Wyniki egzaminu

Nowy egzamin

Informacje o egzaminie:

Zawód: Technik farmaceutyczny
Kwalifikacja: MED.09 - Sporządzanie i wytwarzanie produktów leczniczych oraz prowadzenie obrotu produktami leczniczymi, wyrobami medycznymi, suplementami diety i środkami spożywczymi specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz innymi produktami dopuszczonymi do obrotu w aptece
Data rozpoczęcia: 17 grudnia 2025 22:55
Data zakończenia: 17 grudnia 2025 23:06

Egzamin zdany!

Wynik: 24/40 punktów (60,0%)

Wymagane minimum: 20 punktów (50%)

Pochwal się swoim wynikiem!

Facebook

X.com

Szczegółowe wyniki:

Pytanie 1

Aby zapobiec powstaniu niezgodności przy sporządzaniu leku według podanej recepty należy

Rp.
Phenobarbitali natrici                 0,4
Papaverini hydrochloridi               0,8
Aquae                             ad 100,0
M.f.sol.
D.S. 3 x dziennie łyżkę deserową

A. zwiększyć ilość wody.

B. wydać chlorowodorek papaweryny w postaci proszków.

C. zastosować odpowiednią kolejność łączenia składników.

D. wprowadzić potrzebną ilość etanolu.

Wybór odpowiedzi dotyczący zwiększenia ilości wody, wprowadzenia etanolu oraz stosowania niewłaściwej formy chlorowodorek papaweryny wskazuje na niezrozumienie podstawowych zasad dotyczących interakcji substancji czynnych w recepturze. Zwiększenie ilości wody może prowadzić do dalszych interakcji chemicznych, które nie tylko nie rozwiązują problemu, ale mogą również pogorszyć rozpuszczalność fenobarbitalu sodowego. Wprowadzenie etanolu jako rozpuszczalnika jest niewłaściwe, gdyż może on również wywołać niepożądane reakcje z innymi składnikami, co prowadzi do powstawania niezgodności. Przy stosowaniu chlorowodorek papaweryny w formie rozpuszczalnej, istnieje ryzyko, że w obecności fenobarbitalu dojdzie do wytrącania się substancji, co jest problematyczne z punktu widzenia receptury. W farmacji należy stosować zasady dobrych praktyk, które zakładają minimalizowanie ryzyka interakcji substancji poprzez odpowiednie formy i kolejność ich podawania. Ignorowanie tych zasad może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych, dlatego kluczowe jest zrozumienie, jak substancje reagują w różnych warunkach. W praktyce, podstawowym celem jest stworzenie leku, który będzie nie tylko skuteczny, ale także bezpieczny dla pacjenta.

Pytanie 2

Jaką metodą należy przygotować lek recepturowy zgodny z przedstawioną receptą?

Rp.
 Ichthamomoli             0,1
 Gelatinae glycerinatae   q.s.
 M.f.glob.vag.
 D.t.d. No 6

A. Przygotowanie masy w parownicy na łaźni wodnej i wylanie jej do form.

B. Przygotowanie masy w moździerzu i ręczne formowanie globulek.

C. Przygotowanie masy w moździerzu i wytłoczenie globulek w prasie (czopkarce).

D. Przygotowanie masy przy użyciu miksera recepturowego i wylanie jej do form.

Poprawna odpowiedź to przygotowanie masy w parownicy na łaźni wodnej i wylanie jej do form. Ten sposób przygotowania jest zgodny z zasadami sporządzania leków recepturowych, szczególnie w kontekście globulek dopochwowych. Żelatyna glicerynowa, będąca jednym z podstawowych składników recepty, wymaga rozpuszczenia w temperaturze podwyższonej, co jest możliwe tylko przy użyciu parownicy. Dzięki temu procesowi uzyskuje się jednolitą, lejącą masę, która po schłodzeniu przyjmuje formę globulek. Ważne jest, aby przed przystąpieniem do wylania masy do form, dokładnie wymieszać wszystkie składniki, co zapewnia równomierne rozproszenie substancji aktywnej. Praktyka ta jest zgodna z wytycznymi farmakopealnymi oraz dobrymi praktykami produkcji leków, co przyczynia się do uzyskania produktu o wysokiej jakości i skuteczności terapeutycznej. Warto zaznaczyć, że właściwy sposób przygotowania leku nie tylko wpływa na jego skuteczność, ale również na bezpieczeństwo pacjenta, co jest kluczowym elementem w farmacji.

Pytanie 3

Urządzenie wykorzystywane w aptece do wytwarzania maści oraz czopków, które pozwala na jednoczesne podgrzewanie i mieszanie składników leku w trakcie jego przygotowania, a także na dozowanie leku do opakowania dla pacjentów, to

A. unguator

B. prasa do formowania czopków

C. forma do odlewania czopków

D. urządzenie Erweka

Użycie unguatora w aptece jest naprawdę ważne, gdy chodzi o przygotowywanie maści i czopków. To urządzenie potrafi jednocześnie podgrzewać, mieszać i dozować składniki leku, co bardzo ułatwia cały proces robienia formulacji farmaceutycznych. Dzięki temu, że unguator ma taką konstrukcję, składniki są równomiernie wymieszane, a my możemy kontrolować temperaturę – co jest super istotne, zwłaszcza przy substancjach, które mogą się psuć w wyższych temperaturach. Na przykład, kiedy robimy maść, unguator pomaga równomiernie wmieszać substancję czynną w bazę, co potem wpływa na jakość tego, co dajemy pacjentowi. No i warto dodać, że unguatory są zgodne z regulacjami Dobrej Praktyki Wytwarzania (GMP), co zapewnia, że wszystko przebiega w porządku i w kontrolowany sposób, co jest kluczowe dla bezpieczeństwa i skuteczności leków wydawanych pacjentom.

Pytanie 4

Jakie jest zjawisko związane z interakcją kwasu acetylosalicylowego i opioidowych środków przeciwbólowych?

A. addycja

B. antagonizm kompetycyjny

C. antagonizm czynnościowy

D. hiperaddycja

Hiperaddycja to coś, co się dzieje, gdy dwa leki, które działają na ten sam system w ciele, współpracują ze sobą, przez co razem są skuteczniejsze niż każdy z osobna. Weźmy na przykład kwas acetylosalicylowy i opioidy. Choć te leki mają różne sposoby działania, to ich wspólne użycie może lepiej złagodzić ból. Kwas acetylosalicylowy działa jak niesteroidowy lek przeciwzapalny, zmniejszając ból i zapalenie, bo hamuje pewien enzym (nazywa się to cyklooksygenazą, czyli COX). Z drugiej strony, opioidy działają na receptory w mózgu, co skutecznie tłumi odczuwanie bólu. W praktyce takie połączenie może być bardzo przydatne, zwłaszcza w przypadku przewlekłego lub ostrego bólu, gdzie same opioidy mogą być niewystarczające albo mogą wiązać się z ryzykiem uzależnienia. Przykład to pacjenci po operacjach, gdzie te dwa leki razem pomagają lepiej kontrolować ból i zmniejszają ryzyko, że pacjent stanie się uzależniony od opioidów. Fajnie jest też zauważyć, że takie podejście jest zgodne z aktualnymi standardami w leczeniu bólu, które mówią o używaniu różnych strategii analgetycznych razem.

Pytanie 5

W terapii choroby Parkinsona wykorzystuje się środki zawierające lewodopę. Celem połączenia lewodopy z benserazydem (np. preparat Madopar) jest

A. zwiększenie absorpcji lewodopy z układu pokarmowego

B. redukcja obwodowego metabolizmu lewodopy do dopaminy

C. blokowanie receptorów dopaminergicznych

D. ulepszenie stabilności mikrobiologicznej preparatu

Zwiększenie wchłaniania lewodopy z przewodu pokarmowego nie jest celem terapii z użyciem benserazydu. Lewodopa jest dobrze wchłaniana w jelitach, a problemem w leczeniu choroby Parkinsona nie jest jej wchłanianie, ale szybka metabolizacja w tkankach obwodowych. Odpowiedź o poprawie trwałości mikrobiologicznej preparatu jest również mylna, ponieważ benserazyd nie wpływa na stabilność mikrobiologiczną leku. Z kolei zahamowanie receptorów dopaminergicznych nie ma związku z działaniem lewodopy ani benserazydu, ponieważ celem terapii jest zwiększenie aktywności dopaminy w mózgu, a nie jej hamowanie. Często występującym błędem jest mylenie roli inhibitora dekarboksylazy, jakim jest benserazyd, z lekami, które działają na receptory dopaminowe. Zrozumienie farmakokinetyki lewodopy oraz mechanizmu działania leków to kluczowe aspekty, które powinny być brane pod uwagę w terapii choroby Parkinsona. Dlatego tak istotne jest, aby nie tylko znać nazwy substancji czynnych, ale także rozumieć ich rolę oraz interakcje, co jest fundamentalne dla skutecznego leczenia i zminimalizowania ryzyka działań niepożądanych.

Pytanie 6

Recepta zawierająca antybiotyk jest aktualna i może być zrealizowana

A. 7 dni od daty wydania

B. przez cały okres trwania kuracji

C. 2 tygodnie od daty wydania

D. 30 dni od daty wydania

Odpowiedź, że recepta na antybiotyk jest ważna 7 dni od daty wystawienia, jest zgodna z obowiązującymi przepisami prawnymi i praktykami w medycynie. Zgodnie z Ustawą o zawodzie lekarza oraz Ustawą o refundacji leków, recepty na antybiotyki, które są lekami kontrolowanymi, mają krótki okres ważności, aby zapewnić właściwą kontrolę nad ich stosowaniem oraz minimalizować ryzyko nadużyć. Przykładowo, po wystawieniu recepty pacjent ma tydzień na jej zrealizowanie, co pozwala lekarzowi na monitorowanie skuteczności leczenia i ewentualne wprowadzenie zmian w terapii. To podejście jest zgodne z wytycznymi organizacji zdrowotnych, które wskazują na konieczność ograniczenia stosowania antybiotyków do niezbędnego minimum, aby przeciwdziałać oporności na te leki. W praktyce oznacza to, że pacjenci powinni być świadomi, iż nie mogą odkładać realizacji recepty na dłuższy czas, co jest kluczowe dla skuteczności leczenia i zdrowia publicznego.

Pytanie 7

Kapsułki żelatynowe nie powinny być używane

A. dopuszczeniu

B. w sposób doodbytniczy

C. w sposób doustny

D. w formie wlewów

Kapsułki żelatynowe są popularną formą podawania leków, ale ich zastosowanie w postaci wlewów jest niewłaściwe. Wlewy, będące procedurą polegającą na wprowadzeniu płynnych substancji do organizmu, wymagają specjalnych form dawkowania, które zapewnią odpowiednią kontrolę nad szybkością i objętością podawanej substancji. Kapsułki nie są projektowane do rozpuszczania w płynach, co może prowadzić do nieodpowiedniej absorpcji lub nawet zatykania cewników. Przykładem właściwego zastosowania kapsułek żelatynowych jest ich podawanie doustnie, gdzie są one trawione w żołądku i substancje czynne są wchłaniane w jelitach, co zapewnia skuteczne działanie leku. Zgodnie z wytycznymi dotyczącymi form farmaceutycznych, należy stosować odpowiednie preparaty do konkretnych dróg podania, co ma kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa i efektywności terapii.

Pytanie 8

Sapo viridis oznacza

A. spirytus kamforowy

B. spirytus mydlany

C. mydło lecznicze

D. mydło potasowe

Sapo viridis, czyli mydło potasowe, to fajny organiczny środek czyszczący, który powstaje z tłuszczów roślinnych i potasu. Ma świetne właściwości emulgujące i można go używać w różnych dziedzinach – od kosmetyków po przemysł. To mydło jest naprawdę doceniane za działanie nawilżające i łagodzące, co sprawia, że idealnie nadaje się do pielęgnacji skóry, zwłaszcza w naturalnych mydłach czy środkach czyszczących. W praktyce wiele standardów, jak ISO 16128 dla naturalnych składników kosmetyków, uważa mydło potasowe za ekologiczne, co dodaje mu wartości na rynku produktów bio. Dzięki świetnej rozpuszczalności w wodzie, mydło potasowe skutecznie usuwa różne zanieczyszczenia, dlatego jest popularnym wyborem do domowych środków czyszczących. Można je znaleźć w produktach do pielęgnacji skóry, w płynach do mycia naczyń, a nawet w naturalnych preparatach czyszczących.

Pytanie 9

Oblicz, korzystając z informacji o preparacie Vitaminum A, liczbę kropli roztworu witaminy A, której należy użyć do sporządzenia leku według recepty.

Vitaminum A
 50 000 j.m./ml, krople doustne, roztwór
 Substancją czynną leku jest witamina A w postaci retynolu palmitynianu
 1 ml = 30 kropli

Rp.
 Vit. A                         25 000 j.m.
 Lekobaza                    ad        30,0
 M.f. ung.

A. 10 kropli.

B. 25 kropli.

C. 30 kropli.

D. 15 kropli.

15 kropli to dobra odpowiedź. Żeby przygotować ten lek, potrzebujesz 25 000 j.m. witaminy A. Z tego, co widzimy na obrazku, każda kropla ma w sobie 1666,67 j.m. Jak to przeliczyć? Wystarczy podzielić 25 000 przez 1666,67, co daje nam właśnie 15 kropli. To w sumie idealna ilość do osiągnięcia tej dawki witaminy A. W farmakologii precyzja jest mega ważna, żeby lek działał skutecznie i był bezpieczny dla pacjenta. W aptekach także trzeba wszystko bardzo dokładnie wymierzyć, bo błędy w dawkowaniu mogą prowadzić do poważnych problemów. Farmaceuci korzystają z dokładnych dawek składników, żeby każdy lek miał odpowiednią moc.

Pytanie 10

Jaką formę preparatu paracetamolu najlepiej zastosować u 6-miesięcznego pacjenta, który ma gorączkę i wymioty?

A. tabletki dojelitowej

B. tabletki

C. czopka

D. zawiesiny do użytku wewnętrznego

Podawanie paracetamolu w postaci czopka jest szczególnie korzystne u 6-miesięcznego pacjenta, który zmaga się z gorączką i wymiotami. W takiej sytuacji, doustne formy leku, takie jak tabletki czy zawiesina, mogą być trudne do przyjęcia, ponieważ wymioty mogą prowadzić do ich wydalenia przed wchłonięciem. Czopki są formą stosowaną drogą doodbytniczą, co pozwala na szybsze wchłanianie substancji czynnej do krwiobiegu, nawet jeśli pacjent ma problemy z przyjmowaniem leków doustnie. Zgodnie z wytycznymi dotyczącymi leczenia gorączki u dzieci, czopki mogą być również stosowane, gdy pacjent nie jest w stanie pić płynów. Dodatkowo, czopki mogą być preferowane w przypadku pacjentów, u których występuje ryzyko odwodnienia spowodowanego wymiotami. Stosując paracetamol w tej postaci, można skutecznie obniżyć gorączkę oraz poprawić komfort pacjenta, co jest kluczowe w opiece pediatrycznej.

Pytanie 11

Jaki jest główny cel stosowania leku o działaniu mukolitycznym?

A. Zmniejszenie bólu gardła

B. Rozrzedzenie wydzieliny oskrzelowej

C. Zwiększenie ciśnienia krwi

D. Obniżenie temperatury ciała

Leki mukolityczne są powszechnie stosowane w leczeniu chorób układu oddechowego, gdzie dochodzi do nadmiernego gromadzenia się gęstej i lepkiej wydzieliny w drogach oddechowych. Ich głównym celem jest rozrzedzenie tej wydzieliny, co ułatwia jej odkrztuszanie i usuwanie z układu oddechowego. Działanie mukolityków polega na rozbijaniu wiązań chemicznych w mucynie, głównym składniku śluzu, co zmniejsza jego lepkość. Dzięki temu, oskrzela są mniej zablokowane, a pacjent może łatwiej oddychać. Mukolityki są szczególnie przydatne w leczeniu chorób takich jak przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP), mukowiscydoza czy ostre i przewlekłe zapalenie oskrzeli. Istotne jest, aby pacjenci przyjmujący leki mukolityczne pamiętali o odpowiednim nawodnieniu organizmu, co dodatkowo wspiera proces rozrzedzania śluzu. W praktyce farmaceutycznej, zalecenie mukolityków powinno być poprzedzone dokładną oceną stanu pacjenta i jego indywidualnych potrzeb, a także świadomością potencjalnych interakcji z innymi lekami.

Pytanie 12

Przy wydawaniu leku w formie tabletek o modyfikowanym uwalnianiu, należy zawsze poinformować pacjenta

A. o możliwości rozpuszczenia tabletki przed użyciem

B. o potrzebie podzielenia tabletki

C. o konieczności połknięcia tabletki w całości

D. o możliwości gryzienia i żucia tabletki

Tabletki o modyfikowanym uwalnianiu (MR) zostały zaprojektowane tak, aby uwalniały substancję czynną w kontrolowany sposób przez określony czas. Kluczowym aspektem ich stosowania jest konieczność połknięcia ich w całości, co pozwala na osiągnięcie zamierzonego efektu terapeutycznego. Rozgryzanie, przeżuwanie czy dzielenie tabletki może prowadzić do przyspieszonego uwolnienia leku, co z kolei zwiększa ryzyko działań niepożądanych lub zmniejsza skuteczność leczenia. Zgodnie z wytycznymi dotyczącymi stosowania leków MR, pacjent powinien być poinformowany o tym, aby nie modyfikować formy farmaceutycznej leku. Przykładowo, jeśli pacjent weźmie tabletkę MR i ją rozkruszy, może to prowadzić do krótkotrwałego, intensywnego działania leku, co może być niebezpieczne, zwłaszcza w przypadku leków przeciwbólowych czy psychotropowych. Warto również zaznaczyć, że lekarze i farmaceuci powinni informować pacjentów o tej zasadzie już w momencie wypisywania recepty i wydawania leku, co jest zgodne z dobrymi praktykami w zakresie farmakoterapii.

Pytanie 13

W sytuacji, gdy osoba doświadcza zatrzymania krążenia i oddechu, powinieneś przeprowadzić pośredni masaż serca oraz sztuczną wentylację w następującej kolejności:

A. 1 oddech i 10 uciśnięć mostka

B. 2 oddechy i 10 uciśnięć mostka

C. 2 oddechy i 30 uciśnięć mostka

D. 1 oddech i 5 uciśnięć mostka

Prawidłowa odpowiedź to 2 oddechy i 30 uciśnięć mostka, co jest zgodne z aktualnymi wytycznymi Europejskiej Rady Resuscytacji (ERC) oraz American Heart Association (AHA). W sytuacji zatrzymania krążenia kluczowe jest szybkie i skuteczne wprowadzenie resuscytacji krążeniowo-oddechowej (RKO). U dorosłych pacjentów, zaleca się wykonywanie 30 uciśnięć klatki piersiowej, które mają na celu zapewnienie odpowiedniego przepływu krwi do narządów oraz 2 oddechów, które dostarczają tlenu do płuc. Taka sekwencja jest efektywna w utrzymaniu krążenia mózgowego i zapobieganiu uszkodzeniom tkanek. Ważne jest, aby uciski były wykonywane z odpowiednią częstotliwością (ok. 100-120 uciśnięć na minutę) oraz głębokością (5-6 cm), przy jednoczesnym zachowaniu pełnej elastyczności klatki piersiowej między uciśnięciami. Praktyczne przykłady wskazują, że zastosowanie tej metody w sytuacjach nagłych, takich jak wypadki czy zawały serca, znacznie zwiększa szanse przeżycia pacjenta.

Pytanie 14

Roślina zawierająca antocyjany, która wspiera poprawę mikrokrążenia w obrębie gałki ocznej, to

A. Myrtilli fructus

B. Gentianae radix

C. Aloe barbadensis

D. Frangulae cortex

Substancje, takie jak Gentianae radix, Frangulae cortex czy Aloe barbadensis, różnią się znacznie w swoim składzie chemicznym oraz zastosowaniach terapeutycznych od Myrtilli fructus. Gentianae radix, czyli korzeń goryczki, jest znany ze swoich właściwości pobudzających apetyt oraz wspierających trawienie, jednak nie zawiera antocyjanów, które są kluczowe dla poprawy mikrokrążenia w gałce ocznej. Z kolei Frangulae cortex, kora kruszyny, jest stosowana głównie jako środek przeczyszczający i nie ma udokumentowanego wpływu na zdrowie oczu. Aloe barbadensis, znane jako aloes, cieszy się popularnością w kosmetykach oraz produktach zdrowotnych, ale jego działanie opiera się na innych mechanizmach, takich jak łagodzenie stanów zapalnych czy nawilżanie, a nie na poprawie mikrokrążenia w obrębie gałki ocznej. Wybierając suplementy lub zioła w celu wsparcia zdrowia oczu, ważne jest zrozumienie ich składników aktywnych i ich właściwości, aby uniknąć nietrafionych wyborów. Często błędne wnioski wynikają z mylenia ogólnych właściwości roślinnych z ich specyficznymi działaniami terapeutycznymi, co może prowadzić do nieskutecznego leczenia.

Pytanie 15

Forma leku używana zewnętrznie, która może wywoływać działanie ogólne, to

A. pręciki docewkowe

B. maść siarkowa

C. pasta cynkowa

D. czopki doodbytnicze

Pasta cynkowa, pręciki docewkowe oraz maść siarkowa to postacie leków, które są stosowane lokalnie, co oznacza, że ich działanie ogranicza się do miejsca aplikacji i nie zapewniają efektów ogólnoustrojowych. Pasta cynkowa, na przykład, jest stosowana w dermatologii, gdzie działa zasłaniająco i ściągająco, jednak jej efekty pozostają tylko w obszarze stosowania. Pręciki docewkowe stosowane są w urologii, jednak ich działanie również jest ograniczone do drobnych obszarów anatomicznych i nie wpływają na ogólny stan zdrowia pacjenta. Maść siarkowa, z drugiej strony, jest skuteczna w leczeniu chorób skórnych, takich jak trądzik czy świerzb, ale podobnie jak inne wymienione postacie, działa lokalnie. Typowym błędem w rozumowaniu jest mylenie lokalnego działania leków z ich działaniem ogólnym; wiele osób może pomyśleć, że jakakolwiek forma aplikacji zewnętrznej ma potencjał do działania w szerszym zakresie. Jednakże, aby uzyskać działanie ogólne, substancje czynne muszą być podawane w sposób, który umożliwia ich wchłanianie do układu krążenia, co jest charakterystyczne dla aplikacji doodbytniczej, a nie dla form lokalnych.

Pytanie 16

Jakie działanie ma trimebutyna w przypadku problemów związanych z układem pokarmowym?

A. normalizowaniu motoryki przewodu pokarmowego

B. odnawianiu komórek wątroby

C. niwelowaniu nadmiaru kwasów w żołądku

D. wchłanianiu toksyn oraz osadów z układu pokarmowego

Odpowiedzi, które wskazują na neutralizowanie nadmiaru kwasów żołądkowych, absorbowanie toksyn oraz regenerację komórek wątrobowych, nie uwzględniają rzeczywistego działania trimebutyny. Lek ten nie ma właściwości alkalizujących ani nie wpływa na pH w żołądku, co eliminuje możliwość jego stosowania w kontekście neutralizacji kwasów. Inne leki, takie jak inhibitory pompy protonowej, są dedykowane do tego celu, a ich działanie polega na redukcji produkcji kwasu solnego w żołądku. Kolejna pomyłka dotyczy absorbcji toksyn, która jest procesem zachodzącym w jelitach, ale nie jest to funkcja trimebutyny. Leki chelatujące toksyny mają odmienne mechanizmy działania i nie są stosowane w kontekście regulacji motoryki przewodu pokarmowego. Ostatnia z omówionych koncepcji, dotycząca regeneracji komórek wątrobowych, również jest nietrafiona, gdyż trimebutyna nie ma właściwości hepatoprotekcyjnych ani nie wpływa na procesy regeneracyjne w wątrobie. W praktyce klinicznej ważne jest, aby stosować leki zgodnie z ich rzeczywistym działaniem, co pozwala na uniknięcie nieporozumień i zapewnia skuteczność terapii. Zrozumienie podstaw farmakologicznych oraz mechanizmów działania leków jest kluczowe w leczeniu chorób układu pokarmowego.

Pytanie 17

Jaką ilość 3,0% roztworu kwasu borowego należy zastosować do przygotowania leku zgodnie z receptą?

Rp.
Chloramphenicoli              1,0
Resorcinoli                   2,0
2,0% Sol. Acidi borici       20,0
Spiritus Vini 85°        ad 100,0
M.f. solutio
D.S. Zewnętrznie

A. 12,37 g

B. 3,33 g

C. 13,33 g

D. 6,67 g

Aby sporządzić lek według podanej recepty, istotne jest zrozumienie, jak oblicza się ilość substancji czynnej w roztworze. W przypadku 3,0% roztworu kwasu borowego, oznacza to, że w 100 g roztworu znajduje się 3 g czystego kwasu borowego. Potrzebujemy 20,0 g 2,0% roztworu, co odpowiada 0,4 g czystego kwasu borowego. Ustalając, ile gramów 3,0% roztworu potrzebujemy, możemy użyć proporcji: 3 g w 100 g roztworu to 0,4 g w X g roztworu. Stąd wynika, że X = (0,4 g * 100 g) / 3 g = 13,33 g. Takie podejście jest zgodne z dobrą praktyką farmaceutyczną, gdzie precyzja w obliczeniach jest kluczowa dla skuteczności leku. Zrozumienie, jak obliczać stężenia i ilości substancji czynnych, jest fundamentalne dla każdego farmaceuty oraz osoby zajmującej się przygotowaniem leków, co przyczynia się do zapewnienia pacjentom bezpiecznych i skutecznych terapii.

Pytanie 18

Działanie leków, które wpływa na funkcjonowanie organizmu poprzez interakcję z różnymi receptorami tego samego narządu, nazywa się

A. antagonizm funkcjonalny

B. synergizm hiperaddycyjny

C. synergizm addycyjny

D. antagonizm chemiczny

Synergizm hiperaddycyjny i synergizm addycyjny to terminy odnoszące się do zjawisk, w których dwa lub więcej leków działają razem, aby zwiększyć efekt terapeutyczny, jednak nie mają one zastosowania w kontekście przeciwnych działań. Synergizm hiperaddycyjny występuje, gdy efekty leków są większe niż suma ich indywidualnych działań, co może prowadzić do intensyfikacji efektów ubocznych. Z kolei synergizm addycyjny oznacza, że działanie leków łączy się w sposób, który nie przekracza sumy ich efektów jednostkowych. W przypadku antagonizmu chemicznego, jeden lek neutralizuje efekt innego leku w sposób chemiczny, co również nie jest tożsame z przeciwnym działaniem na poziomie receptorów. Typowe błędy myślowe, które prowadzą do pomyłek w rozumieniu tych terminów, obejmują mylenie interakcji farmakologicznych i ich mechanizmów działania. W rzeczywistości, antagonizm funkcjonalny jest kluczowym pojęciem w farmakologii, którego zrozumienie ma ogromne znaczenie dla skuteczności leczenia i bezpieczeństwa pacjentów. Wiedza na temat różnych mechanizmów działania leków oraz ich interakcji jest niezbędna w codziennej praktyce medycznej, aby uniknąć niepożądanych efektów i zapewnić optymalne rezultaty terapeutyczne.

Pytanie 19

Oblicz masę manganianu(VII) potasu (nadmanganianu potasu), którą trzeba odważyć, aby przygotować 1,0 L roztworu o stężeniu 0,02 mol/L. M_KMnO4 - 158,04 g/mol?

A. 3,1608 g

B. 0,1580 g

C. 0,3160 g

D. 1,5804 g

Kiedy starasz się obliczyć masę manganianu(VII) potasu do roztworu o stężeniu 0,02 mol/L, mogą się pojawić różne błędy. Często zdarza się, że ktoś źle stosuje wzór na masę i przez to ma błędne wyniki. Może być tak, że niektórzy uczniowie źle przeliczają jednostki, co sprawia, że wyniki są za wysokie lub za niskie. Zdarza się też, że nie korzystają z prawidłowej masy molowej, bo nie są pewni, co jest w tym związku chemicznym. Czasem też pomijają konwersję stężenia na masę, co prowadzi do zamieszania. A na dodatek, złe zaokrąglenia mogą wprowadzić większe błędy, a w chemii analitycznej precyzja jest kluczowa. Warto pamiętać, że nie tylko same obliczenia są istotne, ale też to, jak substancje się waży i jakie techniki się stosuje, żeby wszystko było zgodne z normami jakości.

Pytanie 20

Który z podanych sposobów jest poprawny, aby uzyskać przez nasiona lnu klarowną postać leku, zawierającą maksymalną ilość korzystnych substancji czynnych?

A. Całe nasiona należy zalać wodą o temperaturze pokojowej, dokładnie wymieszać i odstawić na 30 minut

B. Całe nasiona należy zalać wodą o temperaturze pokojowej, dokładnie wymieszać i ogrzewać we wrzącej łaźni wodnej przez 15 minut

C. Całe nasiona lub rozdrobniony surowiec należy zalać gorącą wodą, dokładnie wymieszać i ogrzewać we wrzącej łaźni wodnej przez 15 minut

D. Całe nasiona lub rozdrobniony surowiec należy zalać gorącą wodą, dokładnie wymieszać i odstawić na 30 minut

Zalewanie całych nasion lnu wodą o temperaturze pokojowej, a następnie ich odstąpienie na 30 minut, to metoda, która pozwala na efektywne wydobycie korzystnych substancji czynnych. W temperaturze pokojowej nie zachodzą intensywne reakcje chemiczne, co sprzyja utrzymaniu stabilności bioaktywnych składników, takich jak lignany i kwasy tłuszczowe omega-3. Przykładem zastosowania tej metody jest przygotowanie naparu, który można wykorzystać jako środek wspomagający w dolegliwościach związanych z układem pokarmowym. W literaturze fachowej podkreśla się, że dłuższy czas kontaktu nasion z wodą w tej temperaturze sprzyja lepszemu uwalnianiu substancji czynnych, co jest zgodne z zasadami ekstrakcji na zimno. Dobrą praktyką jest również stosowanie szklanych naczyń do przygotowania ekstraktów, ponieważ nie wprowadzają one dodatkowych substancji chemicznych, które mogłyby zanieczyścić preparat.

Pytanie 21

Z jednej części roślinnego surowca o silnym działaniu, chyba że lekarz zaleci inaczej, sporządza się

A. 100 części odwaru

B. 20 części odwaru

C. 10 części odwaru

D. 50 części odwaru

Wybór innych proporcji, takich jak 20, 10 lub 50 części odwaru, wynika często z niepełnego zrozumienia zasady działania surowców roślinnych o silnym działaniu. Wiele osób może sądzić, że mniejsze stężenie substancji czynnych w odwarze może być bardziej bezpieczne, jednak w rzeczywistości może to prowadzić do nieefektywności terapeutycznej. W przypadku surowców o silnym działaniu, takich jak korzeń żeń-szenia czy liście miłorzębu japońskiego, zastosowanie zbyt małej ilości wody może skutkować niedostatecznym uwolnieniem kluczowych składników aktywnych. To z kolei może prowadzić do frustracji pacjentów, którzy nie odczuwają oczekiwanych efektów terapeutycznych. Ponadto, w kontekście standardów i dobrych praktyk w medycynie roślinnej, istotne jest, aby stosować się do uznanych proporcji, które bazują na tradycyjnych metodach wytwarzania preparatów roślinnych. Niezrozumienie tych zasad często prowadzi do błędnych wniosków i niemożności prawidłowego zastosowania roślinnych środków leczniczych. Efektywność leków roślinnych jest ściśle związana z ich przygotowaniem, stąd kluczowe jest trzymanie się sprawdzonych proporcji, aby zapewnić pacjentom optymalną dawkę substancji czynnych.

Pytanie 22

Nipagina A stanowi synonim parahydroksybenzoesanu

A. amylu

B. metylu

C. etyliu

D. propylu

Nipagina A, znana również jako parahydroksybenzoesan etylu, jest estrem kwasu p-hydroksybenzoesowego, który jest szeroko stosowany jako konserwant w przemyśle spożywczym i kosmetycznym. Tego typu związki chemiczne, w tym parahydroksybenzoesany, mają właściwości przeciwbakteryjne i grzybobójcze, co czyni je skutecznymi środkami przedłużającymi trwałość produktów. Przykładem zastosowania nipaginy A może być jej wykorzystanie w kosmetykach, gdzie chroni formuły przed zepsuciem, co jest zgodne z normami bezpieczeństwa i higieny obowiązującymi w branży kosmetycznej, takimi jak regulacje REACH. W praktyce, dodawanie nipaginy A do produktów pozwala na zachowanie ich jakości przez dłuższy czas, co jest kluczowe w kontekście ochrony zdrowia konsumentów i minimalizacji strat w przemyśle. Warto także zauważyć, że stosowanie nipaginy A jest regulowane przez odpowiednie instytucje, co zapewnia, że jej zastosowanie jest bezpieczne i efektywne w zakresie ochrony produktów.

Pytanie 23

Dziegieć sosnowy to substancja o wyraźnym zapachu, która powstaje

A. w wyniku tłoczenia na zimno olejku sosnowego

B. w trakcie ekstrakcji popiołu drewna sosnowego

C. podczas suchej destylacji drewna sosnowego

D. jako produkt uboczny w procesie destylacji igieł sosny

Dziegieć sosnowy to produkt powstający w wyniku suchej destylacji drewna sosnowego. Proces ten polega na podgrzewaniu drewna w warunkach beztlenowych, co prowadzi do rozkładu chemicznego jego składników organicznych. W wyniku tego procesu uzyskuje się nie tylko dziegieć, ale również wiele innych substancji, takich jak woda, olejki eteryczne oraz różne gazy. Dziegieć sosnowy jest ceniony za swoje właściwości antyseptyczne i konserwujące. W praktyce znajduje zastosowanie w medycynie ludowej, w przygotowywaniu maści i balsamów, a także w przemyśle chemicznym, gdzie służy jako surowiec do produkcji różnorodnych preparatów ochronnych i impregnujących. W branży budowlanej dziegieć sosnowy jest wykorzystywany do zabezpieczania drewnianych konstrukcji przed działaniem grzybów i owadów. W kontekście standardów, jego użycie w materiałach budowlanych powinno być zgodne z normami ekologicznymi i bezpieczeństwa, co potwierdza jego pozytywny wpływ na ochronę środowiska.

Pytanie 24

Który z leków moczopędnych należy do grupy oszczędzających potas?

A. Hydrochlorotiazyd

B. Spironolakton

C. Furosemid

D. Acetazolamid

Hydrochlorotiazyd to diuretyk tiazydowy, działa poprzez hamowanie wchłaniania sodu i chlorków w nerkach, co prowadzi do większego wydalania tych elektrolitów z wodą. Niestety, jednym z jego poważnych efektów ubocznych jest hipokaliemia, czyli spadek poziomu potasu w krwi. Dlatego nie możemy go uznać za oszczędzający potas. Z kolei furosemid, to diuretyk pętlowy, który działa na pętlę Henlego i też powoduje dużą utratę potasu, co może prowadzić do problemów z elektrolitami. Acetazolamid za to jest używany głównie w chorobie wysokościowej oraz jaskrze. Działa poprzez blokowanie anhydrazy węglanowej, co zmniejsza wchłanianie wodorowęglanów i sodu. W kontekście diuretyków nie jest on też oszczędzający potas. Często ludzie mylą różne grupy diuretyków, co może wynikać z ich podobnych zastosowań. Ważne jest, żeby znać mechanizm działania tych leków oraz ich specyfikę, żeby unikać niepożądanych efektów i stosować je w odpowiednich sytuacjach.

Pytanie 25

Czym jest ataksja?

A. utrata zdolności mówienia

B. migotanie przedsionków

C. napady paniki

D. niezręczność ruchowa

Ataksja jest często mylona z innymi zaburzeniami, które nie mają bezpośredniego związku z koordynacją ruchową. Napady lękowe są to epizody intensywnego lęku, które mogą prowadzić do fizycznych objawów, ale nie wpływają na zdolność wykonywania ruchów. Z kolei niemożność mowy, znana jako afazja, dotyczy trudności w komunikacji, a nie ruchów ciała. Migotanie przedsionków to arytmia serca, która również nie jest związana z koordynacją ruchową. Te błędne odpowiedzi wynikają z mylenia objawów oraz funkcji różnych części ciała. Typowym błędem myślowym jest generalizowanie objawów i przypisywanie im cech, które nie są zgodne z ich rzeczywistym charakterem. Ataksja sama w sobie jest symptomem szerokiego spektrum schorzeń neurologicznych, które mogą być wynikiem uszkodzeń mózgu, urazów, chorób genetycznych czy degeneracyjnych. Właściwe zrozumienie różnicy pomiędzy ataksją a innymi zaburzeniami jest kluczowe dla postawienia trafnej diagnozy i wdrożenia odpowiedniego leczenia.

Pytanie 26

Który z wymienionych leków powinien być przechowywany w szafce oznaczonej jako Wykaz A?

A. Methotrexatum

B. Chloramphenicolum

C. Chlordiazepoxidum

D. Diazepamum

Diazepamum, chloramphenicolum oraz chlordiazepoxidum, mimo że również są istotnymi lekami, nie znajdują się w wykazie A. Diazepamum jest lekiem anksjolitycznym stosowanym w leczeniu stanów lękowych, jednak jego przechowywanie nie wymaga tak restrykcyjnych norm, jak ma to miejsce w przypadku methotrexatum. Często jest on przechowywany w ogólnodostępnych aptekach, co może prowadzić do błędnego wniosku, że jest równie niebezpieczny jak leki z wykazu A. Chloramphenicolum, mimo że jest antybiotykiem o silnym działaniu, również nie jest klasyfikowany w tej samej kategorii co methotrexatum, co skutkuje innym podejściem do jego przechowywania. W przypadku chlordiazepoxidum, który jest lekiem z grupy benzodiazepin, jego klasyfikacja i potrzeba przechowywania w odpowiednich warunkach nie są tak rygorystyczne. Typowym błędem myślowym w tym przypadku może być utożsamianie wszystkich leków o znaczącym działaniu z tymi, które wymagają szczególnej kontroli. W praktyce klinicznej, różnice w klasyfikacji leków są kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa pacjentów oraz efektywności terapii. Dlatego ważne jest, aby zrozumieć, że tylko leki z wykazu A, takie jak methotrexatum, wymagają szczególnej staranności w zakresie przechowywania oraz stosowania.

Pytanie 27

W procesie początkowego leczenia reumatoidalnego zapalenia stawów zaleca się podanie w niewielkiej ilości

A. fibratów

B. diuretyków

C. antybiotyków

D. glikokortykosteroidów

Fibraty są lekami stosowanymi głównie w terapii dyslipidemii, a ich działanie opiera się na obniżeniu poziomu triglicerydów oraz zwiększeniu stężenia frakcji HDL cholesterolu. Nie mają one zastosowania w leczeniu reumatoidalnego zapalenia stawów, ponieważ nie działają na procesy zapalne, które są kluczowe w tym schorzeniu. Diuretyki, z kolei, są stosowane w terapii chorób sercowo-naczyniowych oraz w stanach obrzękowych, jednak ich działanie nie wpływa na patologię reumatoidalnego zapalenia stawów. Również antybiotyki, które są przeznaczone do leczenia infekcji, nie mają zastosowania w terapii chorób autoimmunologicznych, takich jak reumatoidalne zapalenie stawów, chyba że towarzyszy temu infekcja bakteryjna. Typowe błędy myślowe prowadzące do wyboru tych niepoprawnych odpowiedzi wynikają z mylenia działania leków oraz ich wskazań. Ważne jest, aby zrozumieć, że leki stosowane w reumatoidalnym zapaleniu stawów powinny być ukierunkowane na kontrolowanie stanu zapalnego oraz na modyfikację przebiegu choroby, co czyni glikokortykosteroidy najodpowiedniejszym wyborem w początkowej fazie leczenia.

Pytanie 28

Zioła uzyskane przez połączenie określonych ilości odpowiednio rozdrobnionych składników roślinnych według przepisu farmakopealnego działają

PRZYGOTOWANIE
Valerianae radix                30,0 cz.
Crataegi folium cum flore       20,0 cz.
Melissae folium                 15,0 cz.
Lupuli flos                     15,0 cz.
Menthae piperitae folium        10,0 cz.
Matricariae flos                10,0 cz.

A. uspokajająco.

B. moczopędnie.

C. przeciwgorączkowo.

D. wykrztuśnie.

Odpowiedź "uspokajająco" jest poprawna, ponieważ mieszanka ziołowa zawiera składniki znane ze swoich właściwości relaksujących. Korzeń kozłka lekarskiego, który jest jednym z głównych składników, od wieków stosowany jest w medycynie naturalnej jako środek uspokajający i wspomagający sen. Dodatkowo, szyszki chmielu, również obecne w tej mieszance, są cenione za swoje działanie kojące na układ nerwowy, co czyni je efektywnym składnikiem w leczeniu stanów lękowych. Liść melisy i kwiat rumianku również wspierają relaksację i mają działanie uspokajające. W praktyce, zioła te często stosuje się w formie naparów, kapsułek czy ekstraktów, które są zgodne z wytycznymi farmakopealnymi, co zapewnia ich jakość i skuteczność. Takie ziołowe preparaty są szczególnie popularne w holistycznym podejściu do zdrowia, gdzie dąży się do naturalnych metod wspomagania organizmu.

Pytanie 29

Której formy leku dotyczy opis zamieszczony w FP X?

Są stałymi postaciami leku przeznaczonymi do stosowania miejscowego. Mają kształt cylindryczny lub stożkowaty i zawierają jedną lub kilka substancji czynnych występujących samodzielnie bądź rozpuszczonych lub rozproszonych w odpowiednim podłożu, które może rozpuszczać się lub topić w temperaturze ciała. Stosowane do cewki moczowej i do ran są jałowe.

A. Styli.

B. Tamponae medicatae.

C. Ovula vaginalia.

D. Suppositoria.

Wybór odpowiedzi, która nie odnosi się do postaci leku 'Styli', może prowadzić do poważnych nieporozumień dotyczących zastosowania i właściwości różnych postaci farmaceutycznych. Odpowiedzi takie jak 'Tamponae medicatae', 'Suppositoria' oraz 'Ovula vaginalia' wskazują na inne formy leków, które nie są prawidłowe w kontekście przedstawionego opisu. Tamponae medicatae to formy stosowane w leczeniu miejscowym, ale ich struktura i zastosowanie różnią się od pręcików, ponieważ są one zaprojektowane z myślą o wchłanianiu substancji leczniczych i nie mają cylindrycznego kształtu, co ogranicza ich użycie w podawaniu leków do cewki moczowej. Suppositoria, czyli czopki doodbytnicze, są przeznaczone do wprowadzenia do odbytnicy i mają na celu miejscowe działanie w tym obszarze – ich forma i rozpuszczanie są dostosowane do innego układu anatomicznego. Z kolei ovula vaginalia to globulki dopochwowe, które mają zgoła inne przeznaczenie i mechanizm działania. Ich użycie w cewce moczowej byłoby nieefektywne, a także niewłaściwe z punktu widzenia farmakologii. Zrozumienie różnic w aplikacji i działaniu tych postaci leku jest kluczowe, aby prawidłowo stosować terapie farmakologiczne i unikać błędów, które mogą wpłynąć na zdrowie pacjenta.

Pytanie 30

Która substancja jest niewskazana do używania przez kobiety w ciąży, z uwagi na ryzyko negatywnego wpływu na płód?

A. Retinol

B. Kwas foliowy

C. Ryboflawina

D. Kwas pantotenowy

Retinol, znany również jako witamina A1, jest kluczowym składnikiem odżywczym, który odgrywa istotną rolę w wielu procesach biologicznych, w tym w reakcji immunologicznej, widzeniu, oraz w utrzymaniu zdrowego stanu skóry. Jednakże, ze względu na swoje właściwości teratogenne, stosowanie retinolu u kobiet w ciąży jest zdecydowanie przeciwwskazane. Badania wykazały, że nadmierna ilość retinolu w organizmie matki może prowadzić do poważnych wad wrodzonych u płodu, w tym uszkodzeń układu nerwowego, wad serca oraz deformacji twarzoczaszki. Z tego względu, lekarze zalecają unikanie produktów zawierających retinol, jak również jego pochodnych, aby zminimalizować ryzyko dla rozwijającego się dziecka. Alternatywą dla retinolu w pielęgnacji skóry kobiet w ciąży są składniki takie jak kwas foliowy, który jest bezpieczny i niezbędny dla prawidłowego rozwoju płodu, wspierając procesy neurogenezy oraz rozwój komórek. W praktyce, kobiety w ciąży powinny wybierać kosmetyki i suplementy diety z listy składników zatwierdzonych do stosowania w ciąży, co jest zgodne z najlepszymi praktykami w dziedzinie dermatologii i ginekologii.

Pytanie 31

Procedura szczególnej utylizacji leków odnosi się do przeterminowanych produktów zawierających

A. Fentanylum

B. Hydrochlorothiazidum

C. Amiloridum

D. Amoxicillinum

Udzielając odpowiedzi na to pytanie, ważne jest zrozumienie, że nie wszystkie leki wymagają specjalnych procedur utylizacji, szczególnie te, które nie są klasyfikowane jako substancje kontrolowane. Amoxicillinum, amiloridum oraz hydrochlorothiazidum to leki, które nie mają tak wysokiego ryzyka nadużycia ani zagrożenia dla zdrowia publicznego jak fentanylum. Amoxicillinum, będący antybiotykiem, może być stosunkowo bezpiecznie utylizowany w normalnych warunkach, chociaż nadal powinno się go oddać do odpowiednich placówek. Amiloridum, diuretyk oszczędzający potas, również nie stwarza bezpośredniego zagrożenia w procesie utylizacji, a jego przepisywanie jest regulowane, co oznacza, że nie wymaga tak rygorystycznych procedur jak fentanylum. Hydrochlorothiazidum, kolejny diuretyk, podobnie nie stwarza problemów, które mogłyby prowadzić do konieczności wprowadzenia specjalnych norm dotyczących utylizacji. Typowe błędy myślowe polegają na myleniu kategorii leków i przypisaniu im ogólnych zasad postępowania, co może prowadzić do nieprawidłowych wniosków co do ich utylizacji. Kluczowe jest zatem zrozumienie, jakie substancje wymagają szczególnego traktowania z uwagi na swoje właściwości farmakologiczne oraz potencjalne ryzyko.

Pytanie 32

Co oznacza skrót "IU" w kontekście wartości liczbowej?

A. jednostkę międzynarodową

B. współczynnik korelacji

C. wariancję

D. średnią ważoną

Określenie "IU" oznacza jednostkę międzynarodową, co jest standardem stosowanym w medycynie oraz farmacji do wyrażania aktywności biologicznej substancji. IU jest miarą, która pozwala na porównywanie działania różnych substancji, niezależnie od ich stężenia czy masy, co ma kluczowe znaczenie w leczeniu pacjentów. Na przykład, witaminy i niektóre hormony są często podawane w jednostkach międzynarodowych, co umożliwia lekarzom i farmaceutom precyzyjne dawkowanie oraz monitorowanie ich efektów. Użycie IU jest zgodne z wytycznymi Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), co zapewnia spójność w komunikacji medycznej na międzynarodowym poziomie. W praktyce, na przykład, witamina D jest zalecana w określonych dawkach w IU, co ułatwia pacjentom oraz specjalistom w zakresie zdrowia zrozumienie, ile danej substancji jest potrzebne, aby osiągnąć pożądany efekt terapeutyczny.

Pytanie 33

Oblicz ilość papaweryny chlorowodorku, którą zażyje pacjent w ciągu doby, jeżeli przyjmuje lek sporządzony według recepty, zgodnie z zaleceniami lekarza. Masa jednej łyżki stołowej wynosi 17,5 g.

Rp.
 Papaverini hydrochloridi         0,8
 Glucosi                          3,0
 Sir. simplicis                  50,0
 Aquae                        ad 250,0
 M.f. mixt.

 D.S. Trzy razy dziennie po dwie łyżki stołowe

A. 0,331 g

B. 0,112 g

C. 0,110 g

D. 0,336 g

Wybór odpowiedzi, która nie odpowiada obliczonej dziennej dawce papaweryny chlorowodorku, może wynikać z kilku typowych błędów myślowych. Wiele osób przyjmuje, że wystarczy obliczyć zawartość substancji czynnej na podstawie ogólnej masy leku, nie uwzględniając proporcji oraz liczby dawek. Na przykład, odpowiedzi takie jak 0,112 g, 0,331 g czy 0,110 g mogą powstać w wyniku błędnego obliczenia ilości leku, co prowadzi do nieprawidłowego oszacowania rzeczywistej dawki. Może to również wskazywać na pominięcie kluczowych elementów równania, takich jak liczba łyżek stołowych przyjmowanych codziennie. Takie nieprecyzyjne podejście do obliczeń jest niezgodne z najlepszymi praktykami w farmakologii, które wymagają skrupulatnego podejścia do dawkowania i uwzględnienia wszystkich istotnych danych. Ponadto, niektóre odpowiedzi mogą być efektem pośpiechu lub nieuważnego przeliczenia jednostek miary, co jest kolejnym istotnym aspektem, który koniecznie należy kontrolować w pracy z lekami. Takie pomyłki mogą prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych, dlatego kluczowe jest, aby osoby zajmujące się farmakoterapią podejmowały przemyślane decyzje oparte na rzetelnych obliczeniach.

Pytanie 34

Loperamid (Imodium, Stoperan) jest lekiem, który działa

A. przeciwbólowym

B. przeciwbiegunkowym

C. przeciwalergicznym

D. przeciwzapalnym

Loperamid, znany pod nazwami handlowymi takimi jak Imodium czy Stoperan, jest lekiem przeciwbiegunkowym, który działa poprzez zmniejszenie motoryki jelit, co prowadzi do spowolnienia pasażu treści pokarmowej w jelitach. Dzięki temu, loperamid skutecznie redukuje częstotliwość wypróżnień oraz poprawia konsystencję stolca. Działa poprzez wpływ na receptory opioidowe w ścianie jelita grubego, co prowadzi do zmniejszenia wydzielania płynów oraz zwiększenia wchłaniania wody, co jest kluczowe w leczeniu biegunek. Przykłady zastosowania loperamidu obejmują ostre biegunki niespowodowane infekcjami bakteryjnymi oraz przewlekłe biegunki, takie jak te związane z chorobami zapalnymi jelit. W praktyce, loperamid jest powszechnie stosowany w celu łagodzenia objawów biegunki, ale nie należy go stosować w przypadku biegunek o etiologii zakaźnej, ponieważ może on prowadzić do wydłużenia choroby. Warto również zaznaczyć, że stosowanie loperamidu powinno być zgodne z zaleceniami lekarza, aby uniknąć potencjalnych działań niepożądanych.

Pytanie 35

Do produkcji maści o działaniu głębokim (maści endodermalne) wykorzystuje się

A. wazelinę białą oraz lanolinę bezwodną

B. oleje utwardzone i wazelinę żółtą

C. smalec wieprzowy i lanolinę bezwodną

D. ciekłą parafinę oraz smalec wieprzowy

Smalec wieprzowy i lanolina bezwodna są uznawane za składniki kluczowe w produkcji maści o działaniu głębokim, znanych jako maści endodermalne. Smalec wieprzowy, ze względu na swoje właściwości emolientowe, skutecznie nawilża skórę i tworzy na jej powierzchni warstwę ochronną, co sprzyja lepszemu wnikaniu substancji czynnych do głębszych warstw tkanek. Lanolina bezwodna dodatkowo wzmacnia tę funkcję, działając jako środek okluzyjny, który zatrzymuje wilgoć i wspomaga transport substancji terapeutycznych przez warstwę rogową naskórka. W praktyce maści te są stosowane w leczeniu stanów zapalnych, bólu mięśniowego oraz w terapii schorzeń dermatologicznych, gdzie potrzeba głębszego działania na tkanki. Warto zaznaczyć, że dobór odpowiednich składników zgodny jest z zasadami formulacji farmaceutycznych, co wspiera efektywność terapeutyczną oraz bezpieczeństwo stosowania produktu.

Pytanie 36

W kontekście bez dodatkowego wyjaśnienia, termin „solutio” zazwyczaj odnosi się do roztworu

A. wodnego

B. etanolowego

C. glicerolowego

D. olejowego

Termin „solutio” w kontekście chemii i biologii odnosi się do roztworu, który najczęściej jest wodny. Woda jest najpowszechniejszym rozpuszczalnikiem w przyrodzie, a jej unikalne właściwości, takie jak zdolność do rozpuszczania wielu substancji chemicznych, czynią ją idealnym medium do reakcji chemicznych i procesów biologicznych. W praktyce, woda jako rozpuszczalnik jest zastosowana w różnych dziedzinach, od farmacji, gdzie używa się jej do przygotowywania roztworów leków, po przemysł spożywczy, gdzie występuje w procesach produkcji i przechowywania żywności. W standardach laboratoryjnych, takich jak ISO 8655, zaleca się stosowanie wysokiej jakości wody do przygotowywania roztworów w celu uzyskania dokładnych wyników analitycznych. Dlatego bez dodatkowych informacji, termin „solutio” najczęściej odnosi się do roztworu wodnego, co jest zgodne z powszechnie akceptowanymi definicjami w literaturze naukowej.

Pytanie 37

Przy przygotowywaniu jest niezbędna konwersja fenobarbitalu na fenobarbital sodowy?

A. czopków doodbytniczych

B. kropli na bazie etanolu

C. proszków dzielonych

D. roztworu wodnego

Fenobarbital sodowy jest solą fenobarbitalu, która jest bardziej rozpuszczalna w wodzie. Przy sporządzaniu roztworów wodnych, zwłaszcza w kontekście farmaceutycznym, kluczowe jest, aby substancja czynna była odpowiednio rozpuszczona, co zapewnia jej biodostępność i skuteczność terapeutyczną. Dlatego zamiana fenobarbitalu na jego sodową formę jest konieczna do uzyskania stabilnego roztworu. Przykładem zastosowania fenobarbitalu sodowego w roztworach wodnych jest leczenie stanów padaczkowych, gdzie preparaty muszą szybko wchłaniać się w organizmie. Oprócz tego, zgodnie z zasadami Dobrej Praktyki Wytwarzania (GMP), farmaceuci są zobowiązani do używania form bardziej rozpuszczalnych w przypadku produkcji roztworów, aby zapewnić ich jakość i bezpieczeństwo dla pacjenta.

Pytanie 38

Benzodiazepiny (np. klonazepam) wykorzystuje się jako leki

A. przeciwpadaczkowe

B. tyreostatyczne

C. immunosupresyjne

D. przeciwcukrzycowe

Benzodiazepiny, takie jak klonazepam, są klasyfikowane jako leki przeciwpadaczkowe ze względu na ich zdolność do modulowania aktywności neuronów w mózgu. Działają poprzez zwiększanie efektu neuroprzekaźnika GABA, co prowadzi do hamowania nadmiernej aktywności neuronalnej, charakterystycznej dla napadów padaczkowych. Klonazepam jest często stosowany w leczeniu różnych form padaczki, zwłaszcza u pacjentów, którzy nie reagują na inne leki. Podobnie, benzodiazepiny mogą być stosowane w terapii stanów lękowych, co podkreśla ich wszechstronność. W praktyce klinicznej, lekarze zwracają uwagę na potencjalne skutki uboczne, takie jak uzależnienie i tolerancja, co sprawia, że ich stosowanie powinno być ściśle monitorowane i ograniczone do niezbędnego czasu leczenia. W kontekście najlepszych praktyk, leczenie padaczki wymaga indywidualnego podejścia, a lekarze często łączą terapię farmakologiczną z innymi metodami, takimi jak terapia behawioralna czy zmiany stylu życia, aby zwiększyć efektywność leczenia oraz poprawić jakość życia pacjentów.

Pytanie 39

Hipokaliemia może wystąpić w trakcie stosowania środków przeczyszczających razem

A. z paracetamolem

B. z hydrochlorotiazydem

C. z metoprololem

D. z fenobarbitalem

Paracetamol jest lekiem przeciwbólowym i przeciwgorączkowym, który nie ma bezpośredniego wpływu na stężenie potasu we krwi. Jego działanie nie wiąże się z modyfikacją wydalania elektrolitów przez nerki, co czyni go nieodpowiednim jako przyczynę hipokaliemii w kontekście stosowania środków przeczyszczających. Fenobarbital, lek stosowany w terapii padaczki, również nie wpływa na poziom potasu w sposób, który mógłby prowadzić do hipokaliemii. Jego głównym działaniem jest depresja ośrodkowego układu nerwowego, a nie zaburzenia gospodarki elektrolitowej. Metoprolol, będący beta-blokerem, jest stosowany w leczeniu nadciśnienia tętniczego i chorób serca. Choć wpływa na układ sercowo-naczyniowy, nie ma bezpośredniego związku z hipokaliemią. Powszechnym błędem jest mylenie potencjalnych skutków ubocznych różnych grup leków, co może prowadzić do nieprawidłowych wniosków dotyczących ich interakcji. Zrozumienie mechanizmów działania leków oraz ich interakcji z innymi substancjami jest kluczowe dla właściwego zarządzania terapią pacjentów i unikania poważnych powikłań zdrowotnych.

Pytanie 40

W której z podanych monografii FP VIII można znaleźć dane na temat materiałów do produkcji globulek?

A. Rectalia

B. Suppositoria

C. Vaginalia

D. Styli

Odpowiedź 'Vaginalia' jest poprawna, ponieważ w tej monografii zawarte są szczegółowe informacje na temat podłoży do produkcji globulek dopochwowych. Globulki te są formą leku o działaniu miejscowym, stosowanym w ginekologii, a właściwe podłoże jest kluczowe dla ich skuteczności i tolerancji. Monografia ta zawiera opisy różnych substancji pomocniczych, takich jak glicerol, polimery i woski, które mogą być stosowane w produkcji takich preparatów. Przykładem zastosowania może być leczenie infekcji intymnych, gdzie globulki dopochwowe pozwalają na szybkie i lokalne działanie leku. Przemysł farmaceutyczny stosuje wytyczne zawarte w monografii dla osiągnięcia wysokiej jakości i bezpieczeństwa produktu, co jest zgodne z aktualnymi standardami przyjętymi w Unii Europejskiej. Ponadto, zrozumienie właściwości różnych podłoży jest niezbędne dla farmaceutów i specjalistów w dziedzinie produkcji leków, aby mogli dostosować formę leku do indywidualnych potrzeb pacjentów.

Rozpocznij nowy egzamin

Powrót do strony głównej