanie należy zastosować do leku sporządzonego według zamieszczonej recepty?

Rp.
 0,1 % Ung. Gentamicini          10,0
 M.f. ung. Ophthalm.

A. Słoik apteczny.

B. Jałową tubę z aplikatorem.

C. Butelkę z zakraplaczem.

D. Jałowe pudełko apteczne z pokrywką.

Wybór nieodpowiedniego opakowania dla maści ocznej, takiego jak butelka z zakraplaczem, jałowe pudełko apteczne z pokrywką czy słoik apteczny, może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych. Butelka z zakraplaczem, mimo że często stosowana do płynnych leków, nie zapewnia odpowiedniej ochrony przed zanieczyszczeniami, co w kontekście preparatów do oczu jest szczególnie niebezpieczne. Zanieczyszczenie leku może prowadzić do infekcji, co jest całkowicie nieakceptowalne w przypadku terapii ocznych. Jałowe pudełko apteczne z pokrywką, choć spełnia kryteria jałowości, nie jest dostosowane do aplikacji maści, co utrudnia jej precyzyjne dozowanie oraz stosowanie. Słoik apteczny, z kolei, nie zapewnia hermetyczności oraz nie jest użyteczny w kontekście aplikacji do oczu. Wprowadza to ryzyko nieodpowiedniego użycia leku, które może wpłynąć na wyniki terapii oraz bezpieczeństwo pacjenta. W kontekście przepisu farmaceutycznego ważne jest, aby zastosować odpowiednie opakowanie, które spełnia standardy branżowe, a niewłaściwy dobór opakowania świadczy o niezrozumieniu podstawowych zasad bezpieczeństwa i efektywności farmakoterapii. W związku z tym, kluczowe jest, aby farmaceuci byli świadomi różnic między różnymi rodzajami opakowań i ich wpływu na jakość i skuteczność leku.

Pytanie 36

Przy przygotowywaniu syropu prostego, po rozpuszczeniu sacharozy w wodzie, podgrzaniu roztworu do wrzenia oraz dodaniu gorącej wody, technik farmaceutyczny powinien wykonać z powstałym syropem

A. zdekantować

B. przecedzić

C. odwirować

D. przesączyć

Przecedzenie syropu prostego po rozpuszczeniu sacharozy w wodzie to naprawdę istotny krok w produkcji. Chodzi głównie o to, żeby pozbyć się wszelkich zanieczyszczeń oraz cząstek, które się nie rozpuściły. Dzięki temu uzyskujemy klarowny i jednorodny roztwór, co jest super ważne w farmacji, gdzie normy dotyczące jakości są dość rygorystyczne. Jak to w praktyce wygląda? Po zagotowaniu roztworu technik farmaceutyczny powinien użyć filtru, żeby usunąć cząstki, które mogą wpływać na stabilność syropu. Dodatkowo przecedzenie jest zgodne z wytycznymi Dobrej Praktyki Wytwarzania (GMP), które akcentują wagę jakości zarówno surowców, jak i gotowych produktów. Niezależnie od tego, czy syrop ma być stosowany wewnętrznie, czy zewnętrznie, przejrzystość roztworu ma duże znaczenie dla skuteczności i jak pacjenci go odbierają.

Pytanie 37

Alona, będąca stężałym sokiem mlecznym z różnych odmian aloesu, zalicza się do

A. antocjanów

B. pochodnych antracenu

C. garbników

D. saponin

Alona, będąca stężałym sokiem mlecznym pochodzącym z różnych gatunków aloesu, zaliczana jest do pochodnych antracenu. Antraceny to naturalne związki chemiczne, które mają istotne znaczenie w farmakologii i kosmetologii. Pochodne antracenu występują w wielu roślinach i wykazują różnorodne właściwości biologiczne, w tym działanie przeczyszczające oraz przeciwzapalne. W przypadku alony, jej zastosowanie w medycynie ludowej opiera się na efektywności w łagodzeniu zaparć oraz wspieraniu procesów trawiennych. Z tego powodu, alona jest często stosowana w produktach zdrowotnych oraz kosmetykach, które mają na celu poprawę kondycji skóry. Zrozumienie, że alona jest pochodną antracenu, pozwala na właściwe wykorzystanie jej potencjału w praktyce oraz identyfikację skutków ubocznych, które mogą wystąpić przy nieodpowiednim stosowaniu, zgodnie z dobrą praktyką farmaceutyczną i kosmetyczną.

Pytanie 38

Nervogran to granulat, który zawiera m.in. kozłek lekarski, rumianek, miętę oraz melisę i jest stosowany jako preparat leczniczy?

A. uspokajający

B. przeciwpadaczkowy

C. neuroleptyczny

D. przeciwwymiotny

Nervogran to preparat zawierający składniki roślinne, takie jak kozłek lekarski, rumianek, mięta i melisa, które mają właściwości uspokajające i relaksujące. Kozłek lekarski, znany z działaniu łagodzącym stres i napięcia, często jest stosowany w medycynie naturalnej w celu wspierania zdrowego snu i redukcji lęku. Rumianek i melisa również posiadają właściwości relaksujące, co czyni je przydatnymi w terapii stanów lękowych oraz napięcia nerwowego. Mięta, choć znana głównie ze swojego działania wspomagającego trawienie, także może przyczynić się do ogólnego poczucia komfortu. Preparaty uspokajające, takie jak Nervogran, są często wykorzystywane w praktyce klinicznej w celu łagodzenia objawów związanych z nadmiernym stresem, lękiem, a także w terapii wspomagającej zaburzenia snu. Warto zaznaczyć, że stosowanie tego typu leków powinno być zawsze konsultowane z lekarzem, aby uzyskać optymalne efekty.

Pytanie 39

Preparaty zawierające chlorowodorek metforminy powinny być stosowane ze względu na ryzyko zaburzeń żołądkowo-jelitowych

A. najwcześniej 3 godziny po posiłku

B. 30 minut przed posiłkiem

C. tuż przed snem

D. w trakcie lub tuż po posiłku

Preparaty zawierające metforminy chlorowodorek są zalecane do przyjmowania podczas lub bezpośrednio po posiłku ze względu na ich właściwości farmakokinetyczne oraz potencjalne działania niepożądane, w tym zaburzenia żołądkowo-jelitowe. Metformina działa, zmniejszając wątrobowe wytwarzanie glukozy oraz zwiększając wrażliwość tkanek na insulinę. Podawanie leku z jedzeniem minimalizuje ryzyko wystąpienia działań niepożądanych, takich jak nudności, wymioty czy ból brzucha, które mogą wystąpić w wyniku podania leku na czczo. Dobre praktyki w leczeniu cukrzycy typu 2 wskazują na konieczność monitorowania tolerancji pacjenta na metforminę, a także regularne oceny funkcji nerek przed rozpoczęciem oraz w trakcie terapii. Dodatkowo, przyjmowanie metforminy w trakcie posiłku poprawia jej wchłanianie oraz pozwala na lepszą kontrolę poziomu glukozy we krwi, co jest kluczowe w terapii cukrzycy.

Pytanie 40

Aby uniknąć niezgodności recepturowej przy przygotowywaniu leku według przedstawionej recepty należy

Rp.
Balsami peruviani
Paraffini liq.     aa 1,0
Vaselini albi     ad 75,0
M.f.ung.

A. zamienić wazelinę białą na parafinę stałą.

B. rozpuścić balsam peruwiański w 10,0 g wody i wemulgować w mieszaninę wazeliny białej i parafiny ciekłej.

C. zamienić parafinę ciekłą na olej rycynowy.

D. zamienić balsam peruwiański na ichtiol.

Podczas analizy niepoprawnych odpowiedzi warto zauważyć, że zamiana wazeliny białej na parafinę stałą nie rozwiązuje problemu niezgodności recepturowej. Wazelina biała i parafina stała mają różne właściwości fizyczne, które mogą wpływać na teksturę i stabilność emulsji, jednak nie odnoszą się bezpośrednio do kluczowego problemu związanego z emulsją balsamu peruwiańskiego. Zmiana balsamu peruwiańskiego na ichtiol również nie jest właściwym krokiem. Ichtiol ma inne właściwości terapeutyczne i nie spełnia funkcji, jaką pełni balsam peruwiański, co może prowadzić do braku skuteczności leku. W kontekście farmaceutycznym, ważne jest, aby każdy składnik w recepturze był odpowiednio dobrany, co nie tylko wpływa na skuteczność leku, ale także na jego bezpieczeństwo. Rozpuszczenie balsamu peruwiańskiego w wodzie i emulgowanie z wazeliną białą oraz parafiną ciekłą to podejście, które jest błędne, ponieważ parafina ciekła nie współdziała dobrze z wodą. Stosowanie nieodpowiednich substytutów i niewłaściwych procedur może prowadzić do niezgodności recepturowej, co jest sprzeczne z normami i najlepszymi praktykami w farmacji, a także z zasadami zapewnienia jakości w produkcji leków. Istotnym błędem w myśleniu może być niedocenienie znaczenia kompatybilności składników, co w dłuższej perspektywie może wpływać na stabilność i skuteczność sporządzonego leku.

Rozpocznij nowy egzamin

Powrót do strony głównej