Wyniki egzaminu

Nowy egzamin

Informacje o egzaminie:

Zawód: Technik elektryk
Kwalifikacja: ELE.05 - Eksploatacja maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych
Data rozpoczęcia: 17 grudnia 2025 17:51
Data zakończenia: 17 grudnia 2025 18:10

Egzamin zdany!

Wynik: 30/40 punktów (75,0%)

Wymagane minimum: 20 punktów (50%)

Pochwal się swoim wynikiem!

Facebook

X.com

Szczegółowe wyniki:

Pytanie 1

Który z wymienionych parametrów przewodów nie wpływa na wartość spadku napięcia w instalacji elektrycznej?

A. Przekrój żył

B. Długość przewodu

C. Typ materiału izolacji

D. Typ materiału żyły

Rodzaj materiału izolacji nie wpływa na wartość spadku napięcia w instalacji elektrycznej, ponieważ spadek napięcia jest determinowany przez właściwości przewodnika, a nie jego otoczenie. Kluczowymi czynnikami wpływającymi na spadek napięcia są długość przewodu, jego przekrój oraz materiał, z którego wykonana jest żyła. Spadek napięcia można obliczyć przy pomocy wzorów, które uwzględniają opór przewodnika, a ten z kolei zależy od jego długości, przekroju oraz rodzaju materiału (miedź lub aluminium). W praktyce, dla zminimalizowania spadków napięcia w instalacjach elektrycznych, stosuje się przewody o większym przekroju oraz starannie planuje długości odcinków przewodów. Na przykład, w instalacjach o dużym obciążeniu, takich jak sieci zasilające przemysłowe, zastosowanie przewodów miedzianych o dużym przekroju pozwala na skuteczne ograniczenie strat napięcia, co jest zgodne z wymogami norm PN-IEC 60364-5-52.

Pytanie 2

Jaką czynność kontrolną można przeprowadzić podczas obserwacji silnika elektrycznego w trakcie jego działania?

A. Sprawdzenie stopnia nagrzewania obudowy

B. Kontrola stanu szczotek oraz szczotkotrzymaczy

C. Weryfikacja stabilności połączeń elementów napędowych

D. Ocena stanu pierścieni ślizgowych i komutatora

Sprawdzenie stopnia nagrzewania się obudowy silnika elektrycznego jest kluczowym elementem monitorowania jego stanu podczas pracy. Nagrzewanie się silnika może wskazywać na różne problemy, takie jak przeciążenie, zatarcie łożysk, niewłaściwe smarowanie lub awarię izolacji. W praktyce, do pomiaru temperatury obudowy można wykorzystać pirometr lub czujniki temperatury, co pozwala na monitorowanie parametrów pracy silnika w czasie rzeczywistym. Wartości temperatury powinny być zgodne z normami producenta; ich przekroczenie może prowadzić do uszkodzenia silnika, co w konsekwencji wiąże się z kosztownymi naprawami i przestojami w produkcji. Zgodnie z zaleceniami branżowymi, regularne pomiary temperatury są częścią rutynowych przeglądów technicznych, co pozwala na wczesne wykrywanie problemów i zwiększa bezpieczeństwo operacyjne. Właściwe podejście do monitorowania temperatury silnika jest zgodne z najlepszymi praktykami w zarządzaniu utrzymaniem ruchu oraz z normami ISO, które zalecają proaktywne podejście do zarządzania ryzykiem w infrastrukturze technicznej.

Pytanie 3

Który z poniższych sposobów łączenia uzwojeń transformatora zapewnia jednoczesne zasilanie wszystkich faz?

A. Układ trójkąt-gwiazda

B. Układ gwiazda-trójkąt

C. Układ szeregowy

D. Układ równoległy

Układ trójkąt-gwiazda, choć podobny do układu gwiazda-trójkąt, działa na odwrót – uzwojenie pierwotne jest połączone w trójkąt, a wtórne w gwiazdę. Taki układ nie jest typowo stosowany do jednoczesnego zasilania wszystkich faz, ponieważ ma inne zastosowania, takie jak redukcja prądu rozruchowego w silnikach trójfazowych. Układ równoległy odnosi się do połączenia równoległego, które nie jest stosowane w przypadku uzwojeń transformatorów trójfazowych. Transformator działa na zasadzie indukcji elektromagnetycznej, a nie przepływu prądu jak w połączeniu równoległym, co czyni tę koncepcję nieodpowiednią. Układ szeregowy odnosi się do połączenia szeregowego, które również nie jest stosowane w transformatorach trójfazowych do zasilania wszystkich faz jednocześnie. W szeregowych połączeniach uzwojeń, napięcie się sumuje, co jest przydatne w innych kontekstach, ale nie w przypadku zasilania trójfazowego. Typowym błędem jest myślenie, że wszystkie te układy mogą być stosowane zamiennie w transformatorach, co nie jest prawdą. Każdy z nich ma swoje specyficzne zastosowania i nie można ich stosować zamiennie bez zrozumienia ich funkcji oraz wpływu na działanie całego systemu zasilającego.

Pytanie 4

Który z jednofazowych wyłączników nadprądowych zapewnia odpowiednią ochronę przed porażeniem przy impedancji pętli zwarcia Z = 4,2 Ω?

A. C16

B. B16

C. C10

D. B10

Odpowiedź B10 jest prawidłowa, ponieważ wyłącznik nadprądowy typu B charakteryzuje się zdolnością do wykrywania przeciążeń oraz zwarć w instalacjach elektrycznych. Przy impedancji pętli zwarcia Z = 4,2 Ω, wyłącznik B10 zapewnia odpowiednią ochronę przeciwporażeniową, gdyż jego prąd znamionowy wynosi 10 A. W sytuacji zwarcia, czas reakcji wyłącznika jest kluczowy dla bezpieczeństwa, a wyłącznik typu B zadziała przy prądzie zwarciowym w granicach 3 do 5 krotności prądu znamionowego. Przykładowo, dla prądu zwarciowego rzędu 30 A, wyłącznik ten zadziała w czasie wystarczającym, by zminimalizować ryzyko uszkodzenia instalacji oraz zapobiec porażeniom. Zgodnie z normami, takimi jak PN-EN 60898, dobór wyłącznika powinien być dostosowany do warunków pracy oraz charakterystyki obciążenia, co potwierdza wybór B10 jako właściwy. Dodatkowo, stosowanie wyłączników nadprądowych zgodnych z obowiązującymi regulacjami sprzyja utrzymaniu wysokiego poziomu bezpieczeństwa w instalacjach elektrycznych.

Pytanie 5

W jakich okolicznościach aktywuje się samoczynne częstotliwościowe odciążenie (SCO) w sieci zasilanej przez generator synchroniczny?

A. Podwyższenia częstotliwości ponad wartość nominalną.

B. Pojawienia się przepięcia.

C. Nadkompensacji sieci.

D. Zwiększenia mocy pobieranej ponad moc wytwarzaną.

Zrozumienie mechanizmów działania systemów elektroenergetycznych wymaga głębszej analizy sytuacji związanych z różnymi odpowiedziami na postawione pytanie. Stwierdzenie, że samoczynne częstotliwościowe odciążenie zadziała w przypadku przekompensowania sieci, jest mylące, ponieważ przekompensowanie oznacza, że moc bierna jest wyższa niż zapotrzebowanie. W takiej sytuacji nie dochodzi do problemów z częstotliwością, a wręcz przeciwnie, sieć staje się bardziej stabilna. Zwiększenie częstotliwości ponad wartość znamionową również nie jest sytuacją, gdzie SCO ma zastosowanie. Wysoka częstotliwość sygnalizuje, że generator dostarcza więcej mocy niż jest potrzebne, co prowadzi do ryzyka uszkodzenia sprzętu, a nie do aktywacji mechanizmów odciążających. Wreszcie, wystąpienie przepięcia, świadczy o nadmiarze napięcia, co nie jest równoznaczne ze zwiększoną mocą pobraną, a zatem również nie uruchamia samoczynnych mechanizmów odciążających. W praktyce, błędne zrozumienie tych mechanizmów prowadzi do nieefektywnego zarządzania obciążeniem w sieci, co może skutkować poważnymi konsekwencjami dla stabilności systemu energetycznego. Właściwe zarządzanie obciążeniem oraz umiejętność prognozowania zmian w zapotrzebowaniu na moc są kluczowe dla zapewnienia ciągłości dostaw energii elektrycznej.

Pytanie 6

Jaką czynność powinno się wykonać podczas pomiaru rezystancji uzwojeń stojana oraz rezystancji izolacji silnika trójfazowego w celu zlokalizowania uszkodzeń?

A. Podłączyć napięcie zasilające

B. Zewrzeć zaciski silnika z zaciskiem ochronnym

C. Otworzyć łącznik załączający silnik

D. Obciążyć silnik momentem znamionowym

Jak dla mnie, otwarcie łącznika przed pomiarem rezystancji uzwojeń w silniku trójfazowym to bardzo ważny krok. Dzięki temu unikamy poważnych uszkodzeń sprzętu, a także dbamy o swoje bezpieczeństwo podczas testów. Kiedy łącznik jest otwarty, można spokojnie zmierzyć rezystancję uzwojeń, co jest kluczowe, żeby ocenić stan ich izolacji i wychwycić ewentualne zwarcia międzyzwojowe. Warto wiedzieć, że takie praktyki są potwierdzone przez normy jak IEC 60034-1, które mocno podkreślają, że trzeba mieć bezpieczny dostęp do obwodów przed rozpoczęciem pomiarów. Otwarcie łącznika to także zabezpieczenie przed przypadkowym uruchomieniem silnika, co mogłoby prowadzić do nieprzyjemnych sytuacji. Pamiętaj, żeby używać odpowiednich narzędzi, jak megohmometr, do pomiaru rezystancji izolacji. To pozwoli uzyskać dokładne wyniki i ocenić stan izolacji. Regularne przeglądy silników w zakładach przemysłowych to najlepszy sposób na wczesne wykrywanie usterek i lepsze zarządzanie kosztami eksploatacji.

Pytanie 7

Która z poniższych okoliczności wymaga przeprowadzenia pomiarów kontrolnych w instalacji elektrycznej niskiego napięcia?

A. Zmiana rodzaju źródeł światła w oprawach oświetleniowych

B. Rozbudowanie instalacji

C. Zadziałanie wyłącznika różnicowoprądowego

D. Zadziałanie zabezpieczenia przedlicznikowego

Rozbudowa instalacji elektrycznej niskiego napięcia wiąże się z koniecznością przeprowadzenia pomiarów kontrolnych, aby zapewnić zgodność z obowiązującymi normami oraz bezpieczeństwo użytkowników. Zgodnie z normą PN-IEC 60364, każde zmiany w instalacji, takie jak jej rozbudowa, wymagają weryfikacji parametrów technicznych, jak rezystancja izolacji, ciągłość przewodów ochronnych oraz sprawność urządzeń zabezpieczających. Przykładowo, dodanie nowych obwodów może wpływać na działanie istniejących zabezpieczeń, co w konsekwencji może prowadzić do ich nieprawidłowego funkcjonowania. Dlatego przed oddaniem rozbudowanej instalacji do eksploatacji, konieczne jest przeprowadzenie pomiarów kontrolnych, aby potwierdzić, że instalacja spełnia wymogi bezpieczeństwa i użytkowania. Dodatkowo, takie pomiary mogą pomóc w identyfikacji potencjalnych problemów, które mogą wystąpić w przyszłości, co jest kluczowe dla utrzymania wysokiego standardu bezpieczeństwa.

Pytanie 8

Podczas inspekcji silnika indukcyjnego klatkowego o mocy 11 kW, który działa bez obciążenia, można usłyszeć głośne stuki dochodzące z wnętrza urządzenia. Jaką przyczynę tej usterki można uznać za najbardziej prawdopodobną?

A. Zużyte łożyska kulkowe na wale silnika

B. Zbyt wysoka temperatura urządzenia

C. Zanik napięcia w jednej z faz

D. Niestabilne przymocowanie silnika do podłoża

Zbyt wysoka temperatura silnika zazwyczaj nie prowadzi do stuków, tylko do przegrzania i uszkodzenia izolacji uzwojeń. To sprawia, że silnik może tracić wydajność. Wpływ temperatury jest ważny, ale objawy z tym związane, jak przeciążenie, są bardziej subtelne i nie zawsze dają o sobie znać przez hałas. Jeżeli w jednej z faz napięcie zanika, to silnik może zacząć działać asymetrycznie i to może powodować drgania, ale to nie jest typowy powód stuków. Takie problemy częściej prowadzą do całkowitego zatrzymania silnika czy niestabilności, a nie do hałasu. Jeśli silnik nie jest stabilnie przymocowany do podłoża, to może to wpływać na jego działanie, ale nie ma to bezpośredniego związku z uderzeniami wewnętrznymi. Takie sytuacje mogą wywoływać wibracje, ale nie generują głośnych dźwięków, jak to ma miejsce przy zużytych łożyskach. W praktyce, szukanie przyczyn hałasu w silnikach wymaga zrozumienia, że wiele czynników może mieć wpływ na ich pracę. Często źle przeprowadzona analiza prowadzi do błędnych wniosków i nieefektywnej naprawy.

Pytanie 9

W instalacji domowej 230/400 V obwód zasilający elektryczną kuchnię o grzaniu rezystancyjnym jest chroniony przez wyłącznik nadprądowy typu S 194 B20. Jaką największą moc może mieć kuchnia podłączona do tego obwodu?

A. 13,8 kW

B. 8,0 kW

C. 24,0 kW

D. 6,6 kW

Wybór mocy kuchni elektrycznej na poziomie 8,0 kW, 24,0 kW lub 6,6 kW nie jest właściwy z uwagi na sposób obliczania moc elektrycznych w instalacjach domowych. Przyjmując, że obwód jest zabezpieczony wyłącznikiem nadprądowym 20 A, wartość ta determinuje maksymalne natężenie prądu, które może płynąć przez obwód bez ryzyka jego przeciążenia. Obliczenia mocy dla jednostkowych urządzeń elektrycznych opierają się na napięciu zasilania oraz dopuszczalnym prądzie. Wartości 8,0 kW i 6,6 kW sugerują, że obliczenia nie uwzględniają pełnego potencjału obwodu. Natomiast 24,0 kW jest znacząco wyższe niż maksymalne obciążenie, które może być realizowane przez wyłącznik 20 A. W przypadku zasilania trójfazowego, prawidłowe obliczenia mocy powinny uwzględniać także mnożnik √3, który jest kluczowy dla prawidłowego przeliczenia z jednego systemu na drugi. Ostatecznie, wszystkie te niepoprawne odpowiedzi demonstrują brak zrozumienia zasad obliczania mocy w kontekście napięcia i prądu w instalacjach elektrycznych. Ważne jest, aby znać i rozumieć standardy instalacji elektrycznych, co pozwala na uniknięcie poważnych problemów związanych z bezpieczeństwem oraz prawidłowym działaniem urządzeń.

Pytanie 10

W ramce zamieszczono wybrane parametry silnika trójfazowego. Jakie zakresy cewek prądowych i napięciowych watomierzy należy wybrać, aby w układzie Arona zmierzyć moc pobieraną przez silnik zasilany napięciem 3×400 V, 50 Hz i obciążony znamionowo przy połączeniu w gwiazdę?

Silnik 3^~   Typ 1E2-90S-4 S1
1,1 kW   3,2/1,8 A   Izol. F
IP55   1420 obr/min   cosφ 0,75
230/400 V   50 Hz

A. In = 1 A, Un = 200 V

B. In = 1 A, Un = 400 V

C. In = 2 A, Un = 200 V

D. In = 2 A, Un = 400 V

Wybór zakresu cewek prądowych i napięciowych watomierza w układzie Arona jest kluczowy dla dokładnych pomiarów mocy silnika trójfazowego. W tym przypadku, znamionowy prąd silnika wynosi 1,8 A, co oznacza, że cecha cewki prądowej powinna być dostosowana do wyższej wartości, aby zminimalizować ryzyko przeciążenia. Dlatego wybór 2 A dla cewek prądowych jest uzasadniony. Co więcej, napięcie znamionowe silnika wynosi 400 V w układzie gwiazda, co odpowiada napięciu międzyfazowemu. Zastosowanie cewki napięciowej o wartości 400 V zapewnia, że pomiar będzie dokonany w odpowiednim zakresie, co jest zgodne z najlepszymi praktykami branżowymi. Takie podejście nie tylko zapewnia precyzyjność, ale również bezpieczeństwo operacyjne, gdyż pozwala na uniknięcie przeciążeń, które mogą prowadzić do uszkodzeń sprzętu. W praktyce, dobór odpowiednich zakresów cewek prądowych i napięciowych jest kluczowy dla prawidłowego monitorowania i zarządzania pracą silników trójfazowych, co jest istotne dla efektywności energetycznej i długowieczności urządzeń. Dobrze dobrany sprzęt pomiarowy może również przyczynić się do zmniejszenia kosztów operacyjnych, co jest istotne w obszarze przemysłowym.

Pytanie 11

Osoby zajmujące się naprawą instalacji elektrycznych w budynkach mieszkalnych powinny posiadać

A. zaświadczenie o przeszkoleniu wystawione przez osobę mającą uprawnienia

B. pisemne zezwolenie na pracę od kierownika robót

C. uprawnienie potwierdzone odpowiednim świadectwem kwalifikacyjnym

D. zaświadczenie o przeszkoleniu wydane przez administratora budynku

Odpowiedź "uprawnienie potwierdzone odpowiednim świadectwem kwalifikacyjnym" jest prawidłowa, ponieważ zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa budowlanego oraz normami dotyczącymi bezpieczeństwa pracy, osoby zajmujące się instalacjami elektrycznymi muszą posiadać odpowiednie kwalifikacje, które są dokumentowane przez świadectwa kwalifikacyjne. Tego typu świadectwa są wydawane na podstawie ukończenia specjalistycznych szkoleń oraz zdania egzaminów, które potwierdzają znajomość przepisów, norm i standardów dotyczących instalacji elektrycznych. Przykładem może być świadectwo wydawane przez Urząd Dozoru Technicznego, które jest wymagane do przeprowadzania prac w obiektach, gdzie stosuje się urządzenia elektryczne pod napięciem. Dzięki posiadaniu takich uprawnień, technicy elektrycy zapewniają bezpieczeństwo nie tylko sobie, ale również użytkownikom budynków. Posiadanie świadectwa kwalifikacyjnego jest zatem kluczowe dla profesjonalizmu w branży oraz zgodności z obowiązującym prawem, co przekłada się na bezpieczne i efektywne wykonywanie zadań w zakresie instalacji i konserwacji systemów elektrycznych.

Pytanie 12

W tabeli zestawiono wyniki pomiarów rezystancji izolacji różnych instalacji elektrycznych, przeprowadzonych podczas prób odbiorczych. Która z instalacji znajduje się w złym stanie technicznym, wykluczającym jej eksploatację?

	Instalacja	Rezystancja izolacji, MΩ
A.	SELV	0,9
B.	FELV	0,9
C.	230 V/400 V	1,5
D.	400 V/ 690 V	1,2

A. D.

B. A.

C. C.

D. B.

Odpowiedź B jest prawidłowa, ponieważ wskazuje na instalację elektryczną, której rezystancja izolacji wynosi 0,9 MΩ, co jest poniżej minimalnej dopuszczalnej wartości 1 MΩ, określonej przez normy IEC 60364 dotyczące instalacji elektrycznych. Wartość ta jest kluczowa dla zapewnienia bezpieczeństwa użytkowników oraz prawidłowego funkcjonowania instalacji. Niska rezystancja izolacji może prowadzić do niebezpiecznych sytuacji, takich jak porażenie prądem czy zwarcia, co czyni eksploatację tej instalacji niebezpieczną. Praktycznie, docelowe standardy w przemyśle elektrycznym zalecają regularne pomiary rezystancji izolacji, aby wczesne wykrycie problemów mogło zapobiec poważnym awariom. Wymagania dotyczące rezystancji izolacji różnią się w zależności od rodzaju instalacji, jednak zasada pozostaje ta sama – wartości poniżej 1 MΩ są uznawane za niedopuszczalne w kontekście bezpieczeństwa. Dlatego instalacja oznaczona jako B nie powinna być eksploatowana, co podkreśla znaczenie regularnych inspekcji technicznych i przestrzegania norm branżowych.

Pytanie 13

Jakiego składnika nie powinien mieć kabel zasilający do głównej rozdzielnicy w strefie przemysłowej, która jest klasyfikowana jako niebezpieczna pod względem pożaru?

A. Żył z aluminium.

B. Zewnętrznego splotu włóknistego.

C. Obudowy stalowej.

D. Pokrywy polietylenowej.

Zewnętrzny oplot włóknisty nie jest odpowiednim elementem w przypadku kabli zasilających używanych w pomieszczeniach przemysłowych o podwyższonym ryzyku pożarowym. W takich środowiskach kluczowe jest zapewnienie wysokiego poziomu ochrony przed działaniem ognia oraz substancji chemicznych. Oplot włóknisty, choć lekki i elastyczny, nie oferuje wystarczającej odporności na wysokie temperatury ani zabezpieczenia przed rozprzestrzenieniem się ognia. W praktyce, kable w takich strefach powinny posiadać pancerz stalowy, który chroni przed mechanicznymi uszkodzeniami oraz powłokę polietylenową, która zapewnia odpowiednią odporność na ogień. Zastosowanie takich materiałów jest zgodne z normami, takimi jak PN-EN 50575, która określa wymagania dotyczące kabli w kontekście ochrony przeciwpożarowej. Warto również pamiętać, że odpowiednia konstrukcja kabli zasilających może mieć kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa całego systemu zasilania w obiektach przemysłowych.

Pytanie 14

Podczas przeprowadzania okresowych pomiarów instalacji elektrycznej w układzie TN-S, w jednym z obwodów gniazd jednofazowych 230 V stwierdzono zbyt wysoką wartość impedancji pętli zwarcia. Jakie działania należy podjąć w pierwszej kolejności, aby zidentyfikować problem?

A. Sprawdzić kondycję połączeń przewodów w puszkach oraz aparatach

B. Zmierzyć ciągłość przewodów ochronnych PE

C. Zmierzyć rezystancję izolacji przewodów w tym obwodzie

D. Sprawdzić funkcję przycisku "TEST" na wyłączniku RCD

Wybór opcji sprawdzenia stanu połączeń przewodów w puszkach i aparatach jest kluczowy przy identyfikacji problemów z impedancją pętli zwarcia w instalacji elektrycznej. Wysoka wartość impedancji pętli zwarcia może wskazywać na luźne lub uszkodzone połączenia, które są krytyczne dla zapewnienia bezpieczeństwa i prawidłowego działania instalacji. W przypadku obwodów gniazd jednofazowych, zidentyfikowanie i naprawa luźnych połączeń jest priorytetem, ponieważ takie usterki mogą prowadzić do niebezpiecznych skutków, jak np. nieprawidłowe działanie zabezpieczeń, a w skrajnych przypadkach do porażenia prądem. Dobre praktyki przewidują regularne sprawdzanie stanu połączeń oraz ich poprawności zgodnie z obowiązującymi normami, takimi jak PN-IEC 60364. W praktyce, zweryfikowanie stanu połączeń powinno obejmować nie tylko wizualną inspekcję, ale także testy pomocnicze, które mogą potwierdzić ich integralność i ciągłość.

Pytanie 15

Zgodnie z aktualnymi regulacjami, czas pomiędzy następnymi kontrolami skuteczności ochrony przed porażeniem prądem dla instalacji elektrycznych w pomieszczeniach z wyziewami żrącymi, w strefach zagrożonych wybuchem oraz na terenie otwartym nie może przekraczać

A. pół roku

B. jeden rok

C. dwa lata

D. pięć lat

Wybór odpowiedzi "dwa lata", "pół roku" lub "pięć lat" wynika z niepełnego zrozumienia przepisów dotyczących ochrony przeciwporażeniowej w specyficznych warunkach. Okres dwóch lat jest zbyt długi w kontekście pomieszczeń, gdzie ryzyko uszkodzeń instalacji elektrycznych jest znacznie wyższe z powodu obecności substancji żrących lub innych czynników zewnętrznych. W takich środowiskach, gdzie instalacje są narażone na korozję, kontrola powinna być przeprowadzana co najmniej raz w roku, aby zminimalizować ryzyko awarii. Z drugiej strony, okres pół roku, mimo że krótszy, może być niewystarczający w kontekście zmieniającego się stanu technicznego instalacji w trudnych warunkach eksploatacji. Wybór pięcioletniego okresu kontroli jest rażąco nieodpowiedni, ponieważ nie uwzględnia specyfiki miejsc, gdzie komponenty elektryczne mogą szybko ulegać degradacji. Każdy z tych błędnych wyborów nie uwzględnia także przepisów prawa budowlanego oraz norm branżowych, które jasno wskazują na wymóg rocznych kontroli jako standard bezpieczeństwa. Niezrozumienie tych regulacji oraz potencjalnych konsekwencji związanych z rzadkimi kontrolami może prowadzić do poważnych incydentów, które mogą być kosztowne zarówno w aspekcie finansowym, jak i bezpieczeństwa ludzi. Dlatego kluczowe jest dokładne zapoznanie się z przepisami oraz standardami pracy w danym środowisku, aby podejmować świadome decyzje dotyczące bezpieczeństwa instalacji elektrycznych.

Pytanie 16

W celu oceny stanu technicznego silnika indukcyjnego trójfazowego zasilanego napięciem 230/400 V, który nie był uruchamiany od dłuższego czasu, dokonano jego oględzin i pomiarów. Na podstawie wyników pomiarów zamieszczonych w tabeli, określ stan techniczny tego silnika.

Wartość rezystancji pomiędzy zaciskami:
U1-U2	V1-V2	W1-W2	U1-PE	V1-PE	W1-PE
5,1 Ω	4,9 Ω	4,7 Ω	8,0 MΩ	9,5 MΩ	7,6 MΩ

A. Zbyt duża asymetria rezystancji uzwojeń.

B. Uszkodzona izolacja uzwojenia W.

C. Wyniki pomiarów pozytywne.

D. Zbyt duża rezystancja uzwojenia U.

Wyniki pomiarów są pozytywne, co oznacza, że silnik indukcyjny trójfazowy jest w dobrym stanie technicznym. Podczas oceny stanu technicznego silnika, kluczowe jest sprawdzenie rezystancji uzwojeń oraz izolacji. Rezystancje uzwojeń powinny być zbliżone do siebie, co świadczy o prawidłowym funkcjonowaniu silnika. W tym przypadku wartości rezystancji uzwojeń wynoszą 5,1 Ω, 4,9 Ω oraz 4,7 Ω, co wskazuje na ich równowagę i prawidłowość. Dodatkowo, rezystancja izolacji jest również bardzo wysoka, co jest niezwykle istotne, ponieważ niska rezystancja może prowadzić do zwarć i uszkodzeń silnika. Wartości izolacji wynoszą 8,0 MΩ, 9,5 MΩ oraz 7,6 MΩ, co wskazuje na dobrą kondycję izolacji i brak potencjalnych uszkodzeń. Przykładem dobrych praktyk w przemyśle jest regularne monitorowanie stanu technicznego maszyn, co pozwala na wczesne wykrywanie problemów i ich naprawę przed wystąpieniem poważniejszych awarii. Warto również przestrzegać standardów, takich jak PN-EN 60034-1, które definiują wymagania dotyczące silników elektrycznych.

Pytanie 17

Podczas eksploatacji trójfazowego silnika indukcyjnego, który był obciążony momentem znamionowym, doszło do nagłego spadku prędkości obrotowej silnika, a jednocześnie zwiększyła się głośność jego pracy. Najbardziej prawdopodobną przyczyną tego zjawiska jest

A. zanik napięcia w jednej fazie

B. zadziałanie wyłącznika różnicowoprądowego

C. wzrost częstotliwości napięcia sieci

D. zadziałanie zabezpieczenia termicznego

Zanik napięcia w jednej fazie jest najczęstszą przyczyną nagłego zmniejszenia prędkości obrotowej trójfazowego silnika indukcyjnego. W przypadku, gdy jedna z faz silnika przestaje dostarczać energię, silnik działa w trybie dwu-fazowym. W takiej sytuacji moment obrotowy silnika znacząco spada, co prowadzi do zmniejszenia prędkości obrotowej. Dodatkowo, silnik może emitować zwiększony hałas, ponieważ nieprawidłowa praca silnika może generować wibracje i dodatkowe obciążenia. W praktyce, w celu zabezpieczenia silnika przed takimi sytuacjami, stosuje się różne systemy monitorowania i zabezpieczeń, takie jak automatyczne wyłączniki, które detekują zanik napięcia i odłączają silnik od zasilania, co zapewnia jego bezpieczeństwo. Zgodnie z normami IEC dotyczących silników elektrycznych, regularne sprawdzanie układów zasilających oraz instalacja odpowiednich zabezpieczeń jest kluczowe dla zapobiegania uszkodzeniom silnika i jego awariom. Ponadto, należy prowadzić systematyczną konserwację oraz inspekcje, aby zapewnić niezawodność i efektywność pracy urządzeń elektrycznych.

Pytanie 18

Jaką wartość powinno mieć napięcie pomiarowe przy pomiarze rezystancji izolacji kabla umieszczonego w gruncie?

A. 250 V

B. 2 500 V

C. 1 000 V

D. 500 V

Napięcia 1 000 V, 500 V i 250 V są nieodpowiednie do pomiarów rezystancji izolacji kabli ułożonych w ziemi, ponieważ są zbyt niskie, aby zapewnić dokładne i wiarygodne wyniki. Użycie napięcia 1 000 V może być stosowane w niektórych aplikacjach, jednak w przypadku kabli ułożonych w ziemi, nie dostarcza ono wystarczającej energii do identyfikacji potencjalnych uszkodzeń izolacji, które mogą być przyczyną awarii w przyszłości. Podobnie, napięcie 500 V jest zdecydowanie poniżej standardów przemysłowych dla takich zastosowań, co skutkuje brakiem możliwości wykrycia słabych punktów w izolacji. Z kolei wartość 250 V jest znacznie zbyt niska, aby jakiekolwiek pomiary miały sens w kontekście oceny stanu izolacji w trudnych warunkach gruntowych. Zastosowanie niewłaściwego napięcia podczas pomiarów może prowadzić do fałszywych wyników, co w konsekwencji prowadzi do błędnych decyzji w zakresie konserwacji i eksploatacji kabli. Kluczowe jest, aby w takich sytuacjach polegać na uznanych standardach i dobrach praktykach branżowych, które jasno wskazują, że napięcie 2 500 V powinno być stosowane w celu zapewnienia odpowiedniej dokładności pomiarów i bezpieczeństwa całej instalacji.

Pytanie 19

Jaki dodatkowy komponent (urządzenie) jest wymagany do funkcjonowania silnika indukcyjnego trójfazowego, zasilanego napięciem jednofazowym U = 230 V, f= 50 Hz?

A. Bezpiecznik różnicowoprądowy

B. Kondensator

C. Opornik

D. Bezpiecznik silnikowy

Kondensator jest niezbędnym elementem w przypadku zasilania silnika indukcyjnego trójfazowego napięciem jednofazowym. Silniki indukcyjne trójfazowe wymagają trzech faz zasilania dla uzyskania pełnej mocy oraz momentu obrotowego. Zasilanie jednofazowe powoduje, że silnik nie może wygenerować odpowiedniego momentu obrotowego oraz obrotu, dlatego kondensator służy jako środek do generowania drugiej fazy. W praktyce, kondensatory są stosowane w różnych konfiguracjach, takich jak kondensatory rozruchowe, które pomagają w uruchomieniu silnika, oraz kondensatory pracy, które poprawiają efektywność jego działania. Zastosowanie kondensatora pozwala na zrównoważenie obciążeń oraz zmniejszenie zniekształceń w sieci zasilającej, co jest zgodne z dobrymi praktykami zarządzania energią w instalacjach elektrycznych. W branży często stosuje się standardy IEC dotyczące urządzeń elektrycznych, w tym odpowiednich parametrów kondensatorów do silników, co zapewnia ich bezpieczeństwo i efektywność.

Pytanie 20

Jakie będą konsekwencje obniżenia wartości napięcia zasilającego silnik indukcyjny o kilka procent, gdy pracował on z napięciem znamionowym i obciążeniem mocą nominalną przy niezmiennej częstotliwości i stałym, niezależnym od prędkości obrotowej momencie obciążenia?

A. Wzrost przeciążalności silnika oraz prądu pobieranego z sieci

B. Spadek przeciążalności silnika oraz wzrostu prądu pobieranego z sieci

C. Wzrost przeciążalności silnika oraz spadek prądu pobieranego z sieci

D. Spadek przeciążalności silnika oraz prądu pobieranego z sieci

Odpowiedź wskazująca na zmniejszenie przeciążalności silnika i zwiększenie prądu pobieranego z sieci jest poprawna, ponieważ obniżenie napięcia zasilającego wpływa na moment obrotowy silnika indukcyjnego. Przy stałej wartości częstotliwości, zmniejszenie napięcia prowadzi do obniżenia momentu obrotowego, co ogranicza zdolność silnika do pracy w warunkach przeciążenia. W praktyce oznacza to, że silnik staje się mniej odporny na nagłe wzrosty obciążenia, co może prowadzić do jego przeciążenia i zadziałania zabezpieczeń. Zmniejszenie napięcia zasilającego skutkuje również wzrostem prądu, ponieważ zgodnie z prawem Ohma, przy stałym oporze zwiększa się natężenie prądu w przypadku zmniejszenia napięcia. W kontekście zastosowania w przemyśle, takie zjawisko może prowadzić do awarii silników lub ich niewłaściwej pracy. Przykładem może być zastosowanie silnika w aplikacjach wymagających wysokiej wydajności, takich jak wciągniki czy prasy hydrauliczne, gdzie precyzyjne ustawienie parametrów zasilania jest kluczowe dla efektywności operacyjnej. W normach dotyczących eksploatacji silników elektrycznych, takich jak IEC 60034, podkreśla się znaczenie odpowiedniego doboru napięcia zasilającego dla zapewnienia optymalnej pracy urządzeń.

Pytanie 21

Podczas użytkowania instalacji elektrycznych w pobliżu urządzeń elektrycznych znajdujących się pod napięciem niedozwolone są prace (z wyłączeniem prac określonych w instrukcji eksploatacji dotyczących obsługi)?

A. przy użyciu specjalnych środków wskazanych w szczegółowych instrukcjach stanowiskowych, zapewniających bezpieczne wykonanie pracy

B. dotyczące wymiany wkładek bezpiecznikowych oraz żarówek lub świetlówek w nienaruszonej obudowie i oprawie

C. przy realizacji prób i pomiarów zgodnie z instrukcjami lub wskazówkami bhp na poszczególnych stanowiskach pracy

D. związane z konserwacją i renowacjami instalacji oraz odbiorników elektrycznych

Wybrałeś odpowiedź o wymianie wkładek bezpiecznikowych i żarówek, co nie jest najlepszym wyborem. Może na pierwszy rzut oka to wydaje się proste i można to robić pod napięciem, ale w rzeczywistości jest to niebezpieczne. Wymiana nawet dobrych elementów elektrycznych może być ryzykowna, zwłaszcza jeśli nie zachowasz ostrożności. Prace przy instalacji elektrycznej powinny zawsze odbywać się bez napięcia. Jakiekolwiek złamanie tej zasady może prowadzić do niebezpiecznych sytuacji. Normy, jak PN-IEC 60364-5-51, mówią jasno, że prace pod napięciem to coś, co powinno być naprawdę ograniczone i przed tym powinno się dokładnie ocenić ryzyko. A jeśli chodzi o pomiary, to też warto pamiętać, że są one czasem dozwolone, ale tylko przy zachowaniu wszystkich zasad i użyciu odpowiednich narzędzi. Także przestrzeganie przepisów BHP to podstawa, żeby w pracy z prądem było bezpiecznie.

Pytanie 22

W instalacji trójfazowej prąd obciążenia w przewodach fazowych IB = 25 A, a maksymalna obciążalność długotrwała tych przewodów Idd = 30 A. Który z poniższych wyłączników nadprądowych powinien być użyty do ochrony tej instalacji przed działaniem nadmiernego prądu?

A. B16

B. B25

C. B32

D. B20

Wyłącznik nadprądowy B25 jest odpowiedni do zabezpieczenia instalacji trójfazowej, w której prąd obciążenia wynosi 25 A, a obciążalność długotrwała przewodów to 30 A. Wyłączniki nadprądowe oznaczone literą 'B' charakteryzują się określoną charakterystyką działania, która zazwyczaj jest stosowana w instalacjach domowych i małych przedsiębiorstwach. W przypadku prądu znamionowego B25, wyłącznik ten będzie działał przy prądzie obciążenia do 25 A, co oznacza, że nie zadziała w warunkach normalnej pracy. Jednakże, dla prądów przekraczających ten poziom, wyłącznik zareaguje, zapewniając odpowiednią ochronę. W praktyce oznacza to, że B25 oferuje wystarczający margines bezpieczeństwa, aby chronić przewody przed przeciążeniem, które mogłoby prowadzić do uszkodzenia izolacji, przegrzania lub nawet pożaru. Stosując B25, przestrzegamy zasad dotyczących doboru zabezpieczeń, zgodnych z normami PN-IEC 60898, które rekomendują, aby prąd znamionowy wyłącznika był bliski wartości prądu obciążenia, ale nie mniejszy, aby uniknąć niepotrzebnych wyłączeń. Przykładowo, w instalacjach o dużych obciążeniach, takich jak warsztaty czy zakłady produkcyjne, dobór odpowiednich wyłączników nadprądowych jest kluczowy dla zapewnienia bezpieczeństwa i efektywności operacyjnej.

Pytanie 23

Jakie skutki przyniesie zmiana przewodów ADG 1,5 mm² na przewody DY 1,5 mm² w instalacji elektrycznej podtynkowej w budynku mieszkalnym?

A. Obniżenie napięcia roboczego

B. Wzrost rezystancji pętli zwarcia

C. Wzrost obciążalności prądowej instalacji

D. Obniżenie wytrzymałości mechanicznej przewodów

Wymiana przewodów ADG na przewody DY w instalacji elektrycznej przynosi szereg korzyści, w tym zwiększenie obciążalności prądowej. Przewody DY, zgodne z normą PN-IEC 60227, charakteryzują się lepszymi właściwościami przewodzenia prądu elektrycznego, co jest kluczowe w kontekście bezpieczeństwa i efektywności energetycznej. Ich konstrukcja wykonana z materiałów o lepszej przewodności, takich jak miedź, pozwala na większe prądy robocze bez ryzyka przegrzania. Dla przykładu, w instalacjach o dużym zapotrzebowaniu na energię elektryczną, jak kuchnie elektryczne czy systemy grzewcze, wyższa obciążalność prądowa jest niezbędna do zapewnienia stabilności działania urządzeń. W praktyce oznacza to, że instalacje z przewodami DY mogą skuteczniej obsługiwać większe obciążenia, co jest zgodne z zasadą projektowania instalacji elektrycznych, by nie przekraczać maksymalnych obciążeń przewodów. Wybór odpowiednich przewodów jest kluczowy również dla zapewnienia długotrwałej i bezawaryjnej pracy całego systemu elektrycznego, co jest zgodne z dobrymi praktykami inżynieryjnymi.

Pytanie 24

Jak zmieni się ilość ciepła wydobywanego przez grzejnik elektryczny w jednostce czasu, jeśli jego spiralę grzejną skróci się o połowę, a napięcie zasilające pozostanie takie samo?

A. Zmniejszy się dwukrotnie

B. Zwiększy się dwukrotnie

C. Zwiększy się czterokrotnie

D. Zmniejszy się czterokrotnie

Odpowiedź "Zwiększy się dwukrotnie" jest prawidłowa, ponieważ jest zgodna z prawem Ohma oraz zasadami dotyczącymi oporu elektrycznego w elementach grzewczych. Gdy długość spiralę grzejną skracamy o połowę, to zmniejszamy jej opór o połowę, ponieważ opór elektryczny przewodnika jest proporcjonalny do jego długości. Przy zachowaniu stałego napięcia zasilania, zgodnie z prawem Ohma (I = U/R), prąd przepływający przez grzejnik wzrośnie, gdyż opór maleje. W rezultacie moc wydzielająca się w postaci ciepła w grzałce elektrycznej, która jest opisana wzorem P = U * I, wzrośnie. Podstawiając wyrażenia do wzoru, otrzymujemy, że moc wzrasta dwukrotnie przy zmniejszonym oporze. W praktyce, jest to istotne przy projektowaniu urządzeń grzewczych, gdzie zmiana długości elementów grzewczych może wpływać na ich efektywność. Dobrą praktyką jest przeprowadzanie obliczeń związanych z oporem i mocą, aby zapobiec przegrzaniu lub uszkodzeniu grzałek w systemach grzewczych.

Pytanie 25

Jaką wkładkę topikową bezpiecznikową powinno się wykorzystać do ochrony silnika indukcyjnego przed skutkami zwarć?

A. WT/NHaM

B. WT/NH DC

C. WT-2gTr

D. WT-00 gF

Wkładka topikowa WT/NHaM została zaprojektowana specjalnie do ochrony silników indukcyjnych przed skutkami zwarć. Posiada ona właściwości, które pozwalają na szybkie odłączenie obwodu w przypadku wystąpienia zwarcia, co jest kluczowe dla ochrony zarówno samego silnika, jak i całej instalacji elektrycznej. Zastosowanie tej wkładki jest zgodne z normami IEC 60269, które definiują wymagania dotyczące wkładek bezpiecznikowych. W praktyce, wkładki WT/NHaM charakteryzują się niskimi wartościami prądu zwarciowego, co zapewnia ich efektywność w przypadku krótkotrwałych przeciążeń, typowych dla pracy silników. W przypadku, gdy w silniku dojdzie do zwarcia, wkładka ta reaguje w sposób błyskawiczny, co minimalizuje ryzyko uszkodzenia komponentów. Przykładem zastosowania może być przemysł, w którym silniki napędzają maszyny, a ich bezpieczne i niezawodne funkcjonowanie jest kluczowe dla ciągłości produkcji.

Pytanie 26

Która z poniższych czynności nie jest częścią badań eksploatacyjnych silnika elektrycznego?

A. Rozruch próbny urządzenia

B. Pomiar napięcia zasilania

C. Pomiar rezystancji uzwojeń stojana

D. Sprawdzenie stanu ochrony przeciwporażeniowej

Pomiar napięcia zasilania jest kluczowym elementem diagnostyki silników elektrycznych, jednak nie należy go klasyfikować jako badanie eksploatacyjne silnika w kontekście jego wewnętrznej analizy. W badaniach eksploatacyjnych koncentrujemy się na ocenie stanu technicznego komponentów silnika, takich jak uzwojenia czy ochrona przeciwporażeniowa. Pomiar rezystancji uzwojeń stojana pozwala na określenie stanu izolacji, a rozruch próbny urządzenia jest niezbędny do oceny jego wydajności i funkcjonalności. Podobnie, sprawdzenie stanu ochrony przeciwporażeniowej jest istotne dla zapewnienia bezpieczeństwa użytkowania. Pomiar napięcia zasilania, choć istotny, dotyczy warunków zewnętrznych, które nie wpływają bezpośrednio na wewnętrzny stan silnika, dlatego ta czynność nie jest częścią badań eksploatacyjnych silnika elektrycznego w węższym ujęciu.

Pytanie 27

Który z wymienionych zestawów narzędzi jest niezbędny do wymiany łożysk silnika przedstawionego na rysunku?

A. Komplet kluczy, komplet wkrętaków, ściągacz łożysk, tuleja do łożysk, młotek.

B. Klucz francuski nastawny, komplet wkrętaków, młotek gumowy, nóż monterski.

C. Komplet wkrętaków, młotek, przecinak, tuleja do łożysk.

D. Komplet kluczy, komplet wkrętaków płaskich, szczypce boczne, ściągacz łożysk, młotek.

Wybór zestawu narzędzi numer 4 jest trafny, ponieważ zawiera wszystkie niezbędne elementy do wymiany łożysk w silniku elektrycznym. Komplet kluczy i wkrętaków pozwala na rozkręcenie obudowy silnika, co jest kluczowe dla dostępu do łożysk. Ściągacz łożysk jest istotnym narzędziem, które umożliwia bezpieczne i efektywne usunięcie łożysk, minimalizując ryzyko uszkodzenia komponentów silnika. Tuleja do łożysk oraz młotek są konieczne do właściwego montażu nowych łożysk, co zapewnia ich długotrwałe i bezawaryjne działanie. Wymiana łożysk powinna być przeprowadzana zgodnie z zaleceniami producenta oraz branżowymi standardami, aby zapewnić maksymalną wydajność i bezpieczeństwo urządzenia. Znajomość odpowiednich narzędzi i technik jest kluczowa w pracy technika, co podkreśla znaczenie poprawnego doboru zestawu narzędzi do konkretnej operacji serwisowej.

Pytanie 28

Jakie powinno być znamionowe natężenie prądu dla instalacyjnego wyłącznika nadprądowego używanego w systemie z napięciem 230 V, 50 Hz, jako zabezpieczenie obwodu wykonanego z przewodu 3x2,5 mm², który zasila 1-fazowy piec elektryczny o mocy 3 kW?

A. 10 A

B. 16 A

C. 6 A

D. 25 A

Wybór znamionowego prądu instalacyjnego wyłącznika nadprądowego na poziomie 16 A w przypadku obwodu zasilającego piec elektryczny o mocy 3 kW jest zgodny z zasadami zabezpieczeń elektrycznych. Przy napięciu 230 V, prąd pobierany przez piec można obliczyć, korzystając ze wzoru P = U * I, co daje I = P / U, a w naszym przypadku I = 3000 W / 230 V = 13,04 A. Z tego wynika, że wyłącznik nadprądowy o znamionowym prądzie 16 A będzie odpowiedni, zapewniając odpowiedni margines bezpieczeństwa oraz uwzględniając warunki pracy, takie jak prądy rozruchowe. Zgodnie z normą PN-IEC 60364-4-41, zabezpieczenia instalacyjne powinny być dobrane z odpowiednim zapasem, aby zminimalizować ryzyko wyzwolenia wyłącznika w normalnych warunkach eksploatacyjnych. Dodatkowo, zastosowanie przewodu 3x2,5 mm², który ma odpowiednią zdolność prądową, sprzyja bezpieczeństwu i niezawodności instalacji. W praktyce, 16 A jest powszechnie stosowane dla podobnych obwodów, co czyni tę odpowiedź właściwą.

Pytanie 29

Jakie są dopuszczalne maksymalne terminy między kolejnymi kontrolami instalacji elektrycznych w pomieszczeniach z wyziewami żrącymi?

A. 5 lat dla weryfikacji skuteczności ochrony przeciwporażeniowej oraz 1 rok dla weryfikacji rezystancji izolacji

B. 1 rok dla weryfikacji skuteczności ochrony przeciwporażeniowej oraz 1 rok dla weryfikacji rezystancji izolacji

C. 5 lat dla weryfikacji skuteczności ochrony przeciwporażeniowej oraz 5 lat dla weryfikacji rezystancji izolacji

D. 1 rok dla weryfikacji skuteczności ochrony przeciwporażeniowej oraz 5 lat dla weryfikacji rezystancji izolacji

Często ludzie myślą, że rzadziej można robić kontrole instalacji elektrycznych w pomieszczeniach z wyziewami żrącymi, ale to absolutnie błędne podejście. Na przykład, sugerowanie 5-letnich okresów dla sprawdzania ochrony przeciwporażeniowej i rezystancji izolacji jest po prostu niebezpieczne. Jak wiadomo, w pomieszczeniach, gdzie są chemikalia, które uszkadzają izolację, ryzyko awarii jest większe. Regularne kontrole są kluczowe, żeby uniknąć kłopotów. Jak ktoś myśli, że instalacja wygląda dobrze na pierwszy rzut oka, to nie znaczy, że nie wymaga częstych przeglądów. Takie założenie może prowadzić do tego, że uszkodzona izolacja albo zepsuta ochrona przeciwporażeniowa nie zostaną wykryte, co może skończyć się poważnymi wypadkami. Normy, takie jak PN-EN 60079 czy PN-IEC 60364, mówią jasno o tym, że trzeba robić kontrole częściej w takich warunkach. Naprawdę lepiej jest przestrzegać krótszych okresów kontroli, żeby zminimalizować ryzyko i zapewnić bezpieczeństwo wszystkim użytkownikom.

Pytanie 30

Jaką czynność konserwacyjną silnika prądu stałego można zrealizować podczas jego inspekcji w trakcie działania?

A. Weryfikacja stanu szczotkotrzymaczy

B. Weryfikacja stanu osłon elementów wirujących

C. Wymiana uszkodzonego amperomierza w obwodzie zasilającym

D. Czyszczenie komutatora

Sprawdzanie osłon części wirujących w silnikach prądu stałego to naprawdę istotna kwestia, jeśli mówimy o ich konserwacji. Te osłony są jak tarcza – chronią nas przed przypadkowymi kontaktem z ruchomymi elementami i pomagają w ochronie silnika przed różnymi zanieczyszczeniami. Regularne przeglądy tych osłon mogą pomóc zauważyć usterki, takie jak pęknięcia czy luzy, które mogą doprowadzić do poważniejszych problemów. Na przykład, w przemyśle, gdzie silniki muszą być niezawodne, kontrola stanu tych osłon to podstawa. Podobno według norm ISO 13857, bezpieczeństwo to kluczowa sprawa, więc chronienie się przed urazami od ruchomych części maszyn to nie tylko dobry pomysł, ale wręcz obowiązek. Sprawdzanie stanu osłon to jedna z tych rzeczy, które powinniśmy robić podczas przeglądów technicznych, bo wczesne wykrycie jakichś problemów to skuteczny sposób na uniknięcie kłopotów w przyszłości.

Pytanie 31

Która z wymienionych operacji jest związana z obsługą przepływu energii elektrycznej w urządzeniu napędowym klasy IV?

A. Zatrzymanie urządzenia w przypadku awarii

B. Weryfikacja ustawienia zabezpieczenia przed przeciążeniem

C. Mierzenie napięcia zasilającego to urządzenie

D. Zamiana uszkodzonego elementu w urządzeniu

Zatrzymanie urządzenia w trybie awaryjnym to naprawdę ważna sprawa, zwłaszcza gdy mówimy o ruchu elektrycznym napędów. Jak coś wyjdzie nie tak, to trzeba reagować od razu, żeby nie uszkodzić sprzętu czy nie narazić kogoś na niebezpieczeństwo. W przypadku urządzeń napędowych klasy IV, które mają często skomplikowane systemy sterujące, to zatrzymanie w trybie awaryjnym to nie tylko dobra praktyka, ale też wymagane przez normy BHP i standardy automatyki. Na przykład, jeśli silnik zaczyna działać nieprawidłowo, to lepiej jest go od razu zatrzymać. Wiele z tych urządzeń ma różne przyciski awaryjnego zatrzymania oraz systemy, które same to robią, gdy coś jest nie tak. To pokazuje, jak kluczowe to działanie jest, jeśli chodzi o zarządzanie ryzykiem. Tak więc, umiejętność szybkiego zatrzymania urządzenia w sytuacjach awaryjnych to podstawa, żeby zapewnić bezpieczeństwo i ochronić sprzęt.

Pytanie 32

Której z poniższych czynności nie obejmuje zakres kontrolny badań instalacji elektrycznej?

A. Oględzin związanych z ochroną przeciwpożarową

B. Pomiarów oraz weryfikacji spadków napięć

C. Badania zabezpieczeń przed dotykiem pośrednim

D. Pomiarów rezystancji izolacji przewodów

Pomiarów i sprawdzania spadków napięć nie przewiduje zakres badań okresowych instalacji elektrycznej, ponieważ tego rodzaju pomiary są wykonywane w ramach diagnostyki systemów energetycznych, a nie standardowych przeglądów instalacji elektrycznych. W badaniach okresowych koncentruje się na ocenie stanu technicznego instalacji oraz zabezpieczeń, takich jak odporność izolacji przewodów. Pomiar rezystancji izolacji przewodów pozwala na ocenę stanu izolacji i identyfikację potencjalnych zagrożeń związanych z przebiciem. Badania ochrony przed dotykiem pośrednim są kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa użytkowników, gdyż dotyczą oceny skuteczności systemów zabezpieczeń. Oględziny dotyczące ochrony przeciwpożarowej są niemniej istotne, gdyż pozwalają na wykrycie nieprawidłowości mogących prowadzić do pożaru. Standardy, takie jak PN-IEC 60364, określają szczegółowe wymagania dotyczące badań okresowych, co podkreśla znaczenie poszczególnych metod oceny stanu instalacji elektrycznych.

Pytanie 33

W jakim przedziale powinno być nastawione zabezpieczenie przeciążeniowe silnika, którego tabliczkę znamionową przedstawiono na zdjęciu, jeśli wiadomo, że jego uzwojenia są zasilane z sieci 230/400 V, 50 Hz i połączone w gwiazdę?

A. (2,21 - 2,31) A

B. (1,95 - 2,20) A

C. (3,40 - 3,80) A

D. (3,82 - 4,00) A

Prawidłowa odpowiedź to zakres (2,21 - 2,31) A, ponieważ aby ustalić odpowiednie nastawy zabezpieczenia przeciążeniowego, musimy najpierw obliczyć prąd znamionowy silnika. Z tabliczki znamionowej zasilanego z sieci 400 V uzyskujemy wartość prądu znamionowego równą 1,46 A. W praktyce, zabezpieczenia przeciążeniowe ustawia się zazwyczaj na poziomie 110-125% prądu znamionowego, co w tym przypadku daje dolną granicę 1,606 A i górną granicę 1,825 A. Chociaż obliczone wartości mieszczą się w dolnym zakresie podanego przedziału, praktyka inżynieryjna pozwala na wybranie najbliższego standardowego zakresu zabezpieczeń, dlatego zakres (2,21 - 2,31) A może być akceptowalny. Warto pamiętać, że precyzyjne nastawy zabezpieczeń są kluczowe dla ochrony silnika przed przeciążeniem oraz dla zapewnienia jego długowieczności. W przypadku silników przemysłowych, standardy takie jak IEC 60947-4-1 definiują parametry oraz wymagania dotyczące zabezpieczeń, co podkreśla znaczenie stosowania odpowiednich wartości w zależności od aplikacji.

Pytanie 34

W celu oceny stanu technicznego silnika prądu stałego dokonano jego oględzin i pomiarów. Na podstawie wyników pomiarów zamieszczonych w tabeli określ stan techniczny tego silnika.

Wartość rezystancji pomiędzy zaciskami:
A1-A2	D1-D2	E1-E2	A1-PE	D1-PE	E1-PE
0,8 Ω	0,9 Ω	4,7 Ω	123,1 MΩ	102,5 MΩ	166,6 MΩ

A. Przebicie izolacji uzwojenia bocznikowego do obudowy.

B. Pogorszony stan połączeń uzwojenia twornika w tabliczce zaciskowej.

C. Zwarcie międzyzwojowe w uzwojeniu bocznikowym.

D. Pogorszony stan izolacji między uzwojeniem szeregowym, a obudową.

Zwarcie międzyzwojowe w uzwojeniu bocznikowym to sytuacja, w której dwa lub więcej zwojów w tym samym uzwojeniu stykają się ze sobą, co prowadzi do zmiany odpowiednich parametrów elektrycznych silnika. W analizowanym przypadku, niskie wartości rezystancji między zaciskami A1-A2 oraz D1-D2 sugerują, że uzwojenia te są sprawne i nie mają problemów z połączeniami. Jednak podwyższona rezystancja E1-E2, wynosząca 4,7 Ω, wskazuje na potencjalny problem. W praktyce, zwarcia międzyzwojowe mogą prowadzić do przegrzewania się silnika, co w efekcie skraca jego żywotność oraz wpływa na wydajność. W standardach dotyczących konserwacji silników prądu stałego, takich jak IEC 60034-1, podkreśla się konieczność regularnych pomiarów rezystancji oraz analizy wyników, aby zapobiegać poważniejszym uszkodzeniom. Zrozumienie i identyfikacja zwarć międzyzwojowych to kluczowy element w zarządzaniu stanem technicznym silników elektrycznych, co pozwala na wczesne wykrycie problemów i ich skuteczne usunięcie.

Pytanie 35

Maksymalny prąd nastawczy przekaźnika termobimetalowego, który chroni silnik pompy wodnej, przy prądzie znamionowym I_n = 10 A, nie powinien być wyższy niż

A. 10,10 A

B. 9,50 A

C. 10,50 A

D. 11,00 A

Odpowiedź 11,00 A jest prawidłowa, ponieważ prąd nastawczy zabezpieczenia termobimetalowego powinien być ustawiony z pewnym marginesem nad prądem znamionowym silnika, aby uniknąć niepożądanych wyłączeń. W praktyce, przekaźniki termobimetalowe stosowane do ochrony silników pompowych muszą być dostosowane tak, aby ich czułość była odpowiednia do warunków pracy, bez przekraczania dopuszczalnych wartości prądu. W przypadku silnika o prądzie znamionowym I<sub>n</sub> = 10 A, ustawienie prądu nastawczego na 11,00 A zapewnia wystarczający zapas, aby uwzględnić chwilowe przeciążenia, które mogą wystąpić podczas rozruchu silnika lub w wyniku zmiennych warunków eksploatacyjnych. Dobrą praktyką jest również kierowanie się normami, takimi jak IEC 60947-4-1, która określa zasady doboru urządzeń zabezpieczających dla silników. W ten sposób można zapewnić niezawodność i bezpieczeństwo systemu, minimalizując ryzyko fałszywych alarmów oraz niepotrzebnych przestojów w pracy urządzeń.

Pytanie 36

Jak można podnieść moc bierną indukcyjną oddawaną do sieci przez działającą w elektrowni prądnicę synchroniczną przy niezmiennej mocy czynnej?

A. Zwiększając moment napędowy

B. Zmniejszając prąd wzbudzenia

C. Zwiększając prąd wzbudzenia

D. Zmniejszając moment napędowy

Zwiększając prąd wzbudzenia prądnicy synchronicznej, można zwiększyć moc bierną indukcyjną wydawaną do sieci, zachowując stałą moc czynną. Prąd wzbudzenia kontroluje strumień magnetyczny w wirniku maszyny, a większy prąd wzbudzenia prowadzi do wzrostu tego strumienia. W rezultacie maszyna może wytwarzać więcej mocy biernej, co jest istotne w kontekście stabilności systemu elektroenergetycznego, szczególnie w przypadku dużych odbiorników mocy biernej. W praktyce, zwiększenie prądu wzbudzenia jest standardową metodą wykorzystywaną w elektrowniach, aby dostosować poziom mocy biernej do wymagań sieci. To podejście jest zgodne z zasadami zarządzania mocą bierną, które są kluczowe dla utrzymania równowagi energetycznej oraz jakości dostarczanej energii elektrycznej. Warto również zauważyć, że nadmierne zwiększenie prądu wzbudzenia może prowadzić do zjawiska nasycenia, dlatego operatorzy muszą starannie monitorować i regulować wartość wzbudzenia.

Pytanie 37

Który z poniższych wyłączników nadprądowych powinien być zastosowany do zabezpieczenia obwodu zasilającego trójfazowy silnik klatkowy o następujących parametrach znamionowych: P = 11 kW, U = 400 V, cos φ = 0,73, η = 80%?

A. S303 C32

B. S303 C20

C. S303 C25

D. S303 C40

Odpowiedź S303 C32 jest poprawna, ponieważ przy wyborze wyłącznika nadprądowego dla trójfazowego silnika klatkowego o mocy znamionowej 11 kW, napięciu 400 V oraz współczynniku mocy cos φ = 0,73, istotne jest obliczenie prądu znamionowego silnika. Prąd ten można wyznaczyć z wzoru: I = P / (√3 * U * cos φ). Po podaniu wartości (P = 11 kW, U = 400 V, cos φ = 0,73), uzyskujemy prąd około 18,5 A. Wyłącznik C32 ma prąd znamionowy 32 A, co zapewnia odpowiedni margines ochrony w przypadku przeciążenia oraz pozwala na bezpieczną i niezawodną pracę silnika. Wybór wyłącznika z niższą wartością prądową, jak C25 czy C20, mógłby prowadzić do zbyt częstych wyłączeń w przypadku normalnych warunków pracy silnika. Praktyczne zastosowanie wyłącznika C32 w obwodach zasilających silniki trójfazowe jest zgodne z normami IEC 60947-2, które zalecają odpowiednie marginesy dla wyłączników chroniących silniki. Dodatkowo, zastosowanie tego wyłącznika zmniejsza ryzyko uszkodzenia silnika oraz zapewnia bezpieczeństwo całego systemu zasilania.

Pytanie 38

Jakie jest najwyższe dozwolone różnicowe natężenie prądu znamionowego wyłącznika różnicowoprądowego w celu zapewnienia ochrony przeciwpożarowej?

A. 30 mA

B. 10 mA

C. 300 mA

D. 100 mA

Wybór wartości 30 mA, 100 mA lub 10 mA jako maksymalnego dopuszczalnego różnicowego prądu znamionowego dla wyłącznika różnicowoprądowego w kontekście ochrony przeciwpożarowej jest błędny. Prąd różnicowy 30 mA jest najczęściej stosowany w instalacjach do ochrony przed porażeniem elektrycznym ludzi, natomiast jego zastosowanie w kontekście ochrony przeciwpożarowej jest niewłaściwe. W tego typu sytuacjach, wyłączniki o wartości 30 mA mogą być niewystarczające, gdyż ich czułość nie jest zaprojektowana do detekcji prądów, które mogą prowadzić do zapłonu. Podobnie, wartości 100 mA i 10 mA również nie są adekwatne w kontekście ochrony przeciwpożarowej. Wyłączniki 100 mA mogą być stosowane w instalacjach przemysłowych, ale ich zastosowanie również nie zapewnia odpowiedniego poziomu ochrony przed ryzykiem pożaru, ponieważ nie są przeznaczone do wykrywania niewielkich prądów upływowych, które mogą być początkiem pożaru. Ponadto, wyłącznik 10 mA, choć oferuje wysoką czułość dla ochrony ludzi, nie jest rekomendowany dla ogólnej ochrony przeciwpożarowej, ponieważ jego zastosowanie w instalacjach elektrycznych o dużym obciążeniu może prowadzić do częstych fałszywych alarmów. W praktyce, właściwy dobór wyłączników różnicowoprądowych powinien opierać się na analizie ryzyk i zgodności z odpowiednimi normami, takimi jak normy IEC 61008 oraz IEC 60947, które definiują wymagania dotyczące bezpieczeństwa urządzeń elektrycznych. Właściwy dobór wartości prądu gwarantuje nie tylko bezpieczeństwo ludzi, ale również minimalizuje ryzyko strat materialnych związanych z pożarami wywołanymi przez instalacje elektryczne.

Pytanie 39

W pomieszczeniu zainstalowano 40 żarówek o mocy 75 W każda. Jakiego wyłącznika nadprądowego powinno się użyć do zabezpieczenia jednofazowej instalacji oświetleniowej zasilanej napięciem 230 V?

A. B6

B. B16

C. C6

D. C10

Odpowiedź B16 jest poprawna, ponieważ dobór wyłącznika nadprądowego powinien być uzależniony od całkowitego obciążenia instalacji. W tym przypadku mamy do czynienia z 40 żarówkami o mocy 75 W każda, co daje łącznie 3000 W. Przy napięciu zasilania wynoszącym 230 V, całkowity prąd pobierany przez te żarówki można obliczyć za pomocą wzoru: I = P / U, co w naszym przypadku daje I = 3000 W / 230 V ≈ 13 A. Wyłącznik B16 zapewnia odpowiedni margines bezpieczeństwa, ponieważ jest w stanie obsłużyć prąd do 16 A, co oznacza, że może znieść chwilowe przeciążenia, jakie mogą wystąpić podczas rozruchu żarówek. Wyłączniki typu B są przeznaczone do obwodów, w których obciążenie jest głównie rezystancyjne, co jest typowe dla instalacji oświetleniowych. W praktyce, zastosowanie wyłącznika B16 w tym przypadku spełnia normy PN-IEC 60898-1, które regulują dobór zabezpieczeń nadprądowych, zapewniając jednocześnie bezpieczeństwo użytkowników oraz ochronę instalacji.

Pytanie 40

W trakcie naprawy części instalacji elektrycznej zasilającej silnik indukcyjny, uszkodzone przewody aluminiowe zamieniono na przewody H07V-R o przekroju żyły 50 mm². Jaki powinien być minimalny przekrój przewodu PE, aby warunek samoczynnego wyłączenia zasilania został spełniony?

A. 35 mm2

B. 50 mm2

C. 25 mm2

D. 20 mm2

Wybór innego przekroju przewodu PE niż 25 mm2 może wynikać z nieporozumienia dotyczącego zasad ochrony przeciwporażeniowej. Przekroje 35 mm2, 20 mm2 oraz 50 mm2 są nieadekwatne dla tego przypadku. Przekrój 35 mm2 jest zbyt duży i niezgodny z wymaganiami normatywnymi, które określają minimalne wartości. W przypadku przewodu 20 mm2, jest on poniżej wymaganego minimum, co stwarza ryzyko niedostatecznego zabezpieczenia w razie awarii. Odpowiedź 50 mm2 natomiast, mimo że technicznie spełnia normy, jest zbyt wysoka, co prowadzi do zbędnych kosztów oraz nieoptymalnego doboru materiałów. W praktyce, zbyt duży przekrój może skutkować trudnościami w montażu i nieefektywnym wykorzystaniu przestrzeni instalacyjnej. Ponadto, w przypadku przewodów ochronnych, ich główną funkcją jest przewodzenie prądu zwarciowego do ziemi, co minimalizuje ryzyko porażenia prądem. Dlatego normy jasno definiują, że odpowiedni przekrój powinien być proporcjonalny do przekroju przewodów zasilających, a w przypadku aluminium wynosić 25 mm2. Niezrozumienie zasadności tych wartości może prowadzić do zastosowania niewłaściwych przekrojów, co skutkuje obniżeniem poziomu bezpieczeństwa w instalacji elektrycznej.

Rozpocznij nowy egzamin

Powrót do strony głównej