Wyniki egzaminu

Informacje o egzaminie:
  • Zawód: Elektromechanik
  • Kwalifikacja: ELE.01 - Montaż i obsługa maszyn i urządzeń elektrycznych
  • Data rozpoczęcia: 7 grudnia 2025 10:40
  • Data zakończenia: 7 grudnia 2025 10:43

Egzamin niezdany

Wynik: 5/40 punktów (12,5%)

Wymagane minimum: 20 punktów (50%)

Udostępnij swój wynik
Szczegółowe wyniki:
Pytanie 1

Podstawowe zabezpieczenie silników elektrycznych nie obejmuje

A. przeciążeń na wale.
B. zwarć międzyzwojowych.
C. przepięć.
D. spadku napięcia.
Zabezpieczenia przed przeciążeniem, zwarciami międzyzwojowymi oraz spadkiem napięcia są kluczowymi elementami ochrony silników elektrycznych. Przeciążenia na wale mogą prowadzić do przegrzewania się silnika, co skutkuje uszkodzeniem uzwojeń, a w dłuższej perspektywie do całkowitej awarii. Z tego powodu, zastosowanie przekaźników przeciążeniowych jest standardową praktyką w systemach ochrony silników. Zwarcia międzyzwojowe są innym zagrożeniem, które może wystąpić w wyniku uszkodzenia izolacji uzwojeń. Tego typu zwarcia mogą prowadzić do poważnych uszkodzeń silnika, dlatego ważne jest, aby stosować odpowiednie zabezpieczenia, takie jak automatyczne wyłączniki silnikowe, które reagują na takie sytuacje, minimalizując ryzyko uszkodzenia. Spadki napięcia w instalacji elektrycznej mogą wpływać na wydajność silników, powodując ich niestabilną pracę oraz zwiększone zużycie energii. Dlatego w projektowaniu systemów zasilania kluczowe jest zapewnienie odpowiednich wartości napięcia, co można osiągnąć dzięki zastosowaniu transformatorów oraz odpowiednich rozwiązań w zakresie regulacji napięcia. Często mylnie uważa się, że wszystkie te zagrożenia są objęte standardowymi zabezpieczeniami, podczas gdy w rzeczywistości wymagają one różnych strategii ochrony, co jest zgodne z wytycznymi zawartymi w normach takich jak IEC 60947, które szczegółowo omawiają kwestie zabezpieczeń dla urządzeń elektrycznych.

Pytanie 2

Do gaszenia urządzeń elektrycznych pod napięciem nie wolno stosować

A. gaśnicy śniegowej.
B. proszku gaśniczego.
C. gaśnicy pianowej.
D. dwutlenku węgla.
Gaśnica pianowa to zły wybór, jeśli chodzi o gaszenie sprzętu elektrycznego, który działa pod napięciem. Dlaczego? Po pierwsze, piany gaśnicze zawierają wodę oraz różne substancje chemiczne, które mogą prowadzić do zwarcia. Woda dobrze przewodzi prąd, a to może być naprawdę niebezpieczne. Gdy mamy do czynienia z elektrycznością, lepiej używać gaśnic klasy C, jak te z CO2 lub proszkiem gaśniczym, bo one nie przewodzą prądu. Na przykład, jeżeli wybuchnie pożar w rozdzielni elektrycznej, gaśnica pianowa może nic nie pomóc, a tylko pogorszyć sprawę. Dlatego ważne jest, żeby ludzie odpowiedzialni za bezpieczeństwo w budynkach wiedzieli, jak stosować odpowiednie gaśnice, zgodnie z normami NFPA oraz EN 3. Każdy powinien być przeszkolony, by wiedzieć, jak w razie potrzeby zareagować i zminimalizować ryzyko w trudnych sytuacjach.

Pytanie 3

Przy ochronie przeciwpożarowej maszyn elektrycznych nastawy zabezpieczeń różnicowoprądowych powinny wynosić

A. I?n = 300 mA, działanie zwłoczne np. 100 ms.
B. I?n = 3 A, działanie zwłoczne np. 250 ms.
C. I?n = 30 mA, działanie bezzwłoczne.
D. I?n = 5 A, działanie bezzwłoczne.
Wybierając I?n = 3 A lub 5 A dla zabezpieczeń różnicowoprądowych, można się trochę naciąć, bo takie ustawienia nie zapewniają dobrej ochrony przed niewielkimi prądami upływowymi. Przy I?n = 3 A może być za późno na wyłączenie, kiedy prąd upływowy jest na poziomie, który już może zagrażać zapaleniu się materiałów łatwopalnych. I?n = 5 A to już w ogóle kiepski pomysł, bo działa bez zwłoki, co nie spełnia wymogów bezpieczeństwa. Często ludzie mylą prądy upływowe z normalnym obciążeniem, nie zdając sobie sprawy, jak dużym zagrożeniem mogą być dla pożaru. Z norm PN-EN 60947-2 wynika, że zabezpieczenia powinny być dostosowane do konkretnego zastosowania, a mniejsze wartości prądów różnicowych, jak 30 mA, są bardziej do ochrony ludzi, a nie maszyn. Dlatego ustawienia 30 mA z działaniem bezzwłocznym są też nieodpowiednie, gdyż maszyny wymagają innego podejścia, jak I?n = 300 mA z działaniem zwłocznym.

Pytanie 4

Jak zmieni się moc i wartość prądu pobieranego przez elektryczny grzejnik jednofazowy, jeżeli w wyniku naprawy zmniejszeniu uległa rezystancja jego spirali grzejnej?

A. Moc wzrośnie, a prąd zmaleje.
B. Moc wzrośnie i prąd wzrośnie.
C. Moc zmaleje i prąd zmaleje.
D. Moc zmaleje, a prąd wzrośnie.
Rozważając wpływ zmiany rezystancji spirali grzejnej na moc i prąd grzejnika, wiele osób może błędnie założyć, że zmniejszenie rezystancji prowadzi do zmniejszenia mocy. Taka koncepcja jest błędna, ponieważ opiera się na mylnym zrozumieniu relacji między mocą, natężeniem prądu i rezystancją. Zgodnie z prawem Ohma, zmiana rezystancji wpływa na przepływ prądu, co z kolei wpływa na moc. Przykładowo, w przypadku rezystancji 20 omów przy napięciu 230 V, moc wynosi około 26,45 W. Jeśli jednak rezystancja zostanie zmniejszona do 10 omów, moc wzrasta do 46 W. Niektóre odpowiedzi sugerują, że moc może zmaleć; jest to wynikiem nieporozumienia co do definicji rezystancji i jej wpływu na przepływ prądu. Ponadto, niektórzy mogą pomylić pojęcia związane z energią elektryczną i efektywnością, sądząc, że niższa rezystancja oznacza mniej efektywne ogrzewanie, co jest nieprawidłowe. W rzeczywistości, obniżenie rezystancji w kontekście grzejników elektrycznych prowadzi do efektywniejszego wykorzystania energii i wyższej mocy grzewczej. Często zdarza się, że użytkownicy mylą wzory i zależności, co prowadzi do nieprawidłowych wniosków na temat działania urządzeń elektrycznych.

Pytanie 5

Kategoria użytkowania AC3 dotyczy aparatury łączeniowej silników

A. klatkowych: hamowanie przeciwprądem i impulsowanie.
B. pierścieniowych: rozruch, wyłączanie.
C. klatkowych: rozruch, rewersowanie, impulsowanie.
D. klatkowych: rozruch, wyłączanie silnika przy pełnej prędkości obrotowej.
Odpowiedzi dotyczące rozruchu i wyłączania silników pierścieniowych, hamowania przeciwprądem oraz impulsowania silników klatkowych są nieprawidłowe, ponieważ pomijają kluczowe aspekty związane z charakterystyką pracy silników klatkowych i ich zastosowaniem w praktyce. Silniki pierścieniowe, mimo że mogą być używane w niektórych specyficznych aplikacjach, nie są powszechnie stosowane w kontekście rozruchu i wyłączania przy pełnej prędkości obrotowej, co jest istotne w procesach automatyzacji. Ważne jest zrozumienie, że hamowanie przeciwprądem i impulsowanie dotyczą bardziej zaawansowanych metod kontroli silników, które są stosowane w sytuacjach wymagających precyzyjnego sterowania oraz szybkiej reakcji. Te metody są zazwyczaj realizowane za pomocą falowników lub specjalnych układów sterujących, co nie jest typowe dla standardowych silników klatkowych przy ich tradycyjnym użyciu. Typowym błędem myślowym w tym kontekście jest utożsamianie silników klatkowych z bardziej skomplikowanymi metodami sterowania, co prowadzi do nieporozumień w zakresie ich właściwego zastosowania. Kluczowe jest zwrócenie uwagi na specyfikę pracy silników i ich odpowiednią klasyfikację według norm oraz dobrych praktyk branżowych, takich jak normy IEC, aby uniknąć nieefektywnych i potencjalnie szkodliwych rozwiązań w procesach przemysłowych.

Pytanie 6

Którego z wymienionych rodzajów połączeń nie stosuje się przy podłączeniu komutatora przedstawionego na rysunku do uzwojenia wirnika?

Ilustracja do pytania
A. Nitowanego.
B. Zaprasowywanego.
C. Zgrzewanego.
D. Lutowanego.
Podłączenie komutatora do uzwojenia wirnika to kluczowe zadanie w konstrukcji silników elektrycznych. Błędne wybory mogą prowadzić do znacznych problemów, jak na przykład zwiększenie rezystancji kontaktowej czy obniżenie trwałości układu. Prasowanie połączeń jest popularne w lekkich i szybkich aplikacjach, gdzie istotne jest szybkie i proste montowanie. Zgrzewanie natomiast to technika, która pozwala na uzyskanie niezwykle mocnych i odpornych na wysokie temperatury połączeń, co jest istotne w środowiskach pracujących pod dużym obciążeniem. Lutowanie, dzięki użyciu cyny lub innych stopów, oferuje elastyczność i niski opór elektryczny. Natomiast nitowanie, choć solidne mechanicznie, nie daje dostatecznej przewodności i może powodować problemy związane z korozją lub zbyt dużym obciążeniem mechanicznym na łączeniu. W projektowaniu urządzeń elektrycznych ważne jest, aby uwzględniać zarówno obciążenia mechaniczne, jak i wymagania elektryczne, stąd wybór metody połączenia powinien zawsze być dobrze przemyślany i dostosowany do specyfikacji technicznych oraz warunków pracy. Wadliwe podejście do tego zagadnienia może skutkować nieefektywnością działania systemu i jego przedwczesnym uszkodzeniem.

Pytanie 7

Odbiornik trójfazowy pracuje w warunkach znamionowych (UN = 400 V/50 Hz; PN = 3,2 kW; cos φN = 0,8 ind). Ile wyniesie wartość natężenia prąd pobieranego z sieci?

A. 17,3 A
B. 10,0 A
C. 5,8 A
D. 3,3 A
Wizualizując problem, wielu inżynierów może pomylić się, stosując niewłaściwe podejście do obliczenia natężenia prądu. Na przykład, niektórzy mogą ignorować wpływ współczynnika mocy, co prowadzi do błędnych obliczeń. Przyjmując zbyt uproszczony wzór, np. I = P / U, uzyskują znacznie zawyżoną wartość natężenia prądu, co może prowadzić do błędnych decyzji w projektowaniu instalacji elektrycznej. Warto również zauważyć, że pomijanie czynnika √3 w przypadku obliczeń dla systemów trójfazowych jest powszechnym błędem. Zastosowanie tego czynnika jest niezbędne, ponieważ moc w systemach trójfazowych nie jest obliczana tak samo jak w jednofazowych. Zrozumienie różnic pomiędzy tymi systemami oraz właściwe wykorzystanie wzorów matematycznych jest kluczowe dla zapewnienia, że projektowane instalacje będą działały zgodnie z oczekiwaniami. Podjęcie dodatkowych kroków w celu zrozumienia mechanizmów działania odbiorników trójfazowych oraz ich wpływu na system zasilania jest nie tylko przydatne, ale i konieczne w nowoczesnej branży elektrycznej.

Pytanie 8

Urządzenia II klasy ochronności posiadają

A. tylko izolację podstawową.
B. izolację podwójna lub wzmocnioną.
C. zacisk uziemiający.
D. zacisk ochronny do podłączenia przewodu PE lub PEN.
Wybór odpowiedzi dotyczącej zacisku uziemiającego jest nietrafiony, bo urządzenia II klasy ochronności w ogóle nie potrzebują uziemienia. Ich konstrukcja opiera się na podwójnej lub wzmocnionej izolacji, co całkowicie eliminuje konieczność uziemienia. Zaciski ochronne dla przewodu PE lub PEN są typowe dla urządzeń I klasy, które muszą być uziemione, żeby były bezpieczne. Co więcej, sama izolacja podstawowa nie wystarcza, żeby zapewnić odpowiedni poziom ochrony. Urządzenia II klasy są stworzone do użytku tam, gdzie uziemienie nie jest możliwe, więc są bardziej uniwersalne. Warto zrozumieć różnice między klasami ochronności, bo to wpływa na bezpieczeństwo, a brak wiedzy w tej sprawie może prowadzić do niebezpiecznych sytuacji.

Pytanie 9

Przełączenie zasilania z sieci głównej na awaryjną w układzie przedstawionym na rysunku następuje po wciśnięciu przycisku

Ilustracja do pytania
A. S1, następnie S4
B. S3, następnie S2
C. S2, następnie S4
D. S1, następnie S3
Niestety, twoja odpowiedź nie była poprawna, ale to doskonała okazja do nauki! W przypadku przełączania zasilania z sieci głównej na awaryjną, kluczowe jest zrozumienie sekwencji działania przekaźników i przycisków. Wybór S3 lub S2 jako pierwszy krok jest błędny, ponieważ te przyciski obsługują inne funkcje w schemacie. Przycisk S3, gdy jest używany jako pierwszy, nie aktywuje przekaźnika K1, co jest kluczowe dla początkowego zamknięcia obwodu zasilania głównego. Przycisk S2 natomiast, jest częścią ścieżki, która aktywuje zasilanie awaryjne, lecz bez aktywacji przez S1, nie może spełnić swojej roli. Typowym błędem myślowym jest zakładanie, że każdy przycisk działa samodzielnie i w równorzędny sposób, podczas gdy w rzeczywistości ich działanie jest sekwencyjne i zależne od aktywacji poprzednich elementów w obwodzie. Zrozumienie tych zasad pomoże unikać podobnych nieporozumień w przyszłości.

Pytanie 10

Jaka jest średnia moc czynna P włączonych odbiorników, jeśli tarcza licznika energii elektrycznej o stałej c = 750 obrotów/kWh wykonała n = 1 500 obrotów w czasie t = 0,5 godziny?

A. 4,0 kW
B. 1,5 kW
C. 2,0 kW
D. 7,5 kW
Analizując odpowiedzi, można zauważyć, że błędne koncepcje wynikają z niepełnego zrozumienia relacji między obrotami licznika a zużyciem energii. Na przykład, obliczenie średniej mocy czynnej na podstawie obrotów licznika wymaga uwzględnienia zarówno liczby obrotów, jak i stałej licznika. Odpowiedzi, które wskazują na 1,5 kW lub 2,0 kW, mogą wynikać z błędnych założeń dotyczących wartości obliczeń lub niewłaściwego podziału zużytej energii przez czas. Typowym błędem jest zakładanie, że moc można obliczyć jedynie na podstawie pojedynczego parametru, bez uwzględnienia zmienności czasu pracy odbiorników. Ponadto, odpowiedzi sugerujące wyższe wartości, jak 7,5 kW, mogą wynikać z błędnego mnożenia obrotów przez stałą, co prowadzi do zawyżonego wyniku. Kluczowym elementem jest zrozumienie, że moc czynna jest miarą zużycia energii w jednostce czasu, a nie tylko prostym przeliczeniem obrotów. Dlatego, aby prawidłowo obliczyć moc, zawsze należy mieć na uwadze zarówno zużytą energię, jak i czas, w którym ta energia była wykorzystywana. W przemyśle energetycznym i elektrycznym takie błędy mogą prowadzić do nieefektywnego zarządzania energią oraz nadmiernych kosztów operacyjnych. Warto stosować się do praktyk metrologicznych i standardów branżowych, aby uniknąć podobnych nieporozumień.

Pytanie 11

W którym z wymienionych typów silników elektrycznych nie stosuje się elementu przedstawionego na rysunku?

Ilustracja do pytania
A. Indukcyjnych klatkowych.
B. Indukcyjnych pierścieniowych.
C. Synchronicznych.
D. Uniwersalnych.
Odpowiedzi, które zakładają wykorzystanie szczotek w silnikach uniwersalnych, synchronicznych i indukcyjnych pierścieniowych, są błędne z kilku powodów. Zacznijmy od silników uniwersalnych. Te silniki rzeczywiście wykorzystują szczotki i komutatory, co pozwala im pracować na prądzie stałym i zmiennym. Ich zdolność do pracy przy wysokich prędkościach obrotowych sprawia, że są popularne w urządzeniach ręcznych, takich jak wiertarki czy miksery. W przypadku silników synchronicznych, szczotki są używane, ale ich rola jest bardziej skomplikowana. W tych silnikach szczotki służą do zasilania wirnika prądem stałym, co pozwala na jego synchroniczne obracanie się z prędkością sieci. To czyni je niezbędnymi w aplikacjach wymagających stałej prędkości obrotowej, jak np. w generatorach. Silniki indukcyjne pierścieniowe również korzystają ze szczotek, ale ich zastosowanie jest nieco inne – regulują one prędkość i moment obrotowy wirnika. To złożone podejście umożliwia lepszą kontrolę nad charakterystyką pracy silnika, co jest użyteczne w dźwigach czy maszynach papierniczych. Błędne założenie, że silniki klatkowe mogą wykorzystywać szczotki, wynika z ogólnego nieporozumienia lub braku wiedzy o różnych typach silników i specyfice ich konstrukcji. Warto zawsze sięgać po dokumentację producenta i standardy branżowe, by unikać tego typu pomyłek.

Pytanie 12

Którą kategorię użytkowania powinien mieć stycznik przeznaczony do rozruchu i wyłączania silników indukcyjnych pierścieniowych?

A. AC-1
B. AC-2
C. DC-1
D. DC-3
Wybór kategorii użytkowania AC-1, DC-1 lub DC-3 na pewno nie jest właściwy dla styczników przeznaczonych do rozruchu i wyłączania silników indukcyjnych pierścieniowych. Kategoria AC-1 odnosi się do obciążeń nieindukcyjnych, takich jak obwody oświetleniowe i grzejniki, gdzie nie występują znaczne prądy rozruchowe. Oznacza to, że styczniki pracujące w tej kategorii nie są przystosowane do radzenia sobie z obciążeniami, które mogą wystąpić przy silnikach. Z kolei kategoria DC-1 jest stosowana w zastosowaniach, gdzie obciążenia są małe i nie wymagają znacznych prądów rozruchowych, co również nie odpowiada potrzebom silników indukcyjnych. Natomiast DC-3 obejmuje silniki prądu stałego, a nie indukcyjne, co czyni tę odpowiedź również niepoprawną. Użycie nieodpowiedniej kategorii użytkowania może prowadzić do problemów z niezawodnością systemu, w tym uszkodzeń stycznika, co może skutkować awarią całej instalacji. W praktyce, wybór niewłaściwej kategorii użytkowania dla styczników może prowadzić do poważnych konsekwencji, takich jak pożary lub uszkodzenia sprzętu, stąd tak ważne jest, aby inżynierowie przy wyborze styczników kierowali się zaleceniami zawartymi w aktualnych normach oraz standardach branżowych.

Pytanie 13

Na rysunku przedstawiono charakterystyki mechaniczne silnika indukcyjnego dwubiegowego dla połączenia jego uzwojeń stojana w trójkąt i w podwójną gwiazdę. Jak zmieni się prędkość obrotowa tego silnika, jeśli uzwojenia stojana zostały przełączone z trójkąta w podwójną gwiazdę?

Ilustracja do pytania
A. Zmaleje dwukrotnie.
B. Zmaleje trzykrotnie.
C. Wzrośnie trzykrotnie.
D. Wzrośnie dwukrotnie.
Źle dobrane podejście do zmiany połączenia uzwojeń stojana w silniku indukcyjnym może prowadzić do błędnych wniosków co do zmiany prędkości obrotowej. Rozważmy, dlaczego niektóre odpowiedzi wydają się nieprawidłowe. Po pierwsze, wzrost prędkości trzykrotny jest niemożliwy w kontekście zmiany uzwojeń z trójkąta na podwójną gwiazdę, ponieważ zmiana ta dotyczy przede wszystkim liczby par biegunów, a nie bezpośrednio wartości prędkości obrotowej. Wzrost trzykrotny wymagałby zmiany nie tylko konfiguracji elektrycznej, ale również mechanicznej struktury silnika, co nie jest praktyczne ani powszechnie stosowane. Podobnie, stwierdzenie, że prędkość obrotowa maleje trzykrotnie, jest błędne. Zmiana konfiguracji uzwojeń w takich silnikach prowadzi do wzrostu, a nie zmniejszenia prędkości, ponieważ mniejsza liczba par biegunów w konfiguracji podwójnej gwiazdy powoduje większą prędkość synchroniczną. Z kolei zmniejszenie prędkości dwukrotnie nie ma uzasadnienia w praktyce, ponieważ zmiana z trójkąta do podwójnej gwiazdy zawsze skutkuje wzrostem prędkości, a nie jej spadkiem. Typowym błędem w myśleniu jest tutaj nieprawidłowe zrozumienie zasad działania silników dwubiegowych, gdzie zmiana liczby par biegunów wpływa bezpośrednio na prędkość synchroniczną, a nie na samą moc czy moment obrotowy silnika.

Pytanie 14

Którą wielkość fizyczną mierzy się przyrządem przedstawionym na rysunku?

Ilustracja do pytania
A. Temperaturę.
B. Poziom hałasu.
C. Prędkość obrotową.
D. Poziom drgań.
Przyjrzyjmy się dlaczego inne opcje są błędne. Poziom drgań jest mierzony za pomocą wibrometrów, które są specjalnie skonstruowane do detekcji drgań mechanicznych w maszynach, co jest kluczowe w diagnostyce stanu technicznego turbin czy silników. Drgania są sygnałem, który może wskazywać na nierównowagę, uszkodzenia łożysk czy inne problemy mechaniczne. Z kolei poziom hałasu mierzony jest za pomocą mierników poziomu dźwięku (sonometrów), które są stosowane w różnorodnych sytuacjach, od oceny hałasu w środowisku pracy po badania akustyczne. Hałas jest jednym z czynników wpływających na komfort i zdrowie pracowników, więc jego kontrola jest wymagana przez przepisy BHP. Temperaturę mierzymy termometrami, które mogą być w formie elektronicznej lub bardziej tradycyjnej, jak rtęciowe. Pomiar temperatury jest kluczowy w wielu procesach technologicznych, gdzie utrzymanie odpowiednich warunków termicznych jest niezbędne dla zachowania właściwości materiałów i skuteczności procesów. Typowe błędy myślowe prowadzące do wyboru złych odpowiedzi wynikają z nieznajomości specyfikacji i zastosowania odpowiednich przyrządów pomiarowych. Moim zdaniem, zrozumienie funkcji każdego urządzenia pomiarowego jest fundamentalne dla techników i inżynierów, aby skutecznie diagnozować i rozwiązywać problemy techniczne.

Pytanie 15

Którą część silnika elektrycznego przedstawiono na rysunku?

Ilustracja do pytania
A. Wirnik.
B. Komutator.
C. Wentylator.
D. Stojan.
Silnik elektryczny, choć może wydawać się skomplikowany, składa się z kilku kluczowych elementów, które mają swoje konkretne funkcje. Zacznijmy od wirnika, który to element ruchomy w silniku elektrycznym, odpowiadający za przekształcanie energii elektrycznej w mechaniczną. Wirnik współpracuje ze stojanem, który z kolei jest częścią nieruchomą, obejmującą uzwojenia magnetyczne generujące pole magnetyczne. W kontekście naszego pytania, istotne jest zrozumienie, że ani wirnik, ani stojan nie pełnią funkcji zmiany kierunku prądu, którą realizuje komutator. Dalej rozważmy wentylator – jego rola w silnikach jest zupełnie inna. Wentylator chłodzi silnik, co przeciwdziała przegrzewaniu się komponentów, ale nie ma nic wspólnego z procesami elektrycznymi wewnątrz silnika. Typowym błędem myślowym jest mylenie funkcji poszczególnych elementów, co często prowadzi do błędnego rozpoznawania ich na rysunkach czy schematach. Dlatego ważne jest, by zrozumieć specyfikę pracy każdego z elementów. Komutator natomiast, jak już wspomniano, jest kluczowy dla właściwej pracy silników prądu stałego, a jego obecność jest wymagana w wielu standardach przemysłowych, aby zapewnić niezawodność i efektywność działania urządzenia.

Pytanie 16

Urządzenie przestawione na zdjęciu służy do

Ilustracja do pytania
A. demontażu łożysk.
B. montażu łożysk.
C. odkręcania śrub.
D. obróbki skrawaniem metali.
Na zdjęciu mamy ściągacz do łożysk, więc inne odpowiedzi są błędne. Odkręcanie śrub jest czynnością, do której stosuje się klucze, a nie ściągacze. Klucze, takie jak płaskie, oczkowe czy nasadowe, są zaprojektowane, by z odpowiednią siłą i precyzją manipulować śrubami, co jest kluczowe w utrzymaniu strukturalnej integralności połączeń śrubowych. Montaż łożysk, z kolei, wymaga specjalistycznych narzędzi jak prasy hydrauliczne czy młotki z miękkim bijakiem, które zapewniają odpowiednią siłę i kierunek podczas osadzania łożysk na swoich miejscach. Kluczowe jest tutaj zastosowanie właściwego momentu siły, by uniknąć uszkodzenia łożyska. Obróbka skrawaniem metali to proces wykorzystujący maszyny takie jak tokarki, frezarki czy szlifierki. Każde z tych urządzeń ma swoje unikalne zastosowania, pozwalając na precyzyjne formowanie i kształtowanie metalu według żądanych specyfikacji. Podsumowując, każda odpowiedź błędna wynika z nierozpoznania konkretnego zastosowania narzędzia na zdjęciu. Warto pamiętać, że znajomość właściwego zastosowania narzędzi jest kluczowa w efektywnej i bezpiecznej pracy w obszarze technicznym.

Pytanie 17

Tranzystor, którego symbol graficzny zamieszczono na rysunku, jest półprzewodnikowym przyrządem mocy

Ilustracja do pytania
A. sterowanym napięciowo.
B. niesterowanym.
C. półsterowanym.
D. sterowanym prądowo.
Jeśli spojrzymy na inne opcje, warto zrozumieć, dlaczego nie są one trafne w kontekście tranzystora przedstawionego na rysunku. Rozważmy odpowiedź dotyczącą sterowania prądowego. Tranzystory bipolarne (BJT) to te, które sterują prądem, a nie napięciem. W przypadku BJT, zmiana prądu bazy powoduje zmianę prądu kolektora, co czyni je prądowo sterowanymi. Tymczasem tranzystor na rysunku to MOSFET, który działa na zupełnie innej zasadzie. Jeśli chodzi o odpowiedź półsterowany, mogłaby się odnosić do tyrystorów, które potrzebują początkowego impulsu do załączenia, ale potem przewodzą aż do przerwania prądu. Tranzystor MOSFET działa inaczej, ponieważ potrzebuje ciągłego napięcia na bramce do utrzymania stanu włączenia. Zaś niesterowane elementy to takie, w których nie mamy możliwości kontrolować ich stanu przez zewnętrzny sygnał, jak diody. MOSFETy są wręcz przeciwieństwem, bo precyzyjnie kontrolujemy je napięciem. Często możemy spotkać się z błędnym przekonaniem, że skoro tranzystory są półprzewodnikami, to ich sterowanie prądem jest jedyną możliwością. W rzeczywistości, zastosowanie napięciowe oferuje wiele korzyści w kontekście mocy i efektywności energetycznej w porównaniu do sterowania prądowego.

Pytanie 18

Z jakiego stopu najczęściej jest wykonane uzwojenie wirnika w silniku przedstawionym na rysunku?

Ilustracja do pytania
A. Miedzi z cyną.
B. Aluminium z cynkiem.
C. Żelaza z kobaltem.
D. Miedzi z niklem.
Wielu osobom wydaje się, że uzwojenia wirnika w silnikach elektrycznych powstają z miedzi, bo ten metal kojarzy się z najlepszym przewodnictwem. To prawda, że miedź ma świetne parametry elektryczne i rzeczywiście bywa stosowana, ale najczęściej w specjalistycznych silnikach dużej mocy lub tam, gdzie kluczowa jest wysoka sprawność, a koszt ma drugorzędne znaczenie. Dodatek niklu czy cyny do miedzi nie jest typowym wyborem, bo te stopy są po prostu drogie i zbyt rzadkie w masowej produkcji – ich zastosowanie rezerwuje się raczej dla specyficznych rozwiązań, np. w nietypowych warunkach pracy. Często myli się też przeznaczenie żelaza z kobaltem – te materiały robią furorę jako blachy magnetyczne w stojanie czy wirniku, bo poprawiają własności magnetyczne, ale nie mają nic wspólnego z przewodzeniem prądu w uzwojeniu klatki wirnika. W praktyce uzwojenie klatki w typowych silnikach klatkowych to odlew aluminiowy, czasem z niewielkim dodatkiem cynku, który ułatwia proces technologiczny i poprawia wytrzymałość mechaniczną. Aluminium z cynkiem to kompromis – trochę gorsze przewodnictwo niż w miedzi, ale za to ogromna oszczędność na masie i kosztach. Częstym błędem jest myślenie, że stalowe czy żelazne uzwojenia byłyby praktyczniejsze – niestety, przewodnictwo żelaza jest za słabe na ten cel. Tak naprawdę, w większości podręczników czy wytycznych branżowych, np. według normy PN-EN 60034, sam stop aluminium z cynkiem podaje się jako podstawę dla klatki wirnika. To rozwiązanie po prostu najlepiej sprawdza się w przemyśle, zwłaszcza w silnikach asynchronicznych, gdzie liczą się koszty, masa i prostota wykonania.

Pytanie 19

Z którego wzoru należy skorzystać, obliczając wartość znamionowego natężenia prądu jednofazowego silnika prądu przemiennego?

Ilustracja do pytania
A. B.
B. D.
C. C.
D. A.
Odpowiedź C jest prawidłowa, ponieważ wzór ten uwzględnia zarówno moc czynną, napięcie znamionowe, sprawność, jak i współczynnik mocy, co jest kluczowe przy obliczaniu natężenia prądu dla jednofazowego silnika prądu przemiennego. Moc czynna (P<sub>n</sub>) jest rzeczywistą mocą, którą silnik zużywa do wykonywania pracy. Sprawność (η<sub>n</sub>) odzwierciedla, jak dobrze silnik konwertuje moc elektryczną na mechaniczną, a współczynnik mocy (cos φ<sub>n</sub>) pokazuje, jaka część mocy pozornej jest używana na pracę użyteczną. Dobór odpowiednich wartości tych parametrów jest kluczowy dla efektywności pracy silnika. W praktyce niska sprawność oznacza większe straty energii, a niski współczynnik mocy może prowadzić do większych obciążeń na sieci zasilającej. Przestrzeganie standardów, takich jak IEC 60034, pomaga w utrzymaniu odpowiedniej jakości i efektywności. Znajomość tych aspektów pozwala lepiej dobierać urządzenia do konkretnych aplikacji oraz optymalizować koszty eksploatacyjne, co jest szczególnie istotne w dużych instalacjach przemysłowych. Dobre praktyki wskazują na konieczność regularnego monitorowania tych parametrów, aby uniknąć niepotrzebnych strat oraz zapewnić długotrwałą i stabilną pracę urządzeń.

Pytanie 20

Którym symbolem literowym oznacza się przewód przedstawiony na rysunku?

Ilustracja do pytania
A. D
B. AD
C. LY
D. L
Podczas gdy symbole takie jak 'LY', 'D' i 'AD' mogą wydawać się intuicyjne, ważne jest ich poprawne rozróżnienie w kontekście zastosowań elektrycznych. 'LY' często odnosi się do przewodów z izolacją z materiałów syntetycznych, takich jak polietylen, co może być mylące, jeśli nie znamy dokładnego kontekstu ich użycia. 'D' to symbol, który nie jest jednoznacznie związany z żadnym standardowym rodzajem przewodu w konwencjonalnych instalacjach elektrycznych i może prowadzić do błędnych interpretacji wśród mniej doświadczonych elektryków. 'AD' zaś często używane jest w kontekście przewodów do zastosowań specjalistycznych, takich jak audio czy dane, i nie znajduje powszechnego zastosowania w instalacjach elektrycznych budynków mieszkalnych. Typowym błędem myślowym jest niepoprawne kojarzenie symboli z przewodami bez zrozumienia ich rzeczywistego przeznaczenia i specyfikacji technicznych. Dlatego tak ważne jest, by nie tylko znać symbole, ale też rozumieć ich znaczenie i kontekst użycia. Kluczowe w takich przypadkach jest dokładne czytanie dokumentacji technicznej i zrozumienie standardów, takich jak PN-IEC, które opisują wymagania dla różnych typów przewodów. W praktyce, błędny dobór przewodu może prowadzić do awarii instalacji i stanowić zagrożenie dla bezpieczeństwa.

Pytanie 21

Na rysunku przedstawiono schemat układu do pomiaru rezystancji

Ilustracja do pytania
A. uzwojenia fazowego.
B. izolacji pomiędzy zaciskami uzwojeń a korpusem silnika.
C. izolacji pomiędzy zaciskami uzwojeń silnika.
D. pętli zwarciowej.
Niepoprawne odpowiedzi wynikają z nieporozumienia co do celu pomiaru przedstawionego na schemacie. Mierzenie rezystancji uzwojenia fazowego dotyczy testowania ciągłości i stanu samego uzwojenia, ale nie izolacji pomiędzy nimi. Pomiar ten jest wykonywany za pomocą omomierza i służy głównie do wykrywania przerw w uzwojeniach czy ewentualnych zwarć wewnątrz uzwojeń. Z kolei pomiar izolacji pomiędzy zaciskami uzwojeń a korpusem silnika jest innym testem, który zapewnia, że izolacja nie przewodzi prądu do obudowy, co mogłoby stanowić zagrożenie porażenia prądem. To testowanie przeprowadza się, aby sprawdzić, czy nie ma przebicia elektrycznego do masy. Pomiar pętli zwarciowej dotyczy sprawdzenia stanu instalacji elektrycznej pod kątem skuteczności ochrony przeciwporażeniowej, a nie konkretnego układu silnika. Tutaj mierzy się impedancję pętli zwarciowej, co pozwala ocenić, czy zabezpieczenia zadziałają prawidłowo w razie zwarcia. Błąd w zrozumieniu tych pomiarów często wynika z mylenia celu i metody pomiarowej, co może prowadzić do niewłaściwej diagnostyki i potencjalnego niebezpieczeństwa.

Pytanie 22

Na podstawie fragmentu szczegółowych zasad eksploatacji elektrycznych urządzeń napędowych wskaż, do której grupy zaliczane jest urządzenie napędowe z silnikiem elektrycznym o mocy 25 kW i napięciu znamionowym 400 V.

Podział urządzeń napędowych na następujące grupy:
I grupa – urządzenia o mocy większej niż 250 kW oraz urządzenia o napięciu znamionowym powyżej 1 kV bez względu na wartość mocy
II grupa – urządzenia o mocy od 50 kW do 250 kW o napięciu znamionowym 1 kV i niższym
III grupa – urządzenia o mocy poniżej 50 kW, ale nie mniejszej niż 5,5 kW
IV grupa – urządzenia o mocy poniżej 5,5 kW

A. Do IV grupy.
B. Do I grupy.
C. Do III grupy.
D. Do II grupy.
Wybór niewłaściwej grupy dla urządzenia napędowego z silnikiem elektrycznym o mocy 25 kW i napięciu 400 V może wynikać z niepełnego zrozumienia zasad klasyfikacji urządzeń. Na przykład, klasyfikacja do II grupy, która obejmuje urządzenia o mocy od 50 kW do 250 kW, jest błędna, ponieważ moc tego silnika znacznie odbiega od wymagań tej klasy. Często przyczyną błędnych wniosków jest mylenie mocy znamionowej z innymi parametrami, takimi jak napięcie. W przypadku grupy I również nie ma miejsca na takie urządzenie, ponieważ moc 25 kW nie spełnia kryteriów, które zaczynają się od 250 kW. Podobnie, przydzielenie do IV grupy, która obejmuje urządzenia o mocy poniżej 5,5 kW, jest również niepoprawne, ponieważ moc 25 kW wykracza poza ten zakres. Aby prawidłowo klasyfikować urządzenia, należy dokładnie analizować zarówno moc, jak i napięcie znamionowe zgodnie z ustalonymi normami. W praktyce, błędne przypisanie grupy do urządzenia może prowadzić do niewłaściwego doboru zabezpieczeń czy komponentów, co w rezultacie zwiększa ryzyko awarii i potencjalnych strat ekonomicznych w działalności przemysłowej.

Pytanie 23

Na rysunku przedstawiono schemat do pomiaru rezystancji

Ilustracja do pytania
A. uzwójenia fazowego.
B. izolacji pomiędzy zaciskami uzwojeń silnika.
C. pętli zwarciowej.
D. izolacji pomiędzy zaciskami uzwojeń a korpusem silnika.
Pomiar pętli zwarciowej, uzwojeń fazowych czy izolacji pomiędzy zaciskami a korpusem silnika to inne, aczkolwiek istotne aspekty diagnostyki elektrycznej, ale nie dotyczą one bezpośrednio tego, co przedstawia schemat. Pętla zwarciowa odnosi się do obwodów, gdzie obecne są niskie rezystancje prowadzące do przepływu dużych prądów, co jest bardziej związane z ochroną przeciwporażeniową i zabezpieczeniem przed uszkodzeniami z powodu przeciążeń. Uzwojenie fazowe dotyczy konkretnej części silnika, skupiając się na kondycji poszczególnych faz i wykrywaniu asymetrii lub przerw w obwodzie. Pomiar izolacji między zaciskami a korpusem jest ważny dla zapewnienia bezpieczeństwa operacyjnego, aby uniknąć niebezpiecznych napięć na obudowie, co jest częścią testów ochronnych. Typowym błędem jest mylenie parametrów, które te testy mierzą. Każdy z nich ma swoją specyfikę i zastosowanie, a błędne zrozumienie może prowadzić do niewłaściwej diagnostyki. Warto więc znać różnice i celowość każdego rodzaju testu, co pozwoli na dokładną ocenę stanu technicznego i podjęcie odpowiednich działań prewencyjnych lub naprawczych.

Pytanie 24

W którym z wymienionych przypadków transformator ma największą sprawność?

A. W stanie zwarcia, ponieważ straty w rdzeniu są bardzo małe.
B. Przy obciążeniu zbliżonym do znamionowego, gdy straty w rdzeniu i straty w uzwojeniach są porównywalne.
C. W stanie jałowym, ponieważ straty w uzwojeniach są bardzo małe.
D. Przy niewielkim obciążeniu, gdy straty w uzwojeniach są znacznie mniejsze od strat w rdzeniu.
Wybór odpowiedzi, które wskazują na większą sprawność transformatora w stanie jałowym lub w stanie zwarcia, opiera się na błędnym zrozumieniu zasad działania transformatorów. W stanie jałowym, transformator rzeczywiście ma bardzo małe straty w uzwojeniach, ale straty w rdzeniu pozostają znaczące, ponieważ są one związane z namagnesowaniem rdzenia, co prowadzi do strat histerezowych oraz strat eddy'ego. To powoduje, że sprawność jest w tym przypadku niska, mimo że straty w uzwojeniach są minimalne. Przeciwnie, w stanie zwarcia, gdy obciążenie jest znacznie większe od znamionowego, straty w uzwojeniach są dominujące, ponieważ prąd w uzwojeniach znacząco wzrasta, co prowadzi do wzrostu strat mocy. Zmniejsza to sprawność transformatora. Odpowiedzi sugerujące niewielkie obciążenie również są mylące, gdyż straty w rdzeniu wciąż mają znaczący wpływ, a przy obciążeniu poniżej znamionowego, straty w uzwojeniach są tak małe, że nie kompensują strat rdzeniowych. Zrozumienie tych mechanizmów jest kluczowe dla właściwego doboru transformatorów i ich efektywnej eksploatacji, co jest zgodne z zasadami inżynierii elektrycznej oraz standardami branżowymi, które promują maksymalizację sprawności energetycznej w systemach zasilania.

Pytanie 25

Do urządzeń elektrycznych przetwarzających energię elektryczną o określonych parametrach na energię elektryczną o innych parametrach, zalicza się

A. silniki.
B. generatory.
C. transformatory.
D. grzejniki.
Wybór silników, grzejników lub generatorów w kontekście przetwarzania energii elektrycznej na inne parametry jest nietrafiony, ponieważ te urządzenia mają różne funkcje. Silniki elektryczne zamieniają energię elektryczną na mechaniczną, co oznacza, że ich zasadniczym celem jest napędzanie maszyn i urządzeń, a nie przetwarzanie energii elektrycznej. Grzejniki natomiast konwertują energię elektryczną na ciepło, co ma zastosowanie w ogrzewaniu pomieszczeń, ale nie zmienia parametrów energii elektrycznej. Generatory, w przeciwieństwie do transformatorów, wytwarzają energię elektryczną z innych form energii, takich jak mechaniczna, co również nie odpowiada definicji urządzeń przetwarzających energię elektryczną na inne parametry. Wybór niewłaściwej odpowiedzi często wynika z niepełnego zrozumienia roli tych urządzeń w systemach elektroenergetycznych. Kluczowe jest rozróżnienie pomiędzy konwersją energii a przetwarzaniem parametrów energii elektrycznej. Aby poprawnie zrozumieć funkcje transformatorów, warto zapoznać się z ich zasadą działania, która opiera się na zjawisku indukcji elektromagnetycznej oraz z ich znaczeniem w kontekście zarządzania energią i efektywności energetycznej. Znajomość tych zagadnień jest niezbędna dla inżynierów oraz techników pracujących w branży energetycznej.

Pytanie 26

Symbolem Y na rysunkach oznaczono

Ilustracja do pytania
A. biegun główny.
B. nabiegunnik.
C. szczotki.
D. biegun komutacyjny.
Rozumiem, że temat może wydawać się skomplikowany. Wybór odpowiedzi wymaga znajomości specyficznych funkcji elementów maszyn elektrycznych. Biegun główny, zaznaczony na niektórych rysunkach maszyn, odpowiada za generowanie głównego pola magnetycznego, ale to nie on jest oznaczony symbolem Y na diagramie. Szczotki to elementy, które przekazują prąd do wirnika; znajdują się w bezpośrednim kontakcie z komutatorem, ale również nie są oznaczone symbolem Y. Nabiegunnik, z kolei, to część konstrukcji, która skupia linie sił pola magnetycznego i zapewnia jego efektywne działanie, jednak również nie jest to, co symbolizuje Y. Często myśląc o komutacji, można błędnie skojarzyć ją jedynie ze szczotkami czy komutatorem, podczas gdy bieguny komutacyjne odgrywają tu kluczową rolę, minimalizując iskrzenie. Ważne jest, aby w pełni zrozumieć, jak każdy z tych elementów współdziała w celu poprawnej pracy maszyny. Z mojego doświadczenia, wielu początkujących inżynierów początkowo pomija rolę biegunów komutacyjnych, skupiając się bardziej na bardziej widocznych elementach, jak szczotki czy komutator, co prowadzi do niekompletnego zrozumienia procesu komutacji.

Pytanie 27

Na rysunku przedstawiono wirnik silnika elektrycznego. Strzałka wskazuje

Ilustracja do pytania
A. koło pasowe.
B. komutator.
C. pierścienie ślizgowe.
D. uzwojenie wirnika.
Pierścienie ślizgowe to kluczowy element w silnikach elektrycznych, szczególnie w tych, które działają z prądem przemiennym i wymagają zmienności obrotów. Służą do ciągłego przesyłania prądu do wirnika, niezależnie od jego pozycji kątowej. Ich konstrukcja jest podstawowa, ale kluczowa dla zapewnienia ciągłego kontaktu elektrycznego. Moim zdaniem, w praktyce to niezawodne rozwiązanie, szczególnie w silnikach pierścieniowych, gdzie nie ma potrzeby odwracania kierunku prądu, jak to ma miejsce w komutatorach. Pierścienie ślizgowe są zazwyczaj wykonane z materiałów odpornych na zużycie, co przekłada się na długą żywotność całego systemu. W przemyśle stosuje się je masowo, np. w suwnicach czy turbinach wiatrowych, gdzie stabilność i niezawodność połączeń elektrycznych są kluczowe. Dobrą praktyką jest regularna konserwacja i kontrola tych elementów, by zapewnić ich optymalne działanie przez lata.

Pytanie 28

W celu wykrycia uszkodzenia w obwodzie grzejnika trójfazowego, którego schemat przedstawiono na rysunku, wykonano pomiary napięcia na jego zaciskach. Na podstawie wyników pomiarów zawartych w tabeli, określ rodzaj uszkodzenia występującego w obwodzie grzejnika.

Pomiar pomiędzy zaciskamiWartość napięcia V
1 - 2230
1 - 3230
1 - 4230
2 - 30
2 - 40
3 - 40
Ilustracja do pytania
A. Przerwa w elementach grzejnych grzejnika.
B. Przerwa w dwóch przewodach zasilających grzejnik.
C. Zwarcie między zwojami w każdym elemencie grzejnym grzejnika.
D. Zwarcie między przewodem zasilającym w fazie L1 i neutralnym.
Pierwsza odpowiedź, sugerująca zwarcie między przewodem zasilającym w fazie L1 i neutralnym, byłaby bardziej prawdopodobna, gdybyśmy obserwowali znaczące różnice napięć na zaciskach. Zwarcie przejawiałoby się w sposób inny, powodując przeciążenia i potencjalne wyłączenia zabezpieczeń. Kolejna odpowiedź dotycząca zwarcia między zwojami w każdym elemencie grzejnym mogłaby być rozpatrywana, gdyby napięcie na wszystkich zaciskach było równe lub zbliżone do wartości zasilania i gdyby grzejnik wykazywał nieprawidłowe działanie, takie jak przegrzewanie. Często towarzyszą temu efekty dźwiękowe lub wizualne, jak iskrzenie. Przerwa w elementach grzejnych grzejnika byłaby wskazywana przez brak napięcia jedynie na zaciskach odpowiadających danym elementom, a nie na wszystkich. W takim przypadku, możliwe uszkodzenie elementu grzejnego wykrylibyśmy przez pomiar rezystancji tego elementu, co jest standardową praktyką diagnostyczną. Typowym błędem jest zakładanie, że wszystkie problemy wynikają z nieprawidłowego działania elementów grzejnych, choć często przyczyny leżą w błędach instalacyjnych lub uszkodzeniach przewodów.

Pytanie 29

Na podstawie danych zawartych na tabliczce znamionowej transformatora trójfazowego, określ zastosowane w tym transformatorze układy połączeń uzwojenia górnego napięcia i uzwojenia dolnego napięcia.

Ilustracja do pytania
A. Połączenie uzwojenia górnego napięcia - gwiazda, połączenie uzwojenia dolnego napięcia - trójkąt.
B. Połączenie uzwojenia górnego napięcia - trójkąt, połączenie uzwojenia dolnego napięcia - trójkąt.
C. Połączenie uzwojenia górnego napięcia - gwiazda, połączenie uzwojenia dolnego napięcia - gwiazda.
D. Połączenie uzwojenia górnego napięcia - trójkąt, połączenie uzwojenia dolnego napięcia - gwiazda.
Rozważmy teraz pozostałe odpowiedzi i dlaczego są błędne. Jeśli chodzi o konfigurację uzwojenia górnego napięcia w gwiazdę, co sugerują niektóre z błędnych odpowiedzi – byłoby to oznaczone literą 'Y' na tabliczce znamionowej, a nie obecnym 'D'. Zastosowanie gwiazdy na uzwojeniach górnego napięcia jest korzystne w systemach, gdzie istotne jest uzyskanie zero-sekwencyjnego napięcia w przypadku niesymetrii obciążeń. Ale w tym przypadku transformator ma oznaczenie 'D', czyli trójkąt. Jeśli mówimy o konfiguracji dolnego napięcia w trójkąt, byłoby to oznaczone literą 'd' – co również nie pasuje do danych na tabliczce. Układ trójkąt na dolnym napięciu jest stosowany w przypadku, gdy ważne jest minimalizowanie przesunięć fazowych lub kiedy nie jest potrzebny punkt neutralny. W przypadku naszego transformatora, oznaczenie 'y' jednoznacznie wskazuje na gwiazdę. Typowy błąd myślowy to nieuwzględnienie oznaczeń na tabliczce znamionowej oraz ich znaczenia zgodnego z normami, co może prowadzić do błędnych wniosków przy interpretacji danych technicznych transformatora.

Pytanie 30

W jakim celu w maszynach elektrycznych prądu stałego stosuje się uzwojenie kompensacyjne?

A. Filtracji wyższych harmonicznych prądu.
B. Likwidacji oddziaływania twornika w strefie biegunów głównych.
C. Likwidacji oddziaływania twornika w strefie neutralnej.
D. Kompensacji współczynnika mocy.
W przypadku uzwojeń kompensacyjnych w maszynach elektrycznych prądu stałego, odpowiedzi dotyczące kompensacji współczynnika mocy oraz likwidacji oddziaływań twornika w strefie neutralnej są mylące i wynikają z niepełnego zrozumienia ich funkcji. Kompensacja współczynnika mocy odnosi się do zdolności układów elektrycznych do efektywnego wykorzystania energii, co jest bardziej związane z maszynami prądu przemiennego, a nie z maszynami prądu stałego i ich uzwojeniem kompensacyjnym. W kontekście maszyn DC, współczynnik mocy nie jest bezpośrednim przedmiotem regulacji uzwojenia kompensacyjnego. Ponadto, likwidacja oddziaływania twornika w strefie neutralnej jest konceptem, który nie znajduje zastosowania w kontekście funkcji uzwojenia kompensacyjnego. Strefa neutralna jest obszarem, w którym nie następuje zjawisko wzajemnego oddziaływania biegunów magnetycznych, co jest zasadniczo różne od oddziaływania w strefie biegunów głównych, gdzie rzeczywiście występuje silna interakcja magnetyczna. Zrozumienie tych koncepcji jest kluczowe dla prawidłowej analizy pracy maszyn elektrycznych. Ponadto, filtracja wyższych harmonicznych prądu jest zagadnieniem związanym raczej z jakością energii elektrycznej, a nie bezpośrednio z funkcjonalnością uzwojenia kompensacyjnego w maszynach prądu stałego. Tego rodzaju nieporozumienia mogą prowadzić do błędnych wyborów konstrukcyjnych i operacyjnych w kontekście inżynieryjnym.

Pytanie 31

Określ, ile gniazd podwójnych powinno być zainstalowanych w pokoju o wymiarach 4 m x 3 m wiedząc, że zalecane jest, aby "na każde 4 do 6 m2 powierzchni pokoju mieszkalnego było jedno gniazdo wtyczkowe podwójne, nie mniej jednak niż dwa gniazda".

A. 2 do 3 gniazda podwójne.
B. 3 do 4 gniazda podwójne.
C. 5 do 6 gniazd podwójne.
D. 4 do 5 gniazd podwójne.
Wybór liczby gniazd podwójnych na poziomie 3 do 4, 4 do 5 lub 5 do 6 gniazd jest nietrafiony, ponieważ nie uwzględnia on istotnych wytycznych dotyczących instalacji elektrycznych w pomieszczeniach mieszkalnych. Każde z tych podejść opiera się na założeniu, że większa liczba gniazd jest zawsze korzystna, co nie jest zgodne z zasadami efektywności i bezpieczeństwa. Nadmierna liczba gniazd może prowadzić do niepotrzebnego obciążenia instalacji elektrycznej, co z kolei zwiększa ryzyko przeciążeń i awarii. Ponadto, zgodnie z normą PN-IEC 60364, na każde 4 do 6 m2 powierzchni powinno przypadać jedno gniazdo wtyczkowe, co w przypadku 12 m2 daje jedno gniazdo na 4 m2 oraz jedno na 6 m2, co sugeruje 2 do 3 gniazd jako optymalną liczbę. Obserwacja, że pomieszczenie wymaga więcej niż 3 gniazda, może także świadczyć o nieodpowiednim zaplanowaniu ich rozmieszczenia, co jest kluczowe podczas projektowania wnętrz. Właściwe rozmieszczenie gniazd w pomieszczeniu powinno uwzględniać również miejsca, w których użytkownicy najczęściej korzystają z urządzeń elektrycznych, co wpływa na komfort użytkowania oraz efektywność organizacyjną. Dlatego kluczowe jest, aby nie sugerować liczby gniazd bez rzetelnej analizy wymagań oraz norm branżowych.

Pytanie 32

Do zalet wyłącznika nie należy

A. krótki czas wyłączenia przeciążeń.
B. pewność właściwego poziomu zabezpieczeń.
C. tworzenie widocznej przerwy izolacyjnej.
D. możliwość wielokrotnego wykorzystania.
Wyłącznik w instalacjach elektrycznych ma na celu zapewnienie bezpieczeństwa i wygody użytkowania. Tworzenie widocznej przerwy izolacyjnej nie jest zaletą wyłączników, ponieważ wyłączniki są projektowane głównie do ochrony przed przeciążeniami i zwarciami. Zgodnie z normami IEC (Międzynarodowa Komisja Elektrotechniczna), wyłączniki powinny skutecznie odcinać obwód elektryczny w przypadku wystąpienia niebezpiecznych warunków, ale nie zawsze tworzą one widoczną przerwę izolacyjną. Przykładem zastosowania wyłącznika może być instalacja w domach mieszkalnych, gdzie zapewniają one automatyczne wyłączenie zasilania w razie awarii, co chroni urządzenia oraz ludzi. Warto również zauważyć, że nowoczesne wyłączniki mogą być wyposażone w funkcje monitorowania, co pozwala na szybsze diagnozowanie problemów w systemie elektrycznym, a tym samym zwiększa ogólne bezpieczeństwo instalacji.

Pytanie 33

Na podstawie schematu przedstawionego na rysunku określ, który zestyk układu sterowania uległ uszkodzeniu, jeżeli układ działa tylko w przypadku ciągłego naciskania przycisku S1.

Ilustracja do pytania
A. S1
B. Q
C. S0
D. K1
Analizując błędne odpowiedzi, warto zwrócić uwagę na kilka kluczowych aspektów działania układów sterowania. Przede wszystkim, sugerowanie, że styki S0, Q lub S1 są uszkodzone, wynika z niepełnego zrozumienia funkcji, jakie pełnią w schemacie. Styk S0 jest wyłącznikiem głównym i jego uszkodzenie zwykle odcina zasilanie od całego układu, co powoduje, że układ w ogóle nie działa, a nie tylko przy braku nacisku na S1. Z kolei styki Q to wyłączniki nadprądowe, które chronią obwód przed przeciążeniami, więc ich uszkodzenie objawia się często niestabilnym działaniem lub całkowitym wyłączeniem obwodu. Natomiast S1 jest przyciskiem startowym, który w zdrowym układzie powinien inicjować działanie, ale nie utrzymywać go samodzielnie. Zakładając, że układ działa tylko przy ciągłym naciskaniu S1, możemy wykluczyć jego awarię, gdyż jego rola polega na uruchamianiu procesu, a nie jego kontynuacji. Uszkodzenie K1, które jest stykiem podtrzymującym, skutkuje brakiem możliwości samopodtrzymania obwodu, co wymusza stały nacisk na S1, by obwód pozostał zamknięty. Przy projektowaniu układów sterowania, istotnym jest stosowanie właściwych komponentów i przewidywanie potencjalnych awarii, aby minimalizować ryzyko przestojów i utrzymać ciągłość produkcji.

Pytanie 34

Na schemacie przedstawiono symbol graficzny przycisku ze stykiem

Ilustracja do pytania
A. schodowym.
B. krzyżowym.
C. przełączającym.
D. zwiernym i rozwiernym.
Pytanie dotyczyło symbolu graficznego przycisku ze stykiem zwiernym i rozwiernym, co jest kluczowe w zrozumieniu jego funkcji. Odpowiedzi błędne sugerują inne typy przełączników, które mają odmienną konstrukcję i zastosowanie. Przełącznik schodowy, mimo iż również jest stosowany w kontroli oświetlenia, działa na zasadzie umożliwiającej włączanie i wyłączanie światła z dwóch różnych miejsc, co jest użyteczne w przypadku instalacji domowych, ale nie odpowiada przedstawionemu schematowi. Z kolei przełącznik krzyżowy jest bardziej zaawansowanym rozwiązaniem, używanym głównie w instalacjach, gdzie potrzeba więcej niż dwóch miejsc do sterowania jednym obwodem, co także nie pasuje do symbolu na rysunku. Przełącznik przełączający, choć może wyglądać podobnie, ma inny sposób działania, ponieważ przełącza sygnał z jednego obwodu do drugiego, co różni się od podstawowej funkcji zwierania i rozwierania. Typowym błędem myślowym jest mylenie tych pojęć, ponieważ w codziennym użyciu ich nazwy mogą brzmieć podobnie. Ważne jest, aby dokładnie rozpoznawać symbole i ich funkcje, co jest kluczowe w projektowaniu efektywnych i bezpiecznych systemów elektrycznych. Właściwe zrozumienie tych różnic pozwala na lepsze planowanie i implementację instalacji, co jest fundamentalne w praktyce technicznej.

Pytanie 35

W oparciu o przedstawiony schemat określ, do którego zacisku tabliczki zaciskowej prądnicy należy podłączyć koniec uzwojenia komutacyjnego.

Ilustracja do pytania
A. E2
B. B2
C. A2
D. D2
Wybór nieprawidłowego zacisku dla podłączenia końca uzwojenia komutacyjnego może prowadzić do szeregu problemów funkcjonalnych w działaniu prądnicy. Zaciski takie jak D2, A2 i E2 pełnią inne role w układzie i nie są zaprojektowane do obsługi końca uzwojenia komutacyjnego. Podłączenie do D2 mogłoby spowodować niewłaściwe działanie z powodu niewłaściwego rozkładu napięć w systemie, co może skutkować przeciążeniem. Zacisk A2 jest częścią innego obwodu, a jego nieprawidłowe użycie może prowadzić do zwarcia lub zakłóceń w pracy prądnicy. E2 natomiast w układach często odnosi się do punktów wstępnego podłączenia, które nie są przystosowane do pracy z końcami uzwojeń komutacyjnych. Niewłaściwe zastosowanie tych zacisków wynika często z błędnego rozumienia schematów elektrycznych lub nieznajomości specyfikacji urządzenia. Typowym błędem myślowym jest także zakładanie, że wszystkie zaciski są wymienne, co nie jest prawdą. Kluczem do prawidłowego podłączenia jest zrozumienie funkcji każdego elementu w kontekście całego schematu, co można osiągnąć poprzez analizę dokumentacji technicznej i szkolenie praktyczne w zakresie konstrukcji i działania prądnic.

Pytanie 36

Na tabliczce znamionowej wyłącznika instalacyjnego nadprądowego znajduje się symbol B16. Liczba "16" oznacza wartość

A. prądu znamionowego.
B. dopuszczalnego napięcia.
C. dopuszczalnej impedancji.
D. mocy znamionowej.
Wygląda na to, że odpowiedzi, które wybrałeś, są niepoprawne. Żadna z tych opcji nie wyjaśnia dobrze, co oznacza liczba '16' w symbolu B16. To nie o moc znamionową chodzi, a właśnie o prąd. Dopuszczalna impedancja to temat, który dotyczy oporu w obwodzie, ale to nie ma nic wspólnego z prądem znamionowym wyłącznika. Podobnie z napięciem, bo ono dotyczy maksymalnego napięcia, przy którym urządzenie działa bezpiecznie, a nie wartości '16'. Można się w tym pogubić, bo niektórzy mylą te pojęcia, co prowadzi do błędnych wniosków. Istotne jest, by dobrze rozumieć te różnice, bo ma to ogromne znaczenie w projektowaniu instalacji i doborze zabezpieczeń. Złe dopasowanie może doprowadzić do poważnych problemów, jak uszkodzenie sprzętu czy nawet pożar. Dlatego tak ważne jest trzymanie się norm, żeby wszystko działało bezpiecznie i niezawodnie.

Pytanie 37

Który z wymienionych parametrów znamionowych nie jest parametrem silnika prądu stałego?

A. Moc mechaniczna.
B. Częstotliwość.
C. Napięcie.
D. Prędkość obrotowa.
Częstotliwość nie jest parametrem silnika prądu stałego, ponieważ silniki te działają na zasadzie dostarczania stałego napięcia, co powoduje, że ich prędkość obrotowa jest stała w danym zakresie obciążenia. W przypadku silników prądu stałego kluczowe parametry to prędkość obrotowa, napięcie oraz moc mechaniczna. Przykładem praktycznego zastosowania silników prądu stałego są urządzenia takie jak zasilacze, wentylatory i napędy elektryczne, gdzie kontrola prędkości jest istotna. Zgodnie z normami przemysłowymi, takich jak IEC 60034, silniki prądu stałego są klasyfikowane na podstawie ich wydajności i charakterystyk pracy, co czyni je nieodzownym elementem nowoczesnych systemów automatyki. Warto również zwrócić uwagę na różnice pomiędzy silnikami prądu stałego a silnikami prądu przemiennego, w których jednak pojawia się pojęcie częstotliwości, ponieważ ich praca opiera się na zmiennym napięciu i częstotliwości zasilania.

Pytanie 38

W czasie pracy silnika prądu stałego stwierdzono silne iskrzenie na komutatorze pomimo przeprowadzonej konserwacji szczotek. Aby usunąć tę usterkę należy wyłączyć silnik, a następnie

A. posmarować olejem szczotki.
B. przetrzeć komutator olejem.
C. umyć komutator wodą.
D. wykonać szlifowanie komutatora.
Płukanie komutatora wodą? To chyba nie jest najlepszy pomysł. Woda przewodzi prąd, co może prowadzić do zwarć między komutatorem a szczotkami, a to już jest ryzykowne. Poza tym, wilgoć to świetny sposób, żeby doprowadzić do korozji, więc lepiej tego unikać. A co z olejem? Też nie jest zbyt dobry do komutatorów, bo może zanieczyścić szczotki. W sumie, smarowanie szczotek olejem nic nie da, a wręcz może zwiększyć iskrzenie, bo olej zbiera się na komutatorze, co psuje kontakt elektryczny. W moim doświadczeniu, aby silnik działał dobrze, trzeba regularnie sprawdzać stan komutatora i szczotek, a także nauczyć się dobrych technik szlifowania, żeby komutator był gładki. To jest kluczowe dla prawidłowej pracy silnika.

Pytanie 39

Który z wymienionych materiałów jest stosowany do produkcji elementów grzejnych pieców oporowych?

A. Chromonikiel.
B. Platynorod.
C. Manganin.
D. Mosiądz.
Wybór platynorodu jako materiału do produkcji elementów grzejnych pieców oporowych jest nieodpowiedni, mimo że jest to metal szlachetny o wysokiej przewodności elektrycznej. Platynorod jest stosunkowo drogi i stosowany głównie w aplikacjach wymagających doskonałych właściwości chemicznych i mechanicznych, takich jak elektrody w analizatorach chemicznych. Manganin, z kolei, jest stopem miedzi, manganu i niklu, który charakteryzuje się niskim współczynnikiem temperaturowym oporności, przez co może być używany w zastosowaniach jako rezystor, ale nie w elementach grzejnych, gdzie istotna jest wysoka odporność na temperaturę. Mosiądz, będący stopem miedzi i cynku, nie nadaje się do produkcji elementów grzejnych ze względu na niską odporność na wysoką temperaturę i ryzyko utleniania. W przemyśle ważne jest, aby dobierać materiały na podstawie specyfikacji i norm branżowych, takich jak ISO 9001, które zalecają użycie materiałów odpornych na wysokie temperatury i korozję, co wyklucza wymienione metale w kontekście pieców oporowych. Typowe błędy myślowe w tym zakresie obejmują postrzeganie wszystkich materiałów przewodzących jako odpowiednich dla wysokotemperaturowych aplikacji, co jest mylące i niepoprawne.

Pytanie 40

Przewód miedziany ma dopuszczalną gęstość prądu j = 10 A/mm2 . Minimalny przekrój przewodu zasilającego odbiornik o prądzie znamionowym In = 22 A wynosi

A. 2,5 mm2
B. 4 mm2
C. 1 mm2
D. 1,5 mm2
Wybór niewłaściwego przekroju przewodu może prowadzić do poważnych konsekwencji, w tym do przegrzewania się przewodów, co z kolei może prowadzić do ich uszkodzenia oraz zwiększonego ryzyka pożaru. Odpowiedzi takie jak 4 mm², 1,5 mm² oraz 1 mm² są nieodpowiednie z różnych powodów. Przekrój 4 mm², choć może wydawać się bezpieczny, jest zbyt duży dla podanego prądu znamionowego, co prowadzi do niepotrzebnych kosztów materiałowych. Z kolei 1,5 mm² oraz 1 mm² to wartości, które są poniżej wymaganej normy. Wartość 1,5 mm² przy prądzie 22 A nie spełnia wymogów dotyczących gęstości prądu, ponieważ przekracza dopuszczalną gęstość prądu miedzianego. Maksymalne obciążenie dla 1,5 mm² wynosi zazwyczaj około 15 A, co sprawia, że jest to zbyt mały przekrój dla tego zastosowania. Z kolei 1 mm² nie może w ogóle obsłużyć takiego prądu, co jest oczywiste, ponieważ pozwala jedynie na obciążenia do 10 A. Te błędy myślowe często wynikają z niewłaściwego zrozumienia zasad obliczania przekroju przewodów. Kluczowe jest, aby zawsze stosować się do wytycznych i norm branżowych, takich jak PN-IEC 60364, które precyzują zasady doboru odpowiednich przekrojów przewodów w zależności od ich zastosowania oraz obciążenia. Wybór niewłaściwego przekroju przewodu nie tylko zwiększa ryzyko awarii, ale także może prowadzić do problemów ze zgodnością z przepisami budowlanymi, co jest istotne przy odbiorach instalacji elektrycznych.