Wyniki egzaminu

Nowy egzamin

Informacje o egzaminie:

Zawód: Technik farmaceutyczny
Kwalifikacja: MED.09 - Sporządzanie i wytwarzanie produktów leczniczych oraz prowadzenie obrotu produktami leczniczymi, wyrobami medycznymi, suplementami diety i środkami spożywczymi specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz innymi produktami dopuszczonymi do obrotu w aptece
Data rozpoczęcia: 30 grudnia 2025 21:08
Data zakończenia: 30 grudnia 2025 22:06

Egzamin zdany!

Wynik: 27/40 punktów (67,5%)

Wymagane minimum: 20 punktów (50%)

Pochwal się swoim wynikiem!

Facebook

X.com

Szczegółowe wyniki:

Pytanie 1

Podczas przygotowania leku w postaci zawiesiny, co powinno być wykonane w celu uzyskania jednorodności?

A. Podgrzanie do wysokiej temperatury, np. 100°C

B. Dokładne wymieszanie przed każdym użyciem

C. Przechowywanie w niskiej temperaturze, np. w zamrażarce

D. Dodanie substancji zagęszczającej

Jednorodność zawiesiny jest kluczowym parametrem podczas jej stosowania, ponieważ wpływa na skuteczność i bezpieczeństwo leku. Dokładne wymieszanie przed każdym użyciem to standardowa praktyka przy przygotowywaniu i stosowaniu zawiesin. Zawiesiny to układy, w których substancje stałe są rozproszone w cieczy, lecz nie rozpuszczają się w niej w sposób trwały. Z tego powodu, z czasem, cząstki stałe mogą opadać na dno naczynia, co prowadzi do nierównomiernego rozmieszczenia substancji czynnej w całej objętości. Dlatego konieczność dokładnego wymieszania przed użyciem jest uznawana za standardową procedurę zapewniającą, że każda dawka leku zawiera odpowiednią ilość substancji czynnej. W praktyce farmaceutycznej ważne jest, aby pacjenci byli odpowiednio poinformowani o tej czynności, co może być zapewnione przez aptekarzy lub informacje na etykiecie produktu. Właściwe wymieszanie zapewnia, że lek działa zgodnie z założeniami terapeutycznymi, co jest niezbędne dla bezpieczeństwa pacjenta i skuteczności leczenia. Tego typu procedury są zgodne z dobrymi praktykami farmaceutycznymi i standardami branżowymi.

Pytanie 2

W zapobieganiu niedokrwiennemu udarowi mózgu jako lek dostępny bez recepty wykorzystuje się

A. rywaroksaban

B. warfarynę

C. kwas acetylosalicylowy

D. klopidogrel

Klopidogrel jest lekiem przeciwpłytkowym, ale nie jest dostępny w sprzedaży OTC, co czyni go niewłaściwym wyborem w kontekście prewencji udarów w warunkach domowych. Jego stosowanie wymaga konsultacji medycznej z powodu potencjalnych skutków ubocznych oraz interakcji z innymi lekami. Rywaroksaban i warfaryna to leki przeciwzakrzepowe, które działają na inne mechanizmy niż kwas acetylosalicylowy. Rywaroksaban jest inhibitorem czynnika Xa, a warfaryna działa poprzez hamowanie syntezy witaminy K zależnych czynników krzepnięcia. Oba leki są stosowane głównie w leczeniu i zapobieganiu zakrzepicy, ale nie są wskazane w prewencji udarów mózgu w kontekście OTC. Typowym błędem jest mylenie działania przeciwpłytkowego z działaniem przeciwzakrzepowym i założenie, że wszystkie leki tego typu mogą być stosowane zamiennie. Rekomendacje kliniczne jednoznacznie wskazują na kwas acetylosalicylowy jako pierwszy wybór w prewencji niedokrwiennych udarów mózgu, co nie odnosi się do pozostałych wymienionych leków, które mogą wymagać bardziej szczegółowej oceny ryzyka i korzyści na poziomie medycznym.

Pytanie 3

Urządzenie wykorzystywane w aptece do wytwarzania maści oraz czopków, które pozwala na jednoczesne podgrzewanie i mieszanie składników leku w trakcie jego przygotowania, a także na dozowanie leku do opakowania dla pacjentów, to

A. forma do odlewania czopków

B. urządzenie Erweka

C. prasa do formowania czopków

D. unguator

Użycie unguatora w aptece jest naprawdę ważne, gdy chodzi o przygotowywanie maści i czopków. To urządzenie potrafi jednocześnie podgrzewać, mieszać i dozować składniki leku, co bardzo ułatwia cały proces robienia formulacji farmaceutycznych. Dzięki temu, że unguator ma taką konstrukcję, składniki są równomiernie wymieszane, a my możemy kontrolować temperaturę – co jest super istotne, zwłaszcza przy substancjach, które mogą się psuć w wyższych temperaturach. Na przykład, kiedy robimy maść, unguator pomaga równomiernie wmieszać substancję czynną w bazę, co potem wpływa na jakość tego, co dajemy pacjentowi. No i warto dodać, że unguatory są zgodne z regulacjami Dobrej Praktyki Wytwarzania (GMP), co zapewnia, że wszystko przebiega w porządku i w kontrolowany sposób, co jest kluczowe dla bezpieczeństwa i skuteczności leków wydawanych pacjentom.

Pytanie 4

Niesteroidowe leki przeciwzapalne powinny być stosowane z ostrożnością w połączeniu

A. z lekami przeciwhistaminowymi

B. z opioidami

C. z pochodnymi kumaryny

D. z cefalosporynami

Wybór innych opcji do połączenia z niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi, takimi jak leki przeciwhistaminowe, cefalosporyny czy opioidy, nie prowadzi typowo do tak poważnych interakcji jak w przypadku pochodnych kumaryny. Leki przeciwhistaminowe, takie jak ceteryzyna, są stosowane w leczeniu alergii i nie wykazują istotnych interakcji z NLPZ, co czyni je bezpiecznymi do stosowania razem z tymi lekami w kontekście bólu i stanu zapalnego. Cefalosporyny to grupa antybiotyków, która generalnie nie wpływa na działanie NLPZ ani nie zwiększa ryzyka krwawień. Opioidy, takie jak morfina czy oksykodon, są często stosowane w połączeniu z NLPZ w celu uzyskania synergicznego efektu przeciwbólowego. Trzeba jednak pamiętać, że chociaż można je stosować razem, to ich połączenie może zwiększać ryzyko działań niepożądanych, takich jak depresja oddechowa. Typowym błędem myślowym jest zatem zakładanie, że wszystkie leki przeciwbólowe i przeciwzapalne mają takie samo ryzyko interakcji. W rzeczywistości, kluczowa jest znajomość mechanizmów działania oraz potencjalnych interakcji pomiędzy lekami, co pozwala na ich odpowiednie łączenie w terapii. W każdej sytuacji należy dążyć do zapewnienia pacjentowi najbezpieczniejszej terapii, co wymaga dokładnej analizy historii choroby i aktualnie stosowanych leków.

Pytanie 5

Wskaźnik goryczy odnosi się do substancji pochodzenia roślinnego, które zawierają

A. sekoirydoidy

B. saponiny

C. polisacharydy

D. garbniki

Oznaczanie wskaźnika goryczy w substancjach roślinnych jest ściśle związane z obecnością sekoirydoidów, które są grupą związków chemicznych z rodziny glikozydów. Sekoirydoidy wykazują właściwości gorzkie, co czyni je istotnymi w kontekście oceny jakości roślin wykorzystywanych w przemyśle farmaceutycznym, kosmetycznym oraz spożywczym. Przykładowo, sekoirydoidy są obecne w wielu roślinach, takich jak wrotycz, o których wiadomo, że są stosowane w ziołolecznictwie. Oznaczanie goryczy jest ważne nie tylko dla określenia walorów smakowych, ale także dla oceniania potencjalnych właściwości zdrowotnych, ponieważ gorzkie składniki często wskazują na aktywność biologiczną. W praktyce, standardy farmakopealne oraz normy jakościowe w branży ziołowej wymagają dokładnego oznaczania goryczy, co może pomóc w standaryzacji produktów oraz zapewnieniu ich skuteczności.

Pytanie 6

Jakim urządzeniem bada się konsystencję maści?

A. spirometrem

B. ekstensjometrem

C. penetrometrem

D. spektrometrem

Penetrometr jest urządzeniem służącym do oceny konsystencji maści i innych produktów o podobnej strukturze. Działa na zasadzie pomiaru głębokości wnikania w próbkę pod wpływem określonego obciążenia, co pozwala na oszacowanie jej zdolności do przylegania i rozprowadzania się. W kontekście przemysłu farmaceutycznego, odpowiednia konsystencja maści jest kluczowa dla efektywności jej aplikacji i wchłaniania przez skórę. Przykładem zastosowania penetrometru jest ocena maści stosowanych w dermatologii, gdzie właściwa konsystencja wpływa na komfort pacjenta oraz skuteczność działania farmaceutyków. Standardy branżowe, takie jak ISO 11036, określają metodykę pomiaru, co zapewnia wysoką jakość i powtarzalność wyników. Warto również zauważyć, że w praktyce laboratoryjnej penetrometry są często wykorzystywane w analizie stabilności produktów i ich zachowania podczas przechowywania.

Pytanie 7

Syrop prosty - Sirupus simplex (Fp VI), który stanowi stężony roztwór sacharozy w wodzie, zawiera następujące składniki:
- Saccharum 64,0 g
- Aqua purificata 36,0 g
Jaką ilość składnika należy zastosować do przygotowania 75,0 g tego syropu?

A. 64,0 g sacharozy

B. 32,0 g sacharozy

C. 16,0 g sacharozy

D. 48,0 g sacharozy

Odpowiedź 48,0 g sacharozy jest prawidłowa, ponieważ syrop prosty (Sirupus simplex) składa się z 64,0 g sacharozy i 36,0 g wody, co daje łącznie 100 g roztworu. Aby obliczyć ilość sacharozy potrzebną do sporządzenia 75,0 g syropu, należy zastosować proporcję. Wzór do obliczeń jest następujący: (64,0 g sacharozy / 100 g syropu) * 75,0 g syropu = 48,0 g sacharozy. Taki syrop prosty jest powszechnie stosowany w farmacji i kulinariach jako środek słodzący, a także w produkcji leków, gdzie jego stabilność i właściwości rozpuszczające są kluczowe. Przygotowanie syropu prostego zgodnie z normami farmakopei zapewnia, że produkt ma odpowiednią jakość oraz konsystencję, co jest istotne dla efektywności farmakologicznej. Warto również zauważyć, że stosowanie syropów prostych w praktyce kulinarnej zwiększa walory smakowe potraw oraz napojów, co czyni je ważnym składnikiem w przemyśle spożywczym.

Pytanie 8

Jakie jest inne określenie Rivanolu?

A. benzalkoniowego chlorku

B. etakrydyny mleczanu

C. potasu nadmanganianu

D. chlorheksydyny diglukonianu

Etakrydyny mleczan, znany również jako Rivanolum, jest związkiem o właściwościach przeciwdrobnoustrojowych, szeroko stosowanym w medycynie ze względu na swoje działanie antyseptyczne. Jego zastosowanie obejmuje leczenie ran, oparzeń oraz zapobieganie zakażeniom w chirurgii. Etakrydyny mleczan działa poprzez zaburzenie funkcji błon komórkowych patogenów, co prowadzi do ich śmierci. W praktyce klinicznej, preparaty zawierające etakrydyny mleczan są często stosowane do irygacji ran oraz jako środek dezynfekujący w procedurach medycznych. Ponadto, ze względu na niską toksyczność, etakrydyny mleczan może być stosowany u pacjentów z wrażliwą skórą. W kontekście standardów branżowych, stosowanie etakrydyny mleczanu jest zgodne z zaleceniami WHO dotyczącymi higieny i aseptyki, co podkreśla jego znaczenie w praktyce medycznej.

Pytanie 9

W jaki sposób personel apteki szpitalnej powinien zareagować na przeterminowany lek w formie kropli do użytku wewnętrznego?

A. wyrzucić do odpadów ogólnych

B. zwrócić do hurtowni

C. przekazać do utylizacji

D. dać pacjentowi

Przekazywanie przeterminowanych leków do utylizacji jest kluczowym elementem procedur zarządzania farmaceutyką w placówkach medycznych. Zgodnie z wytycznymi Światowej Organizacji Zdrowia oraz lokalnymi przepisami dotyczącymi gospodarowania odpadami medycznymi, leki, które utraciły swoją datę ważności, nie mogą być stosowane ani wydawane pacjentom, ponieważ mogą nie być już skuteczne, a w niektórych przypadkach mogą nawet być szkodliwe. Utylizacja takich produktów zapewnia, że nie trafią one do obiegu i nie będą narażać zdrowia pacjentów. Przykładem dobrych praktyk w tym zakresie jest współpraca z certyfikowanymi firmami zajmującymi się utylizacją odpadów farmaceutycznych, które stosują odpowiednie metody, takie jak spalanie czy unieszkodliwianie poprzez współspalanie w piecach przemysłowych, co minimalizuje ryzyko zanieczyszczenia środowiska. Regularne audyty i szkolenia dla personelu apteki szpitalnej w zakresie utylizacji odpadów medycznych są niezbędne dla zapewnienia zgodności z obowiązującymi normami.

Pytanie 10

Jak nazywa się kwas mlekowy w języku polskim?

A. kwas solny

B. kwas winowy

C. kwas mrówkowy

D. kwas mlekowy

Kwas winowy, kwas solny i kwas mrówkowy to substancje chemiczne, które nie mają związku z kwasem mlekowym. Kwas winowy, znany jako kwas 2-hydroksybutanowy, naturalnie występuje w winogronach i jest stosowany w przemyśle spożywczym jako regulator kwasowości oraz środek stabilizujący. Jednak nie jest to związek, który można by utożsamiać z kwasem mlekowym, ponieważ jego struktura chemiczna i właściwości są zupełnie inne. Kwas solny, będący silnym kwasem mineralnym, jest używany przede wszystkim w przemyśle chemicznym oraz do trawienia metali, co czyni go substancją niebezpieczną i o zupełnie innym zastosowaniu niż kwas mlekowy. Kwas mrówkowy, jako najprostszy kwas karboksylowy, występuje w przyrodzie i znajduje zastosowanie w przemyśle chemicznym, ale również nie jest równoważny z kwasem mlekowym. Typowym błędem w ocenie tych substancji jest mylenie ich właściwości oraz zastosowań, co prowadzi do nieporozumień. Dobrze jest pamiętać, że każdy z tych kwasów ma własne, unikalne właściwości chemiczne i biologiczne, które determinują ich zastosowanie w różnych dziedzinach, co wymaga staranności i precyzyjnej wiedzy w kontekście ich użycia.

Pytanie 11

Prawidłowy proces nie wpływa na wyniki analizy zawartości substancji czynnej w proszkach dzielonych?

A. odważania pojedynczej próbki proszku

B. rozdrabniania składników mieszanki proszkowej

C. odważania wszystkich składników mieszanki proszkowej

D. mieszania poszczególnych składników

Rozdrabnianie składników proszku jest kluczowym etapem w procesie przygotowywania odpowiednich form farmaceutycznych. Dobrze przeprowadzone rozdrabnianie zapewnia jednorodność mieszaniny oraz optymalne wchłanianie substancji czynnej przez organizm. W praktyce, gdy składniki są odpowiednio rozdrobnione, zwiększa się ich powierzchnia kontaktu z rozpuszczalnikiem, co przekłada się na lepszą biodostępność. Standardy GMP (Good Manufacturing Practice) podkreślają znaczenie tego etapu w uzyskiwaniu wysokiej jakości produktów. Warto zauważyć, że nieprawidłowe rozdrabnianie może prowadzić do nierównomiernego rozmieszczenia substancji czynnej, co w konsekwencji obniża efektywność leku. Na przykład, w produkcji proszków do iniekcji, dokładne rozdrobnienie składników jest niezbędne do uzyskania stabilnej i jednolitej formulacji. Optymalizacja tego procesu jest kluczowa dla zapewnienia skuteczności terapeutycznej leku oraz bezpieczeństwa jego stosowania.

Pytanie 12

Jakie właściwości ma ekstrakt pozyskiwany z korzeni hakorośli rozesłanej (Harpagophytum procumbens)?

A. Częściowe zmniejszenie apetytu

B. Uśmierzanie bólów reumatycznych

C. Podwyższanie poziomu kwasu moczowego w krwi

D. Redukcja produkcji kwasu solnego w żołądku

Ekstrakt z korzenia hakorośli rozesłanej (Harpagophytum procumbens) jest znany przede wszystkim ze swoich właściwości przeciwbólowych i przeciwzapalnych, co czyni go środkiem stosowanym w łagodzeniu bólów reumatycznych. Działa on poprzez hamowanie syntezy mediatorów zapalnych, takich jak prostaglandyny, co prowadzi do zmniejszenia stanu zapalnego w stawach oraz redukcji odczuwanego bólu. W praktyce, preparaty z tego ekstraktu są często zalecane pacjentom z chorobami zwyrodnieniowymi stawów, a także w przypadku dolegliwości związanych z artretyzmem. Ponadto, badania kliniczne potwierdzają skuteczność hakorośli w poprawie funkcji ruchowej u osób cierpiących na bóle stawowe, co może przyczynić się do poprawy jakości życia. Ważne jest, aby pacjenci stosujący ten ekstrakt robili to zgodnie z zaleceniami lekarzy oraz na podstawie odpowiednich badań, co jest zgodne z aktualnymi standardami terapii bólu. Warto również podkreślić, że efekty działania hakorośli mogą być wspierane przez zbilansowaną dietę oraz regularną aktywność fizyczną, co jest standardem w rehabilitacji pacjentów z dolegliwościami reumatycznymi.

Pytanie 13

W przypadku stłuczenia termometru rtęciowego, co należy zrobić ostrożnie?

A. posypać rtęć siarką, zebrać do szczelnie zamkniętej torby i umieścić w oddzielnym pojemniku do utylizacji

B. zgromadzić rtęć do szczelnie zamkniętej torebki i umieścić w pojemniku na leki przeterminowane

C. wyczyścić rtęć wodą z detergentem, a potem osuszyć powierzchnię

D. zasypać rtęć piaskiem, zebrać z powierzchni i wyrzucić do kosza

Zbicie termometru rtęciowego wiąże się z poważnym ryzykiem związanym z substancją toksyczną, jaką jest rtęć. Odpowiedź, która wskazuje na posypanie rtęci siarką, zebrać ją do szczelnie zamkniętej torby i umieścić w osobnym pojemniku do utylizacji, jest zgodna z zaleceniami i standardami ochrony środowiska oraz zdrowia publicznego. Siarka wiąże się z rtęcią, tworząc mniej toksyczne związki, co minimalizuje ryzyko dla zdrowia. Dobrą praktyką jest również użycie rękawic ochronnych oraz zabezpieczenie terenu zbicia, aby zminimalizować kontakt z rtęcią. Po zebraniu substancji, ważne jest, aby postępować zgodnie z lokalnymi przepisami dotyczącymi utylizacji niebezpiecznych odpadów. W wielu krajach termometry rtęciowe przeterminowane lub uszkodzone powinny być oddawane do specjalnych punktów zbierania, co zapewnia ich bezpieczną i odpowiedzialną utylizację. Wiedza ta jest kluczowa w kontekście ochrony zdrowia publicznego oraz ochrony środowiska.

Pytanie 14

Przy przygotowywaniu wody miętowej olejek eteryczny powinno się

A. rozpuścić w etanolu 96% v/v

B. zemulgować z użyciem oleju rycynowego

C. wprowadzić do glicerolu 85% m/m

D. rozproszyć za pomocą talku

Odpowiedzi, które sugerują inne metody, takie jak zawieszenie w glicerolu, emulgowanie z olejem rycynowym czy rozpuszczenie w etanolu, nie są odpowiednie w kontekście przygotowywania wody miętowej. Zawieszenie w glicerolu może wydawać się atrakcyjne, jednak glicerol, będący substancją higroskopijną, ma tendencję do wiązania wody, co może wpływać na stabilność i smak finalnego produktu. Woda miętowa ma być lekka i orzeźwiająca, a glicerol nadałby jej zbyt ciężką konsystencję, co nie jest pożądane w tym przypadku. Emulgacja z olejem rycynowym to kolejny nieprawidłowy krok; oleje i wodne roztwory nie mieszają się łatwo, a ich emulgowanie wymaga użycia silnych emulgatorów, co jest zbędne i nieefektywne dla tego typu preparatu. Rozpuszczenie w etanolu również nie jest optymalne, ponieważ wysoka zawartość alkoholu może prowadzić do utraty aromatu i właściwości terapeutycznych olejku eterycznego. Olejek eteryczny posiada lotne składniki, które mogą ulec zniszczeniu w wyniku kontaktu z wysokimi stężeniami alkoholu. Tak więc, kluczowe jest zrozumienie, że dla uzyskania stabilnych i skutecznych produktów, sprawdzone metody, takie jak rozproszenie talku, są nie tylko bardziej praktyczne, ale również przyczyniają się do uzyskania wysokiej jakości preparatu.

Pytanie 15

Nie można podawać dożylnie

A. emulsji wodno-olejowych

B. roztworów na bazie oleju

C. liposomów

D. roztworów na bazie wody

Roztwory olejowe nie są stosowane do podawania dożylnego z uwagi na ich fizykochemiczne właściwości, które mogą prowadzić do poważnych powikłań. Podawanie substancji olejowych intrawaskularnie może prowadzić do zatorów, ponieważ olej nie rozpuszcza się w wodzie i nie jest kompatybilny z krążącą krwią. Zamiast tego, do podania dożylnego stosuje się roztwory wodne, które są w stanie szybko i efektywnie dyfundować w organizmie. Przykładami są roztwory izotoniczne, takie jak sól fizjologiczna czy roztwory glukozy. W praktyce, standardy terapeutyczne, takie jak wytyczne dotyczące żywienia dożylnego, jasno określają, że wszelkie emulsje o/w (olej w wodzie) mogą być stosowane w określonych warunkach, ale roztwory olejowe muszą być zarezerwowane do innych form podania, takich jak infuzje dożołądkowe. Dobre praktyki kliniczne sugerują, aby unikać podawania substancji olejowych dożylnie ze względu na ryzyko powikłań związanych z ich obecnością w krążeniu krwi.

Pytanie 16

Jakie substancje mają działanie hepatoprotekcyjne?

A. nasienie lnu

B. liść brzozy

C. kwiat dziewanny

D. ziele karczocha

Ziele karczocha (Cynara scolymus) jest powszechnie uznawane za środek o działaniu hepatoprotekcyjnym, co oznacza, że ma zdolność ochrony wątroby przed uszkodzeniami. Działanie to przypisuje się głównie obecnym w nim flawonoidom, takim jak cynaryna, a także kwasom fenolowym. Te substancje wspierają detoksykację organizmu, poprawiają funkcję wątroby oraz stymulują produkcję żółci, co jest kluczowe dla prawidłowego trawienia tłuszczów. Praktyczne zastosowanie ziela karczocha obejmuje suplementację diety w postaci ekstraktów lub herbatek, co może być szczególnie korzystne dla osób z problemami wątrobowymi, takimi jak stłuszczenie wątroby czy przewlekłe zapalenie wątroby. W badaniach klinicznych wykazano również, że ziele karczocha może wspierać leczenie chorób wątroby i poprawiać ogólny stan zdrowia wątroby. Ze względu na jego naturalne działanie, jest zgodne z wieloma standardami zdrowotnymi, w tym zaleceniami w zakresie zdrowego stylu życia i dietetyki, co czyni je wartościowym składnikiem w terapii wspomagającej wątrobę.

Pytanie 17

Przygotowania w warunkach aseptycznych nie wymagają

A. roztwory do stosowania doustnego

B. maści zawierające antybiotyki

C. płyny do mycia ran

D. krople do oczu

Roztwory doustne nie muszą być przygotowywane w aseptycznych warunkach, bo są przeznaczone do podawania przez usta. To znaczy, że nie muszą być sterylne. Przykłady? Roztwory elektrolitowe czy inne leki do terapii doustnej. Te preparaty nie wchodzą bezpośrednio do ciała, więc nie ma tak dużego ryzyka. Choć w produkcji tych roztworów stosuje się pewne standardy jakościowe, to nie są one tak rygorystyczne jak w przypadku preparatów do iniekcji. Ważne jest, żeby zapewnić czystość mikrobiologiczną, ale niekoniecznie pełną sterylność. Dobre praktyki w produkcji to przede wszystkim kontrola jakości surowców i gotowych produktów oraz monitorowanie, jak są przechowywane i transportowane. To wystarcza, żeby pacjenci mogli czuć się bezpiecznie.

Pytanie 18

Do zbierania substancji ze ścianek naczynia w trakcie przygotowywania stosuje się kartę celuloidową?

A. czopków i nalewek

B. maści i mieszanek

C. zawiesin i roztworów

D. past i proszków

Karta celuloidowa jest narzędziem wykorzystywanym w farmacji i laboratoriach chemicznych do precyzyjnego zbierania substancji ze ścianek naczynia, co jest kluczowe podczas sporządzania past i proszków. Praktyczna aplikacja karty polega na minimalizacji strat materiałowych oraz zapewnieniu dokładności w procesie ważeń i pomiarów. Przygotowując pasty, które często mają konsystencję stałą lub półstałą, istotne jest, aby nie tracić surowców podczas transferu do pojemników. Karta celuloidowa, dzięki swojej elastyczności i gładkiej powierzchni, umożliwia skuteczne zbieranie pozostałości, co jest zgodne z dobrą praktyką wytwarzania (GMP). W kontekście proszków, precyzyjne przenoszenie materiału jest niezbędne do uzyskania jednorodnych mieszanek, co przekłada się na stabilność i skuteczność finalnych produktów. Dodatkowo, znajomość technik zbierania substancji przy użyciu karty celuloidowej wpisuje się w szerszą wiedzę na temat manipulacji materiałami w laboratoriach, co jest kluczowe dla profesjonalistów w dziedzinie farmacji i chemii.

Pytanie 19

Które z wymienionych związków mają najsilniejsze działanie żółciotwórcze?

A. Olejki eteryczne

B. Hymekromon

C. Osalmid

D. Kwas dehydrocholowy i deoksycholowy

Kwas dehydrocholowy i deoksycholowy to dwa związków, które wykazują najsilniejsze działanie żółciotwórcze, co oznacza, że stymulują produkcję żółci w wątrobie. Ich mechanizm działania polega na zwiększeniu wydzielania żółci przez hepatocyty oraz wspomaganiu transportu kwasów żółciowych do jelit, co jest kluczowe w procesie trawienia tłuszczów. W praktyce, te kwasy żółciowe są często stosowane w terapiach związanych z dyskinezją dróg żółciowych oraz w przypadkach przewlekłych chorób wątroby, gdzie istotne jest wspomaganie produkcji i transportu żółci. Podobne zastosowanie mają w terapii osób z zaburzeniami trawienia tłuszczów, co może prowadzić do poprawy wchłaniania składników odżywczych. Zgodnie z aktualnymi standardami medycznymi, preparaty zawierające te kwasy są zalecane w terapii uzupełniającej, co podkreśla ich znaczenie w praktyce klinicznej oraz w profilaktyce chorób wątroby. Warto również pamiętać, że ich stosowanie powinno być zawsze konsultowane z lekarzem, aby uniknąć potencjalnych interakcji z innymi lekami oraz zapewnić bezpieczeństwo pacjenta.

Pytanie 20

Preparaty takie jak Esceven, które zawierają escynę, działają na uszkodzone naczynia krwionośne w trzech aspektach: uszczelniającym, przeciwobrzękowym oraz przeciwwysiękowym. W jaki sposób powinny być stosowane te leki?

A. zewnętrznie oraz doustnie

B. wyłącznie zewnętrznie

C. doustnie oraz parenteralnie

D. jedynie doustnie

Ograniczanie stosowania preparatów zawierających escynę wyłącznie do jednej formy aplikacji, jak wewnętrznie czy zewnętrznie, jest błędnym podejściem do terapii. W rzeczywistości, leczenie schorzeń naczyniowych wymaga wieloaspektowego podejścia, które uwzględnia zarówno lokalne, jak i ogólnoustrojowe działanie leku. W przypadku odpowiedzi skoncentrowanych na stosowaniu wyłącznie wewnętrznym, można zauważyć typowy błąd myślowy, polegający na pominięciu roli miejscowego działania substancji czynnej, które jest kluczowe w leczeniu obrzęków oraz stanów zapalnych. Z kolei wybór opcji dotyczącej stosowania tylko zewnętrznego ignoruje korzyści płynące z terapii doustnej, która ma na celu poprawę funkcji naczyń krwionośnych w całym organizmie. Takie myślenie prowadzi do wniosków, które nie uwzględniają synergii, która powstaje przy jednoczesnym stosowaniu obu form preparatu. Standardy medyczne i praktyki kliniczne zalecają kompleksowe podejście do terapii, które wykorzystuje pełen potencjał preparatów, takich jak Esceven, dla maksymalizacji efektów terapeutycznych. Prawidłowe wykorzystanie escyny w terapii wymaga znajomości farmakologii oraz umiejętności dostosowania leczenia do indywidualnych potrzeb pacjenta, co jest niezbędne dla skuteczności terapii.

Pytanie 21

Jakie leki stosuje się w terapii symptomów takich jak zawroty głowy i szumy uszne?

A. Amlozek 10 mg (Amlodipinum)

B. Diaprel MR 30 mg (Gliclazidum)

C. Bisocard 5 mg (Bisoprololum)

D. Betaserc 8 mg (Betahistine)

Wybór leków takich jak Bisocard 5 mg (Bisoprololum), Amlozek 10 mg (Amlodipinum) czy Diaprel MR 30 mg (Gliclazidum) nie jest odpowiedni w kontekście leczenia szumów w uszach i zawrotów głowy. Bisoprolol jest beta-blokerem, który jest stosowany przede wszystkim w terapii nadciśnienia tętniczego oraz niewydolności serca. Jego działanie polega na zmniejszeniu obciążenia serca poprzez blokowanie receptorów beta-adrenergicznych, co nie ma bezpośredniego zastosowania w terapii zaburzeń równowagi. Amlodipina, z kolei, jest antagonistą wapnia przeznaczonym do leczenia nadciśnienia oraz choroby wieńcowej, nie wpływa na mechanizmy leżące u podstaw szumów usznych ani zawrotów głowy. Diaprel MR, będący lekiem przeciwcukrzycowym, nie ma w ogóle zastosowania w leczeniu objawów związanych z układem przedsionkowym. Błędne są także założenia, że leki stosowane w terapii innych schorzeń mogą być użyteczne w kontekście zaburzeń równowagi. Takie myślenie prowadzi do nieodpowiedniego leczenia pacjentów, którzy wymagają specyficznej interwencji w postaci leków takich jak betahistyna, mających udowodnione działanie w tej dziedzinie medycyny. Niezrozumienie mechanizmów działania poszczególnych substancji czynnych oraz ich specyficznych wskazań może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych, dlatego kluczowe jest kierowanie się aktualnymi wytycznymi oraz standardami leczenia w otolaryngologii.

Pytanie 22

Jakie jest podłoże maści z tlenkiem cynku (Zinci oxidi unguentum)?

A. Vaselinum hydrophylicum

B. Vaselinum album

C. Unguentum leniens

D. Unguentum simplex

Wybór niewłaściwego podłoża dla maści z tlenkiem cynku może prowadzić do nieefektywnego działania lub, co gorsza, do podrażnień skóry. Odpowiedzi takie jak Unguentum leniens, Unguentum simplex czy Vaselinum album nie są odpowiednie, ponieważ nie spełniają wymagań dotyczących rozpuszczalności i wchłaniania substancji czynnych. Unguentum leniens, czyli maść łagodząca, opiera się na innych komponentach, które mogą nie zapewniać optymalnego wchłaniania tlenku cynku. Jego właściwości mogą być zatem niewystarczające w kontekście wymaganych działań terapeutycznych. Unguentum simplex to maść nie zawierająca substancji czynnych, która służy więcej jako nośnik niż jako podłoże do działania terapeutycznego. Vaselinum album, czyli wazelina biała, jest substancją o dużej gęstości i mało przepuszczalną, co utrudnia przenikanie substancji czynnej w głąb skóry, przez co tlenek cynku mógłby nie zrealizować swojego potencjalnego działania. Takie pomyłki są często skutkiem mylenia funkcji różnych podłoży, co może wynikać z braku zrozumienia ich właściwości fizykochemicznych. Wybór podłoża powinien opierać się na analizie właściwości składników aktywnych oraz oczekiwań dotyczących efektów terapeutycznych, co jest istotne w kontekście stosowania maści w dermatologii.

Pytanie 23

Niedobór jakich substancji może prowadzić do niedokrwistości megaloblastycznej?

A. witaminy B12 i kwasu foliowego

B. witaminy D i kwasu foliowego

C. witaminy B1 i C

D. witaminy K i D

Niedokrwistość megaloblastyczna jest zaburzeniem krwi, które wynika z nieprawidłowej produkcji czerwonych krwinek w szpiku kostnym. Głównymi przyczynami są niedobory witamin B12 i kwasu foliowego, które odgrywają kluczową rolę w procesie syntezy DNA oraz podziale komórek. Witamina B12, znana również jako kobalamina, jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego oraz produkcji czerwonych krwinek. Kwas foliowy (witamina B9) również jest niezbędny w tym procesie, a jego brak prowadzi do powstawania megaloblastów - nieprawidłowych, dużych komórek krwi. W praktyce, dawki tych witamin są często kontrolowane u pacjentów z chorobami przewlekłymi lub stosujących diety wegańskie, które mogą wykluczać naturalne źródła tych składników. W związku z tym rutynowe badania krwi i suplementacja witamin są standardowymi praktykami w celu zapobiegania lub leczenia niedokrwistości megaloblastycznej, co może mieć istotny wpływ na ogólny stan zdrowia pacjenta.

Pytanie 24

Linkozamid jest antybiotykiem o działaniu hamującym wzrost bakterii. Do tej grupy zaliczają się

A. Linkomycyna oraz Klindamycyna

B. Roksytromycyna oraz Erytromycyna

C. Klarytromycyna i Azytromycyna

D. Cefaklor i Cefuroksym

Roksytromycyna i Erytromycyna to makrolidy, a nie linkozamidy, co jest kluczowym aspektem w kontekście ich działania i mechanizmu. Chociaż obie te substancje mają działanie bakteriostatyczne, ich specyfika i obszar zastosowania różnią się od linkozamidów. Roksytromycyna jest stosowana głównie w leczeniu zakażeń dróg oddechowych, natomiast Erytromycyna, będąca jednym z pierwszych antybiotyków w tej grupie, działa skutecznie na bakterie Gram-dodatnie, ale nie jest preferowana w przypadkach zakażeń beztlenowych, które są często leczone linkomycyną czy klindamycyną. Klarytromycyna i Azytromycyna również są przedstawicielami grupy makrolidów i mają podobne zastosowania jak roksytromycyna i erytromycyna. Z kolei Cefaklor i Cefuroksym należą do cefalosporyn, które są bakteriobójcze, a ich działanie różni się od bakteriostatycznych właściwości linkozamidów. Wybór odpowiedniego antybiotyku powinien być oparty na rodzaju wywołującego zakażenie patogenu. Zrozumienie różnic między tymi grupami antybiotyków jest kluczowe dla skutecznego leczenia zakażeń oraz minimalizacji ryzyka oporności na leki. Błędem jest zakładać, że wszystkie antybiotyki o działaniu bakteriostatycznym można stosować wymiennie, nie uwzględniając ich specyfiki oraz zakresu działania.

Pytanie 25

Która z substancji według FP jest używana do podawania wewnętrznego?

A. Kwas mrówkowy

B. Kwas borowy

C. Kwas salicylowy

D. Kwas acetylosalicylowy

Kwas acetylosalicylowy, znany również jako aspiryna, jest substancją aktywną szeroko stosowaną w terapii wewnętrznej, głównie jako środek przeciwbólowy, przeciwzapalny oraz przeciwgorączkowy. Jego działanie polega na hamowaniu enzymu cyklooksygenazy (COX), co prowadzi do zmniejszenia syntezy prostaglandyn – substancji odpowiedzialnych za powstawanie bólu i stanów zapalnych. Kwas acetylosalicylowy jest również używany w profilaktyce chorób sercowo-naczyniowych, wspomagając rozrzedzenie krwi i zmniejszając ryzyko zakrzepów. Zgodnie z Farmakopeą Polską (FP), stosowanie kwasu acetylosalicylowego jest dobrze udokumentowane i zalecane w wielu wskazaniach klinicznych, co czyni go istotnym narzędziem w arsenale terapeutycznym. Warto podkreślić, że jego zastosowanie powinno odbywać się pod kontrolą lekarza, zwłaszcza u pacjentów z ryzykiem działań niepożądanych, takich jak krwawienia czy reakcje alergiczne.

Pytanie 26

Która z definicji najlepiej opisuje preparat galenowy znany pod łacińską nazwą extractum fluidum?

A. Gęsty preparat, wytwarzany przez macerację surowca farmaceutycznego lub poprzez rozpuszczenie wyciągu suchego

B. Płynny preparat, uzyskany na bazie alkoholu etylowego i wody, sporządzany przez macerację surowca farmaceutycznego

C. Gęsty preparat, wytwarzany przez perkolację surowca farmaceutycznego lub poprzez rozpuszczenie wyciągu suchego

D. Płynny preparat, sporządzony na bazie alkoholu etylowego i wody, otrzymywany przez perkolację surowca farmaceutycznego

Odpowiedzi, które opisują extractum fluidum jako gęsty preparat lub takie, które wskazują na proces maceracji, są nieprawidłowe. Gęste preparaty, w odróżnieniu od płynnych, często koncentrują składniki aktywne w postaci syropów lub wyciągów suchych, co nie odpowiada definicji extractum fluidum. Maceracja, która polega na długotrwałym namaczaniu surowca w rozpuszczalniku, jest metodą używaną do uzyskiwania innych typów ekstraktów, a nie płynnych wyciągów, które powstają głównie w wyniku perkolacji. Zrozumienie tych metod jest kluczowe w farmakognozji oraz w przemyśle farmaceutycznym, gdzie wybór odpowiedniej techniki ekstrakcji ma bezpośrednie znaczenie dla jakości finalnego produktu. Użytkownicy często mylnie utożsamiają różne techniki przygotowywania preparatów, co prowadzi do błędnych wniosków o ich właściwościach i zastosowaniach. W praktyce, obowiązujące przepisy i standardy definiują szczegółowo różnice między tymi kategoriami preparatów, co podkreśla wagę znajomości technologii produkcji w kontekście jakości i skuteczności produktów farmaceutycznych.

Pytanie 27

Preparat roślinny o podanym składzie jest zalecany w:

Skład preparatu
Valerianae radix	25 części
Melissae folium	25 części
Lupuli strobulus	15 części
Lavandualae flos	15 części
Ethanolum 474q/l	200 części

A. stanach zwiększonego napięcia nerwowego

B. okresie zwiększonego wysiłku fizycznego

C. przewlekłych, bolesnych zaparciach

D. rekonwalescencji po zabiegach chirurgicznych

Odpowiedź dotycząca stanów zwiększonego napięcia nerwowego jest poprawna, ponieważ skład preparatu zawiera składniki ziołowe znane ze swoich właściwości uspokajających. Korzeń kozłka, liść melisy, szyszki chmielu oraz kwiat lawendy są powszechnie stosowane w fitoterapii jako naturalne środki łagodzące stres i napięcie nerwowe. Korzeń kozłka, na przykład, jest uznawany za środek wspomagający sen i redukujący lęk, co czyni go idealnym na stany związane z napięciem. Liść melisy jest z kolei ceniony za działanie relaksacyjne, a szyszki chmielu wykorzystywane są w leczeniu problemów z zasypianiem. Kwiat lawendy ma udowodnione działanie uspokajające, a jego aromat jest często stosowany w aromaterapii w celu zmniejszenia uczucia niepokoju. W przypadku osób zmagających się z napięciem nerwowym, taki preparat może przynieść ulgę, a jego składniki są zgodne z zasadami zdrowego stylu życia i medycyny naturalnej, promując holistyczne podejście do zdrowia.

Pytanie 28

W wyniku czternastodniowej maceracji etanolem następujących składników, otrzymuje się

Valerianae radix	25 cz.
Melissae herba	25 cz.
Archangelicae radix	20 cz.
Lupuli strobilus	15 cz.
Lavandulae flos	15 cz.
Ethanolum 47% g/l	200 cz.

A. guttae sedativae.

B. guttae stomachicae.

C. guttae amarae.

D. guttae cardiacae.

Wybór odpowiedzi innej niż guttae sedativae sugeruje, że może nie do końca rozumiesz, jak działają różne preparaty roślinne. Na przykład, guttae stomachicae są raczej związane z układem pokarmowym, a nie mają nic wspólnego z uspokajaniem. Guttae amarae to z kolei krople, które mają pobudzać apetyt, a nie relaksować. Jeżeli chodzi o guttae cardiacae, to są one stosowane w przypadku chorób serca, co jest całkiem inną sprawą. Wybierając takie odpowiedzi, można się pomylić, bo niektóre składniki mają różne działanie. Ważne, żeby wiedzieć, jakie zioła co robią i jak je stosować opierając się na solidnych podstawach naukowych. Zrozumienie działania roślinnych składników jest kluczowe, żeby prawidłowo wykorzystywać fitoterapię.

Pytanie 29

Montelukast (Montelucastum) jest lekiem

A. przeciwastmatycznym

B. przeciwwymiotnym

C. przeciwnowotworowym

D. przeciwzakrzepowym

Montelukast jest lekiem stosowanym przede wszystkim w terapii astmy oskrzelowej oraz w leczeniu sezonowego alergicznego nieżytu nosa. Działa jako antagonista receptora leukotrienowego, co oznacza, że blokuje działanie leukotrienów – substancji chemicznych wywołujących stany zapalne i skurcze oskrzeli. Dzięki temu Montelukast pomaga w redukcji objawów astmy, takich jak duszność, kaszel i świszczący oddech. Ponadto, jego stosowanie u pacjentów z astmą pozwala na zmniejszenie potrzebnych dawek leków wziewnych, takich jak sterydy. W praktyce, Montelukast jest często przepisywany dzieciom oraz dorosłym, którzy doświadczają trudności w kontrolowaniu astmy. Lek ten jest również pomocny w zapobieganiu astmatycznym napadom wywołanym wysiłkiem fizycznym. Warto zauważyć, że Montelukast należy stosować regularnie, aby osiągnąć optymalne efekty terapeutyczne, co jest zgodne z aktualnymi wytycznymi dotyczącymi zarządzania astmą.

Pytanie 30

Który z podanych środków farmaceutycznych występuje zarówno w formie tabletek doustnych, jak i w postaci żelu lub maści?

A. Kalcypotriol

B. Digoksyna

C. Salbutamol

D. Erytromycyna

Erytromycyna jest antybiotykiem z grupy makrolidów, który wykazuje szerokie spektrum działania przeciwbakteryjnego. Jest dostępna zarówno w postaci tabletek doustnych, jak i w formie żelu czy maści, co czyni ją wszechstronnym lekiem w terapii zakażeń. Tabletki doustne są stosowane w leczeniu infekcji dróg oddechowych, zakażeń skóry oraz innych stanów zapalnych. Z kolei preparaty miejscowe, takie jak żel czy maść, są często wykorzystywane w dermatologii do leczenia trądziku i innych infekcji skórnych. Wybór formy leku zależy od charakterystyki schorzenia oraz miejsca wystąpienia infekcji. Dostosowanie formy farmaceutycznej do potrzeb pacjenta jest kluczowe w praktyce klinicznej, zgodnie z zasadami farmakoterapii. Użycie erytromycyny w formie żelu lub maści pozwala na bezpośrednie działanie na zmienione chorobowo miejsca, co zwiększa efektywność terapii oraz minimalizuje skutki uboczne, które mogą wystąpić przy stosowaniu antybiotyków doustnych.

Pytanie 31

Zapas benzyny aptecznej powinien być przechowywany w

A. osobnych pomieszczeniach, zabezpieczonych zgodnie z regulacjami bhp i przeciwpożarowymi

B. towarzystwie wszystkich płynów zewnętrznych

C. towarzystwie wszystkich płynów wewnętrznych

D. wyodrębnionych pomieszczeniach, bez potrzeby dodatkowych zabezpieczeń

Zapas benzyny aptecznej powinien być przechowywany w oddzielnych pomieszczeniach, które są zabezpieczone zgodnie z przepisami bhp oraz przeciwpożarowymi, ponieważ substancje łatwopalne, takie jak benzyna, stwarzają poważne ryzyko pożarowe i eksplozji. Przechowywanie tych materiałów w odpowiednich warunkach jest kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa zarówno personelu, jak i pacjentów. Przykładem właściwej praktyki jest wykorzystanie pomieszczeń wyposażonych w systemy wentylacji oraz gaśnice odpowiednie do rodzaju substancji. Ponadto, odpowiednie oznakowanie przestrzeni oraz regularne szkolenia dla personelu w zakresie postępowania w sytuacjach awaryjnych są kluczowe. Zgodność z normami takimi jak PN-EN 14015 dotycząca zbiorników do przechowywania cieczy oraz PN-ISO 45001 związana z zarządzaniem bezpieczeństwem i higieną pracy umożliwia minimalizację ryzyka wystąpienia incydentów związanych z substancjami niebezpiecznymi, co jest niezbędne w każdym zakładzie ochrony zdrowia.

Pytanie 32

Przygotowując przestrzeń roboczą z laminarnym nawiewem, należy

A. wyczyścić blat środkiem dezynfekującym, ustawić urządzenie, uruchomić nawiew i od razu przystąpić do pracy

B. dokładnie ją umyć, przetrzeć blat środkiem dezynfekującym, ustawić sprzęt, włączyć lampę UV i nawiew na pół godziny

C. uruchomić lampę UV oraz nawiew, a następnie ustawić sprzęt i przetrzeć blat środkiem dezynfekującym

D. zweryfikować, czy filtr HEPA działa poprawnie, ustawić sprzęt oraz włączyć nawiew

Odpowiedź jest prawidłowa, ponieważ przygotowanie loży z nawiewem laminarnym wymaga przeprowadzenia kilku kluczowych kroków, aby zapewnić maksymalną sterylność i bezpieczeństwo pracy. Najpierw, dokładne umycie loży jest niezbędne, aby usunąć wszelkie zanieczyszczenia i resztki materiałów, które mogą wpływać na efektywność sterylizacji. Następnie, przetarcie blatu środkiem dezynfekującym jest istotne, ponieważ eliminuje potencjalne patogeny, które mogłyby wprowadzić zanieczyszczenia do środowiska pracy. Ustawienie sprzętu przed włączeniem nawiewu pozwala na optymalne rozlokowanie przedmiotów w obszarze roboczym, co jest ważne dla zachowania prawidłowego przepływu powietrza. Włączenie lampy UV oraz nawiewu na pół godziny przed rozpoczęciem pracy jest standardową praktyką, która pozwala na deaktywację ewentualnych drobnoustrojów, zapewniając tym samym maksymalną aseptyczność. Taki proces jest zgodny z wytycznymi dotyczącymi pracy w warunkach sterylnych oraz zapewnia wysoki poziom bezpieczeństwa biologicznego.

Pytanie 33

W jakim przedziale temperatur, według FP X, powinno się przechowywać lek, jeśli na etykiecie napisano przechowywać w chłodnym miejscu?

A. Od 8°C do 15°C

B. Od 16°C do 25°C

C. Od 0°C do 1°C

D. Od 2°C do 7°C

Odpowiedź 'Od 8°C do 15°C' jest zgodna z wytycznymi zawartymi w Farmakopei Polskiej (FP X), która definiuje temperaturę przechowywania leków w kategoriach 'chłodnego miejsca'. Przechowywanie w tym zakresie temperatur jest kluczowe dla zachowania stabilności chemicznej i biologicznej leków. Właściwe warunki przechowywania ograniczają ryzyko degradacji substancji czynnych oraz powstawania produktów ubocznych, które mogłyby być szkodliwe dla pacjentów. Na przykład, wiele leków biotechnologicznych, szczepionek czy antybiotyków wymaga przechowywania w zimnym miejscu, aby zachować ich efektywność. W praktyce, apteki i placówki medyczne powinny regularnie monitorować temperaturę przechowywania, aby zapewnić, że jest ona zgodna z wymaganiami producenta oraz normami prawnymi. Użycie odpowiednich urządzeń, takich jak lodówki farmaceutyczne, jest standardem w branży, co dodatkowo potwierdza znaczenie przestrzegania tych wytycznych dla bezpieczeństwa pacjentów.

Pytanie 34

Na podstawie tabeli, wskaż, jaki lek podano pacjentowi, jeśli o godzinie 9:00 jego poziom w osoczu wyniósł 100 μg/L, a o 18:00 zmniejszył się do 12,5 μg/L.

Substancja aktywnaBiologiczny okres półtrwania [h]
Salbutamol1,5
Zaleplon2
Morfina3
Fenytoina15

A. Fenytoinę.

B. Morfinę.

C. Salbutamol.

D. Zaleplon.

W przypadku zaleplonu, jego półtrwanie wynosi około 1 godziny, a więc straty stężenia leku w osoczu byłyby zbyt szybkie, aby mogły odpowiadać przedstawionym wartościom. Użycie salbutamolu, który jest lekiem rozszerzającym oskrzela, również nie pasuje do tego opisu, ponieważ nie jest on metabolizowany w taki sposób, aby osiągnąć taką redukcję stężenia w podanym czasie. Fenytoina, z kolei, ma znacznie dłuższy czas półtrwania, wynoszący kilka godzin, co również nie zgadza się z obserwowaną redukcją stężenia. Typowym błędem jest pomylenie leków opioidowych z innymi klasy leków, które mają różne mechanizmy działania oraz różne farmakokinetyki. Kluczowym punktem w analizie takich zagadnień jest zrozumienie, że każda klasa leków ma swoje unikalne właściwości, a ich działanie i czas obecności w organizmie są ściśle związane z ich okresem półtrwania. W kontekście klinicznym, nieprawidłowe przypisanie leku na podstawie niedostatecznej analizy może prowadzić do niebezpiecznych konsekwencji dla pacjenta, w tym do niewłaściwego zarządzania bólem lub wystąpienia działań niepożądanych. Dlatego tak ważne jest, aby na etapie edukacji medycznej zrozumieć różnice między lekami i ich działaniem w organizmie, co wpłynie na lepsze podejmowanie decyzji terapeutycznych.

Pytanie 35

Do grupy leków przeciwdepresyjnych zaliczanych do selektywnych inhibitorów zwrotnego wychwytu serotoniny należy

A. cetirizyna

B. chlorpromazyna

C. diazepam

D. fluoksetyna

Cetirizyna jest lekiem przeciwhistaminowym stosowanym głównie w leczeniu alergii, a nie lekiem przeciwdepresyjnym. Przyjmowanie cetirizyny może prowadzić do zmniejszenia uciążliwości objawów alergicznych, lecz jej mechanizm działania jest zupełnie inny niż w przypadku leków przeciwdepresyjnych, co może wprowadzać w błąd osoby, które mylą te dwie kategorie leków. Chlorpromazyna z kolei należy do grupy leków przeciwpsychotycznych, które są stosowane głównie w leczeniu zaburzeń psychotycznych, takich jak schizofrenia. Jej działanie polega na blokowaniu receptorów dopaminowych, co wpływa na zmniejszenie objawów psychotycznych, ale nie jest odpowiednia w leczeniu depresji. Diazepam jest lekiem z grupy benzodiazepin, stosowanym jako środek uspokajający i przeciwlękowy, a nie lekiem przeciwdepresyjnym. Chociaż może on pomóc w redukcji objawów lęku, nie wpływa na mechanizmy związane z depresją, co czyni go niewłaściwym wyborem. Błędne zrozumienie klasyfikacji leków i ich wskazań terapeutycznych może prowadzić do nieodpowiednich decyzji w zakresie terapii, co podkreśla znaczenie posiadania aktualnej wiedzy na temat farmakologii oraz jej zastosowań klinicznych. Warto pamiętać, że wybór odpowiedniego leku powinien być oparty na dokładnej diagnozie oraz indywidualnych potrzebach pacjenta.

Pytanie 36

Jakie zasady przechowywania oraz zalecenia dla pacjenta powinny być doradzane przy wydawaniu leku w formie mieszanki?

A. Przechowywać w chłodnym miejscu, zmieszać przed użyciem, zużyć w ciągu 7 dni

B. Przechowywać w temperaturze pokojowej, zużyć w ciągu 14 dni

C. Przechowywać w temperaturze pokojowej, nie mieszać przed użyciem, zużyć w ciągu 20 dni

D. Przechowywać w chłodnym miejscu, zużyć w ciągu 30 dni

Odpowiedź wskazująca na przechowywanie leku w chłodnym miejscu, konieczność zmieszania przed użyciem oraz zużycie w ciągu 7 dni jest zgodna z wytycznymi dotyczącymi przechowywania leków. Leki w postaci mieszanki często mają składniki, które mogą być wrażliwe na temperaturę, co wpływa na ich stabilność i skuteczność. W przechowywaniu leków w niskiej temperaturze, z reguły w zakresie 2-8°C, można zapobiec degradacji substancji czynnych oraz reakcji chemicznych, które mogą wpłynąć na ich działanie terapeutyczne. Zmieszanie leku przed użyciem jest kluczowe, ponieważ składniki mogą wymagać równomiernego wymieszania, aby zapewnić ich skuteczność, a także właściwe dawkowanie. Zużycie leku w ciągu 7 dni po otwarciu lub przygotowaniu jest zalecane, aby zminimalizować ryzyko kontaminacji mikrobiologicznej oraz utraty skuteczności. Stosowanie się do tych zasad jest zgodne z dobrą praktyką farmaceutyczną i zapewnia bezpieczeństwo pacjenta.

Pytanie 37

Jakie działanie ma trimebutyna w przypadku problemów związanych z układem pokarmowym?

A. niwelowaniu nadmiaru kwasów w żołądku

B. wchłanianiu toksyn oraz osadów z układu pokarmowego

C. odnawianiu komórek wątroby

D. normalizowaniu motoryki przewodu pokarmowego

Odpowiedzi, które wskazują na neutralizowanie nadmiaru kwasów żołądkowych, absorbowanie toksyn oraz regenerację komórek wątrobowych, nie uwzględniają rzeczywistego działania trimebutyny. Lek ten nie ma właściwości alkalizujących ani nie wpływa na pH w żołądku, co eliminuje możliwość jego stosowania w kontekście neutralizacji kwasów. Inne leki, takie jak inhibitory pompy protonowej, są dedykowane do tego celu, a ich działanie polega na redukcji produkcji kwasu solnego w żołądku. Kolejna pomyłka dotyczy absorbcji toksyn, która jest procesem zachodzącym w jelitach, ale nie jest to funkcja trimebutyny. Leki chelatujące toksyny mają odmienne mechanizmy działania i nie są stosowane w kontekście regulacji motoryki przewodu pokarmowego. Ostatnia z omówionych koncepcji, dotycząca regeneracji komórek wątrobowych, również jest nietrafiona, gdyż trimebutyna nie ma właściwości hepatoprotekcyjnych ani nie wpływa na procesy regeneracyjne w wątrobie. W praktyce klinicznej ważne jest, aby stosować leki zgodnie z ich rzeczywistym działaniem, co pozwala na uniknięcie nieporozumień i zapewnia skuteczność terapii. Zrozumienie podstaw farmakologicznych oraz mechanizmów działania leków jest kluczowe w leczeniu chorób układu pokarmowego.

Pytanie 38

Jakie jest stężenie rezorcynolu w roztworze przygotowanym według podanej recepty?

Rp.
Resorcini                        0,15
Aquae purificatae           ad  25,0
M.f.sol.
D.S. Zewnętrznie. Płyn na okłady

A. 0,15%

B. 0,60%

C. 0,30%

D. 1,20%

Odpowiedź 0,60% jest prawidłowa, ponieważ stężenie rezorcynolu w roztworze oblicza się na podstawie stosunku masy substancji czynnej do całkowitej masy roztworu. W tym przypadku masa rezorcynolu wynosi 0,15 g, a masa całkowita roztworu wynosi 25 g. Stężenie można obliczyć jako (0,15 g / 25 g) * 100%, co daje 0,60%. Takie obliczenia są kluczowe w chemii analitycznej oraz farmaceutycznej, gdzie precyzyjne stężenie substancji czynnych wpływa na skuteczność terapii medycznych. Warto zaznaczyć, że stosowanie optymalnych stężeń substancji czynnych jest niezwykle istotne dla zapewnienia ich bezpieczeństwa oraz efektywności działania. W praktyce, znajomość tych zasad pozwala na właściwe przygotowywanie roztworów, co jest fundamentem zarówno w laboratoriach badawczych, jak i w aptekach.

Pytanie 39

Statyny stanowią grupę leków wykorzystywanych w lecznictwie

A. hipercholesterolemii

B. cukrzycy typu 2

C. hipocholesterolemii

D. powiększenia gruczołu krokowego

Statyny to grupa leków, które odgrywają kluczową rolę w terapii hipercholesterolemii, czyli podwyższonego poziomu cholesterolu we krwi. Działają poprzez hamowanie enzymu HMG-CoA reduktazy, który jest kluczowy w biosyntezie cholesterolu w wątrobie. W wyniku ich działania dochodzi do zmniejszenia produkcji cholesterolu, co skutkuje zwiększeniem liczby receptorów LDL na powierzchni komórek wątroby. To z kolei prowadzi do obniżenia poziomu cholesterolu LDL we krwi, co jest szczególnie ważne w zapobieganiu chorobom sercowo-naczyniowym. Statyny są szeroko stosowane w profilaktyce i leczeniu miażdżycy, a także w przypadkach z wysokim ryzykiem chorób serca. Przykłady statyn to atorwastatyna, symwastatyna czy rosuwastatyna. Warto zaznaczyć, że leczenie statynami powinno być prowadzone pod kontrolą lekarza, który oceni ryzyko i korzyści związane z terapią. Badania wykazały, że stosowanie statyn prowadzi do istotnego zmniejszenia umieralności z powodu chorób serca, co czyni je istotnym elementem współczesnej kardiologii.

Pytanie 40

Jak długo recepty są przechowywane w aptece w celach kontrolnych?

A. 3 lata, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym zostały zrealizowane

B. 10 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym zostały zrealizowane

C. 1 rok, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym zostały zrealizowane

D. 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym zostały zrealizowane

Przechowywanie recept w aptece przez okres 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym zostały zrealizowane, jest zgodne z obowiązującymi przepisami prawa, które mają na celu zapewnienie rzetelnej kontroli nad obrotem leków oraz bezpieczeństwem pacjentów. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia, farmaceuci są zobowiązani do przechowywania dokumentacji związanej z realizacją recept przez co najmniej 5 lat. Taki okres umożliwia skuteczne prowadzenie audytów oraz monitorowanie nieprawidłowości w przepisywaniu i wydawaniu leków. W praktyce, w przypadku ewentualnych niezgodności lub skarg dotyczących realizacji recept, posiadanie tych danych jest kluczowe dla wyjaśnienia sytuacji. Dodatkowo, przestrzeganie tego terminu jest elementem zapewnienia jakości usług farmaceutycznych oraz ochrony zdrowia publicznego, co jest niezbędne w kontekście ciągłej poprawy standardów w aptekach.

Rozpocznij nowy egzamin

Powrót do strony głównej