Wyniki egzaminu

Nowy egzamin

Informacje o egzaminie:

Zawód: Technik farmaceutyczny
Kwalifikacja: MED.09 - Sporządzanie i wytwarzanie produktów leczniczych oraz prowadzenie obrotu produktami leczniczymi, wyrobami medycznymi, suplementami diety i środkami spożywczymi specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz innymi produktami dopuszczonymi do obrotu w aptece
Data rozpoczęcia: 19 listopada 2025 12:28
Data zakończenia: 19 listopada 2025 12:44

Egzamin zdany!

Wynik: 35/40 punktów (87,5%)

Wymagane minimum: 20 punktów (50%)

Pochwal się swoim wynikiem!

Facebook

X.com

Szczegółowe wyniki:

Pytanie 1

Na jakim opakowaniu należy wydać pacjentowi lek według zamieszczonej recepty?

Rp.
Camphorae
Neomycini sulfatis   aa 3,0
Methylcellulosi         1,0
Sulfuris ad us. ext.    5,0
Talci veneti
Zinci oxidi         aa 15,0
Aquae Calcis       ad 100,0

A. W szklanej butelce z szeroką szyjką o pojemności 100 mL.

B. W formach do czopków z tworzywa sztucznego.

C. W jałowej butelce z szeroką szyjką o pojemności 100 mL.

D. W pudełku aptecznym.

Wybór niewłaściwego opakowania dla leku sporządzonego według recepty może prowadzić do poważnych konsekwencji w zakresie bezpieczeństwa pacjenta i skuteczności terapii. Odpowiedzi, które sugerują użycie szklanej butelki z szeroką szyjką o pojemności 100 mL, form do czopków z tworzywa sztucznego czy pudełka aptecznego, nie uwzględniają kluczowych wymogów dotyczących sterylności leku. Szklana butelka, choć może być użyteczna w wielu przypadkach, nie zapewnia wymaganej jałowości, co jest niezbędne w przypadku antybiotyków. Formy do czopków z tworzywa sztucznego są całkowicie nieodpowiednie, ponieważ nie tylko nie spełniają wymogów sterylnych, ale również nie są zaprojektowane do przechowywania płynnych roztworów. Wreszcie, pudełko apteczne nie ma zastosowania w kontekście wydawania leków wymagających warunków jałowych i pomija istotny aspekt, jakim jest ochrona przed zanieczyszczeniem. Typowe błędy myślowe prowadzące do takich niepoprawnych decyzji obejmują niedocenianie znaczenia sterylności w farmakoterapii oraz niewłaściwe rozumienie przeznaczenia różnych rodzajów opakowań. Właściwe dobieranie opakowań jest kluczowym elementem w farmacji, który zapewnia nie tylko bezpieczeństwo pacjentów, ale również skuteczność leczenia.

Pytanie 2

W nazwach mieszanek insulin, takich jak Humalog Mix 25 czy Novomix 30 Penfill, liczby odnoszą się do

A. maksymalnej liczby dni, w których preparat można przechowywać poza lodówką

B. czasu, który upływa do momentu, gdy preparat zaczyna działać

C. procentowego udziału insuliny o szybkim działaniu

D. dawki leku podanej w jednostkach międzynarodowych

Odpowiedź "procentowy udział insuliny szybko działającej" jest prawidłowa, ponieważ w nazwach mieszanek insulinowych, takich jak Humalog Mix 25 czy Novomix 30 Penfill, liczby wskazują na proporcje insuliny szybko działającej i insuliny długo działającej. Na przykład, Humalog Mix 25 oznacza, że mieszanka zawiera 25% insuliny szybko działającej oraz 75% insuliny długo działającej. To zrozumienie jest kluczowe dla pacjentów oraz specjalistów zajmujących się terapią insulinową, ponieważ różne proporcje mogą wpływać na profil działania leku. Umiejętność dobrego doboru mieszanki insuliny jest niezwykle istotna w zarządzaniu cukrzycą, pozwala na lepsze dostosowanie leczenia do indywidualnych potrzeb pacjenta. Przykładowo, pacjenci z tendencją do hipoglikemii mogą wymagać innej proporcji insuliny, aby skuteczniej kontrolować poziom glukozy we krwi.

Pytanie 3

Przedstawione na zdjęciu urządzenie stosowane w technice sporządzania leków to

A. czopkarka.

B. destylatorka.

C. szafka Hansena.

D. loża z laminarnym nawiewem.

Czopkarka to kluczowe urządzenie w przemyśle farmaceutycznym, które odgrywa istotną rolę w produkcji czopków, formy leku podawanej przez odbytnicę. Proces produkcji czopków wymaga precyzyjnego wypełniania form masą lekową, co czopkarka umożliwia dzięki swojej konstrukcji i mechanizmom. Umożliwia ona nie tylko formowanie czopków, ale również zapewnia ich odpowiednią jakość i jednorodność. W praktyce czopkarki są wykorzystywane w aptekach i zakładach produkujących leki, gdzie zachowanie standardów jakości jest kluczowe. Dobre praktyki wytwarzania (GMP) nakładają wymogi na kontrolę jakości i higienę, co czopkarka wspiera poprzez możliwość łatwej dezynfekcji oraz minimalizację ryzyka kontaminacji. Dzięki zastosowaniu czopkarek, farmaceuci są w stanie efektywnie produkować leki w różnych postaciach, co zwiększa dostępność terapii dla pacjentów.

Pytanie 4

Wskaźnik goryczy odnosi się do substancji pochodzenia roślinnego, które zawierają

A. polisacharydy

B. garbniki

C. saponiny

D. sekoirydoidy

Oznaczanie wskaźnika goryczy w substancjach roślinnych jest ściśle związane z obecnością sekoirydoidów, które są grupą związków chemicznych z rodziny glikozydów. Sekoirydoidy wykazują właściwości gorzkie, co czyni je istotnymi w kontekście oceny jakości roślin wykorzystywanych w przemyśle farmaceutycznym, kosmetycznym oraz spożywczym. Przykładowo, sekoirydoidy są obecne w wielu roślinach, takich jak wrotycz, o których wiadomo, że są stosowane w ziołolecznictwie. Oznaczanie goryczy jest ważne nie tylko dla określenia walorów smakowych, ale także dla oceniania potencjalnych właściwości zdrowotnych, ponieważ gorzkie składniki często wskazują na aktywność biologiczną. W praktyce, standardy farmakopealne oraz normy jakościowe w branży ziołowej wymagają dokładnego oznaczania goryczy, co może pomóc w standaryzacji produktów oraz zapewnieniu ich skuteczności.

Pytanie 5

Jaką metodą bada się obecność endotoksyn bakteryjnych w lekach stosowanych pozajelitowo?

A. z wykorzystaniem lizatu amebocytów skrzypłocza

B. przy użyciu sączków membranowych

C. poprzez hodowlę komórek wskaźnikowych

D. za pomocą posiewu na podłożu tioglikolanowym

Badanie obecności endotoksyn bakteryjnych w lekach pozajelitowych jest kluczowym aspektem zapewnienia ich bezpieczeństwa, a metoda wykorzystująca lizaty amebocytów skrzypłocza (Limulus polyphemus) jest najbardziej uznawana i standardowa w tej dziedzinie. Lizaty te reagują na endotoksyny, co pozwala na ich szybkie i skuteczne wykrycie. Metoda ta, znana jako test LAL (Limulus Amebocyte Lysate), jest szeroko stosowana w przemyśle farmaceutycznym oraz w badaniach naukowych, jako alternatywa dla tradycyjnych metod hodowlanych, które mogą być czasochłonne i nie zawsze wiarygodne. Przykładem zastosowania testu LAL jest kontrola jakości leków infuzyjnych, gdzie obecność endotoksyn może prowadzić do poważnych reakcji u pacjentów. Standardy takie jak USP (United States Pharmacopeia) i EP (European Pharmacopoeia) zalecają stosowanie testu LAL jako metody referencyjnej, co potwierdza jego wiarygodność i znaczenie w praktykach jakościowych.

Pytanie 6

Przy przygotowywaniu leku w formie saturacji, należy właściwie wybrać opakowanie, które powinno posiadać (uwaga: pytanie może być niejednoznaczne)

A. etykietę z napisem "Trucizna"

B. etykietę z napisem "Zmieszać przed użyciem"

C. pojemność odpowiednio większą niż objętość leku

D. pojemność odpowiadającą objętości leku

Wiesz, wybór niewłaściwej pojemności opakowania leku to serio poważny temat. Jak opakowanie ma tę samą objętość co lek, to może być kiepsko, bo nie myślimy o różnych rzeczach, które mogą się zdarzyć, jak np. pianotwórstwo czy rozprężanie cieczy. Etykietowanie takiego opakowania jako 'Trucizna' też jest nie w porządku, bo dobrze jest jasno oznaczać leki zgodnie z dobrymi praktykami farmaceutycznymi. Nalepka 'Zmieszać przed użyciem' to jedna sprawa, ale sama w sobie nie rozwiązuje problemu z pojemnością. W praktyce, brak dodatkowej przestrzeni w pojemniku to nie tylko kłopoty z mieszaniem, ale i większe ryzyko kontaminacji. Wydaje mi się, że farmaceuci powinni mieć tego świadomość, bo niepoprawne przygotowanie leków może mieć poważne następstwa zdrowotne. Dbając o jakość i bezpieczeństwo w farmacji, trzeba zwracać uwagę na każdy szczegół, w tym na dobór pojemności opakowań.

Pytanie 7

Jakie właściwości wykazuje Hydrochlorotiazyd - lek stanowiący pochodną sulfonyiomocznika?

A. Charakteryzuje się działaniem antyarytmicznym oraz łagodzącym bóle wieńcowe

B. Obniża poziom glikemii po spożyciu posiłku

C. Zwiększa aktywność skurczową serca

D. Działa diuretycznie, podnosi wchłanianie wapnia oraz zmniejsza wydalanie magnezu w nefronie

Hydrochlorotiazyd jest diuretykiem tiazydowym, którego działanie polega na zwiększeniu wydalania wody i elektrolitów, co prowadzi do obniżenia ciśnienia tętniczego. Lek ten działa poprzez inhibicję reabsorpcji sodu w dystalnych cewkach nerkowych, co skutkuje zwiększonym wydalaniem sodu i wody. Ważnym aspektem jego działania jest także wpływ na gospodarkę wapniową – hydrochlorotiazyd powoduje zwiększenie wchłaniania wapnia, co może być korzystne u pacjentów z osteoporozą. Z drugiej strony, zwiększa wydalanie magnezu, co może prowadzić do hipomagnezemii u niektórych pacjentów. Lek ten jest stosowany w leczeniu nadciśnienia tętniczego oraz obrzęków związanych z niewydolnością serca, a także w terapii chorób nerek. W praktyce medycznej stosuje się go często w skojarzeniu z innymi lekami przeciwnadciśnieniowymi, co zwiększa jego skuteczność i pozwala na osiągnięcie lepszej kontroli ciśnienia tętniczego.

Pytanie 8

W zapobieganiu niedokrwiennemu udarowi mózgu jako lek dostępny bez recepty wykorzystuje się

A. klopidogrel

B. rywaroksaban

C. warfarynę

D. kwas acetylosalicylowy

Kwas acetylosalicylowy (ASA) jest lekiem stosowanym w prewencji niedokrwiennego udaru mózgu, który działa poprzez hamowanie agregacji płytek krwi. Jego działanie polega na blokowaniu enzymu cyklooksygenazy, co prowadzi do zmniejszenia produkcji tromboksanu A2, substancji odpowiedzialnej za pobudzanie płytek do zlepiania się. Kluczowe zastosowanie kwasu acetylosalicylowego znajduje się w profilaktyce wtórnej, gdzie jest zalecany pacjentom po przebytym udarze mózgu, aby zredukować ryzyko nawrotu. Standardy kliniczne, takie jak wytyczne American Heart Association, rekomendują stosowanie ASA jako pierwszego leku w prewencji udarów niedokrwiennych. Przykładem zastosowania może być pacjent, który przeszedł udar mózgu z powodu zakrzepicy tętnic mózgowych; w takim przypadku codzienne przyjmowanie kwasu acetylosalicylowego może znacząco zmniejszyć ryzyko kolejnych incydentów. Dodatkowo, ASA jest dostępny bez recepty, co ułatwia jego powszechne stosowanie.

Pytanie 9

Aby zweryfikować tożsamość Collargolu zgodnie z FP, konieczne jest przeprowadzenie badań jakościowych dotyczących obecności

A. jonów chlorkowych Cl-

B. jonów srebra Ag+

C. kwasów fenolowych

D. garbników

To, że wskazałeś na obecność jonów srebra Ag+ w Collargolu, to strzał w dziesiątkę! Srebro faktycznie jest superważnym składnikiem tego preparatu. Collargol to roztwór koloidalny, który ma świetne właściwości antybakteryjne, więc nic dziwnego, że jest stosowany w medycynie. Jak się robi badania jakościowe, to warto się skupić na wykrywaniu właśnie tych jonów srebra, bo to istotne dla zapewnienia wysokiej jakości i bezpieczeństwa stosowania tego preparatu. W farmacji ważne jest, żeby potwierdzić nie tylko obecność składników aktywnych, ale także ich odpowiednie stężenia. Na przykład w Farmakopei Polskiej jest mowa o przeprowadzaniu analiz, które pomagają w identyfikacji i oznaczaniu Ag+, co z kolei pozwala na sprawdzenie, czy produkt spełnia swoje deklarowane właściwości. Dlatego wiedza o obecności tych jonów jest kluczowa – można ocenić potencjalne skutki uboczne oraz to, jak skuteczny jest dany preparat. W laboratoriach do analizy można używać takich technik jak spektroskopia czy chromatografia, które naprawdę pomagają w dokładnej identyfikacji jonu srebra w Collargolu.

Pytanie 10

Wiskozymetr służy do określania

A. wytrzymałości mechanicznej nici chirurgicznych

B. gęstości substancji stałych

C. lepkości cieczy

D. odporności tabletek na ścieranie

Wiskozymetr jest urządzeniem wykorzystywanym do pomiaru lepkości cieczy, co jest kluczowe w wielu branżach, takich jak przemysł chemiczny, farmaceutyczny czy spożywczy. Lepkość to miara oporu cieczy na przepływ, co ma istotne znaczenie w procesach technologicznych, gdzie kontrola właściwości reologicznych substancji jest niezbędna dla zapewnienia jakości i efektywności produkcji. Przykładowo, w przemyśle farmaceutycznym określenie lepkości syropów jest istotne dla ich formulacji, aby zapewnić odpowiednie dawkowanie oraz stabilność produktów. Standardy ISO i ASTM dostarczają wytycznych dotyczących pomiarów lepkości, co pomaga w uzyskaniu spójnych i wiarygodnych wyników. Warto również zauważyć, że wiskozymetry mogą przyjmować różne formy, od klasycznych wiskozymetrów kapilarnych po nowoczesne wiskozymetry rotacyjne, które oferują większą precyzję i łatwość użycia. Zrozumienie pomiaru lepkości jest zatem kluczowe dla inżynierów i technologów w wielu dziedzinach, ponieważ wpływa na jakość końcowego produktu oraz efektywność procesów produkcyjnych.

Pytanie 11

Skąd można uzyskać informacje na temat przynależności substancji do grupy A, B lub N?

A. Farmakopea Polska X.

B. pozycja Leki Współczesnej Terapii

C. Ustawa o Farmacji.

D. Rejestr Produktów Leczniczych.

Farmakopea Polska X jest kluczowym dokumentem regulującym zasady dotyczące substancji czynnych, w tym ich klasyfikacji do wykazów A, B i N. Te wykazy odnoszą się do substancji kontrolowanych i ich obrotu, co ma kluczowe znaczenie dla zapewnienia bezpieczeństwa leków oraz ochrony zdrowia publicznego. Wykaz A obejmuje substancje, które mogą być stosowane wyłącznie w ściśle określonych warunkach, natomiast wykaz B dotyczy substancji, które są dostępne w ograniczonym zakresie. Z kolei wykaz N zazwyczaj zawiera substancje, które nie są uznawane za leki, ale mogą mieć zastosowanie w terapii. Przykładem praktycznego zastosowania wiedzy z Farmakopei jest konieczność przestrzegania przepisów dotyczących obrotu substancjami kontrolowanymi w aptekach oraz placówkach medycznych, co wpływa na bezpieczeństwo pacjentów oraz zgodność z przepisami prawa farmaceutycznego. Zrozumienie tych klasyfikacji jest niezbędne dla farmaceutów, którzy muszą znać status prawny substancji, aby odpowiednio informować pacjentów oraz stosować je w praktyce medycznej.

Pytanie 12

Czas na zrealizowanie recepty dotyczącej preparatów immunologicznych, które są wytwarzane dla konkretnego pacjenta, nie może być dłuższy niż

A. 120 dni

B. 90 dni

C. 7 dni

D. 30 dni

Odpowiedzi sugerujące terminy realizacji recepty na preparaty immunologiczne krótsze niż 90 dni, takie jak 30 dni, 7 dni czy 120 dni, są niewłaściwe i opierają się na niepełnym zrozumieniu specyfiki produkcji tych preparatów. Preparaty immunologiczne, w tym szczepionki czy leki biologiczne, wymagają skomplikowanego procesu wytwarzania, który obejmuje precyzyjne etapy, jak hodowla komórkowa, oczyszczanie i formułowanie. Krótszy termin realizacji, na przykład 30 dni, może sugerować, że proces produkcji jest uproszczony, co może prowadzić do zredukowanej jakości i skuteczności preparatu. W przypadku 7 dni, byłoby to wręcz niemożliwe w kontekście współczesnych standardów produkcji farmaceutycznej, które wymagają znacznie więcej czasu na zapewnienie pełnej zgodności z normami jakości. Z kolei 120 dni sugeruje nadmierną zwłokę, co również nie jest praktykowane, ponieważ długie terminy mogą wpłynąć na stabilność produktów. W rezultacie, zrozumienie terminów realizacji jest kluczowe dla bezpieczeństwa pacjentów i efektywności systemu opieki zdrowotnej.

Pytanie 13

W przypadku oparzenia dłoni gorącą parą z łaźni wodnej, co należy zrobić w pierwszej kolejności?

A. polać strumieniem zimnej wody

B. nałożyć na dłoń tłusty krem

C. unikać chłodzenia poparzonej skóry

D. przykryć oparzenie sterylnym opatrunkiem

Prawidłowe postępowanie w przypadku oparzenia dłoni gorącą parą polega na natychmiastowym schłodzeniu miejsca oparzenia. Polewanie oparzonej skóry strumieniem zimnej wody przez co najmniej 10-20 minut jest kluczowe, ponieważ schłodzenie tkanek spowalnia procesy zapalne oraz zmniejsza ból. Zimna woda działa jako środek chłodzący, który obniża temperaturę skóry oraz zapobiega głębszym uszkodzeniom, takim jak oparzenia II i III stopnia. Należy unikać stosowania lodu bezpośrednio na skórę, gdyż może to spowodować dodatkowe uszkodzenia tkanek. Warto również pamiętać, że w przypadku oparzeń chemicznych lub gdy skóra jest uszkodzona, zawsze należy skonsultować się z lekarzem. Standardy dotyczące pierwszej pomocy, w tym wytyczne Europejskiej Rady Resuscytacji, jasno wskazują na znaczenie szybkiego schłodzenia oparzenia w celu minimalizacji jego skutków.

Pytanie 14

W recepcie występuje niezgodność, którą można rozwiązać przez

Rp. Thymoli

Mentholi aa 0,5

Talci

Zinci oxydati aa ad 15,0

M. F. pulv.

D.S. zewnętrznie

A. zamianę składników na bardziej zgodne.

B. odpowiednią kolejność łączenia składników.

C. dodanie właściwych substancji pomocniczych.

D. odpowiednie rozdzielenie składników i wykonanie dwóch leków.

W przypadku rozwiązywania niezgodności w recepturach farmaceutycznych, wybór niewłaściwych metod, takich jak dodanie substancji pomocniczych czy rozdzielenie składników, może prowadzić do poważnych problemów. Dodanie właściwych substancji pomocniczych, mimo że może wydawać się sensowne, w rzeczywistości nie zawsze eliminuje ryzyko reakcji chemicznych między aktywnymi składnikami. W przypadku thymolu i mentolu, te substancje mogą wciąż reagować z tlenkiem cynku, mimo obecności substancji pomocniczych, co może wpłynąć na jakość i skuteczność leku. Ponadto, odpowiednie rozdzielenie składników i wykonanie dwóch osobnych leków, chociaż technicznie wykonalne, zwiększa ryzyko błędów podczas przygotowania i podawania, a także prowadzi do większej złożoności logistyki w aptece. Zamiana składników na bardziej zgodne brzmi jak rozwiązanie, lecz nie zawsze jest to możliwe ze względu na ograniczenia terapeutyczne oraz działania farmakologiczne, które są wymagane w danym preparacie. W praktyce, kluczowe jest zrozumienie mechanizmów chemicznych oraz ich wpływu na finalny produkt, a nie tylko poleganie na sposobach obejścia problemu. Właściwe podejście wymaga dobrej znajomości chemii farmaceutycznej oraz umiejętności analizy interakcji między składnikami. W celu zapewnienia bezpieczeństwa pacjentów, farmaceuci powinni szczegółowo analizować każdą receptę i stosować najlepsze praktyki, aby uniknąć potencjalnych problemów.

Pytanie 15

W przypadku pacjentów, którzy potrzebują długotrwałego zażywania nieselektywnych niesteroidowych leków przeciwzapalnych, aby zapobiegać owrzodzeniom żołądka i dwunastnicy, zaleca się używanie preparatu zawierającego

A. metoklopramid

B. mieszankę pepsynową

C. histaminę

D. pantoprazol

Pantoprazol jest inhibitorem pompy protonowej, który zmniejsza wydzielanie kwasu solnego w żołądku. Jego stosowanie jest szczególnie wskazane u pacjentów wymagających długotrwałego leczenia nieselektywnymi niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi (NLPZ), które mogą powodować uszkodzenie błony śluzowej przewodu pokarmowego, prowadząc do owrzodzeń żołądka i dwunastnicy. Pantoprazol działa poprzez blokowanie aktywności pompy protonowej w komórkach okładzinowych żołądka, co prowadzi do znacznego zmniejszenia produkcji kwasu. Badania kliniczne udowodniły, że stosowanie pantoprazolu w połączeniu z NLPZ znacząco zmniejsza ryzyko wystąpienia owrzodzeń oraz krwawień z przewodu pokarmowego. W praktyce, zaleca się stosowanie pantoprazolu u pacjentów z historią chorób wrzodowych lub u osób starszych, które są bardziej narażone na ryzyko. Zgodnie z aktualnymi wytycznymi, jednoczesne stosowanie pantoprazolu z NLPZ jest uznawane za standard terapeutyczny w celu zapobiegania gastropatii związanej z NLPZ.

Pytanie 16

Adsorpcja zachodzi w przypadku połączenia

A. papaweryny chlorowodorek z węglem aktywowanym

B. targezyny z cynkowym siarczanem

C. kwasu acetylosalicylowego z metenaminą

D. proteinianu srebra z sodowym chlorkiem

Twoja odpowiedź o adsorpcji jest na pewno trafiona. Papaweryna chlorowodorek, to taki alkaloid, który dobrze wchodzi w interakcje z węglem aktywnym. Węgiel aktywny, jak pewnie wiesz, jest super w farmacji, bo potrafi wchłaniać różne toksyny z organizmu. Samo zjawisko adsorpcji polega na tym, że cząsteczki przyczepiają się do powierzchni, ale nie reagują chemicznie. Dzięki temu, można je potem uwolnić, co jest mega ważne w medycynie. W praktyce często wykorzystuje się węgiel aktywny do ratowania ludzi w przypadkach zatruć, a papaweryna może pomóc przy skurczach mięśni. Ciekawostką jest, że węgiel aktywny też świetnie spisuje się w filtracji wody. Dlatego warto znać te procesy w kontekście leczenia!

Pytanie 17

W jakim momencie powinno się przyjmować Acidum alendronicum?

A. Wieczorem, co najmniej pół godziny przed jedzeniem

B. Wieczorem, bezpośrednio po jedzeniu

C. Rano, przynajmniej pół godziny przed jedzeniem

D. Rano, bezpośrednio po jedzeniu

Acidum alendronicum, znane również jako alendronian sodu, jest lekiem stosowanym w leczeniu osteoporozy oraz innych schorzeń związanych z utratą masy kostnej. Zgodnie z zaleceniami, najkorzystniej jest przyjmować go rano, co najmniej pół godziny przed posiłkiem. Takie podejście ma kluczowe znaczenie, ponieważ alendronian wymaga odpowiednich warunków do absorpcji w przewodzie pokarmowym. Spożycie pokarmu, a zwłaszcza obecność wapnia, może znacząco obniżyć biodostępność leku, co skutkuje jego mniejszą skutecznością. Dobrą praktyką jest także popicie tabletki szklanką wody, co wspomaga jej przejście przez przełyk i minimalizuje ryzyko podrażnienia błony śluzowej. Użytkownicy powinni również unikać leżenia przez co najmniej 30 minut po zażyciu leku, aby zredukować ryzyko wystąpienia działań niepożądanych, takich jak zapalenie przełyku. Taka strategia maksymalizuje korzyści terapeutyczne i jest zgodna z zaleceniami zawartymi w literaturze medycznej.

Pytanie 18

Kwetiapina to lek

A. moczopędny.

B. hipotensyjny.

C. przeciwpsychotyczny.

D. przeciwbakteryjny.

Kwetiapina jest lekiem przeciwpsychotycznym, który działa poprzez modulację aktywności neuroprzekaźników w mózgu, zwłaszcza dopaminy i serotoniny. Jest szeroko stosowana w leczeniu zaburzeń psychicznych, takich jak schizofrenia i zaburzenia afektywne dwubiegunowe. Przykłady zastosowań obejmują łagodzenie objawów psychozy, w tym halucynacji i urojeni, a także stabilizację nastroju u pacjentów z chorobą afektywną. W praktyce klinicznej, kwetiapina jest często preferowana ze względu na korzystny profil działania oraz mniejsze ryzyko wystąpienia działań niepożądanych w porównaniu z innymi lekami przeciwpsychotycznymi. Ponadto, jej zastosowanie w terapii zaburzeń snu, zwłaszcza u pacjentów z zaburzeniami psychotycznymi, zyskuje na znaczeniu. Warto również zauważyć, że standardy leczenia zalecają indywidualne podejście do terapii, uwzględniające zarówno skuteczność, jak i tolerancję na lek oraz potrzeby pacjenta.

Pytanie 19

Jakie badanie przeprowadza się za pomocą aparatu koszyczkowego?

A. uwalniania substancji czynnej ze stałych postaci leku

B. uwalniania substancji czynnej z systemów transdermalnych

C. odporności granulatów i granulek na ścieranie

D. czasu całkowitej deformacji czopków lipofilowych

Aparat koszyczkowy, znany również jako aparatura do badania uwalniania substancji czynnej, jest kluczowym narzędziem w ocenie wydajności farmaceutycznej stałych postaci leku. Poprawna odpowiedź dotycząca uwalniania substancji czynnej ze stałych postaci leku odnosi się do standardu, jakim jest badanie profilu uwalniania. W praktyce, aparaty te są wykorzystywane w badaniach mających na celu określenie tempa i stopnia, w jakim substancja czynna jest zwalniana z formy leku, co jest niezbędne przy projektowaniu i optymalizacji formulacji farmaceutycznych. Przykładem zastosowania jest badanie tabletek o przedłużonym działaniu, gdzie istotne jest, aby substancja czynna była uwalniana w odpowiednim tempie, zapewniając skuteczność terapeutyczną i minimalizując działania niepożądane. Normy i wytyczne, takie jak te wydawane przez Farmakopee i Międzynarodową Organizację Normalizacyjną (ISO), podkreślają znaczenie dokładności oraz powtarzalności wyników tego typu badań, co podkreśla rolę aparatu koszyczkowego w zapewnieniu jakości produktów farmaceutycznych.

Pytanie 20

Co oznacza symbol DN umieszczony w polu recepty Uprawnienia dodatkowe?

A. Osoby bez ubezpieczenia do osiągnięcia 18. roku życia

B. Nieubezpieczone kobiety w czasie ciąży, porodu lub połogu

C. Inwalida militarny

D. Wojenny inwalida

Symbol DN w polu recepty oznacza osoby nieubezpieczone do ukończenia 18 roku życia. To ważna informacja, gdyż pozwala lekarzom i farmaceutom zrozumieć, że recepta jest wystawiana dla pacjentów, którzy nie mają żadnych ubezpieczeń zdrowotnych. W polskim systemie ochrony zdrowia dzieci i młodzież do 18 roku życia są zazwyczaj objęci obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym, co czyni ten symbol istotnym narzędziem w identyfikacji pacjentów, którzy mogą potrzebować szczególnego traktowania. Przykładami zastosowania tego symbolu są sytuacje, w których rodzice, którzy nie mogą z różnych powodów ubezpieczyć swoich dzieci, będą musieli skorzystać z opieki zdrowotnej, a lekarze będą mogli dostosować swoje podejście do tych pacjentów. Warto podkreślić, że zgodnie z przepisami prawa, lekarze powinni być świadomi tego symbolu, aby odpowiednio dokumentować przypadki pacjentów oraz stosować się do dobrych praktyk w zakresie wystawiania recept.

Pytanie 21

Jakie działania niepożądane mogą się pojawić w ciągu kilku godzin po zażyciu doustnym chloropromazyny?

A. Nowotworzenie

B. Ślinotok

C. Nadkwaśność

D. Parkinsonizm

Odpowiedź 'Parkinsonizm' jest prawidłowa, ponieważ jest to znane działanie niepożądane chloropromazyny, które może wystąpić w ciągu kilku godzin po jej przyjęciu. Chloropromazyna należy do grupy leków neuroleptycznych, które mogą wpływać na układ dopaminergiczny w mózgu. Działania niepożądane związane z tymi lekami, takie jak objawy parkinsonizmu, wynikają z blokowania receptorów dopaminowych, zwłaszcza w obszarach mózgu odpowiedzialnych za kontrolę ruchu. Praktyczne przykłady obejmują sztywność mięśni, drżenie i spowolnienie ruchowe, które mogą być mylone z objawami choroby Parkinsona. W kontekście praktyki klinicznej, istotne jest monitorowanie pacjentów stosujących chloropromazynę w celu wczesnego wykrywania tych objawów i podejmowania odpowiednich działań, takich jak dostosowanie dawki czy rozważenie zmiany leku. Zgodnie z wytycznymi klinicznymi, lekarze powinni informować pacjentów o potencjalnych skutkach ubocznych, co zwiększa świadomość i poprawia bezpieczeństwo terapeutyczne.

Pytanie 22

Leki o działaniu inotropowym dodatnim podnoszą

A. moc skurczu mięśnia sercowego

B. częstotliwość skurczów serca

C. szybkość przewodzenia w sercu

D. napięcie sercowego mięśnia

Leki działające inotropowo dodatnio mają na celu zwiększenie siły skurczu mięśnia sercowego, co jest kluczowe w leczeniu stanów takich jak niewydolność serca. Działanie inotropowe dodatnie polega na zwiększeniu dostępności wapnia w komórkach mięśnia sercowego, co przekłada się na silniejsze skurcze. Przykłady takich leków to digoksyna oraz niektóre katecholaminy, takie jak dobutamina. W praktyce klinicznej, leki te stosuje się w sytuacjach wymagających poprawy wydolności serca, zwłaszcza w przypadkach związanych z obniżonym rzutem serca. Umożliwiają one pacjentom funkcjonowanie z lepszą tolerancją wysiłku oraz zmniejszają objawy związane z zastoinową niewydolnością serca, co jest zgodne z zaleceniami aktualnych wytycznych dotyczących terapii niewydolności serca. Działanie tych leków jest szczególnie istotne w kontekście standardów opieki nad pacjentami z chorobami serca, gdzie celem jest poprawa jakości życia oraz wydolności fizycznej pacjentów.

Pytanie 23

Który z wymienionych leków jest przygotowywany w aseptycznych warunkach?

A. Proszki dzielone z fenobarbitalem

B. Krople do ucha z hydrokortyzonem

C. Maść z tlenkiem cynku

D. Maść z detreomycyną

Maść z detreomycyną to lek, który trzeba przygotowywać w warunkach aseptycznych. To dlatego, że ma ona specyficzny skład i sposób użycia. Detreomycyna to antybiotyk, który stosujemy w leczeniu infekcji bakteryjnych, więc trzeba być ostrożnym przy jej sporządzaniu. Aseptyczność jest tu kluczowa, żeby nie wprowadzić żadnych patogenów. W praktyce to oznacza, że musisz zadbać o dezynfekcję narzędzi i powierzchni, używać odpowiednich materiałów opakowaniowych i dołożyć starań, by składniki były sterylne. Dobre praktyki wytwarzania (GMP) dokładnie opisują, jak powinno się to robić, by zminimalizować ryzyko zakażeń i zapewnić jakość leku. No i pamiętaj, że leki muszą przejść odpowiednie testy jakościowe, zanim trafią do pacjentów. Dlatego aseptyczne warunki są takie ważne.

Pytanie 24

Jakie urządzenie nadaje się do przygotowania odwaru z korzenia kozłka lekarskiego?

A. autoklaw

B. kapsułkarka

C. czopkarka

D. infuzorka

Infuzorka jest urządzeniem zaprojektowanym specjalnie do przygotowywania naparów oraz odwarów z ziół, w tym korzenia kozłka lekarskiego. Proces infuzji polega na ekstrakcji substancji czynnych z roślin, co odbywa się poprzez zalewanie ich gorącą wodą. Infuzorka zapewnia optymalną temperaturę i czas ekstrakcji, co jest kluczowe dla uzyskania jak najwyższej jakości odwaru. Korzeń kozłka lekarskiego, znany ze swoich właściwości uspokajających i wspomagających sen, wymaga odpowiedniego przygotowania, aby wydobyć jego pełny potencjał terapeutyczny. Przykładowo, zgodnie z zaleceniami wytwórców ziół, powinno się używać infuzorek o regulowanej temperaturze, co pozwala na uniknięcie zbyt wysokich temperatur, które mogą niszczyć delikatne składniki aktywne. Dobrą praktyką jest także monitorowanie czasu infuzji, co pozwala na uzyskanie optymalnego stężenia ekstraktu. Warto podkreślić, że stosowanie infuzorek może znacząco poprawić jakość i skuteczność przygotowywanych naparów ziołowych.

Pytanie 25

Jak uniknąć niezgodności przy przygotowywaniu leku według podanej recepty?

Rp.
 Resorcinoli                    0,15
 Aquae purificatae    ad       25,0
 M.f.sol.
 D.S. Zewnętrznie. Płyn na okłady

A. zwiększyć ilość wody.

B. zastosować odpowiednią kolejność łączenia składników.

C. wydać chlorowodorek papaweryny w postaci proszków.

D. wprowadzić potrzebną ilość etanolu.

Wydanie chlorowodorku papaweryny w postaci proszków jest kluczowym krokiem w procesie sporządzania leku, ponieważ forma proszkowa zapewnia lepszą rozpuszczalność i stabilność substancji czynnej. Ta forma podania umożliwia dokładne dawkowanie oraz minimalizuje ryzyko wystąpienia niezgodności, które mogą prowadzić do nieefektywności terapii. W praktyce farmaceutycznej opiera się to na zasadach zapewnienia jakości oraz zgodności z normami Dobrej Praktyki Wytwarzania (GMP), które zalecają wydawanie leków w postaciach gwarantujących najwyższą jakość i bezpieczeństwo. W przypadku chlorowodorku papaweryny, forma proszku to nie tylko preferencja, lecz także rezultat rozważań dotyczących interakcji z innymi substancjami oraz optymalizacji procesu przygotowania. Dodatkowo, stosowanie proszków ułatwia ich dalsze przetwarzanie, np. w postaci roztworów do iniekcji, co jest często wymagane w kontekście medycznym. Zastosowanie tej metody w praktyce ilustruje znaczenie odpowiedniego formułowania leków dla zapewnienia skuteczności oraz bezpieczeństwa terapii.

Pytanie 26

Biotransformacja leku to:

A. nieodwracalny proces uwalniania niezmienionej substancji leczniczej oraz jej metabolitów różnymi drogami

B. przechodzenie leku z formy farmaceutycznej do naturalnych płynów ustrojowych

C. odwracalny proces przechodzenia leku z krwi do tkanek i z powrotem

D. przemiana substancji leczniczej w metabolity na skutek reakcji biochemicznych kontrolowanych enzymami

Biotransformacja substancji leczniczej odnosi się do procesu, w którym leki są metabolizowane w organizmie, przekształcane w różne metabolity przez enzymy, co jest kluczowe dla ich farmakokinetyki. Działania te są niezbędne do eliminacji substancji czynnych oraz modyfikacji ich aktywności. Metabolity mogą być aktywne, nieaktywne lub toksyczne, dlatego zrozumienie biotransformacji jest istotne w projektowaniu leków, aby zapewnić skuteczność terapii i minimalizować skutki uboczne. Na przykład, niektóre leki, takie jak kodeina, są metabolizowane do morfiny, co zwiększa ich działanie przeciwbólowe. Z kolei leki, które są nieaktywnymi prolekami, wymagają biotransformacji do formy aktywnej, aby mogły wywrzeć swoje działanie terapeutyczne. W farmakologii kluczowe jest również uwzględnienie interakcji leków, które mogą wpływać na enzymy metabolizujące, co może prowadzić do zwiększenia lub zmniejszenia skuteczności leków. Dobrą praktyką jest monitorowanie metabolizmu leków, szczególnie w grupach pacjentów z zaburzeniami metabolicznymi.

Pytanie 27

Przechowywanie w temperaturze od +2 °C do +8 °C dotyczy

A. szczepionek i insulin

B. podłoży maściowych

C. maści do oczu

D. kropli do uszu

Szczepionki i insuliny powinny być przechowywane w ściśle kontrolowanym zakresie temperatur od +2 °C do +8 °C, aby zapewnić ich skuteczność i bezpieczeństwo. W tym zakresie temperatury zachowane są właściwe właściwości farmakologiczne preparatów, co ma kluczowe znaczenie dla ich działania. Szczepionki, które są biopreparatami, mogą stracić swoje właściwości, jeśli zostaną wystawione na działanie temperatury poza tym zakresem, co prowadzi do ich inaktywacji lub zredukowanej immunogenności. Insuliny również wymagają odpowiednich warunków przechowywania, aby utrzymać stabilność ich składu chemicznego i farmakologicznego. W praktyce, placówki medyczne powinny stosować lodówki przystosowane do przechowywania leków, które są regularnie monitorowane pod kątem temperatury. Dzięki temu można uniknąć strat związanych z niewłaściwym przechowywaniem, co ma bezpośredni wpływ na zdrowie pacjentów i efektywność terapii.

Pytanie 28

W przypadku niepewności co do tego, czy dany lek ma kategorię dostępności OTC, gdzie należy szukać informacji?

A. bazie BLOZ, BAZYL

B. Farmakopei Polskiej

C. Lekach Współczesnej Terapii

D. Hurtowni Farmaceutycznej

Hurtownie farmaceutyczne, takie jak wskazano w pierwszej odpowiedzi, pełnią kluczową rolę w dystrybucji leków, jednak nie są one miejscem, gdzie można zweryfikować aktualny status leku w kontekście dostępności OTC. Hurtownie dostarczają leki do aptek i innych placówek, ale nie prowadzą rejestrów dotyczących dostępności leków na rynku. Z kolei Farmakopea Polska to dokument normatywny, który określa standardy jakości dla substancji czynnych i leków, ale nie zajmuje się klasyfikacją leków pod względem dostępności dla pacjentów. Nie dostarcza też żadnych informacji na temat tego, czy dany lek jest dostępny bez recepty. Ostatnia odpowiedź dotycząca Leków Współczesnej Terapii również jest myląca, ponieważ jest to publikacja naukowa, a nie narzędzie regulacyjne. Podczas poszukiwania informacji o kategoriach dostępności leków, kluczową jest znajomość i umiejętność korzystania z dedykowanych baz danych, takich jak BLOZ i BAZYL, które dostarczają precyzyjnych informacji. Użytkownicy często mogą popełniać błąd, zakładając, że wszelkie informacje dotyczące dostępności leków dostępne są w hurtowniach lub publikacjach, co prowadzi do nieporozumień i potencjalnych zagrożeń dla zdrowia pacjentów. Wiedza na temat odpowiednich źródeł informacji jest niezbędna do podejmowania poprawnych decyzji dotyczących terapii.

Pytanie 29

Przykładem synergii hiperaddycyjnej jest zestawienie

A. sulfatiazolu z trimetoprimem

B. sulfometoksazolu z tazobactamem

C. sulfometoksazolu z trimetoprimem

D. soli srebrowej sulfadiazyny z trimetoprimem

Sulfometoksazol i trimetoprim stanowią przykład synergizmu hiperaddycyjnego, co oznacza, że ich połączenie jest bardziej skuteczne od każdego z tych leków stosowanego osobno. Sulfometoksazol jest inhibitorem syntezy kwasu foliowego, a trimetoprim działa na innym etapie tej samej ścieżki metabolicznej, co prowadzi do silniejszego działania przeciwbakteryjnego. W praktyce, połączenie tych dwóch substancji jest szeroko stosowane w leczeniu zakażeń dróg moczowych oraz innych infekcji bakteryjnych, co znacznie poprawia skuteczność terapii oraz minimalizuje ryzyko rozwoju oporności. W standardach leczenia, takich jak wytyczne Europejskiego Towarzystwa Urologicznego, zaleca się stosowanie preparatów łączonych w profilaktyce oraz leczeniu infekcji. Należy również zwrócić uwagę na to, że ta kombinacja leków jest dobrze tolerowana przez pacjentów i ma korzystny profil działań niepożądanych. W kontekście medycyny, wykorzystanie synergizmu w terapii antybakteryjnej może prowadzić do bardziej efektywnego zwalczania patogenów, co jest niezwykle istotne w obliczu rosnącej oporności bakterii na antybiotyki.

Pytanie 30

Jakie formy mogą mieć leki podawane dożylnie?

A. zawiesiny lub roztwory rzeczywiste

B. zawiesiny lub emulsje W/O/W

C. roztwory rzeczywiste lub emulsje O/W

D. roztwory rzeczywiste lub emulsje W/O

Leki stosowane dożylnie najczęściej występują w postaci roztworów rzeczywistych lub emulsji O/W, co oznacza, że substancja czynna jest rozpuszczona w wodzie lub w emulsji, w której woda jest fazą rozpraszającą. Roztwory rzeczywiste charakteryzują się jednorodnością i stabilnością, co jest kluczowe w kontekście podawania dożylnego, ponieważ zapewniają szybką i równomierną absorpcję leku do krwiobiegu. Z kolei emulsje O/W są preferowane, gdy substancje czynne są trudne do rozpuszczenia w wodzie, a ich rozproszenie w postaci małych kropelek w fazie wodnej pozwala na lepszą biodostępność. W praktyce klinicznej, takie formy leku są powszechnie stosowane w terapii pacjentów wymagających szybkiego działania, jak w przypadku leków przeciwbólowych, antybiotyków czy leków stosowanych w anestezjologii. Przykładem może być roztwór soli fizjologicznej z dodatkiem leku, który jest podawany dożylnie w celu nawodnienia lub uzupełnienia elektrolitów, co jest zgodne z dobrymi praktykami farmaceutycznymi oraz wytycznymi dotyczącymi infuzji dożylnej.

Pytanie 31

Nie wykazuje działania przeciwzapalnego

A. Naproxen (naproksen)

B. Biofenak (aceklofenak)

C. Pyralgina (metamizol)

D. Paracetamol (paracetamol)

Paracetamol, znany również jako acetaminofen, jest lekiem stosowanym przede wszystkim w celu łagodzenia bólu i obniżania gorączki, ale nie działa przeciwzapalnie. Jego mechanizm działania polega na blokowaniu enzymu cyklooksygenazy (COX) w ośrodkowym układzie nerwowym, co zmniejsza syntezę prostaglandyn, odpowiedzialnych za uczucie bólu i gorączkę. Paracetamol jest często stosowany w przypadkach takich jak bóle głowy, bóle zęba czy gorączka. Jego stosowanie jest szeroko zalecane w praktyce klinicznej, jednak należy być świadomym, że nie jest skuteczny w leczeniu stanów zapalnych, takich jak zapalenie stawów czy inne choroby związane z procesami zapalnymi. W takich przypadkach leki przeciwzapalne, takie jak naproksen czy aceklofenak, są bardziej odpowiednie. Warto również pamiętać o ryzyku związanym z przedawkowaniem paracetamolu, które może prowadzić do ciężkiego uszkodzenia wątroby, dlatego zawsze należy przestrzegać zalecanych dawek.

Pytanie 32

W postaci maści oraz jako system TTS używane są

A. izodinitrat sorbitolu, fentanyl

B. papaweryna i nikotyna

C. antybiotyki i lidokaina

D. nitrogliceryna, żeńskie hormony płciowe

Odpowiedź wskazująca na nitroglicerynę i żeńskie hormony płciowe jako substancje stosowane w formie systemu TTS (transdermalnego systemu terapeutycznego) oraz maści jest poprawna. Nitrogliceryna jest stosowana w terapii choroby wieńcowej i bólu wieńcowego, dostarczana w postaci plastrów skórnych, co umożliwia długotrwałe uwalnianie leku do organizmu. Dzięki tej formie podania, pacjenci mogą unikać częstych dawek doustnych, co jest wygodne i zwiększa adherencję do terapii. Z kolei żeńskie hormony płciowe, takie jak estrogeny, są często stosowane w formie maści lub żeli, aby łagodzić objawy menopauzy lub w ramach terapii hormonalnej dla kobiet po usunięciu jajników. W kontekście dobrych praktyk, zastosowanie transdermalnych systemów terapeutycznych jest zgodne z aktualnymi wytycznymi i badaniami, które podkreślają ich skuteczność oraz bezpieczeństwo, eliminując problemy związane z pierwszym przejściem przez wątrobę, które występuje w przypadku podania doustnego.

Pytanie 33

Jak długo w minutach powinno się uruchomić laminarny przepływ powietrza w loży przed rozpoczęciem pracy w aseptycznych warunkach?

A. Na 10 minut

B. Na 45 minut

C. Na 60 minut

D. Na 30 minut

Laminarny przepływ powietrza jest kluczowym elementem w zapewnieniu aseptycznych warunków pracy, zwłaszcza w laboratoriach i jednostkach zajmujących się produkcją farmaceutyczną. Włączenie laminarnych systemów wentylacyjnych na 30 minut przed rozpoczęciem pracy ma na celu odpowiednie wymieszanie powietrza oraz eliminację wszelkich zanieczyszczeń z wnętrza loży. Taki czas jest wystarczający, by uzyskać stabilny i czysty strumień powietrza, co jest zgodne z rekomendacjami norm takich jak ISO 14644 dotyczących klasyfikacji czystości powietrza w pomieszczeniach. W praktyce, przed rozpoczęciem procedur aseptycznych, należy również upewnić się, że wszystkie powierzchnie robocze są odpowiednio zdezynfekowane. Utrzymanie odpowiednich standardów w zakresie jakości powietrza jest kluczowe dla zapobiegania kontaminacji mikrobiologicznej, co może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych lub jakościowych w produktach medycznych. Dlatego tak istotne jest przestrzeganie norm czasu, przez który powinno się włączać systemy wentylacyjne.

Pytanie 34

Jakie właściwości ma ekstrakt pozyskiwany z korzeni hakorośli rozesłanej (Harpagophytum procumbens)?

A. Podwyższanie poziomu kwasu moczowego w krwi

B. Redukcja produkcji kwasu solnego w żołądku

C. Uśmierzanie bólów reumatycznych

D. Częściowe zmniejszenie apetytu

Ekstrakt z korzenia hakorośli rozesłanej (Harpagophytum procumbens) jest znany przede wszystkim ze swoich właściwości przeciwbólowych i przeciwzapalnych, co czyni go środkiem stosowanym w łagodzeniu bólów reumatycznych. Działa on poprzez hamowanie syntezy mediatorów zapalnych, takich jak prostaglandyny, co prowadzi do zmniejszenia stanu zapalnego w stawach oraz redukcji odczuwanego bólu. W praktyce, preparaty z tego ekstraktu są często zalecane pacjentom z chorobami zwyrodnieniowymi stawów, a także w przypadku dolegliwości związanych z artretyzmem. Ponadto, badania kliniczne potwierdzają skuteczność hakorośli w poprawie funkcji ruchowej u osób cierpiących na bóle stawowe, co może przyczynić się do poprawy jakości życia. Ważne jest, aby pacjenci stosujący ten ekstrakt robili to zgodnie z zaleceniami lekarzy oraz na podstawie odpowiednich badań, co jest zgodne z aktualnymi standardami terapii bólu. Warto również podkreślić, że efekty działania hakorośli mogą być wspierane przez zbilansowaną dietę oraz regularną aktywność fizyczną, co jest standardem w rehabilitacji pacjentów z dolegliwościami reumatycznymi.

Pytanie 35

Jaka powinna być dzienna dawka fenobarbitalu sodu dla pacjenta przyjmującego lek sporządzony według załączonej recepty, jeśli waga 1 łyżki stołowej wynosi 15,0 g?

Rp.
Phenobarbitali natrici       1,0
Metamizoli natrici           5,0
Aquae                ad    150,0
M.f. sol.
D.S. 3 x dziennie 1 łyżkę stołową

A. 0,10 g

B. 0,15 g

C. 0,50 g

D. 0,30 g

Twoja odpowiedź jest poprawna, ponieważ prawidłowo obliczyłeś dawkę dobową sodu fenobarbitalu. Aby uzyskać dzienną dawkę tego leku, najpierw musimy ustalić, ile substancji czynnej znajduje się w jednej łyżce stołowej leku. Z recepty wynika, że w 150 g roztworu znajduje się 1 g sodu fenobarbitalu. Skoro jedna łyżka stołowa leku waży 15 g, to obliczamy ilość substancji czynnej w tej ilości: (1 g / 150 g) * 15 g = 0,1 g. Ponieważ pacjent przyjmuje 3 łyżki stołowe dziennie, łączna dawka wynosi 0,1 g * 3 = 0,3 g. Świadomość prawidłowego dawkowania jest kluczowa w praktyce medycznej, aby zapewnić skuteczność terapii oraz minimalizować ryzyko działań niepożądanych. Prawidłowe obliczenia dawkowania pomagają uniknąć poważnych konsekwencji zdrowotnych, co jest szczególnie istotne w kontekście farmakoterapii lekami o wąskim indeksie terapeutycznym, takimi jak fenobarbital.

Pytanie 36

W miejscu pracy technika farmaceutycznego znajdują się: waga do proszków i płynów, zlewka, bagietka, jałowa butelka oraz jałowa zakrętka z zakraplaczem, a także loża z nawiewem laminarnym. Aby przygotować krople do oczu z proteinianem srebra, konieczne jest dodatkowo:

A. zestaw do sączenia mikrobiologicznego

B. zestaw klarujący i autoklaw

C. sączek membranowy o średnicy porów 0,22 Ωm

D. jałowy roztwór pomocniczy

Jałowy roztwór pomocniczy to taki element, który naprawdę jest mega ważny przy robieniu kropli do oczu z proteinianem srebra. Dzięki niemu wszystkie składniki mają szansę się dobrze rozpuścić i być stabilne. To z kolei wpływa na biozgodność i skuteczność leku. W farmacji, kiedy przygotowujemy coś do oczu, musimy mieć na uwadze, żeby wszystko było jałowe, bo tak minimalizujemy ryzyko jakichkolwiek zakażeń. Jako przykład, roztwór soli fizjologicznej to świetna opcja, która pozwala dobrze rozcieńczyć substancję czynną, co jest istotne dla osiągnięcia właściwej konsystencji i działania. Musimy też pamiętać o wytycznych, które mówią, jak tworzyć leki. Przykładem może być właśnie przygotowanie kropli do oczu, gdzie jałowy roztwór działa jak nośnik dla substancji czynnej i pozwala jej skutecznie działać po podaniu do oka.

Pytanie 37

Według zamieszczonej recepty, sporządzony lek recepturowy to

Rp.
Acidi salicylici        2,0
Zinci oxidi            25,0
Vaselini albi      ad 100,0

A. pasta.

B. emulsja.

C. roztwór.

D. mazidło.

Odpowiedź jest prawidłowa, ponieważ pasta, jako forma leku recepturowego, charakteryzuje się obecnością substancji stałych, które są nierozpuszczalne w podłożu. W przedstawionej recepturze mamy do czynienia z kwasem salicylowym i tlenkiem cynku, które są substancjami stałymi. Wazelinę białą stosuje się jako podłoże. W praktyce farmaceutycznej, pasty są często stosowane w dermatologii do leczenia stanów zapalnych skóry oraz do ochrony przed czynnikami zewnętrznymi. Tworzą one na skórze warstwę ochronną, co jest istotne w przypadku oparzeń, otarć czy odparzeń. Oprócz tego, z uwagi na właściwości adsorpcyjne tlenku cynku, takie preparaty mogą również wykazywać działanie wysuszające. Dobrą praktyką w aptece jest korzystanie z past w przypadku schorzeń wymagających lokalnego działania substancji czynnych, co czyni je efektywnym rozwiązaniem w farmakoterapii.

Pytanie 38

Podczas przygotowywania leku zgodnie z podaną recepturą, występuje niezgodność spowodowana

Rp.
Phenobarbitali                         0,4
Belladonnae extr. sicc.                0,3
Neospasmini                           30,0
Aquae                            ad  150,0
M.f. mixt.
D.S. 3 x dziennie po 1 łyżce.

A. tworzeniem związków kompleksowych.

B. przekroczeniem rozpuszczalności.

C. reakcją podwójnej wymiany.

D. hydrolizą soli.

Odpowiedź "przekroczeniem rozpuszczalności" jest słuszna, ponieważ Phenobarbital, będący składnikiem aktywnym w danej recepturze, ma wyraźnie określoną rozpuszczalność w wodzie. W przypadku stosowania go w dużych dawkach, istnieje ryzyko, że jego stężenie w roztworze przekroczy tę wartość, co prowadzi do wytrącania się substancji czynnej. Takie zjawisko jest istotne w farmacji, ponieważ może wpływać na skuteczność leku oraz jego biodostępność. Wytrącenie się substancji z roztworu może również wpływać na stabilność formulacji, co jest kluczowe w kontekście zapewnienia jakości leku. W praktyce farmaceutycznej konieczne jest przestrzeganie zasad dotyczących maksymalnych stężeń substancji w roztworach, co jest zgodne z wytycznymi Farmakopei. Przykładami mogą być również inne leki, które w wysokich stężeniach wykazują podobne problemy, takie jak niektóre antybiotyki. Dlatego istotne jest, aby farmaceuci byli świadomi tych ograniczeń i stosowali odpowiednie strategie, aby uniknąć ich wystąpienia.

Pytanie 39

W jakiej kolejności powinny być łączone składniki leku, aby sporządzić maść lege artis według receptury?

Rp.
 Mentholi              0,5
 Zinci oxidi           7,0
 Talci                 5,0
 Vaselini albi   ad   50,0
 M.f. ung.
 
 D.S. Zewnętrznie.

A. Wymieszać wszystkie składniki stałe i rozproszyć w wazelinie.

B. Mentol rozetrzeć w moździerzu, wymieszać z pozostałymi składnikami stałymi i dodać wazelinę.

C. Rozpuścić w stopionej wazelinie wszystkie składniki i zemulgować z podłożem.

D. Mentol rozpuścić w wazelinie, pozostałe składniki zawiesić w podłożu.

Odpowiedź jest poprawna, ponieważ kolejność łączenia składników leku jest kluczowa dla uzyskania jednorodnej i skutecznej maści. Zgodnie z zasadami farmacji recepturowej, substancje o różnej postaci powinny być łączone w odpowiedniej sekwencji, aby zapewnić ich właściwe rozprowadzenie. Mentol, który występuje w postaci kryształów, powinien być najpierw rozpuszczony w wazelinie, będącej podłożem maściowym. Tylko w ten sposób można uzyskać jednorodną mieszaninę, w której Mentol będzie dobrze wchłonięty. Po rozpuszczeniu Mentolu, pozostałe składniki, jak tlenek cynku i talk, powinny być zawieszone w tej mieszance, co zapewni ich równomierne rozproszenie. Takie podejście jest zgodne z dobrą praktyką farmaceutyczną, która podkreśla znaczenie prawidłowej procedury przygotowywania leku recepturowego, co ma kluczowe znaczenie dla jego skuteczności i bezpieczeństwa stosowania.

Pytanie 40

Jaką metodę należy wykorzystać do przygotowania nalewki z liści pokrzyku wilczej jagody?

A. Perkolacji używając 1 część surowca i 1 część rozpuszczalnika

B. Perkolacji używając 1 część surowca i 10 części rozpuszczalnika

C. Maceracji używając 1 część surowca i 5 części rozpuszczalnika

D. Maceracji używając 1 część surowca i 3 części rozpuszczalnika

Perkolacja jest jedną z najskuteczniejszych metod ekstrakcji substancji czynnych z surowców roślinnych, szczególnie w przypadku roślin o trudniej dostępnych składnikach. W przypadku liści pokrzyku wilczej jagody, które zawierają alkaloidy, perkolacja pozwala na efektywne wydobycie tych substancji dzięki zastosowaniu odpowiednio dobranego rozpuszczalnika, w tym przypadku w stosunku 1:10. Taki stosunek umożliwia uzyskanie silniejszego ekstraktu, co jest istotne w kontekście zastosowań farmaceutycznych. Metodę tę stosuje się w przemyśle farmaceutycznym oraz w laboratoriach zajmujących się fitoterapią, gdzie istotna jest wysoka jakość i czystość ekstraktów. Ponadto, perkolacja pozwala na kontrolowanie temperatury i ciśnienia podczas procesu, co może istotnie wpłynąć na jakość otrzymanego ekstraktu. Warto również dodać, że odpowiednia technika ekstrakcji ma kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa stosowania preparatów z pokrzyku, ponieważ nadmiar substancji czynnej może być toksyczny.

Rozpocznij nowy egzamin

Powrót do strony głównej