Wyniki egzaminu

Nowy egzamin
Informacje o egzaminie:
  • Zawód: Technik farmaceutyczny
  • Kwalifikacja: MED.09 - Sporządzanie i wytwarzanie produktów leczniczych oraz prowadzenie obrotu produktami leczniczymi, wyrobami medycznymi, suplementami diety i środkami spożywczymi specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz innymi produktami dopuszczonymi do obrotu w aptece
  • Data rozpoczęcia: 26 października 2025 09:29
  • Data zakończenia: 26 października 2025 09:53

Egzamin zdany!

Wynik: 24/40 punktów (60,0%)

Wymagane minimum: 20 punktów (50%)

Pochwal się swoim wynikiem!
Facebook
X.com
LinkedIn
Szczegółowe wyniki:
Pytanie 1

Jakie zastosowanie ma roztwór wodorowęglanu sodu w infuzji dożylnej?

A. w terapii zasadowicy metabolicznej
B. w leczeniu obrzęków sercowych
C. w terapii kwasicy metabolicznej
D. w przypadku odwodnienia w czasie operacji
Roztwór wodorowęglanu sodu naprawdę ma szerokie zastosowanie w medycynie, szczególnie przy leczeniu kwasicy metabolicznej. Działa jak taki zasadowy środek, który pomaga unormować nadmiar kwasów w organizmie. Kwasica metaboliczna to dość poważny problem, bo wtedy pH krwi spada przez nadprodukcję kwasów lub przez to, że nerki nie są w stanie ich skutecznie usunąć. Podanie tego roztworu może pomóc przywrócić równowagę kwasowo-zasadową, co jest niezbędne dla pacjentów z tymi problemami. Przykład? Można to zobaczyć u pacjentów z ciężką niewydolnością nerek, którzy często mają z tym kłopot. Ważne, żeby przy infuzji monitorować poziom elektrolitów i pH krwi, bo można wtedy uniknąć niechcianych komplikacji, jak na przykład alkaloza metaboliczna. Warto też mieć na uwadze, że wodorowęglan sodu może być stosowany przy przedawkowaniu niektórych leków, na przykład metanolu czy salicylanów. To pokazuje, jak uniwersalne jest jego działanie w praktyce klinicznej.
Pytanie 2

Który z poniższych związków nie jest lekiem stosowanym w chemioterapii?

A. Ciprofloksacyna
B. Nifuroksazyd
C. Mizoprostol
D. Sulfacetamid
Mizoprostol to lek, który przede wszystkim chroni błonę śluzową żołądka, ale ma też inne zastosowania, jak indukcja porodu czy leczenie wrzodów. Działa przez to, że stymuluje wydzielanie śluzu i wodorowęglanów, co pomaga w ochronie żołądka przed kwasami. W odróżnieniu od chemioterapeutyków, które zwalczają bakterie lub nowotwory, mizoprostol nie ma takich właściwości. W medycynie uznaje się go za lek gastroprotekcyjny. W praktyce jest często używany przez pacjentów, którzy biorą niesteroidowe leki przeciwzapalne, bo te mogą uszkadzać błonę żołądka. Warto też wspomnieć, że w położnictwie stosowanie mizoprostolu przy indukcji porodu jest zgodne z wytycznymi, co pokazuje, że jest bezpieczny i skuteczny w odpowiednich sytuacjach.
Pytanie 3

Dextrosum jest terminem o podobnym znaczeniu do

A. sacharozy
B. skrobi
C. glukozy
D. laktozy
Dextrosum, znane również jako D-glukoza, to jeden z najważniejszych monosacharydów, który pełni kluczową rolę w metabolizmie energetycznym organizmów żywych. Jest to izomer glukozy, który jest źródłem energii dla komórek oraz niezbędnym substratem w wielu szlakach biochemicznych. Przykładem zastosowania dextrosum jest jego wykorzystanie w medycynie, gdzie stosuje się go do leczenia hipoglikemii, czyli stanu niedoboru glukozy we krwi. Dextrosum jest także istotny w przemyśle spożywczym, gdzie często występuje w napojach energetycznych i suplementach, jako szybko przyswajalne źródło energii. Jako cukier prosty, dextrosum łatwo wchłania się przez błony śluzowe i jest natychmiastowo wykorzystywany przez organizm, co czyni go idealnym składnikiem dla sportowców potrzebujących szybkiego zastrzyku energii. Przestrzeganie odpowiednich norm dotyczących stosowania dextrosum, zwłaszcza w kontekście suplementacji, jest zgodne z najlepszymi praktykami w dziedzinie dietetyki i żywienia.
Pytanie 4

W miejscu pracy technika farmaceutycznego znajdują się: waga do proszków i płynów, zlewka, bagietka, jałowa butelka oraz jałowa zakrętka z zakraplaczem, a także loża z nawiewem laminarnym. Aby przygotować krople do oczu z proteinianem srebra, konieczne jest dodatkowo:

A. zestaw klarujący i autoklaw
B. jałowy roztwór pomocniczy
C. sączek membranowy o średnicy porów 0,22 Ωm
D. zestaw do sączenia mikrobiologicznego
Jałowy roztwór pomocniczy to taki element, który naprawdę jest mega ważny przy robieniu kropli do oczu z proteinianem srebra. Dzięki niemu wszystkie składniki mają szansę się dobrze rozpuścić i być stabilne. To z kolei wpływa na biozgodność i skuteczność leku. W farmacji, kiedy przygotowujemy coś do oczu, musimy mieć na uwadze, żeby wszystko było jałowe, bo tak minimalizujemy ryzyko jakichkolwiek zakażeń. Jako przykład, roztwór soli fizjologicznej to świetna opcja, która pozwala dobrze rozcieńczyć substancję czynną, co jest istotne dla osiągnięcia właściwej konsystencji i działania. Musimy też pamiętać o wytycznych, które mówią, jak tworzyć leki. Przykładem może być właśnie przygotowanie kropli do oczu, gdzie jałowy roztwór działa jak nośnik dla substancji czynnej i pozwala jej skutecznie działać po podaniu do oka.
Pytanie 5

Która z wymienionych form leku odpowiada standardowi jałowości?

A. Czopki doodbytnicze
B. Pręciki docewkowe
C. Globulki dopochwowe
D. Kapsułki dopochwowe
Czopki doodbytnicze, globulki dopochwowe oraz kapsułki dopochwowe to postacie leku, które nie spełniają wymogu jałowości. Czopki doodbytnicze, przeznaczone do wprowadzenia do odbytnicy, są produktem, który powinien być czysty i wolny od zanieczyszczeń, jednak ich jałowość nie jest wymagana, ponieważ nie są stosowane w obszarze, gdzie ryzyko zakażenia jest tak wysokie jak w przypadku pręcików docewkowych. Globulki dopochwowe i kapsułki dopochwowe również nie muszą być jałowe, ponieważ podawane są w sposób, który nie wymaga wprowadzenia ich do sterylnych obszarów organizmu. Często do ich produkcji stosuje się substancje, które mogą być biologicznie aktywne, a ich wprowadzenie do organizmu nie wiąże się z tak wysokim ryzykiem infekcji. Typowym błędem myślowym w tym kontekście jest mylenie wymogu jałowości z ogólnymi wymaganiami dotyczącymi czystości i bezpieczeństwa leków. Należy pamiętać, że jałowość jest kluczowa przede wszystkim w produktach, które są wprowadzane do wnętrza ciała w sposób, który może prowadzić do bezpośredniego kontaktu z krwiobiegiem czy układami wewnętrznymi, a nie w przypadku produktów stosowanych miejscowo, które nie mają takiego ryzyka. Dlatego ważne jest, aby prawidłowo zrozumieć różnice pomiędzy tymi postaciami leków i ich wymaganiami produkcyjnymi.
Pytanie 6

Lek przygotowany zgodnie z poniższą recepturą należy umieścić w butelce o pojemności

Rp.
Acidi tannici                0,5
Resorcinoli                  0,3
Ethanoli 80° ad             35,0
M.f. sol.
D.S. Zewnętrznie
A. 40 mL, z zakraplaczem.
B. 30 mL, z nakrętką.
C. 40 mL, z nakrętką.
D. 30 mL, z zakraplaczem.
Wybranie butelki o pojemności 40 mL z nakrętką jest prawidłowe, gdyż całkowita objętość składników wynosi 35,8 mL. Zgodnie z zasadą, że pojemność naczynia powinna być większa niż suma objętości przygotowywanych składników, butelka 40 mL zapewnia wystarczającą przestrzeń, co jest kluczowe dla zachowania odpowiednich marginesów w procesie przygotowania leku. Dodatkowo, w kontekście przygotowywania roztworów, skrót "M.f. sol." oznacza "mieszaj faciendo solutionem", co sugeruje, że mieszanie składników w celu uzyskania jednorodnej substancji jest konieczne. Wybór butelki z nakrętką zamiast zakraplacza jest istotny, ponieważ roztwory wymagają ochrony przed zanieczyszczeniem oraz dłuższego przechowywania. Nakrętka zapobiega utlenieniu, co jest kluczowe dla stabilności wielu substancji czynnych. Dobrą praktyką w farmacji jest stosowanie odpowiednich pojemników, które spełniają normy jakości, co ma kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa pacjentów oraz skuteczności stosowanego leku.
Pytanie 7

Jaką pochodną fenotiazyny charakteryzuje działanie przeciwpsychotyczne?

A. perazyna
B. sulpiryd
C. droperidol
D. flupentiksol
Perazyna jest jednym z kluczowych przedstawicieli grupy leków przeciwpsychotycznych, znanych jako fenotiazyny. Leki te działają głównie poprzez blokowanie receptorów dopaminowych w mózgu, co skutkuje redukcją objawów psychotycznych, takich jak halucynacje czy urojenia. Perazyna była stosunkowo często używana w psychiatrii, zwłaszcza w leczeniu schizofrenii i innych zaburzeń psychotycznych. Przykładem praktycznego zastosowania perazyny może być jej wykorzystanie w szpitalach psychiatrycznych, gdzie pacjenci wymagają szybkiej interwencji farmakologicznej w celu stabilizacji ich stanu psychicznego. Ważne jest, aby pamiętać, że wybór odpowiedniego leku przeciwpsychotycznego powinien opierać się na indywidualnych potrzebach pacjenta oraz profilu bezpieczeństwa leku, zgodnie z wytycznymi dotyczącymi leczenia farmakologicznego zaburzeń psychicznych.
Pytanie 8

W urządzeniu do sterylizacji powietrza można dezynfekować

A. wazelinę i gumowe zatyczki
B. tlenek cynku i talk
C. ceramiki oraz substancje wrażliwe na temperaturę
D. szkło oraz roztwory wodne
Wybór ceramiki i substancji termolabilnych do sterylizacji w sterylizatorze powietrznym jest nieodpowiedni. Ceramika, choć wytrzymała na wysokie temperatury, nie jest materiałem, który wymaga sterylizacji powietrzem, ponieważ zazwyczaj nie jest narażona na zanieczyszczenia mikrobiologiczne w takiej formie. Z kolei substancje termolabilne, do których można zaliczyć niektóre białka i leki, nie powinny być poddawane procesom, które wykorzystują wysoką temperaturę, ponieważ mogą ulec denaturacji lub zniszczeniu. Roztwory wodne i szkło również nie są odpowiednimi materiałami do sterylizacji w tym typie urządzenia. Roztwory wodne mają tendencję do parowania przy wysokich temperaturach, co może prowadzić do zmiany ich składu chemicznego. Szkło, pomimo że często sterylizowane w autoklawach, nie jest efektywnie sterylizowane w sterylizatorach powietrznych, gdzie proces nie gwarantuje eliminacji wszystkich form mikroorganizmów. Wazelina i zatyczki gumowe również nie są materiałami, które można sterylizować w sterylizatorze powietrznym, gdyż wazelina jest substancją oleistą, co czyni ją nieadekwatną do tego rodzaju procesu, a zatyczki gumowe mogą ulec deformacji lub zniszczeniu w wyniku działania wysokiej temperatury. Niezrozumienie właściwych metod sterylizacji oraz ich zastosowania to częsty błąd, który może prowadzić do niewłaściwego przygotowania materiałów do pracy w warunkach wymagających sterylności.
Pytanie 9

Skróty oraz określenia: SR, XL, retard, long znajdują się na opakowaniach

A. leków uwalnianych w jamie ustnej
B. leków o przedłużonym uwalnianiu
C. tabletek, z których sporządza się roztwory
D. tablet o większych wymiarach
Odpowiedź "leków o przedłużonym uwalnianiu" jest poprawna, ponieważ skróty SR (sustained release), XL (extended release) oraz retard odnoszą się do form farmaceutycznych, które umożliwiają stopniowe uwalnianie substancji czynnej w organizmie przez dłuższy czas. Dzięki takim formom dawkowania, pacjenci mogą cieszyć się stabilniejszymi poziomami leku we krwi, co jest szczególnie ważne w terapii przewlekłych schorzeń, takich jak nadciśnienie czy cukrzyca. Przykładem mogą być tabletki metforminy o przedłużonym uwalnianiu, które pozwalają na osiągnięcie optymalnych efektów terapeutycznych przy mniejszej liczbie dawek dziennych. Praktycznie, stosowanie leków o przedłużonym uwalnianiu zmniejsza ryzyko działań niepożądanych związanych z nagłym wzrostem stężenia leku, co jest zgodne z zasadami farmakoterapii i dobrymi praktykami w obszarze zdrowia publicznego. Zrozumienie skrótów i oznaczeń na opakowaniach leków jest kluczowe dla prawidłowego stosowania terapii i poprawy wyników zdrowotnych pacjentów.
Pytanie 10

Jak długo można zrealizować receptę na lek recepturowy wystawioną przez dentystę?

A. 30 dni
B. 14 dni
C. 7 dni
D. 60 dni
Wybór krótszego okresu ważności recepty, takiego jak 14 dni, 7 dni czy 60 dni, oparty jest na błędnych założeniach dotyczących regulacji prawnych oraz praktyk w obszarze farmacji. Krótsze okresy, takie jak 7 czy 14 dni, mogą być mylnie przez niektórych interpretowane jako standardowe terminy realizacji recept, podczas gdy są one bardziej typowe dla pilnych sytuacji, gdzie lekarz chce mieć kontrolę nad leczeniem pacjenta. Często pacjenci mylnie przyjmują, że leki recepturowe powinny być traktowane jak leki standardowe, co prowadzi do nieporozumień. Dłuższy okres, jak 60 dni, również nie znajduje uzasadnienia w przepisach, ponieważ może prowadzić do nadużyć związanych z przeterminowaniem leku, który powinien być stosowany tylko w konkretnym czasie po wystawieniu. Zrozumienie, że lekarze stomatologowie mogą wystawiać recepty na leki, które są specyficzne dla potrzeb pacjenta, podkreśla znaczenie przestrzegania wytycznych prawnych dotyczących leczenia oraz bezpieczeństwa pacjentów. W przypadku recepty na leki recepturowe, ich przygotowanie wymaga precyzyjnego podejścia i zezwolenia na odpowiedni czas, co pozwala na zabezpieczenie jakości i skuteczności leku. Użytkownicy powinni zwracać uwagę na te aspekty, aby unikać błędnych wniosków.
Pytanie 11

U pacjenta występują intensywne krwawienia. Jakie leki powinien pacjent unikać?

A. kwasu traneksamowego (np. Exacyl)
B. etamsylatu (np. Cyclonamine)
C. fitomenadionu (np. Vitacon)
D. warfaryny sodowej (np. Warfin)
Warfaryna sodowa to taki lek, który bierze się doustnie i działa jak antykoagulant. W skrócie, hamuje syntezę witaminy K w wątrobie, więc produkcja czynników krzepnięcia krwi jest mniejsza. Jak ktoś ma problem z krwawieniami, to warfaryna w ogóle nie jest dla niego, bo może tylko pogorszyć sytuację i zwiększyć ryzyko krwotoków. Jeżeli pacjent już ma tendencję do krwawienia, to dodatkowe działanie przeciwkrzepliwe może przynieść naprawdę poważne problemy zdrowotne. W takim przypadku może warto pomyśleć o innych sposobach na kontrolowanie krzepliwości, jak choćby etamsylan. Ten lek stabilizuje naczynia krwionośne i zmniejsza ich przepuszczalność, co może być lepszym wyjściem. Z mojego doświadczenia, pacjenci z przeszłością krwawień powinni być uważnie monitorowani, kiedy lekarze stosują warfarynę, a badania INR są do tego bardzo przydatne, żeby sprawdzić, jak wygląda krzepliwość krwi przed rozpoczęciem leczenia. Dobrze jest też unikać innych leków, które mogą wpływać na krzepliwość, żeby niepotrzebnie nie ryzykować.
Pytanie 12

Kategoria dostępności "Rp. w" odnosi się do

A. substancji odurzających
B. leków
C. produktów medycznych
D. preparatów diety
Kategoria dostępności 'Rp. w' odnosi się do środków odurzających, co jest zgodne z obowiązującymi przepisami prawnymi dotyczącymi substancji kontrolowanych. W Polsce, na podstawie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii oraz ustawy Prawo farmaceutyczne, środki odurzające są związane z określonymi regulacjami, które mają na celu ochronę zdrowia publicznego oraz zapobieganie nadużywaniu tych substancji. Przykłady środków odurzających obejmują opioidy, amfetaminę czy kokainę, które są klasyfikowane jako substancje o wysokim potencjale uzależniającym. W praktyce lekarze muszą wystawiać recepty zgodnie z rygorystycznymi normami, co ogranicza dostępność tych substancji tylko do pacjentów wymagających leczenia. Niezastosowanie się do przepisów może prowadzić do poważnych konsekwencji prawnych oraz zdrowotnych, dlatego znajomość kategorii dostępności jest kluczowa dla pracowników ochrony zdrowia oraz farmaceutów.
Pytanie 13

Jakim odpowiednikiem leku przeciwhistaminowego ketotifen jest?

A. Cromosol
B. Zaditen
C. Salbutamol
D. Claritine
Cromosol to lek stosowany w leczeniu astmy, jednak jego działanie opiera się na innym mechanizmie, ponieważ jest to preparat zawierający kromoglikan sodu, który działa jako stabilizator błon komórkowych i zapobiega uwalnianiu histaminy. Dlatego nie może być uznany za odpowiednik ketotifenu, który ma konkretne działanie przeciwhistaminowe. Salbutamol to lek rozszerzający oskrzela, należący do grupy beta-agonistów, stosowany w doraźnym leczeniu skurczów oskrzeli, a nie w leczeniu przyczyn alergii. Claritine, z kolei, jest lekiem przeciwhistaminowym, ale zawiera inny składnik aktywny (loratadynę), który ma inny profil działania oraz zastosowania kliniczne. Stąd wybór niewłaściwej odpowiedzi może być skutkiem mylenia różnych klas leków i ich mechanizmów działania. Właściwe zrozumienie różnic między lekami przeciwhistaminowymi, stabilizatorami błon komórkowych oraz lekami bronchodilatacyjnymi jest kluczowe dla skutecznego leczenia alergii i astmy. Często zdarza się, że osoby mylą te klasy leków, co prowadzi do błędnych wniosków dotyczących ich zastosowania oraz działania. Ostatecznie dobór odpowiedniego leku powinien opierać się na zrozumieniu ich mechanizmów działania oraz celów terapeutycznych, co jest fundamentalne dla skutecznego leczenia pacjentów z chorobami alergicznymi.
Pytanie 14

Oblicz stężenie procentowe roztworu, który zawiera 0,30 g substancji w 150,0 g całkowitego roztworu?

A. 0,1%
B. 0,3%
C. 0,5%
D. 0,2%
Poprawne stężenie procentowe roztworu można obliczyć, korzystając z wzoru na stężenie procentowe masy: % = (masa substancji / masa roztworu) × 100%. W tym przypadku mamy 0,30 g substancji, a masa roztworu wynosi 150,0 g. Zastosujmy wzór: % = (0,30 g / 150,0 g) × 100% = 0,2%. Zrozumienie obliczeń stężenia procentowego jest kluczowe w chemii analitycznej oraz w procesach przemysłowych, gdzie precyzyjne dozowanie substancji chemicznych ma fundamentalne znaczenie. Na przykład, w farmacji, podczas przygotowywania leków, precyzyjne określenie stężenia składników aktywnych jest kluczowe dla skuteczności terapii. Ponadto, znajomość stężeń jest niezbędna w laboratoriach chemicznych i biochemicznych, gdzie wymagana jest dokładność w przygotowywaniu roztworów do eksperymentów.
Pytanie 15

Przy identyfikacji wskaźnika goryczy według FP X, jako wzór stosuje się roztwór odniesienia

A. chlorowodorku lidokainy
B. siarczanu atropiny
C. chlorowodorku chininy
D. siarczanu magnezu
Atropina siarczanu, magnezu siarczanu oraz lidokaina chlorowodorek nie są odpowiednimi substancjami do oznaczania wskaźnika goryczy. Atropina siarczanu to alkaloid tropanowy, który jest używany głównie jako lek o działaniu rozszerzającym źrenice oraz w terapii bradykardii. Chociaż wykazuje pewne właściwości, nie jest substancją o dobrze zdefiniowanej goryczy, przez co nie może służyć jako wzorzec. Magnez siarczan, znany z użycia w terapii jako środek przeczyszczający i elektrolit, nie ma charakterystyki goryczy, co czyni go nieodpowiednim do tego rodzaju analizy. Z kolei lidokaina chlorowodorek to znieczulający środek miejscowy, który działa poprzez blokowanie impulsów nerwowych, ale również nie dostarcza informacji o goryczy, co jest kluczowe przy oznaczaniu wskaźnika goryczy. Przy tym, przy wyborze substancji referencyjnej w badaniach goryczy należy pamiętać o istotnych właściwościach sensorycznych, a nie jedynie farmakologicznych. Błędem jest założenie, że jakakolwiek substancja chemiczna o praktycznym zastosowaniu może być użyta jako wzorzec, gdyż musi ona spełniać ściśle określone normy i standardy, które są kluczowe do monitorowania jakości i efektywności produktów farmaceutycznych.
Pytanie 16

Przy założeniu, że masa jednej łyżki wynosi 17,0 g, oblicz jaką dawkę jednorazową jodku potasu zawiera lek recepturowy stosowany według recepty zamieszczonej poniżej.

Rp.
Kalium ioddii                     3,0
Natrii benzoatis                  4,0
Sulfoguaiacoli            aa      4,0
Liq. pectoralis
Aquae                     aa ad 150,0

M.f. mixt.
D.S. 1 łyżkę rano i 1 łyżkę po południu (do godziny 17)

A. 0,30 g
B. 0,34 g
C. 0,60 g
D. 0,68 g
Obliczenie dawki jednorazowej jodku potasu w leku recepturowym wymaga zrozumienia zasad dawkowania substancji czynnych w farmacji. W tym przypadku, całkowita ilość jodku potasu wynosi 3,0 g, a masa leku wynosi 150,0 g. Przyjmując, że jedna łyżka ma masę 17,0 g, obliczamy liczbę łyżek, dzieląc 150,0 g przez 17,0 g, co daje około 8,82 łyżki. Następnie, dzielimy całkowitą ilość jodku potasu przez liczbę łyżek, co prowadzi do wyniku 0,34 g dawki jednorazowej. Takie obliczenia są kluczowe w codziennej praktyce farmaceutycznej, gdzie precyzyjne dawkowanie wpływa na skuteczność terapii oraz bezpieczeństwo pacjentów. Dawkowanie substancji czynnych, jak jodek potasu, powinno być zawsze zgodne z zaleceniami oraz standardami farmakologii, co przyczynia się do optymalizacji działań medycznych i unikania działań niepożądanych.
Pytanie 17

Który z komponentów leku, według zamieszczonej receptury, jest dodawany w ilości niezbędnej do osiągnięcia właściwego stopnia rozdrobnienia substancji stałych?

Rp.
Sulfuris
Resorcinoli   aa   2,0
Paraffini liq.     q.s.
Vaselini albi     35,0
M.f. ung.
A. Rezorcynol.
B. Parafina ciekła.
C. Siarka.
D. Wazelina biała.
Odpowiedzi takie jak "Wazelina biała", "Rezorcynol" oraz "Siarka" nie są prawidłowe, ponieważ każda z nich pełni inną rolę w formulacjach farmaceutycznych, a nie odpowiada konieczności uzyskania odpowiedniego stopnia rozdrobnienia substancji stałych. Wazelina biała jest emolientem i bazą maściową, ale nie służy do regulacji konsystencji substancji aktywnych, lecz raczej do tworzenia okluzyjnej warstwy na skórze, co może prowadzić do spowolnienia wchłaniania innych składników. Rezorcynol, będący składnikiem o działaniu keratolitycznym, ma zastosowanie w leczeniu schorzeń dermatologicznych, ale nie ma zastosowania w kontekście rozdrabniania substancji stałych. Siarka, znana ze swoich właściwości przeciwbakteryjnych i keratolitycznych, również nie jest substancją, która mogłaby być stosowana do regulacji konsystencji preparatu. Wybór niewłaściwych składników może skutkować nieefektywnym leczeniem i niewłaściwymi właściwościami przygotowanego preparatu, co w praktyce farmaceutycznej jest niedopuszczalne. Dlatego ważne jest, aby zrozumieć, jakie składniki są odpowiednie do różnych zastosowań i jakie mają właściwości, aby móc skutecznie formułować leki oraz unikać typowych błędów myślowych związanych z ich zastosowaniem.
Pytanie 18

Substancja czynna łącząca się z białkami osocza

A. sprawnie zachodzi biotransformacja.
B. jest nieczynna.
C. prezentuje najwyższą aktywność.
D. łatwo zostaje usunięta.
Każda z niepoprawnych odpowiedzi opiera się na mylnych założeniach dotyczących mechanizmów działania leków związanych z białkami krwi. Szybkie wydalanie leku z organizmu sugeruje, że substancja ta nie ma długotrwałego działania, co jest nieprecyzyjne w kontekście leków mocno związanych z białkami. W rzeczywistości, leki silnie wiążące się z białkami mogą mieć wydłużony czas półtrwania, co przeciwdziała szybkemu wydaleniu. W odniesieniu do biotransformacji, leki mogą być metabolizowane z różnym tempem, a te, które są związane z białkami krwi, zazwyczaj wymagają bardziej złożonych procesów metabolicznych, aby stały się aktywne. Twierdzenie, że lek wykazuje największą aktywność, kiedy jest związany z białkami, jest również nietrafione, gdyż aktywność farmakologiczna leku jest zwykle związana z jego frakcją wolną, a nie tą, która jest połączona z białkami osocza. Takie myślenie może prowadzić do nieprawidłowych wniosków, co do dawkowania i skuteczności leków. Dlatego kluczowe jest, aby uzmysłowić sobie, że interakcje białek i leków stanowią złożony element farmacjologii, który wymaga głębszej analizy oraz zrozumienia mechanizmów działania, by móc właściwie zarządzać terapią pacjentów.
Pytanie 19

Aby szybko uwolnić substancję leczniczą z czopków doodbytniczych, konieczne jest zastosowanie odpowiedniego podłoża czopkowego

A. lipofilowe o temperaturze topnienia nieco wyższej od temperatury ciała
B. lipofilowe o temperaturze topnienia niższej od temperatury ciała
C. hydrofilowe ze znaczną zawartością wody
D. lipofilowe pochodzenia półsyntetycznego
Odpowiedź 'lipofilowe o temperaturze topnienia niższej od temperatury ciała' jest jak najbardziej trafna. Czopki doodbytnicze to taki sposób podawania leków, gdzie liczy się, żeby substancje działały szybko. Lipofilowe podłoża, które topnieją w temperaturze ciała, sprawiają, że lek uwalnia się od razu, co jest mega ważne, zwłaszcza w przypadku bólu, kiedy pacjent potrzebuje ulgi na już. W branży mówi się, że powinno się wybierać takie materiały, które szybko się topnieją i uwalniają lek, bo w nagłych przypadkach to może być kluczowe. Dlatego te lipofilowe o niskiej temperaturze topnienia to naprawdę dobry wybór do robienia czopków.
Pytanie 20

Etykieta dotycząca substancji o silnym działaniu (wykaz A) przedstawia

A. czerwony tekst na czarnym tle z czerwoną ramką
B. czerwony tekst na białym tle z czerwoną ramką
C. biały tekst na czarnym tle z czerwoną ramką
D. biały tekst na czarnym tle z białą ramką
Wybór błędnych odpowiedzi może prowadzić do poważnych nieporozumień dotyczących klasyfikacji substancji silnie działających. Przykładowo, biały napis na czarnym tle z czerwoną obwódką może sugerować inne kategorie niebezpieczeństwa, co wprowadza w błąd osoby, które powinny być świadome zagrożeń. Czerwony napis na białym tle lub czarnym tle otoczony czerwoną obwódką również nie spełniają wymogów dotyczących oznakowania, ponieważ ich kolorystyka oraz kompozycja nie są zgodne z obowiązującymi standardami. Takie podejście może wynikać z niedostatecznej wiedzy na temat regulacji dotyczących etykietowania substancji chemicznych. Typowym błędem myślowym jest założenie, że każdy intensywny kolor, taki jak czerwień, jest zawsze związany z niebezpieczeństwem, podczas gdy zasady oznakowania są bardziej złożone i precyzyjnie określone. Niezrozumienie tych zasad może prowadzić do poważnych konsekwencji w pracy z substancjami chemicznymi, gdzie prawidłowa identyfikacja zagrożeń jest kluczowa dla zachowania bezpieczeństwa i zdrowia osób pracujących z tymi substancjami.
Pytanie 21

Jaką kategorię leków reprezentuje Tiamazol (Metizol)?

A. Przeciwtarczycowych
B. Przeciwastmatycznych
C. Przeciwbiałaczkowych
D. Przeciwcukrzycowych
Leki przeciwastmatyczne to zupełnie inna bajka. To grupka leków, które pomagają w astmie, rozszerzając drogi oddechowe i zmniejszając stan zapalny w płucach. Jak beta-mimetyki czy glikokortykosteroidy, one nie mają nic wspólnego z tarczycą ani z syntezą jej hormonów, więc pod względem Tiamazolu są totalnie nie na miejscu. A leki przeciwcukrzycowe? Również pomyłka, bo one regulują poziom glukozy u osób z cukrzycą i działają zupełnie inaczej niż Tiamazol. Leki przeciwbiałaczkowe z kolei stosuje się w nowotworach krwi i się nijak nie nadają do chorób tarczycy. Warto zrozumieć, że Tiamazol działa tylko na tarczycę, a nie na inne systemy, bo to kluczowe do właściwego stosowania i terapii w endokrynologii.
Pytanie 22

Jakim materiałom przypisuje się wskaźnik pęcznienia?

A. Nasiona psyllium.
B. Ziele tymianku.
C. Korzeń kozłka.
D. Korzeń goryczki.
Psylli semen, znane również jako nasiona psyllium, jest kluczowym surowcem stosowanym w farmacji i dietetyce ze względu na swoje właściwości pęcznienia. Wskaźnik pęcznienia odnosi się do zdolności substancji do absorbowania wody i zwiększania swojej objętości, co jest istotne w kontekście stosowania tego surowca jako środka wspomagającego trawienie oraz regulującego funkcje jelit. Psyllium jest bogate w błonnik, co sprawia, że jest niezwykle efektywne w łagodzeniu zaparć oraz w obniżaniu poziomu cholesterolu we krwi. W praktyce farmaceutycznej, wskaźnik pęcznienia jest używany do oceny jakości nasion psyllium, co pozwala na zapewnienie odpowiednich właściwości funkcjonalnych preparatów zawierających ten składnik. Standardy jakości, takie jak Farmakopea, określają metody wyznaczania wskaźnika pęcznienia, co jest zgodne z najlepszymi praktykami w branży. Zrozumienie tej właściwości jest kluczowe dla farmaceutów i dietetyków, aby skutecznie zalecać preparaty na bazie psyllium pacjentom z problemami trawiennymi oraz w profilaktyce zdrowotnej.
Pytanie 23

Recepta wydana przez lekarza dyżurnego jest ważna

A. 7 dni od daty wystawienia
B. 30 dni od daty wystawienia
C. 48 godzin od daty wystawienia
D. tylko w dniu wystawienia
Recepty wystawione przez lekarza pomocy doraźnej są ważne przez 7 dni od daty wystawienia. To oznacza, że pacjent ma tydzień na zrealizowanie recepty w aptece, co daje mu czas na dokonanie odpowiednich kroków w celu zakupu leków. Kluczowym aspektem jest to, że lekarz pomocy doraźnej podejmuje decyzje na podstawie aktualnego stanu zdrowia pacjenta, a 7 dniowa ważność pozwala na elastyczność w leczeniu. W praktyce oznacza to, że jeśli pacjent nie jest w stanie natychmiast wykupić leku, może to zrobić w dogodnym dla siebie terminie, co jest szczególnie istotne w sytuacjach nagłych, gdzie pacjent może potrzebować czasu na konsultacje. Zgodnie z wytycznymi NFZ oraz regulacjami prawnymi, taka długość ważności recepty ma na celu ochronę zdrowia pacjentów oraz zapewnienie im dostępu do potrzebnych leków w odpowiednim czasie. Praktyczne zastosowanie tego przepisu obejmuje również sytuacje, w których pacjent musi zorganizować transport do apteki lub gdy jest zmuszony do dodatkowych wizyt u lekarza, co również podkreśla znaczenie czasu na zrealizowanie recepty.
Pytanie 24

Wskaż kategorię leków, które hamują receptory β.

A. Bisocard, Thymazen, Salbutamol
B. Propranolol, Atenolol, Salbutamol
C. Xylometazolin, Oxalin, Thymazen
D. Metoprolol, Atenolol, Bisocard
Metoprolol, Atenolol i Bisocard to leki z grupy beta-blokerów, które blokują receptory β-adrenergiczne. Te substancje czynne mają istotne zastosowanie w kardiologii, szczególnie w leczeniu nadciśnienia tętniczego oraz w terapii choroby wieńcowej. Metoprolol i Atenolol są szczególnie często stosowane w praktyce klinicznej, ponieważ wykazują selektywność dla receptorów β1, co sprawia, że mają mniejsze działanie na układ oddechowy w porównaniu do nieselektywnych beta-blokerów. Bisocard, zawierający bisoprolol, również należy do selektywnych beta-blokerów, co czyni go odpowiednim wyborem w terapii pacjentów z chorobami serca, zwłaszcza u osób z astmą lub POChP, gdzie unika się nieselektywnych leków. Warto wspomnieć, że beta-blokery zmniejszają częstość akcji serca oraz obniżają ciśnienie krwi, co jest korzystne w leczeniu wielu schorzeń kardiologicznych. Ich stosowanie powinno być zgodne z wytycznymi i dobrymi praktykami medycznymi, aby zmaksymalizować korzyści terapeutyczne oraz zminimalizować potencjalne działania niepożądane.
Pytanie 25

Jaka jest farmakopealna łacińska nazwa maści stosowanej w leczeniu odmrożeń?

A. Unguentum contra congelationem
B. Bismuthi subgallatis unguentum
C. Ammonii bituminosulfonatis unguentum
D. Unguentum Methyli salicylici
Pozostałe odpowiedzi, takie jak 'Ammonii bituminosulfonatis unguentum', 'Bismuthi subgallatis unguentum' oraz 'Unguentum Methyli salicylici', nie są zgodne z farmakopealnymi praktykami dotyczącymi leczenia odmrożeń. Na przykład, maść z amoniaku bituminosulfonowego jest stosowana głównie w dermatologii do leczenia stanów zapalnych skóry, ale nie ma właściwości ochronnych w kontekście niskich temperatur. Odpowiedź dotycząca bismutu subgallatu odnosi się do substancji stosowanej w leczeniu schorzeń skórnych, takich jak owrzodzenia, ale znowu nie ma zastosowania w przypadku odmrożeń. Z kolei maść metylosalicylowa jest stosowana w terapii bólu, jednak jej działanie nie jest ukierunkowane na uszkodzenia wywołane przez zimno. Typowe błędy myślowe prowadzące do tych niepoprawnych wniosków obejmują mylenie zastosowań różnych substancji czynnych oraz niedostateczną znajomość ich farmakologicznych właściwości. Właściwe dobieranie preparatów do określonych wskazań terapeutycznych jest kluczowe dla skuteczności leczenia i zapobiegania dalszym komplikacjom zdrowotnym.
Pytanie 26

Jakie stężenie detreomycyny występuje w maści, jeśli 10 gramów tego preparatu zawiera 150 miligramów substancji aktywnej?

A. 1%
B. 15%
C. 0,15%
D. 1,5%
Stężenie detreomycyny w maści obliczamy, dzieląc ilość substancji czynnej przez całkowitą masę preparatu, a następnie mnożąc przez 100, aby uzyskać wartość procentową. W tym przypadku mamy 150 mg detreomycyny w 10 g maści. Przeliczając jednostki, 10 g to 10 000 mg. Zatem stężenie wynosi (150 mg / 10 000 mg) * 100 = 1,5%. Takie obliczenia są kluczowe w farmaceutyce, gdyż pozwalają określić skuteczność i bezpieczeństwo leku. W przypadku detreomycyny, stosowanej w leczeniu infekcji, precyzyjne dawkowanie jest szczególnie istotne, by uniknąć działań niepożądanych. W praktyce farmaceutycznej, znajomość stężenia substancji czynnej umożliwia także odpowiednie dobranie dawek w zależności od ciężkości schorzenia oraz indywidualnych cech pacjenta. Dlatego tak ważne jest, aby farmaceuci i lekarze umieli poprawnie obliczać stężenie leków.
Pytanie 27

Leki recepturowe 1, 2, 3, 4 powinny być sporządzone odpowiednio w postaci:

1
Rp.
Aquae Calcis                50,0
Lini olei                   50,0
M.f. ..........
2
Rp.
Aminophyllini                 0,06
Cacao olei                    q.s.
M.f. ..........
3
Rp.
Ephedrini hydrochloridi          0,1
0,9% Sol. Natrii chloridi       20,0
M.f. ..........
4
Rp.
Calcii carbonatis                  2,0
Magnesii oxidi                     1,0
Gummi arabici mucilaginis         10,0
Aquae                             40,0
M.f. ..........
A. 1 – Solutio, 2 – Suspensio, 3 - Guttae, 4 – Emulsio
B. 1 – Linimentum, 2 – Suspensio, 3 – Solutio, 4 – Emulsio
C. 1 – Linimentum, 2 – Suppositoria, 3 – Guttae, 4 – Suspensio
D. 1 – Suspensio, 2 – Suppositoria, 3 – Emulsio, 4 – Solutio
Pojawiające się błędy w odpowiedziach wynikają z nieznajomości klasyfikacji form leków oraz ich specyficznych zastosowań. W przypadku przedstawionych odpowiedzi, wiele z nich myli formy farmaceutyczne i ich przeznaczenie. Na przykład, klasyfikowanie leku jako suspensji, kiedy jest on w rzeczywistości linimentem, może prowadzić do poważnych konsekwencji terapeutycznych. Linimentum to forma leku, która ma specyficzne właściwości, jak działanie rozgrzewające lub chłodzące na skórę, co jest kluczowe w kontekście terapii bólowych. Z kolei suppositoria mają zastosowanie wyłącznie w przypadku aplikacji doodbytniczej, co wyklucza ich stosowanie w innych formach, jak emulsje czy zawiesiny. Typowe błędy myślowe to również mylenie kropli z innymi formami leku, co skutkuje niewłaściwym doborem formy podania, a tym samym zmniejszeniem skuteczności terapii. Farmaceuci i lekarze korzystają z precyzyjnych klasyfikacji, aby zapewnić pacjentom odpowiednie leczenie, dlatego zrozumienie różnic między tymi formami jest niezbędne. Oparcie się na niepoprawnych klasyfikacjach prowadzi do niezamierzonych powikłań w terapii, co może negatywnie wpłynąć na zdrowie pacjentów. W praktyce farmaceutycznej niezwykle istotne jest stosowanie się do dobrych praktyk przy sporządzaniu leków recepturowych, co obejmuje zrozumienie właściwości poszczególnych form leków oraz ich zastosowania klinicznego.
Pytanie 28

Jak należy przechowywać próbkę archiwalną leku?

A. w dowolnym opakowaniu z informacjami o producencie i numerem serii
B. w białej torbie aptecznej z nadrukowanymi numerem serii i datą ważności
C. w oryginalnym opakowaniu handlowym
D. w szklanym opakowaniu z oznaczeniem numeru serii oraz daty ważności
Odpowiedzi, które sugerują trzymanie próbek w opakowaniach innych niż oryginalne, po prostu nie spełniają wymogów dla przechowywania leków. Co więcej, narażają jakość tych próbek na poważne ryzyko. Na przykład, szklane opakowanie, mimo że wygląda na odpowiednie, nie zapewnia tej samej ochrony co oryginalne. Może się stłuc, a tym samym wpuścić zanieczyszczenia. No i brak oryginalnych oznaczeń i informacji o leku to jak gra w ruletkę – można pomylić leki, co jest bardzo niebezpieczne dla pacjentów. Przechowywanie w torebkach aptecznych też nie jest dobrym pomysłem, bo to nie zapewnia odpowiedniej ochrony przed wilgocią i światłem. Używanie jakiegokolwiek opakowania, nawet z nazwą producenta, na niewiele się zdaje, jeśli nie jest oryginalne. Kluczowe jest, żeby próbki były w dobrych warunkach, co można osiągnąć tylko w oryginalnym opakowaniu, które jest do tego zaprojektowane.
Pytanie 29

Interakcja między lekami sympatykomimetycznymi a lekami blokującymi receptory B-adrenergiczne stanowi przykład

A. synergizmu hiperaddycyjnego
B. antagonizmu kompetycyjnego
C. antagonizmu funkcjonalnego
D. synergizmu addycyjnego
Wybór odpowiedzi dotyczący antagonizmu czynnościowego mija się z celem, ponieważ odnosi się do sytuacji, w której dwa leki mają przeciwne działanie na różne receptory, co nie zachodzi w przypadku leków sympatykomimetycznych i beta-blokerów. Synergizm addycyjny sugeruje, że dwa leki mogą działać komplementarnie, co nie jest właściwe w tym kontekście, ponieważ leki sympatykomimetyczne zmniejszają efektywność beta-blokerów, a nie zwiększają ich działanie. Synergizm hiperaddycyjny, z kolei, zakłada, że połączenie leków prowadzi do efektu większego niż suma efektów pojedynczych leków, co również nie ma miejsca w przypadku interakcji między sympatykomimetykami a beta-blokerami. Błędne rozumienie antagonizmu w kontekście farmakoterapii często prowadzi do nieefektywnych strategii leczenia, co podkreśla znaczenie znajomości mechanizmów działania leków oraz ich interakcji. Właściwe podejście do stosowania terapii farmakologicznej powinno opierać się na solidnej wiedzy dotyczącej tych zjawisk, co jest kluczowe dla osiągnięcia zamierzonych rezultatów terapeutycznych.
Pytanie 30

Antybiotyki należące do grupy tetracyklin nie powinny być podawane razem z jonami wapnia, żelaza oraz magnezu, ponieważ

A. tworzą z antybiotykiem kompleksy chelatowe, co utrudnia jego wchłanianie
B. powodują one rozkład antybiotyku i osłabiają jego skuteczność
C. przyspieszają metabolizm antybiotyku, skracając czas jego efektywności
D. tworzą z antybiotykiem kompleksy chelatowe, co zwiększa jego działanie
Twoja odpowiedź o tym, jak jony wapnia, żelaza i magnezu tworzą kompleksy chelatowe z antybiotykami, jest na pewno trafna. Takie jony mogą się łączyć z tetracyklinami, przez co powstają ciężkie do wchłonięcia kompleksy. Antybiotyki z tej grupy, jak doksycyklina czy minocyklina, mają tę cechę, że chelatowanie metali wpływa na to, jak dobrze działają w organizmie. Na przykład, jeśli pacjent bierze suplementy z wapniem albo leki na żelazo razem z tetracyklinami, to ich efektywność może znacznie spaść. Dlatego zaleca się, żeby odczekać przynajmniej 2-3 godziny między przyjmowaniem tetracyklin a preparatami zawierającymi te metale. Warto, żeby lekarze dokładnie informowali pacjentów o tych interakcjach i kontrolowali, jak przyjmują leki, żeby maksymalnie zwiększyć skuteczność leczenia.
Pytanie 31

Na podstawie danych zawartych we fragmencie ulotki, jaką dawkę leku powinno otrzymać dziecko ważące 15 kg?

Lek występuje jako zawiesina o stężeniu 125 mg/5 mL. Zalecana dawka zwykle stosowana u dzieci wynosi 20 mg/kg mc. na dobę w dawkach podzielonych podawanych co 8 godzin.
A. 2 x dziennie po 18 mL.
B. 3 x dziennie po 12 mL.
C. 2 x dziennie po 6 mL.
D. 3 x dziennie po 4 mL.
Wybór innej opcji dawkowania bazuje na błędnych założeniach i niepoprawnych obliczeniach. Podana odpowiedź, która wskazuje na 2 x dziennie po 6 mL nie uwzględnia całkowitej dawki leku, jaka jest zalecana dla dziecka o masie 15 kg. Przyjmując, że całkowita dawka wynosi 300 mg na dobę, obliczenia sugerujące 6 mL na dawkę prowadzą do podania jedynie 12 mg leku na dobę, co jest niedostateczne dla efektywnego leczenia. Dawkowanie 2 x dziennie po 18 mL skutkuje całkowitą dawką 36 mg na dobę, co również jest niezgodne z zaleceniami i może prowadzić do niedostatecznej skuteczności terapii. Odpowiedzi takie jak 3 x dziennie po 12 mL także nie są odpowiednie, gdyż sugerują zbyt dużą dawkę leku. Ponadto, takie podejście do dawkowania pomija kluczowy aspekt jakim jest indywidualizacja leczenia, która jest niezbędna w farmakoterapii dzieci. Typowe błędy myślowe, które mogą prowadzić do wyboru niewłaściwych odpowiedzi, obejmują pominięcie istotnych informacji zawartych w ulotkach, niedoszacowanie dawki na podstawie masy ciała oraz ignorowanie zaleceń dotyczących liczby dawek w ciągu dnia. Dlatego tak ważne jest, aby dokładnie analizować informacje i obliczenia przed podjęciem decyzji o dawkowaniu.
Pytanie 32

Które z wymienionych preparatów, według przepisów, technik farmaceutyczny ma prawo samodzielnie przygotować?

A. mieszankę z chlorowodorkiem papaweryny
B. mieszankę pediatryczną do wlewu dożylnego
C. krople do oczu z siarczanem atropiny
D. roztwór doksorubicyny
Mieszanka z chlorowodorkiem papaweryny jest OK i w zasadzie wpasowuje się w to, co mogą robić technicy farmaceutyczni w aptekach. Chlorowodorek papaweryny to lek, który znajdziesz przy terapii bólów skurczowych i w leczeniu różnych problemów, jak choroby układu pokarmowego czy układu moczowego. Jak chcesz to przygotować, musisz znać proporcje i umieć pracować w aseptycznych warunkach. Na przykład, możesz przygotować krople doustne z papaweryny, które pacjent dostanie w odpowiednich dawkach, dopasowanych do jego zdrowia. W moim odczuciu, sporządzanie leków to nie tylko skill, ale też spora odpowiedzialność. Technicy powinni pamiętać o wszystkich zasadach i standardach, żeby leki były bezpieczne i skuteczne. A i nie zapomnij o dokumentacji – przygotowane specyfiki muszą być odpowiednio opisane, żeby wszystko było zgodne z jakością.
Pytanie 33

Jakie jest podłoże maści kamforowej (Camphorae unguentum) według FP X?

A. Vaselinum hydrophylicum
B. Vaselinum flavum
C. Unguentum album
D. Unguentum hydrophylicum
Wybór podłoża dla maści ma kluczowe znaczenie dla efektywności terapeutycznej preparatu. Unguentum hydrophylicum i Unguentum album to dwa różne typy podłoży, które nie są dedykowane dla substancji takich jak kamfora. Unguentum hydrophylicum, mimo że ma zdolność do zwiększania rozpuszczalności substancji czynnych, nie jest odpowiednie w przypadku kamfory, ponieważ nie zapewnia odpowiednich właściwości emulgujących i stabilizujących dla tego specyficznego związku. Z kolei Unguentum album, będące podłożem na bazie wazeliny białej, również nie gwarantuje efektywnego wchłaniania kamfory, co prowadzi do jej ograniczonej biodostępności. W przypadku Vaselinum flavum, które jest wazeliną żółtą, występują dodatkowe zanieczyszczenia, które mogą negatywnie wpływać na działanie terapeutyczne. Typowe błędy myślowe w analizie tego zagadnienia dotyczą często ignorowania właściwości fizykochemicznych substancji czynnych oraz ich interakcji z różnymi nośnikami. W kontekście farmaceutycznym, wybór podłoża powinien być uzależniony od charakterystyki substancji czynnej, jej rozpuszczalności oraz zamierzonego sposobu aplikacji. Brak zrozumienia tych zasad może prowadzić do tworzenia nieefektywnych preparatów, co w dłu
Pytanie 34

Ile moli NaOH zareaguje z 20 mL roztworu HCl o stężeniu 0,1 mol/L?

A. 0,004
B. 0,001
C. 0,002
D. 0,006
Aby obliczyć liczbę moli NaOH, które przereagują z roztworem HCl, należy najpierw wyznaczyć liczbę moli HCl w 20 mL roztworu o stężeniu 0,1 mol/L. Zastosujemy wzór: n = C × V, gdzie n to liczba moli, C to stężenie, a V to objętość. Podstawiając wartości, otrzymujemy n(HCl) = 0,1 mol/L × 0,020 L = 0,002 mol. Reakcja między NaOH a HCl zachodzi w stosunku 1:1, co oznacza, że do zneutralizowania 0,002 moli HCl potrzebujemy również 0,002 moli NaOH. Te obliczenia są kluczowe w chemii analitycznej, gdzie precyzyjne przygotowywanie roztworów i reagenty są niezbędne do uzyskania wiarygodnych wyników eksperymentalnych. Tego typu obliczenia są powszechnie stosowane w laboratoriach chemicznych, a znajomość ich zasad jest fundamentalna w praktyce laboratoryjnej oraz w edukacji chemicznej.
Pytanie 35

Lek recepturowy, który nie został odebrany przez pacjenta w ciągu 7 dni od jego przygotowania, powinien

A. zostać wydany na nową, identyczną receptę
B. być sprzedany po niższej cenie
C. zostać użyty w recepturze do produkcji innych lekarstw
D. zostać oddany do utylizacji
Odpowiedź "oddać do utylizacji" jest poprawna, ponieważ zgodnie z przepisami prawa farmaceutycznego, leki recepturowe, które nie zostały odebrane przez pacjenta w ciągu 7 dni od daty ich wykonania, muszą być usunięte w sposób bezpieczny dla zdrowia publicznego oraz środowiska. Utylizacja leków jest kluczowym elementem zarządzania farmaceutyką, aby uniknąć ich przypadkowego spożycia oraz zapobiec ich negatywnemu wpływowi na środowisko. Przykładem praktycznym może być przekazanie niewykorzystanych leków do wyspecjalizowanych placówek zajmujących się ich utylizacją, które działają zgodnie z regulacjami i normami określonymi przez odpowiednie organy. Wiele aptek i placówek zdrowia stosuje procedury zapewniające prawidłową utylizację, co jest zgodne z dobrą praktyką farmaceutyczną i obowiązkami wynikającymi z ustawy o przeciwdziałaniu nadużywaniu substancji czynnych. Wiedza na temat właściwego postępowania z niewykorzystanymi lekami jest istotna dla każdego farmaceuty oraz personelu medycznego, co przyczynia się do bezpieczeństwa pacjentów oraz ochrony środowiska.
Pytanie 36

W jakiej formie powinien zostać przygotowany wodny ekstrakt z rośliny zawierającej glikozydy nasercowe, według FP?

A. Infusum
B. Perkolationis
C. Decoctum
D. Macerationis
Infusum, czyli napar, jest właściwą postacią wodnego wyciągu z surowców roślinnych zawierających glikozydy nasercowe, ponieważ pozwala na wydobycie ich cennych właściwości w odpowiednich warunkach temperaturowych. Metoda infuzji polega na zalewaniu surowca roślinnego wrzącą wodą i pozostawieniu na określony czas, co sprzyja rozpuszczaniu związków czynnych, takich jak glikozydy. Infusum jest często stosowane w medycynie, zwłaszcza w fitoterapii, gdyż glikozydy nasercowe mają kluczowe znaczenie w leczeniu chorób serca, takich jak niewydolność serca. Przygotowanie infuzji wymaga stosowania odpowiednich proporcji surowca i wody, a także przestrzegania norm, takich jak te zawarte w Farmakopei Polskiej (FP), co gwarantuje jakość i skuteczność gotowego preparatu. Przykładowo, napar z liści naparstnicy purpurowej (Digitalis purpurea) jest szeroko stosowany w terapii arytmii serca, co podkreśla znaczenie infuzji w praktyce medycznej.
Pytanie 37

Jakie urządzenie wykorzystuje się do pomiaru współczynnika załamania światła?

A. Wiskozymetr
B. Osmometr
C. Spektrofotometr
D. Refraktometr
Refraktometr to specjalistyczne urządzenie służące do pomiaru współczynnika załamania światła, co jest kluczowe w wielu dziedzinach nauki i przemysłu. Działa na zasadzie pomiaru kąta załamania promieni świetlnych, które przechodzą przez próbkę o znanym lub nieznanym współczynniku załamania. Dzięki temu narzędziu można określić skład chemiczny substancji, a także monitorować ich czystość i stężenie. Przykładowo, w przemyśle spożywczym refraktometry są wykorzystywane do pomiaru zawartości cukru w sokach owocowych. W laboratoriach chemicznych stosuje się je do analizy roztworów, co pozwala na dokładne określenie ich właściwości fizykochemicznych. Ponadto, refraktometria jest zgodna z standardami ISO, co czyni ją wiarygodną metodą analityczną. Warto również zaznaczyć, że refraktometry występują w różnych wersjach, w tym ręcznych i automatycznych, co zwiększa ich zastosowanie w różnych warunkach pracy.
Pytanie 38

Oblicz ilość bromku amonu, której należy użyć do sporządzenia 200,0 g roztworu soli Erlenmayera o stężeniu 10,0%.

Skład soli Erlenmayera:

bromek sodu    4,0 cz.
bromek potasu  4,0 cz.
bromek amonu   2,0 cz.
A. 6,0 g
B. 1,0 g
C. 4,0 g
D. 2,0 g
Żeby obliczyć, ile bromku amonu trzeba, by przygotować 200 g roztworu o stężeniu 10%, najpierw musimy wiedzieć, co to w ogóle oznacza. Jak mamy stężenie 10%, to znaczy, że w 100 g roztworu jest 10 g substancji rozpuszczonej. Więc w naszym przypadku, w 200 g roztworu będzie 20 g tej substancji. Mówiąc o bromku amonu, który jest 20% masy tej soli, wychodzi, że potrzebujemy 4 g bromku amonu. Przy robieniu roztworów ważne jest, żeby dokładnie odmierzać składniki i pamiętać o zasadach BHP. Z mojego doświadczenia wiem, że umiejętność obliczania stężenia roztworów to podstawa w laboratorium, bo przy wielu eksperymentach trzeba mieć dokładne stężenia.
Pytanie 39

Co oznacza symbol ZK umieszczony w polu recepty Uprawnienia dodatkowe?

A. Wojenny Inwalida
B. Wojskowy Inwalida
C. Kobiety nieubezpieczone w trakcie ciąży, porodu lub połogu
D. Zasłużony Honorowy Dawca Przeszczepu
Odpowiedzi sugerujące inne uprawnienia, takie jak Inwalida Wojskowy, Inwalida Wojenny oraz nieubezpieczone kobiety w ciąży, odnoszą się do różnych kategorii osób posiadających szczególne prawa w systemie ochrony zdrowia, jednak są one nieprawidłowe w kontekście symbolu ZK. Inwalida Wojskowy to osoba, która doznała trwałego uszczerbku na zdrowiu w wyniku służby wojskowej. Chociaż posiada prawo do ulg w dostępie do świadczeń medycznych, nie jest ona związana z symbolem ZK. Inwalida Wojenny, podobnie jak inwalida wojskowy, odnosi się do osób, które ucierpiały na skutek działań wojennych, a ich przywileje również są regulowane odmiennymi przepisami. Natomiast kwestia nieubezpieczonych kobiet w ciąży, porodzie lub połogu odnosi się do szczególnych regulacji ochrony zdrowia, które nie mają związku z tematem zasłużonych dawców. Typowym błędem myślowym w tym kontekście jest mylenie symboli uprawnień z różnymi rodzajami ich statusów. Ważne jest, aby w systemie ochrony zdrowia stosować jednoznaczne oznaczenia oraz interpretować je zgodnie z obowiązującymi przepisami, aby uniknąć nieporozumień i zapewnić adekwatny dostęp do świadczeń medycznych."
Pytanie 40

Który z surowców roślinnych, według wytycznych FP, wykorzystuje się do przyrządzania naparów?

A. Althaeae radix
B. Convallariae herba
C. Equiseti herba
D. Belladonnae radix
Convallariae herba, czyli ziele konwalii, jest surowcem zielarskim, który według zasad Farmakopei Polskiej (FP) jest stosowany do sporządzania naparów. Roślina ta zawiera glikozydy nasercowe, co czyni ją cennym surowcem w fitoterapii, zwłaszcza w kontekście wspomagania pracy serca. Napary z Convallariae herba są stosowane w medycynie naturalnej, aby wspierać układ krążenia, działając tonizująco na serce. Przykładowe zastosowanie naparu może obejmować leczenie objawów niewydolności serca lub wspomaganie terapii w stanach arytmii. Ważne jest, aby stosować ten surowiec zgodnie z zaleceniami specjalistów, ponieważ jego działanie nasercowe wymaga ostrożności przy stosowaniu, zwłaszcza w połączeniu z innymi lekami. W kontekście dobrych praktyk zielarskich, warto zwrócić uwagę na odpowiednią ekstrakcję substancji czynnych, co można osiągnąć poprzez właściwe przygotowanie naparu, czyli zalewanie surowca gorącą wodą i pozostawienie do zaparzenia przez określony czas."
Rozpocznij nowy egzamin
Powrót do strony głównej