Wyniki egzaminu

Nowy egzamin

Informacje o egzaminie:

Zawód: Technik elektryk
Kwalifikacja: ELE.05 - Eksploatacja maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych
Data rozpoczęcia: 7 grudnia 2025 10:25
Data zakończenia: 7 grudnia 2025 11:02

Egzamin zdany!

Wynik: 32/40 punktów (80,0%)

Wymagane minimum: 20 punktów (50%)

Pochwal się swoim wynikiem!

Facebook

X.com

Szczegółowe wyniki:

Pytanie 1

Jaką minimalną liczbę pracowników z wymaganymi kwalifikacjami powinien zagwarantować pracodawca do realizacji prób i pomiarów przy urządzeniach elektrycznych o napięciu poniżej 1 kV w biurze?

A. Dwóch

B. Czterech

C. Jednego

D. Trzech

Odpowiedź 'jednego' pracownika jest poprawna, ponieważ zgodnie z obowiązującymi normami, w tym z Polską Normą PN-IEC 60364, przy wykonywaniu prac przy urządzeniach elektrycznych o napięciu poniżej 1 kV, wystarcza obecność jednego pracownika posiadającego odpowiednie kwalifikacje i uprawnienia. Takie prace, szczególnie w środowisku biurowym, często nie wymagają dodatkowych osób do nadzoru, chyba że sytuacja wskazuje na szczególne ryzyko. Zazwyczaj pracownik ten powinien mieć uprawnienia w zakresie eksploatacji urządzeń elektrycznych, co potwierdza jego zdolność do bezpiecznego wykonywania pomiarów i prób. Na przykład, podczas przeprowadzania testów izolacji kabla, wystarczy jedna osoba, aby przeprowadzić pomiary. W praktyce, odpowiednia dokumentacja i zapisy, takie jak protokoły pomiarów, również są niezbędne do zapewnienia zgodności z normami bezpieczeństwa. Warto również zauważyć, że taka minimalna liczba pracowników jest zgodna z zaleceniami i dobrymi praktykami, co pozwala na efektywne zarządzanie zasobami ludzkimi w firmach zajmujących się obsługą urządzeń elektrycznych.

Pytanie 2

Na podstawie przedstawionych w tabeli wyników pomiarów, dotyczących silnika prądu stałego, określ które z wymienionych uszkodzeń wystąpiło w tym silniku.

Rezystancja uzwojeń pomiędzy zaciskami:			Rezystancja izolacji pomiędzy zaciskami:
A1-A2	D1-D2	E1-E2	A1-PE	D1-PE	E1-PE
0,8 Ω	0,9 Ω	4,7 Ω	123,1 MΩ	102,5 MΩ	166,6 MΩ

A. Przerwa w uzwojeniu twornika.

B. Nadpalenie izolacji między uzwojeniem bocznikowym, a obudową.

C. Przebicie izolacji uzwojenia twornika do obudowy.

D. Zwarcie międzyzwojowe w uzwojeniu bocznikowym.

Zwarcie międzyzwojowe w uzwojeniu bocznikowym to uszkodzenie, które może prowadzić do poważnych problemów w działaniu silnika prądu stałego. W analizowanej tabeli rezystancji, zauważalne różnice w wartościach wskazują na to, że rezystancja między zaciskami E1-E2 jest znacząco wyższa niż w innych punktach. W przypadku zwarcia międzyzwojowego, następuje zmniejszenie efektywnej rezystancji, co prowadzi do przegrzewania się uzwojenia i potencjalnych awarii. W praktyce, aby zdiagnozować to uszkodzenie, ważne jest regularne monitorowanie rezystancji uzwojeń oraz prowadzenie testów izolacji, zgodnie z normami branżowymi. Pomiar rezystancji izolacji powinien być wykonywany w cyklach, aby wykrywać nieprawidłowości zanim doprowadzą do poważnych uszkodzeń. Zastosowanie odpowiednich metod diagnostycznych, takich jak pomiary rezystancji czy testy wysokonapięciowe, pozwala na wczesne wykrycie problemów i ich skuteczne eliminowanie, co jest kluczowe dla zapewnienia długotrwałej efektywności silników prądu stałego.

Pytanie 3

Który z poniższych wyłączników nadprądowych powinien być zastosowany do zabezpieczenia obwodu zasilającego trójfazowy silnik klatkowy o następujących parametrach znamionowych: P = 11 kW, U = 400 V, cos φ = 0,73, η = 80%?

A. S303 C25

B. S303 C20

C. S303 C32

D. S303 C40

Odpowiedź S303 C32 jest poprawna, ponieważ przy wyborze wyłącznika nadprądowego dla trójfazowego silnika klatkowego o mocy znamionowej 11 kW, napięciu 400 V oraz współczynniku mocy cos φ = 0,73, istotne jest obliczenie prądu znamionowego silnika. Prąd ten można wyznaczyć z wzoru: I = P / (√3 * U * cos φ). Po podaniu wartości (P = 11 kW, U = 400 V, cos φ = 0,73), uzyskujemy prąd około 18,5 A. Wyłącznik C32 ma prąd znamionowy 32 A, co zapewnia odpowiedni margines ochrony w przypadku przeciążenia oraz pozwala na bezpieczną i niezawodną pracę silnika. Wybór wyłącznika z niższą wartością prądową, jak C25 czy C20, mógłby prowadzić do zbyt częstych wyłączeń w przypadku normalnych warunków pracy silnika. Praktyczne zastosowanie wyłącznika C32 w obwodach zasilających silniki trójfazowe jest zgodne z normami IEC 60947-2, które zalecają odpowiednie marginesy dla wyłączników chroniących silniki. Dodatkowo, zastosowanie tego wyłącznika zmniejsza ryzyko uszkodzenia silnika oraz zapewnia bezpieczeństwo całego systemu zasilania.

Pytanie 4

Podczas diagnostyki silnika elektrycznego stwierdzono, że uzwojenie stojana ma obniżoną rezystancję izolacji. Jakie działania należy podjąć?

A. Zwiększyć częstotliwość napięcia zasilającego

B. Przeprowadzić osuszanie uzwojenia lub wymienić izolację

C. Zastosować dodatkowe uziemienie

D. Zmniejszyć prąd wzbudzenia

Obniżona rezystancja izolacji w uzwojeniu stojana silnika elektrycznego jest poważnym problemem, który może prowadzić do awarii silnika lub nawet zagrożenia bezpieczeństwa. Jednym z podstawowych działań, które należy podjąć, jest osuszanie uzwojenia. Proces ten ma na celu usunięcie wilgoci, która często jest przyczyną obniżonej rezystancji izolacji. Osuszanie można przeprowadzić za pomocą specjalnych urządzeń grzewczych lub wykorzystując energię elektryczną do podgrzania uzwojeń. Jeśli osuszanie nie przynosi oczekiwanych rezultatów, konieczna może być wymiana izolacji na nową, co jest bardziej skomplikowanym i kosztownym procesem. Współczesne normy i dobre praktyki branżowe zalecają regularne monitorowanie stanu izolacji oraz stosowanie materiałów o wysokiej odporności na wilgoć i temperaturę. Dzięki temu można zminimalizować ryzyko wystąpienia tego typu problemów i zapewnić niezawodną pracę urządzeń elektrycznych. Ważne jest, aby wszelkie prace naprawcze były wykonywane zgodnie z wytycznymi producenta oraz normami bezpieczeństwa, co zapewnia długą i bezawaryjną pracę silnika elektrycznego.

Pytanie 5

Ruch napędu należy zatrzymać w sytuacji zagrożenia bezpieczeństwa operatora lub otoczenia, jak również w przypadku wykrycia uszkodzeń lub zakłóceń uniemożliwiających jego prawidłowe działanie, a szczególnie gdy występuje

A. nadmierne wibracje

B. spadek napięcia zasilania poniżej 3 %

C. znamionowe zużycie prądu

D. spadek rezystancji izolacji uzwojeń do 5 MΩ

Odpowiedź 3, dotycząca nadmiernych drgań, jest poprawna, ponieważ drgania w urządzeniach napędowych mogą prowadzić do poważnych problemów operacyjnych oraz uszkodzeń. Zgodnie z normami branżowymi, takim jak ISO 10816, nadmierne drgania mogą wskazywać na niewłaściwe osadzenie, zużycie łożysk czy też problemy z wirnikami. Przykładem może być sytuacja, gdy maszyna wibracyjna, taka jak silnik elektryczny, przekroczy dopuszczalne poziomy drgań, co może skutkować nie tylko uszkodzeniem samego urządzenia, ale również stanowić zagrożenie dla operatorów. W praktyce, w przypadku stwierdzenia nadmiernych drgań, należy natychmiast wstrzymać działanie urządzenia, aby przeprowadzić odpowiednią diagnostykę i naprawy, co jest zgodne z zasadą prewencji w zarządzaniu bezpieczeństwem pracy. Takie działania mają na celu minimalizację ryzyka obrażeń oraz zapewnienie ciągłości operacji, co jest kluczowe w przemyśle produkcyjnym.

Pytanie 6

W instalacji trójfazowej działającej w układzie TN-C, gdy na odbiornikach wystąpi napięcie fazowe przekraczające 300 V, co może być tego przyczyną?

A. zwarciem między fazą a przewodem PEN

B. przerwaniem ciągłości przewodu PEN

C. przerwą w jednej z faz

D. zwarciem pomiędzy fazami

Przerwanie ciągłości przewodu PEN w instalacji 3-fazowej pracującej w układzie TN-C prowadzi do sytuacji, w której napięcie fazowe może wzrosnąć powyżej 300 V. W takiej konfiguracji przewód PEN pełni zarówno funkcje przewodu neutralnego, jak i ochronnego. W przypadku przerwania jego ciągłości, nie tylko zanikają połączenia ochronne, ale również występuje ryzyko, że napięcie na odbiornikach z fazy, do której dochodzi, wzrośnie do wartości zagrażających bezpieczeństwu, co jest szczególnie niebezpieczne dla urządzeń i ludzi. W praktyce, w przypadku przerwania przewodu PEN, pozostałe przewody fazowe zaczynają 'przeciążać' system, co może doprowadzić do niebezpiecznych sytuacji, takich jak uszkodzenie sprzętu, wyzwolenie zabezpieczeń, a w skrajnych przypadkach do porażenia prądem. Stosowanie odpowiednich zabezpieczeń oraz regularne kontrole instalacji są kluczowe dla zapobiegania takim awariom. W kontekście norm, warto odwołać się do PN-IEC 60364, który definiuje zasady ochrony przed porażeniem prądem elektrycznym.

Pytanie 7

W tabeli zamieszczono wyniki okresowych pomiarów impedancji pętli zwarcia instalacji elektrycznej budynku mieszkalnego wykonanej w układzie TN-S. Która z przyczyn może odpowiadać za zwiększoną wartość Z_S w sypialni?

Pomiar impedancji pętli zwarcia obwodów gniazd jednofazowych zabezpieczonych wyłącznikami nadprądowymi B16
Pomieszczenie:	Salon	Sypialnia	Kuchnia	Przedpokój	Łazienka
Wartość Zs:	2,32 Ω	6,84 Ω	1,72 Ω	1,39 Ω	2,55 Ω

A. Brak ciągłości przewodu ochronnego w mierzonym obwodzie.

B. Brak ciągłości przewodu neutralnego w mierzonym obwodzie.

C. Niewłaściwie dobrany wyłącznik nadprądowy dla mierzonego obwodu.

D. Poluzowany przewód liniowy zasilający gniazda w mierzonym obwodzie.

Odpowiedź wskazująca na poluzowany przewód liniowy zasilający gniazda w mierzonym obwodzie jest prawidłowa, ponieważ poluzowanie to prowadzi do wzrostu rezystancji w obwodzie, co z kolei prowadzi do zwiększenia wartości impedancji pętli zwarcia (ZS). W systemach elektrycznych, takich jak TN-S, ciągłość przewodów zasilających jest kluczowa dla zapewnienia bezpieczeństwa i efektywności instalacji. Poluzowany przewód może powodować niestabilne połączenia, co skutkuje nieprawidłowym działaniem urządzeń oraz może stwarzać zagrożenie pożarowe. W praktyce, aby zminimalizować ryzyko, należy regularnie kontrolować i testować wszystkie połączenia elektryczne, zgodnie z normami PN-IEC 60364, które podkreślają znaczenie właściwego montażu oraz konserwacji instalacji elektrycznych. Dobre praktyki obejmują także stosowanie narzędzi do pomiaru impedancji oraz odpowiednich technik diagnostycznych, aby wcześnie wykrywać problemy z połączeniami.

Pytanie 8

Który z jednofazowych wyłączników zabezpieczających spełnia wymagania ochrony przed porażeniem przy impedancji pętli zwarcia Z = 4,2 Ω?

A. B16

B. C16

C. C10

D. B10

Odpowiedź B10 jest prawidłowa, ponieważ wyłącznik nadprądowy o charakterystyce B zapewnia odpowiednią ochronę przeciwporażeniową przy impedancji pętli zwarcia wynoszącej 4,2 Ω. W przypadku prądu zwarciowego, który może wynosić około 6-10 kA, czas wyłączenia powinien być maksymalnie 0,4 sekundy, aby zminimalizować ryzyko obrażeń ciała. Wyłącznik B10 charakteryzuje się wartością prądową 10 A oraz czasem zadziałania odpowiednim do ochrony ludzi w przypadku zwarcia. Normy PN-EN 60947-2 i PN-IEC 60364-4-41 podkreślają znaczenie odpowiedniego doboru wyłączników nadprądowych, a także określają wymagania dotyczące zabezpieczeń przed dotykiem bezpośrednim i pośrednim. W praktyce, zastosowanie tego typu wyłączników w instalacjach domowych i komercyjnych pozwala na efektywne zabezpieczenie obwodów przed przeciążeniami, a także zwiększa ogólne bezpieczeństwo użytkowników. Warto również zauważyć, że odpowiedni dobór wyłącznika wpływa na komfort korzystania z elektryczności w codziennym życiu oraz minimalizuje ryzyko awarii systemów elektrycznych.

Pytanie 9

Jaką czynność kontrolną można przeprowadzić podczas obserwacji silnika elektrycznego w trakcie jego działania?

A. Ocena stanu pierścieni ślizgowych i komutatora

B. Weryfikacja stabilności połączeń elementów napędowych

C. Sprawdzenie stopnia nagrzewania obudowy

D. Kontrola stanu szczotek oraz szczotkotrzymaczy

Wszystkie pozostałe odpowiedzi odnoszą się do czynności kontrolnych, które mogą być istotne, ale nie są możliwe do wykonania w czasie rzeczywistym podczas pracy silnika elektrycznego. Sprawdzenie pewności połączeń elementów z napędem, chociaż ważne, zazwyczaj wiąże się z zatrzymaniem pracy silnika, aby przeprowadzić dokładną inspekcję. W trakcie pracy, niewłaściwe podejście do tego typu kontroli może prowadzić do ryzyka awarii lub nawet wypadków. Sprawdzenie stanu szczotek i szczotkotrzymaczy także wymaga wyłączenia silnika. W przypadku silników prądu stałego, szczotki są krytycznymi elementami, a ich zużycie wymaga regularnej inspekcji, ale tego rodzaju kontrola nie jest możliwa podczas ich pracy. Podobnie, kontrola stanu pierścieni ślizgowych i komutatora, chociaż istotna, również wymaga wyłączenia zasilania oraz demontażu niektórych komponentów. Takie czynności kontrolne najlepiej przeprowadzać podczas przeglądów okresowych, co pozwala na dokładniejsze zidentyfikowanie potencjalnych problemów. Kluczowym błędem jest założenie, że wszystkie te kontrole można przeprowadzić na gorąco, co nie tylko jest niezgodne z procedurami bezpieczeństwa, ale także może prowadzić do błędnych wniosków o stanie technicznym urządzenia. Rzeczywiste zarządzanie stanem silnika elektrycznego wymaga zastosowania metod monitorowania, które są bezpieczne i skuteczne w czasie aktywnej pracy urządzeń.

Pytanie 10

Jakie metody zapewniają ochronę przed porażeniem w instalacji fotowoltaicznej na stronie prądu stałego w przypadku uszkodzenia?

A. użycie automatycznego wyłączenia zasilania poprzez wyłączniki nadprądowe

B. użycie automatycznego wyłączenia zasilania przez zastosowanie bezpieczników topikowych

C. umieszczenie wszystkich komponentów na izolowanym podłożu

D. wykonanie wszystkich elementów w II klasie ochronności

Umieszczanie wszystkich urządzeń na podłożu izolacyjnym może wydawać się praktycznym rozwiązaniem, jednak nie zapewnia ono wystarczającego poziomu ochrony w przypadku uszkodzenia instalacji. Izolacja podłoża nie jest wystarczającym zabezpieczeniem, ponieważ nie eliminuje ryzyka pojawienia się napięcia na komponentach, które mogą stać się niebezpieczne w przypadku awarii. W przypadku wykonania urządzeń w II klasie ochronności, takie rozwiązanie zapewnia znacznie większą pewność bezpieczeństwa użytkowników. Stosowanie samoczynnego wyłączenia zasilania za pomocą bezpieczników topikowych również nie jest odpowiednim podejściem, ponieważ nie zapewnia ono szybkiej reakcji na awarie, a sama konstrukcja bezpieczników może nie być dostosowana do specyfiki prądu stałego. Co więcej, bezpieczniki topikowe mogą nie zadziałać w każdym przypadku awarii, co zwiększa ryzyko porażenia. Zastosowanie wyłączników nadprądowych, choć wydaje się lepszym rozwiązaniem, również nie jest wystarczające w kontekście instalacji fotowoltaicznych. Wyłączniki te są zaprojektowane przede wszystkim do ochrony przed przeciążeniem, niekoniecznie gwarantując pełne bezpieczeństwo w przypadku uszkodzenia izolacji lub innych awarii elektrycznych. W instalacjach takich jak fotowoltaiczne, gdzie prąd stały stanowi inne wyzwanie niż typowe systemy prądu zmiennego, odpowiednia klasa ochronności i zastosowanie odpowiednich zabezpieczeń są kluczowe dla bezpieczeństwa i zgodności z normami branżowymi.

Pytanie 11

W instalacji trójfazowej natężenie prądu obciążenia przewodów fazowych I_b wynosi 21 A, a maksymalne dopuszczalne obciążenie tych przewodów I_d to 30 A. Który z wymienionych wyłączników nadprądowych powinien być użyty do ochrony tej instalacji?

A. B25

B. B20

C. B16

D. B10

Dobra decyzja z tym wyłącznikiem B25! Wybierając go, postawiłeś na coś, co naprawdę pasuje do wartości prądu obciążenia, która wynosi 21 A. Z tego, co wiemy, wyłącznik powinien mieć wyższą wartość nominalną niż maksymalny prąd roboczy, ale nie może też za bardzo przekraczać obciążalności przewodów. Tu mamy 30 A dla przewodów, więc 25 A dla wyłącznika to świetny wybór. Dzięki temu nie tylko chronisz instalację przed przeciążeniem, ale też zmniejszasz ryzyko uszkodzenia przewodów. Gdybyś wybrał wyłącznik o wyższej wartości, mogłoby to prowadzić do niebezpiecznych sytuacji, w których obciążenia mogą przekraczać to, co jest dozwolone. Generalnie, wyłączniki B25 są dosyć popularne w instalacjach trójfazowych i dobrze się sprawdzają, bo utrzymują wartość prądu na odpowiednim poziomie. Ważne, żeby nie przekraczać 80% tej wartości nominalnej, co w twoim przypadku jest akurat spełnione.

Pytanie 12

Jaki typ przewodów jest zalecany do stosowania w instalacjach na zewnątrz budynków?

A. Przewody z miedzi beztlenowej

B. Przewody aluminiowe

C. Przewody o podwyższonej odporności na UV

D. Przewody do instalacji wewnętrznych

Przewody o podwyższonej odporności na UV są zalecane do stosowania w instalacjach na zewnątrz budynków ze względu na ich zdolność do wytrzymywania promieniowania ultrafioletowego. UV może powodować degradację materiałów, co w przypadku przewodów może prowadzić do ich mechanicznego uszkodzenia i utraty izolacyjności. Tego typu przewody są zaprojektowane tak, aby wytrzymać trudne warunki atmosferyczne, w tym intensywne nasłonecznienie, deszcz czy zmienne temperatury. Wybór przewodów odpornych na UV zwiększa niezawodność instalacji i zmniejsza ryzyko awarii. Z mojego doświadczenia wynika, że odpowiednie zaplanowanie instalacji z użyciem takich przewodów jest kluczowe dla jej długowieczności. W praktyce, przewody odporne na UV są często stosowane w instalacjach fotowoltaicznych, oświetleniowych na zewnątrz budynków oraz wszędzie tam, gdzie przewody są narażone na bezpośrednie działanie promieni słonecznych. Warto zawsze zwracać uwagę na oznaczenia producenta, które potwierdzają odporność na UV, co jest zgodne z normami branżowymi i dobrymi praktykami eksploatacyjnymi.

Pytanie 13

Po włączeniu oświetlenia na klatce schodowej przez automat schodowy, żarówka na pierwszym piętrze nie zaświeciła, podczas gdy pozostałe żarówki na innych piętrach działały bez zarzutów. Jakie może być źródło tej awarii?

A. Uszkodzony łącznik na pierwszym piętrze

B. Niedokręcony przewód do oprawy na pierwszym piętrze

C. Uszkodzony automat schodowy

D. Niedokręcony przewód do łącznika na pierwszym piętrze

Uszkodzony automat schodowy jako przyczyna braku działania żarówki na pierwszym piętrze nie jest prawidłowy. Automat schodowy odpowiedzialny jest za włączanie i wyłączanie oświetlenia na podstawie czynników takich jak ruch czy czas. Jeśli na pozostałych piętrach żarówki działają prawidłowo, oznacza to, że sam automat jest sprawny, ponieważ działa w pozostałych lokalizacjach. Z kolei uszkodzony łącznik na pierwszym piętrze mógłby powodować problemy, ale skoro inne piętra działają, to wskazuje na to, że łączniki w pozostałych miejscach są w porządku. Problem z niedokręconym przewodem do łącznika na pierwszym piętrze również nie jest prawidłowy, ponieważ to połączenie nie powinno wpływać tylko na jedną żarówkę, a jego stan miałby wpływ na działanie całej serii łączników. Warto również przypomnieć, że instalacje elektryczne wymagają odpowiedniego przeszkolenia i znajomości zasad bezpieczeństwa; wiele osób bez odpowiedniego doświadczenia może pomylić objawy problemu i źródło usterki. Niezrozumienie, jak poszczególne elementy instalacji współdziałają ze sobą, prowadzi do błędnych wniosków, które mogą skutkować niepotrzebnymi naprawami lub wymianą sprawnych elementów.

Pytanie 14

Aby naprawić uszkodzenie przerwanego przewodu pomiędzy sąsiednimi puszkami łączeniowymi w instalacji elektrycznej podtynkowej, która znajduje się w rurce, konieczne jest

A. odkręcić w puszkach uszkodzony przewód, wymienić go na nowy i połączyć

B. odkręcić w puszkach uszkodzony przewód, zlutować, zaizolować i połączyć

C. wykuć bruzdę i wymienić rurkę instalacyjną z przewodami na przewód podtynkowy

D. pozostawić uszkodzony przewód, a puszki połączyć przewodem natynkowym

Odpowiedź polegająca na odkręceniu przerwanego przewodu w puszkach i zastąpieniu go nowym jest prawidłowa, ponieważ zapewnia trwałe i bezpieczne rozwiązanie problemu uszkodzonej instalacji elektrycznej. Zgodnie z zasadami dobrej praktyki, usunięcie uszkodzonego przewodu i zastąpienie go nowym jest kluczowe dla zapewnienia ciągłości obwodu oraz minimalizacji ryzyka wystąpienia zwarcia czy pożaru. W przypadku przerwania przewodu, jego naprawa poprzez zlutowanie może być nietrwała i narażać na ryzyko, zwłaszcza w instalacjach podtynkowych, gdzie dostęp do uszkodzeń jest ograniczony. Wymiana przewodu jest standardem w branży i pozwala na zachowanie pełnej funkcjonalności instalacji. Dodatkowo, przy wykonywaniu takiej naprawy należy stosować odpowiednie materiały, które przeznaczone są do instalacji elektrycznych, a także przestrzegać norm PN-IEC 60364, które regulują zasady bezpieczeństwa w instalacjach elektrycznych. Przykładowo, przy wyborze nowego przewodu warto kierować się jego parametrami elektrycznymi oraz odpowiednią izolacją, co zwiększy efektywność i bezpieczeństwo całej instalacji.

Pytanie 15

Trójfazowy silnik indukcyjny, obciążony połową swojej mocy znamionowej, działa z prędkością n = 1450 obr/min. W pewnym momencie doszło do spadku prędkości obrotowej, co spowodowało charakterystyczne "buczenie" silnika. Jakie mogły być przyczyny tego zakłócenia w pracy silnika?

A. Kilku procentowy wzrost napięcia zasilania

B. Podwojony moment obciążenia

C. Brak napięcia w jednej z faz

D. Odłączenie przewodu ochronnego od zacisku PE

Zanik napięcia w jednej z faz silnika indukcyjnego trójfazowego prowadzi do nierównomiernego przepływu prądu w uzwojeniach, co skutkuje spadkiem momentu obrotowego oraz zwiększeniem prędkości ślizgu. Silnik, zamiast stabilnie pracować, zaczyna generować wibracje i dźwięki, co objawia się charakterystycznym "buczeniem". W przypadku pracy z obciążeniem wynoszącym połowę mocy znamionowej, silnik może być w stanie tolerować pewne zakłócenia, ale zanik napięcia w jednej fazie jest krytycznym problemem. Przykładowo, w przemyśle, awarie zasilania w jednej fazie mogą prowadzić do uszkodzeń silników oraz innych komponentów systemu, dlatego ważne jest stosowanie zabezpieczeń, takich jak wyłączniki różnicowoprądowe oraz monitoring jakości zasilania. Aby poprawić niezawodność systemów elektrycznych, stosuje się również układy równoważące obciążenia międzyfazowe. Stosując te zasady, można znacząco zwiększyć bezpieczeństwo i efektywność pracy silników.

Pytanie 16

W trakcie naprawy części instalacji elektrycznej zasilającej silnik indukcyjny, uszkodzone przewody aluminiowe zamieniono na przewody H07V-R o przekroju żyły 50 mm². Jaki powinien być minimalny przekrój przewodu PE, aby warunek samoczynnego wyłączenia zasilania został spełniony?

A. 25 mm2

B. 35 mm2

C. 20 mm2

D. 50 mm2

Wybór innego przekroju przewodu PE niż 25 mm2 może wynikać z nieporozumienia dotyczącego zasad ochrony przeciwporażeniowej. Przekroje 35 mm2, 20 mm2 oraz 50 mm2 są nieadekwatne dla tego przypadku. Przekrój 35 mm2 jest zbyt duży i niezgodny z wymaganiami normatywnymi, które określają minimalne wartości. W przypadku przewodu 20 mm2, jest on poniżej wymaganego minimum, co stwarza ryzyko niedostatecznego zabezpieczenia w razie awarii. Odpowiedź 50 mm2 natomiast, mimo że technicznie spełnia normy, jest zbyt wysoka, co prowadzi do zbędnych kosztów oraz nieoptymalnego doboru materiałów. W praktyce, zbyt duży przekrój może skutkować trudnościami w montażu i nieefektywnym wykorzystaniu przestrzeni instalacyjnej. Ponadto, w przypadku przewodów ochronnych, ich główną funkcją jest przewodzenie prądu zwarciowego do ziemi, co minimalizuje ryzyko porażenia prądem. Dlatego normy jasno definiują, że odpowiedni przekrój powinien być proporcjonalny do przekroju przewodów zasilających, a w przypadku aluminium wynosić 25 mm2. Niezrozumienie zasadności tych wartości może prowadzić do zastosowania niewłaściwych przekrojów, co skutkuje obniżeniem poziomu bezpieczeństwa w instalacji elektrycznej.

Pytanie 17

W elektrycznej instalacji o napięciu 230 V, zasilanej z systemu sieciowego TN-S, zmierzona impedancja pętli zwarcia wynosi 2,5 Ω. Wskaż, które oznaczenie wyłącznika jest zgodne z wymogiem samoczynnego odłączenia zasilania jako środka ochrony przeciwporażeniowej w przypadku awarii w tej instalacji?

A. B20

B. C16

C. C10

D. B16

Odpowiedź 'B16' jest prawidłowa, ponieważ dotyczy wyłącznika, który spełnia wymogi samoczynnego wyłączenia zasilania w przypadku uszkodzenia. W przypadku instalacji o napięciu 230 V, zasilanej z sieci TN-S, ważne jest, aby wyłącznik miał odpowiednią wartość prądową oraz aby czas zadziałania był krótki, co pozwoli na zabezpieczenie osób przed porażeniem prądem. Zgodnie z normą PN-EN 61008-1, dla instalacji o impedancji pętli zwarcia wynoszącej 2,5 Ω, maksymalny czas zadziałania wyłącznika powinien wynosić 0,4 sekundy. Wyłącznik typu B16, charakteryzujący się prądem znamionowym 16 A, jest w stanie skutecznie zadziałać w tym czasie, co czyni go odpowiednim do ochrony przed porażeniem. Przykładowo, w domowych instalacjach elektrycznych często stosuje się wyłączniki B16 do zabezpieczenia obwodów oświetleniowych lub gniazd zasilających, co dodatkowo wspiera bezpieczeństwo użytkowników.

Pytanie 18

Obniżenie częstotliwości napięcia zasilającego w trakcie działania silnika indukcyjnego trójfazowego spowoduje

A. unieruchomienie silnika

B. utrzymanie prędkości obrotowej silnika na niezmienionym poziomie

C. wzrost prędkości obrotowej silnika

D. spadek prędkości obrotowej silnika

Zadanie dotyczy trójfazowego silnika indukcyjnego, którego prędkość obrotowa jest ściśle związana z częstotliwością napięcia zasilającego. Zgodnie z zasadą działania silników indukcyjnych, prędkość obrotowa (n) jest proporcjonalna do częstotliwości zasilania (f) i liczby par biegunów (p), co można zapisać równaniem: n = (120 * f) / p. Zmniejszenie częstotliwości prowadzi do proporcjonalnego zmniejszenia prędkości obrotowej silnika. W praktycznych zastosowaniach, takich jak regulacja prędkości obrotowej w napędach, zmieniając częstotliwość napięcia, możemy w kontrolowany sposób dostosować prędkość silnika do wymagań procesu technologicznego, co pozwala na optymalizację zużycia energii oraz poprawę wydajności systemu. Warto również wspomnieć o zastosowaniu falowników, które umożliwiają precyzyjne sterowanie częstotliwością zasilania, co jest standardem w nowoczesnych instalacjach przemysłowych, aby dostosować prędkość do zmieniających się warunków pracy.

Pytanie 19

Który z poniższych przetworników powinien być użyty do pomiaru momentu obrotowego działającego na wał napędowy silnika elektrycznego?

A. Tensometr

B. Pozystor

C. Halotron

D. Piezorezystor

Pozystor, to element elektroniczny wykorzystywany głównie w obwodach elektronicznych jako czujnik temperatury. Choć może wydawać się atrakcyjny do pomiarów, to jednak nie jest odpowiedni do pomiaru momentu obrotowego, ponieważ nie może bezpośrednio mierzyć deformacji mechanicznych ani sił działających na wał. Jego działanie opiera się na zmianie oporu elektrycznego w reakcji na temperaturę, co nie ma związku z dynamiką momentu obrotowego. Halotron to kolejny typ czujnika, który jest wykorzystywany w pomiarach pola magnetycznego, a nie do analizy momentu obrotowego. Jego zasada działania opiera się na detekcji zmian w polu magnetycznym, co nie jest związane z pomiarem siły mechanicznej. Piezorezystor, mimo że może reagować na zmiany ciśnienia lub deformacji, również nie jest idealnym rozwiązaniem w kontekście pomiaru momentu obrotowego, ponieważ jego zastosowanie jest bardziej skoncentrowane na pomiarach w systemach ciśnienia. Przykłady zastosowania piezorezystorów obejmują czujniki ciśnienia, a nie pomiar momentu obrotowego. Typowe błędy w myśleniu, które prowadzą do wyboru nieodpowiednich czujników, obejmują mylenie charakterystyki pomiarowej z warunkami pracy oraz nieznajomość zastosowania konkretnego przetwornika w praktyce. Właściwy dobór przetwornika jest kluczowy dla uzyskania precyzyjnych i wiarygodnych rezultatów pomiarowych.

Pytanie 20

W miejscu pracy, gdzie wykonywana jest naprawa urządzenia grzewczego, działają równocześnie elektrycy oraz hydraulicy. Jeśli instalacja elektryczna urządzenia została odłączona od zasilania za pomocą głównego odłącznika, który znajduje się w innym pomieszczeniu niż naprawiane urządzenie, to aby zabezpieczyć się przed niezamierzonym włączeniem napięcia, należy

A. użyć dwóch kłódek do zablokowania odłącznika w pozycji otwartej, każdą z nich zakładając osobno przez różne zespoły pracowników

B. pozostawić odłącznik w pozycji otwartej bez blokady, ale umieścić obok niego tabliczkę ostrzegawczą o zakazie włączania napięcia

C. zablokować odłącznik w pozycji otwartej kłódką założoną przez zespół elektryków

D. zablokować odłącznik w pozycji otwartej kłódką założoną przez ekipę hydraulików

Odpowiedź, w której zastosowano dwie kłódki do zablokowania odłącznika w stanie otwartym, jest prawidłowa, ponieważ w sytuacji, gdy w jednym miejscu pracują elektrycy i hydraulicy, konieczne jest zapewnienie maksymalnego bezpieczeństwa. Blokowanie odłącznika za pomocą kłódek, które są zakładane przez każdą z grup pracowników, jest zgodne z zasadami blokady i wyłączania (Lockout-Tagout - LOTO), które są kluczowe w zarządzaniu ryzykiem w miejscu pracy. Takie działanie gwarantuje, że żadna grupa nie może włączyć napięcia bez wiedzy drugiej grupy, a tym samym minimalizuje ryzyko porażenia prądem w trakcie naprawy. Przykładem zastosowania tej procedury jest sytuacja, w której hydraulik wykonuje prace przy rurach zasilających, podczas gdy elektryk zajmuje się instalacją elektryczną. Zastosowanie podwójnej blokady zapewnia, że obie grupy muszą współpracować, aby zdjąć blokadę, co zwiększa bezpieczeństwo i skuteczność. Tego typu praktyki są normą w branży, a ich stosowanie jest regulowane przez przepisy BHP oraz normy OSHA, co podkreśla ich znaczenie w codziennym funkcjonowaniu zakładów pracy.

Pytanie 21

Jakie powinno być maksymalne wskazanie amperomierza do pomiaru natężenia prądu w instalacji zasilanej napięciem 230/400 V o częstotliwości 50 Hz, zasilanej jednofazowym silnikiem elektrycznym o parametrach: P = 0,55 kW, n = 70%, cosφ = 0,96?

A. 3A

B. 4A

C. 1A

D. 2A

Aby poprawnie określić zakres pomiarowy amperomierza do pomiaru natężenia prądu w instalacji zasilanej napięciem 230/400 V, należy najpierw obliczyć prąd, jaki płynie przez jednofazowy silnik elektryczny o mocy 0,55 kW. Używając wzoru: I = P / (U * cosφ), gdzie I to natężenie prądu, P to moc (0,55 kW), U to napięcie (230 V), a cosφ to współczynnik mocy (0,96), obliczamy: I = 550 W / (230 V * 0,96) ≈ 2,5 A. Wartością, którą należy wziąć pod uwagę, jest również dodatkowy margines bezpieczeństwa dla amperomierza, co oznacza, że dobrze jest wybrać amperomierz o nieco większym zakresie pomiarowym. Dlatego odpowiedni zakres pomiarowy wynosi 4A, co pozwoli na komfortowe pomiary bez ryzyka uszkodzenia przy większych obciążeniach lub chwilowych przeciążeniach. Użycie amperomierza o odpowiednim zakresie to praktyka zgodna z zasadami bezpieczeństwa oraz normami branżowymi, co zapewnia rzetelność pomiarów i długowieczność urządzenia.

Pytanie 22

Który z podanych przewodów powinien zostać wybrany w celu zastąpienia uszkodzonego przewodu zasilającego silnik trójfazowy zainstalowany w odbiorniku ruchomym?

A. OP4x2,5 mm2

B. SM3x2,5 mm2

C. YDY 4x2,5 mm2

D. YLY 3x2,5 mm2

Odpowiedź OP4x2,5 mm2 jest prawidłowa, ponieważ przewód ten spełnia wymagania dotyczące zasilania silników trójfazowych w aplikacjach przemysłowych. Przewód OP (olejoodporny) charakteryzuje się dużą odpornością na działanie olejów i substancji chemicznych, co jest kluczowe w środowiskach, gdzie takie czynniki mogą występować. Przekrój 2,5 mm2 zapewnia odpowiedni przepływ prądu dla silników o mocy do około 5,5 kW, co jest standardem w wielu instalacjach. Użycie przewodów zgodnych z normami PN-IEC 60364-1 oraz PN-EN 60228 gwarantuje bezpieczeństwo i niezawodność systemu. W praktyce, przewody te stosuje się w różnych mechanizmach, takich jak taśmy transportowe czy maszyny produkcyjne, gdzie mobilność i odporność na uszkodzenia mechaniczne są kluczowe. Zastosowanie odpowiedniego przewodu zasilającego jest istotne nie tylko dla prawidłowego działania urządzeń, ale też dla zapewnienia bezpieczeństwa w miejscu pracy.

Pytanie 23

Podczas intensywnych opadów śniegu w jednym z rejonów napowietrznej linii niskiego napięcia zaobserwowano zanik napięcia w jednej fazie. Monterzy wymienili uszkodzony bezpiecznik w stacji transformatorowej na słupie, ale po ponownym uruchomieniu zasilania bezpiecznik natychmiast znowu uległ awarii. Jakie mogą być najprawdopodobniejsze przyczyny tej usterki?

A. Zawilgocenie izolacji przewodów AFL do odbiorców

B. Zwarcie doziemne jednej fazy

C. Zbyt duża asymetria obciążenia odbiornikami u jednego z odbiorców

D. Przeciążenie obwodu linii spowodowane dogrzewaniem elektrycznym mieszkań

Zwarcie doziemne jednej fazy jest najprawdopodobniejszą przyczyną opisanego problemu. W przypadku gęstych opadów śniegu, woda może gromadzić się na izolacji przewodów, co prowadzi do obniżenia ich właściwości izolacyjnych. Jeżeli następuje kontakt przewodu fazowego z ziemią lub innym przewodem o potencjale ziemi, tworzy się obwód, przez który może płynąć prąd, co skutkuje zadziałaniem zabezpieczeń, takich jak bezpieczniki. Wymiana uszkodzonego bezpiecznika w tym przypadku nie rozwiązuje problemu, ponieważ zwarcie doziemne nadal występuje. Aby zapobiec takim sytuacjom, ważne jest regularne sprawdzanie stanu technicznego linii oraz ich ochrony przed warunkami atmosferycznymi. W praktyce, stosowanie odpowiednich zabezpieczeń nadprądowych oraz regularne inspekcje mogą znacznie zmniejszyć ryzyko wystąpienia takich awarii. Dobrą praktyką jest również zapewnienie odpowiedniej odległości między przewodami a ziemią oraz stosowanie odpowiednich systemów uziemiających, co zwiększa bezpieczeństwo systemów elektrycznych.

Pytanie 24

Jakie skutki spowoduje podłączenie baterii kondensatorów równolegle do końcówek silnika asynchronicznego?

A. Pobór mocy czynnej z sieci ulegnie zwiększeniu

B. Napięcie na końcówkach silnika się zmniejszy

C. Pobór mocy biernej z sieci będzie mniejszy

D. Częstotliwość prądu w silniku wzrośnie

Włączenie baterii kondensatorów równolegle do zacisków silnika asynchronicznego prowadzi do zmniejszenia poboru mocy biernej z sieci. Kondensatory wprowadzają do obwodu moc czynną, co kompensuje ubytek mocy biernej generowanej przez silnik. Silniki asynchroniczne, zwłaszcza te o dużych mocach, często wykazują znaczny pobór mocy biernej, co powoduje obciążenie sieci elektroenergetycznej. Dlatego wprowadzenie baterii kondensatorów nie tylko poprawia współczynnik mocy, ale także zwiększa efektywność energetyczną całego systemu. W praktyce zastosowanie kondensatorów do kompensacji mocy biernej jest szeroko stosowane w przemyśle, gdzie obciążenia są zmienne, a ich odpowiednia konfiguracja pozwala na znaczące oszczędności kosztów związanych z energią elektryczną oraz redukcję strat w sieci. Ponadto, zgodnie z normami IEC 61000, stabilizacja współczynnika mocy jest kluczowym elementem w celu poprawy jakości energii w systemach elektroenergetycznych.

Pytanie 25

Które z wymienionych urządzeń służy do ochrony przewodów w systemach elektrycznych przed skutkami zwarć?

A. Przekaźnik termiczny

B. Wyłącznik różnicowoprądowy

C. Odłącznik

D. Bezpiecznik

Bezpiecznik to kluczowe urządzenie w instalacjach elektrycznych, które chroni obwody przed skutkami zwarć oraz przepięć. Jego główną funkcją jest przerwanie obwodu w momencie, gdy natężenie prądu przekroczy ustaloną wartość, co zapobiega uszkodzeniu urządzeń oraz minimalizuje ryzyko pożaru. W praktyce, bezpieczniki są szeroko stosowane w domowych i przemysłowych instalacjach elektrycznych oraz są zgodne z normami, takimi jak PN-EN 60947-2. Standardowe zastosowanie bezpiecznika polega na jego instalacji w rozdzielniach elektrycznych, gdzie zapewnia on ochronę dla poszczególnych obwodów. Warto również zwrócić uwagę na różne typy bezpieczników, w tym bezpieczniki topikowe i automatyczne, które mają różne zastosowania w zależności od charakterystyki obciążenia. Dobre praktyki obejmują regularne kontrole i wymianę bezpieczników, aby zagwarantować ich skuteczność oraz niezawodność działania w sytuacjach awaryjnych.

Pytanie 26

Przedstawione w tabeli wyniki pomiarów rezystancji uzwojeń i izolacji silnika trójfazowego wskazują na

Pomiar między zaciskami silnika	Rezystancja
U1 – U2	32 Ω
V1 – V2	32 Ω
W1 – W2	32 Ω
U1 – V1	0
V1 – W1	5 MΩ
U1– W1	5 MΩ
U1 – PE	0
V1 – PE	0
W1 – PE	5 MΩ

A. zwarcie między uzwojeniami U1 — U2 oraz W1 - W2

B. zwarcie międzyzwojowe w uzwojeniu W1 — W2

C. przerwę w uzwojeniu U1 — U2

D. uszkodzoną izolację w uzwojeniach U1 — U2 oraz V1 — V2

Twój wybór odpowiedzi, która wskazuje na zwarcie międzyzwojowe w uzwojeniu W1 — W2 lub przerwę w uzwojeniu U1 — U2, nie był najlepszy. Analiza wyników wykazuje, że mamy inne problemy. Rezystancja uzwojeń U1 — U2, V1 — V2 i W1 — W2 wynosi 32 Ω, co sugeruje, że nie mówimy o zwarciu międzyzwojowym. Takie zwarcie zazwyczaj pokazuje bardzo niskie wartości rezystancji. Z drugiej strony, przerwa w uzwojeniu prowadziłaby do nieskończoności rezystancji, co też nie ma miejsca w tym przypadku. Wydaje mi się, że można popełnić błąd myślowy zakładając, że każde odstępstwo w pomiarach musi oznaczać zwarcie lub przerwę, a w rzeczywistości diagnostyka jest bardziej skomplikowana. Ważne jest, żeby wiedzieć, że uszkodzenie izolacji nie zawsze daje zerowe wartości rezystancji między uzwojeniami – może być to mylące. Moim zdaniem, dobrze by było zwrócić uwagę na normy dotyczące pomiarów izolacji, które podkreślają, jak ważna jest interpretacja wyników w kontekście całego systemu. Właściwe podejście do diagnostyki silników elektrycznych to ocena wszystkich parametrów, a nie tylko wybierając te, które wydają się najważniejsze.

Pytanie 27

W tabeli zestawiono wyniki pomiarów rezystancji izolacji różnych instalacji elektrycznych, przeprowadzonych podczas prób odbiorczych. Która z instalacji znajduje się w złym stanie technicznym, wykluczającym jej eksploatację?

	Instalacja	Rezystancja izolacji, MΩ
A.	SELV	0,9
B.	FELV	0,9
C.	230 V/400 V	1,5
D.	400 V/ 690 V	1,2

A. B.

B. C.

C. A.

D. D.

Odpowiedź B jest prawidłowa, ponieważ wskazuje na instalację elektryczną, której rezystancja izolacji wynosi 0,9 MΩ, co jest poniżej minimalnej dopuszczalnej wartości 1 MΩ, określonej przez normy IEC 60364 dotyczące instalacji elektrycznych. Wartość ta jest kluczowa dla zapewnienia bezpieczeństwa użytkowników oraz prawidłowego funkcjonowania instalacji. Niska rezystancja izolacji może prowadzić do niebezpiecznych sytuacji, takich jak porażenie prądem czy zwarcia, co czyni eksploatację tej instalacji niebezpieczną. Praktycznie, docelowe standardy w przemyśle elektrycznym zalecają regularne pomiary rezystancji izolacji, aby wczesne wykrycie problemów mogło zapobiec poważnym awariom. Wymagania dotyczące rezystancji izolacji różnią się w zależności od rodzaju instalacji, jednak zasada pozostaje ta sama – wartości poniżej 1 MΩ są uznawane za niedopuszczalne w kontekście bezpieczeństwa. Dlatego instalacja oznaczona jako B nie powinna być eksploatowana, co podkreśla znaczenie regularnych inspekcji technicznych i przestrzegania norm branżowych.

Pytanie 28

Jakie czynności oraz w jakiej kolejności powinny zostać dokonane podczas wymiany uszkodzonego łącznika elektrycznego?

A. Załączyć zasilanie, sprawdzić ciągłość połączeń, wymontować uszkodzony łącznik

B. Odłączyć zasilanie, wymontować uszkodzony łącznik, sprawdzić ciągłość połączeń

C. Wymontować uszkodzony łącznik, odłączyć zasilanie, sprawdzić ciągłość połączeń

D. Odłączyć zasilanie, sprawdzić brak napięcia, wymontować uszkodzony łącznik

Odpowiedź "Odłączyć napięcie, sprawdzić brak napięcia, wymontować uszkodzony łącznik" jest prawidłowa, ponieważ obejmuje kluczowe kroki niezbędne do bezpiecznej wymiany łącznika elektrycznego. Pierwszym krokiem jest odłączenie napięcia, co jest absolutnie konieczne, aby zapobiec porażeniu prądem. Takie działanie jest zgodne z zasadą bezpieczeństwa elektrycznego, zgodnej z normą PN-IEC 60364. Następnie, sprawdzenie braku napięcia za pomocą odpowiednich narzędzi, takich jak wskaźnik napięcia, pozwala upewnić się, że instalacja jest całkowicie bezpieczna do pracy. To kluczowy krok, który chroni technika przed niebezpieczeństwem. Po potwierdzeniu braku napięcia można przystąpić do demontażu uszkodzonego łącznika. Dobrą praktyką jest również sprawdzenie stanu przewodów, co zapewnia, że nowy łącznik będzie poprawnie funkcjonować. Przykład zastosowania tej procedury można zaobserwować podczas serwisów i konserwacji instalacji elektrycznych w domach i biurach, gdzie przestrzeganie zasad bezpieczeństwa może zapobiec poważnym wypadkom.

Pytanie 29

W tabeli przedstawiono parametry znamionowe silnika jednofazowego. Uruchomienie tego silnika bez kondensatora rozruchowego spowoduje

Typ silnika	SEh 80-2BF
Moc	1,1 kW
Prędkość obrotowa	2780 obr/min
Sprawność	72%
Napięcie zasilania	230 V, 50 Hz
Stopień ochrony	IP 54
Rodzaj pracy	S1
Współczynnik mocy	0,97
Pojemność kondensatora pracy	25 μF
Pojemność kondensatora rozruchowego	70 μF

A. zadziałanie wyłącznika różnicowoprądowego.

B. zmniejszenie mocy silnika.

C. zmniejszenie momentu rozruchowego.

D. uszkodzenie silnika.

Wybór odpowiedzi, że uruchomienie silnika jednofazowego bez kondensatora rozruchowego skutkuje zmniejszeniem mocy silnika, jest oparty na nieporozumieniu dotyczących zasad działania silników jednofazowych. Przede wszystkim, moc silnika jest zdefiniowana jako iloczyn momentu obrotowego i prędkości kątowej. Zmniejszenie mocy nie jest bezpośrednim skutkiem braku kondensatora, ale raczej niewłaściwego momentu obrotowego, który uniemożliwia start silnika. W pozostałych odpowiedziach również pojawiają się nieprawidłowe rozumowania. Na przykład, stwierdzenie, że brak kondensatora spowoduje zadziałanie wyłącznika różnicowoprądowego, jest mylne, ponieważ wyłączniki te działają w odpowiedzi na różnice prądów między przewodami, co nie ma związku z momentem rozruchowym silnika. Ostatnia odpowiedź sugerująca uszkodzenie silnika również jest nieprecyzyjna, ponieważ sam fakt braku kondensatora niekoniecznie prowadzi do uszkodzenia, lecz do niezdolności do uruchomienia. W praktyce, ważne jest zrozumienie, że silnik jednofazowy działający bez kondensatora może nie zacząć pracować, co w dłuższym okresie może prowadzić do jego uszkodzenia, ale samo w sobie nie jest to natychmiastowym skutkiem działania. Błędne odpowiedzi często wynikają z nieznajomości podstawowych zasad elektrotechniki oraz mechaniki ruchu obrotowego, dlatego kluczowe jest zapoznanie się z literaturą fachową oraz standardami, które dokładnie opisują zasady działania silników elektrycznych.

Pytanie 30

Przedstawione w tabeli wyniki pomiarów rezystancji uzwojeń i izolacji silnika trójfazowego wskazują na

Pomiar między zaciskami silnika	Rezystancja
U1 – U2	32 Ω
V1 – V2	32 Ω
W1 – W2	32 Ω
U1 – V1	0
V1 – W1	5 MΩ
U1 – W1	5 MΩ
U1 – PE	0
V1 – PE	0
W1 – PE	5 MΩ

A. zwarcie między uzwojeniami U1 - U2 oraz W1 - W2.

B. uszkodzoną izolację w uzwojeniach U1 - U2 oraz V1 - V2.

C. zwarcie międzyzwojowe w uzwojeniu W1 - W2.

D. przerwę w uzwojeniu U1 - U2.

Analizując inne odpowiedzi, można zauważyć kilka istotnych błędów logicznych. Wskazywanie na zwarcie między uzwojeniami U1 - U2 oraz W1 - W2 opiera się na mylnym założeniu, że niska rezystancja oznacza bezpośrednie zwarcie. W rzeczywistości, zerowa rezystancja izolacji sygnalizuje uszkodzenie, a nie zwarcie między uzwojeniami. Z kolei sugestia o zwarciu międzyzwojowym w uzwojeniu W1 - W2 nie znajduje potwierdzenia w pomiarach, ponieważ brak jest dowodów na obecność takiego zjawiska. Warto również zauważyć, że przerwa w uzwojeniu U1 - U2 nie może być jedynym wnioskiem, gdyż wyniki pomiarów wskazują na brak izolacji, a nie na przerwę w obwodzie. Tego rodzaju pomyłki wynikają często z niepełnego zrozumienia podstawowych zasad działania uzwojeń w silnikach trójfazowych. W praktyce, każdy pomiar rezystancji powinien być interpretowany w kontekście norm bezpieczeństwa, a także realnych warunków eksploatacyjnych. Ignorowanie tych zasad może prowadzić do poważnych konsekwencji i utraty sprawności urządzenia.

Pytanie 31

Jakie przyrządy można zastosować do pomiaru mocy czynnej?

A. Amperomierz oraz licznik

B. Woltomierz i amperomierz

C. Waromierz oraz amperomierz

D. Woltomierz oraz omomierz

Woltomierz i amperomierz są kluczowymi przyrządami do pomiaru mocy czynnej w obwodach elektrycznych. Moc czynna, zwana również mocą rzeczywistą, wyrażana jest w watach (W) i można ją obliczyć jako iloczyn napięcia (V) i natężenia prądu (I), pomnożony przez cosinus kąta fazowego między prądem a napięciem (P = V * I * cos(φ)). Woltomierz służy do pomiaru napięcia w obwodzie, podczas gdy amperomierz mierzy natężenie prądu, co pozwala na efektywne obliczenie mocy czynnej. W praktyce, aby uzyskać dokładny pomiar mocy, niezbędne jest także uwzględnienie współczynnika mocy, zwłaszcza w obwodach z obciążeniem indukcyjnym lub pojemnościowym. Ponadto, w przypadku systemów przemysłowych, pomiary mocy czynnej są fundamentalne dla oceny efektywności energetycznej, co jest zgodne z normami ISO 50001, które koncentrują się na zarządzaniu energią. Dobrą praktyką jest regularna kalibracja tych przyrządów, aby zapewnić dokładność pomiarów.

Pytanie 32

Kto jest zobowiązany do utrzymania odpowiedniego stanu technicznego układów pomiarowych i rozliczeniowych energii elektrycznej w biurowcu?

A. Właściciel obiektu

B. Zarządca obiektu

C. Producent energii elektrycznej

D. Dostawca energii elektrycznej

Dostawca energii elektrycznej ma obowiązek zapewnić należyty stan techniczny układów pomiarowo-rozliczeniowych energii elektrycznej. Oznacza to, że odpowiedzialność za utrzymanie tych układów w dobrym stanie spoczywa na dostawcy, który ma świadomość, że niesprawne urządzenia mogą powodować błędne pomiary, co w efekcie wpływa na rozliczenia finansowe z odbiorcami. Przykładem może być konieczność regularnych przeglądów i kalibracji liczników, aby zapewnić ich prawidłowe działanie. Zgodnie z normami PN-EN 62052-11 oraz PN-EN 62053-21, dostawcy energii są zobowiązani do przestrzegania określonych standardów jakości, co przekłada się na rzetelność pomiarów. Ważne jest, aby odbiorcy byli świadomi, że to dostawca energii jest odpowiedzialny za wszelkie aspekty związane z technicznym stanem układów pomiarowych, co wpływa na przejrzystość i zaufanie w relacjach z klientami.

Pytanie 33

Jaką wartość powinno mieć napięcie pomiarowe przy pomiarze rezystancji izolacji kabla umieszczonego w gruncie?

A. 500 V

B. 2 500 V

C. 1 000 V

D. 250 V

Odpowiedź 2 500 V jest prawidłowa, ponieważ podczas pomiarów rezystancji izolacji kabli ułożonych w ziemi, stosowanie napięcia rzędu 2 500 V jest standardem uznawanym w branży elektroenergetycznej. Taki poziom napięcia zapewnia wystarczającą siłę do wykrycia potencjalnych uszkodzeń izolacji, które mogą nie być widoczne przy niższych napięciach. W praktyce, zastosowanie wyższego napięcia pozwala na dokładniejsze określenie stanu izolacji, co jest kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa i niezawodności sieci zasilającej. Dobre praktyki zalecają, aby przed przystąpieniem do pomiarów, upewnić się, że kabel jest odłączony od źródła zasilania, co pozwoli na uzyskanie wiarygodnych wyników. Dodatkowo, pomiary powinny być przeprowadzane z użyciem odpowiednich narzędzi pomiarowych, które są przystosowane do pracy z takimi napięciami. Warto również zauważyć, że normy, takie jak PN-EN 61557-2, wskazują na znaczenie pomiaru rezystancji izolacji w celu zapobiegania awariom i zapewniania ciągłości dostaw energii.

Pytanie 34

W instalacji elektrycznej z napięciem nominalnym 230 V, skonstruowanej w systemie TN-S, działa urządzenie, które należy do pierwszej klasy ochronności. Jakie środki powinny być wdrożone, aby zapewnić dodatkową ochronę przed porażeniem w tym urządzeniu?

A. Zainstalować transformator redukcyjny

B. Połączyć obudowę z przewodem ochronnym

C. Ułożyć dodatkową warstwę izolacyjną na podłożu

D. Wykonać lokalne połączenia wyrównawcze

Połączenie obudowy urządzenia z przewodem ochronnym jest kluczowym środkiem zabezpieczającym przed porażeniem elektrycznym w instalacjach elektrycznych. W przypadku urządzeń klasy I, które polegają na ochronie poprzez uziemienie, takie połączenie ma na celu zapewnienie, że w przypadku awarii izolacji, prąd upływowy zostanie skierowany do ziemi, co zminimalizuje ryzyko porażenia prądem. W instalacjach TN-S, gdzie przewód ochronny (PE) jest oddzielony od przewodu neutralnego (N), jest to szczególnie istotne. Przykładem praktycznym może być sprzęt AGD, jak lodówka czy pralka, które muszą mieć pewne połączenia ochronne, aby zapewnić bezpieczeństwo użytkowników. Standardy takie jak PN-IEC 60364 stanowią podstawę dla projektowania i wykonania instalacji elektrycznych, a także definiują wymagania dotyczące ochrony przed porażeniem elektrycznym, co podkreśla znaczenie właściwego połączenia obudowy z przewodem ochronnym.

Pytanie 35

Jaką wkładkę topikową bezpiecznikową powinno się wykorzystać do ochrony silnika indukcyjnego przed skutkami zwarć?

A. WT/NH DC

B. WT-00 gF

C. WT-2 gTr

D. WT/NH aM

Wkładka topikowa WT/NH aM jest odpowiednia do zabezpieczania silników indukcyjnych przed skutkami zwarć, ponieważ charakteryzuje się dużą zdolnością do przerwania prądu oraz odpowiednim czasem zadziałania. W porównaniu do innych wkładek, aM (motor) zapewnia lepszą ochronę w przypadku prądów rozruchowych, które mogą być znacznie wyższe od normalnych wartości roboczych. W praktyce, takie wkładki są stosowane w układach zasilających silników elektrycznych, które podczas rozruchu mogą generować prądy nawet 5-7 razy większe od nominalnych. Dzięki właściwościom aM, wkładki te pozwalają na dłuższe tolerowanie tych wysokich prądów, co znacząco zwiększa bezpieczeństwo i nie powoduje niepotrzebnych wyłączeń. Dodatkowo, zgodnie z normą IEC 60269, wkładki aM są przystosowane do ochrony silników przed przeciążeniem, co czyni je idealnym wyborem w aplikacjach przemysłowych. Warto zaznaczyć, że stosowanie wkładek zabezpieczających powinno odbywać się zgodnie z zaleceniami producentów urządzeń oraz normami bezpieczeństwa, co zwiększa ich efektywność i niezawodność.

Pytanie 36

Która z poniższych przyczyn powoduje, że przekaźnik Buchholza działa na wyłączenie transformatora?

A. Niesymetryczne obciążenie transformatora

B. Brak w uzwojeniu pierwotnym

C. Zwarcie między uzwojeniem pierwotnym a wtórnym

D. Brak uziemienia punktu neutralnego

Zwarcie między uzwojeniem pierwotnym i wtórnym to jedna z najpoważniejszych awarii, które mogą wystąpić w transformatorze. Przekaźnik Buchholza jest specjalnie zaprojektowany do detekcji i reagowania na tego typu problemy. W momencie, gdy dochodzi do zwarcia, prąd płynący przez uzwojenia gwałtownie wzrasta, co powoduje nagłe zmiany w przepływie oleju w transformatorze. Czujniki w przekaźniku Buchholza wykrywają te zmiany, co skutkuje jego aktywacją i wyłączeniem transformatora. Takie działanie ma na celu ochronę urządzenia przed dalszymi uszkodzeniami oraz minimalizację ryzyka wystąpienia poważnych awarii. W praktyce, stosowanie przekaźnika Buchholza jest normą w przemyśle energetycznym, działając zgodnie z wytycznymi Międzynarodowej Komisji Elektrotechnicznej (IEC) oraz krajowymi standardami ochrony urządzeń elektroenergetycznych. Regularne inspekcje i testy przekaźników Buchholza są kluczowe dla zapewnienia ich niezawodności i skuteczności w diagnostyce awarii, co jest istotne dla ciągłości dostaw energii.

Pytanie 37

Jaką charakterystykę powinien mieć wyłącznik instalacyjny nadprądowy, aby zapewnić, że nie wystąpi przypadkowe zadziałanie zabezpieczenia podczas uruchamiania urządzenia o dużym momencie rozruchowym?

A. Charakterystykę Z

B. Charakterystykę C

C. Charakterystykę D

D. Charakterystykę B

Wyłącznik nadprądowy z charakterystyką D to całkiem fajna opcja, zwłaszcza jeśli pracujesz z urządzeniami, które mają duży pobór prądu, jak na przykład silniki. Wiesz, różni się on trochę od charakterystyk B i C, które nie pozwalają na takie chwilowe przeszalenie prądu. A w przypadku silników, to może być naprawdę ważne, bo w momencie startu potrafią pobierać nawet 5-7 razy więcej prądu niż w normalnych warunkach. Taki wyłącznik D pomoże uniknąć niepotrzebnych wyłączeń, co jest kluczowe w przemyśle, gdzie maszyny muszą działać bez przerwy. Dobrze jest też pamiętać o normach, jak IEC 60947-2, bo wskazują one, jak ważne jest dobranie odpowiedniej charakterystyki do konkretnego obciążenia. Dzięki temu możesz być pewny, że wszystko będzie działać sprawnie i bezpiecznie.

Pytanie 38

Jakiego typu obudowę ma urządzenie elektryczne oznaczone na tabliczce znamionowej symbolem IP001?

A. Zamkniętą

B. Głębinową

C. Wodoszczelną

D. Otwartą

Obudowa oznaczona symbolem IP001 wskazuje, że urządzenie ma otwartą konstrukcję, co oznacza, że nie jest przystosowane do ochrony przed wnikaniem wody ani ciał stałych. W standardzie IP (Ingress Protection) pierwsza cyfra, w tym przypadku '0', oznacza brak ochrony przed ciałami stałymi, zaś druga cyfra, '1', oznacza ograniczoną ochronę przed wodą. W praktyce oznacza to, że urządzenie jest przeznaczone do zastosowania w suchych pomieszczeniach, gdzie nie ma ryzyka kontaktu z wodą. Tego typu obudowy są często stosowane w urządzeniach elektronicznych, które nie wymagają specjalnej ochrony, takich jak niektóre modele komputerów, sprzętu biurowego lub urządzeń domowych. Zrozumienie klasyfikacji IP jest kluczowe dla odpowiedniego doboru urządzeń do zastosowań w różnych warunkach otoczenia oraz dla zapewnienia ich długotrwałego i bezpiecznego działania.

Pytanie 39

Podczas pracy szlifierka kątowa nagle przestała działać. Ustalono, że nie jest to spowodowane brakiem zasilania. Aby zlokalizować awarię, należy odłączyć napięcie, a następnie

A. sprawdzić rezystancję przewodu ochronnego

B. zmierzyć temperaturę uzwojenia stojana

C. zmierzyć rezystancję izolacji kabla zasilającego

D. ocenić stan szczotek

Odpowiedź 'sprawdzić stan szczotek' jest prawidłowa, ponieważ szczotki w szlifierkach kątowych odgrywają kluczową rolę w przewodzeniu prądu do wirnika silnika. Ich zużycie lub zablokowanie może prowadzić do przerwy w obwodzie, co objawia się nagłym zatrzymaniem urządzenia. Praktyczne podejście do diagnostyki polega na regularnym monitorowaniu stanu szczotek, co powinno być uwzględnione w harmonogramie konserwacji. W przypadku stwierdzenia ich zużycia zaleca się wymianę, aby uniknąć dalszych uszkodzeń silnika. Standardy branżowe, takie jak IEC 60034, podkreślają znaczenie utrzymania stanu technicznego maszyn elektrycznych, co obejmuje również regularne sprawdzanie i konserwację szczotek. Ponadto, warto zaznaczyć, że używanie oryginalnych części zamiennych zwiększa niezawodność i żywotność urządzeń, co jest zgodne z najlepszymi praktykami w dziedzinie elektryki i mechaniki.

Pytanie 40

W tabeli przedstawiono parametry znamionowe silnika. Do jakiego rodzaju pracy jest on przeznaczony?

Typ silnika	SEh 80-4CF
Moc	1,1 kW
Prędkość obrotowa	1400 obr/min
Obudowa	Aluminium
Napięcie zasilania	230 V, 50 Hz
Stopień ochrony	IP 54
Rodzaj pracy	S2
Sprawność	74%
Pojemność kondensatora pracy	30 μF
Pojemność kondensatora rozruchowego	75 μF

A. Ciągłej.

B. Przerywanej z rozruchem.

C. Dorywczej.

D. Przerywanej z hamowaniem elektrycznym.

Silnik oznaczony jako przeznaczony do pracy dorywczej (S2) jest zaprojektowany do pracy przez określony czas, po którym konieczne jest schłodzenie. Przykładem zastosowania takiego silnika mogą być urządzenia, które pracują w cyklach, np. pompy, wentylatory czy maszyny przemysłowe, które nie wymagają ciągłej eksploatacji. W praktyce oznacza to, że silnik może pracować w trybie dorywczym przez kilka minut do kilku godzin, w zależności od jego parametrów znamionowych, a następnie musi zostać wyłączony, aby uniknąć przegrzania. Standardy normatywne, takie jak IEC 60034-1, definiują takie klasy pracy silników elektrycznych, co zapewnia, że inżynierowie projektujący systemy napędowe mogą odpowiednio dobierać silniki do wymagań aplikacji. Wiedza o tych oznaczeniach jest kluczowa dla zapewnienia efektywności energetycznej oraz długowieczności urządzeń, co ma bezpośredni wpływ na koszty eksploatacji.

Rozpocznij nowy egzamin

Powrót do strony głównej