Wyniki egzaminu

Nowy egzamin

Informacje o egzaminie:

Zawód: Technik farmaceutyczny
Kwalifikacja: MED.09 - Sporządzanie i wytwarzanie produktów leczniczych oraz prowadzenie obrotu produktami leczniczymi, wyrobami medycznymi, suplementami diety i środkami spożywczymi specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz innymi produktami dopuszczonymi do obrotu w aptece
Data rozpoczęcia: 13 listopada 2025 15:24
Data zakończenia: 13 listopada 2025 15:42

Egzamin zdany!

Wynik: 39/40 punktów (97,5%)

Wymagane minimum: 20 punktów (50%)

Pochwal się swoim wynikiem!

Facebook

X.com

Szczegółowe wyniki:

Pytanie 1

Symbol R dotyczący poziomu odpłatności wskazuje, że lek można otrzymać w aptece

A. za pełną cenę

B. nieodpłatnie dla osób powyżej 75 roku życia

C. nieodpłatnie do wysokości limitu

D. za opłatą ryczałtową

Symbol R przy lekach oznacza, że są one dostępne za stałą opłatą, co może być naprawdę istotne dla pacjentów i całego systemu zdrowia. To znaczy, że pacjent płaci jedną, niezmienną kwotę za lek, bez względu na jego realną cenę. Przyznaję, że to rozwiązanie jest stosowane w wielu krajach, żeby ograniczyć koszty leków i jednocześnie umożliwić dostęp do ważnych terapii. Na przykład, za opłatą ryczałtową wydawane są leki dla osób z przewlekłymi chorobami, jak cukrzyca czy nadciśnienie. Dzięki temu pacjenci, którzy potrzebują tych leków, mogą je dostać bez obaw o wysokie rachunki, bo płacą tylko jedną stałą kwotę. W moim odczuciu to podejście jest naprawdę korzystne i wpisuje się w najlepsze praktyki, które dążą do tego, by każdy miał dostęp do niezbędnych leków bez załamywania budżetu.

Pytanie 2

To pytanie jest dostępne tylko dla zalogowanych użytkowników. Zaloguj się lub utwórz konto aby zobaczyć pełną treść pytania.

Odpowiedzi dostępne po zalogowaniu.

Wyjaśnienie dostępne po zalogowaniu.

Pytanie 3

Wskaż urządzenie, podczas użytkowania którego trzeba monitorować czas oraz wskazania termometru i manometru?

A. Sterylizator powietrzny

B. Łaźnia wodna

C. Szybkowar

D. Autoklaw

Autoklaw jest urządzeniem, które służy do sterylizacji narzędzi i materiałów medycznych oraz laboratoryjnych, wykorzystując wysoką temperaturę i ciśnienie. W trakcie pracy autoklawu niezwykle ważne jest monitorowanie zarówno czasu procesu, jak i wskazań termometru oraz manometru. Temperatura w autoklawie musi osiągnąć określony poziom, zazwyczaj 121-134°C, przez określony czas, aby skutecznie zabić wszystkie mikroorganizmy, w tym bakterie oporne na inne metody sterylizacji. Ponadto, odpowiednie ciśnienie jest kluczowe, aby zapewnić, że para wodna dociera do wszystkich powierzchni, a także aby uniknąć kondensacji, która mogłaby wpłynąć na skuteczność procesu. Praktyczne zastosowanie autoklawu wymaga znajomości procedur sterylizacji, a także regularnego kalibrowania i konserwacji urządzenia zgodnie z normami ISO 13485, co zapewnia bezpieczeństwo i skuteczność. W zastosowaniach medycznych i laboratoryjnych, kontrola tych parametrów jest obowiązkowa dla uzyskania certyfikacji i akredytacji placówek.

Pytanie 4

Jakie jest zjawisko związane z interakcją kwasu acetylosalicylowego i opioidowych środków przeciwbólowych?

A. addycja

B. antagonizm kompetycyjny

C. hiperaddycja

D. antagonizm czynnościowy

Hiperaddycja to coś, co się dzieje, gdy dwa leki, które działają na ten sam system w ciele, współpracują ze sobą, przez co razem są skuteczniejsze niż każdy z osobna. Weźmy na przykład kwas acetylosalicylowy i opioidy. Choć te leki mają różne sposoby działania, to ich wspólne użycie może lepiej złagodzić ból. Kwas acetylosalicylowy działa jak niesteroidowy lek przeciwzapalny, zmniejszając ból i zapalenie, bo hamuje pewien enzym (nazywa się to cyklooksygenazą, czyli COX). Z drugiej strony, opioidy działają na receptory w mózgu, co skutecznie tłumi odczuwanie bólu. W praktyce takie połączenie może być bardzo przydatne, zwłaszcza w przypadku przewlekłego lub ostrego bólu, gdzie same opioidy mogą być niewystarczające albo mogą wiązać się z ryzykiem uzależnienia. Przykład to pacjenci po operacjach, gdzie te dwa leki razem pomagają lepiej kontrolować ból i zmniejszają ryzyko, że pacjent stanie się uzależniony od opioidów. Fajnie jest też zauważyć, że takie podejście jest zgodne z aktualnymi standardami w leczeniu bólu, które mówią o używaniu różnych strategii analgetycznych razem.

Pytanie 5

Jaki roztwór powinien być przygotowany przy użyciu łaźni wodnej?

A. Etanolowy roztwór detreomycyny

B. Wodny roztwór jodu

C. Glicerolowy roztwór chlorku sodu

D. Glicerolowy roztwór tetraboranu sodu

Glicerolowy roztwór tetraboranu sodu należy wykonywać z użyciem łaźni wodnej z uwagi na jego właściwości fizyczne i chemiczne, które wymagają kontrolowanej temperatury do prawidłowego rozpuszczenia i uzyskania homogenicznego roztworu. Tetraboran sodu, znany także jako boraks, ma ograniczoną rozpuszczalność w zimnej wodzie, dlatego podgrzewanie roztworu w łaźni wodnej umożliwia lepsze połączenie substancji oraz zapobiega powstawaniu osadów. Podgrzewanie również wpływa na stabilność roztworu, co jest kluczowe w aplikacjach laboratoryjnych, takich jak przygotowanie buforów czy reagentów do analizy. Przykładem zastosowania glicerolowego roztworu tetraboranu sodu jest jego wykorzystanie w biologii komórkowej, gdzie służy jako stabilizator w reakcjach immunologicznych. W praktyce laboratoryjnej, zawsze należy stosować łaźnię wodną, aby zapewnić równomierne podgrzewanie i uniknąć lokalnych przegrzań, które mogą prowadzić do denaturacji lub degradacji reagentów. Dbanie o precyzyjnie kontrolowane warunki podczas przygotowywania roztworów jest zgodne z ogólnymi standardami pracy laboratoryjnej, takimi jak Good Laboratory Practice (GLP).

Pytanie 6

Jaką odpłatność poniesie ubezpieczony pacjent za lek zrealizowany w aptece na podstawie zamieszczonej recepty?

Rp.

1% Sol. Argenti nitratis 500,0
M.f. sol.

A. 1 ryczałt

B. 100% kosztów składników i wykonania

C. 2 ryczałty

D. "Taksa laborum"

Wybór niepoprawnej odpowiedzi może wynikać z nieporozumienia dotyczącego zasad odpłatności za leki na podstawie recept. Odpłatność w formie "Taksa laborum" nie jest terminem stosowanym w kontekście polskiego systemu ochrony zdrowia i nie odnosi się do zasadności odpłatności za leki. To pojęcie nie ma uzasadnienia w regulacjach dotyczących refundacji leków, co prowadzi do błędnych wniosków. Kolejna nieprawidłowa koncepcja, dotycząca 2 ryczałtów, może wynikać z mylnego założenia, że leki o wyższej objętości lub stężeniu zawsze powodują wzrost odpłatności, co jest niezgodne z rzeczywistością prawną. Z kolei odpowiedź wskazująca na 100% kosztów składników i wykonania sugeruje, że pacjent ponosi pełne koszty zakupu leku, co w przypadku przepisania leku refundowanego jest niezgodne z przepisami; refundacja obejmuje bowiem określone kategorie leków. Te typowe błędy myślowe, które dotyczą braku zrozumienia zasad refundacji i regulacji prawnych, mogą prowadzić do nieprawidłowych wyborów podczas wypełniania recept. Dobrze jest zatem zapoznać się z aktualnymi przepisami i wytycznymi, aby uniknąć podobnych nieporozumień w przyszłości.

Pytanie 7

Jakie inne wyrażenie oznacza Argenti nitras?

A. lepinal

B. ałun

C. alusal

D. lapis

Lapis, znany również jako lapis lazuli, jest minerałem, który w przeszłości był szeroko stosowany w rzemiośle artystycznym i jubilerskim. Synonim Argenti nitras, czyli azotanu srebra, odnosi się do tego samego związku chemicznego, który jest często wykorzystywany w fotografii, wytwarzaniu srebrnych powłok oraz w medycynie, zwłaszcza w postaci roztworu. W praktyce, azotan srebra ma zastosowanie w procesach takich jak selektywne trawienie powierzchni metali czy wytwarzanie niektórych rodzajów środków dezynfekujących. Dodatkowo, ze względu na swoje właściwości antybakteryjne, jest stosowany w medycynie do leczenia ran oraz w dermatologii. Zrozumienie i umiejętność identyfikacji takich substancji chemicznych jest kluczowe dla profesjonalistów w dziedzinach chemicznych, farmaceutycznych i medycznych, a ich zastosowanie w przemyśle wymaga znajomości zarówno właściwości chemicznych, jak i standardów bezpieczeństwa. Warto również zaznaczyć, że odpowiednia klasyfikacja i rozpoznawanie takich substancji jest niezbędne w kontekście regulacji dotyczących substancji chemicznych oraz ich wpływu na zdrowie i środowisko.

Pytanie 8

Jakie surowce farmaceutyczne pozyskuje się z roślin?

A. Olej kakaowy, olej wiesiołkowy, wosk karnauba

B. Wosk biały, olej sezamowy, olbrot

C. Wosk karnauba, ichtiol, olej wątłuszowy

D. Olej wątłuszowy, olbrot, wosk żółty

Odpowiedź "Olej kakaowy, olej wiesiołkowy, wosk karnauba" jest poprawna, ponieważ wszystkie wymienione substancje są pozyskiwane z roślin. Olej kakaowy jest tłuszczem roślinnym uzyskiwanym z ziaren kakaowca, a jego zastosowanie obejmuje zarówno przemysł spożywczy, jak i kosmetyczny, gdzie stosuje się go jako środek nawilżający i zmiękczający skórę. Olej wiesiołkowy natomiast pozyskiwany jest z nasion wiesiołka i zawiera cenne kwasy tłuszczowe omega-6, co sprawia, że jest często używany w suplementach diety oraz produktach do pielęgnacji skóry dla poprawy jej elastyczności i nawilżenia. Wosk karnauba, pozyskiwany z liści palmy Copernicia prunifera, jest stosowany jako naturalny emulgator i stabilizator w kosmetykach, a także w przemyśle spożywczym jako środek do glazowania. Te substancje są zgodne z zasadami stosowania surowców naturalnych w farmacji i kosmetologii, co potwierdza ich szerokie zastosowanie w branży.

Pytanie 9

Oblicz ilość gumy arabskiej, której należy użyć do sporządzenia emulsji stężonej, stosując w odpowiedniej proporcji 2 części oleju : 1 część gumy arabskiej : 1,5 części wody.

Rp.
 Rapae olei                         10,0
 Gummi arabici                      q.s.
 Anisi aetherolei                 gtt. 4
 Aquae                          ad 100,0
 M.f. emulsio
 D.S. 1 łyżkę stołową w czasie posiłku

A. 5,0 g

B. 10,0 g

C. 2,0 g

D. 1,0 g

Odpowiedź 5,0 g jest prawidłowa, ponieważ dokładnie odzwierciedla proporcje składników wymagane do sporządzenia emulsji stężonej. W przedstawionej proporcji 2 części oleju do 1 części gumy arabskiej oraz 1,5 części wody, dla każdej ilości oleju, możemy obliczyć potrzebną ilość gumy arabskiej, stosując wzór: ilość gumy arabskiej = (ilość oleju / 2) * 1. Zatem, przy założeniu, że mamy 10 g oleju, obliczamy: (10 g / 2) * 1 = 5 g gumy arabskiej. Tego rodzaju obliczenia są kluczowe w przemyśle kosmetycznym i farmaceutycznym, gdzie precyzyjne proporcje składników są niezbędne do uzyskania stabilnych emulsji. W praktyce, nieprzestrzeganie tych proporcji może prowadzić do destabilizacji emulsji, co skutkuje nieodpowiednimi właściwościami produktu. Warto dodać, że guma arabska, jako emulgator, odgrywa ważną rolę w stabilizacji emulsji poprzez tworzenie sieci, która zatrzymuje olej i wodę w jednorodnej mieszaninie, co jest istotne w wielu zastosowaniach, od kosmetyków po żywność.

Pytanie 10

Jak długo producent powinien przechowywać próbkę archiwalną leku?

A. Przynajmniej pięć lat po upływie okresu ważności leku

B. Do zakończenia okresu ważności

C. Do momentu dopuszczenia leku do obrotu

D. Przez czas jednego roku po ustalonym terminie ważności, nie krócej niż 3 lata

Przechowywanie próbek archiwalnych produktów leczniczych to naprawdę ważna sprawa, bo to wpływa na ich jakość i bezpieczeństwo. Z tego co wiem, przepisy wymagają, żeby producenci trzymali takie próbki przez rok po wygaśnięciu terminu ważności, ale minimum trzy lata. Dzięki temu można przeprowadzić potrzebne badania, gdyby coś poszło nie tak po wprowadzeniu produktu na rynek. Na przykład, jeśli pojawi się problem po wprowadzeniu do obrotu, te archiwalne próbki można zbadać, żeby dowiedzieć się, co się wydarzyło. A standardy takie jak GMP mówią, że trzeba przestrzegać tych zasad, żeby dobrze zarządzać jakością produktów. Poza tym, trzymanie próbek w odpowiednich warunkach pozwala na ich stabilność, co jest super ważne przy późniejszych analizach. Dlatego przestrzeganie tych wymogów jest kluczowe dla zdrowia publicznego i odpowiedzialności producentów.

Pytanie 11

To pytanie jest dostępne tylko dla zalogowanych użytkowników. Zaloguj się lub utwórz konto aby zobaczyć pełną treść pytania.

Odpowiedzi dostępne po zalogowaniu.

Wyjaśnienie dostępne po zalogowaniu.

Pytanie 12

Która z substancji medycznych nie jest zgodna z przypisanym jej synonimem?

A. Sulfacetamidum natricum - Albucidum.

B. Argenti nitras - Lapis.

C. Magnesii oxidum - Sól gorzka.

D. Sirupus simplex - Ulepek.

Magnesii oxidum, czyli tlenek magnezu, jest substancją, która nie jest tożsama z solą gorzką (MgSO4). Tlenek magnezu jest stosowany w medycynie jako środek przeczyszczający oraz w suplementacji magnezu, natomiast sól gorzka, znana również jako siarczan magnezu, ma różne zastosowania, w tym jako środek przeczyszczający i w leczeniu stanów takich jak niedobór magnezu. Kluczowe różnice między tymi substancjami dotyczą ich chemicznych właściwości oraz zastosowań terapeutycznych. Warto również zaznaczyć, że w praktyce farmakologicznej znajomość synonimów substancji leczniczych oraz ich właściwości ma fundamentalne znaczenie dla właściwego doboru terapii. Niezrozumienie różnicy między tymi substancjami może prowadzić do błędów w leczeniu, co podkreśla znaczenie edukacji w zakresie farmakologii i toksykologii.

Pytanie 13

Preparaty roślinne z extractum sennae wykazują działanie terapeutyczne:

A. nasenne

B. przeczyszczające

C. uspokajające

D. zapierające

Preparaty roślinne zawierające extractum sennae mają działanie przeczyszczające, co jest spowodowane obecnością antranoidów. Te naturalne substancje bioaktywne stymulują perystaltykę jelit, co prowadzi do efektywnego usuwania treści pokarmowej oraz wody z organizmu. W praktyce, senes jest często stosowany w przypadkach zaparć, szczególnie tych, które są wynikiem długotrwałego unieruchomienia lub niewłaściwej diety. Warto zauważyć, że preparaty te powinny być stosowane zgodnie z zaleceniami specjalistów, ponieważ ich nadmierna konsumpcja może prowadzić do uzależnienia jelit oraz zaburzeń równowagi elektrolitowej. W związku z tym, w standardach dobrych praktyk stosowania leków roślinnych, zaleca się kontrolowanie długości kuracji oraz regularne konsultacje z lekarzem, aby dostosować dawkowanie do indywidualnych potrzeb pacjenta. Ekstrakt z senesu może również być skojarzony z innymi ziołami, aby zwiększyć jego skuteczność i zminimalizować ewentualne skutki uboczne, przy czym najważniejsze jest zachowanie ostrożności i właściwej edukacji pacjentów na temat jego stosowania.

Pytanie 14

Który z poniższych preparatów nie może być wykonany przez technika farmaceutycznego?

A. Roztwór z fosforanem kodeiny

B. Roztwór jodu w spirytusie

C. Krople do oczu zawierające gentamycynę

D. Maść zawierająca hydrokortyzon

Roztwór z fosforanem kodeiny to lek, który zalicza się do substancji kontrolowanych. To znaczy, że jego przygotowanie nie jest takie proste i wymaga specjalnych zezwoleń i procedur. W Polsce, zgodnie z ustawą o przeciwdziałaniu narkomanii, tylko ci farmaceuci, którzy mają odpowiednie kwalifikacje, mogą robić preparaty z substancjami psychoaktywnymi, a kodeina się do nich zalicza. Przygotowanie takich leków wiąże się z dużą odpowiedzialnością i muszą być przestrzegane dość rygorystyczne zasady dotyczące obrotu i wydawania. Przykładowo, w aptece trzeba spełnić konkretne wymogi, żeby wszystko było zgodne z prawem. Farmaceuci, którzy zajmują się tymi przygotowaniami, muszą mieć dużą wiedzę o interakcjach leków, skutkach ubocznych i o tym, jak je przechowywać. Dlatego są kluczowymi postaciami w systemie ochrony zdrowia.

Pytanie 15

Który z podanych sposobów jest poprawny, aby uzyskać przez nasiona lnu klarowną postać leku, zawierającą maksymalną ilość korzystnych substancji czynnych?

A. Całe nasiona należy zalać wodą o temperaturze pokojowej, dokładnie wymieszać i odstawić na 30 minut

B. Całe nasiona lub rozdrobniony surowiec należy zalać gorącą wodą, dokładnie wymieszać i ogrzewać we wrzącej łaźni wodnej przez 15 minut

C. Całe nasiona lub rozdrobniony surowiec należy zalać gorącą wodą, dokładnie wymieszać i odstawić na 30 minut

D. Całe nasiona należy zalać wodą o temperaturze pokojowej, dokładnie wymieszać i ogrzewać we wrzącej łaźni wodnej przez 15 minut

Zalewanie całych nasion lnu wodą o temperaturze pokojowej, a następnie ich odstąpienie na 30 minut, to metoda, która pozwala na efektywne wydobycie korzystnych substancji czynnych. W temperaturze pokojowej nie zachodzą intensywne reakcje chemiczne, co sprzyja utrzymaniu stabilności bioaktywnych składników, takich jak lignany i kwasy tłuszczowe omega-3. Przykładem zastosowania tej metody jest przygotowanie naparu, który można wykorzystać jako środek wspomagający w dolegliwościach związanych z układem pokarmowym. W literaturze fachowej podkreśla się, że dłuższy czas kontaktu nasion z wodą w tej temperaturze sprzyja lepszemu uwalnianiu substancji czynnych, co jest zgodne z zasadami ekstrakcji na zimno. Dobrą praktyką jest również stosowanie szklanych naczyń do przygotowania ekstraktów, ponieważ nie wprowadzają one dodatkowych substancji chemicznych, które mogłyby zanieczyścić preparat.

Pytanie 16

To pytanie jest dostępne tylko dla zalogowanych użytkowników. Zaloguj się lub utwórz konto aby zobaczyć pełną treść pytania.

Odpowiedzi dostępne po zalogowaniu.

Wyjaśnienie dostępne po zalogowaniu.

Pytanie 17

Pacjent otrzymał jednocześnie ibuprofen oraz paracetamol. Efekt farmakologiczny, który uzyskano, stanowi przykład

A. synergizmu hiperaddycyjnego

B. synergizmu addycyjnego

C. antagonizmu chemicznego

D. antagonizmu czynnościowego

Synergizm addycyjny to zjawisko, w którym dwa leki, podane razem, działają w sposób sumujący swoje efekty farmakologiczne. W przypadku ibuprofenu i paracetamolu, oba leki mają różne mechanizmy działania, co sprawia, że ich połączenie może prowadzić do skuteczniejszego łagodzenia bólu i obniżania gorączki niż stosowanie jednego z nich osobno. Paracetamol działa głównie na ośrodkowy układ nerwowy, hamując syntezę prostaglandyn, natomiast ibuprofen, będący niesteroidowym lekiem przeciwzapalnym (NLPZ), działa poprzez blokowanie cyklooksygenazy (COX) i zmniejszanie stanu zapalnego. Praktyczne zastosowanie takiego synergizmu można zaobserwować w leczeniu bólu pooperacyjnego czy podczas infekcji, gdzie zastosowanie obu leków może zmniejszyć potrzebę stosowania silniejszych opioidów, co jest zgodne z aktualnymi wytycznymi leczenia bólu. Wprowadzenie takiego podejścia do terapii jest zgodne z zasadą 'minimalizacji ryzyka', co jest istotne w praktyce medycznej.

Pytanie 18

Jaką metodę należy wykorzystać do przygotowania nalewki z liści pokrzyku wilczej jagody?

A. Perkolacji używając 1 część surowca i 10 części rozpuszczalnika

B. Maceracji używając 1 część surowca i 3 części rozpuszczalnika

C. Maceracji używając 1 część surowca i 5 części rozpuszczalnika

D. Perkolacji używając 1 część surowca i 1 część rozpuszczalnika

Perkolacja jest jedną z najskuteczniejszych metod ekstrakcji substancji czynnych z surowców roślinnych, szczególnie w przypadku roślin o trudniej dostępnych składnikach. W przypadku liści pokrzyku wilczej jagody, które zawierają alkaloidy, perkolacja pozwala na efektywne wydobycie tych substancji dzięki zastosowaniu odpowiednio dobranego rozpuszczalnika, w tym przypadku w stosunku 1:10. Taki stosunek umożliwia uzyskanie silniejszego ekstraktu, co jest istotne w kontekście zastosowań farmaceutycznych. Metodę tę stosuje się w przemyśle farmaceutycznym oraz w laboratoriach zajmujących się fitoterapią, gdzie istotna jest wysoka jakość i czystość ekstraktów. Ponadto, perkolacja pozwala na kontrolowanie temperatury i ciśnienia podczas procesu, co może istotnie wpłynąć na jakość otrzymanego ekstraktu. Warto również dodać, że odpowiednia technika ekstrakcji ma kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa stosowania preparatów z pokrzyku, ponieważ nadmiar substancji czynnej może być toksyczny.

Pytanie 19

Aby zweryfikować tożsamość liścia mięty pieprzowej (Menthae piperitae folium) przy użyciu chromatografii cienkowarstwowej, na płytkę pokrytą żelem krzemionkowym powinniśmy umieścić obok badanej próbki, próbkę odniesienia, która zawiera

A. katechiny

B. aukubinę

C. mentol

D. salicynę

Mentol jest jednym z głównych składników chemicznych mięty pieprzowej (Mentha piperita) i stanowi kluczowy wskaźnik tożsamości tej rośliny w analizach chromatograficznych. W chromatografii cienkowarstwowej (TLC) użycie mentolu jako próbki porównawczej pozwala na efektywne porównanie z próbą badaną, ponieważ obecność mentolu jest typowa dla ekstraktów z mięty pieprzowej. Taka metoda analizy jest zgodna z dobrą praktyką laboratoryjną, gdzie porównanie z substancją wzorcową umożliwia dokładną identyfikację. Przykładowe zastosowania obejmują analizę jakościową i ilościową w przemyśle farmaceutycznym oraz kosmetycznym, gdzie identyfikacja składników aktywnych jest niezbędna do zapewnienia zgodności produktów z normami jakości. Dodatkowo, mentol wykazuje właściwości terapeutyczne, co sprawia, że jego analiza jest istotna zarówno z perspektywy naukowej, jak i przemysłowej.

Pytanie 20

Procent substancji czynnej, który został uwolniony z formy leku, to

A. minimalna dawka leku

B. dostępność biologiczna

C. dostępność farmaceutyczna

D. próg dawki leku

Dostępność farmaceutyczna odnosi się do odsetka dawki substancji czynnej, która uwalnia się z postaci leku w odpowiednim czasie i w odpowiednich warunkach. Jest to kluczowy parametr w ocenie skuteczności leku, ponieważ decyduje o tym, ile z podanej dawki będzie dostępne dla organizmu pacjenta. Przykładowo, w badaniach klinicznych związanych z nowymi formami leków, takich jak tabletki czy roztwory i ich odpowiednie uwalnianie substancji czynnej, ocenia się dostępność farmaceutyczną, aby zapewnić, że lek będzie działał zgodnie z zamierzonym działaniem terapeutycznym. Wyniki badań dostępności farmaceutycznej są podstawą do zatwierdzania leków przez odpowiednie agencje regulacyjne, takie jak FDA czy EMA, które wymagają, aby przed wprowadzeniem leku na rynek, jego efektywność i bezpieczeństwo były dokładnie zweryfikowane. Przykładem może być badanie różnorodnych formulacji leku w celu określenia, która z nich zapewnia najlepsze uwolnienie substancji czynnej w danym czasie, co jest niezbędne dla osiągnięcia optymalnych wyników terapeutycznych.

Pytanie 21

To pytanie jest dostępne tylko dla zalogowanych użytkowników. Zaloguj się lub utwórz konto aby zobaczyć pełną treść pytania.

Odpowiedzi dostępne po zalogowaniu.

Wyjaśnienie dostępne po zalogowaniu.

Pytanie 22

Zanim przystąpimy do realizacji leku, konieczne jest

A. zaplanować pomoc drugiej osoby podczas odważania składników leków

B. odważyć wszystkie składniki leku w ilościach przekraczających te zapisane w recepcie

C. zgromadzić na wadze wszystkie składniki leku recepturowego

D. zgromadzić na stanowisku pracy niezbędny sprzęt do wykonania leku

Zgromadzenie na stanowisku pracy sprzętu niezbędnego do wykonania leku jest kluczowym krokiem w procesie farmaceutycznym. Przed przystąpieniem do produkcji leku należy upewnić się, że wszystkie urządzenia i akcesoria, takie jak wagi, mieszadła, pojemniki oraz sprzęt ochronny, są dostępne i sprawne. Takie podejście minimalizuje ryzyko błędów i zapewnia, że proces produkcji będzie przebiegał sprawnie. Na przykład, brak odpowiedniego sprzętu może prowadzić do opóźnień, co w kontekście produkcji leków recepturowych może mieć poważne konsekwencje. Dodatkowo, przestrzeganie standardów dotyczących wyposażenia stanowiska pracy, takich jak zasady Dobrej Praktyki Wytwarzania (GMP), jest niezbędne do zapewnienia jakości i bezpieczeństwa leków. W kontekście farmaceutyki, przygotowanie stanowiska pracy jest również związane z minimalizowaniem zanieczyszczeń i błędów, co jest fundamentalnym aspektem produkcji leków.

Pytanie 23

Diosmina, hesperydyna i kwercetyna to powszechnie spotykane w przyrodzie substancje lecznicze, które klasyfikowane są jako

A. saponiny

B. garbniki

C. kardenoidy

D. flawonoidy

Diosmina, hesperydyna i kwercetyna należą do grupy flawonoidów, które są naturalnymi związkami roślinnymi charakteryzującymi się silnymi właściwościami antyoksydacyjnymi oraz przeciwzapalnymi. Flawonoidy odgrywają kluczową rolę w ochronie komórek przed stresem oksydacyjnym, co jest istotne w zapobieganiu wielu chorobom, w tym chorobom sercowo-naczyniowym i nowotworom. Diosmina, na przykład, jest szeroko stosowana w terapii żylaków oraz niewydolności żylnej, poprawiając krążenie i wzmacniając ściany naczyń krwionośnych. Hesperydyna, obecna w cytrusach, może wspierać zdrowie serca poprzez obniżanie ciśnienia krwi i poziomu cholesterolu. Kwercetyna, z kolei, znana jest z działania przeciwhistaminowego i może być korzystna w leczeniu alergii. W kontekście zdrowia publicznego i medycyny naturalnej, substancje te są często badane pod kątem ich potencjalnych korzyści oraz zastosowania w profilaktyce i terapii różnych schorzeń. Warto również zauważyć, że flawonoidy stanowią ważny element diety, a ich spożycie można zwiększać poprzez regularne jedzenie owoców i warzyw, co jest zgodne z zaleceniami dietetycznymi WHO dotyczących zdrowego stylu życia.

Pytanie 24

Z korzenia waleriany można przyrządzić

A. perkolat.

B. macerat.

C. odwar.

D. napar.

Odwar z korzenia waleriany to metoda ekstrakcji, która polega na gotowaniu surowca roślinnego w wodzie przez określony czas. Waleriana, znana ze swoich właściwości uspokajających i wspomagających sen, jest często stosowana w postaci odwaru, ponieważ wysoka temperatura wody pozwala na efektywne uwolnienie aktywnych składników, takich jak kwas walerenowy i inne substancje czynne. Warto dodać, że odwar charakteryzuje się intensywniejszym działaniem niż inne formy ekstrakcji. Przykładowo, w przypadku osób z problemami ze snem, przygotowanie odwaru z korzenia waleriany, który można stosować przed snem, może przynieść znaczną ulgę. Metoda ta jest zgodna z zaleceniami fitoterapeutów, którzy podkreślają, że odwar powinien być przyrządzany w odpowiednich proporcjach, czyli zazwyczaj 1-2 łyżki surowca na szklankę wody, gotowany przez około 10-15 minut, co zapewnia efektywne wydobycie substancji aktywnych. Zastosowanie odwarów w terapii ziołowej jest szeroko uznawane w praktyce medycyny naturalnej.

Pytanie 25

Preparaty zawierające chlorowodorek metforminy powinny być stosowane ze względu na ryzyko zaburzeń żołądkowo-jelitowych

A. w trakcie lub tuż po posiłku

B. 30 minut przed posiłkiem

C. tuż przed snem

D. najwcześniej 3 godziny po posiłku

Preparaty zawierające metforminy chlorowodorek są zalecane do przyjmowania podczas lub bezpośrednio po posiłku ze względu na ich właściwości farmakokinetyczne oraz potencjalne działania niepożądane, w tym zaburzenia żołądkowo-jelitowe. Metformina działa, zmniejszając wątrobowe wytwarzanie glukozy oraz zwiększając wrażliwość tkanek na insulinę. Podawanie leku z jedzeniem minimalizuje ryzyko wystąpienia działań niepożądanych, takich jak nudności, wymioty czy ból brzucha, które mogą wystąpić w wyniku podania leku na czczo. Dobre praktyki w leczeniu cukrzycy typu 2 wskazują na konieczność monitorowania tolerancji pacjenta na metforminę, a także regularne oceny funkcji nerek przed rozpoczęciem oraz w trakcie terapii. Dodatkowo, przyjmowanie metforminy w trakcie posiłku poprawia jej wchłanianie oraz pozwala na lepszą kontrolę poziomu glukozy we krwi, co jest kluczowe w terapii cukrzycy.

Pytanie 26

Ile gumy arabskiej należy użyć do przygotowania leku według podanej recepty?

Rp.
Ricini olei                  10,0
Gummi arabici                q.s.
Menthae pip. aquae       ad 100,0
M.f. emulsio
S. 3 x dziennie 1 łyżeczkę

A. 10,0 g

B. 20,0 g

C. 15,0 g

D. 5,0 g

Odpowiedź 5,0 g jest prawidłowa dzięki zastosowaniu skrótu 'q.s.', który oznacza 'ile wystarczy'. W kontekście receptur farmaceutycznych, guma arabska pełni rolę emulgatora w emulsjach, gdzie najczęściej jest stosowana w proporcji do ilości fazy olejowej, w tym przypadku oleju rycynowego. Standardowe praktyki sugerują, że guma arabska powinna stanowić połowę wagi oleju rycynowego, aby uzyskać stabilną emulsję. Dlatego, jeżeli w recepturze olej rycynowy wynosi 10 g, to ilość gumy arabskiej powinna wynosić 5 g. Zastosowanie gumy arabskiej jako emulgatora jest powszechną praktyką w farmacji, ponieważ zapewnia ona stabilność i homogeniczność preparatów. Poprawne obliczenia są kluczowe w farmacji, ponieważ błędne proporcje mogą prowadzić do nieefektywności leku lub nawet do jego szkodliwości. Warto zaznaczyć, że guma arabska jest również używana w produkcji wielu innych form farmaceutycznych, w tym syropów i zawiesin, co czyni ją niezwykle wszechstronnym składnikiem.

Pytanie 27

Jakie znaczenie ma łacińskie słowo Recipe?

A. przepis

B. skład

C. weź

D. odważ

Termin łaciński "Recipe" pochodzi od czasownika "recipere", co w dosłownym tłumaczeniu oznacza "weź" lub "przyjmij". W kontekście farmaceutycznym i medycznym, słowo to jest używane w receptach, które stanowią instrukcje dla aptekarzy dotyczące przygotowania leków. Przykładowo, w receptach lekarskich widnieje na początku słowo "Recipe" jako polecenie dla osoby realizującej receptę, aby wzięła pod uwagę składniki oraz ich proporcje. Dzięki użyciu takiego standardowego języka, zapewnia się precyzję w komunikacji między lekarzami a farmaceutami, co jest kluczowe dla bezpieczeństwa pacjentów oraz skuteczności terapii. W branży farmaceutycznej, znajomość terminologii łacińskiej jest niezbędna, aby zrozumieć i stosować się do norm oraz regulacji dotyczących przygotowania i wydawania leków, co w praktyce przekłada się na wysoką jakość świadczonych usług.

Pytanie 28

To pytanie jest dostępne tylko dla zalogowanych użytkowników. Zaloguj się lub utwórz konto aby zobaczyć pełną treść pytania.

Odpowiedzi dostępne po zalogowaniu.

Wyjaśnienie dostępne po zalogowaniu.

Pytanie 29

Zgodnie z aktualnymi przepisami obowiązującymi w 2014 roku, lekarz może na jednej recepcie wypisać maksymalnie

A. 20 proszków dzielonych

B. 30 proszków dzielonych

C. 40 proszków dzielonych

D. 10 proszków dzielonych

W 2014 roku w Polsce były konkretne zasady co do wypisywania recept na leki. Lekarze mogli zamawiać maksymalnie 20 proszków dzielonych na jednej recepcie. To wszystko po to, żeby pacjenci byli bezpieczni i żeby terapie działały dobrze. Proszki dzielone to leki, które są podawane w postaci proszku i trzeba je dawkować z głową. Ograniczenie ilości ma też na celu zmniejszenie nadużyć i lepsze dopasowanie do tego, czego naprawdę potrzebują pacjenci. W praktyce lekarze muszą myśleć o tym, co jest najlepsze dla ich pacjentów i zlecać leki w odpowiednich ilościach, żeby zminimalizować ryzyko złego stosowania lub przedawkowania. Ważne jest, żeby lekarze zdawali sobie sprawę, że wypisując recepty, mają ogromną odpowiedzialność i muszą dobrze informować pacjentów o tym, jak stosować leki, bo to ma duży wpływ na długoterminowe leczenie różnych schorzeń.

Pytanie 30

Utrzymująca się chrypka, suchość w jamie ustnej oraz grzybica jamy ustnej i gardła mogą występować jako działania niepożądane związane ze stosowaniem drogą wziewną

A. flutikazonu

B. fenoterolu

C. salbutamolu

D. mesny

Flutikazon to kortykosteroid stosowany w terapii przewlekłych chorób płuc, takich jak astma i przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP). Jego działanie polega na zmniejszeniu stanu zapalnego w drogach oddechowych, co przyczynia się do poprawy funkcji płuc. Jednakże, stosowanie flutikazonu drogą wziewną może prowadzić do działań niepożądanych, takich jak długotrwała chrypka, suchość w ustach oraz drożdżyca jamy ustnej i gardła, co wynika z miejscowego działania leku na błony śluzowe. W praktyce klinicznej, aby zminimalizować ryzyko tych efektów ubocznych, zaleca się używanie inhalatorów z funkcją nawilżania lub stosowanie płukanek doustnych po każdym zastosowaniu leku. Dodatkowo, regularna kontrola stanu jamy ustnej oraz stosowanie probiotyków mogą pomóc w zapobieganiu drożdżycy. Zgodnie z wytycznymi dotyczącymi terapii lekami wziewnymi, świadomość potencjalnych działań niepożądanych jest kluczowym elementem edukacji pacjentów, co pozwala na lepsze zarządzanie terapią i poprawę jakości życia pacjentów.

Pytanie 31

Jaka jest główna substancja czynna (basis) w leku przygotowanym według receptury?

Rp. 
 Calcii carbonatis                              3,0 
 2% Sol. Methylcellulosi                       77,0 
 Sir. simpl.                                   20,0 
 Menthae piperitae aetherolei                gtt. 5 
 M.f. susp. 
 D.S. 3 x dziennie 1 łyżeczkę

A. olejek miętowy.

B. węglan wapnia.

C. syrop prosty.

D. metyloceluloza.

Wybór węglanu wapnia jako kluczowego składnika leku to naprawdę trafny wybór. W farmacji nazywa się to "basis" i chodzi o to, że ten składnik ma największe znaczenie w danym preparacie. Węglan wapnia, czyli "Calci carbonatis", jest świetny w leczeniu zgagi i refluksu, bo działa tak, że neutralizuje nadmiar kwasu w żołądku, co przynosi ulgę. Fajnym przykładem są tabletki musujące, które znajdziesz w aptekach – działają szybko i skutecznie. No i jeszcze jedno: węglan wapnia jest często w suplementach diety dla tych, którzy potrzebują więcej wapnia, co jest super ważne dla zdrowych kości i zębów. Tak więc, to nie tylko główny składnik, ale naprawdę ma wiele zastosowań w codziennej praktyce medycznej. To potwierdza, że węglan wapnia to solidny wybór.

Pytanie 32

To pytanie jest dostępne tylko dla zalogowanych użytkowników. Zaloguj się lub utwórz konto aby zobaczyć pełną treść pytania.

Odpowiedzi dostępne po zalogowaniu.

Wyjaśnienie dostępne po zalogowaniu.

Pytanie 33

Procedura szczególnej utylizacji leków odnosi się do przeterminowanych produktów zawierających

A. Hydrochlorothiazidum

B. Fentanylum

C. Amiloridum

D. Amoxicillinum

Fentanylum jest opioidowym lekiem przeciwbólowym, który należy do grupy substancji kontrolowanych z uwagi na swoje silne działanie oraz potencjał do nadużywania. W związku z tym, specjalna procedura utylizacji leków dotyczy preparatów zawierających fentanylum, zwłaszcza gdy są przeterminowane. Utylizacja takich substancji jest kluczowa dla ochrony zdrowia publicznego oraz środowiska. W przypadku fentanylu, niewłaściwe usunięcie może prowadzić do niebezpieczeństwa związanego z przypadkowym narażeniem osób trzecich na działanie substancji. Dlatego najlepszym rozwiązaniem jest oddawanie przeterminowanych leków do aptek, które posiadają programy utylizacji, co jest zgodne z wytycznymi instytucji takich jak FDA oraz EMEA. Dodatkowo, zgodnie z praktykami branżowymi, leki te powinny być przechowywane w odpowiednich warunkach do momentu ich utylizacji, aby zminimalizować ryzyko ich niewłaściwego wykorzystania.

Pytanie 34

Jakim typowym skutkiem ubocznym po zastosowaniu inhibitorów enzymu konwertującego angiotensynę, takich jak kaptopril, może być?

A. kaszel

B. zaczerwienienie twarzy

C. uszkodzenie słuchu

D. zaparcie

Kaszel jest typowym działaniem niepożądanym, które może wystąpić po zastosowaniu inhibitorów enzymu konwertującego angiotensynę (ACEI), takich jak kaptopril. Mechanizm tego efektu ubocznego wynika z działania tych leków na układ renina-angiotensyna, które prowadzi do zwiększonej produkcji bradykininy. Bradykinina jest peptydem, który, w wyniku kumulacji, może powodować drażnienie błony śluzowej dróg oddechowych, co skutkuje kaszlem. W praktyce klinicznej, lekarze często informują pacjentów o możliwości wystąpienia kaszlu jako efektu ubocznego, który może wymagać zmiany leku w przypadku jego nasilenia. Ponadto, w standardach leczenia nadciśnienia tętniczego i niewydolności serca, ACEI są zalecane jako pierwsza linia terapii, co pokazuje ich znaczenie i powszechność stosowania, ale również konieczność monitorowania pacjentów pod kątem takich objawów. Wiedza na temat tych działań niepożądanych jest istotna, aby móc efektywnie zarządzać terapią i dostosowywać leczenie do indywidualnych potrzeb pacjenta.

Pytanie 35

To pytanie jest dostępne tylko dla zalogowanych użytkowników. Zaloguj się lub utwórz konto aby zobaczyć pełną treść pytania.

Odpowiedzi dostępne po zalogowaniu.

Wyjaśnienie dostępne po zalogowaniu.

Pytanie 36

Skrót "ppt." w recepturze wskazuje, że do przygotowania leku recepturowego należy zastosować surowiec

A. uzyskanego przez rozdrobnienie

B. uzyskanego na drodze strącania

C. w formie sproszkowanej

D. w formie grubokrystalicznej

Skrót "ppt." w kontekście recepty oznacza, że surowiec powinien być uzyskany na drodze strącania. Strącanie jest procesem fizykochemicznym, w którym substancje są oddzielane z roztworu poprzez dodanie odpowiedniego odczynnika lub przez zmianę warunków, co prowadzi do wytrącenia osadu. Przykładem może być przygotowanie roztworu soli, w którym dodanie kwasu do zasady wytrąca sól. W praktyce farmaceutycznej, stosowanie surowców uzyskanych tą metodą zapewnia wysoką czystość i precyzję w składzie leku recepturowego, co jest kluczowe dla zapewnienia jego skuteczności i bezpieczeństwa. Strącanie jest często preferowaną metodą w produkcji substancji czynnych, ponieważ pozwala na dokładne kontrolowanie jakości końcowego produktu. Zgodnie z obowiązującymi standardami, w tym Farmakopei, surowce powinny spełniać określone normy czystości oraz parametrów technicznych, co można osiągnąć poprzez odpowiednie metody izolacji i obróbki chemicznej.

Pytanie 37

Na recepcie pacjenta znajduje się zalecenie stosowania 5 ml mieszanki 4 razy dziennie. Ile mililitrów leku zostanie wykorzystane w trakcie 7-dniowego leczenia?

A. 35 ml

B. 28 ml

C. 140 ml

D. 200 ml

Odpowiedź 140 ml jest poprawna, ponieważ w ciągu 7 dni pacjent przyjmuje lek 4 razy dziennie w dawce 5 ml. Aby obliczyć całkowite zużycie leku w tym okresie, należy zastosować wzór: liczba dawek dziennie (4) pomnożona przez objętość leku na dawkę (5 ml) oraz liczbę dni (7). Wyliczenie przedstawia się w sposób następujący: 4 x 5 ml x 7 dni = 140 ml. Takie podejście jest zgodne z zaleceniami farmaceutów oraz lekarzy, którzy często stosują podobne metody obliczeń przy określaniu dawkowania leków. W praktyce klinicznej jest to niezwykle istotne, aby precyzyjnie obliczać dawki, by zminimalizować ryzyko przedawkowania lub niedoboru leku. Wiedza w zakresie podstaw farmakologii oraz umiejętności obliczeniowe są kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa pacjenta oraz efektywności terapii. Ponadto, regularne monitorowanie i dokładne przeliczenia pomagają w skutecznym zarządzaniu terapią, co jest niezbędne w opiece nad pacjentem.

Pytanie 38

Preparaty takie jak Esceven, które zawierają escynę, działają na uszkodzone naczynia krwionośne w trzech aspektach: uszczelniającym, przeciwobrzękowym oraz przeciwwysiękowym. W jaki sposób powinny być stosowane te leki?

A. zewnętrznie oraz doustnie

B. doustnie oraz parenteralnie

C. jedynie doustnie

D. wyłącznie zewnętrznie

Preparaty takie jak Esceven, zawierające escynę, działają zarówno wewnętrznie, jak i zewnętrznie, co czyni je wszechstronnymi w leczeniu schorzeń naczyniowych. Działanie uszczelniające, przeciwobrzękowe i przeciwwysiękowe escyny jest kluczowe w terapii stanów zapalnych, żylaków oraz obrzęków. Przykładowo, w leczeniu żylaków stosuje się żele lub maści do aplikacji na skórę, co pozwala na lokalne działanie leku. Jednocześnie preparaty do stosowania wewnętrznego, takie jak kapsułki czy tabletki, przyczyniają się do poprawy ogólnego stanu naczyń krwionośnych, co jest szczególnie ważne w przypadku pacjentów z przewlekłą niewydolnością żylną. W praktyce klinicznej zaleca się łączenie obu form stosowania escyny w zależności od stopnia zaawansowania schorzenia oraz indywidualnych potrzeb pacjenta. Warto również zwrócić uwagę na standardy leczenia, które podkreślają znaczenie kompleksowego podejścia do terapii, integrującego zarówno farmakoterapię, jak i modyfikację stylu życia, co przynosi lepsze efekty terapeutyczne.

Pytanie 39

Osoba posiadająca uprawnienia inwalidy wojennego (kategoria IB) jest zobowiązana do uiszczenia opłaty za

A. czopki z tietyloperazyną (np. Torecan)

B. paski służące do pomiaru glukozy we krwi (np. Accu-Chek Active)

C. roztwór cyjanokobalaminy do iniekcji (np. Vitaminum B12 WZF)

D. tabletki zawierające syldenafil (np. Falsigra)

Pacjent z uprawnieniami inwalidy wojennego (uprawnienia IB) jest zwolniony z opłat za wiele leków i materiałów medycznych, jednak paski do oznaczania glukozy we krwi (np. Accu-Chek Active) są jednym z nielicznych produktów, za które musi uiścić opłatę. Paski te są kluczowe dla pacjentów z cukrzycą, którzy muszą regularnie monitorować poziom glukozy, aby dostosować swoje leczenie. W praktyce oznaczanie glukozy we krwi pozwala na szybką ocenę stanu zdrowia pacjenta oraz szybką reakcję w przypadku hipoglikemii lub hiperglikemii. W Polsce standardy dotyczące leczenia cukrzycy oraz monitorowania glikemii są regulowane przez wytyczne Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego, które zaleca dokonywanie pomiarów glukozy co najmniej kilka razy dziennie u pacjentów na insulinoterapii oraz w sytuacjach krytycznych. Warto również pamiętać, że pacjenci mogą starać się o dofinansowanie z NFZ na zakup pasków, jednakże niektórzy pacjenci, w tym osoby z uprawnieniami inwalidy wojennego, mogą być zobowiązani do samodzielnego pokrywania części kosztów.

Pytanie 40

Antybiotyki z grupy aminoglikozydów stanowią istotną kategorię leków. W ich skład wchodzą

A. spiramycyna i gentamycyna

B. streptomycyna i amikacyna

C. linkomycyna i azytromycyna

D. cefaklor i spektynomycyna

Aminoglikozydy to klasa antybiotyków, które działają poprzez inhibicję syntezy białek bakteryjnych. Streptomycyna i amikacyna to dwa kluczowe przedstawiciele tej grupy, stosowane w leczeniu zakażeń wywołanych przez bakterie Gram-ujemne oraz niektóre Gram-dodatnie. Streptomycyna jest szczególnie skuteczna w terapii gruźlicy oraz niektórych zakażeń przenoszonych przez zwierzęta, takich jak tularemia. Amikacyna, z drugiej strony, jest często wybierana w przypadku zakażeń szpitalnych wywołanych przez szczepy oporne na inne antybiotyki, w tym inne aminoglikozydy. Stosowanie aminoglikozydów wiąże się z monitorowaniem ich stężenia we krwi ze względu na potencjalną nefrotoksyczność i ototoksyczność. W praktyce klinicznej, stosowanie aminoglikozydów powinno być zgodne z wytycznymi, które uwzględniają skuteczność przeciwko patogenom oraz ryzyko działań niepożądanych. Właściwe dobieranie antybiotyków jest kluczowe w kontekście antybiotykooporności, co jest obecnie jednym z najważniejszych wyzwań w terapii zakażeń.

Rozpocznij nowy egzamin

Powrót do strony głównej