Wyniki egzaminu

Nowy egzamin

Informacje o egzaminie:

Zawód: Technik chłodnictwa i klimatyzacji
Kwalifikacja: ELE.03 - Wykonywanie robót związanych z montażem instalacji i urządzeń chłodniczych, klimatyzacyjnych oraz pomp ciepła
Data rozpoczęcia: 8 grudnia 2025 13:49
Data zakończenia: 8 grudnia 2025 13:49

Egzamin niezdany

Wynik: 0/40 punktów (0,0%)

Wymagane minimum: 20 punktów (50%)

Udostępnij swój wynik

Facebook

X.com

Szczegółowe wyniki:

Pytanie 1

Na podstawie zamieszczonego w tabeli fragmentu instrukcji montażu klimatyzatora określ ilość czynnika chłodniczego, o którą należy uzupełnić układ chłodniczy o długości rurociągów 10 m.

A. 100 g

B. 250 g

C. 150 g

D. 50 g

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Wybrałeś poprawną ilość czynnika chłodniczego do uzupełnienia układu przy długości rurociągu 10 m, czyli 250 g. Wynika to bezpośrednio z tabeli – dla najpopularniejszych średnic rur cieczowej 1/4" i gazowej 1/2" (czyli odpowiednio 6,35 mm i 12,70 mm), dodatkowa ilość czynnika chłodniczego dla trybu grzania i chłodzenia wynosi 25 g na każdy metr przedłużenia rury cieczowej. Instrukcja jasno wskazuje, że dla długości rur powyżej 5 m należy uzupełnić instalację o odpowiednią ilość czynnika zgodnie z tabelą. Czyli mnożysz 10 m x 25 g/m i wychodzi właśnie 250 g. Moim zdaniem to bardzo praktyczna wiedza, bo błędne dobranie ilości czynnika przekłada się na nieprawidłową pracę urządzenia: może się pojawić mniejsze chłodzenie, oblodzenie wymiennika czy nawet uszkodzenie sprężarki. Branżowe standardy, np. zalecenia producentów oraz wytyczne F-gazowe, zawsze podkreślają potrzebę precyzyjnego odmierzania czynnika przy montażu i serwisie. Z mojego doświadczenia – wielu techników popełnia błędy, bo nie patrzy dokładnie do instrukcji i bierze dane „na oko”. W praktyce zawsze warto mierzyć długość rur z dokładnością i stosować się do tabel producenta, bo to potem wpływa na skuteczność i trwałość instalacji. Często na szkoleniach trafia się pytanie, czy można dodać „trochę więcej” czynnika – nie warto tego robić, bo łatwo przeładować układ. Zawsze trzymaj się tych wartości z tabeli.

Pytanie 2

Na którym rysunku przedstawiono łącznik redukcyjny nyplowy?

A. Rysunek IV.

B. Rysunek I.

C. Rysunek III.

D. Rysunek II.

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Na rysunku I faktycznie przedstawiono łącznik redukcyjny nyplowy. To złączka, która pozwala na połączenie dwóch rur o różnych średnicach – jedna końcówka ma większą średnicę, a druga mniejszą. To jest bardzo przydatne tam, gdzie trzeba zmienić przekrój instalacji, na przykład w instalacjach wodnych, centralnego ogrzewania czy nawet chłodniczych. Łączniki redukcyjne nyplowe są zgodne z normami branżowymi, np. PN-EN 1254-1, które jasno określają typy złączek do łączenia rur miedzianych. W praktyce często spotyka się je tam, gdzie modernizuje się starą instalację i trzeba dopasować nowe rury do istniejących – moim zdaniem to niesamowicie uniwersalne rozwiązanie. Dodatkowo, użycie takiego łącznika pozwala uniknąć prowizorycznych przeróbek, które potem mogą przeciekać albo sprawiać problemy podczas przeglądów technicznych. Warto pamiętać, że poprawny dobór złączki pod kątem średnicy i materiału jest kluczowy dla szczelności i trwałości całego systemu. Z mojego doświadczenia wynika, że profesjonalni instalatorzy zawsze zwracają uwagę na zgodność łącznika z rurą – to naprawdę podstawa dobrej roboty.

Pytanie 3

Zawór pływakowy niskiego ciśnienia utrzymuje w parowniku płaszczowo-rurowym

A. stały poziom cieczy.

B. stały strumień masy czynnika.

C. stałą temperaturę parowania.

D. stałą temperaturę skraplania.

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Zawór pływakowy niskiego ciśnienia w parowniku płaszczowo-rurowym to taki trochę cichy bohater całej instalacji chłodniczej. Podstawową funkcją tego zaworu jest utrzymywanie stałego poziomu cieczy roboczej, najczęściej czynnika chłodniczego, w przestrzeni parownika. Taki stały poziom gwarantuje, że powierzchnia wymiany ciepła jest zawsze odpowiednio pokryta cieczą, dzięki czemu parowanie zachodzi równomiernie, nie ma ryzyka suchobiegu i spadku wydajności chłodzenia. To jest mega ważne zwłaszcza przy większych instalacjach – widziałem, jak nieprawidłowy poziom prowadzi do marnowania energii i różnych usterek, np. rozrzedzenia czynnika czy nieprawidłowego powrotu par do sprężarki. Zawory pływakowe są proste, niezawodne i spełniają zalecenia norm branżowych, np. wg PN-EN 378 czy wytycznych producentów chłodniczych. Utrzymywanie stałego poziomu cieczy wpływa też pozytywnie na bezpieczeństwo pracy całego układu i wydłuża żywotność urządzeń. Ciekawostką jest, że czasem w praktyce stosuje się też zawory z dodatkową regulacją, ale klasyczny pływak to po prostu pewniak w temacie stabilizacji poziomu, a nie temperatury czy strumienia masy. Moim zdaniem to jeden z tych elementów, o których się nie myśli, dopóki się nie zepsuje – wtedy od razu widać, jak bardzo jest potrzebny.

Pytanie 4

Którym przewodem należy wykonać połączenie pomiędzy przetwornikiem częstotliwości a silnikiem elektrycznym?

A. Światłowodowym.

B. Koncentrycznym.

C. Jednożyłowym.

D. Ekranowanym.

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Wybór przewodu ekranowanego do połączenia przetwornika częstotliwości z silnikiem elektrycznym to zdecydowanie nie przypadek, tylko konkretna, bardzo dobrze uzasadniona decyzja techniczna. Połączenie tego typu jest szczególnie narażone na zakłócenia elektromagnetyczne, bo przetwornik generuje sygnały o dużej częstotliwości, często z ostrymi zboczami napięcia. Tylko przewód z odpowiednim ekranem potrafi skutecznie ograniczyć emisję zakłóceń, ale też zabezpiecza instalację przed wpływem zewnętrznych pól elektromagnetycznych. Przewody ekranowane są wręcz wymagane przez normy branżowe, jak PN-EN 61800-5-1 czy wytyczne producentów przetworników (czasem się o tym zapomina, a potem jest problem z zakłóceniami albo z awariami sterowania). Z mojego doświadczenia – jak ktoś kiedyś kombinował i próbował stosować zwykłe kable, to zaraz pojawiały się zakłócenia w sterowaniu, awarie czujników albo „wariowanie” alarmów. Przewód ekranowany, dobrze podłączony z obu stron do uziemienia, wyraźnie ogranicza promieniowanie zaburzeń, nie tylko chroniąc sam silnik, ale też całą okoliczną aparaturę i sieć automatyki. To jest po prostu dobra praktyka, potwierdzona wieloma kontrolami i audytami w zakładach przemysłowych. Zresztą dzisiaj, przy obecnych wymaganiach dotyczących kompatybilności elektromagnetycznej (EMC), stosowanie ekranowanych przewodów to już praktycznie standard – bez tego nie da się przejść odbioru instalacji. Ważne też, żeby nie zapominać o poprawnym prowadzeniu ekranów w szafie i na końcówkach przewodu – to potrafi robić ogromną różnicę.

Pytanie 5

Który zestaw wyposażenia jest niezbędny do właściwego zdemontowania niesprawnego klimatyzatora ściennego typu Split, napełnionego czynnikiem chłodniczym?

A. Pompa próżniowa, zestaw manometrów, butla na czynnik chłodniczy, zestaw narzędzi monterskich.

B. Palnik gazowy do demontażu miedzianych rurociągów chłodniczych, przecinarka do rur miedzianych, zestaw narzędzi monterskich.

C. Przecinarka do rurek miedzianych, zestaw narzędzi monterskich, giętarka do rur, zestaw manometrów.

D. Stacja do odzysku czynnika chłodniczego, butla na czynnik chłodniczy, którym jest napełniony klimatyzator, zestaw narzędzi monterskich.

Wiele osób, zwłaszcza na początku przygody w branży HVAC, przecenia rolę narzędzi takich jak przecinarki do rurek miedzianych czy giętarki do rur, zakładając, że bez mechanicznego podziału instalacji nie da się zacząć demontażu klimatyzatora. To błąd – sam podział mechaniczny, czy nawet zastosowanie palnika gazowego, nie rozwiązuje kluczowej kwestii: obecności czynnika chłodniczego w układzie pod wysokim ciśnieniem. Nawet jeśli uda się rozciąć rurę i potem odzyskać fragment czynnika, to zawsze część trafi do atmosfery, a to jest nie do przyjęcia zarówno z punktu widzenia przepisów, jak i praktyki zawodowej. Popularnym błędem jest też poleganie na pompie próżniowej do odzysku – pompa próżniowa służy do osuszania i wytwarzania próżni, a nie do ściągania czynników z układów pod ciśnieniem roboczym. Manometry oczywiście są ważne przy kontroli parametrów, ale nigdy nie zastąpią stacji do odzysku. Brakuje w tych podejściach zrozumienia, że bez certyfikowanej stacji i dedykowanej butli na czynnik nie można mówić o profesjonalnym i zgodnym z przepisami demontażu. Z mojego doświadczenia wynika, że łatwo wpaść w pułapkę „tradycyjnych” metod, ale obecnie standardy i inspekcje F-gazowe są na tyle restrykcyjne, że takie rozwiązania mogą nie tylko skończyć się karą, ale też po prostu są nieodpowiedzialne środowiskowo. Warto więc zawsze pamiętać o procedurach odzysku czynnika, bo to nie tylko wymóg prawny, ale i element budowania zaufania wśród klientów i w branży.

Pytanie 6

Ladę chłodniczą przedstawiono

A. na ilustracji 4.

B. na ilustracji 1.

C. na ilustracji 3.

D. na ilustracji 2.

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Odpowiedź wskazująca na ilustrację 3 jako przedstawiającą ladę chłodniczą jest jak najbardziej trafna. Lada chłodnicza to specjalistyczne urządzenie wykorzystywane głównie w sklepach spożywczych, supermarketach, punktach gastronomicznych czy cukierniach. Służy do eksponowania i przechowywania w odpowiedniej temperaturze produktów spożywczych wymagających chłodzenia, takich jak wędliny, sery, nabiał, mięso czy wyroby cukiernicze. Charakterystyczne cechy takiej lady to przeszklona część frontowa, która umożliwia klientom oglądanie towaru bez kontaktu z nim, a jednocześnie chroni produkty przed czynnikami zewnętrznymi i utrzymuje stabilną temperaturę. Moim zdaniem, dobre praktyki branżowe wymagają, by lady chłodnicze były regularnie serwisowane, odpowiednio rozmrażane i czyszczone, bo to bezpośrednio wpływa na bezpieczeństwo żywności i komfort pracy obsługi. Z praktycznego punktu widzenia, lada chłodnicza pozwala nie tylko zachować świeżość produktów, ale też atrakcyjnie je wyeksponować, co zdecydowanie zwiększa szansę na sprzedaż. Warto jeszcze pamiętać, że zgodnie z normami HACCP oraz wytycznymi sanepidu ekspozycja żywności w ladach powinna odbywać się w określonych przedziałach temperatur – zazwyczaj od 0°C do +4°C. Taki sprzęt jest nieodzowny w każdym nowoczesnym sklepie spożywczym.

Pytanie 7

Który przyrząd należy zastosować do wytworzenia próżni w układzie chłodniczym?

A. Przyrząd IV.

B. Przyrząd III.

C. Przyrząd I.

D. Przyrząd II.

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Wybrałeś pompę próżniową, czyli przyrząd II – i to jest dokładnie ten sprzęt, który jest potrzebny do wytworzenia próżni w układzie chłodniczym. Pompa próżniowa działa na zasadzie usuwania powietrza oraz resztek wilgoci z wnętrza układu, co jest niezbędne przed napełnieniem go czynnikiem chłodniczym. Moim zdaniem, to taka absolutna podstawa jeśli mówimy o prawidłowym serwisowaniu instalacji chłodniczych, bo każda obecność powietrza czy wilgoci znacząco skraca żywotność urządzenia i może prowadzić do korozji, powstawania kwasów czy nawet uszkodzeń sprężarki. Zwróć uwagę, że zgodnie z wymaganiami branżowymi, praktycznie każdy serwisant korzysta z pompy próżniowej przed napełnianiem instalacji, a jest to ujęte chociażby w normie PN-EN 378 oraz wytycznych F-gazowych. Często spotykam się z opiniami, że ktoś próbuje ominąć ten etap, ale to zawsze prowadzi do problemów. Przykładowo, jeśli nie wytworzysz odpowiedniej próżni, możesz mieć później nawracające awarie i kosztowne naprawy. No i jeszcze jedno – dobra pompa próżniowa, razem z odpowiednim manometrem, daje pewność, że cały proces przebiega zgodnie ze sztuką, a klient będzie zadowolony z efektów pracy.

Pytanie 8

W przypadku montażu termostatycznego zaworu rozprężnego czujnik zaworu montuje się na

A. dopływie do dochładzacza.

B. wypływie ze sprężarki.

C. wypływie z parownika.

D. dopływie do skraplacza.

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Czujnik termostatycznego zaworu rozprężnego powinien być umieszczony zawsze na wypływie z parownika, czyli tuż za wyjściem czynnika chłodniczego z parownika. To jest kluczowe, bo właśnie w tym miejscu najdokładniej odczytamy temperaturę par gazu po odparowaniu, co pozwala zaworowi precyzyjnie regulować ilość czynnika wpuszczanego do parownika. Moim zdaniem, to jedno z tych rozwiązań, które wynikają zarówno z fizyki procesu chłodzenia, jak i doświadczeń branżowych – po prostu praktyka pokazała, że pomiar przegrzania właśnie tutaj daje największą stabilność i bezpieczeństwo pracy układu. Dobrą praktyką jest montaż czujnika na rurze ssawnej jak najbliżej parownika, ale jeszcze przed punktem, gdzie rura zaczyna być izolowana termicznie. Jeśli czujnik zamontujesz gdzieś dalej, np. za sprężarką, pomiar będzie już przekłamany przez wzrost temperatury na skutek sprężania albo strat ciepła po drodze. Z mojego doświadczenia wynika, że wiele problemów z układami chłodniczymi bierze się z błędnego umieszczenia tego czujnika – objawia się to zarówno niższą wydajnością, jak i ryzykiem zalania sprężarki ciekłym czynnikiem. Warto pamiętać, że większość producentów zaworów rozprężnych wręcz wymaga takiego montażu, co można znaleźć w ich instrukcjach instalacyjnych. To podstawa bezawaryjnej pracy i dobrej regulacji systemu.

Pytanie 9

Na schemacie przedstawiono zasilanie i sterowanie silnikiem indukcyjnym trójfazowym w układzie połączeń

A. Dahlandera.

B. trójkąt – gwiazda.

C. gwiazda – podwójna gwiazda.

D. gwiazda – trójkąt.

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Wybrałeś opcję gwiazda – trójkąt i bardzo dobrze, bo właśnie ten układ widać na tym schemacie. To klasyczny sposób rozruchu silnika indukcyjnego trójfazowego, stosowany praktycznie we wszystkich zakładach przemysłowych, gdzie trzeba ograniczyć prąd rozruchowy. Najpierw silnik jest podłączony w układzie gwiazdy, co powoduje, że napięcie na każdej fazie uzwojenia jest mniejsze i prąd rozruchowy spada nawet trzykrotnie w porównaniu z rozruchem bezpośrednim. Kiedy silnik się rozpędzi, styczniki przełączają uzwojenia w trójkąt, żeby mógł on pracować z pełną mocą. Schemat pokazuje typowe połączenia trzech styczników: Q11 do gwiazdy, Q13 do trójkąta i Q15 do zasilania głównego. Z mojego doświadczenia ten sposób rozruchu sprawdza się świetnie w wentylatorach, pompach czy sprężarkach – tam, gdzie niepotrzebne są skoki prądu przy starcie. Warto wiedzieć, że takie rozwiązanie jest zgodne ze standardami branżowymi, jak np. normy PN-EN 60947-4-1 dotyczące łączenia i sterowania silnikami. Poza tym ten układ wydłuża żywotność silnika i aparatury łączeniowej, bo ogranicza zużycie mechaniczne i cieplne podczas startu. Moim zdaniem każdy elektryk powinien umieć taki schemat czytać i montować – bo to absolutna podstawa w wielu aplikacjach.

Pytanie 10

Element przedstawiony na rysunku w instalacji klimatyzacji spełnia funkcję

A. zasuwy przeciwpożarowej.

B. czerpni powietrza.

C. kanałowego osuszacza powietrza.

D. miejscowego nawilżacza powietrza.

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Element pokazany na zdjęciu to klasyczna zasuwa przeciwpożarowa, często spotykana w instalacjach wentylacyjnych i klimatyzacyjnych w budynkach użyteczności publicznej i przemysłowych. Jej głównym zadaniem jest odcięcie przepływu powietrza w przypadku wykrycia pożaru – dzięki temu ogień i dym nie rozprzestrzeniają się przez kanały wentylacyjne do innych części obiektu. No i właśnie, zasuwy te działają automatycznie, zwykle po zadziałaniu czujnika temperatury lub systemu sygnalizacji pożaru – specjalny napęd zamyka klapę, uszczelniając kanał. W mojej ocenie to jeden z kluczowych elementów bezpieczeństwa pożarowego budynku, bez którego odbiór techniczny instalacji HVAC praktycznie się nie odbywa. Są twarde wymagania branżowe, np. zgodność z normą PN-EN 1366-2 czy certyfikaty CNBOP, które musi spełniać taki produkt. Z praktycznego punktu widzenia, dobrze dobrana i prawidłowo zamontowana zasuwa minimalizuje ryzyko katastrofy budowlanej spowodowanej rozprzestrzenianiem się pożaru. W codziennej eksploatacji, serwisanci regularnie sprawdzają ich sprawność, bo to naprawdę nie są żarty – od ich działania zależy życie i bezpieczeństwo ludzi. Moim zdaniem, każdy technik powinien znać zasady działania i kontroli zasuw przeciwpożarowych, bo to podstawa nowoczesnych instalacji HVAC.

Pytanie 11

Którego przyrządu należy użyć do pomiaru prędkości obrotowej silnika wentylatora?

A. Higrometru.

B. Pirometru.

C. Tachometru.

D. Tensometru.

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Tachometr to podstawowy przyrząd pomiarowy do określania prędkości obrotowej, zwłaszcza w silnikach czy wentylatorach. Działa w bardzo prosty sposób – odczytuje liczbę obrotów wału w określonym czasie, najczęściej podając wynik w jednostkach takich jak obroty na minutę (obr/min). W branży technicznej tachometry stosuje się wszędzie tam, gdzie trzeba kontrolować, czy maszyna pracuje w zadanym zakresie parametrów. Na przykład w wentylatorach przemysłowych, gdzie niewłaściwa prędkość obrotowa może prowadzić do przegrzewania się silnika albo zbyt słabej wentylacji. Z mojego doświadczenia wynika, że nawet proste tachometry laserowe świetnie sprawdzają się do szybkiego sprawdzenia wentylatora bez konieczności jego rozbierania. W praktyce regularna kontrola prędkości obrotowej to podstawa w utrzymaniu ruchu – pozwala na szybkie wykrycie usterek takich jak poślizg pasków klinowych czy uszkodzenie silnika. Warto też wiedzieć, że zgodnie z zaleceniami producentów urządzeń HVAC i normami branżowymi, pomiar tachometrem powinien być wykonywany w ramach okresowych przeglądów. Moim zdaniem, każdy technik serwisu powinien umieć obsłużyć ten przyrząd – to naprawdę podstawowa, choć nieoceniona umiejętność.

Pytanie 12

Rurociągi klimatyzacyjne typu Spiro należy łączyć ze sobą,

A. nakładając na oba rurociągi laminat z żywicy epoksydowej.

B. spawając czołowo oba rurociągi.

C. stosując łączniki o wymiarze nominalnym rurociągów.

D. owijając styk rurociągów samoprzylepną taśmą aluminiową.

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Rurociągi klimatyzacyjne typu Spiro to bardzo popularne rozwiązanie w wentylacji i klimatyzacji – głównie dzięki szybkiemu montażowi i szczelności. Łączniki o wymiarze nominalnym rurociągów to, można powiedzieć, taki branżowy standard: ich średnica jest idealnie dopasowana do rury, przez co wchodzi ona z lekkim oporem i daje się dobrze uszczelnić (najczęściej uszczelką gumową lub specjalnym silikonem). Takie łączenie gwarantuje nie tylko szybki montaż, ale też łatwą inspekcję, demontaż i – to ważne – zgodność z normami, np. PN-EN 1506 czy PN-EN 12237, gdzie wyraźnie mówi się o stosowaniu dedykowanych złączek systemowych. Praktyka na budowie pokazuje, że jeśli ktoś próbuje na siłę coś kombinować, zawsze kończy się to nieszczelnością albo problemami przy odbiorze technicznym. Z mojego doświadczenia: łączniki to podstawa, bo nawet najlepsza taśma czy inne patenty nie dają takiej trwałości i szczelności, jak poprawnie zamocowany łącznik. Warto pamiętać, że w systemach Spiro często stosuje się też dodatkowe obejmy lub klamry, żeby zabezpieczyć połączenie przed zsunięciem. To naprawdę sprawdzony patent, a przy rozbudowie instalacji wszystko się trzyma kupy i można swobodnie modyfikować trasę przewodów.

Pytanie 13

Wahania ciśnienia solanki i odczuwalne „bulgotanie” w pompie obiegowej dolnego źródła ciepła gruntowej pompy ciepła wskazują na

A. wzrost gęstości solanki w obiegu dolnego źródła ciepła.

B. niewłaściwe stężeniu solanki w dolnym źródle ciepła.

C. zapowietrzenie solanki układu dolnego źródła ciepła.

D. parowanie solanki w wymienniku ciepła dolnego źródła ciepła.

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Takie objawy jak wahania ciśnienia oraz charakterystyczne „bulgotanie” w pompie obiegowej dolnego źródła to klasyczne symptomy zapowietrzenia solanki. W praktyce instalacyjnej, zwłaszcza przy uruchamianiu lub po dłuższych przestojach instalacji gruntowych pomp ciepła, powietrze potrafi dostać się do układu i powodować właśnie takie niepokojące dźwięki oraz niestabilność pracy. Gazy obecne w układzie zaburzają cyrkulację, co w efekcie prowadzi do spadku efektywności wymiany ciepła i często nawet do zadziałania zabezpieczeń pompy. Spotkałem się z tym nie raz – szczególnie przy niewłaściwie wykonanym odpowietrzeniu po uzupełnieniu solanki lub wymianie jakiegoś elementu. Dobre praktyki branżowe jasno wskazują na konieczność starannego odpowietrzenia każdego obiegu dolnego źródła, najlepiej za pomocą automatycznych separatorów powietrza oraz odpowiedniej procedury napełniania i płukania instalacji. Swoją drogą – większość producentów w instrukcjach wręcz alarmuje o negatywnych skutkach obecności powietrza, bo potrafi ono nawet uszkodzić wirnik pompy czy przyspieszyć korozję wymiennika. Moim zdaniem warto zawsze poświęcić ekstra czas na precyzyjne odpowietrzenie, bo konsekwencje zaniedbań bywają kosztowne i irytujące dla użytkownika. Dobrze wyregulowana i prawidłowo odpowietrzona instalacja nie powinna w ogóle wydawać takich dźwięków i pracuje dużo stabilniej.

Pytanie 14

Mieszaniny azeotropowe są

A. mieszaninami kilku substancji, które podczas wrzenia i skraplania zachowują się jak czynniki jednorodne.

B. substancjami, które podczas wrzenia i skraplania zachowują się jak czynniki wieloskładnikowe.

C. mieszaninami czynnika chłodniczego z olejami, które podczas wrzenia i skraplania zachowują się jak czynniki jednoskładnikowe.

D. mieszaninami kilku substancji, które podczas wrzenia i skraplania zachowują się jak czynniki niejednorodne.

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Azeotropy to w ogóle bardzo ciekawe zjawisko w chemii i technice chłodniczej. Takie mieszaniny składają się z co najmniej dwóch składników, ale zachowują się, jakby były jedną, spójną substancją – zwłaszcza podczas wrzenia i skraplania. Co istotne, w punkcie azeotropowym zarówno skład pary, jak i cieczy jest taki sam, więc podczas destylacji tej mieszaniny nie da się rozdzielić na czyste składniki konwencjonalnymi metodami. W praktyce, moim zdaniem, największą zaletą azeotropów jest właśnie to, że można ich używać w instalacjach chłodniczych tak jak czynników jednoskładnikowych – czyli nie trzeba się martwić o zmiany składu mieszaniny podczas pracy układu. Branża chłodnicza wykorzystuje takie mieszaniny, na przykład R507A czy R502 (stare czasy, ale dużo osób jeszcze o tym mówi), bo łatwiej się nimi zarządza, nie trzeba się przejmować frakcjonowaniem i są przewidywalne w eksploatacji. Z mojego doświadczenia wynika, że na egzaminach i w praktyce bardzo często myli się azeotropy z mieszaninami zeotropowymi, które już nie mają tych właściwości i zmieniają skład podczas fazowych przemian. No i warto jeszcze dodać, że użycie azeotropów jest zgodne z zaleceniami wielu norm branżowych, bo zapewniają stabilność parametrów pracy, np. ciśnień czy temperatur. Takie rzeczy się liczą, szczególnie w systemach komercyjnych czy przemysłowych, gdzie przewidywalność układu to podstawa.

Pytanie 15

Które styki należy zewrzeć w puszce łączeniowej silnika trójfazowego asynchronicznego w celu połączenia uzwojeń w gwiazdę „Y” ?

A. U1 z U2, V1 z V2 oraz W1 z W2

B. U1 z W2, V1 z U2 oraz W1 z V2

C. W1 z W2 oraz U2 z V2

D. W2 z U2 oraz U2 z V2

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Połączenie uzwojeń silnika trójfazowego w gwiazdę, czyli tzw. „Y”, polega na tym, że końce wszystkich trzech uzwojeń (czyli W2, U2, V2) łączy się razem w jeden punkt neutralny. Do zacisków początkowych (U1, V1, W1) podłączamy odpowiednio fazy L1, L2, L3 zasilania. Praktycznie – wystarczy zewrzeć W2 z U2, a potem U2 z V2 i mamy klasyczną gwiazdę. Moim zdaniem to rozwiązanie jest szczególnie przydatne podczas rozruchu silników zasilanych z sieci 400/230 V, gdzie często startuje się w „Y”, a potem przełącza na „Δ”. Takie połączenie ogranicza prąd rozruchowy, co jest zalecane w większości nowoczesnych układów sterowania – zgodnie z normą PN-EN 60445 zaleca się poprawne oznaczanie i łączenie zacisków. Z mojego doświadczenia wynika, że błędne zwarcie innych końcówek wywoła nieprawidłową pracę silnika, a nawet uszkodzenie uzwojeń czy zabezpieczeń. Często w praktyce spotyka się silniki, które mają wyraźnie oznaczone miejsca do zwierania – stosowanie się do schematu w puszce to absolutna podstawa dobrej roboty elektrycznej. Warto też zawsze sprawdzać instrukcje producenta, bo bywają wyjątki, chociaż zasada gwiazdy pozostaje niezmienna od lat.

Pytanie 16

Którego gazu używa się do wykonania próby szczelności instalacji chłodniczej?

A. Azotu.

B. Chloru.

C. Tlenu.

D. Fluoru.

Wybór gazu do próby szczelności instalacji chłodniczej musi być przemyślany i zgodny z dobrymi praktykami oraz normami bezpieczeństwa. Stosowanie tlenu, choć teoretycznie możliwe, jest wysoce niezalecane i niebezpieczne – tlen jest silnym utleniaczem, więc w obecności resztek oleju czy innych substancji organicznych w układzie chłodniczym może dojść do samozapłonu, a nawet wybuchu. Takie błędy popełniają zwykle osoby początkujące, które kojarzą tlen jako gaz techniczny, ale zupełnie nie biorą pod uwagę właściwości reaktywnych i ryzyka. Fluor oraz chlor to gazy toksyczne i skrajnie reaktywne – nie dość, że są niebezpieczne dla zdrowia, to jeszcze mogą powodować poważne uszkodzenia samych instalacji, bo reagują agresywnie z metalami i wieloma innymi materiałami. W rzeczywistości te gazy w ogóle nie występują w praktyce serwisowej, a ich użycie byłoby wręcz absurdalne z punktu widzenia branży chłodniczej. Takie odpowiedzi często pojawiają się przez skojarzenia nazw chemicznych z czynnikami chłodniczymi, które faktycznie mogą zawierać związki fluoru czy chloru, ale to zupełnie inna sytuacja niż użycie gazów elementarnych w próbie szczelności. Moim zdaniem najbardziej typowym błędem jest myślenie kategoriami „im bardziej aktywny gaz, tym lepiej coś wykryje”, a jest wręcz przeciwnie – liczy się neutralność i bezpieczeństwo. Z doświadczenia powiem, że najlepszym wyborem, od lat uznawanym i stosowanym przez profesjonalistów na całym świecie, pozostaje azot. On nie wchodzi w reakcje, nie uszkadza instalacji i nie stwarza zagrożenia dla serwisanta. Warto więc pamiętać, by przy doborze gazu zawsze kierować się zarówno bezpieczeństwem, jak i skutecznością diagnozy.

Pytanie 17

W sprężarkowym układzie chłodniczym ciepło oddawane przez produkty zgromadzone w komorze chłodniczej pochłaniane jest przez

A. powietrze schładzające skraplacz.

B. czynnik chłodniczy przepływający przez parownik.

C. wodę schładzającą parownik.

D. mieszaninę wody i amoniaku przepływającą przez skraplacz.

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Dokładnie tak – w sprężarkowym układzie chłodniczym całe ciepło, które „zabieramy” z produktów w komorze, rzeczywiście pochłaniane jest przez czynnik chłodniczy przepływający przez parownik. Parownik to taki kluczowy element, gdzie czynnik chłodniczy odbiera energię cieplną od otoczenia, czyli de facto właśnie od produktów. To dlatego, jak otworzysz lodówkę, parownik jest najzimniejszym miejscem – tam właśnie czynnik chłodniczy zmienia stan skupienia z cieczy w gaz, pobierając przy tym ciepło. W praktyce – przykładowo w chłodni spożywczej – parownik jest umieszczony wewnątrz komory, a wentylator wymusza obieg powietrza przez produkty i wokół żeberek parownika. Czynnik chłodniczy, np. R134a albo amoniak (w większych instalacjach przemysłowych), płynie przez parownik, odbiera ciepło, odparowuje i niesie tę energię dalej do sprężarki. Taki sposób działania wynika z klasycznego schematu Rankine’a dla chłodnictwa i jest opisany w każdej porządnej dokumentacji technicznej (np. PN-EN 378). Moim zdaniem dobrze zawsze pamiętać, że sam parownik odpowiada za odbiór ciepła, a nie np. skraplacz czy mieszanka wodno-amoniakalna, bo to zupełnie inne układy. Właśnie to jest sedno chłodnictwa sprężarkowego i jeden z ważniejszych fundamentów, które potem się rozwija pod kątem sterowania czy eksploatacji.

Pytanie 18

Którego narzędzia należy użyć do ściągnięcia łożysk z silnika elektrycznego sprężarki chłodniczej?

A. Narzędzie 2

B. Narzędzie 3

C. Narzędzie 1

D. Narzędzie 4

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Do zdejmowania łożysk z silnika elektrycznego sprężarki chłodniczej zdecydowanie najlepiej sprawdza się ściągacz do łożysk, czyli narzędzie pokazane na trzecim zdjęciu. Moim zdaniem to absolutna podstawa w każdym warsztacie, który ma cokolwiek wspólnego z naprawą maszyn. Ściągacz umożliwia równomierne i kontrolowane zdjęcie łożyska z wału, bez ryzyka uszkodzenia zarówno samego wału, jak i łożyska – oczywiście, jeśli ktoś ma zamiar ponownie użyć to łożysko, choć w praktyce często wymieniamy je na nowe. Ściągacz jest zgodny z zaleceniami producentów sprzętu oraz standardami serwisowymi (np. wg norm PN-EN ISO), a także faktycznie pozwala działać szybko i bezpiecznie – nie trzeba nic podważać, dobijać czy siłować się z elementami. Praktyka pokazuje, że stosowanie innych narzędzi, które nie są przeznaczone do tego celu, zwiększa ryzyko powstawania uszkodzeń, a czasem nawet prowadzi do nieodwracalnych zniszczeń. Warto zapamiętać, że korzystając ze ściągacza, zawsze trzeba dobrać odpowiednią wielkość i ilość ramion, żeby docisk rozkładał się równomiernie – to właśnie ta dbałość o detale odróżnia profesjonalistów od amatorów.

Pytanie 19

Na której ilustracji przedstawiono ladę chłodniczą?

A. Ilustracja III.

B. Ilustracja IV.

C. Ilustracja I.

D. Ilustracja II.

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Dobrze rozpoznałeś ladę chłodniczą – to właśnie ilustracja III przedstawia typową ladę, jaką znajdziemy w sklepach spożywczych czy mięsnych. Kluczowym wyróżnikiem lady chłodniczej jest jej konstrukcja – niska, długa i wyposażona w przeszkloną, pochyloną szybę od strony klienta. Dzięki temu produkty są dobrze widoczne i łatwo dostępne dla obsługi, a jednocześnie znajdują się w kontrolowanej temperaturze. Lada chłodnicza jest wykorzystywana głównie do ekspozycji i sprzedaży wędlin, serów, mięs czy wyrobów garmażeryjnych. Z mojego doświadczenia, bardzo ważna jest tu ergonomia – sprzedawca ma swobodny dostęp od tyłu, a klient widzi towar „na wyciągnięcie ręki”. W branży spożywczej to standard, który ma ogromny wpływ na higienę, świeżość produktów i estetykę prezentacji. Warto zauważyć, że lady chłodnicze stosują najczęściej dynamiczny obieg powietrza, co sprzyja równomiernemu chłodzeniu. Dobrą praktyką jest regularne czyszczenie i serwisowanie tego typu urządzeń, bo tylko wtedy można zagwarantować zgodność z przepisami HACCP i bezpieczeństwo żywności. W wielu nowoczesnych sklepach spotkasz też lady z dodatkowymi funkcjami, np. elektroniczną regulacją temperatury czy szybami podgrzewanymi przeciw parowaniu – to już taki wyższy standard, ale coraz częściej spotykany. Ogólnie rzecz biorąc, lada chłodnicza to absolutna podstawa w ekspozycji produktów świeżych i delikatesowych.

Pytanie 20

Który rodzaj pompy ciepła przedstawiono na rysunku?

A. Solanka - woda.

B. Woda - woda.

C. Grunt - woda.

D. Powietrze - woda.

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Na tym schemacie widzimy typową instalację pompy ciepła woda-woda. Ta technologia wykorzystuje energię zawartą w wodach gruntowych, pobierając ją ze studni zasilającej (czasem mówi się też: studnia czerpna), a potem odprowadza ochłodzoną wodę do studni chłonnej. Moim zdaniem, to jedno z najwydajniejszych rozwiązań, jeśli chodzi o źródła ciepła dla pomp – oczywiście pod warunkiem, że na działce jest dobre źródło wód gruntowych o stabilnej temperaturze, nie za małej wydajności i jakości. Woda gruntowa, jako medium robocze, ma stosunkowo stałą temperaturę przez cały rok – najczęściej w granicach 7-12°C. Pozwala to osiągać bardzo wysokie współczynniki sprawności COP, często lepsze niż w przypadku pomp typu powietrze-woda czy nawet grunt-woda (sondy pionowe albo kolektory poziome). W praktyce, pompy woda-woda stosuje się w nowych, ale też modernizowanych budynkach, gdzie właściciele chcą mieć tanią i ekologiczną energię. Warto jednak pamiętać, że taka instalacja wymaga pozwoleń wodnoprawnych. Branżowe standardy wyraźnie sugerują regularną kontrolę jakości wody (żeby nie zniszczyć wymiennika!), a także dbałość o odległości studni i ochronę środowiska. Wydaje mi się, że kto raz widział taki układ na budowie, ten od razu pozna, z czym ma do czynienia. To rozwiązanie bardzo popularne w regionach o wysokim poziomie wód gruntowych, np. na północy Polski.

Pytanie 21

Która etykieta określa klimatyzator o najniższym współczynniku efektywności energetycznej dla funkcji ogrzewania?

A. IV.

B. III.

C. I.

D. II.

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Odpowiedź IV jest prawidłowa, bo ten klimatyzator ma najniższy współczynnik efektywności energetycznej dla funkcji ogrzewania, czyli COP (Coefficient of Performance) równy 2,6. Dla przypomnienia – im niższa wartość COP, tym mniej efektywnie urządzenie zamienia energię elektryczną na ciepło. W praktyce oznacza to wyższe rachunki za prąd przy takim samym efekcie grzewczym. W branży HVAC przyjmuje się, że wartość COP powinna być możliwie jak najwyższa – często zaleca się wybieranie urządzeń z COP powyżej 3,5, a najlepiej blisko 4, co jest standardem dla nowoczesnych i energooszczędnych rozwiązań. Klimatyzator z najniższym COP nie tylko generuje większe koszty eksploatacji, ale i jest mniej przyjazny środowisku, bo wymaga zużycia większej ilości energii dla uzyskania tego samego efektu. Moim zdaniem, patrząc na etykiety, warto też zwracać uwagę na klasę efektywności (tutaj A+) – to jasny sygnał, że urządzenie nie spełnia najwyższych standardów. W praktyce, jeśli ktoś planuje używać klimatyzatora często w trybie grzania, dobrze jest od razu inwestować w modele z wyższym COP – wtedy różnice w rachunkach za prąd szybko się zwrócą. Z mojego doświadczenia, klienci, którzy wybierają urządzenia z wyższym COP, są z reguły bardziej zadowoleni i rzadziej narzekają na koszty eksploatacji. Warto więc umieć czytać te etykiety i znać konsekwencje wyboru.

Pytanie 22

Na balkonie budynku zamontowana jest jednostka zewnętrzna klimatyzatora ściennego typu Split, którą należy zdemontować. W tym celu monter w pierwszej kolejności odłączył zasilanie elektryczne, a następnie powinien

A. odłączyć agregat od rurociągów.

B. odessać za pomocą stacji odzysku, czynnik chłodniczy z rurociągów.

C. zamknąć oba zawory czynnika chłodniczego w jednostce zewnętrznej.

D. zabezpieczyć rurociągi chłodnicze.

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Zamknięcie obu zaworów czynnika chłodniczego w jednostce zewnętrznej to pierwszy i najważniejszy krok po odłączeniu zasilania przed demontażem klimatyzatora typu Split. Pozwala to odizolować czynnik chłodniczy w jednostce zewnętrznej i zapobiec niekontrolowanemu wyciekowi gazu do atmosfery, co jest nie tylko kwestią bezpieczeństwa, ale i wymogiem prawnym (np. zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego 517/2014 o F-gazach). Moim zdaniem wielu monterów w codziennej pracy czasem lekceważy tę procedurę, a to błąd – bo nawet niewielka nieszczelność grozi poważnymi konsekwencjami środowiskowymi i finansowymi. Zamknięcie zaworów daje też czas na spokojne przygotowanie kolejnych etapów demontażu, łącznie z odzyskiem czynnika i zabezpieczeniem instalacji. W praktyce wygląda to tak: używasz klucza imbusowego do zamknięcia zaworów serwisowych na tzw. „liquid” i „gas”, co odcina rurociągi od jednostki. Standardowa procedura serwisowa zawsze zaleca tę czynność jako pierwszą po odłączeniu zasilania, bo gwarantuje bezpieczny start demontażu, a jednocześnie ogranicza ryzyko utraty czynnika i zanieczyszczenia środowiska. Warto pamiętać, że ten krok to nie tylko teoria z podręcznika – sam miałem przypadek, że niewłaściwe zamknięcie zaworów skutkowało koniecznością kosztownego napełniania układu od nowa. Lepiej się nie spieszyć, dokładnie sprawdzić zawory i dzięki temu cała dalsza praca idzie dużo sprawniej.

Pytanie 23

Ladę chłodniczą przedstawiono na rysunku

A. Rysunek 1

B. Rysunek 4

C. Rysunek 2

D. Rysunek 3

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Lada chłodnicza, którą widać na rysunku 3, to typowy element wyposażenia sklepów spożywczych, mięsnych czy cukierniczych. Jej konstrukcja pozwala na wygodne prezentowanie produktów przy jednoczesnym utrzymaniu odpowiedniej temperatury, która jest kluczowa dla jakości i bezpieczeństwa żywności. Bardzo charakterystycznym elementem jest przeszklenie od strony klienta oraz półotwarta lub przeszklona część górna – to nie tylko wpływa na estetykę, ale także na łatwość dostępu i higienę. Takie lady stosuje się najczęściej do eksponowania wędlin, mięsa, serów, ciast oraz innych produktów szybko psujących się. W praktyce handlowej to urządzenie spełnia standardy HACCP, czyli systemu zapewnienia bezpieczeństwa żywności, a także obowiązujące normy branżowe dotyczące chłodnictwa. Z mojego doświadczenia wynika, że dobór odpowiedniej lady chłodniczej ma ogromne znaczenie dla utrzymania świeżości produktów oraz atrakcyjności oferty dla klienta – nie bez powodu większość sklepów inwestuje właśnie w takie rozwiązania. Warto też pamiętać, że regularna konserwacja i czyszczenie lady przekłada się na długą żywotność urządzenia i bezpieczeństwo sanitarne. Takie praktyczne kwestie często są pomijane, a mają fundamentalny wpływ na codzienną pracę w branży spożywczej.

Pytanie 24

Zeolity to

A. uszczelniacze.

B. katalizatory.

C. środki odwadniające.

D. środki nawadniające.

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Zeolity to rzeczywiście środki odwadniające i trzeba przyznać, że są niezwykle ciekawe pod kątem chemicznym i praktycznym. Są to minerały o strukturze krystalicznej, które potrafią pochłaniać i oddawać wodę dzięki rozbudowanej sieci mikroporów. Z mojego doświadczenia wynika, że są szeroko wykorzystywane w technice, chociażby do osuszania gazów technicznych, powietrza w instalacjach pneumatycznych czy nawet w lodówkach absorpcyjnych. Spotyka się je też w pakietach pochłaniających wilgoć w elektronice, magazynek z narzędziami czy nawet butach podczas transportu – to właśnie te małe saszetki. W branży chemicznej i petrochemicznej zeolity są kluczowe do usuwania pary wodnej z gazów, zapobiegając korozji i awariom. Co ciekawe, zeolity są też stosowane w filtracji wody i oczyszczaniu ścieków, bo poza wodą potrafią także wiązać niektóre jony metali ciężkich. Według norm i dobrych praktyk, użycie zeolitów jako środków odwadniających jest szczególnie zalecane tam, gdzie wymagane jest bardzo skuteczne i selektywne pochłanianie wilgoci. Wykorzystują ich właściwości m.in. standardy dotyczące przygotowania sprężonego powietrza czy technologii uzdatniania gazów. Warto znać te zastosowania, bo to typowy przykład powiązania teorii z praktyką przemysłową.

Pytanie 25

Właściwe miejsce montażu w instalacji czujnika termostatycznego zaworu rozprężnego oznaczono na ilustracji

A. literą B.

B. literą C.

C. literą A.

D. literą D.

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Czujnik termostatyczny zaworu rozprężnego powinien być montowany dokładnie w miejscu oznaczonym literą D. Wynika to z tego, że jego zadaniem jest precyzyjny pomiar temperatury gazu opuszczającego parownik w instalacji chłodniczej lub klimatyzacyjnej. Dzięki temu zawór rozprężny może odpowiednio dozować ilość czynnika chłodniczego, co przekłada się bezpośrednio na efektywność całego układu. Gdy czujnik jest umieszczony zaraz na wyjściu z parownika (czyli na przewodzie ssawnym, tuż za parownikiem), pomiar jest najbardziej wiarygodny. Moim zdaniem, to po prostu jedyne sensowne miejsce, bo wtedy czujnik łapie dokładnie to, co powinien – czyli temperaturę par czynnika, a nie cieczy czy mieszanki. Tak montują to wszyscy dobrzy fachowcy, a i większość producentów w instrukcjach dokładnie tak zaleca. Sam miałem okazję widzieć instalacje, gdzie czujnik był w innym miejscu i od razu pojawiały się problemy z regulacją. Jak ktoś myśli o porządnym serwisie, to zawsze sprawdza, czy czujnik nie wisi gdzieś wyżej albo nie jest zbyt oddalony od parownika, bo to negatywnie wpływa na przegrzanie i stabilność pracy. Jeśli czujnik będzie zamontowany w innym punkcie, to urządzenie może niedokładnie odczytywać temperaturę i niepotrzebnie ograniczać lub zwiększać przepływ czynnika. To podstawowa wiedza w branży chłodniczej.

Pytanie 26

W którym wierszu tabeli został prawidłowo wybrany (symbolem X) sprzęt do opróżnienia instalacji chłodniczej z czynnika chłodniczego?

A. IV.

B. I.

C. III.

D. II.

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Wybrałeś poprawnie, bo rzeczywiście tylko w wierszu IV zestaw narzędzi i sprzętu jest zgodny z zasadami bezpiecznego i efektywnego opróżniania instalacji chłodniczej z czynnika. Stacja odzysku czynnika to absolutny standard w pracy serwisanta – dzięki niej usunięcie czynnika przebiega sprawnie i można go odzyskać do późniejszego wykorzystania lub utylizacji. Oprawa manometrów to podstawa do monitorowania ciśnienia w instalacji. No i najważniejsze – dwuzaworowa butla pusta, do której można bezpiecznie zebrać odzyskany czynnik, bez ryzyka zanieczyszczenia czy pomylenia zawartości. Taki zestaw narzędzi, jak w IV wierszu, jest wymagany według aktualnych wymagań F-gazowych i praktycznie każdy poważny serwis z tego korzysta. W wielu dokumentacjach technicznych i szkoleniach – nawet tych prowadzonych przez producentów sprzętu chłodniczego – podkreśla się, że tylko użycie stacji odzysku oraz dwuzaworowej pustej butli zapewnia zgodność z normami środowiskowymi. Jak dla mnie to takie podstawy, bez których trudno sobie wyobrazić profesjonalną obsługę instalacji. Warto pamiętać, że każde uproszczenie tego kompletnego zestawu to ryzyko dla środowiska i potencjalne problemy prawne.

Pytanie 27

Na rysunku elementy służące do regulacji natężenia przepływu wody grzewczej w poszczególnych pętlach ogrzewania podłogowego oznaczono cyfrą

A. 3

B. 6

C. 4

D. 5

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Rotametry, oznaczone na schemacie cyfrą 3, to elementy, które w praktyce służą właśnie do regulacji natężenia przepływu wody grzewczej w poszczególnych pętlach ogrzewania podłogowego. To takie przezroczyste tuby z pływakiem w środku – bardzo czytelne w obsłudze i naprawdę przydatne przy eksploatacji instalacji. Dzięki rotametrom można dokładnie ustawić, ile wody przechodzi przez każdą pętlę, co jest kluczowe, żeby każda strefa pomieszczenia była równomiernie ogrzewana. Moim zdaniem, to jeden z najważniejszych elementów rozdzielacza w podłogówkach, bo bez odpowiedniej regulacji jedne pomieszczenia byłyby przegrzane, a inne niedogrzane. Fachowcy zawsze powtarzają, żeby nie bagatelizować rotametrów – ja też tak uważam. Ustawianie ich odbywa się zwykle na etapie rozruchu systemu albo po każdej większej modernizacji. Warto wiedzieć, że rotametry można też łatwo kontrolować wizualnie – od razu widać, czy jest przepływ i jak duży. To zgodne z dobrymi praktykami z PN-EN 1264, gdzie wskazuje się na potrzebę precyzyjnej regulacji hydraulicznej w systemach płaszczyznowych. W nowoczesnych instalacjach praktycznie się nie spotyka rozdzielaczy bez rotametrów, bo po prostu się nie da ich dobrze wyregulować. Także jak dla mnie – super sprawa i dobrze, że się to rozpoznaje na schematach.

Pytanie 28

Co zawiera przedstawiony na rysunku pojemnik?

A. Olej do sprężarki chłodniczej instalacji zawierającej czynniki chłodnicze r134a, R507A, R404A, R407C.

B. Olej do chłodniczej instalacji absorpcyjnej zawierającej czynniki chłodnicze r134a, R507A, R404A, R407C.

C. Czynnik chłodniczy do instalacji zawierającej czynniki chłodnicze r134a, R507A, R404A, R407C.

D. Czynnik chłodniczy do instalacji zawierającej inne czynniki chłodnicze niż r134a, R507A, R404A, R407C.

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
To jest typowy pojemnik z olejem poliestrowym (POE), konkretnie 160 PZ, przeznaczonym do smarowania sprężarek chłodniczych w instalacjach pracujących na czynnikach takich jak R134a, R507A, R404A czy R407C. Moim zdaniem, wybór właściwego oleju to podstawa długowieczności i efektywności sprężarki. Na etykiecie wyraźnie jest napisane „Polyester Lubricant” oraz podane konkretne czynniki chłodnicze, z którymi ten olej jest kompatybilny. Stosowanie odpowiedniego oleju zapewnia nie tylko smarowanie, ale też prawidłowe odprowadzanie ciepła, ochronę przed zużyciem oraz utrzymanie szczelności układu. Praktyka pokazuje, że stosowanie oleju innego typu, np. mineralnego do nowoczesnych czynników HFC (takich jak wyżej wymienione), kończy się często poważnymi awariami. Oleje POE są higroskopijne, co oznacza, że bardzo łatwo chłoną wilgoć z powietrza – to kolejny powód, dla którego trzeba je przechowywać i stosować zgodnie z zaleceniami branżowymi. Warto pamiętać, że producenci zalecają stosowanie tylko dedykowanych olejów do danego typu czynnika – dokładnie tak jak pokazane na opakowaniu tutaj. Według norm branżowych i wytycznych producentów, nie ma kompromisów w tym zakresie, bo ryzykujemy kosztowną awarię całego układu chłodniczego.

Pytanie 29

Korzystając z tabeli określ, na jaką wartość należy nastawić ciśnienie wyłączenia, aby presostat minimalny wyłączył urządzenie chłodnicze z jednym parownikiem na czynnik R404A po uzyskaniu w parowniku temperatury parowania 0°C.

Ciśnienie nasycenia w MPa
Temperatura °C	Czynnik chłodniczy
Temperatura °C	R134a	R404A	R123
-10	0,20	0,44	0,21
-5	0,24	0,52	0,26
0	0,29	0,61	0,34
+5	0,35	0,71	0,42
+10	0,41	0,83	0,52

A. 0,71

B. 0,52

C. 0,61

D. 0,44

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
W tej sytuacji trzeba było dokładnie odczytać z tabeli wartość ciśnienia nasycenia odpowiadającego temperaturze parowania 0°C dla czynnika R404A. Tabela podaje dla tej temperatury wartość 0,61 MPa. W praktyce ustawienie presostatu minimalnego właśnie na to ciśnienie gwarantuje, że urządzenie chłodnicze wyłączy się dokładnie w momencie, gdy temperatura parowania osiągnie 0°C. To typowe rozwiązanie przy zabezpieczeniu instalacji przed zbyt niskim ciśnieniem parowania – dzięki temu zabezpieczamy sprężarkę przed pracą w nieodpowiednich warunkach, na przykład przy niedoborze czynnika chłodniczego albo zbyt niskim obciążeniu. Moim zdaniem zawsze warto pamiętać, że ustawienie presostatu powinno być zgodne z parametrami fizycznymi czynnika i układu – nie można opierać się tylko na domysłach albo „na oko”. Często w praktyce spotyka się sytuacje, gdzie ktoś ustawił presostat na za niskie ciśnienie i urządzenie niepotrzebnie wyłącza się zbyt często. Z drugiej strony, za wysoka nastawa może doprowadzić do sytuacji niebezpiecznych dla sprężarki. Ostatecznie, korzystanie z takich tabel to podstawa w chłodnictwie. Z mojego doświadczenia, im dokładniej dobierzesz nastawy do realnych warunków pracy instalacji i właściwości czynnika, tym mniej problemów potem z serwisowaniem i stabilnością pracy układu.

Pytanie 30

W pomieszczeniu biurowym znajdują się dwa komputery PC, dwa terminale i jedna elektryczna maszyna do pisania. Na podstawie tabeli określ, ile wynosi sumaryczny zysk ciepła jawnego od pracujących urządzeń biurowych.

A. 700 + 1060 W

B. 210 + 290 W

C. 350 + 530 W

D. 410 + 580 W

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Właśnie o to chodziło! Przyjrzyjmy się, dlaczego właśnie 350 + 530 W to prawidłowa suma zysków ciepła jawnego dla podanych urządzeń w biurze. Zgodnie z tabelą, jeden komputer PC oddaje 100–150 W ciepła jawnego, więc dwa komputery to razem 200–300 W. Terminal daje 60–90 W, czyli dwa terminale to 120–180 W. Do tego dokładamy jedną elektryczną maszynę do pisania, która oddaje 50 W. Suma minimalnych wartości to 200 + 120 + 50 = 370 W, a suma maksymalnych to 300 + 180 + 50 = 530 W. W odpowiedzi użyto zaokrąglenia do 350 + 530 W, co jest zgodne z praktycznym podejściem – często w inżynierii przyjmuje się wartości orientacyjne, żeby nie niedoszacować wymagań dla wentylacji czy klimatyzacji. W praktyce, dobrze jest zaokrąglać do pełnych dziesiątek czy setek, bo w rzeczywistości urządzenia rzadko pracują dokładnie z mocą katalogową, a warunki bywają zmienne. Podczas projektowania systemów klimatyzacyjnych właśnie takie tabele stanowią punkt wyjścia – sumuje się wszystkie źródła ciepła, żeby przewidzieć obciążenie chłodnicze i zapewnić komfort pracy. Moim zdaniem, każdy kto planuje biuro lub serwerownię powinien znać ten sposób liczenia, bo potem łatwiej dobrać odpowiedni system wentylacyjny i uniknąć przegrzania pomieszczeń. Takie podejście pozwala wyprzedzić realne problemy eksploatacyjne, szczególnie latem, gdy każde dodatkowe źródło ciepła ma znaczenie.

Pytanie 31

Na rysunku przedstawiono zawór

A. zwrotny z przyłączami z rury miedzianej do wlutowania.

B. kulowy z przyłączami z rury miedzianej do zaciskania.

C. elektromagnetyczny z przyłączami z rury miedzianej do wlutowania.

D. bezpieczeństwa z przyłączami z rury miedzianej do zaciskania.

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Na tym zdjęciu widać zawór elektromagnetyczny z przyłączami z rury miedzianej do wlutowania. To jest typowy element sterujący spotykany w instalacjach chłodniczych, klimatyzacyjnych albo nawet w niektórych systemach automatyki przemysłowej. Co ważne, elektromagnes pozwala na zdalne sterowanie przepływem medium – wystarczy impuls elektryczny i zawór się otwiera lub zamyka. Moim zdaniem to rozwiązanie jest super wygodne, kiedy trzeba automatyzować procesy albo gdzie dostęp jest trudny i ręczne operowanie nie wchodzi w grę. Te końcówki do lutowania z miedzi są szczególnie popularne w instalacjach gazów technicznych czy chłodnictwie, bo daje to szczelność i trwałość połączenia. Branżowe dobre praktyki mówią jasno – jeśli musisz mieć szybkie, pewne sterowanie i gwarancję szczelności, taki zawór z wlutowaniem to strzał w dziesiątkę. Warto pamiętać, że elektromagnetyczne sterowanie pozwala też na integrację z systemami BMS albo zaawansowaną automatyką. Często widuje się je w układach, gdzie istotna jest szybka reakcja na zmienne warunki pracy, na przykład przy regulacji czynnika chłodniczego. Z mojego doświadczenia – jak zależy na bezpiecznym, automatycznym sterowaniu i minimalizowaniu ryzyka wycieku, to właśnie taka konstrukcja jest jednym z najlepszych wyborów.

Pytanie 32

Na rysunku przedstawiono skraplacz

A. płytowy.

B. płaszczowo-rurowy pionowy.

C. wyparny.

D. ociekowo-zaczepowy.

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
To jest właśnie skraplacz wyparny, często spotykany w dużych instalacjach chłodniczych i klimatyzacyjnych, szczególnie tam, gdzie zależy nam na skutecznym odprowadzaniu ciepła przy ograniczonej powierzchni montażowej. Skraplacze wyparne działają w oparciu o zjawisko parowania wody w kontakcie z wymiennikiem ciepła – gorący czynnik chłodniczy oddaje ciepło najpierw do wymiennika, potem to ciepło jest odbierane przez wodę, która częściowo odparowuje, odbierając jeszcze więcej energii. W efekcie uzyskujemy bardzo efektywne schładzanie, bo parowanie pochłania dużo ciepła, o wiele więcej niż zwykłe przepływanie chłodnej wody. Z mojego doświadczenia dobrze zaprojektowane skraplacze wyparne są w stanie pracować nawet przy bardzo wysokich temperaturach zewnętrznych i świetnie sprawdzają się w przemyśle spożywczym, czy w centrach handlowych, gdzie nie ma miejsca na ogromne chłodnie kominowe. Branżowe standardy, takie jak wytyczne ASHRAE albo Polskiej Organizacji Rozwoju Technologii Chłodniczych, rekomendują stosowanie wyparnych skraplaczy tam, gdzie woda chłodząca może swobodnie odparowywać i uzyskujemy przez to dużą oszczędność energii. Warto pamiętać, że ze względu na kontakt z wodą, te urządzenia wymagają regularnej konserwacji układów antykorozyjnych i kontroli jakości wody, ale moim zdaniem zdecydowanie warto – to rozwiązanie po prostu się sprawdza.

Pytanie 33

W przypadku rozszczelnienia układu zawierającego czynnik chłodniczy oznaczony symbolem R744 w pomieszczeniu, w którym miał miejsce wyciek, wystąpi

A. spadek stężenia tlenu.

B. wzrost temperatury.

C. wzrost stężenia amoniaku.

D. zapłon lub pożar.

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Wybrałeś właściwą odpowiedź – rozszczelnienie układu z czynnikiem R744 powoduje spadek stężenia tlenu w pomieszczeniu. R744 to nic innego jak dwutlenek węgla (CO2), który w systemach chłodniczych jest coraz popularniejszy, bo jest bezpieczny dla środowiska i nie powoduje efektu cieplarnianego tak jak niektóre tradycyjne czynniki. Ale trzeba pamiętać, że ma swoje pułapki. Gdy dojdzie do wycieku CO2 w zamkniętym pomieszczeniu, to on po prostu zaczyna wypierać powietrze, a co za tym idzie – tlen. Wtedy może pojawić się ryzyko duszności, bólu głowy, zawrotów, a w skrajnych sytuacjach nawet utraty przytomności. Dlatego tak ważne są detektory CO2 i dobra wentylacja, szczególnie w małych, zamkniętych pomieszczeniach technicznych. W praktyce serwisowej zawsze trzeba mieć to na uwadze – ja zawsze staram się najpierw przewietrzyć pomieszczenie, zanim zacznę pracę przy instalacji z CO2. Normy, jak PN-EN 378, mówią wprost o wymaganiach dotyczących wentylacji i zabezpieczeń w instalacjach z tym czynnikiem. W dodatku – przy szkoleniach BHP też się to często powtarza. Moim zdaniem, lepiej czasem dmuchać na zimne i traktować CO2 z szacunkiem, bo skutki niedotlenienia mogą być bardzo poważne.

Pytanie 34

Wszystkie zespoły i części niezbędne do montażu agregatu powinny być dostarczone czyste, zaślepione oraz

A. zalane olejem maszynowym.

B. wypełnione czynnikiem chłodniczym.

C. wysuszone.

D. wypełnione wodą destylowaną.

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Właściwie wskazałeś, że przed montażem agregatu wszystkie zespoły i części powinny być dostarczone czyste, zaślepione oraz wysuszone. To jest naprawdę ważna sprawa – w praktyce warsztatowej i na budowie nie raz widziałem, jakie szkody może zrobić nawet niewielka ilość wilgoci w podzespołach. Woda czy inne zanieczyszczenia mogą powodować korozję, powstawanie osadów albo nawet awarie urządzeń tuż po uruchomieniu. Dlatego standardy branżowe, jak np. normy EN czy procedury F-Gaz, jasno wskazują, żeby unikać zawilgocenia elementów układów chłodniczych czy klimatyzacyjnych. Wysychanie części to nie jest prosta formalność – często przed pakowaniem stosuje się nawet kontrolowane warunki magazynowania, żeby nie dopuścić do kontaktu z wilgocią z powietrza. Z mojego doświadczenia warto też pamiętać o czymś takim jak azot techniczny – czasem podzespoły są nim przedmuchiwane, żeby usunąć resztki wilgoci ze środka. Poza tym, jeśli części są dobrze wysuszone i zabezpieczone, znacznie łatwiej i szybciej przebiega późniejszy montaż oraz pierwsze uruchomienie. To po prostu jeden z tych drobnych szczegółów, które robią dużą różnicę dla trwałości i niezawodności agregatu.

Pytanie 35

W przypadku stwierdzenia drobnego pęknięcia korbowodu wykonanego w technologii odlewu, korbowód ten

A. wymienia się na nowy.

B. zszywa się wkręcanymi kołkami śrubowymi.

C. spawa się elektrycznie lub gazowo.

D. lutuje się lutem twardym.

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Wymiana korbowodu na nowy to jedyne prawidłowe i bezpieczne rozwiązanie, jeśli zauważymy nawet niewielkie pęknięcie w korbowodzie wykonanym metodą odlewu. Element ten pracuje w ekstremalnie trudnych warunkach – jest cały czas narażony na ogromne siły rozciągające i ściskające oraz naprężenia zmienne podczas pracy silnika. Z doświadczenia wiem, że jakiekolwiek próby naprawy, zwłaszcza na odlewach, są ryzykowne i mogą prowadzić do bardzo poważnych awarii, nawet zniszczenia silnika. Branżowe standardy, jak np. zalecenia producentów pojazdów czy podręczniki do mechaniki pojazdowej, jasno mówią: korbowód z pęknięciem bezdyskusyjnie wymienia się na nowy. Każde minimalne uszkodzenie znacząco osłabia strukturę materiału odlewu, który z natury nie wybacza błędów – w odróżnieniu od elementów kutych, które są bardziej odporne na pękanie. Nawet jeśli pęknięcie wydaje się małe, to może się ono błyskawicznie powiększyć podczas pracy silnika. Osobiście nie wyobrażam sobie ryzykowania bezpieczeństwa silnika przez próbę jakiejkolwiek naprawy tego elementu. Dobrą praktyką jest zawsze stosowanie się do zasady, że elementy kluczowe dla bezpieczeństwa i niezawodności muszą być w idealnym stanie. Takie podejście spotyka się w każdym profesjonalnym warsztacie i moim zdaniem to podstawa uczciwej roboty mechanika.

Pytanie 36

Które z przedstawionych na rysunkach narzędzi służy do ręcznego gięcia rur miedzianych?

A. Narzędzie I.

B. Narzędzie IV.

C. Narzędzie III.

D. Narzędzie II.

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Ręczna giętarka do rur, czyli narzędzie I, to klasyka w branży instalacyjnej. To właśnie taki sprzęt pozwala szybko i precyzyjnie wygiąć rurę miedzianą bez jej spłaszczania albo pękania ścianek. W praktyce, stosuje się to narzędzie na placu budowy, w serwisie instalacyjnym, a nawet w warsztacie, jeśli trzeba zrobić łuk o konkretnym promieniu. Z mojego doświadczenia wynika, że dobrze ustawiona i prowadzona giętarka pozwala na zachowanie pełnego światła rury, co jest bardzo ważne dla przepływu np. wody czy czynnika grzewczego. Fachowcy cenią sobie także wygodę obsługi – bo można ją użyć praktycznie wszędzie, nie potrzeba prądu ani dużej siły, wystarczy odrobina wprawy. Warto dodać, że miedziane rury są podatne na deformacje podczas zginania na zimno, właśnie dlatego giętarka z prowadnicą i odpowiednim kształtem rolki zapewnia równomierne rozłożenie naprężeń. Takie rozwiązania są zgodne z wytycznymi producentów rur i Polską Normą PN-EN 1057, która wręcz zaleca stosowanie odpowiednich narzędzi, by nie pogorszyć parametrów instalacji. Moim zdaniem, umiejętność pracy tym narzędziem to absolutna podstawa dla każdego instalatora, bo pozwala na estetyczne i bezpieczne prowadzenie tras rurowych, bez ryzyka powstawania mikropęknięć czy niepotrzebnych kolanek.

Pytanie 37

Którego przyrządu należy użyć do pomiaru prędkości obrotowej silnika wentylatora?

A. Pirometru.

B. Tachometru.

C. Tensometru.

D. Higrometru.

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Tachometr to przyrząd, który służy właśnie do pomiaru prędkości obrotowej elementów wirujących, takich jak silniki czy wentylatory. Bez niego trudno sobie wyobrazić prawidłową diagnostykę urządzeń wirujących w warsztacie czy na produkcji. Na przykład, w wentylatorach przemysłowych bardzo ważne jest, żeby prędkość obrotowa była zgodna z zaleceniami producenta – zbyt niska może oznaczać problemy z wydajnością, a zbyt wysoka grozi awarią łożysk czy nadmiernym zużyciem silnika. W praktyce korzysta się z tachometrów mechanicznych (na przykład kontaktowych) i bezkontaktowych (optycznych czy laserowych), które pozwalają precyzyjnie mierzyć obroty nawet w trudnych warunkach. Moim zdaniem, taka kontrola jest absolutnie podstawą utrzymania ruchu i serwisu, bo pozwala wcześnie wychwycić odchylenia od normy. Ważne, żeby stosować pomiary zgodnie z instrukcjami producenta danego urządzenia i dbać o kalibrację tachometru. Często spotykam się z sytuacją, gdzie ktoś próbuje ocenić prędkość „na oko” – to zupełnie nieprofesjonalne i prowadzi do błędnych wniosków. Wspomnę też, że w nowoczesnych systemach automatyki często tachometry są zintegrowane z systemami monitoringu, co umożliwia ciągły nadzór nad stanem maszyn zgodnie z wytycznymi norm, np. PN-EN 60034 dla maszyn elektrycznych obracających się.

Pytanie 38

Na którym rysunku przedstawiono zawór zwrotny?

A. Rysunek 4

B. Rysunek 1

C. Rysunek 3

D. Rysunek 2

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Rysunek 2 przedstawia zawór zwrotny, czyli element armatury, który przepuszcza medium tylko w jednym kierunku i blokuje przepływ w przeciwną stronę. Taka konstrukcja świetnie sprawdza się w instalacjach wodnych, grzewczych, a także w chłodnictwie czy pneumatyce – wszędzie tam, gdzie nie dopuszcza się cofania się czynnika roboczego. Zawory zwrotne mają charakterystyczną strzałkę kierunkową na obudowie, co pomaga prawidłowo je zamontować (zawsze zgodnie z kierunkiem przepływu). Jeśli chodzi o dobre praktyki, to montując taki zawór trzeba uważać na czystość medium oraz nie dopuszczać do zanieczyszczeń, bo mogą uniemożliwić prawidłowe zamykanie się zaworu. Z mojego doświadczenia wynika, że zawory te są nieodzowne np. przy ochronie pomp przed zassaniem medium z powrotem do instalacji po jej wyłączeniu – oszczędza to sporo nerwów i sprzęt. W normach branżowych (np. PN-EN 1074-3) znajdziesz potwierdzenie, że stosowanie zaworów zwrotnych to standard tam, gdzie bezpieczeństwo i niezawodność instalacji są priorytetem. Warto zwracać uwagę na materiał wykonania i regularnie sprawdzać ich stan w trakcie przeglądów.

Pytanie 39

Przy napełnianiu chłodziarek ilość czynnika chłodniczego należy szczególnie dokładnie odmierzyć, jeżeli dopływ czynnika do parownika regulowany jest przez

A. termostatyczny zawór rozprężny.

B. rurkę kapilarną.

C. elektroniczny przekaźnik pływakowy.

D. zawór pływakowy niskiego ciśnienia.

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Rurka kapilarna to bardzo ciekawy element instalacji chłodniczych, bo ona sama nie posiada żadnej bezpośredniej regulacji ilości przepływającego czynnika. Pracuje na zasadzie różnicy ciśnień między skraplaczem a parownikiem, więc jeśli nalejemy za dużo lub za mało czynnika, cała praca instalacji od razu się rozjedzie. W układach z rurką kapilarną poprawne dobranie ilości czynnika chłodniczego jest kluczowe, bo nawet drobne odchylenia powodują spadek wydajności, mrożenie się parownika lub wręcz zbyt wysokie ciśnienie w skraplaczu. Z mojej praktyki wynika, że szczególnie w lodówkach domowych, gdzie wszystko jest „na styk”, można łatwo zepsuć instalację przez niedbale wykonane napełnianie. W przeciwieństwie do układów z zaworem rozprężnym czy pływakowym, tu nie mamy żadnej automatycznej korekty – rurka kapilarna nie wybacza błędów. Standardy branżowe (np. wytyczne producentów AGD) jasno mówią o konieczności ważenia czynnika z dokładnością do kilku gramów, a w praktyce spotyka się nawet wymagane tzw. testy „na lampę”, żeby wyłapać najmniejsze nieprawidłowości działania po napełnieniu. Moim zdaniem, jeśli ktoś chce naprawdę dobrze ogarnąć serwisowanie lodówek z kapilarą, musi po prostu nauczyć się precyzji i cierpliwości. Przekroczenie ilości czynnika nawet o 10 gramów potrafi spowodować, że lodówka nie będzie mrozić w ogóle albo wejdzie w tryb ciągłej pracy. To, jakie skutki wywoła nieprawidłowe napełnienie, zależy od konstrukcji, ale jedno jest pewne: rurka kapilarna nie wybacza błędów.

Pytanie 40

Który z czynników chłodniczych posiada najniższe wartości GWP i ODP?

A. R 134a

B. R 600a

C. R 717

D. R 290

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
R 717, czyli amoniak, jest jednym z najbardziej ekologicznych czynników chłodniczych na rynku. Jego GWP (Global Warming Potential, czyli potencjał tworzenia efektu cieplarnianego) wynosi praktycznie zero, co oznacza, że nie wpływa on na globalne ocieplenie. Podobnie, ODP (Ozone Depletion Potential, potencjał niszczenia warstwy ozonowej) też jest zerowy, więc nie zagraża warstwie ozonowej. Amoniak jest stosowany w dużych instalacjach przemysłowych, chłodniach, mleczarniach czy browarach – tam, gdzie ważna jest efektywność, niezawodność i troska o środowisko. Dla przykładu, w standardzie EN 378 dotyczącej bezpieczeństwa w systemach chłodniczych, amoniak jest wręcz promowany jako czynnik o najniższym wpływie na środowisko. Oczywiście, trzeba pamiętać, że ma on swoje wady – jest toksyczny i mocno drażniący, więc wymaga bardzo dobrej wentylacji i specjalnych procedur bezpieczeństwa, ale to właśnie jego właściwości ekologiczne sprawiają, że branża coraz częściej na niego stawia, szczególnie tam, gdzie liczy się ochrona klimatu. Osobiście uważam, że jeśli ktoś myśli przyszłościowo i chce być w zgodzie z najnowszymi trendami ekologicznymi, to powinien właśnie uczyć się pracy z amoniakiem. To już nie są tylko teoria – coraz więcej firm inwestuje w „zielone” technologie i systemy na R 717. Warto też wspomnieć, że amoniak ma bardzo dobre właściwości termodynamiczne, co przekłada się na wysoką sprawność energetyczną instalacji. Podsumowując, wybór R 717 to nie tylko ekologia, ale też ekonomia i efektywność, a w branży chłodnictwa już się to powoli staje standardem.

Rozpocznij nowy egzamin

Powrót do strony głównej