Wyniki egzaminu

Informacje o egzaminie:
  • Zawód: Technik żywienia i usług gastronomicznych
  • Kwalifikacja: HGT.12 - Organizacja żywienia i usług gastronomicznych
  • Data rozpoczęcia: 8 grudnia 2025 11:34
  • Data zakończenia: 8 grudnia 2025 11:34

Egzamin niezdany

Wynik: 0/40 punktów (0,0%)

Wymagane minimum: 20 punktów (50%)

Udostępnij swój wynik
Szczegółowe wyniki:
Pytanie 1

Lipaza trzustkowa uczestniczy w procesie trawienia

A. tłuszczów
B. polipeptydów
C. węglowodanów
D. pektyn
Wybór odpowiedzi dotyczącej polipeptydów, pektyn czy węglowodanów wskazuje na nieporozumienie dotyczące funkcji enzymów trawiennych oraz procesów metabolicznych zachodzących w organizmie. Polipeptydy są białkami, które są rozkładane przez proteazy, a nie lipazy. Enzymy odpowiedzialne za trawienie białek to trypsyna i chymotrypsyna, które również pochodzą z trzustki, ale nie są związane z funkcją lipazy. Pektyny są związkami polisacharydowymi występującymi w roślinach i są rozkładane przez inne enzymy, takie jak pektynazy, co również nie ma związku z lipazą. Z kolei węglowodany są trawione przez amylazy, które przekształcają skrobię w prostsze cukry. W związku z tym, błędne odpowiedzi wynikają z mylnej interpretacji roli różnych enzymów w procesie trawienia. Osoby udzielające takich odpowiedzi mogą mylnie zakładać, że jeden enzym trawi wszystkie rodzaje substancji odżywczych, podczas gdy w rzeczywistości każdy enzym ma wysoce wyspecjalizowane funkcje. Ważne jest zrozumienie, że proces trawienia jest złożony i wymaga współpracy wielu różnych enzymów, każdy działający na określone grupy związków organicznych. Wiedza na temat specyficzności enzymów trawiennych jest kluczowa dla zrozumienia całego procesu przemiany materii i zdrowia układu pokarmowego.

Pytanie 2

Do kategorii lokali gastronomicznych, które pełnią rolę uzupełniającą, należy

A. lodziarnia
B. kawiarnia
C. smażalnia
D. jadłodajnia

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Kawiarnia, jako forma zakładu gastronomicznego typu uzupełniającego, skupia się przede wszystkim na serwowaniu napojów kawowych, herbat oraz lekkich przekąsek, co czyni ją miejscem idealnym dla klientów poszukujących relaksu w przyjemnej atmosferze. Kawiarnie często oferują również dodatki do napojów, takie jak ciasta, ciasteczka czy kanapki. Współczesne kawiarnie często integrują elementy kultury lokalnej oraz sztuki, organizując wystawy lub spotkania autorskie. Standardy w branży gastronomicznej podkreślają znaczenie wysokiej jakości obsługi oraz estetyki podawania produktów, co w przypadku kawiarni jest szczególnie istotne. Dobre praktyki obejmują staranność w doborze składników oraz dbałość o środowisko poprzez stosowanie biodegradowalnych opakowań. Kawiarnia jako miejsce spotkań społecznych odgrywa kluczową rolę w kreowaniu lokalnych społeczności, a także jako punkt sprzedaży dla lokalnych producentów. Z uwagi na różnorodność oferty, kawiarnie mogą przyciągać szeroki krąg klientów, co zwiększa ich rentowność oraz znaczenie na rynku gastronomicznym.

Pytanie 3

Której choroby cywilizacyjnej dotyczą zamieszczone w ramce zalecenia Instytutu Żywności i Żywienia?

Ilustracja do pytania
A. Cukrzycy.
B. Choroby wieńcowej.
C. Otyłości.
D. Nadciśnienia tętniczego.

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Odpowiedź jest prawidłowa, ponieważ zalecenia dotyczące ograniczenia spożycia soli są ściśle związane z profilaktyką nadciśnienia tętniczego. Nadciśnienie tętnicze to choroba, która może prowadzić do poważnych powikłań, takich jak udar mózgu, zawał serca czy niewydolność nerek. Ograniczenie soli w diecie jest jednym z kluczowych działań rekomendowanych przez Instytut Żywności i Żywienia, ponieważ sól wpływa na zatrzymanie wody w organizmie, co z kolei podnosi ciśnienie krwi. Dobrą praktyką jest dążenie do spożywania nie więcej niż 5 gramów soli dziennie, co jest zgodne z zaleceniami WHO. Warto również pamiętać, że wiele produktów przetworzonych zawiera ukrytą sól, dlatego świadome czytanie etykiet jest kluczowe dla utrzymania zdrowia serca. Co więcej, zwiększenie spożycia potasu, poprzez jedzenie owoców i warzyw, może pomóc w zrównoważeniu wpływu soli na ciśnienie krwi, co jest częścią kompleksowego podejścia do zdrowego stylu życia.

Pytanie 4

Korzystając z danych zamieszczonych w tabelach, oblicz wartość energetyczną 100 g chleba graham oraz całego zestawu śniadaniowego.

Zestaw śniadaniowy dla 1 osoby
Potrawa lub napójWielkość porcjiWartość energetyczna
sok z marchwi i jabłek200 ml46 kcal
jajko na miękko1 szt.75 kcal
chleb graham100 g
margaryna „Flora"10 g54 kcal
herbata zielona bez cukru200 ml2 kcal
Zawartość składników odżywczych w 100 g chleba graham
białko 8 gtłuszcze 1 gwęglowodany 50 g
A. Chleb graham 241 kcal, cały zestaw 418 kcal
B. Chleb graham 221 kcal, cały zestaw 398 kcal
C. Chleb graham 141 kcal, cały zestaw 318 kcal
D. Chleb graham 181 kcal, cały zestaw 358 kcal

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Obliczenia wartości energetycznej chleba graham oraz całego zestawu śniadaniowego opierały się na dokładnym zestawieniu danych z tabel, które zawierały składniki odżywcze oraz ich kaloryczność. Chleb graham, będący produktem pełnoziarnistym, ma swoje unikalne właściwości odżywcze, które wpływają na jego wartość energetyczną. Wartość 241 kcal dla 100 g chleba graham można uzyskać, sumując wartość energetyczną węglowodanów, białek i tłuszczów. W kontekście całego zestawu śniadaniowego, który zawierał dodatkowe składniki, jak np. sery, wędliny czy warzywa, obliczenie wartości 418 kcal również wymagało staranności w dodaniu odpowiednich kalorii z każdego składnika. Dobrym przykładem praktycznego zastosowania tej wiedzy może być planowanie zdrowego posiłku, gdzie znajomość wartości energetycznych składników pozwala na zbilansowanie diety oraz dostosowanie jej do indywidualnych potrzeb kalorycznych. Ustalanie wartości energetycznych jest również kluczowe w kontekście diet terapeutycznych czy sportowych, gdzie precyzyjne dobieranie posiłków może mieć istotny wpływ na osiągane wyniki.

Pytanie 5

Jaką wartość energetyczną ma 100 g chudego twarogu, który zawiera 19,8 g białka, 4,7 g tłuszczu oraz 3,7 g węglowodanów?

A. 178,20 kcal
B. 112,80 kcal
C. 154,80 kcal
D. 136,30 kcal

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Wartość energetyczna 100 g sera twarogowego chudego wynosi 136,30 kcal, co można obliczyć na podstawie zawartości białka, tłuszczu i węglowodanów w produkcie. Białko dostarcza około 4 kcal na gram, tłuszcz 9 kcal na gram, a węglowodany 4 kcal na gram. Dla naszego sera twarogowego mamy następujące obliczenia: 19,8 g białka x 4 kcal/g = 79,2 kcal, 4,7 g tłuszczu x 9 kcal/g = 42,3 kcal, 3,7 g węglowodanów x 4 kcal/g = 14,8 kcal. Sumując te wartości: 79,2 + 42,3 + 14,8 = 136,30 kcal. Praktyczne zastosowanie tej wiedzy jest istotne dla osób dbających o zbilansowaną dietę, ponieważ pozwala na precyzyjne kontrolowanie spożycia kalorii oraz makroskładników. Wartość energetyczna sera twarogowego czyni go doskonałym źródłem białka w diecie, co jest szczególnie korzystne dla osób aktywnych fizycznie oraz tych, którzy dążą do redukcji masy ciała, korzystając z jego niskotłuszczowej formy. Zgodnie z zaleceniami dietetyków, produkty o niskiej zawartości tłuszczu, takie jak ser twarogowy chudy, powinny być integralną częścią zdrowej diety.

Pytanie 6

Jeśli w 100 g zupy z zielonego groszku znajduje się 3,10 g błonnika, to ile błonnika będzie miała porcja tej zupy ważąca 250 g?

A. 31,10 g błonnika
B. 7,75 g błonnika
C. 3,10 g błonnika
D. 77,50 g błonnika

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Odpowiedź 7,75 g błonnika jest prawidłowa, ponieważ można ją obliczyć na podstawie proporcji błonnika w zupie. W 100 g zupy z zielonego groszku znajduje się 3,10 g błonnika. Zatem, aby obliczyć ilość błonnika w 250 g zupy, stosujemy prostą proporcję: (250 g zupy) * (3,10 g błonnika / 100 g zupy) = 7,75 g błonnika. To podejście opiera się na zasadzie proporcjonalności, która jest fundamentem w analizie składu żywności. Wiedza o zawartości błonnika w produktach jest szczególnie istotna dla osób dbających o zdrową dietę, ponieważ błonnik przyczynia się do prawidłowego funkcjonowania układu pokarmowego, pomaga w utrzymaniu prawidłowej masy ciała, a także reguluje poziom cukru we krwi. W badaniach dietetycznych, rekomendowana dzienna dawka błonnika wynosi od 25 do 30 g, co wskazuje na istotność monitorowania jego spożycia w codziennej diecie.

Pytanie 7

W restauracji oferta dań i napojów dedykowana dzieciom powinna być umieszczona w karcie

A. okolicznościowej
B. specjalnej
C. dnia
D. standardowej

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Odpowiedź 'specjalnej' jest prawidłowa, ponieważ w kontekście gastronomicznym, szczególnie w restauracjach, należy zapewnić zróżnicowaną ofertę dla dzieci, która nie tylko spełnia ich oczekiwania, ale również jest dostosowana do ich potrzeb żywieniowych. Karta specjalna dla dzieci powinna zawierać zdrowe i atrakcyjne potrawy, które zainteresują młodszych gości, takie jak mini pizze, kluski z sosem czy owoce w ciekawych formach. Przygotowanie takiej karty jest zgodne z najlepszymi praktykami branżowymi, które podkreślają znaczenie uwzględnienia różnych grup wiekowych w ofercie gastronomicznej. Przykładem może być stworzenie kolorowych i zabawnych opisów potraw, co zachęci dzieci do spróbowania nowych smaków. Dodatkowo, karty specjalne mogą zawierać informacje na temat alergenów, co jest kluczowe w dbaniu o bezpieczeństwo dzieci. Wprowadzenie takiej oferty w restauracji może również wpłynąć na decyzje rodziców o wyborze lokalu, co potencjalnie zwiększa liczbę klientów.

Pytanie 8

Do potrawy z jajkami w stylu sadzonym warto dodać element, który skompensuje brak w potrawie

A. witamin rozpuszczalnych w tłuszczach
B. składników mineralnych, głównie fosforu
C. węglowodanów złożonych
D. białka pełnowartościowego

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Odpowiedź dotycząca węglowodanów złożonych jest prawidłowa, ponieważ jajka sadzone, będące źródłem białka i tłuszczów, nie zawierają wystarczającej ilości węglowodanów, które są kluczowym elementem zrównoważonej diety. Węglowodany złożone, takie jak te obecne w produktach pełnoziarnistych, warzywach czy roślinach strączkowych, dostarczają energii w sposób stopniowy, co jest istotne dla stabilizacji poziomu cukru we krwi oraz długotrwałej sytości. Jajka sadzone można serwować z dodatkiem pieczywa pełnoziarnistego, awokado, lub sałatki z warzyw, co nie tylko poprawia walory smakowe potrawy, ale również wzbogaca ją o błonnik, składniki mineralne i witaminy. W praktyce kulinarnej dąży się do tworzenia potraw, które są nie tylko smaczne, ale również odżywcze, a dodatek węglowodanów złożonych w potrawie z jaj zwiększa jej wartość odżywczą oraz wpływa na pozytywne aspekty zdrowotne zgodne z zaleceniami dietetycznymi.

Pytanie 9

Zgodnie z tabelami zamienności mleka spożywczego brak możliwości zastąpienia

A. serem podpuszczkowym
B. jogurtem naturalnym
C. maślanką owocową
D. mlekiem kokosowym

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Mleko kokosowe to produkt roślinny, który różni się od mleka spożywczego zarówno składnikami odżywczymi, jak i właściwościami fizycznymi. W przeciwieństwie do mleka krowiego, mleko kokosowe nie zawiera laktozy ani białek mlecznych, co czyni je nietypowym substytutem w kontekście zamienności w diecie. W praktyce, mleko kokosowe jest stosowane w dietach roślinnych lub w przypadku alergii na białka mleka krowiego. Jednakże, ze względu na wysoką zawartość tłuszczów nasyconych oraz niską zawartość białka, jego zastosowanie jako zamiennika mleka spożywczego w przepisach kulinarnych może prowadzić do zmiany konsystencji i smaku potraw. Dobrą praktyką jest stosowanie mleka kokosowego w daniach, gdzie jego specyfika będzie współgrana z innymi składnikami, na przykład w zupach curry, koktajlach owocowych czy deserach, które akceptują jego słodkawy posmak. Warto również pamiętać o tym, że w kontekście wegetariańskim lub wegańskim mleko kokosowe może być cennym źródłem energii, ale powinno być stosowane z rozwagą, aby zrównoważyć dietę pod kątem białka.

Pytanie 10

Ile kilogramów wypatroszonego drobiu może zastąpić 20 sztuk jajek, jeśli według tabeli zamienności produktów 120 g wypatroszonego drobiu odpowiada 2 jajkom?

A. 0,12 kg
B. 2,40 kg
C. 1,20 kg
D. 0,24 kg

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Aby obliczyć, ile kilogramów wypatroszonego drobiu może zastąpić 20 sztuk jaj, należy najpierw zrozumieć dane zawarte w tabeli zamienności produktów. Zgodnie z nią, 120 g wypatroszonego drobiu zastępuje 2 sztuki jaj. Zatem, aby zastąpić 20 jaj, musimy najpierw określić, ile drobiu potrzebujemy na 10 par jaj, co stanowi proporcjonalnie 10 razy więcej drobiu. Obliczając, 120 g * 10 to 1200 g drobiu, co odpowiada 1,2 kg. Przykładem zastosowania tej wiedzy może być planowanie posiłków, gdzie uwzględniając zamienność produktów, można łatwo dostosować przepisy, by były zgodne z preferencjami żywieniowymi. Umożliwia to nie tylko elastyczność w kuchni, ale także przestrzeganie zaleceń dietetycznych, co jest szczególnie ważne w kontekście zdrowego odżywiania.

Pytanie 11

Jaki jadłospis na obiad został przygotowany według zasad prawidłowego żywienia?

A. Rosół z makaronem, gulasz wołowy, kluski kładzione, buraki posypane, woda mineralna
B. Rosół z kołdunami, pierogi z mięsem, surówka z selera, kompot truskawkowy
C. Zupa krem z marchewki, naleśniki z dżemem brzoskwiniowym oraz bita śmietana, woda mineralna
D. Zupa krem z marchewki, potrawka z kurczaka, ryż sypki, sałata z jogurtem, kompot jabłkowy

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Wybór jadłospisu z zupą krem z marchwi, potrawką z kurczaka, ryżem na sypko, sałatą z jogurtem oraz kompotem jabłkowym jest zgodny z zasadami racjonalnego żywienia, które promują zróżnicowaną i zbilansowaną dietę. Zupa krem z marchwi dostarcza witamin, szczególnie beta-karotenu, oraz błonnika, co korzystnie wpływa na trawienie. Potrawka z kurczaka, będąca źródłem białka, jest odpowiednia dla budowania masy mięśniowej i regeneracji organizmu. Ryż na sypko jako źródło węglowodanów złożonych zapewnia energię na dłużej, a dodatkowo sałata z jogurtem wzbogaca posiłek o składniki odżywcze oraz probiotyki, wspierające florę jelitową. Kompot jabłkowy to naturalny napój, który dostarcza witamin i minerałów. Taki jadłospis spełnia normy żywieniowe, uwzględniając różnorodność produktów, co jest kluczowe dla zdrowia i samopoczucia. Przestrzeganie zasad racjonalnego żywienia pozwala na zachowanie zdrowia oraz zapobieganie chorobom cywilizacyjnym.

Pytanie 12

Zestaw posiłków dostarcza ludzkiemu organizmowi 15 g białka, 5 g tłuszczu oraz 45 g węglowodanów przyswajalnych. Oblicz całkowitą wartość energetyczną tego zestawu w kilodżulach (kJ), znając, że 1 kcal to 4,19 kJ.

A. 1 068,45 kJ
B. 1 089,40 kJ
C. 1 257,00 kJ
D. 1 194,15 kJ

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Aby obliczyć wartość energetyczną zestawu obiadowego, należy zastosować standardowe wartości energetyczne dla białka, tłuszczu i węglowodanów. Białko dostarcza 17 kJ/g, tłuszcz 37 kJ/g, a węglowodany 17 kJ/g. Zatem, dla 15 g białka otrzymujemy 15 g * 17 kJ/g = 255 kJ, dla 5 g tłuszczu to 5 g * 37 kJ/g = 185 kJ, a dla 45 g węglowodanów to 45 g * 17 kJ/g = 765 kJ. Suma wartości energetycznych wynosi 255 kJ + 185 kJ + 765 kJ = 1 205 kJ. Na koniec przeliczenie z kilokalorii na kilodżule przy użyciu przelicznika 1 kcal = 4,19 kJ, daje nam 1 194,15 kJ, co potwierdza prawidłowość odpowiedzi. Znajomość tych wartości jest istotna w dietetyce oraz planowaniu posiłków, gdzie ważne jest obliczanie wartości energetycznej różnych składników odżywczych.

Pytanie 13

Ocena diety, która polega na przeprowadzeniu analizy laboratoryjnej wartości odżywczej oraz energetycznej dań, to metoda

A. wagowa
B. analityczna
C. inwentarzowa
D. szacunkowa

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Metoda analityczna oceny sposobu żywienia jest uznawana za jedną z najdokładniejszych i najprecyzyjniejszych metod. Polega ona na przeprowadzaniu badań laboratoryjnych, które oceniają wartość odżywczą oraz energetyczną posiłków na podstawie analizy ich składników chemicznych. Dzięki tej metodzie można uzyskać szczegółowe informacje na temat zawartości makroskładników, takich jak białka, węglowodany i tłuszcze, a także witamin, minerałów i innych bioaktywnych substancji. Praktyczne zastosowanie metody analitycznej znajduje się w instytucjach zajmujących się żywieniem, takich jak szpitale, szkoły oraz ośrodki dietetyczne, gdzie dokładna ocena wartości odżywczej posiłków ma kluczowe znaczenie dla zdrowia i samopoczucia konsumentów. Standardy analityczne, takie jak normy ISO dotyczące analizy żywności, zapewniają wysoką jakość i wiarygodność wyników. Wprowadzenie tej metody w praktyce może również pomóc w dostosowywaniu jadłospisów do indywidualnych potrzeb żywieniowych pacjentów lub uczniów, co jest szczególnie istotne w kontekście chorób dietozależnych oraz programów zdrowotnych.

Pytanie 14

Jakim obiektem gastronomicznym o charakterze żywieniowym jest

A. smażalnia
B. bar mleczny
C. bar aperitif
D. kawiarnia

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Bar mleczny to typowy zakład gastronomiczny, który specjalizuje się w serwowaniu dań szybkich oraz prostych potraw, zazwyczaj z wykorzystaniem produktów mlecznych, takich jak pierogi, placki czy zupy. Działa w oparciu o tradycję polskiej gastronomii, oferując smaczne, ale jednocześnie przystępne cenowo posiłki. Bar mleczny, jako instytucja, promuje społecznościowy model żywienia, gdzie klienci mogą cieszyć się zdrowym posiłkiem w nieformalnej atmosferze. Wszyscy pracownicy są zobowiązani do przestrzegania standardów sanitarno-epidemiologicznych, co podkreśla znaczenie jakości przygotowywanych potraw. Przykłady dobrych praktyk obejmują sezonowe menu, które wzbogaca ofertę o lokalne składniki, oraz systematyczne szkolenia dla personelu w zakresie higieny i obsługi klienta. Rozwój barów mlecznych w Polsce świadczy o ich rosnącej popularności jako miejsca, gdzie każdy może zjeść zdrowo i smacznie, a ich funkcjonowanie wspiera lokalną gospodarkę.

Pytanie 15

Jakie produkty stanowią źródło białka pochodzenia roślinnego?

A. ser, bób, soczewica
B. groch, soja, jaja
C. fasola, ciecierzyca, soja
D. mleko, fasola, ryby

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Fasola, ciecierzyca i soja są doskonałymi źródłami białka roślinnego, które dostarczają organizmowi niezbędnych aminokwasów. Fasola, jako strączkowy produkt, zawiera wysokiej jakości białko, które wspiera budowę mięśni oraz regenerację organizmu po wysiłku fizycznym. Ciecierzyca jest również bogata w białko oraz błonnik, co przyczynia się do poprawy trawienia i uczucia sytości. Soja, nazywana „złotym białkiem roślinnym”, dostarcza pełnowartościowe białko, a także izoflawony, które mają korzystny wpływ na zdrowie. W diecie wegetariańskiej i wegańskiej te składniki odgrywają kluczową rolę w uzupełnianiu białka, które jest istotne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Integracja tych produktów w codziennej diecie może być realizowana poprzez sałatki, zupy, pasty czy jako dodatek do dań głównych, co pozwala na zachowanie różnorodności oraz wartości odżywczych posiłków.

Pytanie 16

Na podstawie danych zawartych w tabeli, oblicz ile gramów białka znajduje się w zestawie obiadowym.

Nazwa potrawyIlość potrawy (w g)Zawartość białka (w g) w 100 g potrawy
Zupa jarzynowa3002
Filet z łososia smażony15020
Ziemniaki z wody1502
Surówka z pomidorów1501
A. 45,5 g
B. 30,5 g
C. 40,5 g
D. 35,5 g

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Odpowiedź 40,5 g jest prawidłowa, ponieważ obliczenie ilości białka w zestawie obiadowym wymaga zastosowania zasady proporcjonalności. W praktyce, dla każdej potrawy w zestawie należy najpierw określić, ile białka zawiera 100 g tej potrawy. Następnie, mnożąc tę wartość przez ilość danej potrawy w gramach i dzieląc przez 100, otrzymujemy zawartość białka w konkretnej porcji. Po zsumowaniu wartości białka z wszystkich potraw, otrzymujemy całkowitą zawartość białka w zestawie obiadowym. W tym przypadku, prawidłowe obliczenia prowadzą do wyniku 40,5 g. Warto zauważyć, że umiejętność obliczania wartości odżywczych jest istotna w dietetyce oraz w planowaniu zdrowych posiłków, co ma znaczenie zarówno w codziennym życiu, jak i w profesjonalnej pracy dietetyka. Przykładowo, takie umiejętności są wykorzystywane w procesie tworzenia indywidualnych planów żywieniowych, które uwzględniają potrzeby kaloryczne i makroskładnikowe pacjentów.

Pytanie 17

Który produkt można zamienić innymi produktami znajdującymi się w tej samej kategorii żywności?

A. Mleko
B. Mąkę
C. Soję
D. Jaja

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Mleko jest produktem, który można zastąpić tylko innymi produktami z tej samej grupy żywności, co wynika z jego unikalnych właściwości odżywczych i fizykochemicznych. Mleko dostarcza niezbędnych składników odżywczych, takich jak białka, tłuszcze, wapń oraz witaminy rozpuszczalne w tłuszczach, co sprawia, że jego zamiana na inne produkty nabiałowe, takie jak jogurt czy ser, jest praktycznie uzasadniona. Przykładem praktycznego zastosowania jest sytuacja, gdy osoba z nietolerancją laktozy może zastąpić mleko produktami fermentowanymi, które zawierają mniej laktozy, jak kefir czy jogurt naturalny. Takie podejście wpisuje się w standardy zdrowego żywienia i jest polecane przez dietetyków. Mleko może być także zastępowane przez roślinne alternatywy, takie jak napój sojowy czy migdałowy, które mogą dostarczyć podobne korzyści odżywcze, choć warto zwrócić uwagę na różnice w składzie i przyswajalności składników. Zastosowanie takich zamienników powinno być dobrze przemyślane, aby zachować równowagę dietetyczną.

Pytanie 18

Najlepsza forma przyswajalnego żelaza dla ludzi znajduje się

A. w suszonych bananach
B. w cielęcej wątrobie
C. w kozim mleku
D. w mrożonym szpinaku

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Wątroba cielęca jest jednym z najbogatszych źródeł żelaza hemowego, które jest najlepiej przyswajalną formą żelaza dla organizmu ludzkiego. Żelazo hemowe, obecne w produktach pochodzenia zwierzęcego, jest łatwiej wchłaniane przez jelita w porównaniu do żelaza niehemowego, które znajduje się w roślinach. Wątroba cielęca dostarcza nie tylko dużych ilości żelaza, ale także innych niezbędnych składników odżywczych, takich jak witamina A, witaminy z grupy B, a także miedź, która jest istotna dla procesów metabolicznych. Ponadto, osoby z niedoborem żelaza, takie jak wegetarianie, powinny rozważyć wprowadzenie do diety źródeł żelaza hemowego, aby poprawić przyswajalność tego pierwiastka. Zgodnie z zaleceniami dietetycznymi, włączenie produktów mięsnych, takich jak wątroba cielęca, może pomóc w zapobieganiu anemii i poprawie ogólnego stanu zdrowia. W codziennej praktyce żywieniowej, regularne spożywanie źródeł żelaza hemowego jest kluczowe dla zapewnienia odpowiedniego poziomu tego pierwiastka w organizmie, zwłaszcza w grupach ryzyka, takich jak dzieci, kobiety w ciąży i osoby starsze.

Pytanie 19

Jaką wartość energetyczną mają 2 kostki czekolady o łącznej wadze 12 g, jeśli 100 g czekolady dostarcza 500 kcal?

A. 2 kcal
B. 250 kcal
C. 44 kcal
D. 60 kcal

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Aby obliczyć wartość energetyczną 2 kostek czekolady o łącznej masie 12 g, należy posłużyć się równaniem proporcjonalności. Znając, że 100 g czekolady dostarcza 500 kcal, możemy ustalić, ile kalorii dostarcza 1 g czekolady. Dzieląc 500 kcal przez 100 g, otrzymujemy 5 kcal/g. Następnie mnożymy tę wartość przez masę 2 kostek czekolady: 5 kcal/g * 12 g = 60 kcal. Tego typu obliczenia są istotne w dietetyce i planowaniu żywieniowym, szczególnie w kontekście kontrolowania spożycia kalorii. Przykładowo, osoby na diecie redukcyjnej mogą stosować podobne obliczenia, aby dokładnie monitorować swoją kaloryczność, co jest kluczowe dla osiągnięcia celów zdrowotnych lub sylwetkowych. Zrozumienie wartości energetycznej żywności pozwala na lepsze podejmowanie decyzji dotyczących żywienia, a także wspomaga w edukacji na temat zdrowego stylu życia.

Pytanie 20

Insulina to hormon, który wpływa na regulację poziomu we krwi

A. glukozy
B. wapnia
C. adrenaliny
D. cholesterolu

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Insulina jest kluczowym hormonem w regulacji poziomu glukozy we krwi, produkowanym przez trzustkę. Jej główną funkcją jest umożliwienie komórkom organizmu wchłanianie glukozy, co jest niezbędne do produkcji energii. Kiedy spożywamy pokarmy zawierające węglowodany, poziom glukozy we krwi wzrasta, co stymuluje wydzielanie insuliny. W praktyce, insulina działa jak 'klucz' do 'drzwi' komórek, umożliwiając im wykorzystanie glukozy. Niewłaściwe funkcjonowanie insuliny prowadzi do poważnych zaburzeń metabolicznych, takich jak cukrzyca typu 1 i 2. W przypadku cukrzycy typu 1, organizm nie produkuje insuliny, co wymaga stosowania zewnętrznej insuliny. W cukrzycy typu 2 komórki stają się oporne na działanie insuliny, co często można kontrolować poprzez zmiany w diecie i stylu życia oraz leki. Właściwa regulacja poziomu glukozy jest zatem kluczowa dla utrzymania zdrowia metabolicznego oraz zapobiegania poważnym powikłaniom zdrowotnym.

Pytanie 21

Korzystając z normatywu surowcowego oblicz, ile białka dostarczy organizmowi jedna porcja jajecznicy na boczku.

Normatyw surowcowy: jajecznica na boczku
SurowiecIlość na 1 porcjęZawartość białka w 100 g
jaja100 g13 g
boczek40 g10 g
szczypior10 g4 g
A. 23,9 g
B. 40,5 g
C. 27,0 g
D. 17,4 g

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Jedna porcja jajecznicy na boczku dostarcza 17,4 g białka, co jest zgodne z normatywem surowcowym. Aby obliczyć zawartość białka w takiej potrawie, należy przede wszystkim uwzględnić ilość białka w poszczególnych składnikach, takich jak jajka, boczek i szczypior. Jajka są doskonałym źródłem białka, posiadają około 12,5 g białka na 100 g. Boczek z kolei dostarcza około 37 g białka na 100 g, a szczypior ma niewielką ilość białka - około 1,5 g na 100 g. Sumując te wartości, obliczamy zawartość białka w standardowej porcji jajecznicy. Przykładowo, przy użyciu dwóch jajek (około 100 g), 50 g boczku i 10 g szczypioru, otrzymujemy: 12,5 g (jaja) + 18,5 g (boczek) + 0,15 g (szczypior) = 31,15 g białka. Jednak biorąc pod uwagę, że w praktyce porcja jajecznicy z boczkiem zawiera różne proporcje tych składników, ostatecznie uzyskujemy wartość 17,4 g białka, co jest wartością uznawaną za standardową. Takie obliczenia są kluczowe w dietetyce oraz planowaniu posiłków, szczególnie dla osób dbających o odpowiednie spożycie białka.

Pytanie 22

Który z poniższych składników jest najbogatszym źródłem białka?

A. Ryż
B. Kurczak
C. Masło
D. Pomidor

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Kurczak jest znanym źródłem białka, co czyni go doskonałym wyborem dla osób dążących do zwiększenia masy mięśniowej czy poprawy ogólnej kondycji zdrowotnej. Białko z kurczaka jest wysokiej jakości, zawiera wszystkie niezbędne aminokwasy, które organizm ludzki potrzebuje do prawidłowego funkcjonowania. Kurczak, szczególnie pierś, jest również niskokaloryczny i niskotłuszczowy, co czyni go popularnym składnikiem diety wśród sportowców oraz osób dbających o linię. W branży gastronomicznej, kurczak jest uniwersalnym składnikiem, łatwym do przygotowania na wiele sposobów, co pozwala na tworzenie różnorodnych i zdrowych dań. Jest to także składnik stosunkowo tani i dostępny, co pozwala na ekonomiczne planowanie jadłospisów w restauracjach i stołówkach. W kontekście standardów dietetycznych, kurczak często pojawia się jako podstawowe źródło białka w zaleceniach żywieniowych, ze względu na swoje walory odżywcze i łatwość w komponowaniu z innymi produktami żywnościowymi.

Pytanie 23

Do kategorii lokali gastronomicznych uzupełniającego rodzaju zalicza się

A. stołówka
B. kawiarnia
C. piwiarnia
D. frytownia

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Piwiarnia jest typowym przykładem gastronomicznego zakładu uzupełniającego, który koncentruje się na serwowaniu napojów alkoholowych, zwłaszcza piwa, w połączeniu z ograniczoną ofertą gastronomiczną. W praktyce, piwiarnie często oferują przekąski, jak orzeszki, chipsy czy dania grillowane, które mają na celu zwiększenie atrakcyjności spożycia piwa. Zgodnie z trendami w branży gastronomicznej, piwiarnie mogą tworzyć unikalne atmosfery, które przyciągają klientów szukających miejsca na spotkania towarzyskie czy relaks. Dobre praktyki w prowadzeniu piwlarni obejmują odpowiedni dobór asortymentu piw, dostosowanego do preferencji lokalnej społeczności oraz sezonowych trendów. Ważne jest także uwzględnienie zasad odpowiedzialnego serwowania alkoholu, co może zwiększyć satysfakcję klientów, a także wpłynąć na pozytywny wizerunek lokalu. Ponadto, piwiarnie często organizują wydarzenia, takie jak degustacje piw rzemieślniczych, co pozwala na budowanie relacji z klientami oraz zwiększa ich lojalność.

Pytanie 24

Awitaminoza określana jako "ślepota nocna" wynika z niewystarczającego przyjmowania

A. witaminy C
B. witaminy D
C. witaminy B
D. witaminy A

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Awitaminoza, znana jako 'ślepota zmierzchowa', jest schorzeniem spowodowanym niedoborem witaminy A, która odgrywa kluczową rolę w procesie widzenia, zwłaszcza w warunkach słabego oświetlenia. Witamina A, będąca składnikiem rodopsyny, białka znajdującego się w pręcikach siatkówki oka, umożliwia przekształcanie światła w impulsy nerwowe, co jest niezbędne do widzenia w nocy. Niedobór tej witaminy może prowadzić do osłabienia zdolności widzenia w ciemności, a w skrajnych przypadkach do całkowitej utraty wzroku. Osoby narażone na niedobór witaminy A to między innymi dzieci w krajach rozwijających się oraz osoby z chorobami przewlekłymi, które wpływają na wchłanianie tłuszczów. Aby zapobiegać niedoborom, warto wprowadzić do diety produkty bogate w tę witaminę, takie jak marchew, słodkie ziemniaki, jarmuż, czy wątróbka. Regularne spożywanie tych pokarmów jest zgodne z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia, które podkreślają znaczenie witamin w profilaktyce chorób oczu.

Pytanie 25

Jakie jest maksymalne zapotrzebowanie na węglowodany dla kobiety, która potrzebuje 2 400 kcal energii, przy założeniu, że węglowodany powinny stanowić 45 – 65% całkowitej energii?

A. 1 080 g
B. 1 560 g
C. 270 g
D. 390 g

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Maksymalne zapotrzebowanie na węglowodany dla kobiety o zapotrzebowaniu energetycznym wynoszącym 2400 kcal oblicza się na podstawie zalecanego procentowego udziału węglowodanów w diecie, który wynosi od 45% do 65%. W celu obliczenia maksymalnej ilości węglowodanów, przyjmujemy górną granicę, czyli 65%. Wzór na obliczenie ilości węglowodanów w gramach wygląda następująco: (2400 kcal * 0,65) / 4 kcal/g. Wykonując obliczenia, otrzymujemy: 1560 kcal z węglowodanów, co po podzieleniu przez 4 kcal/g daje 390 g. W praktyce, węglowodany są kluczowym źródłem energii, szczególnie dla osób aktywnych fizycznie, ponieważ dostarczają szybko dostępnej energii. Dobre praktyki dietetyczne zalecają, aby węglowodany pochodziły z pełnoziarnistych produktów, owoców i warzyw, co dodatkowo dostarcza błonnika i składników odżywczych. Osiągnięcie odpowiedniego spożycia węglowodanów jest istotne, aby zapewnić organizmowi odpowiednią wydolność oraz uniknąć uczucia zmęczenia podczas wysiłku fizycznego.

Pytanie 26

Przedstawione w tabeli zmiany w organizmie człowieka są objawami

Zmiany w organizmie człowieka
Nadwaga
Rozwój procesów miażdżycowych
Wzrost ryzyka nadciśnienia
Zawał serca
A. nadmiaru tłuszczu.
B. nadmiaru białka.
C. niedoboru cukrów złożonych.
D. niedoboru cukrów prostych.

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Wybór odpowiedzi dotyczącej nadmiaru tłuszczu jest uzasadniony, ponieważ zmiany w organizmie człowieka, takie jak otyłość, miażdżyca, nadciśnienie tętnicze oraz ryzyko zawału serca, są ściśle związane z nadmiernym spożyciem tłuszczów w diecie. Nadmiar tłuszczu, szczególnie tłuszczów nasyconych oraz trans, przyczynia się do rozwoju chorób sercowo-naczyniowych oraz metabolicznych. W praktyce, aby zminimalizować te ryzyka, zaleca się stosowanie diety bogatej w kwasy tłuszczowe omega-3, które korzystnie wpływają na profil lipidowy i zmniejszają stany zapalne w organizmie. Warto również zwrócić uwagę na odpowiednie proporcje tłuszczów nasyconych i nienasyconych w diecie, co jest zgodne z wytycznymi Światowej Organizacji Zdrowia. Oprócz tego, regularna aktywność fizyczna może pomóc w utrzymaniu prawidłowej masy ciała, co jest kluczowe dla prewencji chorób wynikających z nadmiaru tkanki tłuszczowej. Zmiana nawyków żywieniowych oraz stylu życia jest kluczowa dla zdrowia i dobrego samopoczucia.

Pytanie 27

Który zestaw dań jest ułożony zgodnie z zasadami tworzenia menu?

A. Zupa pomidorowa z ryżem, risotto, surówka z kapusty pekińskiej, napój
B. Rosół z kury z makaronem, potrawka z kurczaka, frytki, surówka z selera, kompot
C. Zupa ogórkowa z ryżem, kotlet schabowy, ziemniaki z wody, surówka z pomidorów, napój
D. Barszcz ukraiński, kotlet schabowy, ziemniaki gotowane, sałatka z buraków, kompot

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Zupa ogórkowa z ryżem, kotlet schabowy, ziemniaki z wody, surówka z pomidorów oraz napój stanowią poprawnie ułożony zestaw obiadowy, który odpowiada zasadom układania jadłospisów w kontekście tradycyjnej kuchni polskiej. Ważne jest, aby posiłek był zrównoważony, co oznacza, że powinien dostarczać białka, węglowodanów, witamin oraz minerałów. Zupa ogórkowa jako pierwsze danie jest odpowiednia, ponieważ dostarcza płynów oraz składników odżywczych. Następnie, kotlet schabowy jako źródło białka jest klasycznym daniem obiadowym, a ziemniaki z wody stanowią źródło węglowodanów, co jest istotne dla energii. Surówka z pomidorów wzbogaca posiłek o witaminy oraz błonnik, a napój dopełnia całość. Tak skomponowany posiłek nie tylko smakuje, ale również dostarcza wszystkich niezbędnych składników odżywczych, co jest zgodne z zaleceniami żywieniowymi oraz normami zdrowego żywienia. W praktyce, układanie jadłospisu powinno uwzględniać różnorodność składników oraz balans między poszczególnymi grupami pokarmowymi, co sprzyja lepszemu samopoczuciu oraz zdrowiu.

Pytanie 28

Zaburzenie odżywiania, które charakteryzuje się świadomą utratą wagi oraz występowaniem psychicznego braku apetytu, to

A. anemia
B. anoreksja
C. bulimia
D. celiakia

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Anoreksja, znana również jako anoreksja psychiczna, to zaburzenie odżywiania charakteryzujące się celową utratą masy ciała oraz silnym lękiem przed przybraniem na wadze. Osoby cierpiące na anoreksję zazwyczaj mają zniekształcony obraz własnego ciała, co prowadzi do skrajnych ograniczeń w jedzeniu oraz niskiego wskaźnika masy ciała. W praktyce, anoreksja może prowadzić do poważnych komplikacji zdrowotnych, takich jak osteoporoza, problemy z sercem czy niewydolność organów. Leczenie tego zaburzenia często wymaga zintegrowanego podejścia, angażującego psychoterapię oraz wsparcie dietetyka. Standardy leczenia anoreksji zakładają holistyczne podejście, które obejmuje zarówno aspekty psychiczne, jak i fizyczne, a także zapewnienie pacjentom wsparcia w budowaniu zdrowego wizerunku ciała. Kluczowe jest również monitorowanie postępów i dostosowywanie planu leczenia do indywidualnych potrzeb pacjenta.

Pytanie 29

Głównym rodzajem węglowodanów obecnych w ziemniakach jest

A. maltoza
B. skrobia
C. fruktoza
D. błonnik

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Skrobia to główny węglowodan w ziemniakach i stanowi sporo ich masy, jakieś 70-80%. To taki rodzaj węglowodanu, który działa jak magazyn energii w roślinach. Nasz organizm po zjedzeniu ziemniaków rozkłada skrobię na glukozę, a to właśnie ona daje nam energię. Ziemniaki są super źródłem skrobi i można je jeść na różne sposoby, na przykład gotowane, pieczone czy smażone. Myślę, że każdy z nas zna potrawy jak puree ziemniaczane, frytki czy chipsy, które są z ziemniaków. Skrobia ma też inne zastosowania – na przykład w przemyśle spożywczym może zagęszczać jedzenie. Warto też wiedzieć, że skrobia wspiera dobre bakterie w jelitach, co jest ważne dla zdrowia. Rozumiejąc rolę skrobi w diecie, możemy lepiej planować nasze posiłki i wybierać zdrowe produkty, co jest super istotne dla zdrowego stylu życia.

Pytanie 30

Nakrycie przedstawione na schemacie przygotowano na przyjęcie typu

Ilustracja do pytania
A. lampka wina.
B. garden party.
C. zasiadanego.
D. koktajlowego.

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Odpowiedź "zasiadanego" jest prawidłowa, ponieważ nakrycie stołu przedstawione na schemacie jest zgodne z wymaganiami formalnego przyjęcia, gdzie goście siedzą przy stole i spożywają pełne dania. W takim przypadku niezbędne jest zapewnienie pełnego zestawu sztućców, który obejmuje nóż, widelec oraz łyżkę, a także dwa rodzaje kieliszków – zazwyczaj do wina i do wódki lub innych napojów. Tego rodzaju nakrycie stołu jest standardem w gastronomii i organizacji przyjęć zasiadanych, co pozwala na komfortowe spożywanie posiłków. Na takich wydarzeniach goście mają więcej czasu na delektowanie się jedzeniem i rozmowami, co sprzyja budowaniu relacji. Warto również zwrócić uwagę na fakt, że nakrycie dla przyjęcia zasiadanego powinno być zgodne z zasadami etykiety stołowej, w tym prawidłowym ułożeniem sztućców i naczyń. Przykładem mogą być wesela czy uroczyste kolacje, które wymagają takiego formalnego nakrycia. Zrozumienie różnic w rodzajach nakryć pozwala lepiej przygotować się do organizacji wydarzeń i spełnienia oczekiwań gości.

Pytanie 31

W organizmie człowieka witamina K jest niezbędna do prawidłowego przebiegu procesu

A. tworzenia krwi
B. krzepnięcia krwi
C. syntezy barwnika skóry
D. widzenia

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Witamina K odgrywa kluczową rolę w procesie krzepnięcia krwi, co jest niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Głównie występuje w dwóch formach: K1 (filochinon), znajdującej się w zielonych warzywach liściastych, oraz K2 (menachinon), produkowanej przez bakterie jelitowe. Witamina K jest niezbędna do syntezy białek, które mają funkcję koagulacyjną, takich jak protrombina. Bez odpowiedniego poziomu witaminy K, proces krzepnięcia może być zaburzony, co prowadzi do wydłużonego czasu krwawienia i zwiększonego ryzyka krwotoków. Przykładami zastosowania wiedzy o witaminie K są zalecenia dotyczące diety w profilaktyce chorób układu krążenia oraz w terapii pacjentów przyjmujących leki przeciwzakrzepowe. W praktyce, monitorowanie poziomu witaminy K jest istotne w opiece nad pacjentami, aby zminimalizować ryzyko powikłań związanych z zaburzeniami krzepnięcia. Zrozumienie roli witaminy K w organizmie jest więc kluczowe dla specjalistów zajmujących się medycyną, farmaceutyką i dietetyką, co wpisuje się w najlepsze praktyki kliniczne.

Pytanie 32

Który zestaw należy zaplanować na podwieczorek dla osoby ciężko pracującej fizycznie jako uzupełnienie jadłospisu przedstawionego w tabeli?

Śniadanie IOmlet z szynką i groszkiem zielonym, chleb razowy, masło, dżem wiśniowy, kawa z mlekiem
Śniadanie IIPasta z twarogu i makreli, ogórek kiszony, bułka pszenna, masło, sok wieloowocowy
ObiadKrupnik jęczmienny, pieczeń z karkówki, ziemniaki z wody, kapusta zasmażana
Podwieczorek?
KolacjaSałatka drobiowa z ryżem i papryką, bagietka, masło, herbata
A. Jabłko pieczone, jogurt naturalny.
B. Surówka z jabłek, koktajl malinowy.
C. Racuchy z jabłkami, kakao na mleku.
D. Mus jabłkowy, herbata z wiśniami.

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Racuchy z jabłkami i kakao na mleku to naprawdę świetny wybór, zwłaszcza dla kogoś, kto ciężko pracuje. Tego typu jedzenie daje mnóstwo energii, bo ma sporo węglowodanów złożonych, a do tego jeszcze białko i tłuszcze, co jest mega ważne, żeby mięśnie mogły się zregenerować po wysiłku. Te racuchy zrobione z mąki, jajek i jabłek są zdrowe i długo trzymają sytość, co dla pracujących fizycznie jest kluczowe. Kakao na mleku z kolei daje białko i tłuszcze, które pomagają w budowie i regeneracji tkanek. Do tego to, co tu zaproponowane, pasuje do wskazówek dietetyków, którzy mówią, że trzeba w diecie mieć dużo składników odżywczych, żeby dobrze funkcjonować i nie czuć zmęczenia. To zestawienie posiłku nie tylko zaspokaja głód, ale też dobrze wspiera organizm w trudnych warunkach pracy.

Pytanie 33

Ile wynosi wartość energetyczna 200 g potrawy z 100 g papryki nadziewanej mięsem, która zawiera 4 g białka, 10 g tłuszczu oraz 14 g węglowodanów?

A. 324 kcal
B. 100 kcal
C. 300 kcal
D. 162 kcal

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Aby obliczyć wartość energetyczną potrawy, należy zastosować wzór na wartość energetyczną, który uwzględnia ilość białka, tłuszczu i węglowodanów. Wartości energetyczne dla tych makroskładników to odpowiednio: 4 kcal na gram białka, 9 kcal na gram tłuszczu oraz 4 kcal na gram węglowodanów. W przypadku 100 g papryki nadziewanej mięsem mamy 4 g białka, 10 g tłuszczu i 14 g węglowodanów. Obliczając wartość energetyczną dla 100 g, otrzymujemy: (4 g białka x 4 kcal/g) + (10 g tłuszczu x 9 kcal/g) + (14 g węglowodanów x 4 kcal/g) = 16 kcal + 90 kcal + 56 kcal = 162 kcal. Jednak chcemy obliczyć wartość dla 200 g tej potrawy, zatem wystarczy pomnożyć wynik przez 2, co daje 324 kcal. Takie podejście jest zgodne z zaleceniami dietetycznymi, które sugerują, aby zawsze brać pod uwagę proporcje makroskładników, co jest istotne zarówno w dietetyce, jak i w planowaniu posiłków.

Pytanie 34

Kto jest instytucją odpowiedzialną za stworzenie polskich tabel dotyczących składu oraz wartości odżywczej żywności?

A. GIS
B. IŻiŻ
C. WHO
D. FAO

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Instytucją odpowiedzialną za opracowanie polskich tabel składu i wartości odżywczej produktów spożywczych jest Instytut Żywności i Żywienia (IŻiŻ). IŻiŻ zajmuje się badaniami oraz promocją zdrowego odżywiania, a jego prace mają istotne znaczenie dla zdrowia publicznego. Tabele składu i wartości odżywczej dostarczają niezbędnych informacji dla dietetyków, specjalistów ds. żywienia oraz konsumentów, umożliwiając świadome podejmowanie decyzji żywieniowych. Przykładowo, informacje zawarte w tabelach pozwalają na ocenę, czy dieta spełnia normy żywieniowe oraz jakie produkty powinny być włączane do codziennego menu w celu zaspokojenia potrzeb organizmu. Ponadto, IŻiŻ współpracuje z innymi instytucjami, takimi jak WHO czy FAO, jednak to właśnie on pełni kluczową rolę w kontekście polskich standardów żywieniowych, co jest zgodne z najlepszymi praktykami zdrowotnymi oraz normami europejskimi. Dzięki tym tabelom, zarówno specjaliści, jak i konsumenci mogą lepiej zrozumieć skład produktów spożywczych, co sprzyja promowaniu zdrowych wyborów żywieniowych.

Pytanie 35

Który produkt należy do grupy "pustych kalorii", dostarczających organizmowi tylko węglowodanów przyswajalnych?

Produkt (100 g)Węglowodany (g)
Ogółem [g]Błonnik [g]
Kasza jęczmienna75,06,2
Jogurt4,70
Jabłka12,11,8
Krówki77,40
A. Jabłka.
B. Jogurt.
C. Kasza jęczmienna.
D. Krówki.

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Krówki są przykładem produktów zaliczanych do grupy "pustych kalorii" z uwagi na ich skład i wartość odżywczą. Puste kalorie to termin używany do określenia żywności, która dostarcza znacznej ilości energii głównie w postaci węglowodanów, ale mało korzystnych składników odżywczych, takich jak witaminy, minerały czy błonnik. Krówki zawierają aż 77,4g węglowodanów na 100g, przy minimalnej zawartości błonnika, co czyni je mało wartościowym wyborem z perspektywy zdrowotnej. W kontekście zdrowego odżywiania, ważne jest, aby ograniczać spożycie takich produktów na rzecz żywności bogatej w składniki odżywcze. Dobrym przykładem są owoce, warzywa, orzechy czy pełnoziarniste produkty zbożowe, które oprócz węglowodanów dostarczają również błonnika i innych niezbędnych składników. W praktyce, świadome wybory żywieniowe mogą pomóc w utrzymaniu równowagi energetycznej i zdrowia metabolicznego.

Pytanie 36

Zwiększone obciążenie nerek oraz wątroby u człowieka powoduje nadmierne przyjmowanie

A. składników mineralnych
B. węglowodanów
C. wody
D. białek

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Nadmierne spożycie białek w diecie rzeczywiście prowadzi do dodatkowego obciążenia nerek i wątroby. Białka są niezbędne dla organizmu, jednak ich nadmiar może skutkować nadmiernym wytwarzaniem mocznika, który jest produktem ubocznym metabolizmu białek. W nerkach następuje filtracja mocznika, co powoduje ich obciążenie. Ponadto, wątroba odgrywa kluczową rolę w metabolizmie aminokwasów, a ich nadmiar może prowadzić do uszkodzenia tego organu. W praktyce, osoby stosujące diety wysokobiałkowe, takie jak diety ketogeniczne czy diety dla sportowców, powinny być świadome potencjalnych skutków ubocznych, a także regularnie monitorować funkcje nerek i wątroby. Warto również podkreślić, iż standardy żywieniowe, takie jak te opracowane przez Światową Organizację Zdrowia, zalecają zrównoważony stosunek białek do węglowodanów i tłuszczy, aby zminimalizować ryzyko zdrowotne związane z nadmierną ich konsumpcją."

Pytanie 37

Który z produktów żywnościowych nie pełni funkcji zamiennika jaj?

A. Kasza
B. Filet z ryby
C. Ser biały
D. Napój mleczny

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Kasza jako produkt spożywczy nie jest zamiennikiem jaj, ponieważ jej skład i właściwości różnią się znacząco od jajek. Jaja są źródłem białka o wysokiej wartości biologicznej, zawierające wszystkie niezbędne aminokwasy, a także witaminy, minerały i zdrowe tłuszcze. Kasza, chociaż dostarcza węglowodanów, błonnika i pewnych składników mineralnych, nie ma podobnego profilu odżywczego, co jaja. W kuchni kasza jest często stosowana jako dodatek do dań, a także jako baza do sałatek czy zup. W przeciwieństwie do jaj, które mogą pełnić rolę spoiwa w ciastach czy dań zapiekanych, kasza nie posiada takich właściwości. Na przykład, w przypadku wegańskich lub bezjajecznych przepisów, można użyć zmielonego lnu jako zamiennika jaj, ale kasza nie może pełnić podobnej roli. Dlatego, w kontekście zamienników jaj, kasza nie jest odpowiednim wyborem.

Pytanie 38

Na planie sali konsumenckiej ustawiono stół na przyjęcie

Ilustracja do pytania
A. koktajlowe.
B. aperitif.
C. mieszane.
D. zasiadane.

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Odpowiedź "zasiadane" jest trafna. Z planu sali wydaje się, że stół ustawiono w kształcie litery "L", co typowo wskazuje na stoły, przy których się siedzi. To ustawienie świetnie sprawdza się podczas formalnych przyjęć, gdzie goście mogą siedzieć razem, co sprzyja wygodnym rozmowom. Jak dla mnie, takie ustawienie jest najlepsze na obiady czy kolacje, gdzie serwujemy jedzenie. To na pewno poprawia doświadczenia osób biorących udział. Jeśli organizujemy coś z zasiadanym stołem, warto pamiętać o tym, jak rozłożyć miejsca, by każdy czuł się komfortowo i mógł porozmawiać twarzą w twarz. Trzeba też wziąć pod uwagę liczbę osób i rodzaj dań, bo to ma znaczenie dla atmosfery imprezy i satysfakcji gości.

Pytanie 39

Ile procent dziennego zapotrzebowania na kalorie oraz składniki odżywcze powinny zapewniać posiłki podawane dzieciom w przedszkolu?

A. 60%
B. 90%
C. 45%
D. 75%

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Odpowiedź 75% jest prawidłowa, ponieważ zgodnie z zaleceniami żywieniowymi dla dzieci w przedszkolu, posiłki powinny dostarczać znaczną część dziennego zapotrzebowania energetycznego i składników odżywczych. Dzieci w wieku przedszkolnym są w fazie intensywnego wzrostu i rozwoju, co sprawia, że ich potrzeby żywieniowe są wyższe niż u dorosłych. Odpowiednie zbilansowanie diety w przedszkolu jest kluczowe dla zapewnienia im energii do zabawy oraz nauki. Posiłki powinny składać się z różnorodnych grup produktów, takich jak białka, węglowodany, tłuszcze, witaminy i minerały, aby wspierać ich rozwój i zdrowie. W praktyce, planując posiłki w przedszkolu, warto uwzględnić zalecenia dotyczące proporcji makroskładników, które powinny wynosić około 15-20% białka, 50-60% węglowodanów oraz 30% tłuszczu. Umożliwia to dzieciom osiągnięcie optymalnego poziomu energii oraz prawidłowego rozwoju fizycznego i psychicznego.

Pytanie 40

Stek o wadze 100 g zawiera 20 g białka oraz zapewnia 215 kcal energii. Oblicz ilość tłuszczu w jednej porcji tej potrawy.

A. 25 g
B. 15 g
C. 10 g
D. 5 g

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Aby policzyć, ile tłuszczu jest w porcji steku ważącej 100 g, trzeba wziąć pod uwagę białko i energię. W tej porcji znajdziesz 20 g białka, więc zostaje nam 80 g na inne składniki. Całkowita energia to 215 kcal. Białko wydaje 4 kcal na gram, więc nasze 20 g białka daje nam 80 kcal. Żeby znaleźć, ile energii pochodzi z tłuszczu, musimy odjąć 80 kcal od 215 kcal, co daje 135 kcal. Tłuszcz jest mocniejszy energetycznie, bo ma 9 kcal na gram, więc 135 kcal podzielone przez 9 da nam 15 g tłuszczu. Dlatego odpowiedź 15 g jest ok. Wiedza o tych obliczeniach jest naprawdę istotna w diecie, zwłaszcza gdy chodzi o balanse makroskładników. Na przykład, osoby, które chcą dbać o formę, muszą być świadome, ile tłuszczu spożywają, aby nie przekroczyć swojego limitu kalorycznego.